editoriali ÇfarË ËshtË daveti? - albislam.com · mashkull apo femër që kryen vepra të mira,...

1ALBISLAM | 1 Nëntor 2010 | 24 Dhul Kade 1431

EDITORIALI

Thirrja Islame është e gjitha mirësi dhe drejtësi, sepse ajo vërtitet rrethgjërave që i pranon logjika e shëndoshë, që tërheqin njeriun me prirje tëpashtrembëruar dhe që i japin qetësi zemrës së pastër. Ajo është thirrje për tëbesuar tek Allahu, në veprat e Tij të veçanta, në emrat e Tij të bukur dhe cilësitë e Tij të larta; për t’iakushtuar ibadetet vetëm Allahut dhe për të mohuar adhurimin e gjithçkaje tjetër veç Tij; ështëthirrje për të besuar në të Dërguarin e Allahut Muhamedin, për të ndjekur rrugën e Tij, për tëzbatuar urdhrat e tij, dhe për ta marrë atë si shembull në adhurimin e Allahut; është thirrje për tëpërqafuar Islamin si feja e vetme e pranuar tek Allahu dhe për zbatimin e ligjeve të Sheriatit. Ndërelementët kryesorë të thirrjes islame është edhe vendosja e drejtësisë mes njerëzve, formimi ifamiljes së rregullt, ruajtja e nderit, respektimi i prindërve, edukimi i fëmijëve me edukatë tëshëndetshme, përmirësimi i sjelljes së njeriut, luftimi i padrejtësisë, sjelljes së keqe, veseve të ulëtadhe punëve të turpshme, moscenimi pa të drejtë i jetës, pasurisë dhe dinjitetit të njeriut, promovimidhe mbrojtja e vlerave njerëzore. Thirrja e vërtetë islame që buron nga Kurani Famëlartë dhe Sunetii saktë, si dhe metoda e muslimanëve të brezit të parë, synon t’i nxjerrë njerëzit nga adhurimi injerëzve apo çfarëdolloj krijese tjetër për në adhurimin e Zotit të njerëzve, nga padrejtësia e feve,ideve dhe sistemeve të ndryshme, për në drejtësinë e Islamit, nga ngushtësia e dynjasë për nëhapësirën e amshuar të ahiretit. Përqafimi dhe jetësimi i kësaj thirrje e bën jetën e njeriut të lumtur,të kënaqshme dhe të begatë, si në këtë botë edhe në botën tjetër, pasi Allahu thotë: ““CCiilliinnddoommaasshhkkuullll aappoo ffeemmëërr qqëë kkrryyeenn vveepprraa ttëë mmiirraa,, dduukkee qqeennëë bbeessiimmttaarr,, NNee ddoo ttaa bbëëjjmmëë qqëë ttëë kkaalloojjëë jjeettëë ttëëbbuukkuurr ddhhee ddoo ttaa sshhppëërrbblleejjmmëë ssiippaass vveepprraavvee mmëë ttëë mmiirraa,, qqëë kkaa bbëërrëë””.. Nahl: 97.

Thirrja për në rrugën e Allahut është puna që kryen të gjithë të Dërguarit e Allahut, dhe si e tillëajo është një ndër punët më të mira që bën muslimani. Thirrësit për në fenë e vërtetë të Zotit janëtrashëgimtarët e Pejgamberëve. Ata i orientojnë njerëzit drejt Zotit të tyre dhe u ndriçojnë atyrerrugën e xhenetit. Ata janë pishtarët që të bëjnë dritë për të marrë rrugën e Zotit në mes të errësirëssë feve, ideve dhe sistemeve të humbura. Duke qenë se thirrja ka të bëjë me bindjet, mentalitetet,idetë, normat e sjelljes, zakonet dhe traditat e njerëzve, ajo është puna dhe detyra më e vështirë qëmund të marrë përsipër njeriu, për vetë natyrën e gjërave të tilla, të cilat nuk ndryshojnë aq lehtë.Mbase sot është më e lehtë të ndërhysh në fizikun e njeriut, sesa në mentalitetin, bindjen dhe sjelljene tij. Puna e thirrësit duket akoma më e vështirë po të marrim parasysh edhe faktin që përballë kanjë armik me një përvojë të gjatë dhe me një ushtri të madhe, sikurse është shejtani i mallkuar.Pikërisht për këto arsye dhe shumë të tjera Allahu zgjodhi njerëzit më të mirë për bartjen e mesazhithyjnor dhe përcjelljen e tyre tek njerëzit. Allahu kishte mundësi t’u jepte të dërguarve fitoren mbikundërshtarët e tyre pa u dashur të përballen me sfida, vështirësi, mundime dhe stërmundime, dhepa kërkuar ndonjë sakrificë apo përpjekje prej tyre, por ai e ka bërë ligj që t’i sprovojë njerëzit menjëri-tjetrin dhe më në fund të nxjerrë si triumfues të dërguarit dhe pasuesit e tyre. Zoti i Lartësuarthotë: ““SSiikkuurr ttëë ddoonnttee AAllllaahhuu,, ddoo tt’’ii sshhkkaattëërrrroonnttee aattaa,, ppoorr AAii ddëësshhiirroonn tt’’jjuu sspprroovvoojjëë jjuuvvee mmee nnjjëërrii--ttjjeettrriinn””.. Përveç sfidave që përmenda më sipër, thirrësve të trojeve tona iu duhet të përballen edheme shumë sfida bashkëkohore të rrafshit global, por nuk janë të pakta edhe sfidat lokale, të cilatkanë natyra dhe burime të ndryshme. Ndonjëherë thirrësi, ndërsa përpiqet të vejë ndonjë tullë përngritjen e ngrehinës që sapo ka filluar të thirrjes dhe xhematit të muslimanëve, mund të ndeshetedhe me njerëz që bëhen pengesë për ngritjen e kësaj ndërtese, ose akoma më keq që punojnë përshembjen e saj, dhe një sfidë e tillë nuk vjen vetëm nga qafirët, por nganjëherë edhe nga muslimanëte paditur, ose gjysmë të ditur, me qëllim e pa qëllim. Atëherë për tu bërë ballë të gjitha këtyre sfidavedhe për të çarë rrugën përpara deri në afatin e caktuar nga Allahu, thirrësit i duhet dituri e gjerë,sinqeritet, devotshmëri, durim, pjekuri, maturi, shpirtmirësi, trimëri, bujari dhe angazhim e punëme vetëmohim e pa lodhje.

NNëë eemmëërr ttëë rreeddaakkssiissëë:: IIssmmaaiill BBAARRDDHHOOSSHHII

ÇFARË ËSHTË DAVETI?

2

PËRMBAJTJA

AKTUALE33--44 || EVROPA… KTHIM MBRAPA!55--66 || TALEBANËT DEMOKRATË!?...77--88 ||BLIC LAJME

SFIDA99--1111 || MOBILIZIMI SHPIRTËROR

AKIDE1122--1155 || TEUHIDI PARA SË GJITHASH

DRITARE1166--2200 || BIOENERGJIA 2200--2255 || NJË PISHTAR MË PAK

MUHAMED XHEMIL ZEJNO (1925-2010)

FIKH2266--2299 || TRASHËGIMIA E FEMRËS NË ISLAM 2/2

EKONOMI3300--3322 || KLAUZOLA NDËSHKUESE OSE GJOBA E VONESËS

FAMILJA3333--3377 || NË KUJTESËN E FËMIJËS TËND…

SHKRUAJ HISTORI ME TË CILËN DO TË MBURRET3388--4411|| GRUAJA E MENÇUR E PËRFITON BURRIN EDHE

NËSE AI E URREN 4422--4455 || GRUAJA MUSLIMANE DHE PËRGJEGJËSITË E

DAVES (2/2)

TEFSIR4466--4488 || RRUGA E DREJTË ËSHTË AJO E MUHAMEDIT

SAL-LALLAHU ALEJHI UE SELEM

HADITH4499--5533 || PASHA ALLAHUN, KJO FE DO TË PËRHAPET

THESARE5544|| ASPEKTI SHKENCOR I NJË HADITHI MADHËSHTOR

AVANCIMI PERSONAL5555--5577 || ELIMINIMI I DRUAJTJES

FETVA DHE KONSULTIME5588--6600 || SI TË THËRRAS NË RRUGËN E DREJTË

REDAKSIAKryeredaktor: Omer BERISHA

zv. kryeredaktorë: Agron TERZIQI dhe Justinian TOPULLIAnëtarë të redaksisë:

Ismail BARDHOSHI, Bledar HAXHIU, Lulzim SUSURI, Talha KURTISHI, Genc PLUMBI, Ali SHABANI, Agim BEKIRI, Driton LEKAJ, Llokman HOXHA dhe Rashit ZYLFIU

Bashkëpunëtorë: Ahmed KALAJA, Ekrem AVDIU dhe Enis RAMARedaktor gjuhësor: Roald HYSA

Ballina: Dorlir KRAJA (ENSARTDESIGN Studio)BBoottoonn:: AAllbbIIssllaamm

Adresa: rr: 110 nr: 5 | Çarshia e vjetër | Shkup 1000email: aallbbiissllaamm@@aallbbiissllaamm..ccoomm

sms: +389 75 436 718 | fax&tel: +389 2 3230 827Revista është e regjistruar pranë Agjencisë për

Informata të Maqedonisë nr. 02-124/2ISSN: 1409-6250Tirazhi: 2000

ABONIMI NJË VJEÇARPër Maqedoni: 600 den, Jashtë vendit: 20 euro

(në çmim janë të përfshira edhe harxhimet postare)e-mail: [email protected]

ALBISLAM DOOELxhirollogaria: 300000002770453

Komercijalna Banka A.D. - Skopje (denarë)xhirollogaria: 0270100245547

Komercijalna Banka A.D. - Skopje (euro etj.)Rr. "Kej Dimitar Vlahov" 4S.W.I.F.T.: KOBSMK2X

IBAN: MK07300701002455425numri tatimor: 4030008038784


AKTUALE

ISLAMTODAY/LONDËR

Pa dyshim që rënia e parlamentarizmit mekaq lehtësi në duart e partive të djathtaekstreme konsiderohet shou më i madh

politik në kontinentin evropian, që ngapërfundimi i epokës së komunizmit. Kyndryshim numërohet si rilindje përdjathtizmin dhe partitë ekstreme në njëkontinent që filloi ta ndërrojë kahjen dhe tëhulumtojë një ardhmëri të re pasi kaloinjëqind vite qëndrueshmëri. Vërehet sezgjedhjet e fundit në Suedi, ku partiademokratike djathtiste ekstreme fitoi njëzetdeputetë në parlament, nxjerrin në pah atë,se për herë të parë Evropa ka filluarpraktikisht ta ndërrojë lëkurën e saj dhe po esheh të ardhmen në një kah të ri. Tashmë jeta

e përbashkët me të gjitha etnitë, fetë dhetregjet e hapura nuk po i kënaq më aspiratate evropianëve.Evropianët tashmë kanë mbetur me

nacionalizmin e tyre, i cili u humbi gjatëvrullit kur ata përqendroheshin në parime qënuk bartnin brengën e nacionalizmit, siç ishinliria e mendimit, liria e besimit, liria e punës,barazia, dashuria ndaj tjetrit dhe harmoniame tjetrin në një shoqëri të njëjtë. Ky duhet tëjetë shkaku pse votuesit po i japin votën etyre partive që po ngjallin aspektinnacionalist në venat e tyre. Para një dekade tëplotë evropianët “i gjuanin” anëtarët epartive të djathta dhe përkrahësit e tyre,kurse sot shohim partitë e tjera se si ka filluartë vërehet në agjendat e tyre politike, madjeedhe në fjalimet elektorale një frikë endikimit të të djathtëve, që është në rritje e

Evropianët tashmë kanë mbetur me nacionalizmin e tyre, i cili u humbi gjatë vrullit kur ata përqendroheshin nëparime që nuk bartnin brengën e nacionalizmit, siç ishin liria e mendimit, liria e besimit, liria e punës, barazia,dashuria ndaj tjetrit dhe harmonia me tjetrin në një shoqëri të njëjtë

EVROPA… KTHIM MBRAPA!

4

AKTUALE

sipër në kontinentin demokratik, që përfshin46 shtete.E çuditshme është se këto parti djathtiste

kanë filluar të lulëzojnë, të rriten dhe tëtërheqin elektoratin e gjerë, megjithëse nukka ndonjë rrezik të caktuar që momentalishte kërcënon Evropën, edhe pse trumbetohetpër luftën, terrorizmin dhe kësi klishesh tëvjetra. Sidomos pasi Shtetet e Bashkuarandryshuan dhe nuk janë më sponsorizues dhefrymëzues për t’u përballur me këtë rrezik siçishte situata në kohën e kryetarit të kaluaramerikan Xhorxh Bush. Kështu edhe paekzistimin e një armiku të caktuar, në Evropëvlerat nacionaliste u bënë thelbësore,ndryshe nga vlerat shoqërore që kultivoninpartitë e majta dhe socialistët. Ky grup i rinacionalistësh që besojnë në parimeekstreme tashmë janë bërë një forcë që nukduhet nënçmuar, janë rrugës për të skicuarnjë epokë të re politike evropiane. Analistëtpolitikë thonë me vendosmëri se shkaku izmbrapsjes i të majtëve, parimeve të tyre dhebesimit të votuesve ndaj tyre në Evropë itakon asaj se këto parti gëzojnë një vetëbesimekstrem, që me kohë është shndërruar nëvetëmashtrim dhe gdhinë të atillë që nuk edëgjojnë zërin e askujt përveç të vetin. Këtoparti nuk bënë asgjë për bashkëkombësinevropian, edhe pse vërenin se po veçohen dhepo largohen nga populli pak e nga pak.Prandaj metoda e qytetarit për ta ndëshkuarpartinë që nuk angazhohet për të, përinteresat e tij është gjetja e një zëvendësimitjetër edhe në qoftë se ai zëvendësim është ihidhur. Partitë e majta e kanë humburpopullaritetin për shkak të mospërfilljes sëqytetarit, presioni i tyre i përditshëm shtohejduke i rritur edhe më shumë tatimet.Këtu ka edhe një shkak pse evropianët u

japin epërsinë këtyre partive dhe hyjnë nëkrahun e ekstremizmit djathtist. Ai shkakpersonifikohet në krizën financiare dhepasojat e saj e po ashtu edhe prania e

komuniteteve të huaja, që po rrëmbejnëpunësimet e qytetarëve të vendit. Kështu ushfaqën të djathtët si qetësues efektiv dhe imenjëhershëm për të frenuar etnitë e tjeradhe për të zvogëluar përgatitjen e tyre dhekështu arritën kënaqësinë dhe pëlqimin eqytetarit evropian. Shumë prej mbikëqyrësvetë situatës mendojnë se fronti më i madh idemokracisë në botë (Evropa) aktualisht poua shtron rrugën këtyre partive të djathtaekstreme. Fronti Kombëtar Francez ka fituar11.9% të votave, partia e djathtë Lidhja eVeriut (Lega Nord) në Itali ka fituar 8.3% nganumri i përgjithshëm i votave, ndërkohëpartia Holandezi i Lirë në Holandë ka marrë15.5% të votave, Partia Popullore zvicerane kamarrë 28.9% të votave si dhe partia Jobek nëHungari ka marrë 16.7 të votave.Gjithashtu parti të djathta ekstreme kanë

fituar një numër të madh votash në disashtete të tjera evropiane, si në Belgjikë,Letoni, Sllovaki dhe Slloveni. Ndërsa anketatbëjnë me dijeni se numri i votave që po fitojnëpartitë e djathta në shtete të ndryshme tëEvropës është shtuar me një përqindje nga 5%deri në 15%. Në përfundim, ky përparim i rinë ndërtimin e politikës evropiane ndoshtaka të bëjë thjesht me një ndryshim, medëshirën e qytetarëve që të gjejnë njëzëvendësim më të mirë dhe më të fortë për t’irealizuar ëndrrat e tyre, të cilat nuk arritën t’irealizojnë partitë e tyre të vjetra.

PPëërrkktthheeuu:: OOmmeerr BB..

...Ka edhe një shkak pse evropi-anët u japin epërsinë këtyrepartive dhe hyjnë në krahun eekstremizmit djathtist. Ai shkakpersonifikohet në krizën financia-re dhe pasojat e saj ...

“ “


AKTUALE

MUSTAFA ZEJN

Pas nëntë viteve ngatërrim këmbësh nëAfganistan, Shtetet e Bashkuara ekuptuan atë që e provuan okupatorët e

mëparshëm të atij vendi, duke filluar ngabritanikët në shekullin XIX për tëpërfunduar me sovjetikët në shekullin XX.Pa dëshiruar të kthehemi në ditët e

Aleksandrit të Madh: Të triumfosh në këtëvend është e pamundshme, ndaj erdhi edhevendimi i kryetarit Barak Obama, që tëfillojë tërheqjen e forcave në Korrikun eardhshëm. Por si hyrje ishte shtimi i forcavedhe fillimi i kontakteve me lëvizjen talebaneapo me ndonjë krah të saj për të garantuartërheqjen e Musharafit dhe mbrojtjen eHamid Karzait apo të ndonjë tjetri, që janë

TALEBANËTDEMOKRATË!?...Shumë shpejt talebanët do të bëhen pjesë e pushtetit në Afganistan, do të fitojnë mbështetje nga donatorëtdhe bekimi i Uashingtonit, madje – në sytë e Uashingtonit – do të shndërrohen nga një lëvizje e errët në njëlëvizje përparimtare demokratike

6

AKTUALE

besnikë ndaj Uashingtonit në udhëheqjen evendit.Administrata amerikane përzgjodhi

Xhelaludin Hakanin për të filluar bisedimetme talebanët. Ky njeri është i njohur si njëndër komandantët me forcë dheekstremizëm më të madh në atë lëvizje.Uashingtoni e njeh mirë, pasi ai ishte njëaleat i fortë gjatë okupimit sovjetik dhe nëatë periudhë e konsideronte si heroin elirisë. Atij i përkasin meritat që talebanëtarritën pushtetin në vitin 1996, mepërkrahjen e Inteligjencës pakistaneze (ISI),e cila i ofroi atij marrjen e pushtetit nëKabul pas “betejave” në Nju Jork dheUashington më 11 Shtator, mirëpo ai erefuzoi këtë për shumë shkaqe, ndër tobesnikëria ndaj talebanëve dhe liderit tëtyre Mulla Omarit, miqësia me Bin Ladenin,si dhe nuk kishte dëshirë të përballet mefiset afgane, në veçanti me fisin Bushtun,shumica e të cilëve janë me talebanët.Kushti kryesor i amerikanëve për t’u pajtuarme talebanët do të jetë që ata ta braktisin“Al Kaedën” d.m.th. ndarja e luftëtarëve tëhuaj prej atyre vendas, me qëllim që tëlehtësohet mposhtja e tyre. Njëlloj sikushtin që ia pat diktuar rezistencësirakiane, përpara se të formohej forca“Sahue”, që luftoi Al Kaedën dhe e dëboi ngazonat e saja.Negociatat amerikane me Hakanin nuk

do të jenë aq të lehta, sa i paramendojnëamerikanët, mirëpo nuk kanë rrugëdaljetjetër për të kufizuar humbjet ushtarakedhe financiare, si dhe të përgatisinatmosferën për t’i dhënë rol Pakistanit, qëderi tani akuzohej se përkrahte talebanët,në qoftë se duan që bisedimet të kenësukses. Ky është edhe komenti përtensionimin e marrëdhënieve mesIslamabadit dhe Uashingtonit në periudhëne tanishme. Amerikanët e kuptuan pas pesëviteve çmenduri, se nuk do kenë mundësi ta

imponojnë vullnetin e tyre ndaj botës meforcën e armës, prandaj filluan të tërhiqennga “Lindja e Mesme e Madhe”. Mirëpo,problemi është se ata pas vetes lanë qeveridhe sisteme – që më së paku mund tëpërshkruhen – të prapambetura dhe tëkorruptuara, të cilat për të mbetur nëpushtet do të mbështeten tek amerikanëtapo tek përkrahësit e tyre brenda,përkrahës që ende nuk e kanë kuptuar sekoha e Bushit mbaroi. Kështu ndodhi edhenë Irak. Amerikanët do ta braktisin dukelënë pas vetes një sistem me aq shumëkorrupsion, për të cilin do të hyjnë nëkonflikt grupacione, parti dhe etni. Të gjithëdo të garojnë për të rritur hisen e pushtetitdhe të pasurisë. Këtë trashëgimi do ta lënënë Afganistan, ku fiset presin shansin që tëhidhen në pushtet. Të njëjtën gjë mundohenta bëjnë në çdo shtet ku gjejnë përkrahës, pae okupuar atë fare. Shumë shpejt talebanëtdo të bëhen pjesë e pushtetit në Afganistan,do të fitojnë mbështetje nga donatorët dhebekimi i Uashingtonit, madje – në sytë eUashingtonit – do të shndërrohen nga njëlëvizje e errët në një lëvizje përparimtaredemokratike, që ndoshta do të ndihë kundër“shejtanit” iranian. A të drejtat e njeriut...vafshin në dreq!

PPëërrkktthheeuu:: OOmmeerr BB..

...Amerikanët e kuptuan paspesë viteve çmenduri, se nukdo kenë mundësi ta imponojnëvullnetin e tyre ndaj botës meforcën e armës, prandaj fillu-an të tërhiqen nga “Lindja eMesme e Madhe”...

“

“


BLIC LAJME

BRACKEN: “KULLAT JANËSHPËRTHYER”Kevin Bracken, sekretar i sindikatës

detare të Australisë dhe president i KëshillitViktorian të Tregtisë deklaroi në lidhje mengjarjet e 11 shtatorit, se versioni zyrtarnuk përputhej me kërkimet shkencore nëlidhje me faktin. Kjo deklaratë vjen nëkuadrin e një debati që po vazhdon nëParlamentin Australian në lidhje me luftënnë Afganistan. Bracken në një radioaustraliane deklaroi se Australia duhet që tënisë një hetim në lidhje me ngjarjet e 11shtatorit, duke deklaruar se në sulmin nëfjalë ishin përfshirë shumë elementë ngaish-administrata e Presidentit Bush, ushtriaamerikane dhe shërbimet sekrete. “Nëlidhje me këtë ngjarje ka shumë pyetje qëkanë mbetur pa përgjigje. Fakti është qëkarburanti i avionëve nuk arrin kurrë njëtemperaturë të tillë të lartë sa të shkrijëçelikun dhe as para dhe as pas 11 shtatoritasnjë skelet çeliku nuk është shembur kurrëpër shkak të zjarrit. Unë jam një person qëpreferoj t’u përmbahem fakteve shkencoredhe sipas mendimit tim kullat janëshpërthyer”, ka deklaruar zyrtari. Mendimetë tilla Bracken i ka shprehur edhe në tëshkuarën. Në vitin 2006, ai deklaroi për njëgazetë australiane se sulmet patën suksespër të vetmen arsye, sepse qeveriaamerikane ishte përfshirë vetë në njëfarëmënyre në to. Këto deklarata janë bërë gjatënjë programi radiofonik dhe gazeta mbetishumë e befasuar nga komentet.

FALTORE PËR MUSLIMANËTNË KLINIKËNUNIVERSITARE NË SHKUPMe faljen e dy rekateve namaz ministri i

Shëndetësisë në RM, Bujar Osmani,zyrtarisht lëshoi në përdorim faltorenmyslimane në Qendrën Klinike të Shkupit.Ministri Osmani theksoi se ky objekt fetar

do t’i mundësojë personelit mjekësor,pacientëve dhe familjarëve të tyre tëkryejnë obligimet e tyre fetare. Sipas tij kyobjekt u lëshua në përdorim pas kërkesavetë shumta të pacientëve të përkatësisëfetare islame. Faltorja e re ndodhet në afërsitë Klinikës së fëmijëve dhe është i pari i këtijlloji në rajon.“Është kjo një kërkesë ekamotshme e pacientëve, është kërkesë eorganizatave për mbrojtjen e të drejtave tëpacientëve, është një e drejtë themelorebazike e pacientëve për të pasur mundësinëpër të kryer obligimet e tyre fetare, ështënjë praktikë e shëndetësive moderne nëEvropë, është praktikë në sektorin privat nëMaqedoni. Më vjen mirë që tani edhe nëshëndetësinë publike po krijojmë këtoparakushte për të realizuar të drejtatthemelore të pacientëve”,- tha ministri iShëndetësisë Bujar Osmani. Mjekët,pacientët dhe qytetarët shprehen se kyobjekt fetar, do të ndikojë në shëriminshpirtëror të njerëzve, por do të jetë edhenxitje për autoritetet për përmirësimin ekushteve të tjera nëpër spitale. “Sigurishtqë është një nevojë e kohës, nga arsyeja seështë rritur numri i punonjësve në klinikënkëtu në Shkup, të cilët i përkasin fesë islamedhe lutja apo namazi është një obligim përçdo besimtar. Ashtu që kjo vërtet ishtenevojë e kohës” tha mjeku RexhepMemedi.“ /alsat-m/

MASAKRA E DUBRAVËS UKRYE NGA SERBËTSERBI- Masakra e të burgosurve

shqiptarë në burgun e Dubravës gjatëbombardimeve të NATO-s në vitin 1999,është kryer me urdhër të Qeverisë sëSerbisë. Kështu pohon Prokuroria Serbe përKrime Lufte, e cila ka siguruar dokumentinqë e ngarkon ministrin e atëhershëm serb tëdrejtësisë, Dragolub Jankoviç, dhezëvendëskryeministrin Nikolla Shainoviç,për krimet e luftës në burgun e Dubravësafër Istogut. Me urdhër të tyre të burgosuritserbë për krime të rënda u transferuan në

8

BLIC LAJME

burgun e Dubravës, për të larë hesapet metë burgosurit shqiptarë. Siç shkruan epërditshmja “Danas” gjatë hetimeve ështëzbuluar se mbi të burgosurit shqiptarëfillimisht u hap zjarr me pistoleta dhepushkë. Pastaj kur të dyshuarit e kuptuan sepër këtë krim nuk mund ta “akuzoninNATO-n, qëlluan nëpër dhoma me predha.Pas krimit, rreth 90 për qind e të burgosurveserbë morën pushim nga 15 deri më 20 ditë,dhe nuk u kthyen me kurrë për të vazhduardënimin. Fondi për të Drejtën Humanitareme seli në Beograd në maj të këtij viti kabërë kallëzim penal në Prokurorinë përkrime lufte kundër 34 përgjegjësve përvrasjen e mbi 90 të burgosurve shqiptarëdhe plagosjen e më se 150 të tjerëve nëburgun e Dubravës. /BalkanWeb/

HOLANDË: KOKA TË PRERADERRASH NËPËR XHAMINë Holandë me ardhjen në krye të

detyrës të qeverisë se re të pakicave, e cila uformua me mbështetjen e partisë racisteLira, sulmet kundër turqve dhe marokenëvejanë shtuar. Përshkallëzimi i sulmevekundrejt xhamive ka filluar të shkaktojëshqetësim. Partitë opozitare sulmet në fjalëi ngritën në rendin e parlamentit. Javët efundit sulmet kundër xhamive në Holandëjanë dendësuar në mënyrë të ndjeshme.Ndërkohë që në qytetin Dordrecht njëxhami është sulmuar me armë, një xhamietjetër në Gronigen i është vënë zjarri. Murete shumë xhamive janë shkarravitur meslogane raciste, si dhe janë lyer me gjakderri. Nëpër disa xhami janë hedhur edhekoka të prera derrash. Partia e Majtë e tëGjelbërve dhe Partia Laburiste kanëparaqitur në parlament nga njëinterpelancë. Partia Laburiste gjithashtu kakërkuar që parlamenti të mblidhet në njëseancë urgjente për të diskutuar sulmetkundër muslimanëve dhe faltoreve të tyre.Ky propozim është përkrahur edhe ngaPartia e Majtë e të Gjelbërve. /TRT/

NË RRETHINAT ETEHERANIT PENGOHETEHLI SUNETI TË FALËNAMAZIN E XHUMASËAutoritetet iraniane penguan

muslimanët (sunitët) të falin namazin exhumasë në pjesën e parë të muajit Tetor nëdisa pjesë të rrethinave të Teheranit,ndërkohë që edhe në Teheran Ehli Sunetinuk kanë asnjë xhami ashtu që namazin exhumasë dhe të tjerat i falin nëpër ca shtëpiapo lokale që i kanë marrë me qira për atëqëllim. Një nga të angazhuarit në Grupin përDavet dhe Përmirësim në Iran thotë:Fatkeqësisht, janë shumë kontradiktoresjelljet e autoriteteve lidhur me këtëçështje, në një anë ministri i punëve tëbrendshme e mohon një ndalesë të atillë –kur pati një takim me deputetë sunitë – qëdo të ndalonte ritualet fetare të Ehli Sunetit,ndërsa në anën tjetër gjejmë prefektin eqytetit “Kuds” personalisht të ndalojë faljene namazit të xhumasë në datën 16 Tetor./almoslim.net/

THOMAS: KUSH FLETKUNDËR IZRAELIT NËSHBA MERR FUND “Unë them atë që mendoj. Kush flet

kundër Izraelit në këtë shtet (SHBA) nukqëndron dot në këmbë”, theksoi HelenThomas. 90-vjeçarja Thomas, raportuesjamë e lartë e Shtëpisë së Bardhë, dukekritikuar politikat e Tel Avivit kundrejtGazës, theksoi gjatë muajit qershor se ështëe nevojshme që izraelitët të ikin ngaPalestina dhe se “hebrejtë e Palestinësduhet të kthehen në Gjermani, Poloni dhenë Amerikë”. Këto komente u bënë shkak qëajo të largohej nga puna që bënte prej 50-vitesh./start/

SFIDA

DR. ABDULKERIM BEKAR

Kundërthëniet ne sjelljen eshumicës së muslimanëvejanë një realitet i

pamohueshëm. Në të njëjtënkohë ne jemi dëshmitarëedhe të entuziazmit tekmuslimanët për të arritur tekvlerat në të cilat besojnë.Edhe pse jam i bindur seçiltërsia dhe besimi i sinqertënë ndonjë parim janëmotivuesit më frytdhënës përangazhimin në veprimtari mevullnet dhe seriozitet. Unëdëshiroj që së bashku mevëmendje t’i analizojmë edhekëto opsione:-Muslimani nuk e ka

opsionin e zgjedhjes kur janënë pyetje shumë prej vleravedhe veseve. Ai është idetyruar që t’i kryejë me zell

9

M O B I L I Z I M ISHPIRTËRORtjetër jomuslimanët dhe ateistët në shumicën e rasteve e ndiejnë veten të pangarkuar me detyrime dhe tëlirë në zgjedhjet e tyre. Një realitet i këtillë në shumicën e rasteve krijon ndjenjën e kufizimit tek shumë prejmuslimanëve, që pastaj rezulton me shkelje të urdhrave dhe moskryerjen e detyrimeve

ALBISLAM | 1 Nëntor 2010 | 24 Dhul Kade 1431

10

SFIDA

detyrimet si namazi, zekati, haxhillëkudhe në të njëjtën kohë të largohet mevendosmëri prej mëkateve si: zinaja,përdorimi i prodhimeve dehëse, bixhozietj.Nga ana tjetër jomuslimanët dhe

ateistët në shumicën e rasteve e ndiejnëveten të pangarkuar me detyrime dhe tëlirë në zgjedhjet e tyre. Një realitet i këtillënë shumicën e rasteve krijon ndjenjën ekufizimit tek shumë prej muslimanëve, qëpastaj rezulton me shkelje të urdhrave dhemoskryerjen e detyrimeve, mekundërthënie mes asaj që thuhet dhe asajqë veprohet.-Shumica e muslimanëve nuk e kanë

pasur fatin të edukohen në kushte Islamedhe me përkujdesje të mirë lidhur mevlerat Islame. Për shumicën e tyre vleratIslame janë diçka e panjohur, ose me njënumër të konsiderueshëm të këtyrevlerave janë njoftuar në formë të gabuar,që në disa raste ka rezultuar meshëmtimin e tyre. Mënyra se si i kuptonpopulli këto vlera, parime dhe dispozitaIslame i ka ngjyrosur të njëjtat me ngjyrëne shoqërisë. Kjo ngjyrosje është forma se sie ka kuptuar dhe konceptuar sshheerriiaattiinnshoqëria në fjalë. IIbbëënn XXhheeuuzziiuu, Allahu emëshiroftë, e ka përshkruar bukur këtërealitet me këto fjalë: NNëë kkoohhëënn ttoonnëë kkeemmiinnjjeerrëëzz ttëë cciillëëtt ppoo ttëë mmuunnddoohheesshh qqëë tt’’iiddeettyyrroosshh mmee ddhhuunnëë ttëë mmooss aaggjjëërroojjnnëë nnuukkddoo kkeesshh ssuukksseess,, ddhhee kkaa ttëë ttiillllëë ttëë cciillëëtt ppoo ttëëmmuunnddoohheesshh mmee ddhhuunnëë tt’’ii ddeettyyrroosshh ttëë ffaalleennaattaa nnuukk ddoo ttëë ffaalleenn..-Përgjatë historisë largësia ndarëse mes

asaj që besojnë dhe thonë mësuesit dheedukatorët muslimanë, dhe asaj të cilënveprojnë ka qenë evidente! Një gjendje etillë ka shkaktuar huti dhe konfuzion tekshumë nxënës, në lidhje me kuptimin evlerave Islame. Rezultati ishtemosinteresimi i shumë prej tyre për këto

vlera.Besoj se shkaqet që i numërova së

bashku me disa shkaqe të tjera ishinshkaku pse realiteti i muslimanëve lidhurme parimet dhe vlerat Islame është ashtusi është.ÇÇffaarrëë dduuhheett bbëërrëë??Besoj se rrugëdalja është një e vetme.

Angazhimi ose thënë ndryshe rimbushjenshpirtërore gjithëpërfshirëse. Rrymadekadente e pasuesve të pasioneve, që sivërshim përhapen në botë, problemet dhevështirësitë e jetës, sfidat e realitetevebashkëkohore... nuk munden tëballafaqohen me hedhjen e teorive të reja.Kundërpërgjigja duhet të jetë një lëvizje efuqishme shpirtërore, e cila do tësiguronte karburant shpirtëror tëmjaftueshëm në pritje të gëzimeve qëafrohen. Ky karburant duhet të jetë imjaftueshëm për përplasjen e fuqishmeme të këqijat dhe pasionet ejashtëligjshme. Analisti që lexon planet zhvillimore të

shumë prej reformatorëve dheiluministëve do të hasi në teoretizimemjaft të bukura. Shkrimet të tilla i ngjajnënjë harte, e cila na drejton se si duhet tëkalohet një rrugëtim bukur i gjatë dhe ivështirë, por në të nuk kemi informata përmjetin të cilin duhet ta përdorim për takaluar udhëtimin në fjalë!Më pikëllon mendimi i disa

mendimtarëve që bisedën për çështjet

...Më pikëllon mendimi i disamendimtarëve që bisedën përçështjet shpirtërore i quanbiseda dervishësh dhenaivitet...

“ “


SFIDA

shpirtërore i quan biseda dervishësh dhenaivitet. Realiteti vërteton se shumica enjerëzve që janë aktivë në fushat eveprimtarisë humane dhe vullnetare janëata që e kanë stolisur veten me shpirtin edëshirës për t’u afruar pranë Allahut,subhanehu ue teala, dhe për të fituarshpërblimin e Tij. Nëse e analizojmë me vëmendje erën e

bekuar të kohës, kur mbi tokë ecte njeriumë i dalluar që e kishte krijuar dhedërguar Allahu, subhanehu ue teala, do tëshohim se kujdesi për gjendjen shpirtërore(lexo: gjendjen e imanit) ka qenë nëradhën e parë të prioriteteve. Një realitet itillë shfaqej shumë herë, kur në beteja tëndryshme adoleshentët garonin me tëmoshuarit për ta fituar shpërblimin eshehidit. Të rinjtë para atyre që ishin pleqishin gati të vdesin duke lakmuar pas tëmirave që Allahu i ka përgatitur përdëshmorët. Shumë prej tyre punoninrëndë për ta fituar kafshatën e bukës, pornë të njëjtën kohë ishin të gatshëm, që tëmbesin vetë të uritur, duke e ndarëpasurinë që zotëronin si lëmoshë përnevojtarët. Mundoheshin që të ecin nërrugën e NNjjeerriiuutt,, i cili natën e kalonte nëadhurim dhe që i ënjteshin këmbët.NNjjeerriiuunn të cilin nuk e mashtronin bukuritëe kësaj dynjaje. NNjjeerriiuunn i cili për ditë tëtëra nuk kishte se me çfarë të ushqehet.. Iu bëj thirrje që angazhimi për ta

përmirësuar gjendjen shpirtërore tëvendoset në agjendat tona personale nëplan të parë. Zhvillimi shpirtëror duhet tëjetë pjesë e pandarë e planifikimeve përzhvillimin shoqëror. Në të njëjtën kohëaskush individualisht dhe si bashkësi nukduhet ta kursejë veten për avancimin ekëtij qëllimi fisnik-përmirësimi i gjendjesshpirtërore/imanore.Kemi nevojë për ligjërata dhe kurse, që

do ta thellojnë kuptimin e imanit dhe

kuptimin e mallëngjimit për Allahun,xhele shenuhu. Ne duhet të mësohemi se sitë turpërohemi prej Tij, si të mbështetemitek Allahu, si t’i drejtohemi Atij. Në tënjëjtën kohë duhet të krijojmë boshterreth të cilëve do të tubohet rinia, e cilapastaj duhet të nxitet të aktivizohet në çdoveprimtari të dobishme shoqërore. Ataduhet të kuptojnë se ndihma që u ofrohettë tjerëve është kulmi i bamirësisë ndajvetvetes. Le të jetë angazhimi në punëbamirësie mjeti i pastrimit shpirtëror dhe ishkëlqimit të imanit. Propozoj që nëshkollat fillore mos t’u dorëzohendiplomat e tyre nxënësve pa i angazhuarnë veprimtari të dobishme shoqërore përsë paku dyqind orë pune, që në shkollat emesme nxënësve mos t’u dorëzohendiplomat e tyre pa i angazhuar nëveprimtari të dobishme shoqërore për sëpaku treqind orë pune, që studentëve nëuniversitete mos t’u dorëzohen diplomat etyre pa i angazhuar në veprimtari tëdobishme shoqërore për së paku pesëqindorë pune.Prej ligjëruesve që thërrasin në Islam

dhe në vlerat e Islamit pritet që tëfokusohen në qëllimin më sublim tëekzistencës sonë, qëllimin të cilin duhet tëmundohemi ta realizojmë në këtë botë, tëarrijmë tek pëlqimi dhe kënaqësia eAllahut, subhanehu ue teala. Më pëlqeufjala e njërit prej mendimtarëve, i cili kathënë se vazhdimisht para vendimeve tëmëdha në jetën e tij ia kujtonte vetesvdekjen, që të mos e harrojë fundin epashmangshëm dhe të mbetet ipaluhatshëm me metodologjinë e drejtëhyjnore.

PPëërrkktthheeuu:: TTaallhhaa KKuurrttiisshhii

12

AKIDE

Shpeshherë të vjen keq kur i gjen muslimanët e aq më shumë thirrësit dhe zotëruesit e dijes, qëmerren me njëri-tjetrin duke u armiqësuar e bojkotuar për çështje në të cilat ka vend për më shumëse një mendim, sikur feja të mos ishte veçse në këto çështje dhe sikur armiqtë e vërtetë të mos ishinpërveçse vëllezërit e tyre

1PARA SË GJITHASH

SHKRUAN: BLEDAR TEFIK HAXHIU

Falënderimi i takon vetëm Allahut tëvetmit në sundim, i cili është veçuar meadhurim dhe falënderim. Dëshmoj se

Allahu është i vetmi Zot, e kush adhurondikë tjetër veç Tij ka rënë në idhujtari dheAtij i ka bërë shok, po ashtu dëshmoj se

Muhamedi është robi dhe i Dërguari i Tij, icili idhujtarinë e ndaloi dhe njerëzit për tëme ashpërsi i qortoi. Paqja dhe bekimi iAllahut qofshin për të, familjen, shokët dheçdo kënd që Allahun të vetëm adhuron.Kjo është një temë e rëndësishme, e cila

duhet të jetë shqetësimi ynë i përhershëmdhe i vazhdueshëm, të jetë ilaçi që nepërdorim për rregullimin e gjendjes së

1 Thelbin dhe idenë e kësaj teme e kam huazuar nga dy broshura thuajse me të njëjtin titull, njëra emuhadithit dhe dijetarit të madh imam Albanit, Allahu pastë rahmet për të, si dhe e dijetarit Nasir UmerAllahu e ruajt dhe e ndihmoftë.


AKIDE

muslimanëve dhe shërimin e plagëve tëtyre, të cilët sot për fat të keq kanë rënë nëshumë prej veprave të idhujtarëve tek tëcilët u dërgua Profeti ynë Muhamedi sal-lallahu alejhi ue selem. Por përse pikërishtkaq nevojë e përsëritur për këtë temë? Përseduhet t’i japim kaq rëndësi teuhidit? Aduhet të shpenzojmë gjithë këtë energji përkëtë temë?Është normale për atë që lexon shpesh

rreth kësaj teme dhe ende nuk e ka kuptuarrëndësinë e saj t’i parashtroj këto pyetje?Ndaj dhe ne në këtë temë nuk kemi si qëllimshpjegimin e detajuar të teuhidit, por vetëmtë hedhim dritë në atë se teuhidi (njësimi iAllahut) është para së gjithash, ajo me tëcilën duhet të fillojmë dhe e fundit me tëcilën duhet të mbarojmë dhe do të mjaftojnëpikat që do të parashtrojmë për të nxjerrënë pah rëndësinë dhe vlerën e teuhidit.1. Detyra që kemi për këshillën e

muslimanëve, dhe në veçanti për thirrësitdhe kërkuesit e diturisë, sepse feja mbi tëgjitha është këshillë.2. Allahu i krijoi krijesat, zbriti librat dhe

i dërgoi profetët pikërisht me teuhidin:““XXhhiinnddeett ddhhee nnjjeerrëëzziitt ii kkaamm kkrriijjuuaarr vveettëëmmqqëë ttëë MMëë aaddhhuurroojjnnëë””.2 Pra, ta njësojnë.3. Mos dhënia rëndësi Njësimit të

Allahut, konsiderimi i tij si çështje dytësore,angazhimi me çështje të tjera, të cilat nërealitet janë degë e Teuhidit.4. Dobësimi dhe zbehja e gjurmëve të

Teuhidit tek shumë prej bijve të këtijpopulli, madje humbja në tërësi tek disa prejtyre, për shkak të diktaturës së egër, e cilandaloi të drejtën e besimit tek populli ynë,aq sa u rritën breza të privuar nga kjo edrejtë.5. Përhapja e shumë prej fenomeneve të

idhujtarisë, si dhe vepra të cilat e

shkatërrojnë fenë e individit dhe tëshoqërisë, si magjia, ateizmi, madhërimi ivarreve, tyrbeve dhe mekameve.6. Ky umet nuk mund të rregullohet

veçse me atë që u rregulluan të parët e tij,dhe vallë a nuk u rregulluan ata veçse dukei dhënë rëndësi teuhidit para së gjithash?!...7. Përpjekjet e armiqve të fesë dhe

kërkesat e tyre të njëpasnjëshme, qëmuslimanët të heqin dorë nga mësimi,studimi dhe praktikimi i teuhidit.Pra shkaqet që na detyrojnë të

rishkruajmë rreth kësaj teme janë tëshumta, por nga më të mëdhatë është dheajo se nëpërmjet njësimit të Allahut dhenjohjes së Tij, fesë dhe Profetit, një popullmund të arrijë krenarinë e tij, në momentinkur njësojnë Zotin e tyre kanë për t’u çliruarnga prangat e idhujtarisë. E gjithë kjo mëkujton Rebiatu ibën Amir, këtë sahab tëveshur me rroba të arnuara, i cili shkon simesazher tek Rustumi, komandanti3 i njëprej ushtrive më të mëdha të asaj kohe. KurRustumi e pyeti se për çfarë kishin ardhurmuslimanët në ato anë e çfarë kërkonin, aime krenarinë më të madh iu përgjigj: Tënxjerrim njerëzit nga adhurimi i njerëzvepër në adhurimin e Zotit të njerëzve, ngapadrejtësitë dhe vuajtjet e feve (të kota), përnë drejtësinë e fesë Islame dhe ngangushtësia e kësaj bote, për në gjerësinë eahiretit.Përderisa ne të gjithë e kuptojmë

tashmë, se në njësimin e Allahut gjendetforca jonë, se duke njësuar Atë arrihetkrenaria jonë, se duke njësuar Allahunrealizohet bashkimi dhe uniteti ynë, atëherëo burra të angazhohemi me të, duke estudiuar, duke thirrur njerëzit në të, dukebotuar libra rreth tij. Le të jetë thirrja dhepërpjekja e të gjithëve neve së bashku -që

2 Sure Dhariat: 56. 3 Nëse do të përkthehej me termat e sotme: Gjenerali i trupave perse.

14

AKIDE

njerëzit ta kuptojnë teuhidin e të punojnëme të-, sa koha dhe përpjekja e Profetit Nuhalejhi selam, i cili e thirri popullin e tij plot950 vite për në fjalën e teuhidit dhe puniminme të, për në La ilahe ila llah (Nuk ka tëadhuruar tjetër me të drejtë veç Allahut). Poashtu edhe Profeti ynë Muhamedi alejhisalatu ue selem e filloi thirrjen e tij meteuhidin kur i tha Kurejshve: “Thoni la ilaheila llah të shpëtoni”.4 Dhe e mbaroi jetën e tijme teuhidin, kur iu drejtua muslimanëveme këto fjalë: “Allahu i mallkoftë çifutët dhetë krishterët, ata i bënë varret e profetëve tëtyre faltore,- e thoshte këtë si qortim për atëqë bënë”.5Kështu që Teuhidi duhet të jetë para së

gjithash, sepse ai është thirrja e të gjithëprofetëve. Imam Ibën Kajimi –Allahu emëshiroftë- ka thënë: “Të gjithë profetëtftuan për në: ““VVeettëëmm TTyy ttëë aaddhhuurroojjmmëë ddhheevveettëëmm pprreejj TTeejjee nnddiihhmmëë kkëërrkkoojjmmëë””..6 Tëgjithë ata ftuan për në njësimin e Allahutdhe sinqeritetin ndaj Tij në adhurim, dhekjo nga i pari i tyre e deri tek i fundit. Nuhui tha popullit të tij: ““OO ppooppuullllii iimm!! AAddhhuurroonniiAAllllaahhuunn,, jjuu nnuukk kkeennii zzoott ttjjeettëërr ppëërrvveeçç TTiijj!!”” 7Të njëjtën gjë thanë edhe Hudi, Salihu,Shuajbi, Ibrahimi etj. Allahu thotë në Kuran:““ÇÇddoo ppooppuullllii NNee ii ççuuaamm nnjjëë ttëë ddëërrgguuaarr (që uthoshte):: ““AAddhhuurroonnii AAllllaahhuunn ddhhee sshhmmaannggnniiiiddhhuujjtt!!”” po ashtu Allahu thotë: ““NNee nnuukkkkeemmii nniissuurr aassnnjjëë ttëë ddëërrgguuaarr ppaarraa tteejjee,, qqëë ttëëmmooss ii kkeemmii sshhppaalllluurr ssee:: ““SS’’kkaa zzoott ttjjeettëërrppëërrvveeçç MMeejjee,, aannddaajj mmëë aaddhhuurroonnii (vetëm)MMuuaa!!”” 8 Më pas Ibën Kajimi ka përmendur see gjithë feja kthehet tek surja Fatiha, sepseajo përmban njësimin e Allahut me të gjithallojet e tij.9

Profeti Muhamed sal-lallahu alejhi ueselem, kur e dërgoi Muadh ibën Xhebelin nëJemen e porositi duke i thënë: “Ti do tëshkosh në një popull prej Ithtarëve të Librit,le të jetë gjëja e parë në të cilën do t’ithërrasësh që të njësojnë Allahun”. Në njëtransmetim tjetër: “Të dëshmojnë se nuk katë adhuruar tjetër me të drejtë veç Allahutdhe se unë jam rob dhe i dërguar i Tij”.10Kështu që në shoqëritë tona ka rënë thuajsee njëjta sëmundje që kish rënë edhe nëkohën e Profetit, ndaj dhe ilaçi që duhet tëpërdorim për kurimin dhe shërimin e tijduhet të jetë po i njëjti ilaç që përdoriProfeti sal-lallahu alejhi ue selem, thirrja enjerëzve për në njësimin e Allahut, sepse siçka thënë dhe imam Maliku: “Nukrregullohet fundi i këtij umeti, përveç se meatë që u rregullua fillimi i tij”.Shpeshherë të vjen keq kur i gjen

muslimanët e aq më shumë thirrësit dhezotëruesit e dijes, që merren me njëri-tjetrin duke u armiqësuar e bojkotuar përçështje në të cilat ka vend për më shumë senjë mendim, sikur feja të mos ishte veçse nëkëto çështje dhe sikur armiqtë e vërtetë të

...Ky umet nuk mund të rreg-ullohet veçse me atë që urregulluan të parët e tij, dhevallë a nuk u rregulluan ataveçse duke i dhënë rëndësiteuhidit para së gjithash?!...

“

“4 Ahmedi hadithi është i saktë. 5 Buhari dhe Muslimi. 6 Fatiha: 5. 7 Araf: 59. 8 Enbija: 25. 9 Medarixhu Salikin i Ibën Kajim el Xheuzije vëll: 1. 10 Buhari dhe Muslimi, nga hadithi i Enesit.


AKIDE

mos ishin përveçse vëllezërit e tyre! E nërealitet ne kështu kemi lënë të qetë ata qëna trokasin nëpër dyer për të nakonvertuar,11 apo ata që hedhin helmin edevijimit në popullin tonë për t’i devijuar epër të përmbushur ambiciet e tyre politike.12E gjitha kjo duhet të na shërbejë si

ndërgjegjësim me vetveten, si përkujtim ekëshillë, se suksesi, mirësia, krenaria,uniteti, forca dhe rregullimi do të vijnëvetëm atëherë kur tek ne Teuhidi do të jetëpara së gjithash. Por si mund ta vendosimTeuhidin në rend të parë? Në realitetpërgjigja për këtë pyetje është tejet e gjatë,por ne do ta përmbledhim në disa pikashkurtimisht:a)- Ta mësojmë Teuhidin me të gjitha

pjesët e tij, ta kuptojmë atë e më pas tapraktikojmë. Imam Buhariu në një ngakapitujt e librit të tij të saktë ka thënë:Temë: Dija është përpara fjalës dhe veprës.Pastaj përmend fjalën e Allahut: ““DDiijjee ssee nnuukkkkaa zzoott ttjjeettëërr ttëë vvëërrtteettëë ppëërrvveeçç AAllllaahhuutt!!KKëërrkkoo ffaalljjee ppëërr ggjjyynnaahhuunn ttëënndd……””..13 ImamEbu Hanife ka thënë: “Të kuptuarit eNjësimit dhe i besimit është më i dobishëm,se të kuptuarit e dispozitave legjislative”.14b)- Mësimdhënia e tij dhe thirrja në të.

Padyshim që kjo është një nga çështjet erëndësishme së cilës ne duhet t’i kushtojmëvëmendje, sepse nuk mjafton që ta mësojmëatë vetëm për veten tonë, porse duhet tëdimë se nga frytet e dijes është edhe punadhe thirrja në të.

VVëërreejjttjjee:: Pa dyshim që çështjen emësimdhënies duhet ta marrin në dorëdijetarët, ata të cilët kanë dije të gjerë dhekuptim të saktë, në mënyrë që të mosmerret kjo iniciativë nga të painformuarit e

më pas të ketë pasoja negative në shoqëri.c)- Dashuria e teuhidit, zotëruesve të tij

dhe punuesve me të. Pra duhet tëkultivojmë në zemrat tona, fëmijëve tanë,nxënësve tanë, dashurinë për teuhidin dhezotëruesit e tij, t’i mbrojmë ata dhe nderin etyre. Nga shenjat e dashurisë së teuhiditështë dhe angazhimi i muslimanit me të,gëzohet me atë që realizon plotësimin e tij,dhe brengoset nëse shikon diçka që e cenon,si dhe përpiqet ta ndihmojë përhapjen e tijdhe t’i kundërpërgjigjet kundërshtarëve tëtij.ç)- Bashkimi i muslimanëve në bazë të

njësimit të Allahut. Nga shenjat më të cilatnjihet Ehli Suneti uel Xhemati (Pasuesit eSunetit dhe ruajtësit e bashkësisë) është seata thërrasin në bashkimin e fjalës dheunitetin e radhëve, si dhe largimin ezënkave dhe përçarjeve dhe Allahu thotë:““TTëë ggjjiitthhëë mmbbaahhuunnii ffoorrtt ppëërr lliittaarriinn ee AAllllaahhuutt(Kuranin) ddhhee mmooss uu ppëërrççaannii!!”” 15 dhe gjëjamë madhështore është që muslimanët dheradhët e tyre të bashkohen rreth njësimit tëAllahut dhe adhurimit të Tij të vetëm e pashok. Së fundi nuk më ngelet gjë tjetër veçsetë përsëris e të them: Teuhidi para sëgjithash, o ju muslimanë.

...Ibën Kajimi ka përmendurse e gjithë feja kthehet teksurja Fatiha, sepse ajo përm-ban njësimin e Allahut me tëgjitha llojet e tij...

“ “11 Dëshmitarë të Jehovait, evangjelistë, ungjillorë, protestantë etj. 12 Sikurse Rrafidat (shiat e Iranit) me fondacionet e tyre si Sadi Shirazi, Fondacioni i Kuranit etj. 13 Muhamed; 19. 14 Teuhid Euelen: 70. 15 Ali Imran: 103.

BIOENERGJIA

16

DRITARE

SHKRUAN: RIJAD MISINI

Itërë falënderimi dhe lavdërimi është përAllahun e Lavdishëm. Vetëm Atë eadhurojmë dhe vetëm prej Tij ndihmë dhe

falje kërkojmë. Paqja dhe shpëtimi i Allahutqofshin mbi vulën e profetëve, Muhamedin,familjen dhe të gjithë pasuesit e tij. Duke u nisur nga parimi logjik se të

gjykosh për diçka është pasojë eparafytyrimit të drejtë të tij, edhe ne në këtëartikull do të përpiqemi që nën dritën e këtijligji të flasim në vija të përgjithshme mbibioenergjinë dhe disa pyetje madhore qëlidhen me te, si dhe disa dilema që ndoshtamund ta devijojnë të kuptuarit e drejtë tëfenomeneve që lidhen me të.Trupat tonë kanë natyrë të thellë

elektrike. Çdo kurs fillestar anatomie ekonfirmon një gjë të tillë. Zvarriti këmbët etua mbi tepih dhe pastaj prek ndonjë artikullmetali. Kështu mund të shohëshelektricitetin e qëndrueshëm të shkarkohetnga gishtat e tu. Një gjë e tille nuk do të ishtee mundshme po qe se trupi yt nuk do të

kishte natyrë elektrike. Po qe se prek stufën enxehtë do të ndjesh menjëherë dhembje,ngaqë ajo transmetohet elektrikisht nëpërnerva deri ne tru. Dhembja udhëton meshpejtësinë e elektricitetit dhe ky ështëshkaku pse ti ndjen dhembje menjëherë.Mesazhet elektrike shkojnë vazhdimishtkudo në trup për ta informuar pandërprerëpër gjerat që shkojnë në te. Pa këtë rrjedhëelektrike nuk do të mund të shihje, as tëdëgjoje, as të ndjeje, as të shijoje e as tënuhasje.Një tjetër argument lidhur me

ekzistencën e elektricitetit (energjisë) nëtrup është edhe elektroencefalografi (EEG)dhe elektrokardiografi (EKG). EEG-jaregjistron aktivitetin elektrik të trurit,ndërkohë qe EKG-ja regjistron atë të zemrës.Këto pajisje janë përdorur me dekada ngashkenca e mjekësisë dhe janë si ato qëmbërthehen pranë pacientëve të vdekur nëdramat spitalore, që mund t’i shohësh në TV.Kur ekrani ndal “sinjalet” pacienti është ivdekur. Sistemet tona elektrike janëthelbësore për shëndetin tonë fizik dhepsikik.

(SISTEMI ENERGJIK I TRUPAVE) DHE PRAKTIKAT E KURIMIT ME TË

Trupat tonë kanë natyrë të thellë elektrike. Çdo kurs fillestar anatomie e konfirmon një gjë të tillë. Zvarritikëmbët e tua mbi tepih dhe pastaj prek ndonjë artikull metali. Kështu mund të shohësh elektricitetin eqëndrueshëm të shkarkohet nga gishtat e tu


DRITARE

Në fakt civilizimi e di këtë prej mijëravitesh. Diku rreth 5000 vite më parë kinezëtzbuluan sistemin kompleks të qarqeveenergjike që qarkullojnë nëpër trup. Këtovargje përcjellëse elektrike ose meridianë siçquhen ndryshe janë epiqendra e praktikavelindore të shërimit dhe formojnë bazat eakupunkturës së ditëve moderne dheteknikave të ndryshme e të gjera të kurave.Fillet e para të këtyre zbulimeve mund t’igjejmë në akupunkturë dhe shiatsu, sipraktika të hershme të kurave që qenëzhvilluar përgjatë shekujve në Kinë dheJaponi. Eksperti i Çi Kongut mjekësor

(ushtrimeve të shëndetit nga mjekësiakineze) me renome ndërkombëtare, HHaassaanneell--BBiisshheell (Arabi Saudite) nënvizon faktin, senocioni i energjisë me këtë botëkuptim nukështë monopol i kulturës kineze, por edhe

mjekësia greke, indiane, arabe dhe ajo islamee kane konsideruar se kjo energji është jetikedhe esenciale për shëndetin e njeriut.Dallimi në mes këtyre kulturave qëndron

në faktin se mjekësia kineze është më epërpikta në shtjellimin dhe trajtimin etemave dhe praktikave me bioenergji, përshkak se kjo mjekësi është bazuar në esencënë përqendrimin e saj në studimin e kësajenergjie dhe lidhjen e saj me shëndetin enjeriut përgjatë shekujve. Ai nënvizon më tejfaktin, se për bioenergjinë si botëkuptimkanë folur edhe Ibën Sina në “Kanuni imjekësisë”, ku e ka emërtuar me nocionin“El-kuva uel-ef’al” (Fuqitë dhe veprimet),Imam Ibën Kajimi e emerton me nocionin“El-Harare el-Garizijje” (Nxehtësia natyrale)në veprën e vet “Zad el-Mead (Et-Tibb en-nebeuijj)”, dhe Ebu Hamid Gazaliu e emërtonme nocionin “El-Buhar el-Letif” (Avulli

18

DRITARE

delikat). Instituti Kombëtar Amerikan i Mjekësisë

kërkoi nga kirurgu i kockave Dr. RobertBeker studime konkrete për të kuptuarmetodikën e punës së akupunkturës.Supozimi fillestar i Dr. Bekerit ishte seekzistenca e rrymave elektrike, që airegjistroi në kërkimet e veta, në realitetështë po e njëjta gjë që qarkullon nëpërmeridianët e energjisë në të cilat bazohetmjekësia kineze në praktikat e akupunkturësdhe se ato meridianë në të vërtetë janëpërçues elektrikë dhe pikat që ekzistojnëpërgjatë atyre meridianëve shërbejnë sistacione stimulimi të kësaj rryme energjie,proces i cili realizohet me stimulimin eenergjisë përmes nguljes së gjilpërave në atopika. Rezultatet e Dr. Bekerit konfirmuansupozimet e tij dhe se pikat (lexo:meridianët), që i saktëson mjekësia kinezeme përpikëri të madhe për të ngulur gjilpëratnë to janë pika njëmend të sakta përstimulimin dhe forcimin e rrymës elektrike.Më në fund u bë e qartë se teoritë e mjekësisëkineze në lidhje me bioenergjinë dhendikimin e saj tek njeriu, u qartësuan shumëpaqartësi përkitazi me mekanizmat eshërimit, të cilat hutuan studiuesit dheprofesionistët përgjatë shekujsh dhe se atoteori japin përgjigje konkrete dhe të saktambi forcat e brendshme të njeriut nëavancimin e shëndetit dhe realizimin e tij,natyrisht me lejen dhe ndihmën e Allahut.Një tjetër studim serioz dhe mjaft

interesant është edhe studimi i BornNordenstormit, shkencëtar suedez dhe ish-kryetar i Komisionit për Kandidim pranëçmimit Nobel. Ai në studimet e tij, që zgjatëndy dekada dokumentoi ekzistencën eqarkoreve elektrike në trup. Shkak istudimeve të tij ishte ekzistimi i një aurendriçuese rreth një tumori malinj nëmushkëri, gjë që e shtyu atë ta studiojë njëdukuri të tillë.

Ka edhe disa studime empirike mjaftkonkrete, të cilat i sjell psikoterapeutiamerikan Dr. Roxher Kallahan në librin e tij“Tapping the Healer within”, por ne nuk eshohim të arsyeshme të zgjerohemi edhe mëtej. Vlen të përmendet këtu edhe fakti seOrganizata Botërore e Shëndetësisë nëraportin e saj mbi mjekësinë popullore e karegjistruar Çi Kongun Mjekësor (Ushtrimet ezhvillimit të energjisë) si një prej terapivenatyrale nga mjekësia kineze dhe e kapërkufizuar kështu: “Çi Kongu mjekësor janëushtrime nga mjekësia popullore kineze, kuinkuadrohen lëvizjet e shoqëruara memeditim dhe rregullimin e frymëmarrjes përforcimin e qarkullimit të bioenergjisë (çi) nëtrup, përmirësimin e qarkullimit të saj dheforcimin e funksionit të imunitetit”.Edhe disa qendra me renome

ndërkombëtare e kanë inkuadruar Çi Kongunsi strategji plotësuese në repartet e mjekësisëalternative, siç janë: Mayo Clinic; Qendramjekësore në kuadrin e universitetit UCLA;spitali Stanford etj.Në lidhje me debatin, se a thua vallë

praktikat e kurave me bioenergji bien ndeshme besimin e pastër Islam, autori pati rastintë takohet edhe me Dr. Seid el-Gamidiun,ekspert i çështjeve akaidologjike dheprofesor në universitetin Umm el-Kura nëMekën e Ndershme dhe me këtë rast diskutoime te, në lidhje me praktikat e kurave mebioenergji. Ai konfirmoi ligjshmërinë e

...Por, a nuk ekziston rreziku imbështetjes së zemrës nëkura të tilla dhe si rrjedhojëtë rrezikohet çiltëria e besim-it Islam, apo rënia në kurthine shirkut?!...

“

“


DRITARE

shërimit me anë të këtyre kurave pas njëstudimi të hollësishëm të librit të ekspertitdhe terapeutit Hasan el-Bishel “Shëndeti ngabrendësia jote”, duke mohuar se praktika tëtilla bien ndesh me besimin Islam.E pyeta: “Por, a nuk ekziston rreziku i

mbështetjes së zemrës në kura të tilla dhe sirrjedhojë të rrezikohet çiltëria e besimitIslam, apo rënia në kurthin e shirkut?!”Ai më tha se një rrezik i tillë ekziston

gjithnjë edhe në praktikat e kurave memedikamente dhe teknikat e mjekësisëkonvencionale! Nuk ka dallim këtu. Çështjaqëndron këtu në realitetin e efikasitetit dheligjshmërinë e të shëruarit me të dy llojet ekurave, por gjithnjë duke u mbështetur tekAllahu i Madhërishëm në kthimin e shëndetitapo parandalimin e sëmundjeve, meqë tëgjitha ato kura bëjnë pjesë në botën eshkaqeve materiale dhe energjike, dhe ne simuslimanë jemi të urdhëruar t’i bëjmëshkaqet dhe njëkohësisht zemrat tona tëlidhen me Allahun e jo me ato shkaqe. Po qese zemrat tona do të lidheshin dhembështeteshin në këto shkaqe materiale,atëbotë ne do të kishim rënë në shirkun evogël. Kjo vlen për të gjitha shkaqetmateriale të kësaj bote dhe në të gjitha fushate jetës. Ne duhet të jemi të ndërgjegjshëmgjithnjë për ligjin e shkaqeve dhe pasojave, tëngërthyera tërësisht dhe të integruara nëdomosdoshmërinë e besimit e të tevekulit (tëmbështeturit e vazhdueshëm tek Allahu).Mbetet të thuhet në përmbyllje të këtij

artikulli, se nuk ka vend për mohimin erezultateve shkencore empirike dhe se tapranosh ekzistencën e bioenergjisë nuk do tëthotë të biesh ndesh me besimin e pastërIslam e as nuk do të thotë se po flasim përbesëtytni dhe besime pagane, mu ashtu sinuk do të thotë se të pranosh ekzistencën ekomunikimeve radiotelefonike është filozofisektare, që buron nga krishterimi, apo sepërdorimi i këtyre valëve elektromagnetike

në telekomunikacion do të thotë, se beson nëkatolicizëm!Fakti se botëkuptimet mbi bioenergjinë

janë keqkuptuar dhe keqpërdorur nga disabesime të feve të Lindjes së Largët nuk do tëthotë që ta mohosh ekzistimin e saj. Paganëtkane adhuruar diellin, hënën, planetët dheshume krijesa të tjera, por kjo s’do të thotëaspak, se ato krijesa nuk ekzistojnë ashtu siçështë absurde të denoncohesh prej tyre apot’i urresh ato. Të krishterët adhurojnë Isaunalejhis selam! Çifutët adhurojnë Uzejrinalejhis selam. A do të thotë kjo, se ne duhet sireagim ta mohojmë ekzistencën e tyre, apo tëdenoncohemi nga ata?!... Ne nuk eadhurojmë Isain alejhis selam, as diellin, asplanetët e as bioenergjinë. Ne adhurojmëvetëm Allahun, i Cili na krijoi neve dhe ato;dhe Ai është i vetmi që meriton të adhurohet.Duhet të dihet edhe fakti, se nuk ka energjikozmike në kuptimin e veprimeve hyjnore,apo mbikëqyrjes se kozmosit. Ky është njëbesim i kotë dhe i pavërtetë. Pra, ashtu siçnuk ka oksigjen me ndikime dhe veprimehyjnore, por pa te cilin nuk mund të jetojmë,po ashtu nuk ka energji me veprime dhendikime hyjnore, e gjithashtu pa të cilin nukdo të mund të jetonim! Ato janë elemente qëAllahu i Lartësuar ua nënshtroi gjallesave

...Mbetet të thuhet në përm-byllje të këtij artikulli, se nukka vend për mohimin e rezul-tateve shkencore empirikedhe se ta pranosh ekzistencëne bioenergjisë nuk do të thotëtë biesh ndesh me besimin epastër Islam ...

“

“

20

DRITARE

dhe njerëzve dhe i bëri shkaqe përvazhdimin e jetës. EEddhhee nnjjëë hheerrëë eeppëërrssëërriiss:: Ne gjithmonë duhet tëmbështetemi tek Allahu, Krijuesi ishkaqeve, por në të njëjtën kohë t’ibëjmë edhe shkaqet.

VVëërreejjttjjee mmee rreennddëëssii:: Të lejohet tëshkosh për shërim te ndonjëterapeut me bioenergji, por mëpërpara duhet të plotësohen trikushte esenciale: Kushti i parë:terapeuti me bioenergji të jetë ikualifikuar dhe i certifikuar ngaqendra trajnuese përkatëse tëpranuara zyrtarisht nga autoritetetpërkatëse. Kushti i dytë: praktikat eterapeutit me bioenergji të jenëneutrale, në kuptimin e mos-cenimittë ndonjë parimi të akides dhe tësjelljeve islame. Kushti i tretë:pacienti musliman duhet të ketëbindje të paluhatshme, se shërimiështë në Dorë të Allahut tëMadhërishëm, ndërkohë që mjekësiaenergjike është vetëm shkakmaterial i krijuar nga Allahu i Lartë,d.m.th. që zemra e tij kurrsesi nukduhet të mbështetet në atë shkak,por vetëm te Krijuesi i shkaqeve.

LLiitteerraattuurraa ee sshhffrryyttëëzzuuaarr::1-The EFT Manual – Emotional

Freedom Techniques (Manual iteknikës së lirisë emocionale). Autor:Gary Craig.2- Atlik Kuvvete esh-shifa

bidahilik (Liroje forcën e shërimitnga brenda). Dr. Roger Callahan dheRichard Trubo.3- El-Afije min dahilik (Shëndeti

nga brendësia jote). Hasan el-Bishel.4- El-Ilaxh bi mesarat et-Takah

(Kurimi me meridianët e energjisë).Prof. Tam Edwards dhe Hamud el-Abri.

NJË PISHTARMË PAK MUHAMEDXHEMIL ZEJNO(1925-2010)


DRITARE

SHKRUAN: LULZIM SUSURI

Shejhu i nderuar Muhamed XhemilZejno lindi në vitin 1344 h. (1925) nëqytetin e Halepit të Sirisë. Rrjedh nga

një familje me vullnet fetar, edhe pse ishintë ndikuar nga sektet e sufinjve si shumica enjerëzve të atij vendi në atë kohë. Me tëarritur moshën dhjetë vjeçare prindërit eregjistruan në shkollën: “Shtëpia ehafëzëve” në të cilën mësoi për pesë vite meradhë. Gjatë kësaj kohe ai mësoi Kuraninpërmendësh dhe u dallua në të dhe bashkëme memorizimin e tij mësoi mjaft mirë edheshkencat e texhvidit-leximit rrjedhshëmdhe me rregulla të Kuranit. Pastajregjistrohet në shkollën e Halepit “FakultetiPërgatitor i Sheriatit”, ku studioheshinshkencat fetare dhe përkrah tyre edhe atobashkëkohore dhe e përfundoi në vitin 1948.Në këtë shkollë, e cila më vonë shndërrohetnë shkollë e mesme të fesë mësoheshinshumë lëndë të rëndësishme, prej tyre:teuhidi, tefsiri, fikhu hanefij, sintaksa,morfologjia, historia, hadithi dhe shkencat etij, etj., kurse në anën tjetër edhe lëndëtbashkëkohore nuk ishin të pakta, ku prejtyre vlen të përmendet: fizika, kimia,matematika, gjuha franceze, gjeometria etj. Pasi përfundoi këtë shkollë u dallua

shumë në shkencat fetare, ku edhe moripjesë në garat që mbaheshin në dituri dhepërmes tyre zgjidheshin nxënësit më tëmirë dhe u jepej mundësia për vazhdimin eshkollimit në Universitetin e Az’harit.Shejhu i nderuar në këtë garë zuri vendin e

parë e të gjithë garuesve ngado që ishin, poredhe pse u ftua të studionte në Az’har ai siçe përmend edhe vetë, për shkaqeshëndetësore nuk mundi të vazhdontestudimet. Mirëpo kjo gjë nuk ia shoi aspakambiciet e kërkimit të diturisë. Ai gjatë tërëjetës vazhdoi të mësonte nga dijetarët eShamit e pastaj edhe të tjerët, ndërsa mëvonë u bë edhe njohës i mirë i librave tëIbën Tejmies, Ibën Kajimit, Muhamed ibënAbdulvehabit dhe të Albanit. Përfitoidukshëm edhe nga shejh Ibën Bazi pasi iqëndroi afër në Mekë për vite me radhë. Passhkollimit të mesëm fillon të punojë mësuesnë institutin për mësimdhënës në Halep, nëtë cilin punoi plot njëzet e nëntë vite meradhë. Që në moshë të re ka qenë i dhënë pas

diturisë, pjesëmarrjes nëpër ligjërata dhetregonte kujdes të veçantë në faljen enamazit me xhemat. Aq shumë merrte pjesë

Mori vesh se ata kanë një ders të veçantë në një shtëpi të caktuar, ku tuboheshin çdo javë dhe hoxha i tyre uligjëron. Hoxha Zejno tregon se shkova tek ata me disa të afërmit e mi dhe pritëm derisa erdhi hoxha i tyre, icili ishte dijetari i shekullit Muhamed Nasirudin Albani.

...Ai gjatë tërë jetës vazhdoitë mësonte nga dijetarët eShamit e pastaj edhe tëtjerët, ndërsa më vonë u bëedhe njohës i mirë i librave tëIbën Tejmies, Ibën Kajimit,Muhamed ibën Abdulvehabitdhe të Albanit...

“

“

22

DRITARE

nëpër tubime sa i ra në sy xhematit tëashtuquajtur Nakshibendi dhe një ditëshehu i tyre iu afrua shejhut Zejno dhe filloita mësonte rreth këtij tarikati. Vazhdoi tamësonte derisa e detyroi me disa adhurimeqë ishin të kërkuara në këtë sekt, por -tregon Shejhu- për shkak se isha shumë ivogël nuk munda t’i kryej adhurime të tillapasi ishin shumë të rënda për mua, pormegjithatë prapë vazhdoja me disa të afërttë mi të merrja pjesë nëpër tubimet e tyre,që i bënin në emër të adhurimit. Bërtitninaq shumë dhe ngriheshin në këmbë,gjithashtu bënin gjeste, të cilat si fëmijë mëtmerronin tërësisht. Pasi u rrit pak nuk e habiste më ky sekt

dhe nuk e ndiente veten rehat deri sa filloita kërkonte të vërtetën dhe u takua mexhematin e sektit tjetër sufij të quajturShadhili. Filloi të shkonte në derset,adhurimet dhe shehët e tyre, derisa filloi t’ikuptojë edhe ata, se vepronin pothuajse tënjëjtat gjërat si edhe Nakshibenditë. Ajo që ehabiti më shumë ishte fakti se nxënësit etyre nuk kishin të drejtë ta kundërshtoninshehun edhe atëherë kur të gjithë e dinin seai e ka gabim. Më vonë filloi të afrohej edhe me

Kadiritë, por në mexhliset e tyre shumëshpejt vërejti se bërtitnin dhe recitonin fjalëtë cilat të gjitha ishin kufër. Kështuvazhdonin deri para sabahut dhe binin tëflinin pa e falur namazin e sabahut, gjë kjo ecila e ftohi tërësisht prej tyre. Shejhu inderuar provoi edhe xhematin Teblig, kume ta doli disa herë fillimisht nëpër qytetine tij të lindjes e pastaj edhe më larg, porbrenda kufijve të shtetit të tij, megjithatëedhe tek ata vërejti shumë mangësi dhe ulargua nga shoqëria e tyre. Ajo që e habiste më shumë tek sufijtë

përveç të tjerash ishte kërkimi ndihmë ngatë vdekurit dhe konsiderimi i të vdekurve sindërmjetësues mes tyre dhe Allahut... Ai

tregon se një ditë duke biseduar me një shehtë këtyre sekteve ai po i thoshte se lejohejkërkimi ndihmë nga të vdekurit pasi sipas tijata ishin evlija. E hoxha Zejno i tha: “Kjo nukështë e vërtetë pasi Profeti, sal-lallahu alejhiue selem, e këshilloi Ibën Abasin me fjalën:“Kur të kërkosh nga dikush kërko vetëm ngaAllahu.” Atëherë shehu i mllefosur ia kthen:“Është e lejuar kërkimi ndihmë nga tëvdekurit!” Por Shejh Zejno i tha: “Në çfarëargumenti bazohesh?” Ai ia ktheu:“Bazohem në faktin se halla ime sa herë qësëmuret kërkon nga sheh Sadi (“evlija” ivdekur i sufijve, të cilin e marrinndërmjetësues mes tyre dhe Allahut dhe iluten atij) shërim e unë kur e pyes a të bëndobi sheh Sadi ajo më thotë: “Sa herë i lutematij ai ndërmjetëson për mua tek Allahu dhemë shëron”. Ky ishte argumenti i këtij“dijetari” sufi. Shejh Zejno tregon se me tëdëgjuar këto argumente sa qesharake dhetregime fëmijësh aq edhe të dhimbshme përkëta njerëz të gjorë vendosi të largohej ngatë gjitha këto sekte. Para se të largohej i thaatij njeriu: “Ti je dijetar dhe ke harxhuartërë jetën tënde duke lexuar libra, kurse

...Më vonë filloi të afrohejedhe me Kadiritë, por nëmexhliset e tyre shumë shpejtvërejti se bërtitnin dherecitonin fjalë të cilat tëgjitha ishin kufër. Kështuvazhdonin deri para sabahutdhe binin të flinin pa e falurnamazin e sabahut...

“

“


DRITARE

tani besimin tënd e ngre mbi bindjet dhellafet e hallës tënde”. Hoxha nuk dinte ngat’ia mbante, mirëpo deshi Allahu e në fundtë këtij debati me këtë njeri ai pasi nukkishte argumente për ta mposhtur hoxhën eakuzoi me fjalët: “Ti ke ideologji vehabitedhe sa herë shkon në umre sjell këtu tek nelibra vehabish.”Hoxha i nderuar thotë se me të dëgjuar

këto fjalë nga ai më lindi një shkëndijë se kuduhej të hulumtoja për ta gjetur të vërtetën.Deri atëherë thotë Hoxha nuk dija asgjë përkëta njerëz përveçse që dëgjoja nga tëafërmit e mi, nga hoxhallarët e sufijve dhenga injorantët se këta “vehabijtë” janënjerëz të këqij, të devijuar, nuk e duanProfetin, sal-lallahu alejhi ue selem, nukdërgojnë salavat për të, dhe shumë shpifjetë tjera. Hoxha menjëherë filloi të kërkonte në

Siri ndonjë dijetar të ashtuquajtur nga tëtjerët: “vehabi” dhe të shikonte se kushishin ata. Mori vesh se ata kanë një ders tëveçantë në një shtëpi të caktuar, kutuboheshin çdo javë dhe hoxha i tyre uligjëron. Hoxha Zejno tregon se shkova tekata me disa të afërmit e mi dhe pritëmderisa erdhi hoxha i tyre, i cili ishte dijetarii shekullit Muhamed Nasirudin Albani. Kyme të hyrë në dhomë dha selam, ipërshëndeti të gjithë duke ua kapur dorën,filloi nga e djathta, nuk i lejoi të ngriheshinnë këmbë, ishte njeri plot qetësi, buzëqeshjedhe respekt. Filloi dersin me lutjet që i bënteProfeti në fillim të çdo dersi, dërgontesalavat për të sa herë që përmendej emri i tijdhe në fund prapë e përshëndeti atë siç itakon. Gjithashtu i la të pranishmit tëpyesnin dhe të jepnin mendimet dhesugjerimet e tyre, e në fund unë edhe psekisha shkuar me plotë hamendje dhedyshime mbeta i habitur nga ky njeri. Me tëdalë nga ligjërata e kuptova se çdo gjë qëishte thënë për këta njerëz ishte gënjeshtër

dhe vendosa të merrja pjesë në këtoligjërata, si dhe të mësoja prej librave që m’ipropozonte ky dijetar. Prej asaj kohe filloi tëbëhej i njohur në mesin e besimtarëve tëShamit si njëri ndër dijetarët më të mëdhenjqë luftonin shirkun, sektet dhe bidatet dhevazhdoi në këtë mënyrë derisa vdiq. Në vitin 1399 h. (1979 g.) në moshën 55

vjeçare shkon në Mekë për të kryer Umrendhe njoftohet me shejhun e nderuarAbdulaziz ibën Baz dhe pas disa takimevedhe bisedave me të shejh Ibën Bazi kuptonaftësitë e Muhamed Xhemil Zejnos dhebesimin (akiden) e tij të pastër dhe që ekishte larg nga çdo devijim i sufizmit, ku sishkak i këtyre gjërave rezultoi që taemëronte mësues në Qabe gjatë sezonit tëhaxhit në po atë vit. Shejh ibën Bazi pas haxhit e dërgoi në

Jordani në qytetin Remtha, ku u emëruaimam dhe ligjërues në Xhaminë Salahudinnë të cilën u mësonte nxënësve Kuranin dheteuhidin. Gjatë asaj kohe shkonte edhenëpër shkolla të ndryshme dhe u shpjegonterreth besimit të Ehli Sunetit, ku ligjëratat etij patën ndikim të madh atje. Pas një viti, më 1400 (1980 g.) erdhi prapë

në Mekë për umre dhe u takua me njënxënës të Institutit Bamirës të Hadithit, i ciligjendet në Mekë dhe ky i kërkoi Shejhut qëtë vinte mësimdhënës në këtë Institut, pasisipas tij Instituti kishte nevojë për profesorësidomos në shkencat e Mustalah Hadithit.Shejhu me të dëgjuar këto fjalë e thirri nëtelefon drejtorin e këtij Instituti, i cilishprehu gatishmërinë për bashkëpunim,por kërkoi nga Shejhu që të merrte leje edhenga shejh Abdulaziz ibën Bazi me ç’rast ky ifundit me të marrë kërkesën e shejhMuhamed Xhemil Zejnos menjëherë i shkroidrejtorit të Institutit një letër përmes sëcilës kërkonte që Shejh Zejnon ta pranoninprofesor në këtë Institut. Në këtë Institut aidha mësim në shkencat e tefsirit, teuhidit,

24

DRITARE

Kuranit etj. Gjatë dhënies mësim në këtë Institut,

hoxhës së nderuar iu hapën rrugët përfillimin e shkrimeve të tij të begata. Edhepse ai më parë ishte marrë me shkrime, portani mundësia ishte shumë më e mirë, ku sirrjedhojë edhe shkroi librat dhe broshurat etij të shumta, të cilat morën jehonë në tëkatër anët e botës, ku prej tyre përfituanshumë myslimanë dhe u përkthyen në gjuhëtë ndryshme. Mund të themi se libri i parëqë e shkroi pasi filloi punën në këtë Institutishte ai me titull: “Seria e orientimeveIslame”, seri e cila arriti në më tepër senjëzet broshura. Që nga vitin 1400 h. -1980 g. hoxha jetoi

në Mekë dhe pak a shumë me sa kamkuptuar nga fjalët e tij të thëna direkt kurtakohesha me të dhe rrija si me babanë tim,ai ishte përndjekur nga regjimi i sotëm iSirisë dhe nuk kishte të drejtë kthimi nëvendlindjen e tij. Në Mekë shumicën eviteve e kaloi në lagjen Azizije, një lagjemjaft e njohur edhe për haxhinjtë tanëshqiptarë, të cilët në shumicën e rastevestacionohen në po këtë lagje. Aty e vizitojadhe mbaj mend të ketë pasur një shtëpimjaft modeste mu ashtu siç ishte edhe vetë,e modestinë e tij nuk kishte kush të mos elakmonte. Gjithashtu mbaj mend se evizitonin shumë njerëz dhe ata i mbante nganamazi deri në namazin tjetër, kurse pasnamazit të dytë i vinin vizitorë, nxënës dhehoxhallarë të tjerë, të cilët edhe këtaqëndronin deri në namazin tjetër. Dydjemtë e tij i shihja gjithmonë dukeqëndruar në dhomën e pritjes, ku më imadhi prej tyre rreth të pesëdhjetavenjëkohësisht ishte edhe koordinatori dhepërgatitësi i librave të babait të tij. E vazhdoidavetin e tij, shkrimet dhe derset derisavdiq ditën e Xhuma 1 Dhulkade 1431 (08Tetor 2010) në moshën 86 vjeçaregjegjësisht 87 (sipas datës hixhri) pas

namazit të Jacisë, ku edhe po atë natë iu falnamazi i xhenazes në Qabe dhe u varros nëvarrezat e qytetit të Mekës. Në faljen exhenazes së tij morën pjesë shumëbesimtarë, dijetarë dhe njerëz të shquar. Porzemra edhe pse mërzitet, syri loton, prapëthemi: “Të Allahut jemi dhe tek Ai do tëkthehemi” O Allah fale atë, mëshiroje, shpëtoje dhe

nderoje me vend të mirë. Zgjeroja varrindhe laje me ujë, akull dhe breshër; pastrojeprej gjynaheve ashtu siç pastrohet rroba ebardhë prej ndyrësisë. Zëvendësojashtëpinë me një shtëpi më të mirë, familjenme një familje më të mirë, bashkëshortenme një bashkëshorte më të mirë, O Allahfute atë në xhenet dhe ruaje nga dënimi ivarrit! Amin.Në vitet e fundit të jetës së tij hoxha jetoi

në një varfëri të skajshme, ku pasi nukmundi ta paguante qiranë e shtëpisë udetyrua të ndërronte shpesh vendbanimin.Si pasojë e kësaj varfërie përmendet se aikishte shitur të gjithë librat e bibliotekës sëtij vetëm që të paguante qiranë e banimit.Por për fat të keq ne jemi asi besimtarësh, tëcilët kështu ua kthejmë dijetarëve tanë tëmirat dhe diturinë që na e kanë dhënë dheqë na e lanë trashëgimi. Allahu na faltë. LLiibbrraatt ee ttiijj:: Librat e tij janë të shumta dhe

arrijnë në dhjetëra sosh. Ky dijetar dallohetme shkrimet e tij të lehta, bindëse dhe tëargumentuara shumë mirë. Shpesh në topas argumentimit ai përdor edhe logjikën ethjeshtë; logjikë kjo pa filozofi brenda sajdhe e pranueshme nga çdokush që ka mend.Ai nuk zgjatet nëpër libra duke përmenduremra njerëzish, fjalë dhe mendime tëshumta, por mjaftohet me ajete, hadithedhe komente sa më të shkurtra tëdijetarëve. Librat e tij janë të përhapura nëbotën mbarë dhe janë përkthyer në shumëgjuhë, siç janë: shqip, turqisht,boshnjakisht, anglisht, frëngjisht,


DRITARE

gjermanisht, bengali, indoneziane, urdu, rusisht etj. Prej librave të tij më të njohur do tëveçoja duke përmendur këto:1- Njohuri të rëndësishme rreth fesë.2- Vlera e salavatit dhe selamit mbi Muhamedin njeriun më të mirë.3- Buqeta me lutje, edukatë dhe dhikër për njerëzit e devotshëm.4- Dëshmia e Islamit, fjala: La ilahe ilallah Muhamed resulullah5- Namazi është shtylla e fesë.6- Dispozitat e zekatit dhe të shitblerjes.7- Si u udhëzova?8- Si ta kuptojmë ndërmjetësimin (tevesulin).9- Agjërimi i Ramazanit.10- Haxhi i pranuar.11- Ndërmjetësja mes të vërtetës dhe krijesave.12- Sufizmi në peshojën e Kuranit dhe Sunetit.13- Gabime shumë të përhapura.14- Komentim dhe sqarim i kaptinave më të mëdha në Kuran.15- Thirrja e shejhut Muhamedi ibën Adulvehab.16- Vërejtje për Ihvanul musliminët nga devijimet e Tahanit.17- Qartësim dhe vërejtje rreth librit: “Akideja e Ibën Kethirit”18- Vërejtje nga fitneja e tekfirit.19- Udhëzime Islame për përmirësimin e individëve dhe shoqërive.20- Bazat e Islamit dhe të Imanit.21- Akideja Islame prej Kuranit dhe Sunetit të saktë.22- Disa nga virtytet e Muhamedit dhe edukata e tij profetike.23- Si t’i edukojmë fëmijët tanë.24- Mrekullia e Israsë dhe Miraxhit.25- Thirrje drejtuar edukatorëve dhe edukatoreve.26- Fisnikërimi që i bëri Islami gruas.27- Dispozitat e duhanit dhe pirjes së tij sipas fesë dhe mjekësisë.28- Si ta kuptojmë Kuranin.29- Udhëzimi i besimtarëve drejt rrugëve të fitores dhe sundimit.30- Forma e haxhit të Profetit, sal-lallahu alejhi ue selem. 31- Vërejtje të përgjithshme rreth librit: “Safvetu tefasir”32- Vërejtje të rëndësishme rreth librave: “Kurretul ajn” dhe “Tefsir xhelalejn”33- “Seria e orientimeve Islame”34- Tregime të çmuara profetike.35- Grupi i shpëtuar dhe pala e ndihmuar.Këto janë disa nga librat më kryesorë të shejh Muhamed Xhemil Zejnos me të cilat

është për t’u habitur se sa kanë pasur jehonë të madhe në botë. Ndërsa më të njohurat nëmesin tonë, pra tek shqipfolësit është libri i tij: “Grupi i shpëtuar dhe pala e ndihmuar”, sidhe ai u bë i njohur edhe me fletushkën: “Besimi i çdo muslimani”, që është në formëpyetje-përgjigje dhe çdo përgjigje ka ajetin dhe hadithin me të cilin argumentohet.Allahu e mëshiroftë!

26

FIKH

PËRGATITI: RASHIT ZYLFIU

Një nga akuzat që i atribuohet Islamitështë edhe çështja e pabarazisë sëfemrës me mashkullin në çështjen e

trashëgimisë, duke thënë se Islami i kadhënë mashkullit hise sa për dy femra.Ata deklarojnë duke thënë, se edhe pse kjomund të justifikohet me të kaluarën, ngasepuna e femrës kryesisht ka qenë brendashtëpisë, sot ajo konsiderohet partner i

mashkullit në të gjitha veprimtaritë dheështë e barabartë me të në të gjithashpenzimet. Përse Islami e ka bërë njëndarje të tillë ndërmjet tyre?!... Në bazë tëargumenteve për sa i përket trashëgimisësë femrës në Islam e drejta e saj përballëasaj se çfarë i takon ndryshon varësishtnga gjendja e saj. Në këtë pjesë do tëparaqesim gjendjet e trashëgimisë sëfemrës.RRaasstteett kkuurr ffeemmrraa ddhhee mmaasshhkkuullllii jjaannëë ttëë

bbaarraabbaarrttëë nnëë ttëë ddrreejjttëënn ee ttrraasshhëëggiimmiissëë::

TRASHËGIMIA E FEMRËSNË ISLAM 2/2Një grup orientalist morën guximin për ta sulmuar islamin, sikur Islami nuk ia jep të drejtën gruas ashtusikurse burrit dhe bën diskriminim gjinor. Me këtë mashtruan veten, kur menduan se me këtë ata gjetën njëpadrejtësi në Islam, ku për shkak të kësaj njerëzit do të largohen apo do të mbjellin dyshime tek vetëmyslimanët. Por harruan se me këtë ata shpalosën injorancën dhe paaftësinë e tyre


FIKH

Le të sjellim vetëm tre shembuj kurfemra është e barabartë me mashkullin,ndërkaq ka shembuj edhe më shumë se sakëto që do të përmendim:Nëse i vdekuri ka lënë fëmijët, babanë

dhe nënën. Prindërit, respektivisht babaidhe nëna, marrin 1/6 e pasurisë pa dallimndërmjet burrërisë së babait dhefeminitetit të nënës, duke u bazuar nëfjalën e Allahut të Lartësuar: ““......ppëërrpprriinnddëërriitt,, ppëërr sseecciilliinn nnggaa aattaa,, jjuu ttaakkoonn eeggjjaasshhttaa nnggaa aajjoo qqëë kkaa llëënnëë (i vdekuri),, nnëësseekkaa ffëëmmiijjëë..””11Nëse i vdekuri ka lënë vëllanë dhe

motrën nga nëna dhe këta të dy nuk kakush i pengon nga trashëgimia, atëherësecili prej tyre merr 1/6, duke u bazuar nëfjalën e Allahut të Lartësuar: ““......ppoo kkaa nnjjëëvvëëllllaa oossee nnjjëë mmoottëërr (nga nëna),, aattëëhheerrëësseecciilliitt pprreejj ttyyrree uu ttaakkoonn nnjjëë ee ggjjaasshhttaa..””22Nëse i vdekuri ka lënë dy e më tepër

vëllezër nga nëna dhe dy e më tepër motranga nëna, atëherë vëllezërit bashkërishttrashëgojnë 1/3, ndërsa motrattrashëgojnë 1/3.Pra, pa pasur dallim mashkull ose femër

duke u mbështetur në fjalën e Allahut tëLartësuar: ““ee nnëë qqooffttëë ssee jjaannëë mmëë sshhuummëë (senjë vëlla ose se një motër) aattaa jjaannëëppjjeessëëmmaarrrrëëss ttëë bbaarraabbaarrttëë nnëë ttëë ttrreettëënn (etërë pasurisë)..”” 3

RRaasstteett kkuurr ffeemmrraa mmeerrrr sshhuummëëffiisshh nnëë ttëëddrreejjttëënn ee ttrraasshhëëggiimmiissëë::Le të sjellim dy shembuj kur femra merr

shumëfish më tepër se mashkulli, kurse

shembuj kemi edhe më shumë se këto:Nëse gruaja e vdekur ka lënë

bashkëshortin dhe një vajzë. Në këtë rastvajza e së vdekurës trashëgon gjysmën epasurisë kurse babai i saj, respektivishtbashkëshorti i së vdekurës, trashëgon njëtë katërtën. Prandaj në këtë rast femratrashëgon dyfishin e asaj që trashëgonmashkulli.Nëse i vdekuri ka lënë bashkëshorten,

dy vajza dhe një vëlla të tij. Në këtë rastbashkëshortja merr të tetën e pasurisë,vajzat dy të tretat, ndërsa ajo që mbetet itakon xhaxhait të vajzave, respektivishtvëllait të të vdekurit. Kësisoj, secilës prejtyre u takon më shumë sesa i takonxhaxhait. D.m.th. secilës i takon kuota8/24, ndërsa xhaxhait 5/24.

DDyysshhiimmeett rrrreetthh ttrraasshhëëggiimmiissëë ssëë ffeemmrrëëssnnëë IIssllaamm ddhhee ppëërrggjjiiggjjeett rrrreetthh ttyyrree:: Një grup orientalist morën guximin për

ta sulmuar islamin, sikur Islami nuk ia jep

1 Nisa, 11 2 Nisa, 12 3 Nisa, 12. 4 Nisa, 11.

...Kur vendosën për barazinënë trashëgimi ata e ngarkuanfemrën edhe me punë dheshpenzimin e pasurisë përvete dhe fëmijët e saj, engarkuan me atë që nuk mundta mbajë...

“

“

28

FIKH

të drejtën gruas ashtu sikurse burrit dhebën diskriminim gjinor. Me këtëmashtruan veten, kur menduan se me këtëata gjetën një padrejtësi në Islam, ku përshkak të kësaj njerëzit do të largohen apodo të mbjellin dyshime tek vetëmyslimanët. Por harruan se me këtë atashpalosën injorancën dhe paaftësinë e tyrepër t’i konceptuar gjërat drejt dhe nxorënnë pah pretendimet e rrejshme tëdrejtësisë dhe profesionalizmit të tyre.Islami thotë për trashëgiminë: ““AAllllaahhuu

jjuu uurrddhhëërroonn ppëërr (çështjen e trashëgimit)ffëëmmiijjëëtt ttuuaajj:: ppëërr mmaasshhkkuulllliinn hhiissee ssaa ppëërr ddyyffeemmrraa;;......”” 44PPyyeettjjee:: Pse kjo ndarje? Çfarë drejtësi ka

në te? A çdo herë mashkulli merr hise sady femra?

PPëërrggjjiiggjjee::• Ligji mbi trashëgiminë në Islam

është ligj që në të ka urtësi dhe drejtësi.Çdo kujt ia ka dhënë të drejtën aq sa itakon sipas afërsisë me të vdekurin (nga icili trashëgohet).• Këto akuza që i bënë orientalistët

perëndimorë Islamit, se Islami është fe eprapambetur dhe nuk ka mundësi qënjeriu (myslimani) t’i përshtatet botësmoderne nëse merr Islamin si model tëjetës së tij. Kjo është një akuzë e pabazë,mizore nga shumë aspekte:• Barazia gjinore mes mashkullit dhe

femrës është vetëm një formulë me tëcilën bëhen eksperimente, por a kamundësi në realitet apo ende nuk karezultate dhe po shohim sinjalet edështimit, ngaqë femrën e kanë nxjerrënga natyrshmëria e saj dhe duan tangarkojnë me diçka që ajo nuk ka mundësipër ta mbajtur. Kur vendosën për barazinë

në trashëgimi ata e ngarkuan femrën edheme punë dhe shpenzimin e pasurisë përvete dhe fëmijët e saj, e ngarkuan me atëqë nuk mund ta mbajë. Këtu ka padrejtësimbi femrën, ngase vetë dalja e saj ngashtëpia për punë e ve përballë me shumësfida dhe për këtë ka shumë dëshmi.• Ndarja e trashëgimisë në ligjin

islam nuk bëhet për shkak të burrërisë apofeminitetit, por për shkak të detyrave qëka secili. Gjithashtu merret në konsideratëedhe nevoja e trashëgimtarit, lloji i lidhjesndërmjet tij dhe pasardhësve. Pra, çështjaështë absolutisht ekonomike. • Situatat në të cilat ligji islam i ka

dhënë më tepër mashkullit sesa femrësnuk janë thjesht pa dobi, por për shkak tëpozitës së tij për sa i përket shpenzimitfamiljar. I zoti i shtëpisë merr përsipërmbikëqyrjen dhe shpenzimin për familjene tij. Sistemi bashkëkohor, më saktësisht aiamerikan bën ndarjen e trashëgimisë sipasmarrëveshjes së arritur ndërmjetbashkëshortëve para vdekjes. S’ka dyshimse në këtë sistem ka padrejtësi, ngaqë ainuk i merr parasysh detyrat individualepër të dy gjinitë.Trashëgimia është çështje llogarie e jo

...Femra merr një të tretën qëtë shpenzojë vetëm për vetene saj, kurse mashkulli dy tëtretat që të shpenzojë fillim-isht për bashkëshorten(grua), pastaj për familjendhe fëmijët e tij...

“

“


FIKH

çështje ndjenjash e pretendimesh. Femramerr një të tretën që të shpenzojë vetëmpër veten e saj, kurse mashkulli dy tëtretat që të shpenzojë fillimisht përbashkëshorten (grua), pastaj për familjendhe fëmijët e tij. Pra, kush merr më tepërme logjikën e llogaritjes dhe logjikën enumrave? Ekzistojnë edhe raste tëpazakonshme për mashkullin, i cili tërëpasurinë e shpenzon për veten, nëse nukmartohet dhe nuk krijon familje, mirëpoato janë raste të rralla. Kjo për sa i përketçështjes së pasurisë së trashëguar pa ulodhur.Ndarje e drejtë nga ana e Allahut të

Lartësuar, i Cili u jep ““sseecciilliitt ssiippaassnneevvoojjëëss””,, kurse peshorja e nevojës këtunënkupton detyrimet e obliguara të secilitprej tyre. Ndërsa për sa i përket pasurisë sëfituar me të gjitha format e saj, sishpërblimi për punën, fitimin në tregti,nuk ka dallim ndërmjet mashkullit dhefemrës, ngase këtu peshohet me peshoretjetër e ajo është barazia ndërmjetangazhimit dhe shpërblimit. Gjysma e asajqë merr mashkulli më tepër se femra nëdisa raste është thelbi i drejtësisë, ngasepasuria e mashkullit do të pakësohetpërmes mehrit dhe shpenzimeve familjare,ndërsa pasuria e saj do të rritet me mehrdhe investim, nëse ajo investon. Shumica evendeve skandinave akoma vazhdojnë tëbëjnë dallim në trashëgimi ndërmjetmashkullit dhe femrës. Mashkullit i japinmë tepër sesa femrës, përkundër barazisësë tyre në detyrime dhe përgjegjësimateriale.Femra në Islam të drejtën trashëgimore

e meritoi pa kryengritje dhe pa konferencakurse femrat në botë e arritën këtë si

rezultat i grevave dhe konferencave tëshumta. Prandaj nuk është çështja eburrërisë dhe e feminitetit, mirëpovarësisht nga pozita dhe përgjegjësitë qëka secili prej tyre.Islami e refuzon dhe e lufton parimin e

privimit të femrës nga trashëgimia thjeshtpër shkak të feminitetit të saj, ose përshkaqe të cilat i përmendëm më sipër.Islami i ka caktuar asaj kuotën në të gjitharastet e trashëgimisë. Islami e kundërshtonedhe parimin e barazisë absolute ndërmjetasaj dhe mashkullit në trashëgimi. Ai nëkëtë drejtim ka vënë rregulla prej të cilavenuk duhet të dalim. Ky ishte një punim nëversion të shkurtuar mbi trashëgiminë efemrës në Islam, edhe pse jemi të kufizuarpër të shkruar mbi këtë shkencë, që ështënjë kapitull i gjerë në Sheriatin Islam.Allahu e di më së miri.

RReeffeerreennccaatt ee kkoonnssuullttuuaarraa:: TTaahhkkiikkaatt eell--mmeerrddiijjee ,, SSaalliihh FFeeuuzzaann.. FFiikkuull IIssllaammii ,, UUeehhbb ZZuuhhjjeellii..AAhhkkaamm mmiirraatthh ffii ffiikkuull iissllaammiijj..wwwwww..kklluubbiikkuullttuurroorr..ccoomm ““TTrraasshhiiggiimmiiaa ee

ffeemmrrëëss nnëë IIssllaamm”” EEllmmeeddiinn EEjjuuppii..

...Femra në Islam të drejtëntrashëgimore e meritoi pakryengritje dhe pa konferencakurse femrat në botë e arritënkëtë si rezultat i grevave dhekonferencave të shumta...

“

“

30

EKONOMI

Klauzolë sipas fjalorit të gjuhës shqipeështë “Secila prej pikave të veçanta tëparashikuara në një traktat, në një

marrëveshje, në një kontratë etj.; dispozitë eveçantë që u shtohet neneve të një traktati,të një marrëveshjeje etj.” Ndërsa ndëshkimiështë “Masë dënimi që merret kundër dikujtpër një faj.” Ajo që kemi si qëllim me këtëstudim nuk është larg nga kuptimi gjuhësor

përveç që në ekonominë islame kjo inënshtrohet rregullave dhe dispozitave tëveçanta, të cilat do të sqarohen në vijim.Ky togfjalësh në terminologjinë e

ekonomisë islame do të thotë: “marrëveshjee shtuar në kontratë në mes dy palëvekontraktuese për paracaktimin e gjobës nërast të dëmtimit të njërës palë nga mos-kryerja e detyrës së caktuar ose vonimin e

KLAUZOLA NDËSHKUESEOSE GJOBA E VONESËS

Nëse këto kushte plotësohen në një kontratë, shumë nga dijetarët bashkëkohorë lejojnë të vendoset ky kusht ishpagimit, në kontratat e punës ku detyrimi nuk është para, pra në ndërtimtari, transport, punë, prodhim etj


EKONOMI

saj nga pala tjetër.”Klauzola ndëshkuese mund të hyjë në të

gjitha kontratat si p.sh. në:-Kompanitë e ndërtimit, ku t’i

kushtëzohet kontraktuesit, nëse nuk ekryen shtëpinë, ndërtesën etj., deri në këtëdatë, për çdo ditë ose javë vonesë gjobaështë kaq.-Ndërmarrjet të cilat u kushtëzojnë

punëtorëve nëse nuk janë të përpiktë nëpunën e tyre u hiqet nga rroga një sasi ecaktuar.-Kontratat e transportit, ku kushtëzohet

arritja e mallit në ditën e caktuarpërndryshe për çdo vonesë ndëshkohet megjobë.-Në prodhimtari, ku nëse një produkt i

caktuar nuk kryhet me kohë ose ka defektendëshkohet me gjobë.-Ndëshkimin e qiraxhiut në mos-

dorëzimin e banesës në afatin e caktuar.-Si dhe në kontratat e borxhit qoftë

borxhi hua direkt, ose borxh nga ndonjëshitblerje, ku kushtëzohet se: nëse vonohetborxhi tej afatit të caktuar apo këstit iskadon afati, atëherë ndëshkohet me gjobëtë caktuar.Këto që përmendëm nuk janë të lejuara

të gjitha, por kanë dispozita të veçanta, tëcilat do të sqarohen në vijim. Për të gjithakëto që përmendëm ndëshkimi mund të jetëgjobë në të holla, që është më e zakonshmja,por mund të jetë edhe mangësi e detyrimitndaj kontraktuesit, ose mund të jetë anulimii afatit të kësteve, madje mund të jetë edhendëshkim moral, duke e shpallur në ndonjëgazetë ditore, ose duke vendosur emrin epunëtorit në listën e punëtorëve tëpapëlqyer etj. CCiillaatt jjaannëë aarrssyyeett ppssee nnjjeerrëëzziittjjaannëë ddhhëënnëë ppaass kkëëttiijj kkuusshhttii mmee ttëë mmaaddhhee nnëëkkoohhëënn ttoonnëë??1. Vlera e madhe e kohës në kontratat

bashkëkohore, ku vonimi i njërës palëkontraktuese i shkakton dëme të mëdha

palës tjetër në kohën dhe pasurinë e saj.2. Çmimi i lartë i projekteve, gjë që

vonesa ose mos-kryerja e tyre shkaktonhumbje të mëdha për palën kontraktuese.3. Zgjerimi i rrethit tregtar, ku sot

kontratat bëhen në largësi të mëdha dhepërballen me rreziqe të mëdha, kështu qëdetyrohen për kësi lloj klauzolash për t’idhënë palës tjetër një lloj sigurie.4. Përhapja e madhe e moskorrektësisë

në zbatimin e detyrimeve të kontraktuara.DDiissaa ddoobbii qqëë ssjjeellll kkjjoo kkllaauuzzoollëë,, ggjjëë qqëë ii bbëënn

nnjjeerrëëzziitt tt’’ii jjaappiinn rrëënnddëëssii mmëë sshhuummëë::a. I jep siguri kontraktuesit për kryerjen

e punës së caktuar pa e vonuar ose padefekte, si dhe e siguron palën tjetër përzbatimin e detyrimit në kohë.b. Shmang mospajtimet e mundshme

rreth shpagimit të dëmit duke qenë se nëkëtë klauzolë paracaktohet shuma sipasmarrëveshjes, të cilën duhet ta paguajë paladëmtuese.c. Kursen harxhimet dhe kohën të cilën

do ta kishin shpenzuar nëpër gjykata në rasttë mungesës së kësaj klauzole.Kushtet të cilat duhet të plotësohen për

t’u zbatuar klauzola ndëshkuese:1. Bërja e gabimit (vonimi, moskryerja,

kryerja me defekte) nga pala kontraktuese.Nëse nuk bën ndonjë gabim atëherë nukzbatohet kjo marrëveshje.2. Dëmi i vërtetë i cili i ndodh palës

tjetër, nëse me gabimin ose vonesën e palëstjetër nuk i ndodh asnjë dëm material,atëherë nuk vjen në shprehje kjomarrëveshje.3. Dëmi të ketë ndodhur si rezultat i

gabimit të kontraktuesit, nëse dëmi ështënga ndonjë faktor i jashtëm, që nuk ka tëbëjë me kontraktuesin kjo marrëveshje nukzbatohet.Nëse këto kushte plotësohen në një

kontratë, shumë nga dijetarëtbashkëkohorë lejojnë të vendoset ky kusht i

32

EKONOMI

shpagimit, në kontratat e punës ku detyriminuk është para, pra në ndërtimtari,transport, punë, prodhim etj. Argumentetqë e mbështesin këtë mendim janë:-Fjala e Allahut “O ju që keni besuar

zbatoni kontratat.” Maide: 1.-Fjala e Lajmëtarit të Allahut –lavdërimi

dhe shpëtimi i Allahut qoftë me të:“Muslimanët duhet t’iu përmbahenkushteve të parashtruara.” (Ebu Davudi,Albani sahih.)-Në esencë gjërat janë të lejuara

përderisa të kemi ndonjë argument, i cili endalon atë, që në këtë rast nuk ka ndonjëargument të qartë.-Tradita tregtare në kohën e sotme dhe

përderisa kjo traditë nuk bie ndesh mendonjë parim fetar, atëherë duhet të merretnë konsideratë.Ndërsa një pjesë tjetër e dijetarëve nuk e

lejojnë kurrsesi vendosjen e këtijparakushti. Ata thonë: nëse me të vërtetëndodh dëmi, atëherë kjo çështje shqyrtohetnë gjykatë dhe merret vendimi përkatës. E gjithë kjo për ti ikur paracaktimit

paushall, sepse nuk dihet saktësisht samund të jetë dëmi dhe zakonishtparacaktohet një shumë më e madhe se ajoqë kërkohet në realitet. Për këtë kurdijetarët e Komisionit për Fetva në ArabinëSaudite lejuan një parakusht të tillë,theksuan se nëse shuma e paracaktuar ështëe stërmadhe, atëherë ky kusht duhet tëreduktohet në bazë të rregullave sheriatike,që të përputhet me realitetin sa më shumëqë është e mundshme.Ndërsa sa i përket detyrimeve që janë

para, pra hua direkt ose pagesë e mallit tëafatizuar, nuk lejohet kurrsesi të vendosetky kusht, sepse një gjë e tillë është kamatë eqartë, e cila është e ndaluar rreptësisht nëKuran dhe Sunet.Dijetarët kanë lejuar me rastin e borxhit

të afatizuar në këste, të vendoset klauzola, e

cila thekson që: “nëse nuk i paguan këstetme radhë në afatin e caktuar do të anulohetafatizimi i kësteve të tjera dhe detyrohet mepagesën e menjëhershme të borxhit”, por pashtuar në vlerën e borxhit.Duhet theksuar se disa borde sheriatike

të disa bankave islame kanë lejuar tëkushtëzohet gjoba e vonimit edhe përborxhet në të holla, nëse ato vonohen ngaafati i caktuar, por kjo gjobë e marrë prejkonsumatorëve të mos shpenzohet nëinteresat e bankës, por të shpërndahet nësfera humanitare. Një mendim të tillëshumë dijetarë bashkëkohorë e refuzojnëplotësisht, duke konsideruar se kamata nuklejohet as për qarqe humanitare nëse bëhetme paramendim.Përfundimisht themi: lejohet klauzola

ndëshkuese, në kontratat në të cilat detyriminuk është në të holla, pra në kontrata pune,ndërsa në rastin e skadimit të afatit tëborxhit nuk lejohet kurrsesi vendosja eklauzolës ndëshkuese, për gjobë të caktuar,ndonëse lejohet kushtëzimi i anulimit tëafatit të kësteve të pa-skaduara.

...Ndërsa sa i përketdetyrimeve që janë para, prahua direkt ose pagesë e mallittë afatizuar, nuk lejohetkurrsesi të vendoset ky kusht,sepse një gjë e tillë ështëkamatë e qartë, e cila është endaluar rreptësisht në Kurandhe Sunet...

“

“

SAFIJE UEDGAJRI

Kujtesa e njeriut është ajo depozitë emadhe brenda së cilës renditen letratdhe dosjet e tua. Ajo është libraria jote e

gjerë, e cila përfshin enciklopeditë e tuashkencore dhe librat e tua me vlerë të rrallë.

Ti je ai që i rendit ato herë pas here dhe poti i vendos ato në pasqyrën e lëndës sipastematikave të veçanta, sipas llojeve tëndryshme dhe sipas numrave të tyrerendorë në ngjitje. Sa herë që ditët dhe vitetndjekin njëri-tjetrin edhe depozita ememories rritet në përmbajtjen e saj dheraftet e saj shtohen e mbushen. Sa herë që


FAMILJA

NË KUJTESËNE FËMIJËSTËND… SHKRUAJHISTORI METË CILËN DOTË MBURRETÇdo kujdestar i një grupi individësh apo i një bashkësie e ka për detyrë që të kujdeset për shëndetin e kësajkujtese, për ta mbrojtur nga çdo devijim, keqinformim, keqpërdorim dhe dëmtim, apo nga cenimi i të drejtavetë saj dhe i paprekshmërisë së saj, sepse ajo kujtesë përbën regjistrin e brezave të ardhshëm, regjistrin eburrave dhe grave që nesër do të marrin në dorë poste ku merren vendime mbi të cilat do të ndërtohet njëumet politikisht, nga ana arsimore, ekonomike etj.

34

FAMILJA

depozita dhe biblioteka jote është embushur me libra dhe enciklopedi me vlerashkencore, me histori të lashtë dheburimore, aq më shumë ajo fiton vlerë dhepërfaqëson një trashëgimi, që duhet t’u lihetpas brezave, mbetet e përjetshme për t’usjellë dobi njerëzve dhe vepra jote bëhet njëvepër që nuk ndërpritet pas vdekjes.E kundërta do të ndodhte nëse depozita e

kujtesës tënde dhe biblioteka jote do tëkishin qenë bosh, me rafte të pakta, në tëcilat nuk gjendet gjë tjetër veç disa letravetë shpërhapura dhe regjistrave qëqëndrojnë sipër njëri-tjetrit, disa lapsa aty-këtu dhe libërtha, histori dhe tregime tëkota, vlera e të cilave janë vetëm disa çastetë leximit të tyre për argëtim, apo për tëkaluar kohën e lirë, gjëra për të cilat do tëpërfshihen në llogarinë tënde më vonë. Menjë bibliotekë të tillë ti ke turp që në derëne saj të hyjë njeri tjetër përveç teje, që tëzbulojë mungesën e rregullsisë dhe tërendit, shijen tënde të prishur dhe devijimine natyrës tënde. Kështu mund të të bjerëvlera dhe pozita, ashtu siç bie edhe vlera edepozitës dhe e bibliotekës tënde.Ajo nuk është gjë tjetër veçse një vend ku

ti fsheh hedhurinat e tua dhe objektivat etua të pavlera, apo letrat e vjetra dheregjistrat e sekreteve të tua. Kështu kalojnëditët dhe vitet nga jeta jote, derisa të vijëmomenti që ta urresh atë depozitë dhe tëvendosësh në një moment zgjimi tëmendimit tënd dhe të pjekurisë së ndjesisëtënde, që ta hedhësh tej dhe ta flakësh megjithçka ka brenda në koshin e plehrave, oseta përdorësh gërmadhën që ka mbetur prejsaj për të ndezur zjarrin që të kthehet nëflakë për drunjtë. E tillë është edhe depozitae kujtesës tënde. Në të gjenden dosje dheregjistra, që e meritojnë të mbeten tëpërjetshme, që t’i përkujtosh dhe të jetojëditari i saj me mburrje dhe krenari. Nga anatjetër ka syresh prej të cilave të kap frika

apo ke ndrojtje sa herë që i rikthehesh, apokur dikush tjetër përveç teje përpiqet që t’inxjerrë ato jashtë.Por ne kur ishim fëmijë nuk zotëronim

një pjekuri në mendim, që të na nxiste tëtregoheshim të kujdesshëm prej kategorivedhe temave që duhet të mbante kujtesajonë, ashtu siç veprojmë kur ndërtojmë njëdepozitë për bibliotekën tonë. Ne nukkishim mundësi të merrnin një vendim tësaktë, sepse ende nuk e kishim mbushurmoshën e pjekurisë dhe moshën që të najepte mundësinë për të dalluar gjërat. Nëkëtë mënyrë ne ishim të pafuqishëm për tëzgjedhur atë që na përshtatej dhe qëpërkonte me shijet tona, apo që të kishimmundësi të ngrinim lart nivelin tonë për tëparë me syrin vizionar, ashtu siç shohim sot,që jemi të mëdhenj pamjen e të vërtetës, ecila fshihet nga pluhuri i dendur qëpërhapej rreth nesh nga jeta jonë ende embetur në moshën e fëmijërisë. Kështu nekemi nevojë për shumë vite që të naforcohej kuraja, të na rritej ambicia, tërriteshin brenda nesh vlerat dhe mendimet,e bashkë me mendjet tona të rriteshin edheqëllimet e objektivat.Kur ishim fëmijë të vegjël ne nuk e

kishim në dorën tonë që të regjistronim nëkujtesën tonë me zgjedhjen dhe me

...Ne nuk e kuptonim rrezikune veprave, përvojave dheveprimeve tona, as rrezikun efjalëve që shqiptonim megjuhën tonë. Ne i lëshonimfrerët pa asnjë litar për të nambajtur lidhur...

“

“


FAMILJA

vendimin tonë të lirë, atë që e meritonte tëpërjetësohej në brendësi të kokave tona tëvogla, apo të ruhej në depozitën e kujtesëssonë të re. Ne ishim në etapën e imitimitdhe jo në etapën e krijimit të ideve.Identiteti ynë ishte ende i thjeshtë,preokupimet tona nuk ishin të mëdha,ëndrrat tona i përzienim me një imagjinatëqë kishte hapësirë të ngushtë, në ngjyrat enatyrës ne vendosnim shenjat e pikturimittë saj me një furçë që në duart tona ishtetepër e ndrojtur dhe e pavendosur. Ne nuklindëm të ditur dhe intelektualë, as nukarrinim të dallonim dhe të kuptonimoqeanin e botës në të cilën jetonim, as nukarrinim dot të zbulonim të fshehtat dhesekretet e saja të shumta, të cilat i tejkaloninmundësitë e botëkuptimit tonë.Ne ishim ende të vegjël dhe ende nuk

ishim ndarë nga kalimi i disa orëve nga jetajonë me lojëra e dëfrime, sepse orët tonanuk i vendosnin para nesh por pas nesh, nukkujdeseshim që ballin tonë ta zbukuronimme ato orë, as që t’i lidhnim ato në mur, apot’i vendosnin në raftet e larta dhe që të nakujtonin sesa kohë kishte kaluar dhe sakishte mbetur. Në atë periudhë orët nukkanë asnjë vlerë, as koha që na shkonte dhena mbaronte. Në atë periudhë kohët tonaishin një pronë e jona, të cilën e shpenzonimme shumë bujari dhe as nuk mendonim përditën që do të vinte më pas, madje i jetonimçastet tona ashtu siç ishin.Ne nuk e kuptonim rrezikun e veprave,

përvojave dhe veprimeve tona, as rrezikun efjalëve që shqiptonim me gjuhën tonë. Ne ilëshonim frerët pa asnjë litar për të nambajtur lidhur, madje me natyrën tonë dhevetvetiu ecnim të lirë pa asgjë që të napengonte, ngjiteshim lart në botën tonë sinjë zog në ajër që qëndron aty ku dëshironmbi një degë të njomë e të cicërojë dhe saherë i bëjnë krahët që të fluturojë, aifluturon dhe ngjitet lart. Kur ishim fëmijë të

vegjël ne regjistronim gjithçka që na zininsytë me kamerën e tyre të vogël, osegjithçka që dëgjonin veshët tona si valë zërimelodike, ose gjithçka që preknin duarttona të njoma, ose çdo aromë nga llojet endryshme të parfumeve dhe aromave që nenuhasnim, ose gjithçka drejt së cilës naçonin këmbët tona në etapa të ndryshmeme nxitim, ose duke mbajtur kokat tona lartme trupin drejt.Ne përballeshim me një furtunë skenash

dhe me situata të vazhdueshme, dhe me njëshirit pamjesh me të gjitha domethëniet,ngjyrat dhe format që ato përcillnin, e tëgjitha këto ne i ruanim në kujtesë ashtu siçishin. Ne nuk përdornim mjete pastrimi dheskanimi, as nuk vendosnim solucionepastruese, madje e merrnim gjithë këtëlëndë në formë bruto pa asnjë përpunim apondryshim. Ne e gdhendnim atë në kujtesëntonë, ashtu siç gdhendet një gur, që i ngjanmemorizimit tonë tradicional në mejtepet eKuranit dhe në shkollat e lashta me metodate përsëritjes dhe dëgjimit sipas mënyrës sëvjetër, pa pasur asnjë renditje për atë qëshkruanim dhe gdhendnim.Ne ishim si enët depozituese dhe librat e

shkruar, të cilët regjistronin çdo ngjarje, tëgjitha ditët tona të njëpasnjëshme, qofshintë hidhura apo të gëzueshme, të gjithareagimet tona dhe të të tjerëve, qofshin tëdukshme apo të padukshme, madje edhe ato

...Kujtesa jonë është regjistrinë të cilin kanë bërë shënimete veta baballarët, nënat tonadhe familjet, në mesin e tëcilave u rritëm dhe prejburimit të të cilave pimë...

“

“

36

FAMILJA

reagime që krijoheshin brenda nesh nëkohët e perëndimit të diellit dhe gjithçkangjante në kohën kur vinte errësira, kuruleshim nën dritën e hënës, ose pranëqirinjve të ndezur, madje edhe ato reagimeqë ia zinin frymën dhe nuk kishin zë që tëbërtisnin, të cilat zënë vetëm një vend tëlargët në kujtesë.Jeta jonë ishte në hapat e parë dhe ende

nuk i kishim kapur ato vite kur njeriu ndjenpërgjegjësi dhe ngjitet lart në pozitën emarrjes së vendimeve. Për këtë arsye ne nukmbanim përgjegjësinë e asaj që depozitonimnë kujtesën tonë, ashtu siç nuk mbanimpërgjegjësinë e zgjedhjes së natyrës sërritjes sonë, as kushtet e jetesës sonë, asmënyrën e edukimit tonë, as traditat dhezakonet me të cilat u mësuam. Përgjegjësia evërtetë binte mbi shpatullat e familjarëvetanë, mbi baballarët dhe nënat tona, mbikujdestarin brenda familjes, mbi të gjithëata që kishin vendimmarrjen në dorë, ata qëkishin pushtetin e organizimit, mbi atë qëudhëhiqte çështjet e shtëpisë dhe mbanteshtyllat e saj, mbi bariun dhe kujdestarenbrenda saj. Kujtesa jonë është regjistri në tëcilin kanë bërë shënimet e veta baballarët,nënat tona dhe familjet, në mesin e të cilaveu rritëm dhe prej burimit të të cilave pimë.Nga vrulli i përrenjve dhe lumenjve tëkëtyre familjeve fillon historia jonë, fillojnëngjarjet e fëmijërisë sonë dhe kujtimet e tëshkuarës sonë. Përkundrazi e gjithëshoqëria mban përgjegjësinë e kujdestarisë,ashtu siç mban edhe amanetin e ruajtjes sëregjistrit të kujtesës sonë dhe amanetin eservisit të përmbajtjes së saj. Ne lindim dhembështillemi me një copë të bardhë, pimëqumësht të pastër, kemi trupa të njomë dhekoka bosh në të cilat renditen disa rafte mefaqe të bardha dhe të kulluara, mbi të cilatasnjë laps nuk ka shënuar qoftë edhe njëpikë bojë të zezë.Ajo që ti mban sot në kujtesën tënde në

rini ose nesër në pleqëri, aty ku ti i shërbenshoqërisë tënde nëpërmjet postit që ke, osekur je në moshë të thyer me thinja që tëkanë mbërthyer vizën e flokëve, me njëkurriz të thyer dhe në vetmi, një pjesë emadhe e saj (kujtesës) ka mbledhur atë qëështë gdhendur në faqet e saj në vitet e paratë jetës, një kujtesë e cila ka regjistruar disanjerëz që ti nuk i ke zgjedhur që tëregjistrojnë në vendin tënd dhe as nuk kekërkuar prej tyre që të ishin kapitenë për tëudhëhequr anijen e kujtesës tënde medëshirën e tyre dhe me zgjedhjen e tyre, apoqë ta komandonin atë me forcën e pushtetittë tyre.Fëmija që dje mbante një kujtesë të

pastër dhe të kulluar, të pafajshme nga çdogjynah, padrejtësi, e keqe apo lëndim sotështë bërë i madh dhe brenda tij mbanregjistrat e të shkuarës, ku do të ndjejëdhembjen që është rritur brenda tij, kurishte i vogël dhe sot do ta përjetojë atëdhembje po me të njëjtën ndjesi, madje edhemë shumë, sepse ndjesia e tij është e pjekur

...Le të përjetësojmë përveten dhe për bijtë tanë njëhistori të mbushur me kon-tribut, një histori tëlavdishme me të cilën tëmburren brezat nesër, histor-inë tonë që meriton të jetojëdhe të shkruhet me bojë tëartë dhe jo një histori tëzymtë ...

“

“


FAMILJA

dhe e madhe. Në të njëjtën kohë ai do tëndjejë gëzimin e ngazëllimit dhe njëbuzëqeshje do të ndriçojë fytyrën e tij, ashtusiç e ndriçoi atë kur ishte i vogël. Gjithashtuai do të ndjejë një kënaqësi të brendshmepër harenë dhe mirësitë që përjeton shpirtii tij, që mburret me veshjet e tij të bardha, tëcilat i ka veshur në momentet e lodrimit dhedëfrimit të zbukuruara nga ditët e Bajramit.Çdo kujdestar i një grupi individësh apo i

një bashkësie e ka për detyrë që të kujdesetpër shëndetin e kësaj kujtese, për tambrojtur nga çdo devijim, keqinformim,keqpërdorim dhe dëmtim, apo nga cenimi itë drejtave të saj dhe i paprekshmërisë sësaj, sepse ajo kujtesë përbën regjistrin ebrezave të ardhshëm, regjistrin e burravedhe grave që nesër do të marrin në dorëposte ku merren vendime mbi të cilat do tëndërtohet një umet politikisht, nga anaarsimore, ekonomike etj.Atëherë le të përgatisim, le të edukojmë

dhe le të krijojmë një kujtesë të fortë dhe jotë mposhtur, një kujtesë të shëndoshë dhelarg defekteve, të metave dhe lodhjeveshpirtërore, le ta mbrojmë nga rrënimi dhehumbja, në mënyrë që të ruajmë mendjendhe diapazonet e bijve të këtij umeti. Këtomendje do të jenë ato që do të krijojnë idedhe me ndihmën e këtyre mendjeve do t’ivënë ato në zbatim në hapësira të gjera, metalentin dhe me vullnetin e tyre do tëndërtojnë fabrika, institucione dhe me tondërtohen fondacionet… me ndihmën e tëcilave vihet në lëvizje kultura e umetit,ngrihet civilizimi i tij, vendosen themeletdhe shtyllat e përparimit të tij dhe tësuksesit të tij në të gjitha fushat ezhvillimit. Le të përjetësojmë për veten dhe për

bijtë tanë një histori të mbushur mekontribut, një histori të lavdishme me tëcilën të mburren brezat nesër, historinëtonë që meriton të jetojë dhe të shkruhet

me bojë të artë dhe jo një histori të zymtënë librat e errësirës, të shkruar nga pename bojë të bërë prej lotësh, që tregohet ngagjuha e mjerimeve dhe mësimeve tëhidhura, nga rënkimi i zemrës dhe dhembjae saj. Nuk dëshirojmë nga bijtë tanë, që tëqëndrojnë nesër para nesh dhe të nakërkojnë llogari për neglizhencën tonëkarshi të drejtave të tyre dhe se ishimthemeli i rrënimit për kujtesën e tyre dhepër prishjen e historisë së tyre.Që të gjithë së bashku në këtë moshë

madhore që jemi, le të shkruajmë nëkujtesën e brezave historinë tonë dhehistorinë e tyre, le të themelojmë për tëardhmen gjithçka që gëzon shpirtin, i cilimund të shprehet për këto mirësi me tëgjithë lirinë e tij të ligjshme. Le tëprodhojmë në kujtesën e tyre një jetë tëlumtur, disa kujtime të bukura dhe imazhetë mrekullueshme, disa skena të rralla dheditarë madhështorë, në mënyrë që ata tëmos i kaplojë frika gjatë etapave të jetës sëtyre, apo që dëshpërimi të pushtojë faqet ekujtesës së tyre dhe si rrjedhojë të ndiqenprej dështimit kur të bëhen të mëdhenj dhenë sytë e tyre të zvogëlohen ambiciet, tëhumbasë forca brenda tyre, guximi tëheshtë në gjuhët e tyre dhe shpirti të mbajëmbyllur ulërimën e tyre. Kujtimet tonakanë gjëra të shumta që meritojnë prejnesh që t’i kthehemi dhe t’i ndryshojmë kurjemi të mëdhenj, për aq kohë sa ishim tëpafuqishëm në vegjëlinë tonë, që tëkrijonim vetë regjistrin e saj dhe në këtëmënyrë të arrijmë të përjetësojmë përveten dhe për të gjithë ata që vijnë pas neshgjithçka që mund të krijojë lavdinë eumetit.

NNggaa aarraabbiisshhttjjaa:: GGeenncc PPlluummbbii

38

GRUAJA E MENÇUR EPËRFITON BURRIN EDHENËSE AI E URREN

SHIRIN EL ULFIJ

Nuk do të thotë asgjë, se mungesa edashurisë së burrit ndaj gruas së tijnuk e krijon mundësinë për një dialog

mirëkuptimi dhe lindjen e një dashurie tëre nga fillimi. Gruaja inteligjente di tashfrytëzojë rastin, që pikëllimin e saj tashndërrojë në ujitjen e pemës së dashurisë

në mënyrë të shkëlqyeshme, kështu qënuk i dorëzohet heshtjes dhe rastësisë sëkohës dhe nuk lejon që pikëllimi t’i hajëzemrën e saj, mirëpo prapë qëndronpyetja:

SSii ttaa ppëërrffiittoojj zzeemmrrëënn ee bbuurrrriitt ttiimm??

Pikësëpari bëhu e kënaqur me fatintënd dhe qëndro falënderuese ndaj

Merr përsipër çdoherë përgjegjësi, pa marrë parasysh a ndodh ndonjë problem apo jo, madje edhe kur tëndodhi problemi zgjidhe çdoherë atë në formën më të butë dhe më të mirë të mundshme, pra me urtësi, qëburri yt të ndjejë se ti je shpëtimtarja e tij në situata të tensionuara. Me këtë gjest ai arrin të kuptojë, se nukmund të ndërmarrë diçka pa ndihmën tënde


FAMILJA

Allahut, sepse kënaqësia me atë që keështë çelësi i lumturisë së dynjasë dheahiretit… po ashtu dije se Allahu të kasprovuar me të, vallë a do ta falënderoshAllahun për caktimin e tij ndaj teje apo jo?Po ashtu mos harro, se ti shpërblehesh përdurimin tënd me lejen e Allahut, sepsesprova jote që po jeton me një burrë, i cilinuk të do, pas kësaj mund të fshihenmirësi të ndryshme, të cilat ti ndoshta nuki di. ““NNddoosshhttaa jjuu uurrrreennii ddiiççkkaa ee aajjoo ëësshhttëë eemmiirrëë ppëërr jjuu..”” (Bekare:216)

DDaasshhuurriiaa

Bëhu optimiste përherë me ndjenjat eburrit tënd, bëje atë të ndjejë nevojë dhedëshirë për ty, po ashtu këtë gjë bëje që aitë reagojë ndaj teje me dashuri, formo metë një gjuhë të përbashkët në shikim, i cilijep sinjale mirëkuptimi, kur ai të mos jetëafër teje ti atëherë lësho shi mbi të meletra dashurie, kështu që të formoshbindjen tek ai se ti vuan në pritje të tij,sepse dashuria sjell sinqeritet, prandajqëndro çdoherë e sinqertë ndaj tij. Mostradhto asnjëherë në jetën tëndebashkëshortore, ji besnike ndaj pasurisë sëtij, kjo e bën atë që të besojë te ti,respektoje atë me urtësi e jo verbërisht. Poashtu po të tregoj se dashuria dhesinqeriteti sjellin dhuratë, për këtë arsyemundohu që burri yt ta shijojë fisnikërinëtënde dhe se ti në çdo çast nuk je koprracme të, qoftë ajo me kohën tënde, ose mepërpjekjen tënde, ose me pasurinë tëndepër të. Kjo i jep atij të kuptojë, se tisakrifikon çdo gjë për të, kjo po ashtu idhuron atij besim ndaj teje, kështu që

...Mos e anashkalo pamjentënde, pra kujdesu për bukur-inë tënde se si dukesh, që aitë ndjejë se ti je e bukurvetëm për shkak të tij, ndërsakur të dalësh jashtë kujdesumirë për hixhabin dhe nikabintënd...

“

“

40

FAMILJA

kundërpërgjigjja e tij ndaj teje është: Tëdhuron çfarë t’i kërkosh.

SShhppiirrttii yytt

Bëhu e drejtë dhe e besueshme meshpirt për të, bëhu shoqja e tij, bisedo metë në lidhje me punën dhe shqetësimet etij, këto metoda ruaji, diskuto me të dhemësohu t’i lexosh kërkesat e tij. Po ashtumos e anashkalo pamjen tënde, prakujdesu për bukurinë tënde se si dukesh,që ai të ndjejë se ti je e bukur vetëm përshkak të tij, ndërsa kur të dalësh jashtëkujdesu mirë për hixhabin dhe nikabintënd… Mos e bëj atë tërheqës, joshës,sfidues, pra le të të shohë vetëmbashkëshorti yt në formën më të bukur qëdëshiron ai dhe kur të dojë ai.

TTii jjee ddiikkuusshh

Merr përsipër çdoherë përgjegjësi, pamarrë parasysh a ndodh ndonjë problemapo jo, madje edhe kur të ndodhi problemizgjidhe çdoherë atë në formën më të butëdhe më të mirë të mundshme, pra meurtësi, që burri yt të ndjejë se ti jeshpëtimtarja e tij në situata tëtensionuara. Me këtë gjest ai arrin tëkuptojë, se nuk mund të ndërmarrë diçkapa ndihmën tënde. Edhe pse burridëshiron që gruaja të marrë përgjegjësikur te këtë nevojë ai për to, mirëpo prapëse prapë ti përpiqu që ai të ketë nevojë përty, siç ka nevojë ai për banim, pra ti bëhuvendbanimi i tij. Mos kurse që ta ushqeshatë me strehim, bëhu nënë për të,dashuroje atë ashtu siç i do nëna fëmijët evet, mundohu që ai ta kuptojë se ti me të

vërtetë e do atë, se ti je e pasionuar ndaj tijdhe se nuk duron dot që atë ta kaplojëndonjë fatkeqësi. Qëndro me të në çdoproblem qoftë ai material apo shpirtëror.Kjo do ta bënte atë që të drejtohet kah tidhe vetëm kah ti në çdo kohë dhevështirësi.

XXhheenneettii yytt

“Burri yt është xheneti i kësaj bote”.Shijo sikur ai është gjëja më e rëndësishmepër ty në këtë botë, po ashtu mos e ndjejasnjëherë se ndonjë njeri është më ivlefshëm për ty më shumë se burri yt,qoftë ai edhe djali apo babai yt. Kjo nuk dotë thotë që ti të mos i respektosh prindërite tu, mirëpo mos fut dikë në llogarinë e tij.Po ashtu duhet të arrish të kuptoshrëndësinë e tij në jetën tënde, çdoherëfalënderoje atë për çdo gjë që ta ofronqoftë ajo edhe diçka e thjeshtë.

PPaavvaarrëëssiiaa

Në të njëjtën kohë bëhu e pavarur, kiçdoherë qëndrimet e tua, personalitetintënd të posaçëm, shpëtimin tënd specifik,

...Mos flit çdoherë, e as eheshtur çdoherë, mos u bëjdëgjuese çdoherë, e as ajoqë flet çdoherë, mos rri ezbukuruar çdoherë, e as mose lër pas dore zbukuriminshpesh...

“

“


FAMILJA

kjo e bën atë që të të vlerësojë. Bëhumodeste çdoherë, mos flit çdoherë, e as eheshtur çdoherë, mos u bëj dëgjueseçdoherë, e as ajo që flet çdoherë, mos rri ezbukuruar çdoherë, e as mos e lër pas dorezbukurimin shpesh, ki kujdes mos të jeshdembele në gjëra që për të kanë rëndësimeqë shumica e burrave duan që gratë etyre t’i shohin të natyrave të ndryshme, qëndryshojnë kohë pas kohe në çështje tëndryshme, e jo të natyrës së njëjtë. Prandajburri nuk dëshiron të dëgjoj vazhdimishtfjalën: Ja ku jam, sepse një gjë të tillë ekërkon nga gruaja vetëm ai që nuk i zëbesë gruas s vet.

1100 ggjjëërraa qqëë iiaa sshhkkaattëërrrroojjnnëë zzeemmrrëënn aattiijj!!

Dije se në qoftë se je e kundërta e asajçfarë cekëm kjo mund të çojë që t’iashkatërrosh zemrën burrit tënd, sepse njëgrua e cila nuk di se çfarë do nga burri i sajnxiton ta humbë atë, prandaj këshillat emia për atë që shpejton të largohet ngaburri i saj janë këto, pra, kujdes ngadukuritë negative si:1. IIddiioottiizzmmii: Mos mendo, sepse truri yt

është i krijuar të mos lodhet, jepi atij njëpushim.2. GGëënnjjeesshhttrraa: Gënjeje atë dhe fshih prej

tij çdo gjë, bëje atë që të mos zëri besëasnjëherë.3. LLooddhhjjaa: Mos ndrysho nga vetja diçka,

përqendrohu në çdo gjë që e ngushtonburrin tënd.4. IInnjjoorraannccaa: Harro çdo lëvdatë që ke

arritur ndaj tij dhe të tij, duke ndjekurçdoherë programet televizive përpërgatitjen e ushqimeve dhe ato të filmaveserik.

5. HHaarrrreessaa: Mos i kushto rëndësi burrittënd mirëpo jepi përparësi më të madhefëmijëve të tu dhe prindërve të tij.6. FFttoohhttëëssiiaa: Gjatë marrëdhënieve me të

ofroi atij ndjenjën, se ti je si druri dhe mosi ofro atij harmoni dhe ngrohtësi asnjëherë(turp!... mos u bëj motor që punon për të!).7. IInnaattii: Mos e dëgjo, polemizo me të

çdoherë, mos i zbato urdhrat e tij kurrë.8. PPaammjjaa: Mos u shfaq para tij në shtëpi

e bukur kurrë, sepse ai të ka martuar (s’kanevojë përse), ha sa më shumë derisa tëbëhesh si fuçi!9. MMooss rreessppeekkttiimmii: Poshtëroje çdoherë

para familjes dhe fëmijëve të tij.10. KKoopprrrraacciiaa: Koprraci në ndjenja, si

dhe koprraci në pasuri, kur ta shohëshburrin tënd në hall dhe ka nevojë përndihmë materiale ose shpirtërore mos ijep rëndësi fare.Dhe përfundimisht urime për divorcin e

sigurt, sepse njëra prej tyre mjafton për tëardhur deri në divorc, e lëre më disa prejtyre! I përmenda këto cilësi të këqija të njëgruaje, të cilat kanë si përfundim ndarjenapo përfundimin e martesës, ngaqë shumënga gratë i përdorin këto gjëra dhe pastajhabiten, se pse burri i saj nuk e do më atëdhe rri larg saj. Prandaj gruaja inteligjentee do burrin e saj me sinqeritet, e nukshtiret në dashurinë e saj, sepse burri imençur e dallon dashurinë e vërtetë-realee kur e kupton një gjë të tillë, ajo më vonëapo më herët do të reflektohet në sjelljen etij ndaj saj.

SShhqqiippëërrooii:: NNeexxhhaatt CCeekkaa

42

FAMILJA

iissllaammwweebb..nneett

BBiinnddjjaa nnëë SShheerriiaatt ppaa ddeevviijjiimm

Qëndrimi ndaj mësimit të Islamit padevijime apo ndërrime është njëri ngathemelet të cilat një grua thirrëse duhet taketë parasysh kur bën Dave, sepse gjithë emira qëndron në Sheriatin e Allahut tëPlotfuqishëm dhe rrugën e Tij. ShejhMuhamed ibën Abdullah Duvejshi, thotë:

GRUAJAMUSLIMANEDHEPËRGJEGJËSITË E DAVES(2/2)Femra thirrëse e suksesshme shpesh praktikon vetë-llogaritjen dhe njeh të metat e saj. Ajo kritikonmetodologjinë e saj në Dave, ku në mënyrëkonstruktive duhet të njohë pikat e saj të dobëta përt’i korrigjuar ato dhe përparësitë e të mirat e saj, nëmënyrë që t’i rrisë dhe t’i zhvillojë ato.


FAMILJA

“Veprat e qenieve njerëzore asnjëherë nukdo të konsiderohen të qëlluara, pa marrëparasysh sa të larta janë pozitat e tyre,statusi dhe gradat e drejtësisë dhe tëdevocionit. Ato duhet të krahasohen meudhëzimin e Pejgamberit, sal-lallahu alejhiue selem. Nëse flasim për durimin na ështëpërcjellë, se një burrë i vjetër një herë kishtevallëzuar mbi varrin e djalit të tij, kur i vdiqai, për të treguar përmbajtjen me Urdhrin eAllahut të Plotfuqishëm, ashtu siç kishtedeklaruar ai. Sidoqoftë udhëzimi iPejgamberit, sal-lallahu alejhi ue selem,është më i mirë se i këtij njeriu. Pejgamberi,sal-lallahu alejhi ue selem, derdhi lot dhezemra e tij u pikëllua, por ai nuk nxori asnjëfjalë përveç asaj që ishte i kënaqur Zoti.Gjithashtu udhëzimi gojor dhe praktik iPejgamberit, sal-lallahu alejhi ue selem, nëfjetje dhe lutje natën është më i mirë, se saajo çka është transmetuar për ata të cilët ekryenin namazin e sabahut me abdesin eJacisë për shumë vite. Udhëzimi i tij nëkëndimin e Kuranit është gjithashtu më imirë se çka është transmetuar për ata tëcilët e këndonin Kuranin brenda natës.Megjithatë, ne nuk kërkojmë arsyetim përata të cilët e bënë këtë në varësi tëixhtihadit të tyre prej paraardhësve të tyretë drejtë.

MMeettooddaa ddhhee ssuuggjjeerriimmee ppëërr DDaavveenn

Më parë konstatuam bazat e Daves. Përsa i përket problemeve me të cilat thirrësiballafaqohet në rrugën e tyre, ShejhMuhamed ibën Abdullah Duvejshi, ish-anëtar i stafit të Universitetit ImamMuhamed ibën Saud, thotë se janë problemetë trashëguara nga metodat e kufizuara dhemungesa e kreativitetit. Ky model nëmënyrë të qartë paraqitet në thirrjen grua-gruas, madje edhe në aktivitetet qëmeshkujt ua paraqesin grave. Kur një

thirrës mashkull flet para grave ai shpesh katë bëjë me tema të kufizuara, të cilat nukmund t’i kalojë, dhe e njëjta gjë ndodh edheme thirrësen femër. Të dy thirrësit, meshkujdhe femra janë në nevoja të mëdha për njëndryshim dhe zhvillim në mënyrën eadresimit të tyre të Daves. Disa nga metodate përshtatshme që një thirrëse femër mundtë përvetësojë janë:Përpjekja për të ndikuar te miqtë e saj në

shkollë, fqinjët dhe të afërmit me fjalë tëmira dhe me moral të mirë.Krijimin e programeve të përbashkëta në

mes grupe miqsh, të tilla si mbajtja eligjëratave, ku lexohen libra që kanë tëbëjnë me bazat e Islamit, si mësim-besimiIslam dhe rregullat e namazit.Përgatitja e kuizeve edukative dhe

kryerja e tyre në mesin e studentëve, tëafërmve dhe fqinjëve. Fleta të shkruara me këshilla dhe porosi

udhëzuese, që ndërlidhen me vajzat eshkujdesura për t’i udhëzuar ato, dhevajzave të mira, për t’u bërë thirrje atyre qëtë vazhdojnë t’i përmbushin detyrimet etyre. Bashkëveprimi dhe pjesëmarrja në faqet

e internetit dhe programet transmetuese tëposaçme, që kanë të bëjnë me gratë. Një gjë

...Femra thirrëse duhet tërrisë besimin e saj duke umunduar të jetë sa më afërAllahut të Plotfuqishëmpërmes agjërimit, namazit tënatës, këndimit të Kuranit,bamirësisë dhe veprave tëtjera të adhurimit...

“

“

44

FAMILJA

që mund të bëhet është t’i njoftojë ato dhetë shpërndaje adresat në mesin e të rejave.Këto janë vetëm sugjerime dhe natyrishtnuk përfshin gjithçka që mund të bëhet. Shejh Muhamed Duvejshi siguron se

është e nevojshme të përdoret elementinarrativ në bërjen e Daves, për këtë shërbennjë nga metodat e Kuranit. Kështu,Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ue selem, ishtei kujdesshëm ta bëjë këtë për shkak tëndikimit të tij të madh te njerëzit. Librat eSunetit kanë ruajtur për neve një seritregimesh dhe thëniesh të Pejgamberit, sal-lallahu alejhi ue selem, që kanë të bëjnë mepopujt e kaluar. Tregimet nga Kurani dheSuneti nuk janë vetëm tregime dhe ngjarje enjerëzve të mirë; por ato përfshijnë edhetregime të njerëzve të pamoralshëm dhe tëatyre që devijuan nga rruga e drejtë, kështuqë ne mund të marrim mësim nga ajo që i kagoditur ata. Megjithatë ky element duhet tëpërdoret racionalisht. Kjo do të thotë se nukduhet të jetë e vetmja metodë e përdorur nëkurriz të faktorëve të tjerë. Veç kësaj ështëe nevojshme të rrëfehen vetëm tregimeautentike.

ÇÇëësshhttjjee ttëë rrëënnddëëssiisshhmmee ppëërr ffeemmrrëënn tthhiirrrrëëssee nnëë IIssllaamm

Temën tonë do ta lidhim dukepërmendur disa pika që thirrësja femërduhet të ketë në konsideratë, në mënyrë qëtë këtë një efekt të vërtetë në fushën eDaves, dhe pastaj do t’i përmendim disacilësi të thirrëses së suksesshme. Së pari,femra thirrëse duhet të rrisë besimin e sajduke u munduar të jetë sa më afër Allahut tëPlotfuqishëm përmes agjërimit, namazit tënatës, këndimit të Kuranit, bamirësisë dheveprave të tjera të adhurimit. Kjo do tandihmonte atë t’i thërrasë të tjerët nëAllahun Fuqiplotë dhe të shpresojë përshpërblimin e Tij. Së dyti, është e nevojshme

për të, që të lexojë disa libra edukativë sëbashku me libra të diturive fetare. Kjo do tandihmonte atë, që me vendosmëri dhe nëmënyrë të qartë të bëjë Dave me urtësi dheqëndrueshmëri në paraqitje dhe të shkruar.Gjëja e tretë është se ajo nuk duhet të lejëpas dore fëmijët e saj dhe duhet tëpërqendrohet në edukimin dhe rritjen etyre, që një ditë ata të jenë model përnjerëzit e tjerë. Ajo nuk duhet të lejojë qëpuna e saj në fushën e Daves të jetë arsyepër shkujdesje ndaj shtëpisë dhe fëmijëve tësaj. Gjëja e katërt është se ajo duhet tëofrojë dhe t’i japë ndihmë kujtdo që është nëgjendje t’i ndihmojë, dhe të mundohet tëqëndrojë me të afërmit në kohë krize. Ajoduhet t’i mbështesë ata, sepse kjo i bën taduan atë, dhe si pasojë këshillat e saj i bëjnëata të gjithë më shumë efektiv.

CCiillëëssiittëë ee tthhiirrrrëësseess ssëë ssuukksseesssshhmmee

Duhet të nënvizohet se femra thirrëse kacilësi dhe merita të caktuara, dhe gruajamuslimane duhet t’i dijë këto kualitete, t’ipërvetësojë ato dhe të qëndrojë pas tyre. Ajoështë një grua, e cila e pranon ndihmën eAllahut në aspektin e udhëzimit dhe tësuksesit. Për këtë arsye ajo është gjithmonëmodeste dhe e përulur, gjithsesi ajo e ruandinjitetin dhe nderin e saj. Njohja e tëmirave të Allahut mbi të. Ajo asnjëherë nuke përbuz asnjë grua, që nuk bindet ose nuk ipërmbahet hixhabit. Në vend të kësaj ajo

...Ajo nuk duhet të lejojë qëpuna e saj në fushën eDaves të jetë arsye përshkujdesje ndaj shtëpisë dhefëmijëve të saj...

“ “


FAMILJA

shpreson për udhëzim dhe sukses, dhemendon pakujdesinë dhe nevojën endryshimit të vetes së saj. Ajo gjithmonëpërsërit lutjet në vijim, “Allahumme mukal-libel kulub thebbit kalbi ‘ala dinik. (O Allah!Rrotullues i zemrave! Bëje zemrën time tëqëndrueshme në fenë Tënde).” Femrathirrëse e suksesshme është ajo që mban njëekuilibër në mes shtëpisë së saj, burrit,fëmijëve dhe punës së saj në fushën e Daves.Ajo e di se të bësh Dave nuk bie ndesh aponuk përplaset me ndonjë nga detyrat e saj.Kjo është një çështje organizimi, menaxhimidhe shfrytëzimi i mundësive dhe kohës përtë bërë gjëra të dobishme. Femra thirrëse e suksesshme gjithashtu

vazhdon inkurajimi e atyre që Allahu iPlotfuqishëm i udhëzon në dorën e saj, dukei motivuar ato për të bërë Dave dhe duke iinxitur ato për të përparuar në atë rrugë.Ajo i shikon kushtet e tyre që ato mos tëdorëzohen gradualisht nga puna e tyre dhetë devijojnë. Gjithashtu, femra thirrëse esuksesshme, nuk është e kënaqur me njëkëshillim të thjeshtë dhe me përkujtimin enjerëzve, por ajo gjithashtu mundohet përtë bërë pozitën e saj shoqërore, punën dheveprat e saj pranverë sipas Sheriatit tëAllahut Fuqiplotë. Ajo është thirrëse mefjalët, qetësinë e saj, pjesëmarrjen dhemungesën e saj. Veprat e saj përputhen mefjalët e saj. Femra thirrëse e suksesshme është ajo që

përpiqet të dalë me metoda të reja tëpranuara nga Sheriati dhe mënyra tëmençura për të thirrur të tjerët, ashtu qëkreativiteti i saj në projektet e mirësisë tëjetë në dobi të njerëzve dhe t’u tregojnëatyre rrugën e drejtë. Femra thirrëse esuksesshme është ajo e cila kapacitetet e saji kushton për të shërbyer në këtë fe, qoftëajo të jetë përmes dhënies së mësimeve,ligjëratave, kuizeve ose të shkruarit nëpërgazeta dhe revista, ose aktivitete të tjera, të

cilat përkojnë me Sheriatin fisnik. Femrathirrëse e suksesshme shpesh praktikonvetë-llogaritjen dhe njeh të metat e saj. Ajokritikon metodologjinë e saj në Dave, ku nëmënyrë konstruktive duhet të njohë pikat esaj të dobëta për t’i korrigjuar ato dhepërparësitë e të mirat e saj, në mënyrë që t’irrisë dhe t’i zhvillojë ato. Në gjithë këtoplatforma ajo shpreson për shpërblimin eAllahut Fuqiplotë dhe nuk i kushtonvëmendje vlerësimeve të njerëzve. Ajokërkon shpërblimin e Allahut në vetmi.Femra thirrëse e suksesshme beson segjakftohtësia është më e favorshme në tëgjitha çështjet dhe punët e saj, në veshjen esaj, shtëpinë, ushqimin dhe çdo gjë tjetër nëjetën e saj. Ajo nuk ka, as teprime, askoprraci në jetën e saj. Ajo vesh rroba qëpërshtaten me pozitën e saj si një thirrëse.Ajo i përmbahet hixhabit pa ekzagjerimedhe në të njëjtën kohë nuk shfaqet eleckosur apo e pakujdesshme. Kjo ështëvetëm një përmbledhje e shkurtër për disaçështje që kanë të bëjnë me gruanmuslimane, e cila thërret drejt AllahutFuqiplotë. A e realizojnë gratë tona vlerën ekësaj dhe i kushtojnë vëmendjen qëmeriton?

NNggaa aanngglliisshhttjjaa:: DDrriittaa MMAALLIIQQII

...Femra thirrëse e suk-sesshme është ajo që për-piqet të dalë me metoda tëreja të pranuara nga Sheriatidhe mënyra të mençura për tëthirrur të tjerët...

“

“

46

TEFSIR

SHKRUAN: ALI SHABANI

I Dërguari i Allahut Muhamedi sal-lallahualejhi ue selem e kumtoi Islamin me besnikëridhe qartësoi gjithçka, ai i tregoi të gjithagjërat që të afrojnë për në xhenet dhe poashtu i qartësoi të gjitha gjërat që largojnënga xhehenemi. Mes tyre e bëri të qartë se

gjëja më madhështore dhe më e rëndësishmeështë teuhidi – njësimi i Allahut të Vetmit dhee bëri të qartë se gjëja më e shëmtuar dhe mëdëmprurëse është shirku – t’i përshkruashAllahut rival. Ai sakrifikoi shumë në këtërrugë duke i thirrur njerëzit në shpëtim dhelakmonte shpëtimin e tyre nga zjarri ixhehenemit, por megjithatë pati prej tyre që

Allahu ka thënë: ““TThhuuaajj:: ““KKjjoo ëësshhttëë rrrruuggaa iimmee,, ee vvëënnëë nnëë ffaakkttee ttëë qqaarrttaa,, ee qqëë uunnëëtthhëërrrraass tteekk AAllllaahhuu,, uunnëë ddhhee aaii qqëë vvjjeenn ppaass mmeejjee.. LLaarrgg ttëë mmeettaavvee ëësshhttëë AAllllaahhuu,, ee uunnëë nnuukkjjaamm nnggaa iiddhhuujjttaarrëëtt..””

RRUGA E DREJTË ËSHTË AJO E MUHAMEDIT

SAL-LALLAHU ALEJHI UE SELEM


TEFSIR

nuk e besuan siç e ka përmendur Allahu iGjithëdijshëm: ““PPoo ttii eeddhhee ppssee llaakkmmoonn (përbesimin e tyre),, sshhuummiiccaa ee nnjjeerrëëzzvvee nnuukk ddoo ttëëbbeessoojjnnëë..”” Jusuf 103.Për këtë përgjegjësi që i dha Allahu

Pejgamberit të tij i premtoi shpërblim tëmadh në botën tjetër në Ahiret, dhe e porositiqë mos të lakmojë në dynja dhe mos tëkërkojë shpërblim nga njerëzit: ““MMeeggjjiitthhaattëëqqëë ttii nnuukk kkëërrkkoonn pprreejj ttyyrree nnddoonnjjëë sshhppëërrbblliimmppëërr ttëë (për këshillë e udhëzim)..”” Pastaj tha ““AAii(Kurani) nnuukk ëësshhttëë ttjjeettëërr vveettëëmm ssee kkëësshhiillllëëppëërr mmbbaarrëë nnjjeerrëëzziitt..”” Jusuf 104. Thirrja ePejgamberit sal-lallahu alejhi ue selem ishteuniversale për të gjithë dhe po ashtu Kuraniështë Libër për udhëzim për të gjithë. Fton nëbesimin e Allahut Një, në teuhid, në pasimin etë Dërguarit të Tij, në moral dhe sjellje tëmirë. Njerëzit kanë pasur dhe kanë fakte nënatyrë dhe horizont, që i shohin në jetën etyre të përditshme, megjithatë shumë prejtyre vazhdojnë të mos besojnë me besim tëdrejtë: ““SSaa ee ssaa aarrgguummeennttee kkaa nnëë qqiieejj ee nnëëttookkëë,, ttëë cciillëëtt ii sshhoohhiinn,, ppoorr aattaa nnuukk ii vvëësshhttrroojjnnëëffaarree..”” Jusuf 105. A nuk e shohin qiellin, yjetnatën që ndriçojnë, malet, lumenjtë, detet eoqeanet, erërat që fryjnë në drejtime tëndryshme, llojet e ushqimeve dhe shijet etyre, racat e njerëzve dhe gjuhët e tyre dheshumë fakte të tjera. A nuk meditojnë rrethkëtyre gjërave e të ngrenë, pyetjen se kushështë krijuesi i të gjithë këtyre krijesave?Mirëpo edhe pse duhet ta kenë besimin epastër në Allahun e Madhëruar, ata enjollosin me besime të kota, me besëtytni:““DDhhee sshhuummiiccaa ee ttyyrree nnuukk ee bbeessoonn nnddrryysshheeAAllllaahhuunn,, ppëërrvveeççssee dduukkee ii sshhooqqëërruuaarr (zota tëtjerë)..”” Jusuf 106.Ebu Said ibën Ebi Nedalete ka thënë se e ka

dëgjuar të Dërguarin e Allahut sal-lallahualejhi ue selem duke thënë: “Kur t’i tubojëAllahu të parët dhe të fundit në ditën që s’kadyshim, thërret një thirrës: “Kush i kashoqëruar Allahut dikë tjetër (në veprat që

bëhen për Allahun), le të kërkojë shpërbliminprej dikujt tjetër përpos Allahut, se Allahuështë larg asaj që ata i shoqërojnë.” (Ahmedi).Këta njerëz me besim të shtrembër e tëgabuar: ““AA mmooss jjaannëë ssiigguurruuaarr aattaa pprreejj ddëënniimmiittqqëë mmuunndd tt’’uu vviijjëë nnggaa AAllllaahhuu ee tt’’ii mmbbuulloojjëë,, oosseebbeeffaass dduukkee mmooss ee hheettuuaarr ffaarree tt’’uu vviijjëëkkaattaassttrrooffaa ee ppëërrggjjiitthhsshhmmee..”” Jusuf 107.Pejgamberi sal-lallahu alejhi ue selem e

vazhdoi misionin e tij me zell, pa marrëparasysh se kush e përqafon udhëzimin e tijapo i shmanget. Allahu i Lartësuar i pat thënëatij: ““TThhuuaajj:: ““KKjjoo ëësshhttëë rrrruuggaa iimmee,, ee vvëënnëë nnëëffaakkttee ttëë qqaarrttaa,, ee qqëë uunnëë tthhëërrrraass tteekk AAllllaahhuu,, uunnëëddhhee aaii qqëë vvjjeenn ppaass mmeejjee.. LLaarrgg ttëë mmeettaavvee ëësshhttëëAAllllaahhuu,, ee uunnëë nnuukk jjaamm nnggaa iiddhhuujjttaarrëëtt..”” Jusuf108. D.m.th. se Allahu i Madhëruar i thotë tëDërguarit të Tij që këtë ta shpallë para tëtjerëve, besuan apo nuk besuan, e njësuanAllahun, apo i bënë shirk, u udhëzuan, apodevijuan ““KKjjoo ëësshhttëë rrrruuggaa iimmee,,......”” thirrje nëdëshminë se nuk ka Zot tjetër që duhet tëadhurohet, përpos Allahut të Vetmit tëpashoq. Është thirrje: ““ee vvëënnëë nnëë ffaakkttee ttëëqqaarrttaa”” me argumente bindëse logjike dhesheriatike, ku nuk vjen në shprehje dyshimi.Këtë thirrje Pejgamberi sal-lallahu alejhi ueselem e ka bërë së bashku me sahabët dhe të

...Xhahilijeti paraislam vazh-don edhe sot, por ka përmasamë të mëdha sa që shumë ngaata që deklarohen vetëm megojë se janë muslimanë lak-mojnë dhe anojnë të arrijnësuksese me thirrjen e xhahili-jetit modern ...

“

“

48

TEFSIR

gjithë ata që vijnë pas dhe e ndjekin atë,thërrasin në të njëjtën rrugë: ““ee qqëë uunnëëtthhëërrrraass tteekk AAllllaahhuu,, uunnëë ddhhee aaii qqëë vvjjeenn ppaassmmeejjee......”” thërrasim në besim të pastër dhethemi ashtu siç i ka thënë Allahu i MadhëruarPejgamberit të Tij të thotë: ““ssuubbhhaannaallllaahh --LLaarrgg ttëë mmeettaavvee ëësshhttëë AAllllaahhuu ee uunnëë nnuukk jjaammnnggaa iiddhhuujjttaarrëëtt””.. Kjo do të thotë se thirrësit nëkëtë rrugë duhet ta shprehin haptazi këtë, tashpallin haptazi këtë thirrje dhe t’uadrejtojnë të tjerëve në përgjithësi. Tëbashkohen me ata që e kanë besimin njësojme ta dhe të distancohen nga ata që nuk ekanë besimin njësoj dhe që nuk ndjekinrrugën që ndjekin ata. Rruga e drejtë, rruga ePejgamberit të Allahut sal-lallahu alejhi ueselem është rrugë e pastër nga xhahilijeti, ngajeta pagane paraislame, e pastër ngaidhujtaria, e pastër nga imoraliteti, e pastërnga mashtrimet dhe manipulimet, e pastërnga diskriminimi. Thirrësit në këtë rrugëduhet të dallohen domosdoshmërish nëshoqëri me virtyte brenda kornizës së Islamitprej të tjerëve, prej shoqërisë injorante.Xhahilijeti paraislam vazhdon edhe sot, porka përmasa më të mëdha sa që shumë nga ataqë deklarohen vetëm me gojë se janëmuslimanë lakmojnë dhe anojnë të arrijnësuksese me thirrjen e xhahilijetit modern tëshekullit XXI nëpër kanale të ndotura meshirk, imoralitet, padrejtësi dhe shumëzullume të tjera. Kjo padyshim nuk është ajonë të cilën ka thirrur Pejgamberi sal-lallahualejhi ue selem. Ai ka thirrur me të njëjtënthirrje si pejgamberët e mëparshëm: ““NNee nnuukkddëërrgguuaamm ppaarraa tteejjee ppëërrvveeççssee bbuurrrraa nnggaabbaannuueessiitt ee qqyytteetteevvee,, ttëë cciillëëtt ii ppaajjiissëëmm mmeesshhppaalllljjee……””.. Ata që besuan, shpëtuan ngadënimi i Allahut, e ata që ia kthyen shpinënkësaj thirrje dështuan dhe i kaploi dënimi iAllahut dhe sot vendbanimet e tyre janëshndërruar në gërmadha: ““……AA nnuukk uuddhhëëttuuaannaattaa nnëëppëërr ttookkëë ee ttëë sshhiihhnniinn ssee ssii iisshhtteeppëërrffuunnddiimmii ii aattyyrree qqëë iisshhiinn mmëë ppaarrëë??””.. Nga kjo

duhet të marrim mësim të gjithë. Ne duhet tafalënderojmë Allahun, që na ka bërë prejbesimtarëve dhe që thërrasim në rrugën edrejtë, ashtu siç ka thirrur i Dërguari i Allahutsal-lallahu alejhi ue selem, e të tjerët tëmarrin mësim e të mendojnë për udhëzimin etyre dhe mos të vazhdojnë devijimin e tyre.Allahu i Madhëruar në vazhdim thekson seprioritet ka Bota tjetër me begatitë që i presintë devotshmit: ““EE ss’’kkaa ddyysshhiimm ssee jjeettaa ee bboottëëssssëë aarrddhhsshhmmee ëësshhttëë sshhuummëë mmëë ee ddoobbiisshhmmee ppëërraattaa ttëë cciillëëtt jjaannëë rruuaajjttuurr;; aa nnuukk mmeennddoonnii??””Disa e kanë humbur shpresën se me anë të

Islamit mund t’i ndihmojnë të tjerët, meqënuk kanë pushtet, dhe pushtetin e mbajnëparti të ndryshme demokratike. Ata “thirrësislam” përpiqen që nëpërmjet një fushe tëhuaj të arrijnë fitoren, fushë që as vetë nukjanë kompetentë dhe nuk përputhet thirrja etyre me atë të rrymave dhe politikave tësistemit demokratik (që më tepër përputhetme xhahilijetin paraislam). Allahu iMadhëruar ka thënë: ““(nuk dërguam tjetërpërveçse burra e ndihma u vonua) DDeerriissaa ttëëddëërrgguuaarriitt ggaattii ee hhuummbbnniinn sshhpprreessëënn (se do t’ibesojë populli), ddhhee mmeenndduuaann ssee uuppëërrggëënnjjeesshhttrruuaann (pse ende nuk i kapidënimi),, aattëëhheerrëë uu eerrddhhii aattyyrree (të dërguarve)nnddiihhmmaa JJoonnëë.. NNee ee sshhppëëttuuaamm aattëë qqëë ddeesshhëëmm.. EEddëënniimmii YYnnëë kkuunnddëërr ppooppuulllliitt iiddhhuujjttaarr nnuukkzzmmbbrraappsseett..”” Jusuf 110. Këtë Ajet duhet talexojë thirrësi i sotëm përditë që ta ketëndihmës dhe këshillë, që mos të mendojëndonjëherë e të lakmojë nëpërmjet rrugëve tëtjera të mundohet për të bërë mirë. Allahu iMadhëruar ka thënë: ““TThhuuaajj:: ““AA tt’’jjuu ttrreeggoojjmmëëppëërr mmëë ttëë ddëësshhppëërruuaarriitt nnëë vveepprraatt ee ttyyrree?? AAttaajjaannëë vveepprriimmii ii ttëë cciillëëvvee uu aassggjjëëssuuaa nnëë jjeettëënn eekkëëssaajj bboottee,, ee mmeeggjjiitthhaattëë aattaa mmeennddoojjnnëë ssee jjaannëëdduukkee bbëërrëë mmiirrëë..”” Kehf 103, 104. E lusimAllahun e Madhëruar me emrat e Tij më tëbukur dhe cilësitë e Tija më të larta, që të naudhëzojë neve në rrugë të drejtë. Amin


HADITH

Habab ibën Ereti, Allahu qoftë i kënaqur me të, tregon se nnjjëë ddiittëë sshhkkooii tteekk ii DDëërrgguuaarriiii AAllllaahhuutt,, ssaall--llaallllaahhuu aalleejjhhii uuee sseelleemm,, ii cciillii ppoo qqëënnddrroonnttee ii uulluurr mmbbii ppaallllttoonn ee ttiijj nnëënn hhiijjeennee QQaabbeessëë ddhhee ffiillllooii tt’’ii aannkkoohheejj ppëërr ggjjeennddjjeenn ee mmjjeerruuaarr,, dduukkee iiuu lluuttuurr mmee ffjjaallëëtt:: SSiikkuurr ttëëkkiisshhee kkëërrkkuuaarr nnddiihhmmëë ppëërr nnee,, ssiikkuurr ttëë iisshhee lluuttuurr!! AAttëëhheerrëë ii DDëërrgguuaarrii ii AAllllaahhuutt,, ssaall--llaallllaahhuuaalleejjhhii uuee sseelleemm,, tthhaa:: ““NNëë kkoohhëë ttëë ttjjeerraa ppaarraa jjuusshh mmeerrrreejj nnjjeerriiuu (besimtari) ddhhee ppaassiihhaappnniinn nnjjëë ggrrooppëë nnëë ttookkëë ee ffuuttnniinn nnëë ttëë ee ppaassttaajj ee nnddaanniinn ppëërr ggjjyyssmmëë mmee sshhaarrrrëë,, dduukkeeffiilllluuaarr ttaa pprreessiinn nnggaa kkookkaa.. GGjjiitthhaasshhttuu kkrriihheejj mmee kkrreehhëërr hheekkuurrii,, ii cciillii iiaa nnddaannttee mmiisshhiinn(dhe muskujt) nnggaa kkoocckkaatt,, mmeeggjjiitthhaattëë aassggjjëë nnggaa kkëëttoo mmuunnddiimmee nnuukk ee llaarrggoonniinn nnggaa ffeejjaa eettiijj.. PPaasshhaa AAllllaahhuunn ddoo ttëë pplloottëëssoohheett (përhapet) kkjjoo ffee aaqq sshhuummëë ddeerrii ssaa ddoo ttëë eeccëë uuddhhëëttaarriipprreejj SSaannaassëë ddeerrii nnëë HHaaddrraammeeuutt,, dduukkee mmooss iiuu ffrriikkëëssuuaarr aasskkuujjtt,, ppooss AAllllaahhuutt ddhhee uujjkkuutt sseemmooss ii hhaann ddeelleett,, mmiirrëëppoo jjuu jjeennii ppooppuullll qqëë ppoo nngguutteennii””..

PASHA ALLAHUN, KJOFE DO TË PËRHAPET

SHKRUAN: LULZIM SUSURI

Ky hadith është i saktë. Atë e shënonimam Buhariu në “Sahihun” e tij nr.3612, 3852, 6943, dhe Ebu Davudi në

“Sunen”, nr. 2649. Pjesa e hadithit e futurnë kllapa (dhe muskujt) përmendet tek

Buhariu vetëm në hadithin nr. 3852, si dhetek Ebu Davudi.

SShhkkaakkuu ii hhaaddiitthhiitt::

Përmendet në transmetimet e sakta, seHababi, radijallahu anhu, ishte rob tek njëgrua kurejshite që quhej Umu Enmar. Ai

50

HADITH

punonte shpatë-ndreqës dhe pasi dëgjoipër thirrjen e Profetit, sal-lallahu alejhi ueselem, e pranoi Islamin, mirëpo mushrikëte munduan aq shumë sa me lejen epronares së tij filluan edhe t’ia digjnintrupin me hekur të skuqur derisa i shuhejnxehtësia e hekurit në dhjamin e trupit tëtij. Kështu një ditë ai shkoi tek Profeti dhei bëri këtë lutje.

KKoommeennttii ii hhaaddiitthhiitt::

Hadithi tregon për kohën kurmuslimanët ishin të dobët në Mekë dhekërkuan nga Profeti të lutej për ndihmë. Aifilloi t’i inkurajonte duke u treguar atyreshembuj të keqtrajtimeve të besimtarëvepara kohës së Muhamedit, sal-lallahualejhi ue selem. Ju tregoi shembuj tëkeqtrajtimeve maksimale, ku më pas nukkishte më vështirë dhe nuk kishteshpëtim. Gjithashtu nëpër disa hadithe tëtjera ai përmend se jobesimtarët nuk ikursenin as profetët e tyre ngakeqtrajtimet dhe vrasja, prandajbesimtarët duke i mësuar këto shembujkuptojnë se nuk janë të vetmit që po jundodhin gjëra të tilla, përkundrazi kapasur edhe besimtarë të tjerë, madje edheprofetë, të cilët tek Allahu padyshim ishinmë të mirë se sa ju dhe prapë Allahu përurtësi të caktuara e lejoi që të vdisnin dhetë keqtrajtoheshin nga duart e qafirëve.Fjala: ssiikkuurr ttëë kkiisshhee kkëërrkkuuaarr nnddiihhmmëë ppëërr

nnee,, ssiikkuurr ttëë iisshhee lluuttuurr!!Me këtë Hababi nënkupton se Profeti,

sal-lallahu alejhi ue selem, mund të lutejdhe atij Allahu do t’ia pranonte lutjet,megjithatë ai nuk u lut dhe përgjigja e tij ufokusua në dy aspekte: i pari: duke utreguar për popujt përpara nesh dhe

vuajtjet e tyre dhe për të ardhmen emuslimanëve, nëse i përmbahen njëkushti: e ai kusht kuptohej përmes fjalës:““mmiirrëëppoo jjuu jjeennii ppooppuullll qqëë ppoo nngguutteennii””..Me këtë fjalë në fund të hadithit u dha

mësimin dhe mënyrën se si arrihet deri tekfitorja, pra me mos-ngutje, me sabër dheduke ndjekur radhën e gjërave aporregullave që janë të vendosura nga Allahunë fytyrë të tokës.Nëse ndalemi dhe pyesim veten: A thua

pse Profeti, sal-lallahu alejhi ue selem, nuku lut për ndihmë të përgjithshme, që t’ishfaroste Allahu të gjithë qafirët dhekështu të merrte fund çdo brengë emuslimanëve? Shkakun do ta kuptonim përmes këtyre

pikave:- I Dërguari i Allahut, sal-lallahu alejhi

ue selem, ishte njeri i inspiruar, ishtelargpamës dhe dëshironte t’i edukonteshokët e tij dhe besimtarët, se fitorja nukarrihet vetëm duke qëndruar duarkryqdhe duke pritur që ajo të zbresë nga qielli,nuk duhet të bëhemi parazitë e duke priturvetëm nga lutjet dhe fitorja të vijë prejqielli.

...Në fund të hadithit u dhamësimin dhe mënyrën se siarrihet deri tek fitorja, pra memos-ngutje, me sabër dheduke ndjekur radhën e gjëraveapo rregullave që janë të ven-dosura nga Allahu në fytyrë tëtokës...

“

“


HADITH

- Besimtarët duhet të punojnë, të mosndalen së vrapuari lart e poshtë dhe duhett’i arrijnë shkaqet e fitores. Pra, kurrsesinuk duhet të tregohen pasivë, tëpakujdesshëm dhe neglizhues. -Ai duke mos u lutur për fitoren e

gatshme gjeneratave të tjera që do të vininmë pas nuk iu lente shkas të ankoheshin,se në kohën profetike ishte më lehtë pasime një lutje ata fituan kundër armiqve tëtyre, ndërsa në kohët tona është vështirë,sepse nuk ka Profet në kohën tonë të lutetpër ne që të fitojmë e kështu do tëhumbnin çdo shpresë besimtarët. -U dha një mësim gjeneratave të

mëvonshme, se fitorja kërkon sakrifica, eduke sakrifikuar sahabët bashkë meProfetin do të thotë automatikisht, se edhegjeneratat pas tyre ishte e arsyeshme që tëmundohen nga armiqtë e kështu askush tëmos ketë kritika apo zili ndaj tjetrit.

SShhkkaaqqeett ddhhee uurrttëëssiiaa ee vvoonneessëëss ssëë ffiittoorreess::

Padyshim se çdo gjë që ndodh në fytyrëtë tokës ajo ndodh me urdhrin dhe lejen eAllahut, prandaj edhe vonesa e fitores i kashkaqet e veta, por nuk mungojnë as edheurtësitë. Duke mos pasur si qëllimpërmbledhjen e të gjitha urtësive unë do tëveçoja disa prej tyre, si në vijim: 1. Kundërshtimet e mëdha mes vete,

sidomos ato në çështjet e fesë, ku secilipretendon se rruga e tij është e qëlluara etë tjerët janë në gabim, por e vetmja rrugëe vërtetë është Kurani dhe udhëzimi iProfetit, sal-lallahu alejhi ue selem, dhekuptimi i këtyre dy burimeve sipaskuptimit të tri gjeneratave të para. Allahuthotë: ““BBiinnddjjuunnii AAllllaahhuutt ddhhee ttëë DDëërrgguuaarriitt

ttëë TTiijj ddhhee mmooss uu ggrriinnddnnii nnddëërrmmjjeett jjuusshh,,sseeppssee ddoo ttëë hhuummbbnnii gguuxxiimmiinn ee ddoo tt’’jjuu llëërrëëffuuqqiiaa..”” (Enfal, 46) 2. Vonohet që umeti islam të japë apo të

shpenzojë për arritjen e saj çdo gjë tështrenjtë që ai zotëron, duke iu bërëkështu gjëja më e shtrenjtë fitorja passakrificave të mëdha. Ndërsa sikur t’uvinte fitorja duke mos ua prekur gjërat qëata i duan, si p.sh. pasurinë, shtëpinë,pozitën, familjen etj., ato nuk do t’ia dininvlerën kësaj fitoreje dhe për ta nuk do tëishte e rëndësishme, sepse akoma kanëgjëra të tjera sipas tyre të rëndësishme pastë cilave duhet të vrapojnë. Kështu qëfitorja nuk do të ishte aq e rëndësishmepër ta. Mirëpo fitoren nuk e sjell Allahuderisa për Umetin nuk bëhet çdo gjë erëndësishme, derisa ata nuk do tësakrifikonin për të çdo gjë të kësaj bote ekështu pasi ta arrinin t’ia dinin vlerën taruanin dhe të kenë kujdes të mos u merret. 3. Vonohet që Umeti Islam t’i provojë të

gjitha potencialet e tij dhe të bindet seasgjë nuk mund të jetë shkak për fitore,nëse ajo nuk bëhet përmes mbështetjes tekAllahu, përmes pasimit të rrugës së Tij.Muslimanët duhet ta përmirësojnëbesimin e tyre dhe ta kuptojnë njëherë emirë, se asgjë nuk mund të jetë shkak për

...Ndodh të vonohet ndihma,për arsye se muslimanët karaste kur luftojnë për synimejo të drejta, apo për qëllimetë përfitimeve ose dëshiravetë kësaj bote...

“

“

52

HADITH

fitore pos Allahut Fuqiplotë, i Cili është ivetmi që i ngre dhe i ul popujt. Ky Umetsikur të fitonte kundër armiqve me para,atëherë kjo gjë do të ishte me rrezik, sepseata do ta donin paranë ndoshta aq shumësa edhe t’ua prishte besimin. Por fitorjaarrihet vetëm përmes besimit, që besimipastaj të jetë i shenjtë për ta. 4. Duke i përjetuar vështirësitë Umeti

ynë lidhet edhe më shumë me Allahun dhepasi Zoti të japë urdhër për fitoremuslimanët nuk mund të bëhen tëpadrejtë si të tjerët që ishin me ta, pasi atavetë e kanë provuar padrejtësinë dhekështu e dinë se ç’do të thotë një ndjenjë etillë. Kështu duke u bërë të drejtënjëherësh kanë arritur një nga kushtet mëtë rëndësishme të mbajtjes së pushtetit nëduart e tyre, pra drejtësinë përmes së cilësAllahu i mban të rregulluar qiejt, tokëndhe çdo gjë që ekziston. 5. Ndodh të vonohet ndihma, për arsye

se muslimanët ka raste kur luftojnë përsynime jo të drejta, apo për qëllime tëpërfitimeve ose dëshirave të kësaj bote.Mundet që dikush të luftojë për pasuri,pushtet, famë, trimëri, krenari personale,e shkaqe të tjera, të cilat nuk mund tëkonsiderohen si luftë në rrugë të Allahutpas së cilës vjen ndihma e Zotit. NdërsaAllahu kërkon nga ne që luftën secili tabëjë vetëm për një qëllim dhe që ështëngritja lart dhe mbi çdo gjë fjala dhe bindjase: ““AAllllaahhuu ëësshhttëë ii vveettmmii ZZoott qqëë mmeerriittoonnaaddhhuurriimmiinn ddhhee MMuuhhaammeeddii ëësshhttëë rroobb ddhhee iiDDëërrgguuaarr ii TTiijj””..Profeti, sal-lallahu alejhi ue selem,

thotë: ““KKuusshh lluuffttoonn qqëë ttaa nnggrreejjëë ffjjaallëënn eeAAllllaahhuutt mmbbii ççddoo ffjjaallëë ttjjeettëërr aaii ëësshhttëë dduukkeelluuffttuuaarr nnëë rrrruuggëë ttëë ZZoottiitt..”” (Buhariu dhe

Muslimi)6. Për shkak se të keqen që janë duke e

luftuar muslimanët ndoshta akoma nuk iuështë bërë e qartë mbarë botës dhe mundtë ketë edhe prej vetë muslimanëve, qënuk e kanë kuptuar këtë të keqe tëqafirëve sa duhet e kështu Allahu e vononndihmën dhe nuk i shkatërron ata, që kjopadrejtësi e tyre t’i bëhet e qartë çdokujtnë botë myslimanit apo qafirit; dhe pasi tëshkatërrohen këta të fundit askujt të mos imbetet merak shkatërrimi i tyre, apoaskush të mos ëndërrojë që të njëjtatshtete të kufrit të kthehen prapë nëpushtet, thënë me një fjalë askush të mos ikujtojë për të mirë dhe të mos dëshirojërikthimin e tyre.7. Ka raste kur ndihma vonohet, sepse

shoqëria muslimane akoma nuk është epërgatitur ta pranojë të vërtetën ashtu siduhet, ta praktikojë atë dhe t’i qëndrojëbesnik urdhrave të tij. Kështu nëse ndihmado të vinte para kohe do të ishte mundësiaqë vetë muslimanët t’i refuzonindetyrimet dhe kërkesat fetare. Kështu dotë bëhej e lehtë arritja deri tek fitorja, pore vështirë mbajtja në duar e kësaj fitoreje. 8. Mosangazhimi ynë sa duhet është

shkak që Allahu ta vonojë ndihmën, sepse

...Që kjo padrejtësi e tyre t’ibëhet e qartë çdokujt në botëmyslimanit apo qafirit; dhepasi të shkatërrohen këta tëfundit askujt të mos i mbetetmerak shkatërrimi i tyre...

“

“


HADITH

Zoti nuk ia jep askujt diçka pa punuar përta arritur atë, gjithashtu dihet se çdo gjëqë fitohet pa djersë dhe pa mund nukvlerësohet sa duhet. Këto janë disa prejshkaqeve dhe urtësive të vonesës sëndihmës nga Allahu, të cilat kur të shkojnënë vendin e tyre atëherë prite ndihmëndhe mos dysho aspak për të.

KKuurr ddoo ttëë vviijjëë nnddiihhmmaa ee AAllllaahhuutt??

Ndihma vjen kur ne t’i kemi parasyshdhe t’i marrim seriozisht këto gjëra:1. Gjendja në të cilën është Umeti ynë

assesi nuk duhet të jetë shkak që ne t’ihumbasim shpresat për rikthimin e asaj qëna takon në fytyrën e tokës, përkundrazine duhet të kryejmë një punë shumë tëmadhe dhe me përfitim, duke dhënëmaksimumin secili nga ne në fushën e vet. 2. Çdokush nga muslimanët duhet ta

mbushë një vend të zbrazët në Umet dhetë përballet me armiqtë e Islamit në njëfront të caktuar, atëherë kjo gjë do të silltesukses. 3. Një fjalë e urtë thotë: “Ajo nuk

kthehet derisa nuk kthehemi”, pra nukkthehet ndihma tek ne derisa ne nukkthehemi kah ajo, apo e thënë më ndryshederisa të mos i fillojmë t’i kryejmëdetyrimet e Allahut, Ai nuk na e jepndihmën. Të largohemi prej mëkateve.Allahu i çon telashet për shkak tëmëkateve. Ai thotë: ““KKuurr jjuu ggooddiittiiffaattkkeeqqëëssiiaa,, nnddëërrkkoohhëë jjuu ii kkiisshhiitt ggooddiittuurr mmëëppaarrëë aarrmmiiqqttëë ttuuaajj ddyyffiisshh,, jjuu tthhaattëë:: ““PPrreejjnnggaa nnaa eerrddhhii nneevvee kkjjoo??!!”” TThhuuaajj (oMuhamed): ““KKjjoo nnddooddhhii pprreejj jjuusshh””.. VVëërrtteett,,AAllllaahhuu ëësshhttëë ii FFuuqqiisshhëëmm ppëërr ççddoo ggjjëë..””Sahabët në luftën e Uhudit thyen një

urdhër të Profetit, sal-lallahu alejhi ueselem, e për shkak të saj pësuan humbje,ndërsa ne: a thua po i llogarisim sa herësecili nga ne i thyen urdhrat e Allahut dheato të Dërguarit të Tij, sal-lallahu alejhi ueselem?! 4. Të punosh për Islam, për arritjen e

fitores, por kjo punë të karakterizohet prejrregullit, të jetë e qartë dhe në pajtim mekërkesat kuranore dhe ato profetike e jo tëmbështetet në parregullsi, epshe dhedëshira personale të secilit prej nesh,ngase një gjë e tillë nuk sjell asgjë tjetërpos dështimit, por edhe sikur të ndodhtetë sillte shkëndija të fitores ato do tëshuheshin shumë shpejt, sepse çdo gjë qëngrihet mbi çrregullime fundin e ka tëshpejtë. Asnjëri prej nesh nuk duhet tëpunojë me epshe apo emocione, sepsearmiqtë e Allahut një prej shkaqevepërmes të cilave kanë arritur t’inënshtrojnë muslimanët është pasimi irregullave të caktuara larg çdo emocionidhe dëshire personale. Durimi dhe devotshmëria janë dy

kushte primare të fitores. Sabri ështëshkak për t’i duruar të gjitha vështirësitënë rrugë të Allahut. Ndërsa devotshmëriata mundëson të vazhdosh me programinjetësor që ke zgjedhur për të jetuar me tëdhe gjithmonë është rifreskim i besimtaritpër ta mbajtur larg çdo dëshpërimi deri nëvdekje. Allahu thotë: ““ZZoottii ëësshhttëë mmeedduurriimmttaarrëëtt..”” (Bekare,,153), gjithashtu iLartësuari thotë: ““FFuunnddii ii mmiirrëë ii ttaakkoonn ttëëddeevvoottsshhmmëëvvee..”” (Araf, 128).

54

THESARE

PRIM. DR. MED. SC. ALI F. ILJAZI

Shpesh kritikët e Islamit e përqeshinIslamin veçanërisht kur është fjala përnjë hadith të saktë, i cili gjendet në

përmbledhjen e Buhariut, i cili thotë që nësemiza bie në pije, atëherë duhet ta zhysim atënë tërësi, sepse në të gjendet ilaçi, por tanime sa duket, sipas një studimi shkencor, mizangadhënjeu mbi përqeshjen e tyre.Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ue selem, kathënë: ““NNëëssee mmiizzaa bbiiee nnëë ppiijjeenn ttuuaajj,, zzhhyytteenniinnëë ppiijjee,, sseeppssee nnëë nnjjëërriinn kkrraahh ttëë ssaajj ëësshhttëëssëëmmuunnddjjaa ee nnëë ttjjeettrriinn iillaaççii ppëërr kkëëttëëssëëmmuunnddjjee..””AANNTTIIBBIIOOTTIIKKËËTT EE RRIINNJJSipërfaqja e mizës është vendi i fundit ku

do të pritej gjetja e antibiotikëve, por mu atynjë ekip hulumtuesish australianë u fokusua.Ata e bazuan punën e tyre në teorinë se mizatmund të kenë diçka të rëndësishme -antibiotikë që do të mund të mbijetojnë nëbajgën e kalbur, mish dhe fruta. Ekipi i“Departament of Biological Sciences,Macyuarie University” filloi të identifikojëkëtë cilësi antibakteriale, e cila paraqitet nëstade të ndryshme të zhvillimit të mizës.“Hulumtimi ynë është një pjesë e vogël ehulumtimit global në kërkim të antibiotikuttë ri, por ne do të kërkojmë ku mendojmë seaskush më parë nuk ka kërkuar.”- ka thënëzonja Xhoan Klark, e cila ka prezantuarpërparimin e grupit në Shoqatën e Australisënë Konferencën e Mikrobiologjisë nëMelburn. Shkencëtarët kanë testuar katërlloje mizash: mizën shtëpiake, mizënushtuese, mizën e vreshtave dhe mizën e

pemëve nga Kuislendi (Queensland), të cilat ivendosin vezët në ajër të pastër. Larvave tëtyre nuk u nevojiten shumë materieantibakteriale, sepse ato nuk vijnë nëkontakt me shumë bakterie. Miza kalonnëpër disa stade të ndryshme prej larvës ederi te miza e rritur. Gjatë stadit të zhvillimitmiza mbyllet dhe nuk ushqehet. “Kemimenduar se nuk do të prodhojnë shumëantibiotikë. Dhe nuk kanë prodhuar. Mirëpotë gjitha larvat tregojnë karakteristikaantibakteriale (përveç në rastin e mizës sëpemëve nga Kuislendi).” - ka thënë zonjaKlark.Të gjitha llojet e mizave kur rriten kanë

prodhuar antibiotikë, bile edhe miza epemëve nga Kuislendi (së cilës në këtë stad inevojitet mbrojtja antibakteriale, për arsyese ka kontakt me mizat e tjera). Këto cilësiishin të pranishme në sipërfaqen e mizës tetë katër llojet, edhe pse cilësia antibakterialemund të jetë bile edhe në zorrë. “Mund tëgjenden aktivitetet në dy vende” - thotëzonja Klark. “Shkas që jemi koncentruar nësipërfaqe është se ky vend është më i lehtëpër tajitje. Materia antibiotike tajitet pasi qëmiza zhytet në etanol, e pastaj përzierjalëshohet nëpër filtra për t’u tajiturkoncentrati i thatë. Tani përpiqemi tëzbulojmë vendin e veçantë antibakterial“-thotë zonja Klark. Në fund bëhet sintezakimike. Meqë këto vende nuk janë bakterialegjenet që tregojnë rezistencë ndaj tyre, nukdo të kthehen lehtë në patogjene. Pritet qëkjo formë e re e antibiotikëve të ketë veprimmë të gjatë dhe efektiv.

ASPEKTI SHKENCOR I NJËHADITHI MADHËSHTORSipërfaqja e mizës është vendi i fundit ku do të pritej gjetja e antibiotikëve, por mu aty një ekip hulumtuesishaustralianë u fokusua. Ata e bazuan punën e tyre në teorinë se mizat mund të kenë diçka të rëndësishme -antibiotikë që do të mund të mbijetojnë në bajgën e kalbur, mish dhe fruta


AVANCIMI PERSONAL

SHKRUAN: AGRON TERZIQI

Njeriu që ka druajtje nuk del kurrëfitimtar. Të druajturit nuk lindin tëtillë, por bëhen. Për faj të ambientit,

për faj të edukimit dhe për shkaqe të tjera.Në jetë mund të takosh çdo lloj individi,

por do të vëresh se ndërmjet të gjithëve idruajturi është më fatkeqi. Të druajturitnuk i bëhet e mundur të arrijë objektivin esynimeve dhe dëshirave të tij, edhe psezotëron të gjitha dhuntitë nga Zoti. Ështëshumë më mirë të jesh një inteligjent iguximshëm, se sa një gjeni i druajtur. Duatë përgënjeshtroj këtu një legjendë se

ELIMINIMII DRUAJTJES

I druajturi është një përfytyrues që parashikon gjithçka në dëm të tij. Ai është një person që përsërit prejvitesh se është i pazoti, i ngathtë, i paaftë, dështakë... etj., dhe çdo veprim që ai ndërmerr është i bindur nërezultatin e tij negativ. Ai pra është një viktimë e imagjinatës dhe e pasivitetit të vet

56

AVANCIMI PERSONAL

druajtja është trashëgimi e gjeniut, apothënia se të gjithë gjenitë janë pak a shumëtë druajtur, ndaj gjeniu i prekur ngadruajtja duket më pak gjeni seç është nërealitet.Të druajturit janë të prirë të mbeten

mbrapa dhe inferiorë. Personi i druajturduhet të shërohet sidomos nga fantaziadhe ta konsiderojë atë një armike, sepseajo është aleatja më e ngushtë e druajtjespërderisa ndihmon në zmadhimin egjërave që krijojnë tronditje të thella. Nukduhet të jesh i druajtur nga frika se moskryen gabime. Gabimi më i madh i tëgjithëve është të heqësh dorë ngaeksperienca. Rrënja e druajtjes duhet tëkërkohet te mosbesimi në vetvete, sepse idruajturi është njeri tepër i ndjeshëm. Njënga format më të këqija të druajtjes ështëbindja e krijuar nga besimi i tepruar përrëndësinë e vetes, që bën të mendosh se tëgjithë e kanë vëmendjen vazhdimisht tekti, apo i mbajnë sytë të fiksuar mbi ty. Pratë druajturit e zmadhojnë rëndësinë epersonalitetit të tyre përballë të tjerëve ekudo që kalojnë kanë përshtypjen, se tëgjithë i vështrojnë, të gjithë merren me tadhe të gjithë pëshpëritin diçka për ta. Kuri druajturi hyn diku për ndonjë arsye tëvlefshme për të, ankthi i përshtypjes që dotë krijohet i pengon çdo liri mendimi,fjalës të sjelljes dhe e bën të kryejë gafaduke e çuar në kulm konfuzionin e tijmendor.

Imagjinata është motori i madh idruajtjes. Ajo është prodhim i dëmshëm ikujtimeve të përpjekjeve të mëparshme tëdështuara e të përshtypjeve katastrofike.Ajo asgjëson individin dheindividualitetin. I druajturi është njëpërfytyrues që parashikon gjithçka në dëmtë tij. Ai është një person që përsërit prejvitesh se është i pazoti, i ngathtë, i paaftë,dështakë... etj., dhe çdo veprim që aindërmerr është i bindur në rezultatin e tijnegativ. Ai pra është një viktimë eimagjinatës dhe e pasivitetit të vet, sepsenë prani të qenieve guximtare evullnetfortë nuk ndjen inkurajim, porthjesht një dorëheqje që e bën të thotë:“Unë nuk do të jem kurrë kështu”. Ajo qëna bën të jemi optimist është fakti se nukekzistojnë të druajtur të pashërueshëm.Mjafton të futet në konflikt imagjinata mevullnetin dhe konflikti do të përfundojë nëfavor të vullnetit. I druajturi duhet të nisit’i luftojë fillimisht këta armiq: Fantazitë,ndjenjën e rëndësisë, mosushqyerjen,pagjumësinë dhe nervozizmin. Defektikryesor i të druajturit është të menduarit etepërt, ndaj ata duhet të shmangin me çdokusht të menduarit përtej masës dhe paqenë nevoja, kështu që do të ishte epërshtatshme, që të druajturit të merrenme punë dhe angazhime fizike sa më

...Është shumë më mirë tëjesh një inteligjent i guximshëm, se sa një gjeni idruajtur...

“ “...Druajtja vret qysh në embrion dhuntitë më të miratë njeriut, ajo nuk ështëdukuri natyrore, por është njëçrregullim psikik...

“ “


AVANCIMI PERSONAL

shumë që të jetë e mundur. Druajtja vretqysh në embrion dhuntitë më të mira tënjeriut, ajo nuk është dukuri natyrore, porështë një çrregullim psikik, ajo është njënga dobësitë më të mëdha në jetë. Tëdruajturit kalojnë një ditë pas tjetrës tëmbytur ne vetvete e të zhvendosur ngaharmonia dhe lumturia.Fëmijët shëndet dobët kanë një prirje

më të theksuar për të qenë të druajtur. Njëdjalosh i druajtur është një individ që nukdi të paraqitet në një sallë, nuk di të hajënë prani të të huajve dhe kryen lloje tëndryshme gafash. Druajtja më shqetësueseështë ajo që vjen nga mungesa e besimit nëvetvete. Ajo zakonisht e ka rrënjën e sajnga një defekt fizik, që i është vënë shumënë dukje në fëmijëri. Pjesa më e madhe e tëdruajturve janë të tillë nga fëmijëria, sepsekanë qenë mësuar të mos zgjidhin kurrëasgjë vetë, por gjithmonë t’i drejtohen përndihmë një vullneti tjetër superior.Kujdesi i tepruar krijon rezultate të këqija,ashtu siç krijon rreptësia e tepruar. Njëshkak tjetër që e krijon druajtjen ështëfakti se shumë prindër kërkojnëpërsosmërinë tek fëmijët e tyre. I druajturiduke pasur imagjinatë të tepruar, gjithçkatek ai ushtron një jetë të brendshme, ështënjë spektator e asnjëherë aktor e pikërishtpër këtë anon nga fantazia. Druajtja iampin të gjitha aftësitë e vullnetit, prandajai nuk mund të ketë veprime logjike, porsjellje të rrëmbyera. I druajturi është iprirë nga gënjeshtra jo se në vetvete kadëshirë të gënjejë, por sepse nëimagjinatën e tij ai i jeton faktet siç do tëkishte dashur të ishin zhvilluar ato, e jo si

zhvillohen në realitet.I druajturi është një vëzhgues i madh e

arsyetues i hollë, por para së gjithash aiështë një i sëmurë i keq, sepse për nganatyra e tij e ka zakon t’i shtyjë gjithmonëpër nesër vendimet, duke nxjerr në paharsye të pajustifikuara, kështu që bëhet evështirë të kuptohet thelbi se nga çfarëvuan ai. Njerëz të tillë preferojnë tëudhëhiqen nga të tjerët dhe të kenë besimmë tepër tek të huajt. Ata nuk janë tëlumtur as në martesë! Ngase në tëshumtën e rasteve lidhen me një grua që iuimponohet atyre e jo me atë që ata do tëkishin zgjedhur lirisht. Atyre iu dukentepër të vështira fjalët që shprehinndjenjat dhe emocionet e tyre. Është diçkae rrallë të gjendet një individ i druajtur, qëtë mos jetë keqdashës e i hidhur me tëtjerët e të mos vuaj përballë sukseseve tëtyre, ndaj edhe vuan, urren duke qenëmohues. Si rezultat i këtyre gjërave aimbetet në jetë një person i izoluar dhe ipashoqërueshëm.1

VVaazzhhddoonn........

...Njerëz të tillë preferojnë tëudhëhiqen nga të tjerët dhe tëkenë besim më tepër tek tëhuajt. Ata nuk janë të lumturas në martesë...

“ “1 Marrë nga libri “Të mposhtësh Druajtjen”.

58

FETVA DHE KONSULTIME

ZGJODHI DHE PËRKTHEU: AGIM BEKIRI

PPyyeettjjaa 11.. NNëëssee nnjjëë nnjjeerrii nnjjiihheett mmeessjjeelllljjeenn ee ttiijj ttëë kkeeqqee ddhhee mmëëkkaatteett ee mmëëddhhaaii bbëënn ppuubblliikkiisshhtt,, ssii ppëërr sshheemmbbuullll ppiirrjjeenn eeaallkkoooolliitt ddhhee ttëë ttjjeerraa,, aa lleejjoohheett qqëë tt’’iikkëësshhiilllloojjmmëë ttëë ttjjeerrëëtt ttëë llaarrggoohheenn pprreejj ttiijj??PPëërrggjjiiggjjee: Tërheqja e vërejtjes

mëkatarit, atij që vepron mëkate tëmëdha është detyrim, si dhe duhet tëtregohet gjendja e tij, nëse ekziston frikaqë të tjerët të ndikohen prej tij. Gjithashtuështë detyrim të këshillohen mëkatarëtme shpresën se Allahu do t’i udhëzojë. IDërguari i Allahut ka thënë: “Feja është tëjapësh këshilla të sinqerta! E pyetën: Përkë (këshilla)? Tha: Për Allahun, për Librine Tij, për të Dërguarin, për prijësit ebesimtarëve dhe për masën e gjerë.”(Muslimi).

Komisioni i Përhershëm për Fetva12/385-386

PPyyeettjjaa 22.. DDoo ttëë uuddhhëëttoojj nnëë nnjjëë vveenndd nnëëttëë cciilliinn sshhuummiiccaa ee nnjjeerrëëzzvvee jjaannëë iinnjjoorraannttëë

aappoo bbiiddaattççiijj,, aa mmuunnddeett qqëë tt’’ii bbëëjj ddiissaappëërrmmiirrëëssiimmee vveepprraavvee ddhhee ffjjaallëëvvee ttëë mmiiaa,,nnëë mmëënnyyrrëë qqëë tt’’uu iikkii ddiissaa ffiittnneevvee ddhhee ttëëppëërrqqeennddrroohheemm nnëë tthheemmeellee?? SShheemmbbuullll ppëërrkkëëttëë:: nnjjeerrëëzziitt ttëë cciillëëtt nnuukk ee kkuuppttoojjnnëëTTeeuuhhiiddiinn,, uunnëë pprreeffeerroojj qqëë tt’’uu ffllaass ppëërrTTeeuuhhiiddiinn nnëë vveenndd qqëë ttëë mmbbrroohheemm ppssee iinnggrree dduuaarrtt ggjjaattëë tteekkbbiirreevvee nnëë nnaammaazz ddhheeppssee ee llëëvviizz ggiisshhttiinn aappoo ggjjëërraa ttëë ttjjeerraa ttëëSSuunneettiitt??PPëërrggjjiiggjjee: SSëë ppaarrii: nëse je që praktikon

Sunete që kanë ardhur nga i Dërguari iAllahut nuk është e drejtë që të thuash“dëshiroj të bëj disa përmirësime”, ngasevetë ato vepra janë të përmirësuara,mirëpo ndoshta qëllimi i pyetjes tëndeishte që të mos i shfaqësh ato vepra paradisa njerëzve duke shpresuar arritjen edisa dobive të caktuara dhe ikjen nga disadëme po ashtu të caktuara. SSëë ddyyttii: S’kammëdyshje se angazhimi për të sqaruarTeuhidin dhe çështjet e akides në mesele,të cilat i përmende është prej veprave mëtë rëndësishme. Teuhidi është çelësi ithirrjes së të dërguarve, alejhim selam,dhe detyrimi i parë i njerëzve, si dhe ështëkushti themelor për pranimin e veprave.

Në këtë rubrikë mirëpresim të gjitha pyetjet e juaja, ndërsa ato më interesante do të botohen. Pyetjet mund t'i dërgoni në [email protected]

SI TË THËRRAS NË RRUGËN E DREJTË



Nëse ndodh ose ke ndonjë supozim tëfuqishëm, se veprimi i disa veprave tëmira, siç është lëvizja e gishtit në namazpër shembull, mund të çojë në ndonjëfitne apo të komprometojë personalitetintënd dhe njerëzit kjo gjë t’i largojë prejteje apo t’i preokupojë nga ajo që është mëe rëndësishme, atëherë nuk prish punë qët’i braktisësh ato vepra duke pasurparasysh rrethanat. Allahu e di qëllimintënd dhe se ti nuk i braktis ato ngapakujdesia, porse për një dobi të fesë dhenë këtë rast me lejen e Allahutshpërblehesh.

Muhamed Salih Munexhid

PPyyeettjjaa 33.. CCiillaa ëësshhttëë mmeettooddaa mmëë eepprreeffeerruuaarr ppëërr ttëë tthhiirrrruurr nnëë rrrruuggëë ttëë ddrreejjttëëllëënnëëssiinn ee nnaammaazziitt ddhhee bbiiddaattççiiuunn??PPëërrggjjiiggjjee: SSëë ppaarrii: duhet që të shikojmë

mirë gjendjen e atij që e thërrasim për tëkryer namazin apo ndonjë ibadet tjetërduke pasur parasysh metodat einkurajimit apo frikësimit në varësi se cilaështë më e përshtatshme, edhe pse nëesencë përdoren të dy metodat. Pastaj merëndësi të veçantë është psikologjia e atijqë thirret, sa ndikohet nga këshilla dheçka e afron apo e largon atë. SSëë ddyyttii:mënyra më shembullore për thirrjen e

60


lënësit të namazit është si vijon:përkujtimi se namazi është detyrim

dhe se është shtylla më madhështore efesë pas shehadetit.Njoftimi i tij me disa vlera të namazit,

se është detyrimi më i mirë me të cilin naka ngarkuar Allahu, adhurimi më i mirëme të cilin i afrohemi Allahut, gjëja e parëpër të cilën do të jepet llogari. Pesënamazet i shlyejnë mëkatet që bëhen mestyre nëse i largohesh mëkateve tëmëdha… dhe gjëra të tjera që kanë tëbëjnë me vlerën e namazit. Më këtondoshta i zbutet shpirti me lejen e Allahut,dhe namazi të bëhet kënaqësiashpirtërore, ashtu siç ishte për tëDërguarin e Allahut.Njoftimi i tij për argumentet e shumta

që kanë ardhur kundër atij që nuk e falnamazin, diskutimin e dijetarëve përstatusin e tij: a është mosbesimtar apomëkatar i madh, se Islami lënësin enamazit nuk e lejon të jetojë i lirë nëmesin e njerëzve, ngase është detyrë që tëthirret për t’u falur, nëse ngul këmbë nëmosfalje vritet si murted (renegat) sipasmendimit të Ahmedit dhe dijetarëve tëtjerë të selefit, apo dënohet me vdekjesipas mendimit të Shafiut, apo burgosetsipas mendimit të Ebu Hanifes, mirëpo tëlihet i lirë asnjëri prej dijetarëve nuk e kathënë. Prandaj lënësit të namazit i thuhet:a dëshiron që dijetarët ta polemizojnëstatusin tënd, je mosbesimtar, duhet tëvritesh apo të burgosesh?!Përkujtimi se një ditë do të takohet me

Allahun, se do të vdesë dhe do të varroset,dhe përfundimi i keq që mund ta zërëlënësin e namazit, si dhe dënimi i varrit.Sqarimi se vetëm vonimi i namazit nga

koha e tij është një mëkat shumë i madh.

Allahu thotë ““ppaass ttyyrree eerrddhhëënn ddiissaa bbrreezznniittëë cciillëëtt ee hhuummbbëënn nnaammaazziinn,, ppaassuuaann eeppsshheettddhhee ddoo ttëë mmaarrrriinn nnjjëë ddëënniimm ttëë mmaaddhh..””(Merjem: 59).Sqarimi se çka nënkupton thënia e

dijetarëve se lënia e namazit është kufër imadh dhe çka rezulton ky mendim prejgjërave të mëdha: prishjen e nikahit të tij,ndalimi i qëndrimit me bashkëshorten,nuk i lahet kufoma kur vdes dhe nukqefinoset. Ky mendim mbështetet nëshumë hadithe të të Dërguarit sikur:“...mes njeriut dhe shirkut apo kufritështë lënia e namazit.” (Muslimi), si dhe“marrëveshja mes nesh dhe atyre(mosbesimtarëve) është namazi, kush ebraktis atë ka bërë kufër.”Duhet t’i dhurojmë libërtha, kaseta që

flasin për këtë temë.Bojkotimi nëse ai ngul këmbë në

mosfaljen e namazit.Sa i takon bidatçiut, raporti me të është

më ndryshe varësisht prej llojit të bidatitqë ai bën. Është detyrim që të këshillohetdhe të thirret në rrugë të drejtë, t’iargumentohet e vërteta, t’i mënjanohendyshimet. Nëse ngul këmbë në bidatin etij, atëherë bojkotohet nëse ekziston njësupozim i fortë së një vendim i tillë do t’ibëjë dobi. Para kësaj duhet të kemi shumëkujdes për vlerësimin se një njeri ështëbidatçi apo jo duke iu referuar dijetarëve,duke bërë dallimin mes bidatit dhevepruesit të saj, se ndoshta mund të jetë iarsyetuar me injorancë apo interpretim tëgabuar. Allahu e di më së miri.

MMuuhhaammeedd iibbëënn SSaalliihh MMuunneexxhhiidd..

editoriali ÇfarË ËshtË daveti? - albislam.com · mashkull apo femër që kryen vepra të mira,...

Documents