een krachtige motor om leerlingen tot leren te …€¦ · specifieke tips voor commentaren...

1

Effectieve feedback

EEN KRACHTIGE MOTOR OM LEERLINGEN TOT

LEREN TE BRENGEN

2019-2020

2 Pedagogische Begeleiding SO Regio Oost-Vlaanderen

Basisconcepten BVV

Katholieke

Dialoogschool


Ontwikkelingsschaal feedback


Inspectie 2.0

• www.mijnschoolisok.be

• Onderwijsleerpraktijk: U-schaal (leraren en vakgroepen)

Onze leerlingen moeten er beter van worden!

http://www.mijnschoolisok.be/


The golden circle

Waarom geven we feedback?

Hoe geven we feedback?

Wat doen we dan concreet?


Wetenschappelijke ondersteuning

Hattie

John HattieVisible Learning, 2009

University of Auckland, New Zealand


Effectieve Feedback = een krachtige motor om leerlingen tot

leren te brengen

Bron: “visible learning” door Hattie , p. 297-300

Feedback


Belangrijkste bronnen

• J. Hattie en H. Timperly (2007) ‘the power of feedback’• J. Hattie, (2012) ‘leren zichtbaar maken’ • J. Hattie, (2014) ‘de impact van leren zichtbaar maken’• K. Struyven, e.a. (2011) ‘evalueren om te leren’• M. Valcke, onderwijskunde als ontwerpwetenschap• J. Vanhoof, e.a. (2014) ‘evaluatiepraktijk op school’• P. Kirschner, e.a. (2018) ‘op de schouders van reuzen’• J. Coppieters, (2019) ‘effectieve feedback in het onderwijs’• T. Surma, e.a. (2019) ‘wijze lessen’

Complex



Hoe geven we feeback?

Wat doen we dan?


Feed-up Feedback Feedforward

•Doelgericht: waar willen we naartoe?

•Ambitieuze maar haalbare doelen

•Wat is ons doel (bij deze leerling)?

•Voor sommige leerlingen aangepaste doelen

•Vooraf nadenken: het gaat overdeze leerling, in deze klas, in mijn vak (met die ouders)

•Gericht op wat voorbij is, het geleverde werk

•Waar staat de lln? Wat gaat goed? Wat niet?

•Stap die vaak wordt vergeten

•Begeleiden en beoordelen i.f.v. het verdere leren => gericht op de toekomst

•Wat heeft de lln (nog meer) nodig om dit doel te bereiken?

•Welk stapje kan de lln zetten om doel te bereiken

Leerlingen moeten zo snel mogelijk informatie krijgen over hun prestaties


Opdracht: matrix van feedback

https://www.onderwijsmaakjesamen.nl/actueel/een-matrix-van-feedback-om-van-te-leren/

https://www.onderwijsmaakjesamen.nl/actueel/een-matrix-van-feedback-om-van-te-leren/


Feedback op verschillende manieren

1. Mondeling

2. Schriftelijk, foto, video,….

3. Is MEER dan een cijfer

4. Let op: je geeft altijd

feedback

15 Pedagogische Begeleiding SO Regio Oost-Vlaanderen Bron: “The power of feedback” door J. Hattie en H. Timperly in review of educational Research (2007;77;81)

Belangrijke voorwaarden voor effectieve feedback

1. Leren zichtbaar maken2. Kiezen voor juiste vorm en moment3. Kijken vanuit een ‘growth-mindset’

Krachtige, veilige leeromgeving: fouten maken mag!

4. Goede vertrouwensrelatie tussen leerkracht en leerling


1. Leren zichtbaar maken

• Formuleer doelen (feedup)

• Koppel succescriteria aan doelen

• Concreet voorbeeld: leerplan verzorging ‘Vlot communiceren’Feedup: maak je doel concreet voor de leerling

We verwachten in het 6 de jaar dat je spontane initiatieven neemt om een gesprek op te starten en

te onderhouden en dit zowel in de klas als op stage. We verwachten bovendien dat je je

relatiewijze aanpast aan de ander en aan de situatie.


2. Kies het juiste moment

• Wacht niet te lang:

– Voorkomt dat leerlingen verkeerd leren/inoefenen/…

– Laat leerlingen veel oefenen!

• Wanneer zinvol?

– Niet als leerlingen nauwelijks iets begrijpen (extra instructie!)

– Feedback heeft een voedingsbodem nodig

Bron: Wijze Lessen, Tim Surma e.a.


2. Kies het juiste moment (valkuil)

• Actie van leraar of leerling?

– Bedoeling dat leerling harder werkt (blijft werken) om

feedback te verwerken

– Voorkom dat je als leerkracht het werk overneemt

• Opgelet met ‘teveel’ feedback’ focus!



3. Growth mindset: focus op succes…

• Wat?

▪ ≠ geven van complimenten

▪ = sterke punten van het werk benadrukken

• Voorbeeld

▪ “Het sterkste deel van jouw oplossing is …”

• Waarom?

▪ Toont hoe ze een bepaalde aanpak succesvol hebben gebruikt

▪ Stimuleert om in de toekomst hetzelfde te doen



3. Growth mindset: focus op interventie…

• Wat?

▪ Gericht op begeleiden

▪ Spoort een fout in een aanpak op en corrigeert

• Voorbeeld

▪ ‘de formule die je hebt gebruikt, blijkt niet geschikt voor dat

probleem. Gebruik eens de formule die we gisteren…

• Waarom?

▪ Biedt een geheugensteuntje, geeft een specifieke suggestie

▪ Eventueel de instructie herbeginnen? Bron: Wijze Lessen, Tim Surma e.a. + Kluger en DeNisi


3. Growth mindset: focus op nadenken…

• Wat?

▪ Vragen stellen die leerlingen aan het denken zetten

• Voorbeeld

▪ Waarom heb je dat zo opgelost? Waarom die formule gebruikt?

▪ Hoe was jouw oplossing geweest als je hieraan gedacht had?

• Waarom?

▪ Je zet leerlingen aan tot nadenken

▪ Je kan leerlingen vragen zelf na te denken alvorens feedback

te geven (uitgewerkt voorbeeld, correctiemodel)Bron: Wijze Lessen, Tim Surma e.a.

22

4. Relatie leerkracht - leerling• Leerlingen die zich goed voelen bij een leerkracht

o Presteren beter

o Zijn gemotiveerder

• Tips voor een gesprek met leerlingeno Leerlingvriendelijke houding + (lichaams)taal

o Fouten van leerlingen: kansen?

o Geloven in leerlingen

o De ‘lat hoog leggen’

o Ken ik mijn sterke punten als leerkracht?

o Ga ik ten rade bij collega’s, directie,…?

o …

– Wat heb ik als leerkracht nodig?



Hoe geven we feeback?

Wat doen we dan?


Concreet, aan de slag…

• Maak je leerplandoel concreet

Feedup: verduidelijk je doel naar de leerlingen

• Geef feedback en feedforward

1. Commentaren

2. Toolbox formatief evalueren

3. Voorbeelden van goede praktijk


Ontwikkelingsgerichte feedback

• … belangrijke reizigersinformatie…

Bron: M. Deneve


Commentaren

• Lees aandachtig!

• Blijf oefenen!

• Hou vol!

(niet-leerbevorderende feedback)


Geef ontwikkelingsgerichte feedback

Wat hebben we daarvoor nodig?

• Vanuit de leerkracht: meer observatie (minder buikgevoel),

meer analyse…

• Stem van de leerling: via reflectie, zelfevaluatie,…


Doel van commentaren

leerlingen aanzetten om…

• iets te doen

• iets te veranderen (gedrag/studiehouding/…)

• tot een prettige samenwerking te komen

• te motiveren

• tot zelfreflectie te komen


Algemene Tips voor commentaren

(feedback)

• Spreek de leerling aan met de voornaam

• Gebruik korte zinnen

• Wees objectief, neutraal en onbevooroordeeld

• Check eerst de oorzaak van wat je wil bespreken

(lage punten komen niet altijd door te weinig studeren)

• Beoordeel gedrag, houding, resultaten

(niet de persoon)

Bron: Gosky, Marit Goossens


Specifieke Tips voor commentaren

(feedback)

• Benoem het huidig gedrag in feiten

→Ik merk, zie, hoor, stel vast,…

• Benoemen van eigen interpretatie, mening, gedacht (niet beoordelend)

→Ik denk, vermoed, meen, veronderstel, vind,…

• Benoemen van gewenst gedrag (zo concreet mogelijk)

→Ik wil, zou graag hebben, wens,…

Bron: Gosky, Marit Goossens Tips voor feedback


Bij Gedrag: 4G (feedback)

Beschrijf het gedrag (Meld wat je ziet/hoort op een objectieve manier, zonder oordelen)

Wel: De voorbije week kwam je 5 minuten te laat in de les.

Niet: Jij komt altijd te laat in de les.

Geef aan welk gevoel je daarbij krijgt (Ik-boodschap)

Wel: Hierdoor krijg ik het gevoel dat jij dit vak niet belangrijk vindt.

Niet: Jij vindt mijn vak niet belangrijk.

Vermeld wat het gevolg van het gedrag van de ander op jou is

Wel: Het gevolg is dat ik boos aan de les begin.

Niet: Door jou kan ik dan geen les meer geven.

Benoem het gewenste gedrag

Wel: Ik zou graag willen dat je volgende keer op tijd komt.

Niet: Vanaf nu wil ik niet meer dat je mijn les verstoort.


2. Formatief evalueren

https://formatiefevalueren.kdg.be/overzicht

Toolbox

Voorbeelden specifiek voor jouw vak? vraag je vakbegeleider!

https://formatiefevalueren.kdg.be/overzicht


3. Voorbeelden van goede praktijk

• Rubrics (ontwikkelingsschalen)

• Leerling-contacten


Ontwikkelingsschaal

FeedupFeedback

Feedforward


Rubrics ontwerpen

• Rubrics maken gebruik van

precieze criteria

• Meer informatie vind je in:– https://www.slo.nl/rubrics/

– https://leerling2020.nl/tag/rubrics/

https://www.slo.nl/rubrics/

https://leerling2020.nl/tag/rubrics/


Rubrics in Lichamelijke Opvoeding

Voorbeelden specifiek voor jouw vak? vraag je vakbegeleider!


Mogelijke naamgeving beheersingsniveau’s


Leerling-contacten

• Structureel ingebouwd

• Voorbereiding door de leerling

• Afspraken op het einde


Tot slot: feedback bevordert leren…

… niet alleen voor leerlingen, ook voor leraren

1. Vlaamse scholierenkoepel

Vraag het aan je leerlingen: feedbacktool https://www.scholierenkoepel.be/feedbacktool

2. Leernetwerk formatief evaluerenzelfscan_docentactiviteiten_fe (1).pdf

leerlingenscan_fe-praktijk (1).pdf

https://www.scholierenkoepel.be/feedbacktool

zelfscan_docentactiviteiten_fe (1).pdf

leerlingenscan_fe-praktijk (1).pdf


De toekomst kan je veranderen (feed-forward)

het verleden niet…

een krachtige motor om leerlingen tot leren te …€¦ · specifieke tips voor commentaren...

Documents