(ebook) - kyusho - en katsu jutsu

8/13/2019 (eBook) - Kyusho - En Katsu Jutsu

1/117

Kyusho- en Katsu Jutsu.

door

Cees Freke


2/117

2

Kyusho- en Katsu Jutsu.

door

Cees Freke

De in dit werk vermelde gegevens worden slechts verstrekt ter informatie!

De auteur acht zich niet aansprakelijk voor blessures en ongevallen die mogelijk het

gevolg zijn van het foutief en onterecht toepassen van de in dit werk vermelde technieken.

Het wordt aangeraden kyusho technieken te (be)oefenen onder leiding van een

gekwalifiseerde en bekwame leraar!

Copyright 2003 Cees Freke, Leiden, Nederland.

Alle rechten voorbehouden.

Uit deze uitgave mag niets worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden doormiddel van fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de schrijver en/of uitgever.


3/117

3

Curriculum sensei Cees Freke.

Geboren 09 juli 1941 te Katwijk a/d Rijn in Nederland. Cees Freke isrijksgediplomeerd docent martial arts A (F.O.G.), 4edan aikido, 3e dan

aikijujutsu, 3e

dan police selfdefence, 2e

dan aikibudo en instructeurkyusho jutsu. Cees Freke studeerde aikibudo en aikijutsu bij shihan Ceesde Jongh en aikijujutsu bij shihan Jan Janssens in Belgi. Ook volgde hijstages aikibudo bij Alain Floquet en M. Harmant in Frankrijk; en stagesaikido bij meerdere bekende Japanse aikido sensei.

Daarnaast beoefendeCees Freke het koryuwapenvechtsysteem

Tenshin Shoden KatoriShinto Ryu. Zijnleraren daarbij warenErik Louw, 5e danAikikai aikido en 7edan en menkyo okudenKatori Shinto Ryu, inAmsterdam en JanJanssens, 1edan KatoriShinto Ryu, in Belgi.Tevens volgde hijstages bij sensei GoroHatakeyama, menkyokaiden Katori ShintoRyu en hoofdleraar inde dojo van wijlenYoshio Sugino inJapan.

Ook volgde Cees Freke stages kyusho jutsu (drukpunten jutsu) bij debekende Engelse 7edan karate P.M.V. (Vince) Morris en de AustralierPatrick McCarthy 7edan karate. Verder heeft Cees Freke lessen jujutsu en

judo gevolgd bij de bekende budoka Louis Marchant in Boskoop, o.a. 5edan judo en 5edan jujutsu.

Tenslotte volgde Cees Freke cursussen shiatsu therapie en beoefent hijreiki volgens de Usui methode 1eniveau.


4/117

4

Inhoud. Pagina 04.

Algemeen. Pagina 06.Geschiedenis. Pagina 08. Kyusho Jutsu. Pagina 08. Katsu Jutsu Pagina 13.

Relatie Acupunctuur- c.q. pressuur en Kyusho Jutsu. Pagina 15.Kyusho Jutsu. Pagina 16.Traditionele Chinese Geneeskunde. Pagina 18.Qi. Pagina 19.Yin & Yang. Pagina 21.De 5 Elementen. Pagina 23.De Meridianen. Pagina 27.De Organen van het lichaam en het skelet systeem. Pagina 32.De Meridianen en de Actieve- en Extra Punten. Pagina 34. Blaas. Pagina 35. Dikke Darm. Pagina 43. Dunne Darm. Pagina 47. Galblaas. Pagina 50. Hart. Pagina 56. Lever. Pagina 59. Long. Pagina 62. Maag. Pagina 65. Milt. Pagina 71. Nier. Pagina 75. Pericardium. Pagina 79. 3Voudige Verwarmer. Pagina 82. Conceptievat. Pagina 86. Gouverneurvat. Pagina 90. Extra punten. Pagina 94.

Neurologische Shutdown Punten. Pagina 98.Uitgestelde Doodsklap Punten. Pagina 99.Katsu Jutsu. Pagina 100.Voorbereidende handelingen. Pagina 103. Zijwaartse benadering van een slachtoffer. Pagina 103. Kantelen op de rug. Pagina 103. Het brengen van een liggende naar een zittende positie. Pagina 103.Tsuki katsu (de reflexen opwekkende bekloppingen). Pagina 104. Te katsu (druk op de rug). Pagina 104. Seoie katsu (bekloppen van de rug). Pagina 104. Seoie katsu 1evorm. Pagina 104. Seoie katsu 2evorm. Pagina 105. Seoie katsu 3evorm. Pagina 105. Seoie katsu 4evorm. Pagina 105. Ura katsu (lende bekloppingen). Pagina 106. Ura katsu 1evorm. Pagina 106. Ura katsu 2

e

vorm. Pagina 107. Kami katsu (bekloppingen van de bovenbuik / maagstreek). Pagina 107.


5/117

5

Ha katsu (ademhalingstechnieken). Pagina 108. Aik katsu (mond op mond). Pagina 108. Saso katsu (buikademhaling). Pagina 108. Eri katsu (opdrukken van de buik met rugwaartse tegendruk). Pagina 108. Se katsu (oorspronkelijke techniek). Pagina 109. Jinko katsu (ademhalingstechniek voor 2 hulpverleners). Pagina 109.

Shinzo katsu (hartmassage techniek). Pagina 110. Shinzo katsu (uitwendige hartmassage). Pagina 110.

So katsu (volledige technieken). Pagina 110. Tanden so katsu (buik technieken). Pagina 107. Agura so katsu (technieken in zithouding). Pagina 111. Aire so katsu (technieken voor 2 hulpverleners). Pagina 111.

De verlichtings technieken. Pagina 112. Inno katsu (druk op het achterwerk). Pagina 112. Kogan katsu (druk op de voet). Pagina 112.

Ko ryho (opbouwende revalidatie). Pagina 113.Shiatsu punten. Pagina 114.Verantwoording. Pagina 117.


6/117

6

Wanneer het leven zegeviert is er geboorte;

Wordt het gedwarsboomd, is er dood.

Een krijger bevindt zich in een permanente strijd

Op leven en dood voor Vrede.

Morihei Ueshiba.

Algemeen.

Kyusho-jutsu, tezamen met de Tuite technieken, kan worden omschreven als: de vaardigheidin het manipuleren van de actieve punten in het lichaam van een tegenstander, met als doel eenaanval te neutraliseren, waardoor de verdediger controle verkrijgt over de aanvaller enzodoende de situatie beheerst.

Kyusho: vitale (druk) punten in het lichaam. Tuite: grijpen van, slaan op, of wrijven van de vitale punten.

Doel: het bereiken van een maximaal effect, met minimale inspanningen.

Kyusho-jutsu maakt het een bekwaam beoefenaar mogelijk om zeer effectieve verdedigingstechnieken uit te voeren, ongeacht leeftijd, lichamelijke grootte en kracht.

In feite is kyusho jutsu een paradox, ontstaan uit de geneeswijze acupunctuur- c.q. pressuur.Kyusho jutsu heeft ook nooit een zelfstandig bestaan verworven in de krijgskunsten, altijd is enwordt het gezien in samenhang met de traditionele Chinese geneeskunst. Overigens zal dat dekyusho jutsuka niet verontrusten, die heeft gewoonlijk belangstelling voor beide vaardigheden;het kyusho jutsu beoefenen en zich de traditionele Chinese geneeskunst eigen maken.

Kennis wordt in de praktijk gebracht. Zo is het nu en was het in oeroude tijden. De krijger ophet slagveld past(e) kyusho jutsu toe in de verdediging en gewonde makkers werden/wordenmet behulp van acupressuur weer op de been geholpen.

Veelal wordt kyusho geassocieerd met karate, doch dit is evenwel schijn zoals uit het hiernavolgende zal blijken. De vaardigheid om actieve punten te manipuleren kan in allekrijgsdisciplines worden toegepast, dit met inbegrip van de wapenkunsten.

Overigens, het woord acupunctuur is bedacht door Europese geneeskundigen. Uit de Latijnsebenamingen voor punt = acus en steken = pungere stelden zij het woord acupunctuursamen. In China zegt men Tsjen Tsjioe. Beide benamingen bedoelen hetzelfde. Acupunctuur-

c.q. pressuur is een geneeswijze die door manipulatie van nauwkeurig vastgestelde vitalepunten ziekten en stoornissen van organen en hun functies verbetert en opheft.

Naast de vechttechnieken kennen de krijgskunsten ook helende technieken katsugenaamd.Katsu is de oude kunst van reanimatie, de betekenis ervan is dan ook: leven geven. Deomschrijving van katsu technieken zou men kunnen omschrijven als:

technieken voor reanimatie en verli chting van pijn bij kr i jgskunsten .


7/117

7

De macht om te genezen dan wel kwaad aan te richten, doet vaak in tweestrijd staan. Ook bushi(krijgers) in oude tijden dienden vaak de rol van genezer op zich te nemen. Immers van oudsherzijn de krijgskunsten synoniem met de vaardigheid om te genezen. De hand die leven neemt,kan ook leven geven. Dit is een belangrijk punt, omdat de vaardigheden die eenkrijgskunstenaar dient te hebben, eerst pas geheel tot hun recht komen indien deze beschikt

over voldoende kennis van anatomie en fysiologie.


8/117

8

Geschiedenis.

Kyusho Jutsu.

De oorsprong van de acupunctuur ligt in de grijze oudheid. Als uitvinder ervan geldt de

legendarische Huang Ti, de Gele Keizer. Volgens de sage leefde Huang Ti van 2674 tot 2575v. Chr. De naar het heet 100 jaar oud geworden monarch zou in de loop van zijn lange leven

behalve de acupunctuur, de wagen en het geld hebben uitgevonden; demuziek in een systeem hebben ondergebracht en als eerste de gesterntenwetenschappelijk hebben bestudeerd. Bewijzen voor deze beweringen zijnniet voorhanden. Wel bewezen is de vijfduizend jaar oude geschiedenisvan de acupunctuur.. Van zijn hand zou ook de Nei Jing Su Wen zijn, hetklassieke geschrift over interne geneeskunde. Op talrijke plaatsen in Chinahebben archeologen acupunctuur-instrumenten gevonden. De oudsten zijnvan steen vervaardigd en afkomstig uit de grijze voortijd, vr Huang Tiregeerde. De oudste leerboeken van de acupunctuur zijn tweeduizend jaar

oud. Ze beschrijven de methode zo aanschouwelijk, dat ze nog in deze tijdals grondslag van het therapeutisch handelen zouden kunnen dienen. Aan

de wezenlijke beginselen van de acupunctuur is tijdens de duizenden jaren oude geschiedenisniets veranderd. Wel zijn intussen de theoretische verklaringen en de filosofische fundering, diede oude Chinezen aan deze geneeswijze gaven, gewijzigd.

In de Nei Jing Su Wen wordt melding gemaakt dat tijdens de regering van Huang Ti bian shi(stenen sondes of peilstiften) werden gebruikt voor herstel van de qi circulatie bij mensen. Eenander geschrift is de Jin Kui Yao Lue (recepten uit de gouden kamer) van Zhang Zhong-Jing.In het werk wordt het gebruik van ademhaling en acupunctuur voor een goede qi stroom

behandeld.

En van de eerste verwijzingen naar de krijgskunsten in China is van Kuao-Yee (ca. 200 naChr.). Hij zou de krijgskunst stijl Chang-Shou Chuan (= lange arm of lange vuist) hebbengecreerd.

Een andere verwijzing is naar Hua-To (ca 190-265 na Chr.), een geneesheer dieeen studie maakte van de dieren in de bossen. Hij ontwikkelde een serieoefeningen ter verbetering van de gezondheid van zijn patinten door de

bewegingen van de dieren na te bootsen. Ook paste hij acupunctuur alskunstmatige verdoving toe bij operaties.

Geen verhaal over krijgskunsten is complete zonder het verhaal van Bodhidharma.Bodhidharma, de eerste Chinese patriarch in China (ca. 460-534), 28e patriarch na Boeddha.Hij zou de zoon zijn van een vorst uit Zuid-India. Althans volgens de legende. Hij behoordetot de Lanka school, hetwelk later bekend werd als zen. De belangrijkste leer van de Lankawas de Lankavatara sutra. Het hield de studie in van de geest, zowel de natuurlijke als degevolueerde. Toen hij in China arriveerde om de Boeddhistische leer te verspreiden, werd hijdoor de keizer Liang Wu Ti aan het hof ontboden. De vragen van de keizer kon hij evenwelniet naar diens tevredenheid beantwoorden en daarom werd hij door de keizer heengezonden.Bodhidharma vertrok naar de Hunan provincie in Zuid China en naar de Shaolin tempel in deSongshan bergen. Bij zijn aankomst daar bemerkte hij dat de monniken in een slechte

lichamelijke conditie verkeerden, waaronder hun studie en meditatie leden. De abt van hetklooster, Fang Chang, vreesde evenwel de vernieuwende gedachte van het zenboeddhisme,


9/117

9

waaronder men de staat van verlichting kan verkrijgen in vele vormen. Deze manier omverlichting te verkrijgen bedreigde de strikt traditionele klassieken leerstellingen van deShaolin tempel. Ook hier werd hij toen weggezonden. Onmogelijk dit te accepteren trokBodhidharma zich terug in een nabijgelegen grot en zocht naar een manier om toch in contact tekunnen blijven met de monniken. Bodhidharma observeerde de dieren in het nabijgelegen bos

en analyseerde hun bewegingen. Op basis daarvan ontwikkelde hij vechttechnieken, bekend alsde 18 handen van Lo-Han. Omdat hij de monniken niet rechtstreeks kon bereiken trainde hijalleen in het bos, wetende dat hij geobserveerd werd vanuit de Shaolin tempel. Op die manierwist hij toch de monniken te benvloeden. Ook beoefende hij tweemaal

per dag zittende meditatie gedurende twee uur per keer. Zijnvastberadenheid en wilskracht imponeerde de monniken en na negen

jaar van eenzaamheid werd hij toch welkom geheten in de Shaolintempel. Bij zich had hij ook twee qigong klassiekers: de Yi Jin Jing(of: Yi Gin Ching = spieren/pezen verandering) en Xi Sui Jing (of:Shii Soei Ching = merg/hersen wassing). De spieren/pezenverandering klassieker leerde de priesters op welke wijze men

gezondheid kan verkrijgen en hoe zwakke lichamen sterk kunnenworden. De merg/hersen wassing klassieker leerde hoe met behulpvan qi het ruggenmerg gereinigd en het bloed- en immuun systeem versterkt kan worden.Tevens kon met behulp van qi de hersenen verrijkt worden en leiden tot verlichting. Demerg/hersen wassing klassieker was evenwel moeilijker te begrijpen en de oefeningen warenin de praktijk niet eenvoudig toe te passen. Reden om de methoden in het geheim over te dragenaan slechts enkele uitverkorenen in elke generatie. De spieren/pezen verandering oefeningenleidde bij de priesters tot een betere gezondheid en ook hun krachten namen aanzienlijk toe. Deintegratie van de qi oefeningen met de krijgskunstoefeningen leidde tot een grotere efficiencyvan de technieken. In aanvulling op de krijgskundige qigong training ontwikkelden de Shaolin

priesters vijf kungfu stijlen die waren gebaseerd op de manier waarop dieren vechten. De dierendie werden gemiteerd waren: de tijger, de luipaard, de draak, de slang en de kraanvogel. Destijl is bekend geworden als: het shaolin chan fa (Shaolin tempel boksen).De Japanse naam van Bodhidharma is Daruma en de Chinese: Ta-mo. De naamBodhidharma is een samenstel van de woorden: bodhi = verlichting en dharma =wet/waarheid.

De krijgskunstenaar en acupuncturist Chang San-Feng (circa 1200 na Chr.) begon eenonderzoek naar de actieve punten in een poging een vorm van zelfverdediging tecreren dat hem in staat stelde om met minimale inspanning een tegenstander tekunnen controleren. Bij zijn onderzoek ontdekte Chang San-Feng dat bij het

activeren van bepaalde punten door drukken, knijpen of slaan, dit op anderepunten een hachelijker effect gaf dan manipulatie van dat (specifieke) puntalleen. De legende wil dat Chang San-Feng en zijn leerlingen hun theorienuitprobeerden op veroordeelde misdadigers. Om de principes van manipulatievan de actieve punten over te dragen op leerlingen ontwikkelde Chang San-Fengeen serie van technieken (kata of quan), gebaseerd op zijn kennis van het ShaolinGongfu. Hij zou de bewegingen van de slang en de kraanvogel hebbengecombineerd met qigong meditatie technieken. Men neemt tegenwoordig aan

dat de stijl van Chang San-Feng heeft geleid tot wat men vandaag de dag verstaat onder TaiChi Chuan.

In 1026 na Chr. werd de beroemde koperen man (Tong-Ren) voor acupunctuur ontworpen engebouwd door Dr. Wang Wei-Yi. Voor die tijd werden de vele publicaties over acupunctuur


10/117

10

theorien en aanverwante zaken wel bediscussieerd, doch bleven vele punten onduidelijk. ToenDr. Wang zijn koperen man bouwde, schreef hij ook een boek genaamd Tong Ren Yu XueZhen Jiu Tu (illustratie van de koperen man acupunctuur en moxibustie). Hij beschreef derelatie van de 12 organen de 12 qi kanalen, verduidelijkte de vele punten waarover verwarring

bestond en, voor de eerste keer, organiseerde systematisch de acupunctuur theorie en principes.

In 1034 na Chr. paste Dr. Wang acupunctuur toe om de Keizer Ren Zong tegenezen. Het gevolg was dat meer onderzoek werd gedaan naar medischetoepassingen. De Keizer bouwde een tempel voor Bian Que, die de Nan Jingschreef. De Keizer vereerde hem als de stamvader van de acupunctuur.Acupunctuur technieken kwamen zelf zozeer tot ontwikkeling dat zelfs het Jinvolk in het verre noorden om de koperen man en andere acupunctuur techniekenvroegen als voorwaarden voor vrede. Tussen 1102 en 1106 na Chr. ontleedde Dr.Wang de lichamen van gevangenen en voegde de aldus verkregen informatie toeaan het geschrift de Ndo-inddo-in-inan Jing. Het werk droeg aanzienlijk bij aande toename van kennis betreffende de Chinese geneeskunst; door een helder en

systematisch inzicht in de circulatie van qi in het menselijke lichaam.

Generaal Yueh Fei (1127-1279 na Chr.) heeft de stijl Hsing-I ontwikkeld, hetgeen betekentvorm van de geest. Hij zou tevens de adelaars stijl hebben bedacht. Ook is hij degene geweestdie de befaamde oefeningen Acht vormen van Brokaat heeft ontwikkeld om zijn soldaten ingoede conditie te houden.

Pa Kua Chuan, hetwelk betekent Acht Trigrammen is ontwikkelt door Doong Hae-Chuan,ergens gedurende de Ching Dynastie (1644-1911 na Chr.). Het legt de nadruk op circulaire enlineaire houdingen. Veel van de bewegingen hebben de namen van dieren. Van alle internestijlen is het de meest betrokken met de fysieke aspecten van de krijgskunsten.

Gedurende de Ming dynastie (1366-1644) werden ook andere gevechtssystemen ontwikkeld,gebaseerd op manipulatie van de (verboden) vitale punten.

Bij twee gelegenheden in de geschiedenis van de Ryukyu eilanden werden wapens door deoverheid verboden. De eerste was ongeveer in de 16eeeuw en de tweede in de 18eeeuw. Echter,deze twee verboden hebben geen belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het karate.

Het eerste wapenverbod was tijdens de zogenaamde periode van de Federatie van DrieKoninkrijken. (Waarschijnlijk is dit een legendarisch verhaal wat terug te vinden is in het boek

van de Chinees Ba Kin, de Camelia Sprookjes van de halve maan). Tot aan het begin van devijftiende eeuw waren de Ryukyu eilanden verdeeld in drie onafhankelijke koninkrijken. Dezewaren genaamd Chuzan, Nanzan en Hokuzan. Elk wilde over de ander regeren, tot uiteindelijkChuzan er voor zorgde dat de koninkrijken werden verenigd in n rijk, onder de koning ShoHashi de Grote (1372-1439). Onmiddellijk na de vereniging stelde hij een niet-militaireoverheid in. Na die tijd werden scholen gesticht om het analfabetisme te bestrijden. Hij steldeeen wapenverbod in, dit hield ook in dat men zelfs niet in het bezit van een wapen mocht zijn.De volgende twee eeuwen beleefde het rijk een aanhoudende vrede. In 1609 werden hetkoninkrijk aangevallen door de militaire heersers van Satsuma, een eilandengroep ten zuidenvan de Ryukyu eilanden, onder leiding van Shimazu clan. Zij waren ervan overtuigd dat deRyukyu eilanden hun eigendom waren. Dit gebeurde tijdens de Japanse Sengoku periode

(Burgeroorlog 1467-1568).


11/117

11

De Shimazu familie kreeg dit land snel in handen, en wederom werden wapens in de bangedaan. Alleen de adel en hogere klassen mochten wel wapens dragen en gebruiken. De meestehistorici zijn er van overtuigd dat in deze periode het karate, een unieke vorm van hetwapenloos gevecht, is gecreerd. Vr deze periode werd het ongewapend gevecht wel

beoefend, maar een echte noodzaak was er toen niet.

Okinawa dreef in die periode veel handel met Zuid-China (Fukien). Een logisch gevolg daarvanwas dat het Chinese Kenpo (vuistmethode) in Okinawa werd gemporteerd. Het Kenpo kendevele stijlen die ontwikkeld zijn door kloosters en families, nu ook wel Kungfu genoemd. Hetkarate in die tijd kende eigenlijk twee oude vormen, het To-de en Okinawa-te.

In 1447 werd in Japan de nog steeds bestaande Tenshin Shoden Katori Shin to Ryugestichtdoor Iizasa Choisai Ienao Sensei. De opzet van de school is studenten op te leiden tot

zwaardvechters die bekwaam zijn in allekrijgskunsten, varirend van wapentechniekentot tactische, logistieke en zelfs geneeskundige

kennis. De Katori Shint Ry behoort tot dekrijgskunsten die aangeduid worden als

Kobujutsu (oude krijgskunsten (oud is voor1500). In de periode van het ontstaan van deKatori Shint Ry werd op de slagvelden noghelm en harnas gedragen katchu of ook welkabuto yoroigenoemd. In tegenstelling tot demiddeleeuwse harnassen van de Europeseridders waren de Japanse zo gemaakt dat zij dedrager een grote mate van mobiliteit

verschaften. Om die beweeglijkheid mogelijk te maken was het onvermijdelijk om enkele delenvan het lichaam onbedekt te laten.

De Omote waza (de basistechnieken) zijn dan ook gericht op de zwakke plekken in dewapenrusting. Die kwetsbare delen zijn: de zijkant van de nek, de oksel, de armen en polsen,het midden van het lichaam (do), de liezen, de binnenkant van de dijen, de enkels en de knien.Op al deze plaatsen is de wapenrusting open en juist daar bevinden zich belangrijke actieve

punten van het lichaam. Op de Katori Shinto Ryu kyusho kaart zijn de actieve punten duidelijkaangegeven, waarbij het klaar is dat kyusho jutsu tot het curriculum behoortvan deze ryu. Overigens, ook de hierna genoemde samurai Muso Gonnosukewas ooit student aan deze ryu en van Miyamoto Musashi is bekend dat hij

deze ryu heeft bezocht op zoek naar satori(= verlichting). Aannemelijk isdat hij dan ook daar wel aan de trainingen zal hebben deelgenomen.

Van Miyamoto Musashi (1584-1645), Japans meest beroemdezwaardvechter is bekend dat hij op 30 jarige leeftijd al meer dan 30 duels hadgewonnen. Slecht n duel verloor hij, tegen de stokvechter MusoGonnosuke. De meeste van Musashis tegenstanders stierven tijdens, of alsgevolg van het duel. Ook is bekend dat hij vele van de duels uitvocht met de

bokken - het houten zwaard. Een duel winnen met de bokken impliceert datMusashi de slagen toegebracht moet hebben op de vitale punten, zodoende snel en afdoende hetgevecht beindigende. Tweemaal vocht Musashi een duel uit met Muso Gonnosuke. De eerste

keer duelleerden ze terwijl Muso Gonnosuke met een vier voet lange bokken vocht en Musashimet een wilgenstok die hij toevalligerwijs aan het snijden was. Musashi won het duel. De


12/117

12

tweede keer was Muso Gonnosuke gewapend met de jo en nu verloor Musashi. MusoGonnosuke is stichter van de krijgskunsttraditie Shinto Muso ryu. Van deze krijgskunsttraditie is het bekend dat het kyusho jutsu tot het curriculum behoort.

De Chinese krijgskunsten bereikten tenslotte Japan via verscheidene wegen. En van de

personen die genoemd worden is Chen Yuanbin (Chin Genpin in het Japans, 1587-1671) uitHangzhou. Hij reisde naar Nagasaki en wat later trad hij in dienst van de Owari familie in deNagoya area. Er is onder kenners enige twijfel of hij wel een krijgskunstenaar was, mondelingeoverleveringen zeggen dat hij les gaf in quan-fa en chin-na aan tenminste drie personen, teweten: Fukuno Shichiroemon, Miura Yojiemon en Isogai Jirozaemon, die elk weer hun eigensystemen van jujutsu ontwikkelden met o.a. atemi-waza naar de vitale punten.

Op Okinawa werd de Bubishi, gewoonlijk ook wel genoemd de Bijbel vanhet Karate, n van de belangrijkste bronnen voor de overdracht vankrijgskunsten welke gebruikmaken van kennis van de vitale punten. DeBubishi refereert zowel aan de specifieke vitale punten, als aan de algemene

gebieden die kwetsbaar zijn om te worden getraumatiseerd.

Bij gebrek aan op schrift vastgelegde overleveringen m.b.t. het karate vanRyukyu eilanden (zg. Okinawa karate), moeten we aannemen dat dekennisoverdracht voornamelijk mondeling en door oefening plaatsvond. In

de mokuroku (geschreven bronnen) van de Japanse krijgskunst tradities bevinden zich welkaarten van de vitale punten, doch dergelijke mokuroku behoorden gewoonlijk tot de zg.geheime tradities.

Tijdens de Taisho tijdperk (1912-1926) introduceerde Gishin Funakoshi(1868-1957) het Okinawa karate op het vasteland van Japan. EvenwelFunakoshi onderwees het kyusho jutsu niet openlijk aan het grote publiek.Zelfs zijn senior leerlingen instrueerde hij niet in het kyusho jutsu. Funakoshiwas de opvatting toegedaan dat kata zo eenvoudig mogelijk moesten zijn. Inhet begin van 1900 ontwikkelde Funakoshis leraar, Anko Itosu, de 5 Pinankata die vervolgens deel gingen uitmaken van het Okinawaanseschoolsysteem.

Het is duidelijk dat Funakoshi en anderen een karateonderwezen waaruit alle gevaarlijke technieken warenverwijderd. Klaarblijkelijk behoorde kennis van de actieve

punten ook in die tijd nog tot de geheime technieken.Zelfs de zg. Funakoshi kaart die werd gepubliceerd in deKaratedo Kyohan in 1935 is niet van Okinawaanseoorsprong. De kaart zou een geschenk zijn aan GishinFunakoshi van zijn student Otsuka Hironori, 4e generatie

Shindo Yoshinryu Jujutsu en stichter van de Wadoryu Karatedo. Het zou dezelfde kaart zijn diewerd gebruikt in de Shindo Yoshinryu jujutsu traditie. De kaart werd aan Funakoshigeschonken bij gelegenheid van de publicatie van het hiervoor genoemde boek KaratedoKyohan.

Judo werd door Jigoro Kano (1860-1938) ontwikkeld uit oudere jujutsu stijlen. Van Kano isbekend dat hij alle gevaarlijke technieken verwijderde uit het curriculum van het judo.


13/117

13

Praktisch gezien transformeerde Kano de praktijk van manipuleren vankyusho technieken tot kata, waardoor het niet meer nodig was te slaannaar de actieve punten van een tegenstander.

Morihei Ueshiba (1883-1969) transformeerde het oudere aikijujutsu tot

het moderne aikido, een naam die het eerst in 1942 kreeg. Hijonderwees zijn senior leerlingen in gaeshi-waza. Dit zijn vloeiendeovername technieken, waarbij vooral de gewrichten het doelwit zijn. De technieken werdendoor hem overgedragen als een geheime handleiding, waardoor zijn leidende discipelenonverslaanbaar werden tijdens demonstraties die zij later gaven. Duidelijk is ook dat dezetechnieken in het aikido door Ueshiba geheim werden gehouden voor de lager gegradueerden.De senior studenten moesten duidelijk superieur zijn aan de junior studenten. Het was zelfs zodat de geheime technieken in het geheel niet aan buitenlandse studenten werden onderwezen.Dit blijkt o.a. andere uit zijn priv publicatie in 1938 van Budo waarin de waarschuwingwordt gegeven: deze handleiding dient niette worden getoond aan niet-Japanners.

Van Ueshiba wordt ook verhaald over een voorval gedurende zijn verblijf in Mongoli. Hetschijnt dat Ueshiba chinkon-kishin technieken beoefende op zieken. Chinkon-kishin zijn

meditatie technieken die worden beoefend door de OmotoBoeddhistische sekte waartoe ook Ueshiba behoorde. Als hijvervolgens zijn handen op stevig gebouwde Mongoolse krijgers legdeklapten die ineen alsof de benen onder hen werden weggeslagen. DeMongolen hadden niet door dat hij hun actieve punten beroerde.

Het toepassen van kyusho speelde een belangrijke rol in de krijgskunstvan Ueshiba. Het is derhalve niet verwonderlijk dat de kunst vankyusho jutsu niet werd geleerd aan buitenlanders. Ueshibasvaardigheden om door slechts iemand aan te raken, die persoon inelkaar te laten storten, moet een wonder hebben geleken.

In boeken over aikido leest men nooit over zoiets specifieks alsactieve punten en de vaardigheid van Ueshiba daarin. Onveranderlijk

evenwel wordt gezegd een atemi-waza (= slag naar de vitale punten) toe te passen,voorafgaande aan de uitvoering van een techniek.

Opmerkelijk is een tekst in het Japans van ene Mr. Hashimoto. Deze tekst geeft een vergelijkingvan 27 kyusho punten die in het aikido worden toegepast, met dezelfde punten in de

acupunctuur. De lijst vermeldt tevens de aikidobenamingen en de acupunctuurbenamingen.Katsu Jutsu.

De juiste oorsprong van katsu jutsu is moeilijk te achterhalen. Het is zeer aannemelijk teveronderstellen dat de oorsprong ligt in de Traditionele Chinese Geneeskunde. Feitelijk sluitde kennis van katsu jutsu nauw aan op de wetenschap van acupunctuur- pressuur en shiatsu.

In de loop der tijden werd katsu jutsu een eigen discipline en als zodanig werd het langgeheimgehouden. In het feodale Japan maakte katsu jutsu deel uit van de opleiding in dekrijgskunsten. Alhoewel, katsu jutsu werd niet onderwezen aan alle bushi. Slecht enkele

leerlingen die waardig werden bevonden om kennis te dragen van de katsu technieken,ontvingen onderricht.


14/117

14

Alhoewel nog steeds relatief onbekend, vindt tegenwoordig de toepassing van katsu jutsusteeds meer ingang bij de beoefening van de krijgskunsten. Hoewel katsu technieken in landenals China en Japan al eeuwenlang met succes worden toegepast bij blessures, zijn de technieken

bij westerse artsen en andere hulpverleners vrijwel onbekend. Wellicht is dit een van deredenen dat de technieken - ook onder vele krijgskunstenaars - worden miskend.

Het feit dat krijgskunstenaars in oude tijden vaardig waren in zowel verwonden als genezenonderscheidde hen toch wel duidelijk van hun westerse tegenhangers. Oude jujutsu meesters

beheersten met hetzelfde gemak katsu technieken.

Er is het vermeldenswaardige verhaal over de vroege dagen van het judo in Japan. Het districtnabij de Kodokan (judo hoofdkwartier) was bekend als ruw en onveilig. Onschuldige ennietsvermoedende voetgangers werden er maar al te vaak beroofd en mishandeld. Een aantalgevorderde judoka besloten daar wat aan te doen. s Avonds verschuilden ze zich in donkerehoeken, terwijl n hunner (de kleinste en zwakst uitziend) over de straat ging. Zodra die werd

belaagd door het tuig kwamen de andere judoka tevoorschijn en mengden zich in de strijd. Het

laat zich raden dat zij menige blessure veroorzaakten, alsmede ledematen ontwrichtten ofbraken. De andere dag kwam het tuig, of zeg maar de slachtoffers, naar de Kodokan om hunwonden te laten verzorgen, niet wetende dat hun genezers hun beulen van de vorige avondwaren. Dit gegeven gaf menig judoka heimelijk plezier; en tevens de gelegenheid hunvaardigheden van de vorige avond te beoordelen en hun vaardigheden in het katsu toe te passen.


15/117

15

Relatie Acupunctuur- c.q.pressuur en Kyusho Jutsu.

In de oeroude Indiase krijgskunst tradities was kennis van de actieve puntenvan het lichaam van essentieel belang. Het leven van de krijger wasafhankelijk van zijn kennis van de actieve punten teneinde te kunnen doden,

verdoven en/of ontwapenen van de tegenstander. Ook diende die kennis omde eigen actieve punten te beschermen en om verwondingen te helen mettoepassing van de lichaamsvochten (opmerking: deze lichaamsvochtenzouden het equivalent kunnen zijn van het concept van qi).

Gedurende de meer dan duizend jaar dat de Chinezen de kunst vanacupunctuur beoefenden ontdekten zij dat behandeling van zekere actieve

punten niet alleen konden leiden tot genezing, maar ook ziekten kondenveroorzaken. Behandeling van weer andere actieve punten konden zelfs dedood veroorzaken.

Deze ontdekking leidde ertoe dat ook krijgskunstbeoefenaars de actieve punten als doelwit vanverdediging gingen beschouwen. Een systeem werd ontwikkeld door Feng Yi-Yuan. Ditsysteem maakte gebruik van de oorspronkelijke 36 punten.

In de loop der tijden werden allerlei actieve punten ontdekt, waardoor het aantal van 36 puntensteeg van 72 naar 108. Nieuwe kata werden ontwikkeld teneinde er voor te zorgen dat men denieuw ontdekte actieve punten kon onthouden, tezamen met technieken die zorgdroegen vooreen correcte houding en richting van aanval. Deze kata kregen namen als seisan (13), seipai(18) of niseishi (24), om er slechts enkelen te noemen. Sommigen geloven dat die namen hetaantal punten van aanval aangaven.

Met de spreiding van krijgskunsten van China via Okinawa naarJapan nam ook de mythe toe van de werkelijke bedoeling vankata en bunkai (analyse of studie van de kata) en in het bijzonderkyusho jutsu. Met de introductie van karate op het Japansevasteland (Gishin Funakoshi) werden ook de namen van de katagewijzigd in voor Japanners meer acceptabele benamingen.naifanchi werd tekki, seisan werd hangetsu, wahshuwerd enpi etc..

De meesters van Okinawa creerden hun technieken met gebruikmaking van hun grote kennis

van het menselijke lichaam en geneeskunde De geneeskunde waar zij vertrouwd mee warenwas vooral de traditionele Chinese geneeskunde. Traditionele Chinese geneeskunde vormdehet fundament en raamwerk waarmee de meesters kata technieken ontwikkelden. Dewetenschap van yin & yang, vijf elementen theorie, constructieve- en destructieve cirkel,vormden een gemeenschappelijke wetenschap van deze meesters.

De befaamde dodelijke aanraking. Is het waarheid of legende? In China wordt beweerd dat alseen bepaald punt van het lichaam zelfs maar licht wordt aangeraakt op de juiste tijd van de dag,verwonding of zelfs de dood, binnen een bepaalde tijd zal optreden. Zeker is dat de actieve

punten op alle momenten van de dag (en nacht) kunnen worden gemanipuleerd om met gemakeen tegenstander te kunnen controleren.


16/117

16

Kyusho Jutsu.

Sinds oeroude tijden pasten krijgers technieken toe om een tegenstander buiten gevecht testellen. Met de ontdekking van wat we nu kyusho jutsunoemen kregen die (oosterse) krijgerseen uiterst efficint wapen in handen. Zeker in een strijd tegen gewapende tegenstanders werd

de kennis van kyusho jutsu toegepast om een tegenstander te doden. Een vitaal punt dat werdgeactiveerd kon er toe leiden dat het betreffende orgaan ophield te functioneren. Door

bijvoorbeeld het hart te stoppen kon de onmiddellijke dood worden veroorzaakt. Het stoppenvan de nieren of lever resulteerde in de dood na enige dagen. Het activeren van de solaris

plexus of zonnevlecht (Japans: sui getsu) leidt na enige tijd tot een verstoring van hetimmuun systeem. De Chinese benaming voor kyusho jutsu is: Dim-Mak.

Wellicht dat hier een verklaring ligt van de befaamde dodelijke aanraking danwel uitgesteldedodelijke aanraking.

In essentie is een kyusho jutsu verdediging, het aanvallen van de

actieve punten die refereren aan posities langs een van de(qi)meridianen van het menselijk lichaam. De actieve punten

bestaan uit een selectie van drukpunten (Japans: tsubo,Chinees:hsueh). Het zijn dezelfde drukpunten die ook worden bedoeld inshiatsu en acupunctuur- c.q. pressuur. Sommige punten zijn zeerduidelijk herkenbaar, zoals de ogen, neus en geslachtsdelen.Anderen zijn minder zichtbaar, maar even kwetsbaar, indiengeactiveerd op de juiste manier.

Een moeilijkheid is dat drukpunten in het algemeen maar klein zijn en elk punt dient op dejuiste manier te worden aangevallen, vanuit een bepaalde hoek, veelal uniek voor datbetreffende punt. Een andere complicatie is dat elk punt zijn eigen manier van manipulatieheeft. Dus slaan op- grijpen van- of wrijven van de vitale punten.

Kyusho slagen naar de actieve punten verstoren de normale qi-stroom door de meridianen.Zoals een steen die in het water wordt geworpen, het water doet rimpelen; zo kan een slag naareen vitaal punt de stroom van qi door het meridiaan systeem bevorderen of beletten. Zonverstoring van de werking van het meridiaan systeem heeft gevolgen voor de inwendigeharmonie van het lichaam, met als gevolg daarvan een fysiologische reactie.

Kyusho jutsu verdedigingen, door het traumatiseren van de actieve punten van een aanvaller,

kunnen niet alleen ernstige pijn veroorzaken, maar ook bewusteloosheid en zelfs de dood. Alszodanig is het effect op een aanvaller fataal. Afhankelijk van de kracht die op het vitale puntwordt uitgeoefend, wordt een aanvaller ontmoedigd dan wel buiten gevecht gesteld.

Onderscheidend kan men als volgt stellen: Acupunctuur- pressuur staat ten dienste van genezing. Kyusho jutsu wordt toegepast in martiale (defensieve) situaties.

Heden ten dage passen we kyusho jutsu toe in verdedigingssituaties. Ons doel is niet om tedoden. Daarom als we worden aangevallen dienen we terughoudend te zijn in de verdediging.

Niet langdurig voluit slaan op- of grijpen van een activeringspunt, maar met een korte slag op

een vitaal punt de tegenstander uitschakelen. Is een aanvaller uitgeschakeld en eventueel buitenbewustzijn controleer dan onmiddellijk zn toestand en tref maatregelen tot reanimatie.


17/117

17

Ook tijdens de training is het zaak om zich terughoudend op te stellen m.b.t. de mate van krachtdie we toepassen bij het activeren van de vitale punten. Dit is een kwestie van het gezondeverstand gebruiken. Raak of tik de punten slechts licht aan. Denk er steeds aan dat het activerenvan de actieve punten gevolgen kan hebben voor het (dis)functioneren van de desbetreffendeorganen. Oefen daarom op een rustige en beheerste manier en met een grote mate van

accuratesse.

Van groot belang is ook dat we niet te lang achtereen werken op activeringspunten. Langdurigeoefensessies moeten daarom worden vermeden. Vuistregel is dat 15 minuten per weekoefenen op activer ingspunten meer dan voldoende is.Indien meer wordt geoefend in kyusho

jutsu is het voldoende dat de activeringspunten symbolisch worden gemanipuleerd.

Basis uitgangpunt is dat kyusho jutsu pijn kan veroorzaken. Het activeren van 2 puntentegelijkertijd veroorzaakt het effect dat de pijn ergens in het midden wordt gevoeld. Activerenvan 3 punten d.m.v. een slag kan resulteren in bewusteloosheid. Er zijn slechts enkele plaatsenop het lichaam waar het mogelijk is met n hand 3 plaatsen tegelijk te activeren. Meestal zijn

daarvoor beide handen vereist of 2 opeenvolgende snelle slagen met n hand. Activeren van 4punten gelijktijdig verstoort direct het functioneren van een orgaan. Bewusteloosheid en zelfsde dood kan het gevolg zijn. Daarom ook in dergelijke gevallen direct reanimeren. Activerenvan 5 nevenschikkende activeringspunten tegelijkertijd met 2 handen op de juiste manier envolgorde is fataal en leidt tot onherstelbare schade, zo niet de dood.

Hou in geval van een confrontatie de volgende punten voor ogen. Vertrouw niet alleen op het activeren van de vitale punten. In confrontaties hebben

actieve punten een toegevoegde waarde teneinde uit een gevaarlijke situatie teontsnappen.

Denk in termen van zones en lijnen waarin zich drukpunten bevinden, eerder dan in(specifieke) drukpunten. Dit betekent dat bij manipulatie van een zeker gebied of lijn dekans op het raken van een drukpunt groter zal zijn. Dit is vooral van belang in het donker.

Tracht een zo groot mogelijk gebied te raken. Val niet aan op een drukpunt dat moeilijk is te bereiken als er ook een punt is dat

gemakkelijker kan worden gemanipuleerd.

De fundamentele principes van kyusho jutsu vereisen ook dat men een behoorlijke kennis vanatemi- en keri waza heeft om de anatomisch gevoelige gebieden te kunnen traumatiseren

De oorsprong van de kennis van kyusho jutsu ligt in de kennis van de traditionele Chinese

geneeskunde, derhalve lijkt het zinvol hierna onderwerpen te behandelen die aan de kennis vande traditionele Chinese geneeskunde ten grondslag liggen.


18/117

18

Traditionele Chinese Geneeskunde.

Traditionele Chinese geneeskunde is een filosofie om de gezondheid te behoeden. Het isgebaseerd op het begrip en de ultieme kracht van qi. In tegenstelling tot de westersegeneeskunde is de traditionele Chinese geneeskunde van preventieve aard. Het doel is het

immuun systeem te versterken, teneinde ziekten te vermijden. In feite is de traditionele Chinesegeneeskunde gebaseerd op het principe dat elke zieke, kwaal of ongesteldheid in het lichaam tewijten is aan het uit balans zijn van qi.

Al circa 2.500 jaar geleden werd, hoog in de bergen van Noord China, qigong beoefend doorTaostische priesters. Qigong is een meditatieve methode van lichaamsoefeningen enademhaling. Ze geloofden dat door de oefeningen de vitale levenskrachten versterkt werden.

Naar zij meenden was deze kracht, qi (prana in het Sanskriet, chi in het Chinees en ki in hetJapans), onafscheidelijk verbonden met het leven zelf. Ze ontdekten dat qi niet alleen hetlichaam versterkte, maar een energetische kracht is met universele gevolgen.

Door in de natuur de wisselwerking tussen vuur, water en damp teobserveren, ontdekte men dat er in het lichaam een vergelijkbaar ietswaarneembaar was. Ook in ons lichaam was een beweging gaande vaniets dat dezelfde subtiliteit had als damp.

Tevens ontdekte men dat de conditie (verdeling, stroming, enz.) van deze levensenergie vanwezenlijk belang was voor het functioneren van onze lichaam en geest. Zowel fysieke

processen als spijsvertering, bewegen, ademhalen, als geestelijkeprocessen als denken, concentreren, enz. bleken benvloed te wordendoor de conditie van de qi c.q. de conditie van het energiestelsel. Ookontdekte men dat dit opgebouwd was uit een stelsel van meridianen dieverschillende organen en energiecentra met elkaar in verbinding

brengen in de vorm van een netwerk. Hetzelfde energiestelsel dat delevensenergie over ons lichaam verdeeld, is ook de basis van deacupunctuur, Chinese massage (Tuin-na), de Japanse drukpuntmassage (Shiatsu), e.a. Na veel inwendig onderzoek en experimenterenontdekte men langzamerhand ook dat en hoe de conditie van hetenergiestelsel ten gunste benvloed kon worden door meditatievehoudingen en bewegingen, ademhalingsoefeningen, klanken,concentratie oefeningen, visualisaties, enz. In het kort gezegd: qigong kwam tot ontwikkeling.

De historici vertellen ons dat dit het begin was van de traditionele Chinese geneeskunde.

In de filosofie van de traditionele Chinese geneeskunde komen begrippen voor als: qi,meridianen, yin & yang en de 5 elementen. Hierna worden deze begrippen uiteengezet.


19/117

19

Qi.

Qi als begrip vindt zijn oorsprong in de traditionele Chinese geneeskunde. Qi is onstoffelijk,d.w.z. het kan niet zichtbaar worden gemaakt, noch is het tastbaar.

In de oosterse filosofie bestaat de mens uit drie delen, die tezamen een ondeelbaar geheelvormen: Tai : het eigenlijke lichaam, de materie. Chen:de geest, het denken, de sturende en controlerende factor. Q i : de energie die de materie bij elkaar houdt en de organen doet functioneren.

Alhoewel apart genoemd, zijn deze drie delen niet los van elkaar te zien. Zodra de geestverdwijnt uit het stoffelijk lichaam, zal qi stoppen met het te voorzien van voeding. Het lichaamsterft. Bij zware lichamelijke beschadiging zal de qi eruit verdwijnen en de geest heeft geenwoning meer om in te verblijven. Zodra qi geen toegang meer heeft tot het stoffelijk lichaam, of

de doorstroming wordt belemmert, zal taisterven en shenverlaten.Traditioneel wordt qi gezien als levensenergie; manifestatie van de subtiele levensenergie die inelk mens stroomt en die niets anders is dan de oerenergie waaruitaarde en heelal voortkwamen. Qi stelt ons in staat in alles dieperdoor te dringen dan alleen met onze fysieke, scheikundige ennatuurlijke vermogens. Qi is onzichtbaar, maar de werking van qikan in het lichaam waargenomen worden. Qi zorgt er bijvoorbeeldvoor dat een wond uit zichzelf geneest. Als de qi-stroomgeblokkeerd is kan het lichaam ziek worden. Qi betekent in hetJapans zowel adem als bewustzijn. Bewustzijn zelf is qi, mentale

kracht is energie die uitgezonden kan worden naar elk deel van ons lichaam, of naar buiten kanworden uitgestraald.

Ted Kaptchuk heeft in zijn boek The Web that has no weaver voor qi de volgende definitiegegeven: Materie die op het punt staat in energie over te gaan, of energie die op het punt staatin materie over te gaan. In de Chinese denkwereld wordt er immers geen onderscheid gemaakttussen materie en energie.

Een citaat uit Ki in het dagelijks leven van aikidomeester Koichi Tohei: Ons leven is tevergelijken met een hoeveelheid water dat we uit de oceaan nemen en in onze handen houden.We noemen dit ik. Het is hetzelfde als dat we het water ons water noemen, alleen omdat we

het in onze handen houden. Vanuit het standpunt van het water gezien, is het een deel van degrote zee. Want als we onze handen openen, komt het water weer terug in de zee. Wanneer weweigeren om het water haar eigen weg te laten gaan, zal het muf worden. Ons leven is een deelvan de universele ki, omhuld door het vlees van ons lichaam. Ofschoon we daar ik tegenzeggen, is het vanuit het standpunt van de geest eigenlijk de ki van het universum. Hoewel dezeki omsloten is door het vlees van ons lichaam, is het in voortdurende verbinding met hetuniversum en vormt het er een actief deel van. Wanneer de verbinding van onze eigen ki en deki van het universum niet verzwakt is, zijn we gezond en levendig.

Zonder qi kunnen we niet bestaan. Zowel voor het leven zelf, als voor het werk maken we ergebruik van. Qi moeten we steeds aanvullen. Het is een basisenergie, meegekregen bij degeboorte. Andere bronnen van qi zijn voedsel, zon, licht, zuurstof en contacten met anderelevende schepsels.


20/117

20

In t algemeen wordt gezegd dat de verzamelplaats van qi de onderbuik is (seika tanden). Hetideogram (kanji) dat gebruikt wordt om qi te verbeelden is:

Dat ideogram kan als volgt worden ontleed.

De drie bovenste lijnen staan voor stoom en damp:

Het onderste deel van het ideogram staat voor:

Dit ideogram kan worden gesplitst in twee tekens:

Het eerste teken, vier streepjes, staat voor de rijst, welke door het tweede teken, kruis, doordorsen van het pel wordt ontdaan.

Soms wordt het ideogram van rijst vervangen door dat van vuur:

Het ideogram voor qi wordt dan gevormd door het kanji voor water en vuur. Anders gezegd: dekosmische energie, gesymboliseerd door water en vuur, wordt samengebald tot een geheel,waardoor qi-krachten of oerenergie wordt opgewekt.

Qi wordt in het lichaam verzameld in energiecentra. Men onderscheid drie energiecentra: n inde onderbuik, in het Chinees tantienen in het Japans haragenaamd, een tweede in de borsten een derde in het hoofd. Het Indische Chakra/Nadi systeem is overeenkomstig, maar daarnoemt men de energiecentra chakraen telt men er zeven.

Letterlijk betekent tantien: zee van qi . Het zwaartekracht centrum van het lichaam. Ook welgenoemd het cinnaber veldof eli xer veld .Wordt beschouwd als het centrum van de vitaleenergie of qi, daar waar de levenskrachten zich verzamelen. Vanuit dit punt vloeit qi door hethele lichaam via energiebanen of meridianen.

Door de tantien staat de mens direct in verbinding met de oorspronkelijke eenheid der dingen.En van de voornaamste doelstellingen van meditatie technieken en ademhalingsoefeningen inde krijgskunsten is om de qi in de tantien te vergroten en versterken.


21/117

21

Yin & yang zijn de oorsprong van het leven.

Nei Jing

Yin & Yang.

De theorie van yin& yang (Japans: in en yo) is de basis van de oosterse filosofie. Yin &yang zijn twee polariteiten die zich overal en altijd manifesteren en waarbinnen alle

bewegingen en veranderingen plaatsvinden. Deze bewegingen van energie is gelijk aan leven.Yin & yang wordt gebruikt om leven te beschrijven. Het zijn geen statische begrippen, maareen methode om veranderingen te beschrijven zodat er mee gewerkt kan worden. Een man ismeer yang en een vrouw meer yin. Maar een jonge vrouw is yang ten opzichte van een oudevrouw. Met yin & yang kunnen relaties worden beschreven van dingen ten opzichte van elkaar.

Yin & yang zijn begrippen die overal in de natuur existeren als aan elkaar tegengestelde, maartoch aanvullende principes: dag en nacht zijn tegenstellingen, maar zodra de zon om 12 uur zijnhoogtepunt bereikt heeft, begint reeds een weinig yin van de nacht op te treden als voorbodevan de naderende schemering. Tegenwoordig weet men, dat de man ook wat vrouwelijkhormoon in zich heeft en de vrouw niet alleen maar vrouw is. In de elektriciteitsleer ziet meneen positieve kern met negatieve elektronen, bij een magneet kent men een positieve en eennegatieve pool, in de geneeskunde kent men de tegengestelde, maar toch samenwerkende polenvan het onwillekeurige zenuwstelsel, de sympathicus en de parasympathicus.

Volgens de Taostische leerstellingen was er, voordat het heelal ontstond en vorming kreeg, eentoestand van volkomen leegte. De Chinezen noemden deze toestand Wu Chi. Wu Chi ishetgeen wat niets is, doch alle ingredinten bevat om iets te laten ontstaan. Als we dit vertalennaar de westerse opvattingen dan is dit de situatie voor de Grote Knal .Deze oertoestand was

niet gerelateerd aan tijd en snelheid omdat er niets was waaraan tijd en snelheid kon wordenafgemeten. Alles was leegte. Wu Chi betekent de ui teindeli jke staat van het niets. Wu Chikwam in actie door een of andere impuls; en het begin van de schepping werd een feit. De eersteimpuls manifesteerde zich als qi, ontstaan uit de oerpolariteit tussen yin & yang. Het eeuwigespel tussen yin & yang is de meest wezenlijke uitdrukking van Wu Chi. De Taosten noemdendit proces Tai-chi(het meest uiteindelijke) de veelvoudigheid van alle verschijnselen in hetheelal, zichtbaar of onzichtbaar. Komt tot stand uit de dualiteit tussen yin & yang!

Het zijn en het niet-zijn produceren elkaar

Het moeilijke en het gemakkelijke vullen elkaar aan

Lang en kort contrasteren elkaar

Hoog en laag onderscheiden elkaarKlank en stem harmoniseren elkaar

Voor en achter volgen elkaar.

Tao-Te-Ching

Uit de Nei-Jing (Boek van de Interne Geneeskunde), van de legendarische Gele Keizer HuangTi, blijkt dat ook op geneeskundig gebied de theorie van yin & yang zijn stempel heeft gedrukt.Het boek beschrijft het leven en het functioneren van het menselijk lichaam in termen van hetyin & yang concept.

Volgens de theorie van yin & yang is niet alleen het leven op aarde, maar uiteindelijk hetbestaan van het hele universum gebaseerd op het principe van dualiteit. Enkele voorbeelden:


22/117

22

tegenover begin staat einde, donker brengt licht voort, de dag is een product van de nacht. Wit iser alleen omdat er ook zwart is, geluid omdat het uit stilte ontstaat, vreugde omdat er ookverdriet is. We zien dat alles bestaat uit twee tegengestelde polen. In het Chinees aangeduid metde termen yin & yang. Ofwel, het een brengt het ander voort en het ander kan niet zonder heteen. Maar ook een toename of een afname van de ene gaat steeds gepaard met respectievelijk

een afname of een toename van de andere. Dit noemt men het proces van wederzijdseconsumptie en productie. Zolang yin & yang in evenwicht zijn, is er harmonie, balans en dusgezondheid. Indien het harmonisch werken der tegendelen verstoord is krijgt men ziekte.

Men bedoelt ermee dat er een dynamisch evenwicht is; dit wil zeggen dat yang overdag actiefzal zijn en het yin zijn activiteit s nachts zal laten gelden. Deze verhoudingen in activiteit

behoren in balans te zijn. Een statisch evenwicht daarentegen wil zeggen dat er geentransformatie meer plaats vindt, dit betekent de dood van een individu!

Yin betekent van oudsher schaduwkant van de berg en yang zonkant van de berg. Op hetlichaam lopen de yangmeridianen aan de buitenzijde die door de zon beschenen wordt (de

rugzijde en de bovenzijde van de armen) en de yinmeridianen aan de schaduwkant/binnenzijdevan het lichaam (voorzijde en onderkant armen). Niets is volledig yin of yang. Yin wekt yangop en omgekeerd. Absoluut yang en absoluut yin bestaat dus niet.

Yin & yang zijn de weg van hemel en aarde,

principes en matrix van alle dingen,

ouders van alle veranderingen,

oorsprong van geboorte en dood...

Nei Jing

Yang: mannelijk, positief hemel, opgewonden, energie, licht, warm, zomer, actief, zout. Yangdoelt op alles wat actief is, expansief, bewegend, hard, licht, helder. Yang is hethandelende.

Yin: vrouwelijk, negatief aarde, kalm en stil, materie, donker, koud, winter, passief, zoet.Yin doelt op alles wat negatief of passief is, traag, zacht, stoffelijk, zwaar, donker. Yinis het ontvangende.

Yin & yang worden gesymboliseerd door de monade. Dit is een cirkel met daarin tweegolfbewegingen. In elke golfbeweging bevindt zich een rondje. De rondjes in degolfbewegingen mogen zich niet op de loodlijn bevinden, dat symboliseert stilstand en dus dedood. De monade moet daarom altijd getoond worden met de rondjes uit de aslijn, immers dat

symboliseert leven, dynamiek.


23/117

23

De 5 Elementen.

Men zal zich afvragen hoe de Chinezen aan het systeem van de vijfelementen (Chinees: Wu Xing) komen. Uiteraard zijn het metaforen,cryptische omschrijvingen van bepaalde fenomenen, die waarschijnlijk,

zoals alle andere kennis, werd opgedaan uit observatie van de natuur.

In eerste instantie waren de Chinese krijgsheren van ongeveer 500 v. Chr. vooral genteresseerdin hoe het volk beheerst kon worden. De controlecyclus werd ontwikkeld: hoe wordt eennatuurlijk fenomeen beteugeld. Pas later kwam de voortbrengingscyclus in beeld: hoe brengthet ene fenomeen het andere voort. En weer een tijd later is de fasenleer geworden tot wat ze nuis: een verfijnd begrippenstelsel voor de interactie van alle fenomenen, van alles dat zich aanons voordoet. Behalve de classificatie van alle natuurlijke fenomenen brengt deze leer ons dusook de voortbrengingscyclus (shen) en de controlecyclus (k).

De leer van de 5 elementen is later ontstaan dan de yin & yang leer en voegt er iets aan toe. De

fasen zijn: aarde, metaal, water, hout en vuur. Ze vertegenwoordigen een meer gedetailleerdeclassificatie van yin & yang in verschillende vormen van qi, beschreven door de eigenschappenvan metaal, water, hout, vuur en aarde. Alle verschijnselen in de natuur werden ingedeeld bijeen van de 5 groepen, die een bepaalde beweging of kwaliteit van energie aanduiden.

Opgemerkt wordt dat het woord element in onze taal een enigszins vaste connotatie heeft, diehet in het Chinees niet heeft. Vandaar dat de theorie vaak bekend is in de alternatieve vertalingvan vijf transformaties of van vijf fasen. De elementen zelf zijn eigenlijk beschrijvingen van qiin verschillende stadia en veranderingsprocessen. Voor beoefenaars van shiatsu en andereoosterse geneeswijzen is het vijf-elementenmodel heel handig om mee te werken, daar hettastbaarder en dus beter te vatten is dan de soms vaag aandoende eigenschappen van yin &yang. Net als yin & yang ontstond de vijf-elementenopvatting van het universum door hetobserveren van de wisselwerking tussen de verschijnselen. De theorie van de vijf elementenkent twee aspecten: ten eerste het groeperen van dingen of verschijnselen met eengelijksoortige kwaliteit van energie tot correspondenties en ten tweede de energiestroom tussende elementen en strak gedefinieerde volgorden of cycli. Een belangrijk aspect van devijf-elemententheorie is de beschrijving van de manier waarop energie stroomt, samengevat inde scheppingscyclus (voedende of shen) en de beheersingscyclus (controlerende of ko). In descheppingscyclus schept elk element het volgende, dus hout schept vuur dat aarde schept en zoverder de kring rond. De cyclus van de seizoenen is hier een goed voorbeeld van: in het voorjaar(tijd van houtenergie) stijgt de energie van de aarde omhoog en komt tot uitbarsting in de grote

bedrijvigheid van de zomer (vuur), die zich vervolgens transformeert tot de nazomer(aardetijd). De nazomer rijpt tot de oogsttijd van de herfst (metaal) en dan rust de qi van deaarde en slaat zichzelf op tijdens de winter (tijd van waterenergie), voordat het hele proces inhet voorjaar weer een aanvang neemt. De beheersingscyclus (ko-cyclus) is de vijfpuntige ster,die laat zien hoe de elementen elkaar ook beperken om het anders oneindige sterker worden afte remmen. Ook nu kunnen we naar de natuur kijken om de mechanismen die hier aan het werkzijn te verklaren: water dooft vuur, vuur smelt metaal, metaal hakt hout, hout (bomen)stabiliseert de aarde, aarde damt water in.


24/117

24


25/117

25

Elke fase kan men opvatten als positieve, proces georinteerde kaders, waarbij de idealekenmerken van elk worden benadrukt. Deze ideale toestanden zijn slechts richtlijnen of doelen

voor een evenwichtig en gentegreerd functioneren. Ze weerspiegelen ook de relaties eninteracties tussen de fasen.

Zoals uit de tabel hiervoor blijkt zijn de elementen geassocieerd aan de verschillende relaties,zoals: seizoen, cyclus, enz..

Deze verbindingen houden in dat er een relatie is tussen de omstandigheden van de organen vanhet element en bijvoorbeeld het lichaamsweefsel. Als de structuur van het betreffende weefselverandert, zal dat te merken zijn in het orgaan en vice versa. Als de toestand van het orgaanwijzigt, verandert ook de conditie van het verbonden weefsel.

In het denken in de Traditionele Chinese Geneeskunde is daarom ook geen sprake vancausaliteit, maar van gelijktijdigheid van die twee gegevens. Beide gegevens gaan samen met

Tabel van de vijf fasen, met opsomming van de relaties. De opsomming is niet bedoeld

volledig te zijn, of inmutabel.

element hout vuur aarde metaal water

seizoen voorjaar zomer nazomer herfst winter

cyclus geboorte groei transformatie oogst opslag

klimaat wind hitte vochtigheid droogte koude

kleur groen rood geel wit zwart/blauw

richting oost zuid centraal west noord

vloeistof tranen zweet speeksel slijm urine

stem schreeuwen lachen zingen huilen kreunen

geur ranzig branderig geurig stinkend rottend

emotie woede vreugde piekeren verdriet angst

weefsel spieren/pezen bloed lichaam huid beenderen

zintuig ogen tong mond neus oren

smaak zuur bitter zoet scherp zout

yangorgaan galblaas dunne darm3 voudige

verwarmer

maag dikke darm blaas

yinorgaan lever hartpericardium

milt long nier

tijdstip 01.00 - 03.0023.00 - 01.00

11.00 - 13.00

13.00 - 15.00

19.00 - 21.00

21.00 - 23.00

09.00 - 11.00

07.00 - 09.00

03.00 - 05.00

05.00 - 07.00

17.00 - 19.00

15.00 - 17.00


26/117

26

een verschijnsel op het onstoffelijke vlak, te weten: een verandering in de met element enorgaan verbonden energie.

De vijf elementen betreffen de vijf aspecten van de vele verschijnselen; b.v. het jaar: dan is hout- voorjaar, vuur - zomer, aarde - nazomer, metaal - najaar en water - winter.

Houtaspect: kracht en groei, naar buiten tredend. Vuuraspect: de volle wasdom, de kracht van het jaar, veel licht, weinig slaap, veel

activiteit. Aardeaspect: rijping, oogsten,bewaren. Metaalaspect: eliminatie,verwijderen, schoonmaken, de balans opmaken. Wateraspect: stilte van de winter, veel slaap, donker,weinig activiteit, zaak koesterend.

Binnen elk element is een yin & yang aspect: yang = behoedend en voedend;yin = zich uitbreidend.


27/117

27

DeMeridianen.

Meridianen(Chinees: Ji ngluo / Japans: Keir aku).zijn de banen waardoor de energie zich inons lichaam beweegt. Soms komen deze banen overeen met de loop van spieren of bloedvaten.Dit hoeft echter niet.

Ze vormen een theoretische verbinding tussen de acupunctuur- oftsubopunten. Het is evenwel geen anatomische realiteit, dit in tegenstellingtot de acupunctuurpunten zelf. Een meridiaan is als het ware een wijze vanverbanden leggen: waar wij verbanden of relaties zien, leggen de Chinezenverbindingen: meridianen. Het meridiaanstelsel bestaat uit 80 meridianen.Alle meridianen met elkaar vormen een netwerk de: Jing Luo.

Jingbetekent: door geven of er doorheen gaan; Luobetekent: iets dat verbindt, een net;

Mai betekent: een holle structuur waar iets door stroomt, een vat.

De naam duidt op een samenhangend geheel, waarin iets stroomt, op eenstelsel van kanalen en rivieren waarin materie (bloed) stroomt, om qi tevervoeren.

Eigenlijk zouden we moeten spreken over de Jing Mai en de Luo Mai:respectievelijk de meridianen en kollateralen. De naam meridiaan isafkomstig van de Franse jezueten aan het keizerlijk hof in Beijing. Zijzagen Tong Ren, de koperen man, een meer dan manshoge pop, waaropalle acupunctuurpunten staan, onderling verbonden door meridianen. Deze

lijnen, die van onder de voet tot boven op de kruin liepen, vergeleken zemet de meridiens: de denkbeeldige lijnen die op de aardbol van noord-naar zuidpool lopen.

De oorspronkelijke betekenis van het Chinese woord Jingwas waterweg,beek, kanaal, later werd het draad. Jing staat ook voor boek, want dat wordtdoor draden bijeen gehouden (Nan Jing, Nei Jing). De Luo Mai zijn detransversale verbindingen in het meridiaansysteem. Jing Mai en Luo Maizijn a.h.w. schering en inslag, waarbij de Jing Mai de hoofddraden zijn ende dwarsverbindingen door de Luo Mai gevormd worden, vandaar de

benaming Jing Luo.

De functie van meridianen is: zorgen voor lichaamsbeweging (van bloed, gas, zuurstof, water e d ); verbinden van ledematen en hoofd met de romp; communicatie van binnen naar buiten en van boven naar beneden; zorgen voor de regulering van organen.

Elke meridiaan is gerelateerd aan n van de 5 elementen. Bijvoorbeeld de hart meridiaan isgerelateerd aan het element vuur en de nieren blaas meridiaan met water. Iedere meridianenheeft zijn basis in een orgaan en is hiernaar vernoemd. Een uitzondering is de 3-voudigeverwarmer. Deze correspondeert niet met een eigen orgaan maar met bepaalde relaties tussenandere organen en de totale verdeling van energie over het lichaam. De werking van de energiedie door een meridiaan loopt komt overeen met de functie van het betreffende orgaan. De dikke


28/117

28

darm heeft bijvoorbeeld de functie van het afscheiden van afvalstoffen. Emotioneel heeft dedikke darm ook de functie van afscheid nemen en loslaten. Een verwoede verzamelaar kan lastkrijgen van constipatie. Ook zaken als een rouwproces, of het uitgeven van een grootgeldbedrag kunnen effect hebben op de dikke darm als orgaan of spanning geven in het gebiedvan de meridiaan. Bijvoorbeeld gespannen kuiten of gevoelige plekken op de bovenkant van de

arm net onder de elleboog.

Hiervoor werd gezegd dat het meridiaanstelsel uit wel 80 meridianen bestaat. Dit zijn demeridianen die in de traditionele Chinese geneeskunde voorwerp zijn van behandeling. De 12

belangrijkste worden hierna in de matrix genoemd. Iedere meridiaan bedient een orgaan en isernaar genoemd. We onderscheiden:

De meridianen liggen symmetrisch aan beide zijden van het lichaam, dus 24 in totaal. Daarkomen dan ook nog twee meridianen bij die niet aan een orgaan zijn gerelateerd, te weten:Conceptievaten Gouverneurvat. Deze meridianen liggen op de middellijn van het lichaam,het conceptievat aan de voorzijde en het gouverneurvat aan de achterzijde. Samen worden deze

twee meridianen ook wel de embryonale kringloop genoemd, omdat het de enige meridianenzijn bij een foetus. Conceptie- en gouverneur- meridiaan bezitten de eigenaardigheid dat ze nietin tweevoud voorhanden zijn.

Alles bij elkaar lopen er 26 hoofdmeridianen door ons lichaam.

Het komt voor dat een meridiaan in werkelijkheid een omweg maakt via de punten van anderemeridianen, zoals tussen lever 11, 12 en 13; milt 12 en 13; conceptievat 2, 3 en 4.Ook kan er sprake zijn van een dubbele meridiaan, bijvoorbeeld tussen maag 12 en 30.

De hoofdmeridianen vallen tenminste in twee grote groepen uiteen, te weten:

de actieve energieproducerende (yang) organen; en de passieve opslaande (yin) organen.

Nederlands Japans Chinees Acu-punten

Blaas / Bl Boukoukei Foot taiyang 67 ptDikke darm / Di Daityoukei Hand yangming 20 ptDunne darm / Du Syoutyoukei Hand taiyang 19 pt

Galblaas / Gb Tankei Foot shaoyang 44 ptHart / Ha Sinkei Hand shaoyin 9 ptLever / Le Kankei Foot yueyin 14 ptLong / Lo Haikei Hand taiyin 11 ptMaag / Ma Ikei Foot yangming 45 ptMilt / Mi Hikei Foot taiyin 21 ptNier / Ni Zinkei Foot shaoyin 27 pt

Pericardium / Peof

Kringloop meridiaan

Sinpoukei Hand yueyin 9 pt

3 Voudige verwarmer / 3V Sansyoukei Hand shoayangof

San jiao

23 pt

Conceptievat / Cv Nimyaku Ren-mai / Rn 24 ptGouverneurvat / Gv Tokuyaku Du-mai / Du 28 pt


29/117

29

Actieve yang-meridianen. Passieve yin-meridianen. blaas. hart. dikke darm. lever. dunne darm longen. galblaas milt. maag. nieren. drievoudige verwarmer. Pericardium

(of meester van het hart, of kringloop).

Ieder yang orgaan is gekoppeld aan een yin orgaan die een gelijksoortige functie heeft. dikke darm / long: loslaten en opnemen. maag / milt: opslag. blaas / nier: zuivering. dunne darm / hart: kwaliteit van het bloed. galblaas / lever: verdelen energie.

Tussen de meridianen bestaat onderling wisselwerking, die door naburigheid en energiegedefinieerd zijn. Zo ontstaat het beeld van een keten die er als volgt uitziet:

De passieve yin-meridianen van de opslaande organen liggen steeds aan de binnenkant van deledematen. Aan de binnenkant van de armen lopen de meridianen van hart, longen en

pericardium (meester van het hart of kringloop). Aan de binnenkant van de benen vindt men deandere drie opslag-meridianen, namelijk: van milt, nieren en lever. De actieve yang-meridianenvan de energieproducerende organen lopen steeds aan de buitenkant van de ledematen; op dearmen die van dunne darm, dikke darm en de 3 voudige verwarmer; op de benen die van de

blaas, galblaas en de maag. Dit systeem vergemakkelijkt het onthouden aanzienlijk.

Elk van de orgaan- c.q. meridiaan systemen bevat vijf elementen. Als een aspect van hetorgaan/meridiaan systeem zich niet kan uitdrukken, of te veel nadruk krijgt, of uitgeput raakt,wordt ook de balans binnen het element verstoord. Ieder element, aspect van een orgaan c.q.meridiaan systeem heeft een eigen plaats op de meridiaan via welke een dergelijke verstoringkan worden benvloed.

Door middel van zo punt, zoals het metaalpunt van een aarde-orgaan, wordt het metaalaspect(schoonmaak) van dat orgaan benvloed. Alsook de verbinding tussen het betreffendeorgaan/meridiaan en de beide organen/meridianen van het metaalpunt in het algemeen.


30/117

30

De punten van de yin-meridianen aan de binnenkant van de ledematen.

Hout Vuur Aarde Metaal Water

Longen 11 10 9 8 5

Pericardium 9 8 7 5 3

3 yin arm

Hart 9 8 7 4 3

Milt 1 2 3 5 9

Lever 1 2 3 4 8

3 yin been

Nier 1 2 3 7 10

De punten van de yang-meridianen op de buitenkant van de ledematen.

Metaal Water Hout Vuur Aarde

Dikke darm 1 2 3 5 11

3Vw 1 2 3 6 10

3 yin arm

Dunne darm 1 2 3 5 8

Maag 45 44 43 41 36

Galblaas 44 43 41 38 34

3 yin been

Blaas 67 66 65 60 54

Onderstaande tabel laat zien welke meridianen in verbinding staan met welke spieren

en/of groepen van spieren.

blaas sacrospinalis, peroneus, tibialis.

dikke darm hamstrings, quad lumborum, fascia lata, flexor digitorum, longus.

dunne darm abdominals, quadriceps.

galblaas anterior deltoid, politeus.

hart subscapularis.lever rhomboids, pectoralis major sternal.

long deltoids, diaphragm, anterior serratus, coracobrachialis.

maagneck ext/flexors, levator scapulae, pectoralis major clavicular,

bracioradialis, sterno-cleido-mastoid.

milt trapezius, latissimus dorsi, oponens pollicis longus.

nier upper trapezius, psoas, iliacus.

pericardium gluteus maximus, gluteus med, piriformis, abductors, general pelvic.

3 voudige verwarmer gastrocnemius, soleus, sartorius, gracilis, teres minor, flexor hallucis,longus.


31/117

31

Een orgaan is het meest actief in een bepaalde periode. In die periode zal het ook de meesteenergie ontvangen c.q. opnemen. Kalmeren en tot rust brengen geeft het meeste resultaat op detijden in het schema aangegeven. Activeren geeft het beste resultaat in de twee uren na de tijd inhet schema aangegeven. Het minst actief is het orgaan- of meridaan-systeem 12 uur na de

periode van de hoogste activiteit.

Als in kyusho jutsu het correcte punt c.q. meridiaan op het juiste uur - waarin de meeste energiein die specifieke meridiaan aanwezig is - wordt getoucheerd, dan zal de schade aan dedesbetreffen meridiaan en vitaal punt des te groter zijn.

Toegepast op het gebied van het menselijk lichaam, de geest en de ziel kunnen de vijfelementen van onschatbare waarde zijn om precies vast te stellen waar en hoe de lichaams-qi uit

balans is geraakt.


32/117

32

De Organen van het Lichaam en het Skelet Systeem.

De inhoud van dit werk betreft (uiteraard) de vitale punten in het menselijke lichaam. Echter diezouden niets betekenen zonder het bijbehorende weefsel, de organen en de drager van dit alles:het skelet systeem. Daarom zijn ter completering nog enige schemas opgenomen van de

lichaamsorganen de het skelet systeem.


33/117

33


34/117

34

De Meridianen en de Actieve- en Extra Punten.

Op de hierna volgende paginas zijn de kaarten van de 12 hoofdmeridianen en de 2 niet aanorganen gerelateerde meridianen opgenomen. Ook zijn de extra punten opgenomen. De extra

punten zijn niet aan een meridiaan gelieerd. Ze tonen de verschillende delen van het lichaam

met de desbetreffende meridianen en actieve- en extra punten.

Cun.

Een aantal keren wordt de Chinese maateenheid cun genoemd. In de Chinese TraditioneleGeneeskunst is dit de gangbare maateenheid. Het is geen absolute, maar relatieve maateenheid,gebaseerd op de evenredige lichaamsmaten van een persoon.

Dus een cun is geen vaste maateenheid, men baseert zich opeen aantal afmetingen van de hand. Een duimbreedte is 1 cun, 2vingerbreedten is 1 cun, en een handbreedte (gemeten van

buitenzijde pink tot buitenzijde wijsvinger) is 3 cun. In depraktijk komt dit neer op circa 1 inch of circa 2 centimeter.

Toucheren.

Bij een groot aantal punten wordt de manier genoemd waarop het best het punt kan wordengetoucheerd. In het algemeen zijn dit slagen, stoten en trappen. In het bijzonder bij karateonderscheid men daarin vele vormen. Bij jujutsu en aikijujutsu/aikido ligt dit veel eenvoudiger.Een slag wordt in de meeste gevallen uitgevoerd met een shuto ofwel tekatana (zwaardhand/ handkantslag). Beoogt men met een stoot meerdere vitale punten te raken, doet men dit het

beste met een seiken (voor-vuiststoot). Wil men echter een bepaald vitaal punt treffen, dan isde beste manier een nakadaka-ipponken (dit een vuist waarbij de middelvinger iets voor deandere vingers uitsteekt, als het ware een puntig uitsteeksel). Een trap kan met het bestuitvoeren met een chusoku (met de bal van de voet), of met een kakato (hiel).

Shiatsu toepassing.

Bij een groot aantal punten wordt ook een shiatsu toepassing genoemd. Achterin dit werk is oppagina 108 een alfabetische lijst opgenomen van indicaties. De indicaties verwijzen naar deactieve- en extra punten die voor shiatsu toepassing in aanmerking komen. Bij dedesbetreffende punten is een beknopte uitleg van de behandeling gegeven.


35/117

35

Blaas / Bladder / Foot Taiyang.


36/117

36

De blaas-meridiaan.

Dit is de langste meridiaan. Begint in de hoek tussen neusrand en de benige oogkas, loopt overde schedel, vertakt zich op de rug in tween (een curiositeit!), passeert daarna de achterzijdevan het been en eindigt langs de buitenste voetrand verlopend, in het buitenste nagelhoekpunt

van de kleine teen. Iedere blaasmeridiaan telt 67 punten.

Functies: alle uitscheidingsfuncties van het lichaam.

Kyusho punten.

bl 1 -jing ming (glans van het oog).Zelfs een lichte slag op dit punt geeft misselijkheid,verlies van energie en qi en mogelijk zelfs (tijdelijk) gezichtsverlies. Het punt heeftverbindingen met meerdere andere meridianen, derhalve zal er ook nadelig qi effect zijnvoor die systemen. Een harde slag zal de dood tengevolge kunnen hebben, als gevolg van hettot stilstand komen van de qi-stroom. Omdat dit het beschermpunt is voor ziekten etc., zalook het immuun systeem geblokkeerd raken en dus op een later tijdstip tot allerlei ziektenkunnen leiden. Het totale energiesysteem zal uit balans zijn.Shiatsu toepassing: Oorklachten en oorsuizingen bestrijden door gedurende circa 20seconden acupressuur toe te passen.

bl 2 - cuan zhu (bamboe verzamelen).Een gevaarlijk punt. Een treffen draineert qi aan hetsysteem. Hoofdpijnen die maanden kunnen aanhouden. Een misselijk gevoel. Een opwaartsestoot zal een gevoel geven of het hoofd ontploft. Een knock-out of zelfs de dood is mogelijk.

bl 3 - mei chong (knooppunt boven de wenkbrauw). Een slag of stoot op dit puntveroorzaakt een knock-out en mogelijk zelfs een gebroken nek indien de slag hard genoeg is.Energie drainage punt. Dit punt ligt nabij de cerebrum, dat deel van de hersenen die de

controle heeft over fysieke lichaamsfuncties. Een treffen heeft derhalve ernstige gevolgenvoor het lichaam. bl 4 - qu chai (gebogen afwi jk ing).Toucheren van dit punt zal de hersenen een shock geven.

De ontvanger zal niet weten wat hem/haar overkomt en het lichaam zal even buiten functiezijn. Fysieke schade aan de nek is zeer wel mogelijk.

bl 5 - wu chu (vijf plaatsen). Een treffen op dit punt veroorzaakt plaatselijk pijn.Neerwaartse qi drainage dat, zodra het de maag bereikt, misselijkheid veroorzaakt.Knock-out bij een harde slag.

bl 6 - cheng guang (het l icht ontvangen).Een slag of stoot veroorzaakt qi drainage en lokaalveel pijn. De ontvanger zal erbij moeten gaan zitten, totdat het lichaam weer naar behorenfunctioneert. Mogelijk schedelbeschadiging, daar het punt nabij de fontanel ligt.

Toucheren: Naast slaan is een goede manier dit punt te wrijven. bl 7 - tong tian (verbinding met de hemel) .Een treffen op dit punt veroorzaakt verwarring in

het brein en gevoelloosheid. Hoe harder de slag hoe langer de verwarring en gevoelloosheidzullen duren.Toucheren: Zie punt bl 6.

bl 8 - luo que (terugkerend luo-vat).Toucheren van dit punt leidt tot qi drainage, die omlaaggaat aan de zijde van het lichaam waar het treffen was. Een harde slag veroorzaakt eenknock-out en in ieder geval tot misselijkheid.Toucheren: Zie punt bl 6.

bl 9 - yu zhen (jade kussen).Een slag of stoot op dit punt geven de hersenen een shock, meteen knock-out als gevolg. Qi drainage vanuit de borstkas en een gevoel van misselijkheid.Grote kans op falen van het hart.Shiatsu toepassing: Masseren voor pijn in de nek.


37/117

37

bl 10 - tian zhu (hemelse zui l) .Een gevaarlijk punt. Het punt ligt precies onder de medullaoblongata. Dit is het onderste deel van de hersenstam en circa 2 centimeter lang. Dezenuwbanen kruisen op dit punt en zijn verantwoordelijk voor het ontvangen van informatievan de tegengestelde kant van het lichaam. Het is het controle centrum voor veel vitalelichaamsfuncties. Dit verklaart waarom een slag of stoot zoveel consequenties kan hebben.

In het bijzonder de functies van de ademhaling. Een harde slag op dit punt kan een knock-outveroorzaken; en schade aan de ruggengraat en/of verlamming. De ontvanger zal tevens eengevoel krijgen te zijn onthecht, doordat de emotionele energie is geblokkeerd, als gevolg vanhet opbouwen van yang qi in het hoofd. Er zal een gevoel zijn alsof het lichaam geenzuurstof ontvangt van de longen. Een slag of stoot in combinatie met de punten ma 9 en cv17 doet de dood onmiddellijk intreden. De qi stroom in het lichaam zal onmiddellijkstoppen. Zelfs een treffen op punt bl 10 alleen al kan dodelijk zijn.Toucheren: Sla of stoot dit punt van achteren naar voren in een licht opgaande hoek.Shiatsu toepassing: Masseren voor pijn in de nek.1eHulp:Druk gb 20 in aan beide kanten om de yang qi terug in het hoofd te brengen. Bij eenharde slag is er weinig kans op herstel en zal er steeds hersenbeschadiging zijn met continue

hoofdpijnen. bl 11 - da zhu (grote weversspoel).Niet een punt om mee te spelen. Dit punt heeft effect op

het bottenstelsel en de nieren. Een actie op dit punt veroorzaakt derhalve onmiddellijkmisselijkheid. Qi drainage punt. Toucheren in combinatie met de punten ma 37 en ma 39 isdodelijk. Op een later tijdstip kan bloedziekten, zoals leukemie ontstaan. De ontvanger zalworden afgesneden van de geest (shen).Toucheren:Recht langs achter en een lichtelijk naar beneden toe.Shiatsu toepassing: Masseren voor pijn in de nek.1eHulp:Sla hard op ni 1, of prik erin met een naald.

bl 12 - feng men (poort van de wind).Een slag of stoot op dit punt heet fysieke en mentalegevolgen. De qi circulatie wordt direct beschadigd en heeft tijd nodig om te herstellen. Deruggengraat zal open staan voor aanvallen van buitenaf. Ook hier zal de ontvanger wordenafgesneden van de geest (shen). Gevoelig voor koude. In de loop der jaren zullen eremotionele veranderingen optreden.Toucheren:Recht erop en lichtelijk neerwaarts.1eHulp:Balanceer de blaasmeridiaan.

bl 13 - fei shu (tr ansportpunt van de long).Een rug-shu punt. Dit punt is gerelateerd aan delongen. Een treffen zal derhalve gevolgen hebben voor de longen. De ontvanger zal eengevoel hebben in het kruis te zijn geschopt. Naar adem snakken en vooroverbuigen. Ook denieren zullen schade oplopen. De qi stroom is verstoord, in het bijzonder de wei-qi die

bescherming biedt voor ziekten-aanvallen van buitenaf.

Toucheren: Raken met een direct ingaande slag of stoot. bl 14 -jue yin shu (transportpunt van de kr ingloop meri diaan).Rug-shu punt. Dit punt

staat direct in verbinding met de pericardium. Een slag of stoot heeft derhalve directgevolgen voor het functioneren van het hart. Ook op langere termijn. De pericardium

beschermt het hart tegen slechte qi. Ook de relatie van de geest met de spirit (shen) zalverstoort zijn (aantasting van de menselijkheid). Tevens schade aan de jing van de nieren endus verzwakte nieren en totale lichaamszwakte.Toucheren: Zie punt bl 13.

bl 15 - xin shu (transportpunt van het hart).Rug-shu punt. Staat direct in verbinding methet hart. Toucheren van dit punt leidt tot falen van het hart. Ook gevolgen voor de spirit(shen), daar die in het hart zetelt. Stoornissen in het emotionele en sociale (menselijkheid)

gedrag, omdat de shen de controle heeft verloren. De longen en het diafragma zullen zijnbeschadigd en het effect daarvan zal zijn alsof men is getroffen in het kruis.


38/117

38

Toucheren: Zie punt bl 13.1eHulp:Balanceer de yin en yang energie van het lichaam.

bl 16 - du shu (transportpunt van de du mai).Een actie op dit punt heeft gevolgen voor decommunicatie met de geest (shen) door de relatie met de cv meridiaan. Qi drainage van delongen. Stoornissen in het sociaal en emotioneel gedrag. De qi drainage zal enige tijd later

plaatsvinden, waardoor de ontvanger zich zwak zal voelen. Als het treffen in de namiddag ofvroeg in de avond plaatsvindt, kan het de dood tengevolge hebben indien de qi drainage namiddernacht plaatsvindt.

bl 17 - ge shu (transportpunt van de middenr if ).Meesterpunt van het bloed. Een actie op ditpunt heeft gevolgen voor de lichaamskracht. In het bijzonder de benen zullen daar onderhebben te lijden, opstijgend naar de armen. De slag of stoot dient in opwaartse richting tezijn. Een neerwaarts gaande slag of stoot leidt tot stoornissen bij het eten en slikken.

bl 18 - gan shu (transportpunt van de lever).Rug-shu punt van de lever. Een actie op ditpunt doet hout binnendringen in aarde. Het tegengestelde dus wat genezing doet op dit punt.Gevolgen zijn een groot gevoel van misselijkheid in maag en darmgebied. Tijdelijke of

permanente blindheid. Effecten voor de galblaas. Onmiddellijke knock-out, daar het breinzal denken dat de lever en galblaas ernstig zijn beschadigd en daardoor het systeem buitenwerking zal stellen tot het weet wat er aan de hand is.

bl 19 - dan shu (transportpunt van de galblaas).Rug-shu punt van de galblaas. Voor ditpunt geldt hetzelfde als voor het punt hiervoor (bl 18). Wel is het effect op hetspijsverteringssysteem groter. Ook zal de mate van misselijkheid groter zijn. Verder kunnener krampen in het midden van de rug optreden. Een actie in combinatie met de punten gb 25en le 14 is voldoende om de ontvanger definitief uit te schakelen.

bl 20 - pi shu (transportpunt van de milt) .Rug-shu punt van de milt. In kyusho ook welbekend als het braakpunt. Een actie op dit punt heeft effect op vrijwel elk orgaan in hetlichaam, alsook op aarde. Veroorzaakt grote misselijkheid en braken, doordat de maag,

verteringsorganen, lever, galblaas en milt aangevallen worden. De lever zal heet worden.Een functie van de milt is het transport van qi, hetgeen verklaart waarom alle organen aangevallen worden.Toucheren:Loodrecht erop.1eHulp:Laat een traditionele Chinese geneeskunst therapeut de milt en lever behandelen.Eet watermeloen (heeft een koelende werking) om de hitte te verdrijven.

bl 21 - wei shu (transportpunt van de maag).Rug-shu punt van de maag. Toucheren van ditpunt veroorzaakt verlies van kracht. Enorm gevoel van misselijkheid en schade aan de lever.

bl 22 - san j iao shu (transportpunt van de 3 voudige verwarmer).Rug-shu punt van de 3voudige verwarmer. Een speciaal punt voor de stofwisseling van water. Een treffen heeftgevolgen voor de gehele 3 voudige verwarmer en de totale qi stroom van het lichaam.

Extreme qi drainage. Op termijn problemen met de lichaamssmering, waardoor gebrekenaan de gewrichten kunnen ontstaan.

bl 23 - shen shu (transportpunt van de nier).Rug-shu punt van de nier. Een actie beschadigtde nieren. Het stoppen van de nieren en bloed in de urine. De ontvanger zal niet door kunnengaan met de confrontatie en zal neervallen. De nieren verliezen geleidelijk aan hun functieen de dood is onafwendbaar. Een ander gevolg is de opbouw excessieve opbouw van yangenergie in de bovenste verwarmer, met als gevolg flauwvallen en eventueel de dood. In het

bijzonder voor de namiddag is dit een gevaarlijk punt.Toucheren:Recht schroevend ingaand.1e Hulp: Ga naar het ziekenhuis en bezoek ook een traditionele Chinese geneeskunsttherapeut om de nieren te behandelen.


39/117

39

bl 24 - qi hai shu (transportpunt van de zee van energie - rm 6).Een slag of stoot op ditpunt veroorzaakt krachtsverlies in de benen en de rug. De ontvanger zal neergaan. Daarnaastzal er schade zijn aan de onderste verwarmer, hetwelk op termijn corpulentie veroorzaakt,met hart problemen als resultaat.

bl 25 - da chang shu (transportpunt van de dikke darm).Rug-shu punt van de dikke darm.Toucheren kan grote problemen veroorzaken aan de dikke darm. Onmiddellijk een gevoelvan misselijkheid, waardoor de ontvanger de actie moet stoppen. Lokaal veel pijn en qidrainage van do onderste verwarmer. Als de conditie van de ontvanger niet verbetert zal ditop termijn resulteren in stilstand en lichamelijk verval.

bl 26 - guan yuan shu (transportpunt van het bronpunt - rm 4).Een levenskracht punt ,vanwege de actie op de (extra) chong mai meridiaan. Een treffen resulteert in schade aan hetonderlichaam, in het bijzonder het been aan de zijde van het treffen. Qi drainage en daardoormisselijkheid. Op termijn zal dit effect hebben op het totale qi systeem, speciaal hetlevenskracht systeem. De qi stroom in de chong mai zal worden beschadigd en geleidelijkaan worden geblokkeerd en een andere weg moet zoeken. Later in het leven vermindert dekwaliteit van de gezondheid, meer ziekten, operaties, etc..

bl 27 - xiao chang shu (tr ansportpunt van de dunne darm).Rug-shu punt van de dunnedarm. Een middelmatige tot stevige actie op dit punt bezorgt de ontvanger onmiddellijkmisselijkheid en braken. Onmiddellijk of later zal vuur in het hart woeden, waardoor kwalenzullen optreden op zowel fysiek als emotioneel gebied.

bl 28 - pang guang shu (tr ansportpunt van de blaas).Rug-shu punt van de blaas. Een slagof stoot op dit punt veroorzaakt qi drainage en hoogstwaarschijnlijk een knock-out. Verderzullen de lichaamsmechanismen voor dynamische zelfregulatie (homeostasis) wordenverstoord. De functie van de blaas om ongewenst vocht af te voeren wordt geblokkeerd,tezamen met andere functies als het afvoeren van excessieve warmte, damp of koude.Daardoor kunnen kwalen als verkoudheid en griep het lichaam verzwakken.

bl 29 - zhong lu shu (tr ansportpunt van het midden van de rug).Dit punt is zowel fysiek alsspiritueel van belang. De actie op dit punt dient een rechtstreeks ingaande slag te zijn. Destructuur van het lichaam zal daardoor tegengesteld reageren. De benen zullen niet meercorrect werken en de persoon zal met grote pijn er bij moeten gaan zitten. In een normaaluitgebalanceerde situatie dient de qi omhoog te stijgen via de rug. Oude klassieken zeggenhierover: als bl 29 is aangevallen zal deze functie niet werken en de qi zal niet stijgen langsde rug, daarom zal de ontvanger zich erg moe voelen en geen energie hebben, in het

bijzonder in de namiddag. bl 30 - bai huan shu (tr ansportpunt van de wit te cir kel).Ook dit punt is zowel fysiek als

spiritueel van belang. Een slag of stoot veroorzaakt grote schade aan het stuitbeen. Eenconfrontatie zal dan ook snel beindigd zijn.

bl 31 - shang l iao (bovenste gat).Een hard treffen op dit punt veroorzaakt aanzienlijkeschade aan de ruggengraat. Doordat het punt is gelegen boven het heiligbeen zal er tevensgrote spirituele schade zijn.

bl 32 - ci liao (tweede gat).Toucheren van dit punt veroorzaakt dat de benen onmiddellijkhun kracht zullen verliezen, vervolgens zal het lichaam verzwakken, door een gebrek aan qi.Bij een harde slag zullen de spieren verlamd raken. Ook zal er effect zijn in de communicatiemet de geest (shen).

bl 33 - zhong l iao (middelste gat).Idem als voor het punt hiervoor (bl 32). Met dit verschildat de schade aan de ruggengraat groter zal zijn. De onderste verwarmer wordt beschadigdop qi niveau; dat wil zeggen dat de afscheidingsorganen zullen disfunctioneren. Slaan afstoten in een lichte hoek naar de ruggengraat.

bl 34 - xia l iao (onderste gat).Idem als voor het punt hiervoor (bl 33).


40/117

40

bl 35 - hui yang (terugkerend yang).Een actie op dit punt beschadigt het stuitbeen (breken),waardoor er problemen ontstaan in de afscheidingsorganen. Een knock-out door de pijn ,alsmede qi drainage. Dit punt heeft tevens effect op de qi (bovenste hemelse stroom),waardoor mogelijk later in het leven de ontvanger problemen zal ondervinden met zijnspirituele zelf.

bl 36 - cheng fu (opnemen en steunen). Door dit punt stijgt grote hoeveelheden yangenergie naar boven en naar het hoofd. Een treffen hier veroorzaakt misselijkheid en indienhard genoeg, mogelijk een knock-out.

bl 37 - yin men(poort van de volheid).Een actie op dit punt veroorzaakt geen al te groteschade. Wellicht zou een tijdelijke verlamming van het been mogelijk zijn, maar dit is nooitaangetoond.

bl 38 - fu xi (oppervlakkige spleet).Toucheren van dit punt geeft plaatselijk en innerlijkgrote schade. Problemen met de afscheidingsorganen, in het bijzonder de maag (een bezoekaan het toilet). Schade aan de knie. Een treffen in combinatie met punt ni 10 maakt de

problemen nog veel groter. bl 39 - wei yang (naast het midd

(ebook) - kyusho - en katsu jutsu

Documents