eba ders İÇerİklerİnİn tÜr, Özellİk ve sayi bakimindan … · 2018-11-06 · eba dersi...

T.CMİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü

EBA DERS İÇERİKLERİNİN TÜR, ÖZELLİK VE SAYI BAKIMINDAN

KULLANIMININ İNCELENMESİ

Murat SAYIN

EBA DERS İÇERİKLERİNİN TÜR, ÖZELLİK ve SAYI BAKIMINDAN KULLANIMININ İNCELENMESİ

Eğitim Teknolojileri Geliştirme ve Projeler Daire Başkanlığı-Öğretmen

Grafik Tasarım: Bilhan CUYAEğitim Teknolojileri Geliştirme ve Projeler Daire Başkanlığı-Öğretmen

Ankara, Temmuz-2018

Bu çalışma Millî Eğitim Bakanlığı’nın kurumsal görüşlerini yansıtmaz. Sorumluluğu yazara aittir. Yayın ve referans olarak kullanılması kaynak gösterilmek şartıyla Millî Eğitim Bakanlığının iznini gerektirmez.

İÇİNDEKİLER

I. GİRİŞ................................................................................................................................8

1. Eğitim Teknolojileri ve Fatih Projesi.............................................................................10

Problem Cümlesi..........................................................................................................16

Araştırmanın Amacı Ve Önemi........................................................................................16

Araştırmanın Önemi......................................................................................................16

Araştırmanın Sınırlılıkları................................................................................................17

II. YÖNTEM.........................................................................................................................19

e-Öğrenme ve Milli Eğitim Bakanlığı.............................................................................19

Eğitim Bilişim Ağ (EBA) Nedir.........................................................................................20

III. BULGULAR VE YORUM...............................................................................................27

1. EBA Ders Kullanımında Genel Durum Nedir?...........................................................27

1.1. EBA Ders Kullanıcılarının Cinsiyet Dağlımlar Nedir?...............................................30

1.2. EBA Ders Kullanıcılarının Yaş Dağlımı Nedir?.........................................................31

1.3. Öğretmenlerin Okul Türüne Göre EBA Dersi Kullanım Durumu Nedir?.....................32

1.4. Öğrencilerin Okul Türüne Göre EBA Dersi Kullanım Durumu Nedir?........................33

1.5. Türkiye Genelinde EBA Derse Erişim Durumu Nedir?.............................................34

1.6. Tıklama Sayısına Göre Türkiye Genelinde EBA Derse Erişim Durumu Nedir?........36

1.7.Türkiye Genelinde EBA Derse Erişimde İlk Defa Oturum Açma Durumu Nedir?......37

1.8. Türkiye Genelinde EBA Dersten Hemen Çıkama Durumu Nedir?............................38

Eğitim Teknolojileri Geliştirme ve Projeler Daire Başkanlığı

2. EBA Ders Modülünde Kullanılan İçeriklerin Kullanım Durumlarının Sınıflar Bazında Durumu

Nedir? En Etkin Kullanılan Sınıf Düzeyleri Hangileridir?......................................................38

2.1. İlkokul 1. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?................................................39




2.5. Ortaokul 5. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?.............................................42

2.6. Ortaokul 6. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?............................................42



2.9. Lise 9. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?....................................................44

2.10. Lise 10. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?.................................................45

2.11.Lise 11. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?...............................................46

2.12 Lise Son 12. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?..........................................46

3. EBA Ders Modülüne En Fazla İçerik Erişimi Yapan Öğretmen Branşları Hangileridir?.....47

4. EBA Ders İçeriklerinin Kullanımında En Çok Hangi Tür Cihazlar Kullanılmıştır?...............49

4.1. EBA Ders Girişlerinde Hangi Tür Cihazlar Kullanılmaktadır?..........................................49

4.2. EBA Ders Girişlerinde Kullanılan Mobil Cihazların Modelleri Nedir?..............................51

IV. SONUÇ ve ÖNERİLER..................................................................................................52

Sonuçlar.........................................................................................................................52

Öneriler...........................................................................................................................56

Kaynakça.......................................................................................................................58


ŞEKİLLER LİSTESİ

Şekil 1:Yeni EBA’nın www.eba.gov.tr Ekran Görünümü.....................................................21

Şekil 2: EBA Kimlik Bilgileri ile Giriş Ekranı.........................................................................22

Şekil 3: EBA Ders Girişe Ekranı ve Duvarım........................................................................23

Şekil 4: EBA Dersin Dersler Modülü .................................................................................. 23

Şekil 5: EBA Ders Sınavlarım Modül Ekranı.........................................................................24

Şekil 6. EBA Ders, Ürettiklerim Modülü...............................................................................24

Şekil 7: EBA DERS Sınıflarım ve Gruplarım.........................................................................25

Şekil 8: EBA Ders Dosyalarım Menüsü................................................................................25

Şekil 9: EBA Ders İçerik Üretim Sistemi..............................................................................26

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1. EBA Dersin Kullanım Süreleri.................................................................................28

Tablo 2. EBA Ders Oturum Sayısı, Oturum ve Sayfa Görüntülenme Sayısı.........................30

Tablo 3. EBA Ders Erişiminde Türkiye Geneli......................................................................34

Tablo 4. Ortaokul Öğretmenlerinin Branşlarına Göre EBA Ders Kullanım Durumu..............47

Tablo 5. EBA Derse Erişim Yapan Öğretmenlerin Lise Branşlarına Göre Kullanım

Durumu........................................................................................................................48

Tablo 6. EBA Derse Girişlerde Kullanılan Cihaz Kategorisine Göre Kullanım Oranları........50

Tablo 7. EBA Derse Girişlerde Kullanılan Cihaz Kategorisine Göre Kullanım Oranları.........51

TABLO ve ŞEKİLLER


Grafik 1.1 Aralık 2016 31 Aralık 2017 Arasındaki Kullanıcı Hareketi...................................27

Grafik 2. Kullanıcıların EBA Ders İçerisindeki Tıklama Sayısı..............................................29

Grafik 3. EBA Dersi Aktif Kullananların Cinsiyete Göre Dağlımlar.......................................31

Grafik 4. EBA Kullanıcılarının Yaşlarına Göre Dağlımı..........................................................31

Grafik 5. EBA Ders Kullanımında Öğretmenlerin Okul Türlerine Göre Kullanım Durumu....32

Grafik 6. EBA Dersi Kullanan Öğrencilerin Okul Türlerine Göre Dağlımı.............................33

Grafik 7. 2017 Yılı Eğitim Öğretim Yılına Göre EBA Dersin İller Göre Kullanım Oranı.........36

Grafik 8. Tıklama Sayısına Göre Türkiye Genelinde EBA Derse Erişim..............................36

Grafik 9. Türkiye Genelinde EBA Derse Erişimde ilk Defa Oturum Açma...........................37

Grafik 10. İllere Göre Siteden Hemen Çıkma Oranı............................................................38

Grafik 11.1.Sınıf EBA Ders Kullanımı..................................................................................39

Grafik 12. 2.Sınıf EBA Ders Kullanımı.................................................................................39

Grafik 13. 3. Sınıf EBA Ders Kullanımı................................................................................40

Grafik 14. 4. Sınıf EBA Ders Kullanımı.................................................................................41



Grafik 17. 7.Sınıf EBA Ders Kullanımı.................................................................................43


Grafik 19. Lise 1. Sınıf (9.sınıf) EBA Ders Kullanımı............................................................44

Grafik 20. Lise 2. Sınıf EBA Ders Kullanımı........................................................................45



Grafik 23. EBA Derse Erişimde Kullanılan Cihazlar Kategorisi............................................49

Grafik 24. EBA Derse Erişimde Kullanılan Cihazların Yaşa Göre Dağlımı...........................50

GRAFİKLER


8


1990’lı yıllarda Bilgisayarların hızla hayatın her alanında aktif kullanılmaya

başlamasıyla Milli Eğitim Bakanlığı okullarda bilgi ve iletişim teknolojileri yaygınlaştırmak

amacıyla, Dünya Bankası işbirliğiyle Temel Eğitim Projesi adında bir proje başlatmıştır.

Projeden elde edilen kaynaklarla temel eğitim ve ortaöğretim kurumlarında 30-35

bilgisayardan oluşan Bilgi Teknolojileri Laboratuvarları kurarak çocuklarımıza ve gençlerimize

Bilgi Teknolojileri ne yönelik ilk eğitimleri verilmeye başlamıştır.

Bilgi Teknolojileri sınıfının oluşturulması ile birlikte okullar bilgisayar laboratuvarlarında

kavuşmuş bilgisayar öğretmenleri atanmış bu donanım için gerekli eğitimler verilmiş ve

çocuklarımıza 6. sınıftan itibaren bilgi ve iletişim teknolojilerinin vazgeçilmez aracı olan

bilgisayar kullanımı yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda BT eğitimleri için gerekli

olan eğitim materyalleri geliştirilmeye çalışılmış. Özel sektör ile işbirliği yapılarak CD tabanlı

eğitim içerikleri sektörden satın alınmış çoğaltılıp okullara gönderilmiştir.

Bilgi çağında bilginin sürekli değiştiği bir ortamda Bilgisayar ve Bilgi Teknolojileri’

de hızla değişmiş okullardaki BT laboratuvarlarının hız ve içerik anlamında yenilenmesini

gerektirdiğinden kısa bir zaman içerisinde laboratuvarlar Teknolojik olarak atıl kalmasına

neden olmuştur.

2000’li yılların başında Milli Eğitim Bakanlığı Bilgi Teknolojilerindeki hızlı

geliştirmeye ayak uydurmak amacıyla sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmış okulların bilgi

teknolojileri Sınıflarını yeni model bilgisayarlarla güncellemeye çalışmıştır, ancak bilgisayar

teknolojisindeki hızlı gelişmeler bu teknolojinin sınıflara getirilmesinde ve modernizasyon

çalışmalarında yeteri kadar etkin olunamamıştır. Bu nedenle bilgi ve iletişim teknolojilerindeki

I. GİRİŞ

9


gelişmelere ayak uyduracak yeni bir model arayışına girilmiştir, bu model arayışı sonucunda

Bakanlığın geçmişteki tecrübelerinden yararlanarak Eğitimde Fırsatları Arttırma ve Teknoloji

İyileştirme Hareketi (FATİH) adı altında ortaya FATİH projesi çıkmıştır.

FATİH projesi 2010 yılında kamuoyu ile paylaşıldığında tüm öğrencilere tablet

bilgisayar dağıtılması gibi popüler bir proje olarak tanıtılmıştır. FATİH projesi bu nedenle

gerek kamuoyunda, gerek toplumda donanım projesi olarak algılanmıştır. Oysaki FATİH

projesi okullarda mevcut teknolojik altyapının güncellenmesi, öğretmen eğitimleri ve eğitim

teknolojilerinin kullanımı anlamında Türk Eğitim Sisteminde köklü bir değişikliği hedefleyen

büyük ölçekli bir projedir.

Projede öğretmenlerimizin modern ve güncel teknolojilerle donatılmış sınıflarda,

teknolojiyi aktif kullanan, sınıf içi uygulamalarında bu teknoloji ile öğrenme ve öğretme

süreçlerini zenginleştiren, kendilerini sürekli geliştiren öğrenen-öğretmen olma yolunda

dönüşümü tetiklemesi üst politika belgelerinde ifade edilmektedir. Ayrıca gençlerimizin 21.

yüz yıl becerilerinde BT araçlarını aktif kullanmaları ve bilgi ekonomisine katkı sağlaması

hedeflenmiştir.

Bu çalışmada projenin Eğitim Bilişim Ağı içerisindeki EBA Ders modülü özelinde

WEB Portalın’da tutulan EBA’nın 1 yıllık verileri analiz edilerek EBA Ders içerikleri hakkında

genel bir durum tespiti yapılması amaçlanmıştır.

10


1. Eğitim Teknolojileri ve FATİH Projesi

Eğitimde günümüz teknolojilerinin sınıflarda aktif kullanılmasıyla öğrenme ve

öğretme süreçlerinde değişiklik yapılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Eğitim teknolojisi

dendiğinde günümüz teknolojisinde artık internet ve uzaktan eğitim platformları akla

gelmektedir bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığının kurduğu Eğitim Bilişim Ağını(EBA)

kurulmasıyla Eğitimde Teknolojinin kullanımının tüm boyutları ile sorgulanması

gerekmektedir. EBA platformu Günümüzde kullanıma sunulan bir Eğitim Teknolojisi aracıdır.

Eğitim teknolojisi, öğrenme sorunlarını analiz eden, bu sorunların çözümü için çözüm

yöntemleri geliştiren, uygulayan, değerlendiren ve yöneten, insanları, süreçleri, fikirleri,

araçları ve organizasyonları içeren karmaşık ve iç içe girmiş bir süreçtir. Eğitim teknolojisi

öğrenci başarısının artırılması için öğretim ve öğrenme süreçlerinin tasarlanmasını içeren

sistematik ve sürekli tekrarlanan bir süreçtir. Eğitim teknolojisi bazen öğretim teknolojisi ya

da öğrenme teknolojisi olarak da adlandırılır. Eğitim teknolojisi öğrenmenin iyileştirilmesi

ve başarının artırılması için uygun teknolojik süreçlerin ve kaynakların oluşturulmasını,

kullanılmasını ve yönetilmesini içerir (Jandog, 2013).

Uluslararası Teknoloji Eğitimi Derneğine (2013) göre eğitim teknolojileri teknolojiyle

öğretir (teknolojiyi araç olarak kullanır.), öncelikle bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanır ve

ana hedefi öğretim ve öğrenme süreçlerinin geliştirilmesidir. Eğitim teknolojisi farklı bilim

dallarındaki (iletişim, psikoloji, sosyoloji, felsefe, yapay zekâ, bilgisayar bilimleri, vb.) teorik

bilgileri ve eğitim uygulamalarından ulaşılan deneysel verileri kullanan teorik bilgiye dayalı bir

alandır. Eğitim teknolojisi öğrenmenin iyileştirilmesi için teknolojiyi kullanmaktadır. Öğrenci

başarısının artırılması için öğretim süreçlerinin tasarlanmasını içeren sistematik bir süreçtir

(Descryver, 2012).

11


Alkan (1992)’a göre eğitimle teknoloji arasında çok yönlü ilişkiler söz konusudur.

Teknolojik bir ortamda yaşamını sürdürmek durumunda olan çağdaş bir insana, bu ortama

uyum sağlaması için gerekli yetenekleri kazandırma yönünden eğitim ve teknoloji arasında

bir ilişki söz konusudur. Diğer taraftan belirli bir teknolojinin gerektirdiği insan gücünü

yetiştirme yönünden eğitim teknoloji arasında ilişkiye ihtiyaç vardır. Teknolojinin yarattığı

yeni olanaklardan eğitimde yararlanma bakımından böyle bir ilişki gerekli olmaktadır.

Bilimsel ve teknolojik bir nitelik kazanan çağdaş toplum yapısal ve fonksiyonel farklılıklar

göstermektedir.

Eğitim teknolojisi eğitimle ilgili kuramların etkin ve olumlu biçimde uygulamaya

dönüştürülmesi için personel araç gereç süreç ve yöntemlerden oluşmuş bir sistemler

bütünüdür. Eğitim teknolojisi öğrenme ve öğretmeyi en iyi biçimde planlayıp gerçekleştirmek

ve gerekli değerlendirmeyi yapmak amacıyla öğrenme öğretme süreçlerine sistematik bir

yaklaşımdır. Eğitim teknolojisi eğitimin hedefleri ve değerlerine nasıl ulaşılabileceği ve bu

hedeflere ulaşabilmek için gerekli araçların nasıl kullanılacağı konusuyla ilgilenmektedir.

Eğitim teknolojisi ileri düzeyde bir planlama programlama ve organizasyon gerektirmektedir.

Bir eğitim programı dört soruya (Niçin?, Ne?, Nasıl?, Sonuç?) cevap teşkil eden dört

temel öğeden (Hedefler, İçerik, Süreçler, Değerlendirme) oluşmuştur. Eğitim teknolojisi, bu

öğelerden süreç ve onun fonksiyonu olan ortamlar, yöntemler ve tekniklerle ilgili olmakla

beraber, kapsamı sadece bu öğe ile sınırlı değildir. Çünkü programı oluşturan öğelerin tümü

birbirleriyle organik olarak ilişkili olup hep birlikte bir bütün teşkil etmektedir.

Eğitim teknolojisi, öğrenme sorunlarını analiz eden, bu sorunların çözümü için

çözüm yöntemleri geliştiren, uygulayan, değerlendiren ve yöneten, insanları, süreçleri,

fikirleri, araçları ve organizasyonları içeren karmaşık ve bütünleşmiş bir süreçtir. Eğitim

teknolojisi bazen öğretim teknolojisi ya da öğrenme teknolojisi olarak da adlandırılır. Eğitim

teknolojisi öğrenmenin iyileştirilmesi ve başarının artırılması için uygun teknolojik süreçlerin

ve kaynakların oluşturulmasını, kullanılmasını ve yönetilmesini içerir.

12


Eğitim teknolojisi farklı bilim dallarındaki (iletişim, psikoloji, sosyoloji, felsefe, yapay

zeka, bilgisayar bilimleri, vb.) teorik bilgileri ve eğitim uygulamalarından ulaşılan deneysel

veriler sonucu ortaya çıkan teorik bilgiye dayalıdır. Eğitim teknolojisi öğrenmenin iyileştirilmesi

için teknolojiyi kullanmaktadır. Eğitim teknolojisi öğrenci başarısının artırılması için öğretim

süreçlerinin tasarlanmasını içeren sistematik bir süreçtir. Günümüzde dünyanın değişik

ülkelerinin eğitim sistemlerinde kullanılan bilişim teknolojileri destekli eğitim teknolojileri şu

şekilde sıralanabilir;

1. Internet Blogları,

2. Sınıf web siteleri

3. Internet Bulut Sistemleri

4. Internet Ortamlı Yardımlaşma ve Düşünme Araçları

5. Eğitsel Oyunlar

6. Eğitsel Videolar, Ders Videoları, Podcastlar

7. Tablet Bilgisayarlar

8. Mikrobilgisayar Destekli Fen Laboratuvarları

9. İnteraktif Tahtalar

10. Online Dersler

11. Resim ve Görüntü İşleme Yazılımları

12. Sunum Yazılımları

13. Sosyal Ağlar

14. Mobil Cihazlar, Cep Telefonları ve Akıllı Telefon Uygulamaları

15. Internet Tabanlı Anket Uygulamaları

13


Eğitim teknolojisinin Türk Eğitim sisteminde eğitim öğretim sistemine bütünleştirme

süreci 1930›lu yıllarda eğitimde nitelik artırma ve eğitim materyallerini zenginleştirme

düşüncesiyle yurt dışından deney setleri, tepegözler, haritalar, vb. eğitsel materyaller

getirtmeyle başlamıştır.

1950’li yıllara gelindiğinde üniversiteler eğitimde ortam zenginliğinin önemine

dikkatleri çekmeye başlayınca MEB bakanlık yetkilileri konuyu eğitim ve ekonomi yönünden

inceleyerek 29 Mart 1951 yılında görsel ve işitsel eğitim araçlarının üretilmesi ve çoğaltılması

amacı ile “Öğretici Filmler Merkezî (ÖFM)” Bakanlık merkez teşkilatına bağlı olarak

kurulmuştur.

1952 yılında ilk ve orta öğretim düzeyindeki öğrencilere test soruları hazırlamak için

“Test Bürosu” da ÖFM gibi Bakanlık merkez teşkilatına bağlı olarak açılmıştır.

1962’de filmlerin seslendirilmesi için “Radyo ile Eğitim Ünitesi” kurulmuştur.

1968’de Öğretici Filmler Merkezînin (ÖFM) adı radyo, TV programları ve grafik

üretimine başlanmasıyla birlikte “Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Merkezî (FRTM)” olarak

değiştirilmiştir.

1992 yılına Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Merkezi başkanlık statüsüne

dönüştürülür ve adı “Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Başkanlığı (FRTEB)” olur. Örgün

eğitim dışında kalan ve orta öğrenimlerini tamamlamak isteyen yurttaşlarımıza öğrenim

olanağı sunmak için bünyesinde uzaktan eğitim yöntemi ile öğrenim yapan «Açıköğretim

Lisesi» kurulmuştur.

1998 yılına gelindiğinde hizmet alanın genişletilmesi ve tek elden yönetilmesi

düşüncesiyle Bakanlık bünyesinde iki ayrı alanda hizmet veren Film Radyo ve Televizyonla

Eğitim Başkanlığı ile bilgisayar hizmetleri ve merkezi sistem sınavları yapan Bilgisayar

Hizmetleri ve Eğitimi Genel Müdürlüğü bir çatı altında birleştirilerek kanunla Eğitim

Teknolojileri Genel Müdürlüğü adını almıştır.

14


2011 yılında 652 sayılı KHK ile değişen teşkilat yasası ile Eğitim Teknolojileri Genel

Müdürlüğü adı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir.

Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan (2006-2010) Bilgi Toplumu

Stratejisi’nde Bilişim Teknolojilerinin Eğitim Sistemimizde kullanımıyla ilgili olarak “Bilgi

ve iletişim teknolojileri eğitim sürecinin temel araçlarından biri olacak ve öğrencilerin,

öğretmenlerin bu teknolojileri etkin kullanımı sağlanacaktır.” hedefi yer almıştır. Bu kapsamda,

Bakanlığımızdan örgün ve yaygın eğitim verilen kurumlarda bilgi ve iletişim teknolojisi

altyapısını tamamlanması, öğrencilere bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanma yetkinliğinin

kazandırılması, bilgi ve iletişim teknolojileri destekli öğretim programlarının geliştirilmesi

istenmektedir.

Bilgi Toplumu Stratejisi’nde ayrıca Bilgi toplumuna dönüşümün sağlanması

için Bakanlığımızın görev alanıyla ilgili olarak aşağıdaki hedeflerin gerçekleştirilmesi

istenmektedir.

• Bireylerin yaşam boyu öğrenim yaklaşımı ve e-öğrenme yoluyla kendilerini

geliştirmeleri için uygun yapıların oluşumu ve e-içeriğin geliştirilmesi,

• Ortaöğretimden mezun olan her öğrencinin temel bilgi ve iletişim teknolojileri

kullanım yetkinliklerine sahip olması, İnternetin etkin kullanımı ile her üç kişiden

birisinin e-eğitim hizmetlerinden faydalanması,

• Herkese bilgi ve iletişim teknolojilerini öğrenme ve kullanma fırsatının sunulması,

• Her iki kişiden birinin internet kullanıcısı olması,

• İnternet, toplumun tüm kesimleri için güvenilir bir ortam haline getirilmesi

Bilgi Toplumu Stratejisini gerçekleştirmek amacıyla, Milli Eğitim Bakanlığının 2010-

2014 Stratejik Planında, Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi temasında yer alan “Stratejik

Hedef 14.1: Bakanlığımıza bağlı okul ve kurumlarımızın bölgesel farklılıkları gidermek

amacıyla 2014 yılı sonuna kadar tümünün bilişim teknolojilerinden yararlanmasını sağlamak”

15


olarak Hedef tanımlanmış ve sorumlu birim olarak Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel

Müdürlüğü belirlenmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı 2014-2019 Yıllarını kapsayan stratejik planında ise “FATİH Projesi

ile örgün ve yaygın eğitim kurumlarında bilgi ve iletişim teknolojisi altyapısını geliştirme,

öğretmen ve öğrencilerimize etkin bilgi ve iletişim teknolojileri becerilerini kazandırmak ve

bu alanlardaki gelişmeleri takip etmek.” olarak belirleyerek Projenin hedeflerine ulaşması

için 2019 sonuna kadar uzatılmıştır.

Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün koordinesinde 2010 yılından

beri yürütülen Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi. FATİH Projesi

FATİH projesi beş ana bileşenden oluşmaktadır. Bunlar:

• Donanım ve Yazılım Altyapısının Sağlanması

• Eğitsel e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesi

• Öğretim Programlarında Etkin BT Kullanımı

• Öğretmenlerin Hizmet içi Eğitimi

• Bilinçli, Güvenli, Yönetilebilir ve Ölçülebilir BT Kullanımının

Fatih projesiyle “her okula bilgisayar döneminden her öğrenciye ve öğretmene

bilgisayar” dönemine geçiş amaçlanmıştır. Eğitimde FATİH Projesi, eğitim ve öğretimde fırsat

eşitliğini sağlamak ve okullarımızdaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla Bilişim Teknolojileri

araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde daha fazla duyu organına hitap edilecek şekilde,

derslerde etkin kullanımı amaçlanmıştır.

Projede okulöncesi, ilköğretim ile ortaöğretim düzeyindeki tüm okullarımıza

yaklaşık 570.000 dersliğine, LCD Panel Etkileşimli Tahta ve internet ağ altyapısı sağlamak,

aynı zamanda her öğretmenimize ve her öğrencimize tablet bilgisayar seti verilmesi

amaçlanmıştır. Ayrıca dersliklere kurulan Bilişim Teknolojileri BT donanımının

16


öğrenme-öğretme sürecinde etkin kullanımını sağlamak amacıyla öğretmenlere hizmetiçi

eğitimler verilmesi. Bu süreçte öğretim programları BT destekli öğretime uyumlu hale

getirilerek eğitsel e-İçerikler oluşturulması hedeflenmiştir.

FATİH Projesi kapsamında bu güne kadar meslek liseleri dâhil tüm lise türlerindeki

sınıflara 432.288 adet LCD etkileşimli tahta yerleştirilmiş, öğrenci ve öğretmenlere

1.330.000 adet tablet bilgisayar seti, okullara 45.653 çok amaçlı yazıcı dağıtılmış toplamda

13 bin okula geniş bant internet erişimi sağlanmıştır. (YEGİTEK idari faaliyet raporu 2017)

Öğretmen ve öğrencilerimizin ders öğretimi ve öğreniminde kullanılmak üzere

e-içerikleri sağlamak amacıyla Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Bakanlığımızın eğitim portalı olarak

kurulmuş ve bu alandaki çalışmaları devam etmektedir.

Problem Cümlesi

Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Portalında yer alan EBA Ders Modülü’ deki içeriklerin Tür,

Özellik ve Sayı bakımından İhtiyaç analizinin yapılması.

Araştırmanın Önemi

Millî Eğitim Bakanlığı, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Tarafından

yürütülen FATİH projesi bileşenlerinden biride Eğitsel e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesidir.

Bu kapsamda Bakanlığın ihtiyaç duyduğu e-İçeriklerin sağlanması, geliştirilmesi ve Öğrenme

ve Öğretme süreçlerinde aktif kullanılmasının sağlamak amacıyla kurulan Eğitim Bilişim Ağı,

öğretmen ve öğrencilere nitelikli içerikler sunmak ve içerik havuzunu genişletmek amacıyla

özel sektör ile işbirliği yapmıştır.

Özel sektörle yapılan işbirlikleri sonucunda e- içeriklerin geliştirilmesi

zenginleştirilmesinin yanında geniş bir kullanıcısı olan özel eğitim portları özelinde çalışmalar

genişletilmiş ve Türk Telekom iştiraklerinde olan SEBİT firması ile yapılan bir sözleşme ile

Eğitim Bilişim Ağında içerisinde EBA Ders modülü oluşturulmuştur.

17


Oluşturulan bu modülün verisi Google Analytics tarafından 1 Yılık periyotta tutulan verilerin

analizleri üzerinden Bakanlık birimleri tarafından yapılan alanındaki ilk çalışmalardan biridir.

Araştırmanın Sınırlılıkları

EBA Ders modülünde 1 Aralık 2016 - 31 Aralık 2017 tarihleri arasında web kayıtlarının

incelenmesi için geliştirilmiş olan web aracı Google Analytics yoluyla sınıflandırılan ve

toplanan verilerin analizi ile sınırlıdır.

Veriler Google Analytics tarafından toplanıp, raporlar için işlenir ve iki temel formatta

görülebilir, metrikler ve boyutlar. Metrik, kullanıcıların web sitesinde gerçekleştirdikleri

davranışın sayısal bir özetidir (Google, 2018). Bu verilerden hareketle EBA ders modülünde

söz konusu istatistiki verilerden yola çıkarak araştırma kapsamında aşağıdaki sorulara

cevaplar aranmıştır.

Araştırmanın genel amaçları doğrultusunda;

1. EBA Ders kullanımında Genel Durum Nedir?

1.1 EBA Ders kullanıcılarının cinsiyet dağlımlar nedir?

1.2. EBA Ders kullanıcılarının yaş dağlımı nedir?

1.3 Öğretmenlerin okul türüne göre EBA Dersi kullanım durumu nedir?

1.4 Öğrencilerin okul türüne göre Eba dersi kullanım durumu nedir.

1.5 Türkiye Genelinde EBA derse erişim durumu nedir?

1.6 Tıklama sayısına göre Türkiye Genelinde EBA derse erişim durumu nedir?

1.7 Türkiye Genelinde EBA derse erişimde ilk defa oturum açma durumu nedir?

1.8 Türkiye Genelinde EBA dersten hemen çıkama durumu nedir?

18


2. EBA Ders modülünde kullanılan içeriklerin kullanım durumlarının sınıf düzeylerinde

durumu nedir? En etkin kullanılan sınıf düzeyleri hangileridir?

2.1 İlkokul 1. Sınıflarda EBA Ders Kullanım durumu nedir?




2.5 Ortaokul 5. Sınıflarda EBA Ders Kullanım durumu nedir?




2.9 Lise 9. Sınıflarda EBA Ders Kullanım durumu nedir?



2.12 Lise son 12. Sınıflarda EBA Ders Kullanım durumu nedir?

3. EBA Ders modülünde en fazla içerik erişimi yapan Öğretmen branşları hangileridir?

3.1.1 EBA Ders girişlerinde hangi cihazlar kullanılmaktadır?

19


EBA Ders uygulamasını kullanım durumunu belirlemeyi amaçlayan bu çalışma,

mevcut durumu ortaya koymayı amaçlayan tarama (betimsel) modelinde bir araştırmadır.

Tarama modeli, geçmişte ve hâlen var olan durumu var olduğu şekilde betimlemeyi

amaçlayan bir araştırma yaklaşımıdır (Karasar, 1995:77).

Veriler EBA Ders modülünün Google Analytics tarafından tutulmakta olup bu

verilerin anlamlı bir hale getirilmesi için birleştirilerek analizleri yapılmıştır. Çalışmada

kullanılan öğretmenlerin ders içeriklerini kullanma durumu, aktif kullanıcı veri kayıtları

sonucu elde edilen 200 bin kullanıcının % 50 si çalışılarak kullanıcı verileri yorumlanmıştır.

e-Öğrenme ve Milli Eğitim Bakanlığı

Milli Eğitim Bakanlığı uzaktan öğreneme uygulamalarına radyo ile öğrenme,

Televizyon ile öğrenme gibi kitle iletişim araçlarını eğitim alanında kullanarak Anadolu

Üniversitesi ile birlikte başlayan sayılı ülkelerdendir. Özellikle 90 lı yıllarda bilişim

teknolojilerinin hızla gelişmesi ve yaygınlaşmaya başlamasıyla Milli Eğitim Bakanlığı,1998

yılında Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünü kurmuş ve bu Genel Müdürlük kanalı ile

başta açık öğretim ortaokulu, açık lise gibi mekândan bağımsız uzaktan eğitime imkân

veren okulları oluşturmuştur. Bu okullarda okuyan öğrencilere başta Televizyon olmak üzere

web sayfaları ve uzaktan eğitim uygulamaları ile öğrencilerine hizmet vermeye başlamıştır.

Bakanlığımızın İLSİS, PERSİS, gibi elektronik yazılımları ile başlayan süreç e-okul,

MEBBİS gibi çok büyük ölçekli projeleri gerçekleştirmiştir. Bilgi Teknolojisi Eylem planı

kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimde FATİH projesini planlanmış ve 2010 yılından

itibaren hayata geçirilmiştir.

II. YÖNTEM

20


FATİH projesinin eğitim içeriklerinin ders programlarıyla etkileşimli bir şekilde sunulması

noktasında en önemli bileşeni Eğitim Bilişim Ağı dır.

Eğitim Bilişim Ağ (EBA) Nedir:

Eğitimde FATİH projesinin başlamasıyla geçmiş yıllarda Eğitim Teknolojileri Genel

Müdürlüğü olarak hazırlanmış olan eğitim filmleri, dia setler, ders asetatları, eğitici fotoğraflar

multimedya CD içerikleri ile uzaktan eğitim çalışmalarında kullanılan materyaller bir araya

getirilmiş ve Eğitim Bilişim Ağının ilk materyal havuzu oluşturulmuştur.

Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Farklı, zengin ve eğitici içerikler sunmak, Bilişim kültürünü

yaygınlaştırarak eğitimde kullanılmasını sağlamak, amacıyla;

• İçerikle ilgili ihtiyaçlara cevap vermek,

• Sosyal ağ yapısıyla bilgi alışverişinde bulunmak,

• Zengin ve gittikçe büyüyen arşiviyle derslere katkı sağlamak,

• Bilgiyi öğrenirken aynı zamanda yeniden yapılandırabilmek ve bilgiden bilgi

üretmek amacıyla tasarlanan sosyal bir eğitim platformu özelliğini sürdürmek

İlkeleri ile yapılandırılmıştır.

Eğitim Bilişim Ağı (EBA) kapsamında; Eğitim sistemimizin ilkokul, ortaokul ve lise

kademelerindeki bütün ders alanları için birinci aşamada Lise düzeyinde Türk Dili ve

Edebiyatı, Fizik, Kimya, Biyoloji, Coğrafya, Tarih, Yabancı Dil, Bilişim Teknolojileri, Din

Kültürü ve Ahlâk Bilgisi, derslerine yönelik e-öğrenme materyalleri üretimleri yapılmakta ve

sürekli olarak gelişmektedir.

EBA’ da 6 ana modül olarak geliştirilmiştir. Aynı zamanda 2 farklı platformdan

oluşmaktadır. Sekil 1 de görüldüğü gibi herkesin kullanımına açık olan içeriklerden oluşan

http://www.eba.gov.tr uzantılı giriş ekranı ile platforma giriş yapılabilir.

21


Şekil 1. Yeni EBA’nın www.eba.gov.tr Ekran Görünümü

EBA ‘nın kendi içinde 6 modülden oluşan bir yapısı bulunmaktadır. Bu Modüller,

EBA Ders modülü, içerik modülü, yarışma modülü, uygulamalar modülü, E-kurs modülü,

Öğretmen ve Öğrenciler EBA derse Şekil 2’de yer alan ekran üzerinden MEBBİS ve e okul

bilgileri ile giriş yapmaktadırlar.

22


Şekil 2. EBA Kimlik Bilgileri ile Giriş Ekranı

EBA DERS MODÜLÜ

Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Türk Telekom iştiraklerinde olan

SEBİT firması ile yapılan bir protokol ile Eğitim Bilişim Ağı içerisinde EBA Ders adı verilen

bir modül oluşturulmuştur. 2016 yılında bu modül yenilenen ara yüzü ile Yeni EBA sloganı ile

kamuoyuna duyurularak kullanıma açılmıştır.

İçerisinde Tüm Sınıf seviyelerine göre 6 alt modülü barındırmaktadır. Bu modüller

Şekil 3 deki gibi sırasıyla Duvarım, Dersler, Sınıflar ve Gruplarım, Dosyalarım, İçerik Üretim

Sistemi adındaki modüllerdir.

EBA Ders Modülü, Doğrudan duvarıma açılmaktadır. Duvarım bölümünde öğrenci ve

öğretmenlerin ileti paylaşması, bir konu hakkında öğrencilerle ve meslektaşları ile Tartışma

başlatmak, Bir konu hakkında Oylama oluşturmak bir konu hakkında Etkinlik planlamak

amacıyla alt menü ve uygulamalar bulunmaktadır.

23


EBA Ders içerisinde Dersler modülüne tıklandığı zaman Konular menü başlığı, Sınavlar,

Ürettiklerim, Ders Listelerim, Çalışma Takibi, Raporlar, şeklinde alt menüler açılmaktadır. Bu

menü içeriklerinden Konular sınıf düzeyleri ve derslere göre sınıflandırılmış içeriklere erişim

sağlamaktadır. Şekil 4’ te görüldüğü gibi Bu içerikler konu başlıklarına göre kullanıcılara

sunulmaktadır.

Şekil 4. EBA Dersin Dersler Modülü

Şekil 3. EBA Ders Girişe Ekranı ve Duvarım

EBA Ders modülü sınavlar menüsü altında Tarama testleri, Alıştırmalar, Merkezi ortak

sınavlar, Yazılı ve Çalışma soruları, Öğretmenler tarafından hazırlanan sınav soruları, Yaprak

testlerim şeklinde şekil 5 de görüldüğü gibi bir ekran bulunmaktadır.

24


EBA Ders Platformunda Ürettiklerim Modülü, Öğretmenlerin dersine girdikleri Sınıf

Listelerini, Öğrencilerle paylaştıkları veya ders anlatımında kullandıkları ders materyallerini,

İnteraktif Etkinlik veya konu anlatımlarını, Ders planlarını ve konulara ilişkin değerlendirme

Sınavları hazırladıkları veya öğrencilerle paylaştıkları bir planlama modülü olduğu Şekil 6’ da

görülmektedir. Bu modül Öğretmenlerin okullardaki öğretme ve öğrenme süreçlerinin tüm

aşamalarını desteklemektedir.

Şekil 5. EBA Ders Sınavlarım Modül Ekranı

Şekil 6. EBA Ders, Ürettiklerim Modülü

25


EBA Ders Platformu e-okulda oluşturulmuş olan Sınıf kayıtlarından yararlanarak

Öğretmenlere Okulda girdikleri sınıfları tanımlamaları öğrenci Çalışma Grupları

oluşturulmasına ve Öğrencilerin sistem üzerindeki çalışmalarını değerlendirmesine imkânlar

sunmaktadır. Şekil 7’de görüldüğü gibi bir ara yüze sahiptir.

EBA Ders Platformunda Dosyalarım modülü Öğretmenlere 2 GB bir saklama alanı

veren bir bulut hizmeti vermektedir. Bulut sistemi aynı zamanda öğrenciler içinde geçerli olup

önemli ders materyallerini saklamak ve paylaşmak için 1 GB bir saklama alanı kullanmalarına

izin vermektedir Şekil 8 de görüldüğü gibi bu alandaki dosyalara erişim sunan bir arayüzü

mevcuttur.

Şekil 7. EBA Ders Sınıflarım ve Gruplarım

Şekil 8. EBA Ders Dosyalarım Menüsü

26


EBA Ders Platformunda özellikle Öğretmenlere Öğrenme-Öğretme süreçlerinde

kullanmaları için kendi hazırladıkları e- içerikleri veya EBA içerisinde yer alan içerikleri

sınıflandırdıkları Materyaller, İçerikler, Öğrenme Adımları, Ders Akışları, Sorular, Sınavları

hazırladıkları veya kullandıkları ayrıca içerik hazırlamak amaçlı V Fabrika isimli bir e-uygulama

geliştirme aracı bulunduran Şekil 9’da görülen modüldür.

Şekil 9. EBA Ders İçerik Üretim Sistemi

27


Bu bölümünde EBA Ders modülünün yeni EBA Web tasarımı içerisinde yayına alındığı

1 Aralık 2016 tarihi ile 31 Aralık 2017 tarihleri arasında, Google Analitikte tutulan verilerinin

çözümlenmesi sonucunda elde edilen bulgular ve bulgulara ilişkin yorumlar yer almaktadır.

1. EBA Ders Kullanımında Genel Durum Nedir?

EBA Ders Modülü yeni EBA Web sayfanın tasarımı ile birlikte devreye alındığı 1

Aralık 2016 tarihinden 31 Aralık 2017 tarihine kadar olan süre zarfında 37.203.610 kullanıcı

oturumu açılmıştır.

050000

100000150000200000250000300000350000400000

Aralık ayı 2016-2017 Yılları Oturum Açma Oranı

2016 yılı Oturum sayısı 2017 yılı Oturum Sayısı

EBA ders Modülünün tanıtımı ve bilinirliliği arttıkça kullanım oranlarında artış olduğu

görülmektedir. 2016 yılı Aralık ayında faaliyetlerine başlayan EBA Dersin 2017 yılı aynı aya

göre oturum sayısı Grafik 1’ de görüldüğü şekilde 150.000 - 350.000 Aralığında bir kullanıcı

sayısına ulaştığı görülmektedir.

Grafik 1. 1 Aralık 2016 31 Aralık 2017 Arasındaki Kullanıcı Hareketi

III. BULGULAR

ve YORUM

28


EBA Ders Kullanım veri istatistikleri analiz sonucunda 1 yıllık periyotta 37.77.899

kişinin sisteme giriş yaptığı ve bu kişilerinde sistem üzerinde 677.616.715 kez site içinde

tıklama yaptığı tespit edilmiştir EBA Dersi kullanım süreleri Tablo 1.de görülmektedir.

Oturum Süresi Oturum açan kişi sayısı Sayfa Görüntüleme Sayısı

f % f %

0-1 dk 11.631.726 30,79 51.250.302 7,56

1 dk 3 dk 5.528.372 14,64 60.229.073 8,89

3 dk-10 dk 7.252.836 19,20 122.203.392 18,03

10 dk-30 dk 8.525.317 22,57 217.579.793 32,11

30 dk ve üzeri 4.833.648 12,80 226.354.155 33,40

Toplam 37.771.899 100 677.616.715 100

EBA Ders Kullanıcılarının sistem üzerinde ortalama kalma süresi Tablo 1’deki

ortalama süre dikkate alındığında toplamda 5 dakika 57 saniye olduğu tespit edilmiştir.

EBA ders girenlerin % 30,79’luk kısmı ilk 1 dakika içinde sistemi terk etmektedir. %14,64’ü

1-3 dakika arasında sistemi terk etmektedir, %19’u 1-10 dakika arasında sistemi terk

etmekte, %23’ü 10-30 dakika arasında sistemi terk etmekte ,%12 si ise EBA dersi 30 dakika

ve üzerinde kullanmaktadırlar.

Tablo 1. EBA Dersin Kullanım Süreleri

29


Grafik 2 . Kullanıcıların EBA Ders İçerisinde Tıklama Sayısı

EBA Dersi kullanıcılarının sistem üzerindeki hareketi ve tıklama sayıları karşılaştırıldığında

sistemde oturum açma ve sayfada tıklama sayısı arasında pozitif bir ilişki tespit edilmiştir.

Sayfada hedefine ulaşan kullanıcıların site içinde tıklama sayısı azalmaktadır. Bu durumda

Grafik 2’de görülmektedir.

Otu

rum

Say

ısı

Sayfa Görüntülenm

e Sayısı

30


Tablo 2. EBA Ders Oturum Sayısı, Oturum ve Sayfa Görüntülenme Sayısı

Oturum Sayısı

Oturum Sayfa Görüntüleme Sayısı

1 32.841.333 630.544.759

2 3.437.866 27.619.019

3 546.184 4.181.158

4 178.336 1.891.065

5 94.152 1.303.288

6 64.749 1.035.671

7 50.337 858.712

8 41.617 751.961

9-14 161.931 3.017.032

15-25 146.114 2.708.279

26-50 130.864 2.355.671

51-100 63.194 1.078.877

101-200 13.692 237.118

201+ 1.530 34.105

1.1 EBA Ders Kullanıcılarının Cinsiyet Dağlımlar Nedir?

EBA ders sistemi üzerinde kullanıcıların demografik bilgileri Google Analytics

üzerinden Ekim-2017 tarihinden itibaren toplanmaya başlanmıştır. Bu bilgiler kullanıcıların

sosyal ağ siteleri gibi belirli web sitelerinden paylaştıkları demografik bilgiler kullanılarak

elde edilmiş bilgilerdir.

Yıllık Periyotta oturum açan kullanıcılar 32.841.333 oturum açmış toplamda

630.544.759 sayfa görüntülemesi yapmıştır. Bu orana göre EBA ders içeriğinde kullanıcıların

aradıkları içeriklere erişimi ile ilgili olarak sorun olduğu şeklinde yorumlanabilir.

31


Grafik 3. EBA Dersi Aktif Kullananların Cinsiyete Göre Dağlımlar

EBA Derse giriş yapan Öğretmen ve öğrencilerin cinsiyetlerinin toplam üzerindeki

dağlımı oranı Grafik 3’de görülmektedir. Kullanıcıların % 41’i Kadın , % 59’ u Erkek olduğu

görülmektedir.

1.2. EBA Ders Kullanıcılarının Yaş Dağlımı Nedir?

EBA Ders kullanıcı kullanıcıların yaş dağılımları grafik 4 verilmiştir.

Grafik 4. EBA Kullanıcılarının Yaşlarına Göre Dağlımı

Kadın Erkek

41%

59%

0

500000

1000000

1500000

2000000

25000000

35-44 18-24 45-54 55-64 65+25-34

Yaşa Göre Kullanıcı Dağlımı

32


1.3 Öğretmenlerin Okul Türüne Göre EBA Dersi Kullanım Durumu Nedir?

EBA dersi Yaş dağılımlarına ilişkin Google Analytics’ten elde edilen verilere göre 35-

44 yaş aralığındaki öğretmenler ile 18-24 yaş aralığındaki öğrencilerin kullanım oranı yüksek

olduğu 45-ve üstü yaş aralığında EBA dersin kullanım oranı Grafik 4 de görüldüğü üzere

oldukça düşük kaldığı görülmektedir.

Grafik 5 . EBA Ders Kullanımında Öğretmenlerin Okul Türlerine Göre Kullanım Durumu

EBA Ders sisteminde aktif olan Öğretmenlerin okul türlerine göre dağlımı Grafik 5

incelendiğinde % 20 si İlkokul, %67 si Ortaokul, %13ün Lisede derse giren öğretmenler

olduğu görülmektedir.

0

5000

10000

15000

20000

25000

İlkokul Ortaokul Lise

Okul Türüne Göre EBA Kullanan Öğretmenlerin Dağlımı

33


1.4 Öğrencilerin Okul Türüne Göre EBA Dersi Kullanım Durumu Nedir?

EBA Dersi kullanan Öğrencilerin okul türlerine göre dağlımı Grafik 6 da görülmektedir.

Öğrencilerin %20 si Lise, %2 si ilkokul, %77 ‘si ortaokul öğrencisi olduğu tespit edilmiştir.

Orta okul Öğrencileri Lise Düzeyine göre sistem üzerinde daha aktiftir.

Grafik 6 . EBA Dersi Kullanan Öğrencilerin Okul Türlerine Göre Dağlımı

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

Lise İlkokul Ortaokul

EBA DERS Kulllanımında Okul Türüne Göre Öğrenci Dağlımı

34


1.5 Türkiye Genelinde EBA Derse Erişim Durumu Nedir?

Tablo 3 EBA Ders Erişiminde Türkiye Geneli

İller Kullanıcılar Yeni Kullanıcılar Oturum

Hemen Çıkma Oranı

Istanbul 6379066 6426299 7463989 7,15%

Ankara 4137081 4137885 4804254 7,32%

Adana 2494770 2438779 2820971 7,16%

Izmir 2161967 2171820 2537537 7,26%

Gaziantep 1514141 1503003 1734440 6,20%

Antalya 1364679 1357065 1577854 6,80%

Bursa 1255352 1261101 1460968 6,44%

Mersin 1116641 1104385 1264840 6,00%

Konya 995680 1011092 1156639 5,42%

Samsun 967869 965904 1105524 5,77%

Kocaeli 916047 898788 1033640 5,99%

Kayseri 891533 893661 1014281 5,21%

Hatay 792642 794391 902627 5,33%

Diyarbakir 690911 700701 800497 6,84%

Kahramanmaras 649389 651077 727897 4,69%

Denizli 522783 518062 600024 5,10%

Balikesir 501949 499362 576332 5,32%

Erzurum 495573 491604 556224 5,69%

Sanliurfa 471663 468789 527690 5,99%

Sakarya 465867 472411 553959 5,56%

Aydin 416474 414681 483960 5,55%

Malatya 382263 383459 434352 4,85%

Eskisehir 370309 369027 423150 5,32%

Trabzon 368129 365768 418863 5,37%

Manisa 359100 357748 412851 5,19%

Elazig 313714 305716 346463 5,18%

Mugla 294517 296064 346455 5,20%

Sivas 285557 284921 321819 4,85%

Yalova 275504 269948 315584 4,92%

Tekirdag 260987 258580 301057 5,70%

Ordu 252173 249844 284605 4,56%

Tokat 223918 223519 254201 4,88%

Afyonkarahisar 222240 222927 258735 4,70%

Mardin 219432 213092 238313 4,96%

Batman 188177 187743 211028 5,38%

Kastamonu 177880 177525 204013 4,76%

Osmaniye 177683 177589 200457 4,65%

Aksaray 176675 176565 201188 4,78%

Adiyaman 174621 174314 197976 4,71%

Van 174607 174001 197259 5,81%

35


İller Kullanıcılar Yeni Kullanıcılar Oturum Hemen Çıkma Oranı

Zonguldak 170984 169915 195206 5,67%

Isparta 166461 166287 192665 4,92%

Corum 166427 165286 188668 4,91%

Canakkale 150135 149925 174910 5,41%

Kutahya 143853 144648 166524 5,33%

Giresun 139254 139425 162357 4,79%

Nevsehir 135283 134488 153157 4,86%

Duzce 130751 129966 151690 6,08%

Usak 128573 128674 149605 5,41%

Yozgat 121805 121228 139508 4,97%

Amasya 118924 119200 136318 4,96%

Karaman 113033 113236 130012 5,06%

Kirikkale 112530 112115 127462 5,00%

Bolu 112393 112672 130468 5,46%

Nigde 109204 109272 124925 4,72%

Karabuk 103945 103147 119498 5,04%

Edirne 93042 93482 109606 4,95%

Kirklareli 86912 85819 98601 4,91%

Erzincan 83960 83736 97532 5,20%

Bilecik 83757 84165 97302 5,37%

Rize 74060 73896 84901 4,99%

Sinop 71298 71037 82164 4,96%

Bartin 64455 63992 73926 5,36%

Bingol 55038 54814 59604 2,10%

Kars 54174 53049 59462 4,80%

Kirsehir 48414 48195 55481 5,11%

Agri 47767 47100 54357 4,52%

Cankiri 44148 44087 50182 5,36%

Burdur 38402 38299 44122 3,46%

Artvin 29722 29743 33946 4,95%

Sirnak 29211 29167 32758 4,86%

Kilis 28822 28668 32914 3,55%

Bitlis 22604 22684 25153 2,64%

Gumushane 21728 21815 24500 2,54%

Siirt 21483 21331 23835 2,42%

Mus 21267 21455 23765 2,38%

Igdir 20079 20042 22558 2,35%

Hakkari 13706 13623 14862 2,87%

Bayburt 13119 13071 14800 3,02%

Ardahan 9665 9669 10805 2,58%

Tunceli 3278 3268 3631 2,92%

36


EBA Dersin 2016-2017 eğitim öğretim yılı 2.dönemi ile 2017-2018 eğitim öğretim yılı

1. Dönemine ait verilere göre Türkiye genelinde kullanımı Grafik 7’de gösterilmiştir.

Grafik 7. 2017 Yılı Eğitim Öğretim Yılına Göre EBA Dersin İller Göre Kullanım Oranı

EBA dersin kullanım yoğunlukları Grafik 7de gibidir. Buna göre büyük şehirlerde

kullanım oranları yüksektir. Ancak doğu Anadolu ile Doğu Karadeniz, İç Anadolu’nun kuzey

doğusunda yer alan illerde kullanım oranları oldukça düşük seviyelerde olduğu görülmektedir.

1.6 Tıklama Sayısına Göre Türkiye Genelinde EBA Derse Erişim Durumu Nedir?

Grafik 8. Tıklama Sayısına Göre Türkiye Genelinde EBA Derse Erişim

37


2016-2017 eğitim ve öğretim yılı 1 Aralık 2016-31 Aralık 2017 tarihler arasında EBA

derse gelen kullanıcıların site içerisinde yaptıkları tıklama sayısının bölgelere göre dağlımı

incelendiğinde; İç Anadolu kuzeyi ve Güneydoğu Anadolu illerinde EBA Ders kullanımında

yeterince aktif olunmadığı görülmektedir.

1.7 Türkiye Genelinde EBA Derse Erişimde İlk Defa Oturum Açma Durumu Nedir?

Türkiye genelinde yapılan tanıtım faaliyetleri sonucunda EBA ders erişimde ilk defa

oturum açma oranları Grafik 9 da görülmektedir.

Grafik 9 . Türkiye Genelinde EBA Derse Erişimde İlk Defa Oturum Açma

EBA derse erişimlerde ilk defa oturum açma oranlarına göre ilk sıralarda Grafik

9 da görüldüğü gibi İstanbul, Ankara, Adana, İzmir, Gaziantep, Antalya, Bursa, Mersin,

Konya, Samsun, Kocaeli, Kayseri illeridir.

38


1.8 Türkiye Genelinde EBA Dersten Hemen Çıkama Durumu Nedir?

EBA Derse girenlerin siteyi terk etme durumlarıdır. Grafik 10 da gösterildiği üzere

koyu renkle belirtilmiş olan illerde siteden kaçma oranları oldukça yüksek orandadır.

Grafik 10 . İllere Göre Siteden Hemen Çıkma Oranı

Türkiye genelinde EBA ders modülün’den hemen çıkma oranı Grafik 10 da

görüldüğü gibi Ankara, İzmir, Adana, İstanbul, Diyarbakır, Antalya, Bursa, Gaziantep,

Düzce, Mersin, Kocaeli illeri başı çekmektedir.

2. EBA Ders Modülünde kullanılan içeriklerin kullanım durumlarının sınıflar

bazında durumu nedir? En etkin kullanılan sınıf düzeyleri hangileridir?

EBA derste yayınlanan içeriklerin oturum sayısı ile ilişkisi tespit edilmiş ve bu

ilişkinden yola çıkarak, oturum sayısı üzerinden sınıf düzeylerinde, içeriklere erişim

oranları tespit edilerek analiz yapılmıştır. EBA Ders sitesinde içerik bulunmayan linkler

olduğundan kullanıcıların bu linklere erişimi ve arama sonuçları sınıflar düzeylerinde

Histogram çizgi grafik olarak en iyi şekilde özet olarak sunulmuştur.

39


İlkokul 1. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı düşük olduğu Grafik 11’den de

anlaşılmaktadır. Grafik incelendiğinde Türkçe, Matematik, Hayat Bilgisi ve Müzik, Görsel

sanatlar derslerinde EBA ders kullanılmıştır. 1. Sınıf düzeyinde yeterli içerik olmadığından

sistemden çıkma oranları oldukça yüksektir.

2.1 İlkokul 1. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?


Grafik 11. 1.Sınıf EBA Ders Kullanımı


40


İlkokul 2. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı düşük olduğu Grafik

12’dende anlaşılmaktadır. Grafik incelendiğinde, Matematik, İngilizce ve Türkçe,

Hayat Bilgisi, Müzik, derslerinde EBA ders kullanılmıştır. 2. Sınıf düzeyinde

sistemden Hemen çıkma oranları içerik olmadığından oldukça yüksektir.

İlkokul 3. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı düşük olduğu Grafik 13’den de

anlaşılmaktadır. Grafik incelendiğinde, Matematik, Fen Bilgisi, Türkçe, Hayat Bilgisi,

İngilizce, Müzik, ve Fiziksel Etkinlikler derslerinde EBA ders kullanılmıştır. 3. Sınıf

düzeyinde sistemden hemen çıkma oranları içerik olmadığından oldukça yüksek olduğu

görülmektedir.



41




İlkokul 4. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı Grafik 14’de verilmektedir. Grafik

incelendiğinde, Matematik, Sosyal Bilgiler, , Türkçe, Fen Bilgisi, İngilizce, Din Kültürü ve

Ahlak, Oyun, İkinci Yabancı Dil, Müzik, Almanca ve Görsel sanatlar derslerinde ve EBA

ders kullanılmıştır. 4. Sınıf düzeyinde sistemden hemen çıkma oranı Fen Bilgisi, Türkçe

ve diğer derslerde % 80 oranında olduğu görülmektedir.

42



Ortaokul 5. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı Grafik 15’de verilmektedir. Grafik

incelendiğinde, Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Türkçe, İngilizce, Bilgisayar

derslerinde EBA ders oturumları açılmıştır. 5. Sınıf düzeyinde sistemden hemen çıkma

oranı % 60 üzeri olduğu, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Türkçe, İngilizce derslerinde yüksek

olduğu görülmektedir.

2.6 Ortaokul 6. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?



43



incelendiğinde, Matematik, Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler, İngilizce, derslerinde

20.000 üzerinde oturum açılmıştır. 6. Sınıf düzeyinde sistemden hemen çıkma oranı

Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Türkçe, İngilizce derslerinde % 45 üzerinde olduğu

görülmektedir.2.7 Ortaokul 7. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?


Ortaokul 7. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı Grafik 17’de verilmektedir.

Grafik incelendiğinde, Fen Bilgisi, Matematik, dersinde 40.000, Türkçe, Sosyal Bilgiler,

İngilizce, derslerinde 20.000’ in üzerinde oturum açılmıştır. 7. Sınıf düzeyinde sistemden

hemen çıkma oranı diğer derslerde % 25 ve üzeri ve üzerinde olduğu görülmektedir.

44




incelendiğinde, 50.000 Matematik, 40.000 üzerinde Fen Bilgisi 25.000 üzerinde Türkçe,

10.000 üzerinde İngilizce derslerinde oturum açılmıştır. 8. Sınıf düzeyinde sistemden

hemen çıkma oranı diğer derslerde %35 ve üzerinde olduğu görülmektedir.

2.9 Lise 9. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?


Grafik 19. Lise 1.Sınıf (9.sınıf) EBA Ders Kullanımı

Otu

rum

Açm

a

0

10000

20000

30000

400005000060000

Mat

emat

ik

Fen

Bilg

isi

Inkı

lap

Tarih

i

Türk

çe

İngi

lizce

Din

Kültü

rü

Müz

ik

Alm

anca

Bede

n Eğ

itim

i

Tekn

oloj

i Tas

arım

Gör

sel S

anat

lar

Hem

en Ç

ıkm

a O

ranı

Ortaokul 8. Sınıf EBA Ders Kullanımı

0%

20%

40%

60%

80%

100%

45


9. Sınıf düzeyinde EBA derste oturum açma durumu ile içerik kullanma durumu

Grafik 19’ da görüldüğü gibidir. 9.Sınıf düzeyinde en fazla oturum açılan ders 34.000

üzerinde oturum açılan Fizik dersidir. Bu dersi sırayla Matematik, Biyoloji, Coğrafya,

Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, Kimya, İngilizce Din Kültürü dersleri takip etmektedir.


10. Sınıf düzeyinde EBA derste oturum açma durumu ve içerik kullanma

durumu Grafik 20’ da görüldüğü gibidir. 10.sınıflarda en fazla erişim sağlanan ders

22.000 üzerinde oturum açılan Fizik dersidir. Bu dersi sırayla Matematik, Biyoloji,

Coğrafya, Kimya, Tarih, dersleridir. Diğer ders alanlarında çıkış oranına sahiptir.

Grafik 20. Lise 2. Sınıf EBA Ders Kullanımı

46



Lise 3. Sınıf düzeyinde EBA derste oturum açma durumu ve içerik kullanma

durumu Grafik 21’ da görüldüğü gibi.11.Sınıflarda en fazla erişim sağlanan ders 4.000

üzerinde oturum açılan Fizik dersi başta olmak üzere sırayla Matematik, Biyoloji, Kimya,

Coğrafya, dersleridir. 11. Sınıf düzeyinde EBA Dersin Kullanım oranları düşüktür. 9.10.

sınıflara oranla kullanıcıya oranla en fazla Hemen çıkıma oranı yüksek olan sınıf düzeyi11.

Sınıftır.

Grafik 21. Lise 3.Sınıf EBA Ders Kullanımı

2.12 Lise son 12. Sınıflarda EBA Ders Kullanım Durumu Nedir?

Grafik 22. Lise 4.Sınıf EBA Ders Kullanımı

47



durumu Grafik 22’ da görüldüğü gibi.12.Sınıflarda en fazla erişim sağlanan ders

4.000 üzerinde oturum açılan Fizik dersi başta olmak üzere sırayla Coğrafya, Biyoloji,

Matematik, Kimya, dersleridir. 12. Sınıf düzeyinde EBA Dersin Kullanım oranları

oldukça düşüktür. Diğer ders alanlarında kullanıcıya oranla en fazla Hemen çıkıma

oranı yüksek olan sınıf düzeyidir.

3. EBA Ders Modülüne En Fazla İçerik Erişimi Yapan Öğretmen Branşları Hangileridir?

EBA dersi aktif olarak kullanan öğretmenlerin Branşlara göre analizi sistem

üzerinden 100.000 kullanıcı verisi üzerinden elde edilmiştir. Öğretmenlerin branşları,

görev yaptıkları okul türlerine ve EBA Kullanım verilerine göre Tablolar haline

dönüştürülmüştür.

Branş Kullanım sayısı


FEN BİLİMLERİ FEN VE TEKNOLOJİ 7704 MÜZİK 27

SOSYAL BİLGİLER 4861 FİZİK 16

İÖO MATEMATİK 3483 DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK 15

TÜRKÇE 2703 COĞRAFYA 15

İNGİLİZCE 1027 TARİH 15

BİLİŞİM 379 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 192 KİMYA 7

ÖZEL EĞİTİM 95 ARAPÇA 4

TEKNOLOJİ VE TASARIM 84 İHL MESLEK DERSİ 3

BEDEN EĞİTİMİ 58 YAŞAYAN LEHCE 3

OKUL ÖNCESİ 42 FELSEFE 1

BİYOLOJİ 33 FRANSIZCA 1

REHBERLİK 28 MUASEBE FİNANSMAN 1

GÖRSEL SANATLAR 27 MÜZİK 27

Tablo 4. Ortaokul Öğretmenlerinin Branşlarına Göre EBA Ders Kullanım Durumu

Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin branşlara göre dağlımı

incelendiğinde Fen Bilimleri Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler, İlköğretim

Matematik, Türkçe, İngilizce ve Bilişim Alan Öğretmenleri olduğu tespit edilmiştir.

48


Tablo 5. EBA Derse Erişim Yapan Öğretmenlerin Lise Branşlarına Göre Kullanım Durumu



Biyoloji 746 Arapça 4Coğrafya 534 Gıda teknolojisi 3Tarih 534 İnş/teknolojisi 3Fizik 388 Makine/makine kalıp 3

Matematik 377 Adalet 2Kimya /kimya teknolojisi 331 Çocuk gelişimi 2Fen bilimleri fen ve teknoloji 182 Fransızca 2

Türk dili ve edebiyatı 178 Mobilya iç mekân 2İngilizce 138 Özel eğitim 2Sosyal bilgiler 127 Tesisat ve iklimlendirme 2Bilişim 109 Büro yön 1İlköğretim matematik 78 Denizcilik 1İhl meslek dersi 76 Giyim teknolojisi 1Felsefe 60 Güzellik ve saç bakımı 1Türkçe 59 Halkla ilişkiler 1Beden eğitimi 38 Harita ve kadastro 1Din kültürü ve ahlak 32 Hasta bakım 1

Rehberlik 18 Motorlu araçlar teknolojisi 1Müzik 12 Rusça 1Sınıf öğretmenliği 12 Sanat/tasarım 1Sağlık/sağlık hizmetleri tek 11 Seramik ve cam 1Elektrik ve Elektronik (elektrik) 10 Tekstil teknolojisi 1Görsel sanatlar 8 Yiyecek ve içecek 1Konaklama ve seyahat 8 Almanca 7Metal teknolojisi 8 Elektrik ve Elektronik (elektronik) 7Muhasebe finansman 8 Okul öncesi 6

Teknoloji ve tasarım 5

Lisede görev yapan öğretmenlerin EBA Derse erişim dağlımı incelendiğinde

Biyoloji, Coğrafya, Tarih, Fizik, Matematik, Kimya/kimya Teknolojisi, Fen Bilimleri fen

ve Teknoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, İngilizce, Sosyal Bilgiler, Bilişim alan öğretmenleri

olduğu, Mesleki ve Teknik okul öğretmenlerinin EBA Dersi kullanım oranlarının

oldukça düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.

49


4. EBA Ders İçeriklerinin Kullanımında En Çok Hangi Tür Cihazlar Kullanılmıştır?

Eğitim Bilişim Ağına erişimde kullanılan cihazların kategorileri ve işletim

sistemleri nelerdir?

Grafik 23. EBA Derse Erişimde Kullanılan Cihazlar Kategorisi

0,00

5.000.000,00

10.000.000,00

15.000.000,00

20.000.000,00

Masaüstü Bilgisayar Cep Telefonu Tablet PC

EBA Derse Erişimde Kullanılan Araçlar

Grafik 23’de görüldüğü üzere EBA kullanımında %67 oranında Masaüstü

Bilgisayar, %26 oranında Cep Telefonu, % 7 oranında Tablet PC kullanıldığı tespit

edilmiştir.

4.1 EBA Ders Girişlerinde Hangi Tür Cihazlar Kullanılmaktadır?

50


Tablo 6. EBA Derse Girişlerde Kullanılan Cihaz Kategorisine Göre Kullanım Oranları

Cihaz Kategorisi Oturum Yeni Kullanıcılar Hemen Çıkma Oranı

Sayfa / Oturum

Ort. Oturum Süresi

Masaüstü Bilgisayar 18.903.566,00 16.758.222,00 3,57% 19,36 864,73Cep Telefonu 7.446.125,00 6.296.025,00 10,96% 14,78 448,30Tablet PC 1.983.260,00 1.657.386,00 12,90% 17,08 620,95

EBA Ders platformuna Tablet PC ile yapılan erişimlerde hemen çıkma oranı

% 12 ile oldukça yüksektir. Cep Telefonunda hemen çıkma oranı %11 oranında iken

Masaüstü PC çıkış oranı %3,5 oranında en düşük orandadır.

EBA Ders Girişlerinde Kullanılan Mobil Cihazların Yaşa Göre Dağlımı nedir?

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1400000

18-24 35-44 25-34 45-54 55-64 65+

Cihazların Yaş Gruplarına Dağlımı

Desktop Mobile Tablet PC

Grafik 24. EBA Derse Erişimde Kullanılan Cihazların Yaşa Göre Dağlımı

51


EBA erişimlerinde yaş kullanılan cihaz tercihleri yaşa göre dağlımlar Grafik

24 verilmiştir. Özellikle mobil cihaz kullanım oranı 35-44 yaş aralığında olan

öğretmenlerde oldukça yüksektir. 18-24 yaş aralığında öğrencilerde masaüstü

bilgisayar kullanım oranı diğer araçlara göre yüksektir. Tablet PC kullanım oranı

oldukça düşük seviyelerde kalmaktadır.

4.2 EBA Ders Girişlerinde Kullanılan Cihazların Modelleri Nedir?

Tablo 7. EBA Derse Erişimde Kullanılan Cihaz Modelleri

EBA Derse Erişim sayısı ve Cihaz Modelleri

Kullanıcıların Yaş Grupları18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+

SAMSUNG 191463 245263 818131 19025 3271 861GM MOBİLE 18510 24622 79804 1550 --- ---APPLE 17734 24363 58024 3443 --- ---LG 11709 13773 40634 947 --- ---GENERAL MOBİLE E-TAB5 10158 9039 19284 4563 --- 947VESTEL 8173 5165 35039 --- ---TURKCELL 4993 5854 21092 --- --- ---LENOVA 4390 4046 29185 --- --- ---GENERAL MOBİLE E-TAB 4 3702 1119 5682 0 0 ---ALKATEL 2066 1377 11794 0 0 0CESPER 1722 3099 17096 --- --- ---MİCRSOFT TABLET 1377 1980 1980 --- --- ---SONY 1033 12656 --- --- ---HUWAİ 1033 6629 25740 --- --- ---HTC 1377 7834 --- --- ---VODAFON 3824 10417 --- --- ---DİĞER MODELLER 27463 27290 102960 3013 1722 1291

EBA Dersten yararlanana öğretmen ve öğrencilerin en fazla kullandıkları Mobil

araçların marka ve modelleri Tablo 8’ de görülmektedir. Özellikle Proje kapsamında

dağıtılan Tablet PC kullanım oranı diğer marka cihazlara göre düşük kalmaktadır.

Özellikle mobil cihazlar kategorisinde Samsung markası ön plana çıkmaktadır.

52


SONUÇLAR

Araştırmanın bu bölümünde EBA ders WEB kayıtlarının 1Aralık 2016 ile 31

Aralık 2017 tarihleri arasında Google Analitic tarafında toplanmış olan verilerin bir araya

getirilerek yorumlanması ile oluşturulan grafik ve tablolarda yer alan bulgulardan elde

edilen sonuçlar yer almaktadır.

EBA Ders Modülü yeni EBA Web sayfanın tasarımı ile birlikte devreye alındığı

1 Aralık 2016 tarihinden 31 Aralık 2017 tarihine kadar olan süre zarfında 37.203.610

kullanıcı oturumu açıldığı tespit edilmiştir.

EBA ders Modülünün tanıtımı ve bilinirliliği arttıkça kullanım oranlarında artış

olduğu görülmektedir. 2016 yılı Aralık ayında faaliyetlerine başlayan EBA Dersin 2017

yılı aynı aya göre kullanıcı sayısı 150.000 - 350.000 Aralığında bir kullanıcı sayısına sahip

olduğu tespit edilmiştir.

EBA Ders Kullanım veri istatistikleri analiz sonucunda 1 yıllık periyotta 37.203.610

kişinin sisteme giriş yaptığı ve bu kişilerinde sistem üzerinde 677.616.715 kez site içinde

tıklama yaptığı tespit edilmiştir.

EBA Ders Kullanıcılarının sistem üzerinde ortalama kalma süresi toplamda 5

dakika 57 saniye olarak tespit edilmiştir.

EBA ders girenlerin % 30,79’luk kısmı ilk 1 dakika içinde sistemi terk etmektedir.

%14,64’ü 1-3 dakika arasında sistemi terk etmektedir, %19’u 1-10 dakika arasında

sistemi terk etmekte, %23’ü 10-30 dakika arasında sistemi terk etmekte ,%12 si ise EBA

dersi 30 dakika ve üzerinde kullanmaktadır.

EBA Dersi kullanıcılarının sistem üzerindeki hareketi ve tıklama sayıları

karşılaştırıldığında sistemde 10 dakika üzerinde zaman geçiren kullanıcıların site içindeki

sayfa görüntüleme oranı artmaktadır.

V. SONUÇ VE ÖNERİLER

53


EBA Derse giriş yapan Öğretmen ve öğrencilerin cinsiyetlerinin toplam üzerindeki

dağlımı oranı. Kullanıcıların % 42’si kadın , % 59’ u erkek olduğu şeklinde tespit edilmiştir.

Yaş dağılımlarına ilişkin Google Analitic verilerine göre 35-44 yaş aralığındaki

öğretmenler ile 18-24 yaş aralığındaki öğrencilerin EBA dersi kullanım oranı yüksek

olduğu tespit edilmişti.45 ve üstü yaş aralığında EBA dersin kullanım oranı oldukça

düşük kaldığı saptanmıştır.

EBA Ders sisteminde aktif olan Öğretmenlerin okul türlerine göre dağlımı

incelendiğinde % 20 si İlkokul, %67 si Ortaokul, %13ün Lisede derse giren öğretmenler

olduğu saptanmıştır. EBA Dersi aktif kullanan 68.459 Öğrencinin okul türlerine göre.

%20 si Lise %2 si ilkokul, %77 ‘si ortaokul öğrencisi olduğu tespit edilmiştir.

EBA dersin kullanım yoğunlukları büyük şehirlerde kullanım oranları yüksektir.

Ancak doğu Anadolu ile Doğu Karadeniz, İç Anadolu’nun kuzey doğusunda yer alan

illerde kullanım oranları oldukça düşük seviyelerde olduğu saptanmıştır.

2016-2017 eğitim ve öğretim yılı 1 Aralık 2016 - 31 Aralık 2017 tarihler arasında

EBA derse gelen kullanıcıların site içerisinde yaptıkları tıklama sayısının bölgelere göre

dağlımı incelendiğinde iç Anadolu kuzeyi ve Güneydoğu Anadolu illerinde EBA Ders

kullanımında yeterince aktif olunmadığı EBA derse erişimlerde ilk defa oturum açma

oranlarına göre ilk sıralarda İstanbul, Ankara, Adana, İzmir, Gaziantep, Antalya, Bursa,

Mersin, Konya, Samsun, Kocaeli, Kayseri illeri tespit edilmiştir.

Türkiye genelinde EBA ders modülünden hemen çıkma oranında Ankara, İzmir,

Adana, İstanbul, Diyarbakır, Antalya, Bursa, Gaziantep, Düzce, Mersin, Kocaeli illeri başı

çekmektedir.

İlkokul 1. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı düşük olduğu Türkçe, Matematik,

Hayat Bilgisi ve Müzik, Görsel sanatlar derslerinde EBA ders kullandığı 1. Sınıf düzeyinde

yeterli içerik olmadığından sistemden çıkma oranları oldukça yüksek oranda olduğu

tespit edilmiştir.

54


İlkokul 2. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı düşük olduğu Matematik, İngilizce

ve Türkçe, Hayat Bilgisi, Müzik, ve Fiziksel Etkinlikler derslerinde EBA ders kullanılmıştır.

2. Sınıf düzeyinde sistemden Hemen çıkma oranları oldukça yüksek olduğu tespit

edilmiştir. İlkokul 3. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı düşük olduğu, Matematik, Fen

Bilgisi, Türkçe, Hayat Bilgisi, İngilizce, Müzik, ve Fiziksel Etkinlikler derslerinde EBA ders

kullanmaktadır.3. Sınıf düzeyinde sistemden hemen çıkma oranları Matematik Dersi

haricinde oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir.

İlkokul 4. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı, Matematik, Sosyal Bilgiler, Fen

Bilgisi, Türkçe, İnsan Hakları, İngilizce, Din Kültürü ve Ahlak Müzik, Almanca ve görsel

sanatlar derslerinde ve EBA ders kullandıkları.4. Sınıf düzeyinde sistemden hemen çıkma

oranı Fen Bilgisi, Türkçe ve diğer derslerde %80 oranında olduğu tespit edilmiştir

Ortaokul 5. Sınıflarca EBA Ders kullanımı, Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler,

Türkçe, İngilizce, Bilgisayar derslerinde EBA ders oturumları açılmıştır. 5. Sınıf düzeyinde

sistemden hemen çıkma oranı%60 üzeri olduğu, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Türkçe,

İngilizce derslerinde yüksek olduğu tespit edilmiştir

Ortaokul 6. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal

Bilgiler, Türkçe, İngilizce, derslerinde 20.000 üzerinde oturum açılmıştır. 6. Sınıf düzeyinde

sistemden hemen çıkma oranı Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Türkçe, İngilizce derslerinde

%45 üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

Ortaokul 7. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı Fen Bilgisi, Matematik, dersinde

40.000, Türkçe, Sosyal Bilgiler, İngilizce, derslerinde 20.000’ in üzerinde oturum

açılmıştır. 7. Sınıf düzeyinde sistemden hemen çıkma oranı diğer derslerde %25 ve üzeri

ve üzerinde olduğu görülmektedir.

Ortaokul 8. Sınıflarca EBA Ders kullanım oranı, 50.000 Matematik, 40.000

üzerinde Fen Bilgisi, 25000 üzerinde Türkçe, 10.000 üzerinde İngilizce derslerinde

oturum açılmıştır. 8. Sınıf düzeyinde sistemden hemen çıkma oranı diğer derslerde %35

ve üzerinde olduğu tespit edilmiştir .

55


Lise 1. Sınıf düzeyinde EBA derste oturum açma durumu ile içerik kullanma

durumu 9.Sınıf düzeyinde en fazla oturum açılan ders 34.000 üzerinde oturum ile Fizik

dersidir. Bu dersi sırayla Matematik, Biyoloji, Coğrafya, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı,

Kimya, İngilizce Dik Kültürü dersleri takip ettiği tespit edilmiştir.


durumu. 10.sınıflarda en fazla erişim sağlanan ders 22.000 üzerinde oturum ile Fizik

dersidir. Bu dersi sırayla Matematik, Biyoloji, Coğrafya, Kimya, Tarih, dersleridir. Diğer

ders alanlarında çıkış olduğu tespit edilmiştir


durumu 9.Sınıflarda en fazla erişim sağlanan ders 10.000 üzerinde oturum açılan Fizik

dersi başta olmak üzere sırayla Matematik, Biyoloji, Kimya, Coğrafya, Tur Tarih, dersleridir.

Diğer ders alanlarında en fazla Hemen çıkıma oranları olduğu tespit edilmiştir.


durumu 12.Sınıflarda en fazla erişim sağlanan ders 4.000 üzerinde oturum açılan Fizik

dersi başta olmak üzere sırayla Coğrafya, Biyoloji, Matematik, Kimya, dersleridir. 12. Sınıf

düzeyinde olduğu EBA Dersin Kullanım oranları bakıldığında oldukça düşüktür. Diğer ders

alanlarında kullanıcıya oranla en fazla Hemen çıkıma oranı yüksek olan sınıf düzeyi olduğu tespit edilmiştir.

Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin branşlara göre dağlımı incelendiğinde

Fen Bilimleri Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler, İlköğretim Matematik, Türkçe, İngilizce ve

Bilişim Alan Öğretmenleri olduğu tespit edilmiştir. Lisede görev yapan öğretmenlerin EBA

Derse erişimlerindeki dağlımı incelendiğinde Biyoloji, Coğrafya, Tarih, Fizik, Matematik,

Kimya/kimya Teknolojisi, Fen Bilimleri fen ve Teknoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, İngilizce,

Sosyal Bilgiler, Bilişim alan öğretmenleri olduğu, Mesleki ve Teknik okul öğretmenlerinin

EBA Dersi kullanım oranlarının oldukça düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.

56


EBA kullanımında %67 oranında Masaüstü Bilgisayar, %26 oranında

Cep Telefonu, % 7 oranında Tablet PC kullanıldığı tespit edilmiştir. EBA Ders platformuna

Tablet PC ile yapılan erişimlerde hemen çıkma oranı % 12 ile oldukça yüksektir. Cep

Telefonunda hemen çıkma oranı %11 oranında iken Masaüstü PC çıkış oranı %3,5

oranında en düşük orandadır.

EBA erişimlerinde yaş kullanılan cihaz tercihleri yaşa göre dağlımlar Özellikle

mobil cihaz kullanım oranı 35-44 yaş aralığında olan öğretmenlerde oldukça yüksektir.

18-24 yaş aralığında öğrencilerde masaüstü bilgisayar kullanım oranı diğer araçlara

göre yüksektir. Tablet PC kullanım oranı oldukça düşük seviyelerde kalmaktadır. EBA

Dersten yararlanan öğretmen ve öğrencilerin en fazla kullandıkları Mobil araçların marka

ve modelleri. Özelliklerine göre incelenmiş olup, Proje kapsamında dağıtılan Tablet

PC cihazların oranı diğer marka cihazlara göre düşük kalmaktadır.Mobil cihaz kullanım

kategorisinde Samsung markası ön plana çıkmaktadır.

ÖNERİLER

Ders programlarındaki sürekli değişimler karşısında, EBA içeriklerinin TTK ders

program kazanımlarına göre sınıflandırılması gerekliliği.

Mili eğitim Bakanlığı e-içerik geliştirme ve standartlarına ilişkin mevzuat çalışması

yapmalı, bu mevzuat ve standartlarda göre içerik geliştirme ve satın alma işlemleri

yapılmalıdır.

İçerik kullanımında İlkokullarda Matematik, Fen Bilgisi, Türkçe derslerine talep

vardır. Ancak öğretmen bulguları çocukların gelişimine uygun içerik bulunamadığı

yöndedir. Bu nedenle Tüm içeriklerin bir bilim kurulu tarafından incelenmesi gerekir.

Google Analytics veri trafiği incelendiğinde Eğitim Fakültelerinden EBA Ders

Modülüne giriş oldukça azdır. Bakanlık olarak tüm Eğitim Fakültelerine tanıtım yapılmalı

ve EBA’ nı geliştirilmesi konusunda bilimsel işbirliği ortamları aranmalıdır.

57


EBA kullanımında iller bazında incelendiğinde, altyapıda sorunlar olduğu

görülmektedir. Bu illerde internet erişimi ve EBA erişimi için alternatif çözümler

geliştirilmelidir. Türkiye internet ve alt yapı verileriyle uyumlu bir sonuç ortaya

çıkmaktadır.

Ortaokul ve ilkokul öğretmenleri EBA Ders kullanımında Lise öğretmenlerine

göre çok daha aktif oldukları tespit edilmiştir. Bu sonuç a göre akademik destek

alınarak EBA Eğitim Portalı okul türlerine göre yeniden tasarlanmalıdır. Hedef kitleye

göre İlkokul, Ortaokul, Lise seviyelerine göre ayrı ayrı eğitim portalı olarak yeni baştan

yapılandırılmalıdır. Öğrencilere Portal isimleri sorularak yeniden isimlendirilebilir.

Google Analytics verileri Sosyal medya sitelerden gelen trafik incelendiğinde

EBA Ders kullanımına ilişkin gelen trafik az sayıdadır. Sosyal medyada EBA çalışmalarını

tanıtım için farklı bir strateji belirlenmelidir. Bu iş için okullardan özel öğrenciler seçilerek

EBA’ nın sosyal medya yönetimi onlara bırakılabilir, ayrıca WEB Fenomenlerinden yardım

istenerek Lise yaş grubundaki gençlere daha hızlı erişim sağlanır.

EBA Ders kullanımında Hemen Çıkma oranı olarak adlandırılan oran oldukça

yüksektir. Bunun nedeni olarak Öğretmen ve Öğrencilerin EBA Ders içerisinde yeterince

konu ve öğrenci seviyesine uygun içerik bulamadıkları için çok fazla site içinde

dolaşmaları ve içerik bulamayınca siteden çıkmalarıdır.

EBA kullanımında tatil günleri ve yaz tatilinde Öğretmenlere yönelik çok kapsamlı

eğitim planlamaları yapılmalı, öğretmen eğitimlerinde uzaktan eğitim modeli geliştirilmeli

izleme ve değerlendirme modelleri kurulmalıdır.

Öğretim yönetim sistemlerinin öğrenme olanaklarını kendi içinde, gerekli altyapı

yazılımları kritik sistemlerdir. Bu sistemin yönetilmesi konusunda özel sektör işbirliği

noktalarında farklı bakış açıları olması kaçınılmazdır. Ancak bu süreç gözden geçirilerek

çok daha hızlı müdahaleye imkan verecek sistemin kolay yönetilebilir olması için yeni

bir yönetim modeli geliştirilmeli, Bakanlık her ana EBA Ders modülü dahil tüm sistemleri

kontrol edebilmelidir.

58


Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (2017), Yeğitek Tanıtım. https://yegitek.

meb.gov.tr/www/tanitim/icerik/16 adresinden 10.01.2017 tarihinde alınmıştır.

Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H. B., & Ayas, C. (2013). Öğretmen ve öğrenci

bakış açısıyla tablet PC ve etkileşimli tahta kullanımı: FATİH Projesi değerlendirmesi

Altın, H. M., & Kalelioğlu, F. (2015). Fatih projesi ile ilgili öğrenci ve öğretmen görüşleri.

Başkent university journal of education, 2(1).

Kaysi, A. G. F., & Aydin, H. (2014). Fatih Projesi Kapsamında Tablet Bilgisayar İçeriklerinin

Değerlendirilmesi/Evaluatıon of Tablet Computer Contents under Fatih Project.

Demircioğlu, G., KTÜ, F. E. F., & Yadigaroğlu, M. (2014). Kimya Öğretmenlerinin Fatih

Projesine İlişkin Görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2).

Tutar, M. (2015). Eğitim bilişim ağı (EBA) sitesine yönelik olarak öğretmenlerin

görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz

Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

MEB, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı 2015-2019 Stratejik Planı”

Kalkınma bakanlığı Bilgi Toplumu Strateji Belgesi (2010-2016)

KAYNAKÇA

Adres:Emniyet Mahallesi, Milas Sokak, No.8 06560 Yenimahalle/Ankara

Telefon: 0 (312) 296 94 00Belgegeçer: 0 (312) 223 87 36

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

YENİLİK VE EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ


eba ders İÇerİklerİnİn tÜr, Özellİk ve sayi bakimindan … · 2018-11-06 · eba dersi...

Documents