ebru sanatı

21
EBRU SANATI

Upload: ferda-acar

Post on 04-Jul-2015

692 views

Category:

Education


8 download

TRANSCRIPT

Page 1: Ebru sanatı

EBRU SANATI

Page 2: Ebru sanatı

Ebru Sanatı : Kağıt süsleme sanatlarının en önemlilerinden biridir. Nerde ve nasıl ortaya çıktığı hakkında değişik bilgiler olsa bile Ebru batıda ‘Türk Kağıdı’ ya da ‘Mermer Kağıt’ olarak adlandırılmaktadır.

Ebru; renklerin suyla dansının yarattığı bir ahenktir aslında. Bazı kaynaklar ebrunun, yüz suyu anlamına gelen "ab-ı ru" sözcüğünden, bazı kaynaklar ise Orta Asya dillerinden Çağatayca da hareli görünüm, damarlı kumaş ya da kağıt anlamına gelen "ebre"den geldiğini söylese de en yaygın kanı, kelimenin kökeninin Farsça; bulutumsu, bulut gibi anlamına gelen "ebri" den gelmekte olduğudur.

Page 3: Ebru sanatı

Ebru, geven otunun özsuyundan elde edilen kitre veya deniz kadayıfı bitkisi (kerajin) ile kıvamı arttırılmış suyun üzerine, içine öd katılarak suyun dibine çökmeyecek hale getirine boyaların serpilmesi ve su yüzeyinde meydana gelen şekillerin olduğu gibi ya da biz adı verilen metal uçlu bir aletle müdahale edilerek bir kağıda geçirilmesi yoluyla yapılır.

Page 4: Ebru sanatı

Zorlu ve emek isteyen bir sanat olan Ebru, geri dönüşü olmayan, tekrarı olmayan, çok değişkenli bir sanattır. Bir kere yapılan bir ebru çalışmasının aynısını bir daha asla yapamazsınız. Elbette benzerlikler olur ama her defasında eser özgündür.

Birçok eski eserde süsleme amacıyla kullanılan ebru, geleneksel el sanatlarımızdan olmasına rağmen maalesef unutulma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Fakat son zamanlarda birçok değişik ülkede Ebru sanatına olan hayranlık artmış ve bu ülkelerde kendi tarzlarında Ebru sanatına başlamışlardır.

Page 5: Ebru sanatı

Ebru yapımında kullanılan malzemeler ; -kağıt-su-kitre-toprak boya-öd-fırça-biz-deniz kadayıfı-gül dalı ve ya at kılı

Page 6: Ebru sanatı

KAĞIT : Emici özelliği fazla ve mat olanları tercih edilir. Genellikle birinci hamur kâğıt kullanılır.KİTRE: Kitre, Anadolu’da yetişen, geven türü dikenli bitkilerden elde edilen, yapışma özelliği az olan bir zamk çeşididir. Suyla birlikte karıştırılarak uygun kıvam elde edilir. İpek kitresi ise, toz halinde hazır olarak satılmaktadır. Piyasada aktarlarda bulunabilen kitrenin plaka halinde, beyaz ve topraksız olanları tercih edilmelidir.TEKNE: Ebru yapımında tekne dediğimiz, içine kitre konan kaplar kullanılır.FIRÇA: Fırçanın sapı için, esnek olduğundan dolayı gül dalı kullanılır. Kıllar ise, at kuyruğundan elde edilir.BOYALAR: Ebru yapımında genellikle oksit kırmızı, oksit sarı, oksit siyah, lahurçiviti kullanılır. Diğer renkler de bunların karışımından elde edilir. Güzel bir ebru için renkleri uyumlu kullanmak önemlidir. Bu nedenle koyu renklerden başlanarak renkler kullanılır. Tabandaki siyah boya, üzerindeki boyaları canlı ve aktif gösterir. Aralardaki beyazlar da renklere hareket getirir.ÖD: Renklerin kitre üzerinde kalmasını sağlar. Boyanın içine atılarak kullanılır. İpek boyalar için kullanılmaz.BİZ: Büyük, kalınca iğne olup, ebruya şekil vermekte kullanılır.

Page 7: Ebru sanatı

Farklı Ebru çeşitleri vardır ,bunları şöyle sıralayabiliriz ;Battal ebruİki veya üç renk boyanın fırçayla damlalar halinde su yüzeyine serpilmesinden sonra hiç bir ek müdahelede bulunmaksızın kağıda geçirilmesi yoluyla olur. Tüm ebru çeşitlerinin yapımına önce battal ebru yapılarak başlanır.Gelgit ebruBattal ebrudan sonra biz yardımıyla tekne yüzeyinde eşit aralıklı, teknenin kenarlarına paralel zıt yönde çizgiler oluşturulur.Bülbül yuvasıHelezonik yuvarlaklar oluşturacak biçimlerin tekne yüzeyinde eşit büyüklüklerle sıralanması yoluyla oluşturulur.Şal ebrusuUçları kıvrımlı s harfine benzer kıvrımlı şekiller oluşturularak yapılır.Taraklı ebruEbru tarağı adı verilen bir araçla gelgit ebru üzerinde oluşturulan bir çeşittir.Çiçek ebrusuPastel renkli bir şal ya da taraklı ebru zemin üzerine karanfil, papatya, gül, sümbül, gelincik gibi çiçek figürlerinin stilize edilerek kendilerine özgü tekniklerle yapılmasıyla elde edilir.Akkase EbruAynı zemin üzerine birden fazla ebru baskısı yaparak yazı ve desen birlikteliği şeklinde elde edilen ebru çeşididir. Önce yazı, arap zamkı ile hazırlanmış sıvı ve şeffaf mürekkeple hafif ebru üzerine fırçayla sürülerek veya kamış kalem ile yazılır. Kuruduktan sonra daha koyu veya yoğun bir desen aynı kağıda tatbik edildiğinde, arap zamkı olan yerler boyayı almayacağından yazı veya desen gözükür. Hatip EbrusuAyasofya Camii Hatibi Mehmet Efendi’nin denemesi ile başladığından bu isimle anılmaktadır. Zemine battal ebru yapılır. Sonra Hatip ebrusunda kullanılacak renkler seçilir. Tekneye boyuna ve enine olmak üzere istenilen sayıda eşit aralıklı boya damlatılır. Burada boyaların çaplarının eşit olmasına dikkat etmek gerekir. Daha sonra biz yardımıyla şekil verilir.Kumlu EbruTeknenin iyice kullandıktan sonra dibinde kalan kitreden oluşturulur. Kitrenin kirlenmesiyle oluşan mukavemet ve boyadaki su oranının az olmasıyla, teknede boyada çatlaklar oluşturmasıyla elde edilir.Çift Baskılı EbruEbrulanmış kağıtlara kuruduktan sonra tekrar yeni bir desenle ebru yapmak mümkündür. Gerektiğinde ikiden fazla desen de aynı kağıda alınabilir.

Page 8: Ebru sanatı

BATTAL EBRU

Page 9: Ebru sanatı

TARAKLI EBRU

Page 10: Ebru sanatı

KUMLU EBRU

Page 11: Ebru sanatı

AKASE EBRU

Page 12: Ebru sanatı

HATİP EBRUSU

Page 13: Ebru sanatı

ÇİFT BASKILI EBRU

Page 14: Ebru sanatı

BÜLBÜL YUVASI EBRU

Page 15: Ebru sanatı

ŞAL EBRUSU

Page 16: Ebru sanatı

GELGİT EBRU

Page 17: Ebru sanatı

ÇİÇEKLİ EBRU

Page 18: Ebru sanatı

Günümüzde Mustafa Düzgünman'dan (1920-1990) sonra gelen ebru sanatçıları arasında, (tarih sırasına göre) Sacit Okyay, Sami Okyay,Fuat Başar, Alparslan Babaoğlu, Sabri Mandıracı, Sadreddin Özçimi, Sedat Altınöz, Hikmet Barutçugil, İsmail Dündar, Mahmut Peşteli yer almaktadır.

Page 19: Ebru sanatı
Page 20: Ebru sanatı
Page 21: Ebru sanatı

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM