e government 4new

Удирдлагын Академи 1

Цахим засгийн хэрэглээ

Д.Байгал

Хичээлийн нэр: Цахим засаглал – 513PS

Удирдлагын Академи

Сэдэв 4.


Цахим Засгийн тодорхойлолт• Цахим засаг нь МХХТ болон түүний хэрэглээний

хувьд өргөн хүрээтэй тодорхойлогддог. Засгийн газар үйл ажиллагааныхаа үр ашиг, бүтээмж

болон иргэдэд хүргэж буй үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг дээшлүүлэх зорилгоор тоон технологийг ашиглах

Эх сурвалж: Mark Forman, “e-Government: Using IT to transform the effectiveness and efficiency of government” 2005

Нэг удаагийн богино хугацааны үйл явдал биш бөгөөд иргэдэд чиглэсэн ЗГ-ын үйлчилгээг эрс өөрчлөх урт хугацааны үйл явц


Цахим засаг (e-Government)

• Цахим засаг нь өөрөө зорилго биш юм.– Хамгийн сайн бодлогын үр дүн– Үйлчилгээний чанарыг дээшлүүлэх– Төрийн санг илүү үр ашигтай ашиглах– Төрийн үйл ажиллагааг илүү үр ашигтай

болгох

• Цахим засаг нь “цахим” гэдгээс илүүтэй засгийн газрын тухай юм.


Цахим засаглал (e-Governance)

• Цахим (э)-захиргаа (захиргааны үйл ажиллагааг сайжруулах),

• Э-иргэд, э-үйлчилгээ (холбогдсон иргэд) • Э-нийгэм (иргэний нийгэм дотоод болон гадаад

харилцан үйлдлээр бий болно) зэргээс бүрдэнэ.

• Цахим засаглал нь төр болон хүй-элгэний хоорондын харилцааны арга хэрэгсэл болж хүний баталгаат амьдралыг хангах, авилагыг бууруулах, халдлагаас хамгаалж, хүй-элгэнд эрх мэдэл олгох зэрэгт чиглэгдэнэ.


Цахим засаг ба Цахим засаглалын ялгаа

Цахим засаг нь олон нийт, нийгэм болон

хувийн секторын босоо харилцаа, шаталсан эрх

мэдэлд тулгуурласан байгууллагуудын

харилцааг судалж, хөгжүүлж, түүнд

мэдээллийн технологийг хэрэглэх асуудал юм.

Цахим засаглал бол олон нийт, нийгэм болон хувийн секторын хэвтээ

харилцаанд тулгуурласан байгууллагын

хариуцлага хүлээх чадвар, оролцоо,

түншлэл болон хамтын ажиллагааны асуудалд

мэдээллийн технологийг хэрэгжүүлэх асуудал

юм.


Цахим засгийн тодорхойлолт

• Доороос дээш чиглэсэн нарийвчилсан хэрэгжилтийн хандлага бүхий Цахим засгийн (дээрээс доош загвартай) өндөр түвшиний замын зургийг бий болгох

• Цахим засгийн зорилго нь засгийн газраас иргэдэд үзүүлэх үйлчилгээний хүртээмжийг илүү үр өгөөжтэй болгоход оршино

• Төрийн онлайн үйлчилгээг нэмэгдүүлсэнээр, түүний үйлчилгээ иргэдэд ойртож, улмаар Цахим засгийн хэрэглээг улам ихэсгэх болно.

• Төрийн ил тод, үр ашигтай байдал бий болохоос гадна түүний үр нөлөөг тогтвортой байдалд хүргэхэд э-иргэд, э-бизнесийн үүрэг маш чухал



• Хүн амын ихэнхи хувиас хангалттай хэмжээний эрэлт хэрэгцээ, дэмжлэгийг бий болгож чадвал Цахим засаг амжилттай ажиллах юм.

• Энэ эрэлт хэрэгцээ нь төрийн үйлчилгээг илүү сайн бөгөөд хурдан хүргэх боломжуудыг хамгийн сайн мэдэж байх явдлаас шалтгаалж болно.



• Цахим засгийн үйлчилгээний эрэлт хэрэгцээ, дэмжлэгийг нэмэгдүүлэхийн тулд:– Иргэдэд үйлчилгээ үзүүлэх төв болон олон

нийтийн зүгээс шууд хандалт хийх Веб портал, мобайл портал, дуудлага хүлээн авах төв зэргийг багтаасан олон суваг бүхий нэг цонхны үйлчилгээ үзүүлэх дэд бүтцийг хөгжүүлэх

– Тоон орчин дахь харилцан ажиллагаа болон МХХТ-ийг ашиглан ажил хэргээ явуулахад олон нийтийн итгэлийг нэмэгдүүлэх

– Онлайн болон мобайл технологийг хөгжүүлэхийг дэмжих


Бюрократ засаг ба Цахим Засгийн харьцуулалт

Харьцуулалт Бюрократ парадигма Цахим Засаг парадигма

Чиглэл Үйлдвэрлэлийн өртөг-үр ашиг Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамж, хяналт, уян хатан байдал

Зохион байгуулалтын үйл явц

чиг үүргийн бодит хуваарь, хэлтэсжүүлэлт, хяналтын босоо

шатлал

Хэвтээ шатлал, Сүлжээний зохион байгуулалт, мэдээлэл хуваалцах

Удирдлагын зарчим Мандат болон дүрэм, журмаар удирдах

Уян хатан удирдлага, төвийн зохицуулалттай хэлтэс хоорондын

ажлын баг

Манлайллын хэлбэр Тушаал болон хяналт Хөнгөвчлөх болон зохицуулах, шинэчлэгч эрсдэл үүрэгч

Дотоод харилцаа холбоо

Дээрээс доош, шаталсан Төвийн зохицуулалттай олон чиглэлт сүлжээ, шууд харилцаа,

холбоо

Гадаад харилцаа Төвлөлсөн, албан ёсны, хязгаарлагдмал суваг

Албан болон албан бус, шууд болон хурдан эргэх холбоотой, олон

сувгийн

Үйлчилгээ хүргэх загвар

Баримт бичгийн загвараар, хүмүүсийн хоорондын харилцан үйлдлээр

Электрон солилцоо, нүүр тулсан бус харилцан үйлдэл

Үйлчилгээг хүргэх зарчим

Стандартчилагдсан, тэгш, хэсэгчилсэн бус

Хэрэглэгчийн эрэлтэд нийцсэн, хувийн шинж чанартай


Цахим засагЗасгийн газрын

Он-лайн үйчилгээ

Цаасгүй технологи

Ил тод Засгийн газарМэдлэгт тулгуурласан Засгийн газар

Э-засаг


Цахим засагт шилжүүлж болох үйлчилгээ

Үйлчилгээ гэсэн ойлголтод харилцагчийн шаардлагад хариу өгч байгаа төрийн байгууллагын үйл ажиллагаа болон ямар нэгэн шалтгаанаар хэрэглэгчид хэрэгцээ үүсэхэд үзүүлж байгаа үйлчилгээ хоёрыг хоёуланг нь хамааруулан ойлгоно.

Энгийнээр тодорхойлбол: харилцагчид зориулан төрийн байгууллагын хийж байгаа үйл ажиллагааг үйлчилгээ гэж ойлгоно.


Үйлчилгээний онлайн болох чадамж

• Бүрэн онлайн чадамжтай үйлчилгээБүх элементийг онлайнаар гүйцэтгэх боломжтой бүх төрлийн үйлчилгээ

• Хязгаарлагдмал онлайн чадамжтай үйлчилгээҮйлчилгээний тодорхой элементийг онлайн хэлбэрт оруулах боломжтой бүтээгдэхүүн үйлчилгээ

• Онлайн чадамжгүй үйлчилгээЯмар ч элементийг нь онлайн болгох боломжгүй үйлчилгээ


Үйлдвэрийн газар ба Төрийн захиргааны бүтээгдэхүүн

Өгөгдөл

Биет бараа, бүтээгдэхүүн Бодит бус бараа, бүтээгдэхүүн (зөвшөөрөл,

шийдвэр г.м.)


Цахим засаг

• Цахим засаг нь 3 гол чиг үүргээс бүрддэг.– Иргэдэд чиглэсэн үйлчилгээг шинэчлэх (G2C)– Бизнесийн үйлчилгээг шинэчлэх (G2B)– Засгийн газрын ажлыг шинэчлэх арга (G2G)


МХХТ-ИЙН ХЭРЭГЛЭЭ

Дэд бүтэц


Төрөөс иргэдэд чиглэсэн үйлчилгээ (G2C)

Нэг цонхны он-лайн G2C портал нь дараах үйлчилгээгээр иргэдийг хангадаг

• Төрөл бүрийн зөвшөөрөл, батламж олгох • Захиргааны зар мэдээлэл болон холбогдох

хууль сурталчлах• Төлбөр тооцооны үйлчилгээ – татвар төлөх,

нийгэм хамгааллын төлбөр• Захиргааны үйл ажиллагаанд оролцох

боломж


17

(1) G4C Portal: www.egov.go.kr

Цахим засгийн нэг цонхны үйлчилгээ нь мэдээллийг хуваалцах систем болон интернэтэд сууриласан хэрэглээг өргөн ашиглаж байна




• Нэгтгэсэн татварын систем– Электрон татварын үйлчилгээ – онлайн нэг

цонхоор татвар төлөх, татварын тайлан өгөх• Нэгдсэн даатгалын үйлчилгээ

– Эрүүл мэнд, тэтгэвэр, гэнэтийн осол, ажилгүйдлийн даатгалын өгөгдлийн баазыг нэгтгэсэн нийгмийн даатгалын мэдээллийн вэб үйлчилгээ

• Оршин суух бүртгэлийн систем• Үл хөдлөх хөрөнгийн мэдээллийн удирдлагын

систем• Тээврийн хэрэгслийн бүртгэлийн систем

Удирдлагын Академи19

Дараах төрлийн цахи засгийн үйлчилгээ авах боломжийг нэмэгдүүлэх нэг цэгийг үйлчилгээнүүд байна. Үүнд:

• Иргэдэд үйлчлэх нэг цэгийн үйлчилгээний төвүүдэд нэг цонхны үйлчилгээг хэд хэдэн албад хүч нэгтгэж зохион байгуулна. Энэ хэлбэрийн үйлчилгээ үзүүлдэг төвүүд Австрали, Бразил, Канад, Герман, Энэтхэг, Казахстан, Португаль, Өмнөд Африк болон Их Британи улсуудад байдаг.

• Телецентерүүд: Олон нийтийн төлбөртэй болон төлбөргүй цахим засгийн үйлчилгээрүү хандах (шуудангийн сүлжээ, номын сангууд, сургуулиуд, соёл үйлчилгээний төвүүд гэх мэт).

• Утсаар үйлчилгээ үзүүлэх төвүүд – Утсаар үйлчилгээ үзүүлдэг албад нь ихэвчлэн хувийн хэвшилтэй гэрээ байгуулан ажиллуулдаг. Жишээлбэл Канад , Итали, Америк зэрэг орнуудад байдаг.



• Вэб портал: Үйлчилгээг хэрэглэгчдэд хялбар байдлаар хүргэх хамтран ажиллах боломжтой технологи дээр суурилсан төрийн вэб порталууд. Үүний жишээг Канад, БНСУ, Сингапур, Их Британи, Америк улсуудаас харж болно.

• М-Government /хөдөлгөөнт засаг/ – Гар утсаар тэр тусмаа м-засаглалд зориулан хийгдсэн порталуудаар болон мессэжээр үйлчилгээг хүргэх . Энэ үйлчилгээг Филиппин, Их Британи улсууд нэвтрүүлсэн.

• Т-Government – Интерактив тоон телевизэд суурилсан цахим үйлчилгээг төрийн байгууллагын телевизийн суваг, порталуудаар дамжуулан хэрэгцээтэй мэдээллийг хүргэх. Энэ үйлчилгээ Хятад, Итали, БНСУ, Их Британи болон Америк улсуудад байдаг



Бизнесийн үйлчилгээ – G2B

• G2B үйлчилгээ нь нэг цэгийн Цахим Засгийн үйлчилгээг бизнесийн салбарт үзүүлэх

• Цахим үйлчилгээ – худалдан авах ажиллагаа, үнэ хаялцах

• Нэгдсэн Э-худалдан авах ажлын систем• Э-арилжаа

– Бараа, үйлчилгээг борлуулах, худалдан авах

• Э-гаалийн систем


23

Нэг цонхны худалдан авалтын систем

Төрийн байгууллагаас бизнесийн байгууллагад үзүүлэх үйлчилгээ (G2B)

Худалдан авалтын нэгдсэн систем


АСУУЛТ

• Дээрх G2C, G2B нэгдсэн системүүдээс аль нь манай улсад хэрэглэгдэж байна вэ?

• Хэрэв байхгүй бол юу хийх шаардлагатай гэж та бодож байна вэ?


Засгийн газрын ажлыг шинэчлэх арга (G2G)

Засгийн газрын бүтээмжтэй ба үр ашигтай үйл ажиллагаа

• Төв болон нутгийн захиргааны байгууллагуудын тайлангийн систем нь харилцан холбогдсон, үр дүн нь нарийн нягт нямбай болох

• Байгууллага хооронд мэдээллээ хуваалцах• Засгийн газрын байгууллагууд элетрон баримт

бичгээр дамжуулан шинэ санал санаачлага, нөөц боломжоо харилцан солилцох

• Видео хурлаар хамтарсан шийдвэр гаргах боломжтой• Байгууллага хооронд өгөгдөл солилцож ажлын үйл

явцыг үр ашигтай болгоно


26

үндэсний хэмжээнд хэрэгжиж 232 хот суурин газарт хэрэгжиж байна.

Төрийн байгууллага хоорондын хамтын ажиллагаа (G2G) БНСУ-ын Орон нутгийн цахим засгийн систем


Үйлчилгээ хүргэх суваг

• Интернет портал сайт

• Кабелийн телевиз

• Нэг цэгийн үйлчилгээ (биечлэн очиж үйлчлүүлэх)

• Хөдөлгөөнт нэг цэгийн үйлчилгээ

• ТҮЦ машин - Киоск


Интернет портал сайт


Кабелийн телевиз

• Телевизийн суваг ашиглан мэдээлэл хүргэх, үйлчилгээ үзүүлэх

• Парламентийн суваг


Нэг цэгийн үйлчилгээ (биечлэн очиж үйлчлүүлэх)


Хөдөлгөөнт нэг цэгийн үйлчилгээ

Шинж чанар:• Уян хатан ажлын байр• Авч явахад хялбар• Жин багатай


ТҮЦ машин- Киоск


Цахим Засгийн дэд бүтэц

• Төрийн нэгдсэн тооцооллын төв буюу дата төвийг байгуулах

• Цахим засаглалын стандартчилал

• Цахим засаглалын үйлчилгээг хамтын хэрэглээнд ашиглах

• Цахим нэгдсэн төв

33


Цахим засгийг хэрэгжүүлсний ашиг тус

• Ажлын арга барил шинэчлэгдэнэ

• Иргэдэд үзүүлэх үйлчилгээ шинэчлэгдэнэ

• Мэдээллийн удирдлага шинэчлэгдэнэ

Нүүр тулсан олон уулзалт, хэлэлцээр

Хязгаарлагдмал оролцоо

Нэг удаагийн холбоо тогтоох, он-лайн,

Цахим оролцоо

Салангид тусдаа нөөцийн удирдлага

Байгууллагын стандарт

Өргөн хүрээтэй удирдлага

Нийтлэг стандарт

Цаасан технологи

Удирдлагад чиглэсэн үйлчилгээ

Цахим баримт бичиг

Үйлчилгээнд чиглэсэн үйл явц


Амжилтад нөлөөлөх хүчин зүйл



• Алсын хараа, зорилго, стратеги– Тодорхой алсын хараа– Иргэдээс үзүүлэх дэмжлэг– Агуулгыг сайтар тогтоох

• Хууль, эрх зүйн зохицуулалт– Нууцлалын болон холбогдох хууль– Мэдээллийн тогтолцоо болон ажлын үйл

явцтай холбоотой эрх зүйн зохицуулалт– Төрийн мэдээллийн технологийн архитектур

болон нэгдсэн төвийг байгуулах эрх зүйн зохицуулалт



• Байгууллагын зохион байгуулалт– Хүчтэй манлайлал– Төлөвлөлт, МТ-ийн удирдлага,

өөрчлөлтийн удирдлага– Төсөв боловсруулах болон төсвийн

гүйцэтгэл– Зохицуулалт болон хамтын ажиллагаа– Хяналт-шинжилгээ, гүйцэтгэлийг хэмжих– Иргэн, төр, хувийн хэвшлийн түншлэл

(PPP)



• Ажил хэргийн үйл явц– Дахин инженерчлэл

• Мэдээллийн технологи– Шаардлагатай технологийг ашиглах

түвшин– Сүлжээний дэд бүтэц– Стандартчилал– Техникийн болон хүний нөөцийн чадавхи


Амжилтгүй болгоход нөлөөлдөг хүчин зүйлс

• Захиргааны тогтолцоон дахь тохиролцоо, зөвшилцөлийн сул байдал: дотоод эсэргүүцэл

• Тохиромжгүй төлөвлөгөө, стратеги : системтэй бус, хэсэгчилсэн хэлбэртэй

• Хүний нөөцийн дутагдал: хүний нөөцийн чадавхи бий болоогүй

• Хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөгүй байдал • МТ-ийн болон систем нийлүүлэгчдийн хомсдол• Технологийн хоцрогдол• Бэлтгэл хангаагүй болон тохирох тест хийлгүй

хурдан хэрэгжүүлэхийг оролдох (UNDPEPA and ASPA, 2004)


Цахим засгийн загварууд

Иргэн Төр Бизнес ТББ

Иргэн = C C2C C2G C2B C2N

Төр = G G2C G2G G2B G2N

Бизнес = B B2C B2G B2B B2N

ТББ = N N2C N2G N2B N2N


МХХТ-ийн хэрэглээ, хэрэгжилтБНСУ-ын Цахим засгийн ерөнхий бүдүүвч


ДаалгаварТөрөөс үзүүлэх үйлчилгээнд МХХТ-ийг нэвтрүүлж хэрэгжүүлж байгаа нь1.G2G - Засгийн газрын үйл ажиллагааны шинэчлэл

2.G2B - Бизнесийн үйлчилгээний

3.G2C - Иргэдэд зориулсан үйлчилгээний

42

e government 4new

Documents