een kilootje oude visserijstatistieken, a.u.b.! ann-katrien lescrauwaet heidi debergh
DESCRIPTION
Een kilootje oude visserijstatistieken, a.u.b.! Ann-Katrien Lescrauwaet Heidi Debergh. Vragen over het heden: Hoeveel ton vis aangevoerd in Belgische havens? Welke vissoort = economisch belangrijkste? Van welke visgrond wordt meest vis gehaald? Pasklaar antwoord Vragen over het verleden: - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Een kilootje oude visserijstatistieken, a.u.b.!
Ann-Katrien LescrauwaetHeidi Debergh
Waarom willen we het verleden opgraven?
• Vragen over het heden:– Hoeveel ton vis aangevoerd in Belgische havens?– Welke vissoort = economisch belangrijkste?– Van welke visgrond wordt meest vis gehaald?
Pasklaar antwoord
• Vragen over het verleden:– Haring & garnaalvangst kort na WOII?– Welke soorten stonden op menukaarten?– Steeds meer zuidelijke soorten in de Noordzee?
Anekdotes, gegevens uit jaren ’90 of met wat geluk ’80
Waarom willen we het verleden opgraven?
• Huidige toestand commerciële visbestanden= niet rooskleurig
• Beter beheer natuurlijke rijkdommen in toekomst= oog hebben voor het verleden
– Herstelplannen en –maatregelen
– Eerdere (betere) toestand
– Kennis van referentiepunten in verleden is onontbeerlijk
De Zee van Toen
• Reconstructie toestand zuidelijke Noordzee (1930 – 1980)
Adhv interviews met Vlaamse vissers
Sappige verhalen en anekdotes
Verrijkt met historische woordenschat
Beelden van de visserij van toen
Hoe zag de zee er vroeger uit?
• Mondelinge geschiedenis is waardevol
• Nuttig als bevestiging van andere soorten gegevens zoals geschriften en statistieken
• Maar: hoe verder we teruggaan in de tijd, hoe minder we blijken te weten
Hoe zag de zee er vroeger uit?
Geen éénduidig antwoord
Visserijstatistieken?
• Deel van de antwoorden waar we vandaag naar op zoek zijn
• Vanaf jaar 1000: opkomst zeevisserij
• Keure van Nieuwpoort (1163): belastingen op aanvoer van soorten zoals haring, makreel, kabeljauw
• Van oudsher heel wat inspanningen voor verzamelen van cijfergegevens over visserij en vissersvolk
Waar te vinden ? Archieven!
Visserijstatistieken?• Vaak slechts over beperkt aantal jaren (wetgeving/ijverigheid
administratie)
• Bv. oud archief van Nieuwpoort: Oostenrijkse periode
Visserijstatistieken?• Belangrijke historische bron: “Enquête sur la pêche maritime en
Belgique”, Ch. Dezuttere (1909)• Statistieken 19e, begin 20e eeuw• Maar: haring, kabeljauw en verse vis
Visserijstatistieken?
• Echte tijdsreeksen voor vergelijking huidige toestand met deze uit het verleden waren niet beschikbaar
• Project “eeuw zeevisserij in België”
• Ontsluiten en digitaal beschikbaar maken van een reeks vergelijkbare statistieken (1929, startjaar)
• Groot puzzelwerk– Disperse bronnen– Betekenis van naamgevingen – Kwaliteitscontrole data
• Dank aan verschillende instellingen
Wat is de meerwaarde?
Totale aanvoer (ton) van vis door Belgische vissersvaartuigen in Belgische havens
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
1929
1932
1935
1938
1941
1944
1947
1950
1953
1956
1959
1962
1965
1968
1971
1974
1977
1980
1983
1986
1989
1992
1995
1998
Jaar
Aan
voer
(ton
)
Totale aanvoer Blankenberge Nieuwpoort Oostende Zeebrugge
© VLIZ
Te veel bodemvisserij voor te weinig vis
Aanvoer (ton) van demersale vissen door Belgische vissersvaartuigen in Belgische havens
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
1929
1932
1935
1938
1941
1944
1947
1950
1953
1956
1959
1962
1965
1968
1971
1974
1977
1980
1983
1986
1989
1992
1995
1998
Jaar
Aan
voer
(ton) _
_
Totale aanvoer Blankenberge Nieuwpoort Oostende Zeebrugge
© VLIZ
Te veel bodemvisserij voor te weinig vis
• Wat speelt zich af per soort?– Bepaalde soorten kennen toename in aanvoer
(bv. rode poon)– Andere soorten duidelijke daling in aanvoer
(bv. tong, tarbot, kabeljauw)Achteruitgang visbestanden, of hieruit
voortvloeiende vangstbeperkingen
• “We jagen met teveel op te weinig vis” (Joe Borg, EU) grondige herziening van het huidige Gemeenschappelijk Visserij Beleid van Europa
En de pelagische visserij?
Aanvoer (ton) van pelagische vissen door Belgische vissersvaartuigen in Belgische havens
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
50000
1929
1932
1935
1938
1941
1944
1947
1950
1953
1956
1959
1962
1965
1968
1971
1974
1977
1980
1983
1986
1989
1992
1995
1998
Jaar
Aan
voer
(ton ) _
Totale aanvoer Blankenberge Nieuwpoort Oostende Zeebrugge
© VLIZ
Verse geernaers!
• Schaal- en weekdieren:– grijze garnaal, wulk, kreeften en inktvissen– Grillig verloop, doch geleidelijk neerwaartse
trend
Aanvoer (ton) van grijze garnaal* door Belgische vissersvaartuigen in Belgische havens
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
1929
1932
1935
1938
1941
1944
1947
1950
1953
1956
1959
1962
1965
1968
1971
1974
1977
1980
1983
1986
1989
1992
1995
1998
Jaar
Aan
voer
(ton) __
Totale aanvoer Blankenberge Nieuwpoort Oostende Zeebrugge
© VLIZ* 1935 - 1939, 1941: garnalen samen met andere schaal- en weekdieren
Ook aanvoer in buitenlandse havens...
• Nabijheid van havens bij traditionele visgronden• Lokale economieën en wisselkoersen
Totale aanvoer (ton) van zeewolf door Belgische vissersvaartuigen in Belgische en buitenlandse havens
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
1929
1932
1935
1938
1941
1944
1947
1950
1953
1956
1959
1962
1965
1968
1971
1974
1977
1980
1983
1986
1989
1992
1995
1998
Jaar
Aanvoer (ton) _
Aangeland in Belgische havens Aangeland in buitenlandse havens
© VLIZVóór 1950 geen data beschikbaar voor buitenlandse havens
Het loon van de visser?
• Economische cijfers:
– Inkomsten van de visserij (“besomming”)
– Gemiddelde prijzen per vissoort
Omzetting van BEF naar €
Indexatie
Het loon van de visser?
Totale besomming (in duizend euro) van vis aangeland door Belgische vissersvaartuigen in Belgische havens t.o.v. geïndexeerde waarde (basisjaar 2007)
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
1929
1931
1933
1935
1937
1939
1941
1943
1945
1947
1949
1951
1953
1955
1957
1959
1961
1963
1965
1967
1969
1971
1973
1975
1977
1979
1981
1983
1985
1987
1989
1991
1993
1995
1997
1999
Jaar
Bes
ommin
g (1
000 EU
R) __
__
Totale besomming Blankenberge Nieuwpoort Oostende Zeebrugge Geïndexeerde besomming (basis 2007)
© VLIZ
En verder…
• Digitaliseren en QC
– Vloot (vaartuigen, zee- en visdagen, gemiddelde vangsten per dag)
– Samenstelling personeel visserij
• Vergelijkende analyse
– Nationale statistieken– ICES-rapportage
Een voorsmaakje van de website in opbouw...
VLIZ haalt stukje visserijgeschiedenis terug boven water!