1

MODERN ÜRETİM İÇİN KPI

E-KİTAP

2

İÇİNDEKİLER

1 Giriş

ÜRETİM İÇİN KPI ÇEŞİTLERİ:

23456789

Zamanında Teslimat Performansı Üretkenlik Üretim Fire Oranı Birim Üretim Çevrim SüresiBekidou OranıÇalışma Zamanına Oranla Duruş Süresi Makine Çalışma Süresi Üretim Kapasite Kullanımı

ENVANTER İÇİN KPI ÇEŞİTLERİ:Stok Devri - Bitmiş MamulStok Devri - Yarı MamulStok Devri - Hammadde

KALİTE İÇİN KPI ÇEŞİTLERİ:13141516

Fabrika Geliri ne Oranla Hurda GiderleriToplam Envantere Oranla Envanter ZaiyatıSatılan Mallara Oranla İadelerKPI'larınızda hangi değerleri kullanmalısınız?

101112

1

GÜNÜMÜZÜN EN KÂRLI ÜRETİCİLERİNİN BAŞARILARINI NASIL GÖZLEMLEDİKLERİNİ VE ÖLÇTÜKLERİNİ ÖĞRENİNBirçok üretici, operasyonlarının başarılı yönlerini (çalışanlardan maddi harcamalara ve varlık işlevselliğine kadar) ölçen Anahtar Performans Göstergelerini (KPI) kullanır.

Ancak hangi KPI'lar en kapsamlı gözetimi sağlar? Hangi KPI'lar sektörünüz veya rolünüz için en yararlı bilgileri size gösterir? Ve üreticiler bu ayrıntılı verileri nasıl işler hale getirebilir?

Bu soruları ve daha fazlasını yanıtlamak için, 21. yüzyılda üretim açısından seçtiğimiz en önemli 14 KPI'yı bir araya getirdik. Peki, üretim alanınızda neler oluyor? Gelin bunlara hep birlikte bakalım.

2

OdOp

* 100

ZAMANINDA TESLİMAT PERFORMANSI: ‘ TİTİZ POSTACI’Ara sıra da olsa geç teslimatlar, üretimde daha büyük sorunların belirtisidir. Kalıcı sorunlar, şirketinizin tedarik zincirinde yer alan tedarikçileriniz ile yaptığı anlaşmalarda dakiklik koşullarını açıkça tanımlamadığı anlamına gelir. Durum ne olursa olsun, zamanında teslimat performansı, darboğazlara karşı ilk savunma hattınızdır. Bu, güçlü müşteri tutma, öngörülü bakım ve iş ortaklığı mesuliyetini de destekler.

DETAYLAR: Zamanında Teslimat PerformansıOd = Üretilen ve zamanında teslim edilen siparişler Op = Üretilen toplam sipariş sayısı

KPI TÜRÜ: ÜretimGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Tedarik Zinciri Yöneticisi, Üretim Yöneticisi, Satış Yöneticisi HEDEF: Yüksek

Profesyonel İpucu: Zamanında teslim performansı, miktar ile az, planlama ve program ile daha fazla ilgilidir. Bu KPI'yı hesaplamak için ERP sisteminizi kullanın ve doğru zamanda doğru ürünleri üretip üretemediğinizi kendinize sorun.

FORMÜL

3

ÜRETKENLİK: ‘BAŞ MİMAR’Tesisiniz üretim hedeflerine ulaşıyor mu? Verimlilik, üretim operasyonlarının bugün, bu ay, bu çeyrek veya bu yıl beklentilerinizi nasıl karşıladığının doğrulanabilir bir ölçütüdür. Ekibinizin belirlenen hedeflere ulaşıp ulaşmadığını öğrenmek için, bu KPI'yı gerektiği gibi kısa vadeli veya uzun vadeli hedeflere göre ayarlayın.

DETAYLAR: ÜretkenlikPa = Bir dönem içerisindeki fiili üretim miktarı ve hacmiPt = Aynı dönem için üretim hedefi

KPI TÜRÜ: ÜretimGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Üretim Yöneticisi, CFO, Üretim Planlama SorumlusuHEDEF: Mümkün olduğunca %100'e yakın

Profesyonel İpucu: Üretkenlik yüzdeniz %100'den daha düşük veya daha yüksekse, doğru bir şekilde tahmin yapmıyor olabilirsiniz. Üretimde kısa, orta ve uzun vadeli hedefler oluşturmadan önce, gerçek makine-iş hacmine ilişkin konunun ilgilisi olan ekipman uzmanlarına danışın. Bu sayede hedeflerinizi, yanlışlıkla ulaşılamaz derecede fazla ya da az olarak belirlemezsiniz.

PaPt

* 100

FORMÜL

4

ÜRETİM FİRE ORANI:‘ MERAKLI ÇÖPÇÜ’Iskartaya çıkarılan ürünler, maliyet verimliliği ve gelir üzerinde bir yüktür. Karar vericiler, üretim fire oranını ölçerek, kurtarılamaz malların ardındaki muhtemel sorumluları araştırır. Tedarik edilen malzemeler siparişlere göre hazırlık yapılarak mı satın alınıyor? Montaj hattı çalışanlarının hepsi aynı standartta çalışıyor mu? Bakım ve onarım ekiplerine uygun şekilde kaynak sağlandı mı? Bu soruların herhangi birine cevap vermek için, öncelikle üretim fire oranlarının limitleri aşıp aşmadığını bilmeniz gerekir.

DETAYLAR: Üretim Fire OranıSt = t zamanında fireye ayrılan ürünler Pt = t zamanında üretilen toplam ürün

KPI TÜRÜ: ÜretimGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Üretim Planlama Sorumlusu, Satınalma Yöneticisi, CFO HEDEF: Düşük

Profesyonel İpucu: Ortalama üretim fire oranı yüzdeleri endüstriden endüstriye değişmektedir. Ancak, hangi ürünü üretirseniz üretin, bu sayı mümkün olduğunca sıfıra yakın olmalıdır. Hem tasarım hem de üretim süreçlerine bakarak yüksek fire oranının temel nedenine ulaşmaya çalışın.

StPt

* 100

FORMÜL

5

BİRİM ÜRETİM ÇEVRİM SÜRESİ:‘İHTİYATLI HIZ ÖLÇER’Üretimdeki hız, keskin bir kılıçtır. Hızlı üretim, pazardaki rekabet gücünü artırır, lakin aynı zamanda daha fazla risk almaya da davetiye çıkarır. Üreticiler, hızlı ve güvenilir bir şekilde ürettikleri bu optimum noktayı bulmalıdır. Başından sonuna bir ürünü üretmenin ne kadar sürdüğünü bildiğiniz zaman, bu KPI sayesinde, siparişleri akıllıca programlayabilir ve daha fazla müşteriye hizmet verebilirsiniz.

DETAYLAR : Birim Üretim Çevrim SüresiTp = Ortalama üretim süresiTm = Operasyonlar arası toplam hareket süresi Ti = Ortalama kontrol süresiTq = Ortalama kuyrukta bekleme süresi

KPI TİPİ: ÜretimGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Üretim Yöneticisi, Üretim Planlama Sorumlusu, Tedarik Zinciri Yöneticisi, Kalite Kontrol YöneticisiHEDEF: Zaman içerisinde tutarlı

Profesyonel İpucu: Tutarlılığı veya zamanla değişimi izlemek için birim üretim çevrim süresi KPI'nızın düzenli aralıklarla haritasını çıkarın. Sabit bir döngü süresi, sağlıklı bir üretim ortamını gösterir.

1 S A A T 1 V A R D İ Y A 1 GÜN

Tp + Tm + Ti + Tq

FORMÜL

6

BEKIDOU ORANI: ‘ROBOT PEEPY’Üretilen mamullerin takibi, üretimin ve mal trafiğinin yoğun olduğu sektörlerde gerçekten zor ve önemlidir. Fakat, makinalarınız beklediğiniz üretim adetlerini sağlıyor mu? Toyota Motor Corporation'dan ödünç alınan bu yalın KPI ile üretilen mamul oranlarını bireysel olarak izlemezseniz, bunu bilemezsiniz.

DETAYLAR: Bekidou OranıTo = Planlanan çalışma süresinde bir makinenin fiili çalışma süresi

Ts = Toplam programlanan çalışma süresi

KPI TİPİ: İmalatGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Üretim Yöneticisi, Bakım SorumlusuHEDEF: Yüksek

Profesyonel İpucu: Her makine için hesaplanan ve makine her kullanıldığında çizilen Bekidou Oranınız, kırmızı bayrakların yerini belirlemenize yardımcı olabilir. Tutarlı bir şekilde düşük bir oran, bir makinenin yetersiz kullanıldığı anlamına gelirken, tutarsız bir oran, bakım zamanı olduğunu gösterebilir.

ToTs

* 100

50

40

30

20

FORMÜL

7

Mit Mot

* 100

ÇALIŞMA ZAMANINA ORANLA DURUŞ SÜRESİ‘MUTLU TEKNİSYEN’Duruş süresi olabilir, ancak yöneticiler yalnızca bunu öngördüğünde ve programladığında gerçekleşmelidir. Sonuçta, kalibrasyon veya parça değişimi için öngörülebilir şekilde ekipmanın seçimi, problemleri çözmeye çalışırken zaman kaybetmekten daha iyidir. Ancak üreticiler daha akıllı bakım stratejileri benimserken, bu ürpertici duruşlar konusunda da uyanık kalmalıdırlar. Bu KPI, duruş beklenenden daha uzun sürdüğünde size bilgi verir.

DETAYLAR: Çalışma Zamanına Oranla Duruş SüresiMit = t zaman diliminde, makinanın toplam boşta kalma süresiMot = t zaman diliminde, makinanın toplam operasyonda kalma süresi

KPI TÜRÜ: İmalatGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Üretim Yöneticisi, Bakım SorumlusuHEDEF: Düşük

Profesyonel İpucu: Duruş yüzdeniz çok yüksekse, yalnızca teknik veya mekanik açıklamaları dikkate almayın. Bazen, en basit düzeltme, makine operatörleriniz veya yöneticileriniz için daha iyi bir eğitimdir.

FORMÜL

8

MAKİNE ÇALIŞMA SÜRESİ'DEVAMLI HAREKET'Üretim talebini karşılayabilmek için makineleriniz gerçekten ne kadar verimli çalışıyor? Eğer ki yeteri kadar verimli çalışmıyorlarsa ve "Peki neden?" diye sık sık soruyorsanız, makinelerinizin çalışma süresi, %100 operasyonel kullanılabilirliğe ne kadar yakın olduğunuzu ve optimum hedefinizin altına düştüğünüzü bilmenizi sağlayabilir.

DETAYLAR: Makine Çalışma SüresiAt = t zaman diliminde, toplam makine çalışma süresiSt = t zaman diliminde, planlanan toplam makine çalışma süresi

KPI TÜRÜ: ÜretimGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Hat Denetçisi, Bakım SorumlusuHEDEF: Yüksek

Profesyonel İpucu: Makinenizin çalışma yüzdesini bir süre boyunca izlemek, trendleri belirlemenize, gelecekteki bakımları planlamanıza ve yeni ekipman yatırımlarını doğrulamanıza yardımcı olabilir.

At St

* 100

FORMÜL

9

ÜRETİM KAPASİTE KULLANIMI:'VERİMLİ MÜHENDİS’Kağıt üzerinde, fabrikanız belirli bir kapasitede üretebilir. Diyelim ki gerçekte üretilen miktar olması gerekenden çok daha düşük. Öyleyse ne yaparsınız? Daha fazla varlığa ve daha büyük bir depoya mı yatırım yaparsınız?

Bunun yerine, bu KPI ile kapasite kullanımı etrafında dinamik bir strateji tasarlamaya yönelik olarak planlarınızı yapın. Ekipmanı verimli bir şekilde kullandığınızı ve üretim miktarlarınızı üst limitlerine taşımak için hala yeriniz olduğunu bilin.

DETAYLAR: Üretim Kapasite KullanımıMa = Gerçek üretim miktarıMp = Potansiyel üretim miktarı

KPI TÜRÜ: İmalatGÖZLEMLENMESİ GEREKENLER: Üretim Sorumlusu, Üretim Yöneticisi, CFO, Satış YöneticisiHEDEF: Yüksek

Profesyonel İpucu: Gerçek üretim miktarı, üretiminizin birkaç faktörü tarafından belirlendiği için, üretim kapasitesi kullanım yüzdesi size, talep dengeleme, üretim verimliliği ve kaynak kullanılabilirliği hakkında daha kapsamlı bir genel bakış sunabilir.

Ma Mp

* 100

FORMÜL

10

STOK DEVRİ — BİTMİŞ MAMUL‘DİKKATLİ SATICI’Ürettiğinizin ne kadarı gelirinize eklenir ve bir depoda ne kadarı satılmayı beklerken sıkışıp kalır? Bitmiş mamul stok devri için KPI, satışları ne kadar etkin bir şekilde yaptığınıza ve üretimi talebe göre dengeleyeceğinize ve aynı zamanda satılamayan ürünlerdeki nakit akışınızı çok fazla bağladığınıza dair bir fikir verecektir.

DETAYLAR: Stok Devri - Bitmiş MamulCt = t zaman diliminde, satılan toplam bitmiş mamullerin maliyeti (COGS)Dft = t zaman diliminde, elde kalan bitmiş mamullerin ortalama değeri

KPI TÜRÜ: Envanter / Satış / Üretim GÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Satınalma Yöneticisi, Satınalmacı, CFO, Üretim Yöneticisi, Satış Yöneticisi HEDEF: Yüksek (genellikle)

Profesyonel İpucu: Stok devirleriyle ilgili KPI'lardan herhangi birini ölçmek için, önce ortalama değeri hesaplamak için bir envanter maliyetlendirme yöntemine karar vermelisiniz: gerçek maliyet, ağırlıklı ortalama maliyeti veya standart maliyet. Eğer stok devri - bitmiş mamul yüzdesi çok düşükse, bunun nedeni, üretim ve satış ekipleriniz arasındaki karışıklık veya kötü satış tahminleri olabilir.

* 100Ct Dft

FORMÜL

11

STOK DEVRİ - YARI MAMUL‘GEVŞEK UÇLU AYIRICI’Bitmiş mamul stoklarına benzer şekilde, yarı mamul stok devri şirketleri ürünle ilgili durgunluğa sokar. Bu KPI'ın farkı, hala üretimde olan mallara odaklanır. Buradaki düşük değerler, imalatçıların malzemeleri satın almaları ve yönetmeleri için nakit akışının çok büyük bir kısmını ayırmalarını zorunlu kılan, işi tamamlamadaki darboğazları gösterebilir.

DETAYLAR : Stok Devri - Yarı MamulCt = t zaman diliminde, toplam satılan malların maliyeti (COGS)Dwt = t zaman diliminde ortalama yarı mamul değeri

KPI TÜRÜ: Envanter / ÜretimGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Tedarik Zinciri Yöneticisi, Satınalmacı, Üretim Yöneticisi HEDEF: Yüksek (genellikle)

Profesyonel İpucu: Yüksek stok devri her zaman iyi değildir. Örneğin, bir imalatçı çok hızlı bir şekilde mal satıyorsa, bu potansiyel müşterileri rakiplere yönlendirebilir.

Ct Dwt

* 100

FORMÜL

12

STOK DEVRİ — HAMMADDE:‘DOLAP ORGANİZATÖRÜ’Hammadde stok yönetiminde çok fazla para harcıyor musunuz?İşçiler, hasarlı veya başka bir nedenden dolayı kullanılamaz durumda olan stoktan şikayet ediyor mu? Somun ve cıvata seli arasında doğru parçayı bulmak için çok fazla mı zaman harcıyorlar? Hammadde stok envanteri KPI'sı, tesislerin malzemeyi eşit oranda tüketip tüketmediğini veya tedarik stratejilerinin ayarlanması gerekip gerekmediğini belirler.

DETAYLAR: Stok Devri - HammaddeCt = t zaman diliminde, toplam satılan malların

maliyeti (COGS) Drt = t zaman diliminde, ortalama hammadde değeri

KPI TÜRÜ: Envanter / ÜretimGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Tedarik Zinciri Yöneticisi, Satınalmacı, Üretim YöneticisiHEDEF: Yüksek (genellikle)

Profesyonel İpucu: Hammadde envanterine bakmak, ne kadar verimli satınalma yaptığınızı değerlendirmenize yardımcı olur. Genel olarak, bu oranın yüksek olmasını istersiniz çünkü, “Just in Time” envanteri yerine “Just in Case” envanteri, iş yerinde başka yerlerde ihtiyaç duyulan nakit miktarını bağlar veya depoda toz tutup gider.

Ct Drt

FORMÜL

13

FABRİKA GELİRİNE ORANLA HURDA GİDERLERİ: ‘TUTUMLU İŞ ADAMI’Tek bir boşa harcanan vida veya çeyrek inçlik hurda metal parçası, bir üreticiyi korkunç mali sıkıntılara sokmaz, ancak farklı yollarla kaynakları tüketen süreçler zamanla meydana gelebilir. Daha da kötüsü, birçok üretici bu kayıpları hesaba katmaz. Çünkü, bunları dikkate almaya değer tehditler olarak algılamazlar. İşletmeler, bu KPI'nın ne kadar düşebileceğini görerek, yüksek hurda birikimini önleyebilirler.

DETAYLAR: Fabrika Gelirine Oranla Hurda GiderleriDst = t zaman diliminde, hurdaya ayrılan malların toplam değeriRt = t zaman diliminde fabrika tarafından oluşturulan toplam gelir

KPI TÜRÜ: KaliteGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Tedarik Zinciri Yöneticisi, Satınalma, Üretim MüdürüHEDEF: Düşük

Profesyonel İpucu: Hurda giderinizin yüzdesi ne kadar düşük olursa, fabrikanız o kadar verimli çalışır. Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD) ve Bilgisayar Destekli Mühendislik (CAE) yazılımlarından hurda yüzdelerini azaltmak için yararlanın.

Dst Rt

FORMÜL

14

TOPLAM ENVANTERE ORANLA ENVENTER ZAYİATI ‘GÖZLEMCİ DEDEKTİF’Hammadde envanterinizi, yarı mamul envanterinizi veya bitmiş mamul envanterinizi denetlemek için bu KPI'yı kullanın. Bu KPI, dalgalanmalar, bu malların nasıl yönetildiği ve nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda size çok şey anlatabilir. Örneğin, çatlamış devre kartlarının kutuları, tedarik sürecinde veya depolama koşullarında yapılan yanlışlıkları işaret edebilir.

DETAYLAR: Toplam Envantere Oranla Envanter ZayiatıCs = Envanter zayiatından kaynaklı toplam maliyet

I = Eldeki envanterin toplam değeri

KPI TÜRÜ: KaliteGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: Envanter Yöneticisi, Tedarik Zinciri Yöneticisi, Satınalma Sorumlusu, Üretim YöneticisiHEDEF: Düşük

Profesyonel İpucu: Envanter zayiatı için yüksek bir yüzde, stok hırsızlığı, hasar, yanlış hesaplamalar, yanlış ölçü birimleri, buharlaşma vb. problemlerle ilgili sorunları gösterebilir.

Cs

I

FORMÜL

15

SATILAN MALLARA ORANLA İADELER:‘SABİT DÜZELTİCİ’İade her zaman endişeye neden olmaz. Ancak çok fazla ürün fabrikanıza geri geldiğinde bu, yanlış montaj, hatalı kalite kontrol süreçleri ve hatta yapılan bir anlaşma dahilinde size satılan sahte ürünlerin varlığı gibi belirli bir mal grubuyla ilgili daha derin sorunlara işaret edebilir. Bu sorunları yakalamak ve düzeltmek için, üretim hacimlerinizle ilgili olarak geri dönüş oranlarında anlık ve kesintisiz bilgi gerekir.

DETAYLAR: Satılan Mallara Oranla İadelerPt = t zaman diliminde, iadelerin sayısı Ut = t zaman diliminde, satılan toplam birim sayısı

KPI TÜRÜ: KaliteGÖZLEMLEMESİ GEREKENLER: CFO, Kalite Kontrol Yöneticisi, CFO, Satış Yöneticisi, Üretim YöneticisiHEDEF: Tutarlı

Profesyonel İpucu: Müşteri iadeleri ve değişimler, sağlıklı müşteri ilişkilerinin bir işareti olabilir. Ancak, bir sorunun göstergesi olan, satılan mallara oranla, iadelerinizdeki ani artışlara dikkat edin.

PtUt

* 100

FORMÜL

16

Üreticilerin en çok neye dikkat etmeleri gerektiğine ve operasyonları için en değerlilerinin hangileri olduğuna bakarken bir tavsiyemiz var: sadece bir veya birkaç KPI'ya bakmayın. Bu e-kitaptaki KPI'lar birbirini etkiliyor ve birlikte şirketinizin finansal ve üretim sıhhatinin tam bir resmini sunuyor.

En önemlisi, üreticilerin tesislerini başarıya nasıl yönlendireceklerine karar vermek için bu KPI'ları ve diğerlerini nasıl kullandıklarıdır. Mobil yeteneklere sahip postmodern bulut tabanlı ERP çözümleri, bu formülleri alabilir, bunları merkezi olarak yapılandırabilir, bir kokpit ekranında görselleştirebilir, gerçek zamanlı olarak güncelleyebilir ve yöneticilere strateji oluşturmak için daha fazla zaman verebilir.

İŞ SÜREÇLERİNİZİ OPTİMİZE EDEN SONRAKİ ADIMA GEÇİN

KPI'larınızda hangi değerleri kullanmalısınız? İşletmeniz için doğru KPI aralıkları hakkında daha fazla bilgi edinmek için bugün bir abas temsilcisine ulaşın.

17

www.abas-erp.com

Bugün bir abas temsilcisine ulaşın.