dziedzictwo folder sieć

35
Specjaly z tradycjami z regionu Kujaw i Pomorza

Upload: anita-streich

Post on 14-Apr-2017

364 views

Category:

Food


0 download

TRANSCRIPT

Specjały z tradycjami z regionu Kujaw i Pomorza

Specjały z tradycjami regionu Kujaw i Pomorza

Do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego, istniejącej od 1995 roku, Województwo Kujawsko-Pomorskie przystąpiło w 2010 roku, na mocy uchwały Sejmiku Województwa, tworząc sieć regionalną Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze.

Charakterystyczne oznaczenie - biała czapka kucharska tzw. budyniówka z nożem i widelcem na błękitnym tle, wraz z opisem: „Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze” potwierdza, że wyróżnione nim produkty żywnościowe i potrawy charakteryzują się najwyższą jakością. Wybierając tak oznakowane produkty, nabywamy żywność związaną z naszym regionem - wytworzoną z surowców pochodzących z regionu Kujaw i Pomorza, z zastosowaniem tradycyjnych receptur i metod.

Sieć regionalna Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze prowadzi działania mające na celu wspieranie rozwoju rynku żywności tradycyjnej, opartej na lokalnych zasobach surowców, a także promocję turystyki kulinarnej. Obecnie, do naszej sieci regionalnej należy 31 małych i średnich firm sektora rolno-spożywczego, działających na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Są to: przetwórnie produktów ekologicznych – zbóż, warzyw i owoców, pasieki, mleczarnie, masarnie, rozlewnie wód mineralnych, producenci oleju, hurtownie i sklepy z żywnością wysokiej jakości oraz restauracje i firmy cateringowe.

Przedstawiając ofertę kulinarną członków sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze, jednocześnie zwracamy Państwa uwagę na znajdujące się w ich sąsiedztwie, warte odwiedzenia obiekty i miejsca atrakcyjne pod względem historycznym, kulturalnym, turystycznym czy przyrodniczym.

Warto tu być, odkrywając smaki i urodę Kujaw i Pomorza. Zapraszamy!

Piktogramy:

Gospodarstwo rolne, przedsiębiorstwo rybackie, produkcja surowca

Przetwórnia, produkcja żywności

Hotel, restauracja lub inny obiekt gastronomiczny

Hurtownia, sklepUrząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-PomorskiegoPl. Teatralny 2, 87-100 Toruń

www.kujawsko-pomorskie.pl

Województwo Kujawsko-Pomorskie

Tuchola

Świecie

Chełmno

BydgoszczWąbrzeźno Brodnica

Golub-Dobrzyń

Rypin

Ciechocinek

Grudziądz

Włocławek

Nakłon. Notecią

ŻninInowrocław

RadziejówMogilno

Sępólno Krajeńskie

Toruń

12

3

45

7

8

22252829

30

31

27

26

23

15

17

18

19

20

21 9

10

11 1214 24

1613

6

4 5www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Pasieka Rodzinna Sławomir Wnuk

Akwedukt w Fojutowie

Pasieka Rodzinna Sławomir Wnuk

ul. Kościelna 8786-141 Lniano

tel. +48 501 025 612

Dojazd:

droga nr 237, odcinek między Tucholą a Czerskiem, na wysokości wsi Legbąd.

Rodzinna Pasieka działa od 1998 roku i obecnie liczy ponad 250 rodzin pszczelich. Pasieka Sławomira Wnuka nie jest stacjonarna, lecz wędrowna – tylko ten typ gospodarki pasiecznej gwarantuje pozyskiwanie bardzo smacznych i odmianowych miodów takich, jak: miód faceliowy, rzepakowy, akacjowy, lipowy, spadziowy czy gryczany.

Dodatkowo w pasiece produkuje się odkłady, czyli tworzy się nowe rodziny pszczele dla pszczelarzy. Produkcja miodu w pasiece na każdym etapie podlega kontroli, co potwierdza gwarancja jakości Polskiego Związku Pszczelarskiego. Miody Pana Sławomira Wnuka zdobyły wiele nagród i wyróżnień w licznych konkursach.

Niedaleko osady w Fojutowie znajduje się unikatowy zabytek architektury hydrotechnicznej, wzorowany na antycznych rzymskich budowlach. Akwedukt, jest skrzyżowaniem dwóch cieków wodnych: Czerskiej Strugi (płynącej dołem) i Wielkiego Kanału Brdy (płynącego górą). Budowla ma 75 m długości, co czyni z niej najdłuższy taki obiekt w Polsce. Akwedukt został wzniesiono w latach 1845-49 w celu doprowadzenia wody z Brdy do kompleksu Łąk Czerskich w rejonie Czerska.

Akwedukt można zwiedzać po wyznaczonej trasie. Spaceruje się górą wzdłuż kanału, przekraczając go potem po drewnianym mostku, następnie dołem - idąc w tunelu pomostem nad Czerską Strugą.

1

6 7www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Grudziądzka Spółdzielnia Mleczarska

Cytadela w Grudziądzu

Grudziądzka Spółdzielnia Mleczarska

ul. Rapackiego 12/1486-300 Grudziądz

www.mleczarnia.grudz.pl

Wojskowe Stowarzyszenie Kulturalno-Edukacyjne „RAWELIN”ul. 6-go Marca 186-300 Grudziądz

www.rawelin-grudziadz.pl

Początki Zakładu Mleczarskiego w Grudziądzu sięgają 1898 roku. Od 1995 roku działa on pod nazwą „Grudziądzka Spółdzielnia Mleczarska”. Do produkcji używane jest mleko pochodzące prawie w całości z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Wysokiej jakości produkty wytwarzane są metodami tradycyjnymi, tak jak ponad sto lat temu.

Najbardziej znanymi i cenionymi wyrobami Grudziądzkiej Spółdzielni Mleczarskiej są: ser Tylżycki z Grudziądza, śmietana o zawartości 18% tłuszczu, masło Ekstra Delikatne, serek homogenizowany oraz ser twarogowy.

Grudziądzką cytadelę zbudowali Prusacy w latach 1776-1788 na rozkaz króla Fryderyka II, a jej głównym zadaniem była ochrona przeprawy przez Wisłę i ugruntowanie panowania pruskiego na tym obszarze. Twierdza w Grudziądzu jest ciekawym przykładem obiektu militarnego z przełomu wieków XVIII i XIX, posiadającym cechy kilku systemów architektury fortyfikacyjnej z tamtego okresu. Wybudowana wielkim wysiłkiem finansowym i intelektualnym pruskiego monarchy i jego inżynierów, w wyniku postępu techniki wojskowej, a zwłaszcza wprowadzenia armat o lufach gwintowanych, stała się obiektem przestarzałym i nieprzydatnym do działań wojennych.

Cytadela w Grudziądzu jest jedną z największych fortyfikacji tego typu w Europie. Cytadela jest obiektem użytkowanym przez wojsko, istnieje jednak możliwość zwiedzenia twierdzy.

2

8 9www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Przedsiębiorstwo Uzdrowisko Ciechocinek

Zabytkowa Warzelnia Soli w Ciechocinku

Przedsiębiorstwo Uzdrowisko Ciechocinek

ul. Kościuszki 1087-720 Ciechocinek

www.puc.sky.pl

Zakłady Produkcji Zdrojowejul. Solna 287-720 Ciechocinek

www.uzdrowiskociechocinek.pl

Przedsiębiorstwo Uzdrowisko Ciechocinek S.A. szczyci się ponad 175-letnią tradycją lecznictwa uzdrowiskowego. Działające w ramach przedsiębiorstwa Zakłady Produkcji Zdrojowej wytwarzają na bazie naturalnych surowców produkty zdrojowe: wodę mineralną „Krystynka”, szlam i ług oraz sól jadalną. Na bazie źródła nr 19a powstaje doskonała w smaku, niepowtarzalna „Krystynka” – naturalna woda mineralna, pozyskiwana od 1902 roku.

Ciechocińska solanka jest podstawowym surowcem dla istniejącej od 1830 roku warzelni soli.

W 2011 roku ciechocińska sól została, decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych.

W ramach Przedsiębiorstwa Uzdrowisko Ciechocinek S.A. funkcjonuje zabytkowa warzelnia soli. Wraz z tężniami stanowi ona wyjątkowy na skalę światową zespół obiektów zabytkowych dostępnych dla zwiedzających. W części warzelni niewykorzystywanej do produkcji soli powstało muzeum, w którym swoje miejsce znalazły eksponaty związane nie tylko z warzelnictwem, ale również będące świadectwem powstania i rozwoju działalności uzdrowiskowej w Ciechocinku. Ekspozycja jest stale wzbogacana.

Odwiedzenie Zabytkowej Warzelni Soli jest doskonałym punktem mogącym uatrakcyjnić pobyt w Ciechocinku.

3

10 11www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Polder Sp. z o.o. Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu

Polder Sp. z o.o.

ul. Długa 1187-148 Łysomice

www.polder.biz.pl

Muzeum Okręgowe w ToruniuRynek Staromiejski 187-100 Toruń

www.muzeum.torun.pl

Firma Polder Sp. z o.o. jest największym w Polsce producentem kajmaków. Głównym surowcem do produkcji kajmaku jest mleko pochodzące z pobliskiej mleczarni. Kajmak jest gęstą, plastyczną, karmelową masą cukierniczą o złocistobrązowej barwie. Tradycja gotowania słodkiego mleka z dodatkiem cukru i masła dotarła do Polski w XVII wieku z Turcji. Dzięki stosowaniu tradycyjnego procesu produkcji, przy użyciu wyłącznie naturalnych surowców, kajmak jest bezpieczny mikrobiologicznie, wręcz bakteriostatyczny.

W 2007 roku produkt ten został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ponadto firma posiada certyfikat potwierdzający, że produkowany przez nią kajmak i proces jego wytwarzania spełniają kryteria systemu „Jakość Tradycja”.

Dom Mikołaja Kopernika to średniowieczna kamienica, która w drugiej połowie XV wieku należała do rodziny Koperników. Wielu historyków wskazuje ją jako miejsce, gdzie w 1473 roku przyszedł na świat wielki astronom - Mikołaj Kopernik. Dom Kopernika swój obecny wygląd otrzymał w XV wieku. W czasach Kopernika dom pełnił jednocześnie funkcje mieszkania i magazynu. Obecnie wewnątrz tej i sąsiedniej kamienicy mieści się oddział toruńskiego Muzeum Okręgowego noszący nazwę Dom Mikołaja Kopernika. W kamienicy zapoznać się można z odtworzonym średniowiecznym układem wnętrz i ich wystrojem z okresu od XV do XVIII wieku.

W drugiej części muzeum prezentowane są koleje życia Mikołaja Kopernika. Z kolei obszerne piwnice pod obiema kamienicami są miejscem stałej wystawy zatytułowanej „Świat toruńskiego piernika”. Można tu między innymi zobaczyć barokowe formy do wyrabiania piernikowego ciasta, a także spróbować swoich sił w piernikarskim rzemiośle. Sława Kopernika przyciąga do jego kamienicy setki tysięcy turystów rocznie.

4

12 13www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Żywność Ekologiczna Bio Food Sp. z o.o.

Zamek Krzyżacki w Golubiu Dobrzyniu

Żywność Ekologiczna Bio Food Sp. z o.o.

Ciechocin 3287-408 Ciechocin

www.biofood.pl

Zamek Krzyżacki w Golubiu Dobrzyniuul. PTTK87-400 Golub-Dobrzyń

www.zamekgolub.pl

Przetwórnia owoców i warzyw ekologicznych Bio Food powstała w 1994 roku. Bazę surowcową dla zakładu stanowią liczne gospodarstwa ekologiczne. Produkty z przetwórni Bio Food wytwarzane są w sposób zapewniający zachowanie cennych składników, zawartych w świeżych owocach i warzywach.

W przetwórni powstają głównie nektary i konserwy warzywne, takie jak: ogórki konserwowe, buraczki, sałatki, korniszony oraz soki owocowe i owocowo-warzywne. Wśród tych ostatnich dominują tzw. biosoki, czyli soki otrzymane drogą fermentacji mlekowej. Wiele produktów, a zwłaszcza soki kwaszone z warzyw, postrzegane są jako żywność znajdującą zastosowanie w profilaktyce wielu chorób. Bio Food od 2012 roku jest członkiem Kujawsko-Pomorskiego Stowarzyszenia EKOŁAN.

Zamek krzyżacki zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku dumnie wznosi się na wzgórzu górującym nad miastem. Ceglana warownia początkowo była zarówno siedzibą komtura jak i twierdzą strzegącą granicy pomiędzy państwem krzyżackim a Polską. Zapewniała także bezpieczeństwo rzecznej przeprawy przez Drwęcę.

Z czasem zamek utracił swe militarne znaczenie. W XVII w. był on siedzibą królewny Anny Wazówny, która przekształciła go w renesansową rezydencję. Spędziła ona w Golubiu sporą część swojego życia, znacznie rozbudowując zamek oraz tworząc piękne ogrody. Legenda mówi, że duch Anny Wazówny do dziś spaceruje krużgankami zamku. Średniowieczny zamek w Golubiu-Dobrzyniu to jedna z najbardziej znanych twierdz w Polsce, m.in. za sprawą turniejów rycerskich. Na dobrzyńskim zamku organizuje się turnieje krasomówcze oraz koncerty. Zamek jest siedzibą Muzeum Regionalnego PTTK, w którym organizuje się wystawy czasowe, tematycznie związane z zamkiem i działalnością towarzystwa.

Żywność Ekologiczna Bio Food Sp. z o.o.

5

14 15www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Kujawska Spółdzielnia Mleczarska

Zalew Włocławski

Kujawska Spółdzielnia Mleczarska

ul. Wysoka 1587-800 Włocławek

www.kesem.com.pl

www.zagle.net.pl

Początki działalności Kujawskiej Spółdzielni Mleczarskiej we Włocławku sięgają 1935 roku. Jej założycielami byli ówcześni ziemianie, gospodarujący w majątkach położonych w okolicach Włocławka i Aleksandrowa Kujawskiego. Do dziś w Spółdzielni stosuje się tradycyjne metody produkcji. Dzięki specjalnym prasom do odciskania ziarna twarogowego, wzorowanym na urządzeniach używanych na Kujawach w XIX w., sery białe uzyskują zwartą i jednolitą konsystencję. Tak jak przed laty do produkcji wykorzystuje się też płócienne chusty serowarskie. Dzięki temu twarogi posiadają charakterystyczną fakturę na powierzchni. Ponadto twarogi „Klinek z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej” i „Krajanka z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej” są ręcznie krojone i pakowane.

W 2011 roku produkowane przez Spółdzielnię twarogi: półtłusty krajanka oraz półtłusty klinek, otrzymały znak gwarancyjny „Jakość Tradycja” oraz zostały wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Zalew Włocławski jest sztucznym zbiornikiem utworzonym na Wiśle. Powstał w 1970 r. wskutek spiętrzenia wód na zaporze we Włocławku. Zalew Włocławski rozciąga się od Płocka do Włocławka. Jezioro jest drugim co do wielkości sztucznym zbiornikiem, powstałym na skutek przegrodzenia koryta Wisły na wysokości Włocławka. Kształtem jezioro odzwierciedla zarys doliny Wisły. Na lewym brzegu zalewu w bezpośrednim sąsiedztwie tamy powstała przystań miejska. Na przystani usytuowano pomosty pływające, co pozwala na korzystanie z nich bez względu na poziom wody, a na brzegu – stanowiska cumownice dla łodzi i żaglówek, a także dla statku spacerowego.

6

16 17www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Wytwórnia Makaronu BIO Aleksandra i Mieczysław Babalscy

Pałac Anny Wazówny w Brodnicy

Wytwórnia Makaronu BIO Aleksandra i Mieczysław Babalscy

87-312 Pokrzydowo 99

www.biobabalscy.pl

Muzeum Regionalne w Brodnicyul. Św. Jakuba 187-300 Brodnica

www.muzeum.brodnica.pl

Państwo Babalscy od 1996 roku prowadzą gospodarstwo ekologiczne na powierzchni 9,5 ha, uprawiając głównie stare gatunki zbóż tj. pszenicę orkisz, pszenicę płaskurkę i samopszę. W sadzie rosną stare odmiany jabłoni, wiśni i czereśni, natomiast w ogrodzie – fasola i dynia. W gospodarstwie hoduje się dawne rasy zwierząt takie, jak kury zielononóżki, perliczki oraz bydło rasy czerwonej polskiej. W 1991 roku przy gospodarstwie uruchomiona została Wytwórnia Makaronu BIO, gdzie wytwarza się produkty zbożowe pochodzące z upraw ekologicznych. W 1994 roku przetwórnia otrzymała certyfikat ekologiczny. Wytwórnia Makaronu BIO produkuje ekologiczne mąki i makarony razowe, płatki zbożowe, kasze i otręby. Państwo Babalscy aktywnie i z sukcesami promują żywność ekologiczną.

Pałac Anny Wazówny został wzniesiony przed 1564 rokiem z inicjatywy Rafała Działyńskiego starosty brodnickiego. Bazą dla nowego budynku pałacowego była wcześniejsza budowla gotycka wzniesiona za czasów rządów Zakonu krzyżackiego. Głównym powodem do wzniesienia rezydencji był pożar zamku krzyżackiego w 1550 roku, odwiecznej siedziby najwyższej władzy w Brodnicy. Przy budowie pałacu wykorzystano fragmenty murów i zabudowań przedzamcza spalonego zamku. W latach 1605-1625 mieszkała tu księżniczka Anna Wazówna siostra króla polskiego Zygmunta III Wazy. Anna Wazówna była osobą inteligentną i gruntownie wykształconą. Stworzyła w Brodnicy silny ośrodek intelektualny, a na dworze często gościła uczonych i pisarzy. Oprócz szwedzkiej księżniczki pałac starostów brodnickich należał i był rezydencją wielu ówczesnych osobistości. Być może to właśnie w nim zatrzymał się Napoleon Bonaparte cesarz Francuzów, który w początkach 1807 roku przez kilka dni mieszkał w Brodnicy. Pałac rozbudowano w latach 1678-98. Po pożarze w 1945 roku, został odbudowany w 1960-70 z przeznaczeniem pod siedzibę Powiatowego Domu Kultury i biblioteki. Od 1986 roku jest siedzibą Muzeum Regionalnego w Brodnicy.

7

18 19www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Zakład Sadowniczy Wtelno Sp. z o.o.Gospodarstwo Rolne i Sadownicze Wojciech Klimkiewicz

Most kolejki wąskotorowej w Koronowie

Zakład Sadowniczy Wtelno Sp. z o.o.Gospodarstwo Rolne i Sadownicze Wojciech Klimkiewicz

ul. Kwiatowa 886-011 Wtelno

www.klimkiewicz.com.pl

Urząd Miejski w KoronowiePlac Zwycięstwa 186-010 Koronowo

www.koronowo.pl

Gospodarstwo od 50 lat prowadzi produkcję sadowniczą na powierzchni 180 ha, specjalizując się w produkcji smacznych i dorodnych owoców. Firma produkuje doskonały, naturalny sok jabłkowy, tłoczony z całych owoców, naturalnie mętny. Produkt jest wytwarzany bez dodatku konserwantów, cukru i wody. Do produkcji soku używa się owoców z Gospodarstwa Rolnego i Sadowniczego Klimkiewicz, wyposażonego w nowoczesną chłodnię z kontrolowaną atmosferą.

Dzięki doświadczeniu, kultywowaniu dobrych tradycji, stosowaniu nowoczesnych metod produkcji i przechowywania owoców, firma zapewnia dostawy wysokiej jakości owoców przez cały rok. Jabłka produkowane są z zastosowaniem metod biologicznych, przy zachowaniu surowych zasad Integrowanej Produkcji Owoców (IPO) - oznacza to, że nie zawierają szkodliwych substancji, są poddane kontroli państwowej, a ich walory jakościowe potwierdzone są certyfikatem.

W położonym niedaleko Bydgoszczy Koronowie znajduje się unikatowy zabytek techniki - most kolejki wąskotorowej – który jest najwyższą tego typu konstrukcją w Europie. Przeprawa ma 120 m długości i wznosi się 18 metrów ponad nurtem Brdy. Z mostu rozpościera się wspaniały widok na dolinę Brdy. Brzegi są tu gęsto porośnięte drzewami, co nadaje okolicy szczególnie malowniczy charakter.

W 1895 roku mostem przejechała pierwsza kolejka wąskotorowa, wioząc swych pasażerów z Bydgoszczy do Koronowa. Trasa, licząca ok. 25 km długości, od samego początku cieszyła się dużym powodzeniem. Ruch pasażerski na szlaku Bydgoszcz – Koronowo zawieszono 1 października 1969 roku, a w 1992 roku również ruch towarowy. Od tego czasu most pełnił rolę kładki dla okolicznych mieszkańców. W 2011 roku obiekt został zamknięty by zapewnić bezpieczeństwo korzystających z zabytkowej przeprawy. Mimo zakazu wstępu na sam most, warto odwiedzić ten malowniczy zakątek. Przeprawa szczególnie okazale prezentuje się z oddali lub z poziomu rzeki, a schodząc niżej, możemy ją podziwiać w całej okazałości.

8

20 21www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

J.A.W. Łącz s.c. Oleje Świecie

Spichrze w Grudziądzu

J.A.W Łącz s.c.

Świecie nad Osą 9386-341 Świecie nad Osą

www.oleje-swiecie.pl

Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzuul. Wodna 3/586-300 Grudziądz

www.muzeum.grudziadz.pl

J.A.W. Łącz s.c. to firma rodzinna, która od 1992 roku produkuje oleje tłoczone na zimno - lniany, rzepakowy i słonecznikowy, z najwyższej jakości ziaren pochodzących z własnego 160 ha gospodarstwa. Od 3 lat w produkcji roślinnej wdrażana jest technologia Efektywnych Mikroorganizmów, która pozwala na znaczne obniżenie ilości stosowanych środków plonotwórczych, przy jednoczesnym zwiększeniu jakości i ilości plonu. Oprócz olejów firma oferuje brykiet ze słomy rzepaczanej, odolejony len mielony oraz kwalifikowane materiały siewne. Sam proces produkcji oleju odbywa się przy pomocy prasy ślimakowej na zimno, to znaczy, że temperatura nasion nie przekracza 600C. Następnie olej trafia do osadników, gdzie podlega procesowi sedymentacji (osiadania). Po 10 dniach odstania, olej bez żadnych dodatkowych zabiegów jest butelkowany i trafia do sprzedaży. Takim sposobem, w każdej butelce olejów znaleźć można zapach ziemi i smak pasji, jaką rodzina Łączów wkłada w jego produkcję.

Grudziądzkie spichrze usytuowane są na wiślanej skarpie, wznoszącej się w stronę ruin zamku krzyżackiego. W średniowieczu Grudziądz, dzięki położeniu przy rzece i żyznej ziemi chełmińskiej, stał się znaczącym ośrodkiem handlu zbożem, dlatego w latach 1346-1365 rozpoczęto budowę spichlerzów mających służyć jako pomieszczenia magazynowe. Ciąg wysokich spichlerzy zastąpił istniejący tu wcześniej mur ceglany, tak więc budowle te zostały włączone w system obronny miasta. Wszystkie spichlerze są ustawione kalenicowo stanowiąc mur obronny o przeszło 20 m wysokości. Te stojące od strony rzeki Wisły zostały dodatkowo wzmocnione. Mimo wzmocnień spichrze uległy częściowemu zniszczeniu. Gotyckie cegły w większości budynków ostały się jedynie w przyziemiu, górne partie natomiast pochodzą z późniejszych wieków. We wnętrzach zachowały się pierwotne konstrukcje drewniane i stropy belkowe. Na przełomie XIX i XX wieku kilka spichrzy przebudowano na cele mieszkalne. W 1907 roku wybudowano zejście nad Wisłę, gdzie Błoniami Nadwiślańskimi można spacerować wzdłuż tej zabytkowej zabudowy.

9

22 23www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka

Solanki Uzdrowisko Inowrocław Sp. z o.o.

Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka

ul. Parkowa 1, Kołuda Wielka88-160 Janikowo

www.izzd-koluda-wielka..com.plwww.gesi-koluda.pl

Solanki Uzdrowisko Inowrocław Sp. z o.o.ul. Solankowa 7788-100 Inowrocław

www.solanki.pl

Zakład powstał i rozpoczął swoją działalność w 1946 roku. Prace hodowlano-badawcze, prowadzone nad gęsią nieprzerwanie od 1962 r., pozwoliły na utrwalenie genetycznych cech użytkowych populacji gęsi i nadanie jej nazwy handlowej „Gęś Biała Kołudzka®”, która obecnie jest uznawana za odrębną rasę. Gęś Biała Kołudzka® utrzymywana jest w proekologicznych warunkach, żywiona naturalnymi paszami, spaceruje po łąkach, pastwiskach, ogrodach i sadach, ma więc możliwość wyboru pożywienia zgodnie z zapotrzebowaniem i własnym smakiem. Do tego bez ograniczeń karmiona jest ziarnem owsa, co gwarantuje wysoką wartość odżywczą mięsa i tłuszczu. W zakresie hodowli i chowu owiec niewątpliwym osiągnięciem było wytworzenie i zarejestrowanie matecznej linii o nazwie „owca kołudzka”. Od 1992 r., w wyniku prac badawczych prowadzonych w zakresie owczarstwa, opracowano i wdrożono technologię przyfermowej produkcji serów owczych m.in.: wędzonych, półtwardych, pomazankowych, solankowych, twarogowych oraz jogurtów z pasteryzowanego mleka owczego. Surowiec do produkcji serów pozyskuje się mechanicznie od owiec wyhodowanych w Zakładzie. Owce żywione są naturalnymi paszami gospodarskimi, a latem dodatkowo korzystają z pastwisk w przyzakładowym sadzie.

Sięgające swoją tradycją 1875 roku „Solanki” Uzdrowisko Inowrocław Sp. z o.o. to doskonałe miejsce do wypoczynku, rehabilitacji i profilaktyki zdrowotnej. Usytuowane są w ponad 100-letnim Parku Solankowym w Inowrocławiu, w którym główną atrakcją jest tężnia solankowa. Tężnia w Inowrocławiu ma kształt dwóch połączonych ze sobą wieloboków, mierzy 9 metrów wysokości i 300 metrów długości. Na całej długości tężni znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Parku Solankowego i częściowo Inowrocławia.

Tężnie stanowią wyjątkową atrakcję Inowrocławia. W okresie letnim w pobliżu tężni organizowane są różnorodne imprezy kulturalne. Jedną z nich jest organizowana od 2006 roku Inowrocławska Noc Solannowa. Koncert odbywa się zawsze w ostatnią sobotę lipca.

10

24 25www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Warsztaty Szkolne, Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Toruniu

Baj Pomorski Teatr w Toruniu

Warsztaty Szkolne, Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Toruniu

ul. Osikowa 1587-100 Toruń

www.zsgh.torun.pl

Baj Pomorski Teatr w Toruniuul. Piernikarska 987-100 Toruń

www.bajpomorski.art.pl

Rodowód Zespołu Szkół Gastronomicznych sięga 1946 roku. Szkoła przygotowuje wysoko wykwalifikowane kadry w zawodach gastronomicznych oraz posiada doskonale wyposażone i położone w centrum miasta Warsztaty Szkolne. Przygotowywane na warsztatach potrawy np. ciasta, ciasteczka, paszteciki i kapuśniaczki można zakupić w szkolnym sklepiku. Młodzież szkolna w ramach warsztatów przygotowuje potrawy na imprezy okolicznościowe oraz na organizowane degustacje i pokazy. Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Toruniu promuje żywność naturalną z naszego regionu, wykorzystując dziedzictwo polskiej kuchni. Toruński gastronomik jako pierwsza szkoła w regionie stała się członkiem regionalnej sieci „Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze”.

Podczas Warsztatów Szkolnych młodzież przygotowuje wyroby i potrawy wg starych, sprawdzonych przepisów korzystając z najlepszych lokalnych surowców. Jednym z wyrobów przygotowywanych w kuchni Warsztatów przez młodzież szkolną są kapuśniaczki.

Baj Pomorski to jeden z najciekawszych i najnowocześniejszych obiektów teatralnych w Polsce. Posiada nie tylko scenę dla dzieci i młodzieży, ale również dla dorosłych. Obiekt posiada niezwykły front w kształcie wielkiej drewnianej szafy. Teatr jest organizatorem ciekawych projektów artystyczno-edukacyjnych oraz dwóch międzynarodowych festiwali: Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek i Toruńskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora. Baj Pomorski to również teatr lalek z wieloletnią tradycją. Na deskach teatru dzieci i dorośli mogą obejrzeć znane wszystkim bajki, m.in. Pinokio, Kot w butach, Czerwony Kapturek, Calineczka, Piękna i Bestia. Wraz z modernizacją budynku teatr zyskał wiele nowych możliwości w zakresie tworzenia przedstawień oraz rozwijania działalności edukacyjno-społecznej. Nowoczesne rozwiązania techniczne i elektroakustyczne pozwalają tworzyć spektakle z wykorzystaniem najnowszych technik multimedialnych i nowatorskich pomysłów inscenizacyjnych.

11

26 27www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Hotel Gromada w ToruniuRestauracja Zajazd Staropolski

Muzeum Etnograficzne w Toruniu

Hotel Gromada w ToruniuRestauracja Zajazd Staropolski

ul. Żeglarska 10/1487-100 Toruń

www.gromada.pl

Muzeum Etnograficzne w ToruniuWały Generała Władysława Sikorskiego 1987-100 Toruń

www.etnomuzeum.pl

Hotel „Gromada” oraz restauracja „Zajazd Staropolski”, mieszczą się w Toruniu przy ul. Żeglarskiej, w historycznych, pochodzących z XIV wieku kamienicach. Znajdują się w samym sercu toruńskiej Starówki, wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. „Zajazd Staropolski” jest ważnym punktem na mapie kulinarnej Torunia i regionu od ponad 30 lat. Tradycja zobowiązuje: potrawy dla gości przyrządzane są według tradycyjnych receptur, wyłącznie ze świeżych i naturalnych produktów. W ofercie lokalu goście odnajdą tradycyjne polskie dania takie, jak czernina i żurek staropolski. Smakoszom można polecić udka kacze w sosie owocowym, karkówkę z dzika w sosie jałowcowym. Rozkosz kulinarną dopełnia historyczny duch miejsca, profesjonalna obsługa i rzadko już spotykany sposób serwowania potraw.

Lokal jest godny polecenia wszystkim, którzy chcą się rozkoszować niepowtarzalnym smakiem w średniowiecznym anturażu.

Muzeum Etnograficzne w Toruniu powstało 1 stycznia 1959 roku i jest jednym z trzech samodzielnych muzeów etnograficznych w kraju. Siedzibą muzeum, od jego powstania, jest dawny Arsenał artyleryjski z 1824 r. (jeden z elementów twierdzy toruńskiej). Przy muzeum znajduje jest Park Etnograficzny w którym prezentowane są XVIII, XIX i XX wieczne obiekty architektury wiejskiej pochodzące z Kujaw, Ziemi Dobrzyńskiej, Ziemi Chełmińskiej, Kociewia, Borów Tucholskich i Kaszub.

W 2012 r. kolekcja muzeum liczyła ponad 60 tys. obiektów z całej Polski. W muzeum odnaleźć można zbiory i materiały dokumentacyjne z zakresu etnografii i etnologii oraz dziedzin pokrewnych, dotyczące: kultur tradycyjnych i ludowych polskich regionów etnograficznych, kultur mniejszości etnicznych i religijnych współegzystujących z kulturą polską w historycznych i obecnych granicach kraju, kultur polskich mniejszości za granicą oraz kultur popularnych i typu ludowego w Polsce. Muzeum prowadzi także działalność wydawniczą.

12

28 29www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Hotel Osada Karbówko Wellness & Spa

Ośrodek Chopinowski w Szafarni

Hotel Osada Karbówko Wellness & Spa

Elgiszewo 3787-408 Ciechocin

www.osadakarbowko.pl

Ośrodek Chopinowski w SzafarniSzafarnia 187-404 Radomin

www.szafarnia.art.pl

Osada Karbówko położona jest w pobliżu Golubia-Dobrzynia, w urokliwej Dolinie Drwęcy. Wizytówką osady są oryginalne kryte strzechą chaty. Tym, którzy chcą dobrze zjeść polecić można „Karczmę Myśliwską”, serwującą potrawy przygotowywane według staropolskich receptur, z zachowaniem tradycji szlacheckiej kuchni polskiej. Goście Karczmy mogą posmakować dziczyzny, szerokiego wyboru świeżych ryb oraz owoców lasu. Szczególnie polecane są: zupa borowikowa na zakwasie, czernina z kluseczkami ziemniaczanymi, szaszłyk z dzika, „przysmak łowczego” – wyśmienita babka ziemniaczana z gulaszem z dziczyzny oraz kulebiaczki.

Osada Karbówko może poszczycić się szeroką gamą własnych produktów takich, jak: sery, wędliny i kiełbasy oraz przetwory owocowe, przygotowywanych w naturalny sposób, bez sztucznych dodatków czy konserwantów. Szef kuchni zwraca szczególną uwagę na pochodzenie produktów, które są bazą serwowanych w karczmie dań.

Szafarnia leży wśród malowniczych pól ziemi dobrzyńskiej. Najbardziej znaczącym wydarzeniem, dzięki któremu Szafarnia pojawiła się na kulturalnej mapie Europy, stał się pobyt w majątku Dziewanowskich Fryderyka Chopina - wybitnego polskiego kompozytora i pianisty. Kilkunastoletni Chopin w 1824 i 1825 r. spędzał tu wakacje. Pobyt Fryderyka w Szafarni stał się doskonałym pretekstem do zainicjowania działalności kulturalnej mającej na celu upowszechnianie i propagowanie muzyki tego wybitnego polskiego kompozytora. Dziś Ośrodek Chopinowski prowadzi przede wszystkim ożywioną działalność koncertową. Cykliczne koncerty odbywają się w kameralnej atmosferze pałacowej sali koncertowej. W Ośrodku Chopinowskim znajduje się kawiarnia, która oferuje wyśmienite kawy, herbaty oraz - w niedziele koncertowe - ciasta domowego wypieku. Można tu również nabyć pamiątki, gadżety i publikacje związane z Fryderykiem Chopinem.

13

30 31www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Hotel Karczma Spichrz

Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w Toruniu

Hotel Karczma Spichrz

ul. Mostowa 187-100 Toruń

www.spichrz.pl

Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w Toruniuul. Władysława Łokietka 587-100 Toruń

www.mlynwiedzy.org.pl

Wybudowany w 1719 roku budynek, w którym mieści się Hotel Karczma Spichrz, to jeden z najładniej odrestaurowanych zabytków toruńskiej Starówki. Od strony południowej graniczy z Bulwarem Filadelfijskim i Wisłą, zaś od strony wschodniej z ulicą Mostową – niegdyś jedną z głównych ulic Torunia. Dwuskrzydłowy, czterokondygnacyjny spichrz został wybudowany przez kupca toruńskiego Jana Noggena i obecnie jest jednym z największych tego typu obiektów w Polsce. Stylizowane na staropolską karczmę wnętrza doskonale nawiązują do charakteru serwowanej tu kuchni. W menu królują tatar, kiełbasa z metra, kaczka pieczona z modrą kapustą, golonka po staropolsku, dziczyzna i oczywiście pierogi. Ponadto, w okresie letnim gościom Spichrza udostępniany jest niezwykle urokliwy taras z widokiem na Wisłę, na którym turyści mogą skosztować aromatycznej kawy i domowych wypieków. Karczma co roku bierze udział w akcji „Kujawsko-Pomorska gęsina na Św. Marcina”, oferując potrawy z gęsi tj. półgęsek na rukoli czy udko w sosie jabłkowym.

Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy to pierwsze centrum nauki w regionie kujawsko-pomorskim. Siedziba instytucji to odrestaurowane, dawne młyny Richtera - budynki zbudowane na przełomie XIX i XX wieku. Na przestrzeni 5 tys. m2, na 6 kondygnacjach znajduje się przestrzeń wystawiennicza, pracownie naukowe, sale ekspozycyjne dla dzieci i biura. Głównym rekwizytem i wizytówką instytucji jest Wahadło Foucaulta, najdłuższe zamontowane na stałe w Polsce, umożliwiające obserwację zjawiska obrotu Ziemi wokół własnej osi. Sercem toruńskiego eksponatu jest 35-kilogramowa, chromowana kula wypełniona piaskiem, zawieszona na 33-metrowej linie, biegnącej od dachu po parter placówki przez wszystkie kondygnacje. Dzięki temu wahadło jest widoczne z każdego piętra. Prezentowane są tutaj dwie stałe ekspozycje: „O Obrotach” - poświęconą idei koła i ruchu obrotowego, także w odniesieniu do dzieła Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich” oraz „Rzeka” nawiązująca do przepływającej przez Toruń Wisły, obejmująca model rzeki od źródeł po ujście. W Centrum można samodzielnie przeprowadzać eksperymenty co stanowi najlepszą i najciekawszą formę nauki. Celem Centrum Nowoczesności jest przekazywanie wiedzy w sposób interaktywny.

14

32 33www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Bankiet Wiesław Królak

Wyspa Młyńska w Bydgoszczy

Bankiet Wiesław Królak

Zdziersk 1C89-210 Łabiszyn

www.bankiet-catering.pl

Wyspa Młyńska w Bydgoszczy

www.wyspa.mlynska.prv.pl

Firma „Bankiet” Wiesław Królak od ponad 10 lat świadczy usługi kulinarne o najwyższym standardzie dla firm, instytucji i osób prywatnych. W Łabiszynie, 20 km od Bydgoszczy, znajdują się sale bankietowe mogące pomieścić do 200 gości. Swoim klientom „Bankiet” oferuje fachową pomoc w planowaniu, organizacji, realizacji wesel, imprez biesiadnych oraz integracyjnych przy grillu pod strzechą. Firma posiada szeroki asortyment dań kuchni polskiej i nie tylko. Do przygotowania potraw używa się produktów pochodzących od lokalnych dostawców – rolników i rybaków.

Wśród oferowanych dań na uwagę zasługuje pasztet z gęsi, filet z gęsi z sosem figowo-pomarańczowym, filet z jesiotra w zalewie ziołowej, gulasz z żołądków drobiowych, smalec domowy oraz bigos.

Wyspa Młyńska to jedno z najbardziej niezwykłych i urzekających miejsc w Bydgoszczy. To co czyni Wyspę wyjątkową to przede wszystkim jej położenie w samym sercu miasta, zaledwie kilka kroków od Starego Rynku. Wyspa była przemysłowym centrum miasta od średniowiecza przez kilka następnych stuleci. To właśnie na Wyspie Młyńskiej ulokowana została mennica królewska, która funkcjonowała w tym miejscu z przerwami od 1594 do 1688 r. Bydgoska mennica zasłynęła m.in. z wybitych tu 100-dukatów Zygmunta III Wazy, być może największych złotych monet w historii Europy. Obecnie Wyspa Młyńska to zielona oaza w centrum niemal pół milionowej metropolii. Większość budynków znajdujących się na Wyspie pochodzi z XIX w., jednakże piwnica tzw. Białego Spichlerza pamięta jeszcze wiek XV.

Woda, kładki, dawne młyny, budynki z czerwonej cegły odbijające się w nurtach Młynówki (tzw. Wenecja Bydgoska), zadbana zieleń, w tym przede wszystkim kasztanowce, tworzą dziś atmosferę bydgoskiej wyspy rzecznej.

15

34 35www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Hotel Pałac Romantyczny

Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie

Hotel Pałac Romantyczny

ul. Toruńska 187-148 Turzno

www.palac-romantyczny.com

Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinieul. Szkolna 3187-122 Grębocin/k. Torunia

www.muzeum.grebocin.pl

Hotel Pałac Romantyczny w Turznie niedaleko Torunia mieści się w pałacu otoczonym parkiem. Budowę pałacu rozpoczęto w pierwszej połowie XIX wieku w oparciu o projekt znanego architekta Henryka Marconiego. Ukończony ok. 1860 roku budynek ma styl eklektyczny, z wyraźnymi elementami neorenesansowymi. Henryk Marconi zaprojektował park, bramę wjazdową, altanę i kuźnię. Z początkiem XX w. ostatni przedwojenni właściciele majątku rozbudowali pałac. Do dziś, oprócz pałacu, zachowały się tu: otaczający pałac okazały park w angielskim stylu, brama wjazdowa oraz altana zbudowana na wzór zameczku. W pałacowej restauracji „Marconi” mistrz sztuki kulinarnej, promujący zasady Slow Food, zaskakuje unikalnością potraw przyrządzonych tylko i wyłącznie z wyselekcjonowanych produktów od lokalnych dostawców.

Spośród oferowanych dań klientom warto szczególnie polecić: ćwierć gęsi owsianej, zrazy z gęsi owsianej, carpaccio z wędzonej gęsi kołudzkiej, kwaśnicę na gęsinie.

Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa powstało w 2004 roku w niewielkiej wsi Grębocin, 8 km od Torunia. Można w nim obejrzeć niezwykłe prywatne zbiory związane z papiernictwem i drukarstwem. W Muzeum przeprowadzane są warsztaty w trzech działach tematycznych: piśmienniczym, papierniczym i drukarskim. Dzieci i młodzież mają możliwość zdobycia nie tylko wiedzy teoretycznej z zakresu dawnych rzemiosł, ale przede wszystkim samemu sprawdzić, jak pisze się gęsim piórem, czerpie papier i obsługuje dawną prasę drukarską. Dodatkową atrakcją jest sama siedziba muzeum – urokliwy XIII-wieczny kościółek poewangelicki. Muzeum swoją działalnością nawiązuje do bogatej historii regionu, a w szczególności do istniejących dawniej na jej terenie papierni w Pruskiej Łące oraz papierni w Lubiczu. Przybliża odwiedzającym 440 letnią historię Drukarni Toruńskiej. Muzeum stanowi niezwykłą atrakcję turystyczną, a pięknymi zbiorami może konkurować z podobnymi muzeami w kraju i na świecie.

16

36 37www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Restauracja Gęsia Dolina

Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią

Restauracja Gęsia Dolina

ul. Nakielska 1A89-121 Ślesin

tel. + 48 52 385 76 01

Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią ul. Pocztowa 1489-100 Nakło nad Notecią

www.muzeum.naklo.pl

Restauracja „Gęsia Dolina” serwuje dania kuchni regionalnej, zwłaszcza na bazie gęsiny. W całorocznej ofercie znajdują się: półgęsek, gęsia okrasa, krupnik na gęsinie oraz czarnina na gęsinie. W sezonie jesiennym w menu pojawia się zupa brukwiowa na gęsinie, żołądki konfitowane, gęsi pipek oraz pasztet z gęsi. Oprócz dań z gęsiny oferowane są inne dania regionalne np.: zupa z korbola, biała kiełbasa, żeberka w regionalnym miodzie i piwie nakielskim duszone. Produkty wykorzystywane do sporządzania dań w restauracji, w znacznej większości pochodzą od lokalnych dostawców.

W restauracji można również kupić produkty regionalne, takie jak konfitury marchwiane, sok z kwiatów czarnego bzu czy krówki. Restauracja współpracuje także z browarem Krajan, oferując w ciągłej sprzedaży piwa tam wytwarzane. W swojej ofercie restauracja posiada także miody i powidła z Doliny Dolnej Wisły.

Muzeum Ziemi Krajeńskiej mieści się w trzykondygnacyjnym odrestaurowanym spichlerzu, który pochodzi z końca XIX w. Idea powołania muzeum zrodziła się w latach 60-tych XX wieku. W 1963 roku powstał Komitet Organizacyjny Muzeum Ziemi Krajeńskiej, który w rok później przekształcił się w Krajeńskie Towarzystwo Kulturalne. Otwarcie muzeum nastąpiło 22 lipca 1964 roku, a jego pierwszą siedzibą był budynek, w którym obecnie mieści się Urząd Stanu Cywilnego. W muzeum prezentowana jest stała ekspozycja, poświęcona dziejom miasta oraz ziemi krajeńskiej. Obejmuje ona eksponaty, począwszy od pradziejów, a skończywszy na okresie II wojny światowej. Ponadto prezentowana jest bogata kolekcja nakielskich pocztówek, ekspozycja etnograficzna oraz wystawa biograficzna, poświęcona Klemensowi Biniakowskiemu - lekkoatlecie i działaczowi sportowemu. Natomiast w przymuzealnym ogrodzie urządzono lapidarium, w którym eksponowane są m.in. kostki brukowe powstałe z nagrobków pochodzących ze zniszczonego cmentarza żydowskiego oraz dawny kamień graniczny pomiędzy powiatami: wyrzyskim i szubińskim. Muzeum jest otwarte przez cały rok.

17

38 39www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Ośrodek Edukacji Ekologicznej Wilga

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy

Ośrodek Edukacji Ekologicznej Wilga

ul. Leśna 1287-320 Górzno

www.wilga.turystyka.pl

Górznieńsko-Lidzbarski Park KrajobrazowyCzarny Bryńsk 187-320 Górzno

www.glpk.vot.pl

Ośrodek „Wilga” położony jest na terenie Górznieńskiego Parku Krajobrazowego. Ze wzgórza Bocianiec, na którym usytuowany jest Ośrodek, rozciąga się malowniczy widok na pobliskie jeziora rynnowe (Młyńskie i Górzno) i przepiękny leśny rezerwat przyrody Szumny Zdrój. Ośrodek Edukacji Ekologicznej Wilga w Górznie prowadzi działalność w zakresie edukacji ekologicznej dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych. W oparciu o produkty dostarczane przez lokalnych producentów przygotowuje się zupy, mięsa, przystawki i zakąski. Prowadzona przez lata współpraca z okolicznymi przedsiębiorcami daje gwarancję, że dostarczane półprodukty są zawsze pierwszej jakości.

Restauracja oferuje swoim gościom wyśmienite dania z gęsiny, takie jak: czernina z kluskami ziemniaczanymi, kujawskie pierogi z gęsiną i modrą kapustą oraz gęś pieczoną w pomarańczach z żurawiną.

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy został utworzony w 1990 r. Zajmuje on powierzchnię prawie 28 tys. ha i położony jest na pograniczu województw kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego. Rzeźba terenu parku została ukształtowana przez lodowiec podczas ostatniego zlodowacenia, który osiągnął tu swój punkt zwrotny, dzięki temu obserwujemy tak zróżnicowane formy geomorfologiczne. Jeziora zachwycają swym naturalnym pięknem wynikającym z położenia w głębokich dolinach i wśród lasów. Przyrodę parku cechuje wielka różnorodność ponad 900 gatunków roślin. Wśród nich znajduje się wiele objętych ochroną gatunkową. Równie bogata jest fauna parku. Licznie występują tu łosie, jelenie, sarny, dziki, bobry, wydry, a spośród ptaków bieliki, orliki krzykliwe, bociany czarne, bąki, derkacze, kanie czarne i rude, żurawie oraz wiele innych. Najniższym punktem parku jest dno rzeki Brynicy - 73 m n.p.m., najwyższym zaś wzgórze „Sarnia Góra” - 190,4 m n.p.m. Obok walorów krajobrazowych na uwagę zasługują obiekty historyczno-kulturowe parku. Jednym z ważniejszych zabytków jest pochodzący z XVIII wieku barokowo-klasycystyczny kościół w Górznie z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

18

40 41www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Centrum Konferencyjne Daglezja

Zamek Krzyżacki w Zamku Bierzgłowskim

Centrum Konferencyjne Daglezja

Przysiek87-134 Zławieś Wielka

www.daglezja.turystyka.pl

Diecezjalne Centrum Kulturyul. Jagiellońska 287-152 Łubianka

www.zamekbierzglowski.eu

W bezpośrednim sąsiedztwie Torunia, w Złejwsi Wielkiej znajduje się Centrum Konferencyjne „Daglezja”. Jest to nowoczesny ośrodek szkoleniowy, przy tworzeniu którego zaadaptowano mury pamiętającego odległe czasy browaru. Hotel położony jest w malowniczym parku, wśród bujnej zieleni terenów leśnych. W historycznym budynku browaru powstała nastrojowa i pełna uroku restauracja, która serwuje świetną regionalną kuchnię. W okresie letnim przygotowuje się zupę parzybrodę ze świeżej kapusty, a zimą krupnik kujawski i czerninę. Głównymi daniami kuchni regionalnej jest żurek kujawski, gołąbki faszerowane leśnymi grzybami w białym sosie z żuru, a na deser tradycyjny jabłecznik. Restauracja poleca również szynkę kujawską z kością wraz z golonką faszerowaną goździkami.

Zamek Bierzgłowski to wieś w Polsce położona w powiecie toruńskim, w gminie Łubianka, ok. 14 km od Torunia. Znajduje się tutaj jedna z najstarszych obronnych budowli krzyżackich - gotycki zamek, wzniesiony w latach 1270-1305. Zamek był wielokrotnie niszczony i odbudowywany. W latach 1475-1840 był własnością rady miejskiej Torunia. Został odbudowany w stylu neogotyckim w roku 1860, na początku XX w. i w okresie międzywojennym. Położony na wysuniętym wzniesieniu pradoliny Wisły zamek składa się z zamku głównego, pełniącego funkcje gospodarcze przedzamcza oraz wieży bramnej. Od wschodu, południa i zachodu zamek otoczony jest fosą, od strony północnej znajduje się przedzamcze, na terenie którego istnieje przebudowany w XIX w. budynek gospodarczyz XIV w. oraz dwa późniejsze budynki. Przedzamcze jest otoczone kamiennym murem, którym od północy znajduje się główna brama wjazdowa z neogotyckim szczytem, a w narożu północno-zachodnim baszta. Od 1992 roku właścicielem zamku jest Diecezja Toruńska. Gotycki zamek we wsi Zamek Bierzgłowski, w gminie Łubianka, to jedna z najstarszych obronnych dobrze zachowanych budowli krzyżackich na terenie Pomorza.

19

42 43www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Zespół Pałacowo-Parkowy Sypniewo, Romuald Adamski

Muzeum Indian Ameryki Północnej im. Sat Okha w Wymysłowie

Zespół Pałacowo-Parkowy Sypniewo, Romuald Adamski

ul. 29 Stycznia 4589-422 Sypniewo

www.palac-sypniewo.pl

Muzeum Indian Ameryki Północnej im. Sat Okha w WymysłowieWymysłowo 589-500 Tuchola

www.huuskaluta.com.pl

Zespół Pałacowo-Parkowy w Sypniewie to jeden z najstarszych zabytków województwa kujawsko-pomorskiego. Zlokalizowany jest na terenie wiejskim w miejscowości Sypniewo, w gminie Więcbork. Pałac został wzniesiony w II połowie XIX wieku. W swym otoczeniu posiada blisko 10 hektarowy park z zachowanymi w nim cennymi gatunkami drzew. Wszystkie, przeznaczone dla gości sale Pałacu posiadają dawny, stylowy wygląd z zachowanym w dużej mierze wyposażeniem takim, jak kominki czy tzw. szafy gdańskie.

Ponieważ w archiwach zachowało się dużo informacji dotyczących historii Pałacu, menu restauracji, nawiązuje do dawnych tradycji oraz staropolskich obyczajów. W pałacowej restauracji serwuje się specjały kuchni staropolskiej oraz bogate i różnorodne potrawy takie, jak: karkówka w sosie korzennym, potrawka po krajeńsku oraz zraz po staropolsku, jak również dania z dziczyzny.

Muzeum powstało w 2000 roku dzięki miłośnikom wywodzących się z Polskiego Ruchu Przyjaciół Indian i położone jest w Borach Tucholskich, w pobliżu rezerwatu przyrody. Jest jedną z niewielu tego typu placówek w Europie. Sat-Okha, którego imieniem nazwane jest muzeum to indianin urodzony i wychowany w pierwotnych puszczach Kanady, były żołnierz Armii Krajowej, pisarz i znany popularyzator kultury tubylczych mieszkańców Ameryki. W zbiorach muzeum znajduje się spora liczba eksponatów przybliżających życie codzienne, duchowe oraz sztukę pierwotnych Amerykanów. Możemy tam znaleźć przedmioty użytkowe, akcesoria wojenne i obrzędowe oraz barwne stroje. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się hotel, stadnina koni oraz restauracja, dające możliwość przyjemnego wypoczynku oraz organizacji atrakcyjnych imprez, takich jak ognisko, przejażdżki konne, spacery po lesie czy też spływ rzeką Brdą. Przy odrobinie szczęścia można spędzić czas w towarzystwie polskich Indian.

20

44 45www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Restauracja „Stylowa” Zamek Krzyżacki w Świeciu

Restauracja „Stylowa”

ul. Wojska Polskiego 83A86-100 Świecie

www.restauracjastylowa.pl

Urząd Miejski w Świeciuul. Wojska Polskiego 12486-100 Świecie

www.swiecie.eu

Restauracja Stylowa mieści się w Świeciu. Etnograficznie, Świecie położone jest na Kociewiu, na południe od Kaszub, na zachód od Warmii i na północ od Kujaw. Dlatego Restauracja posiada ofertę tradycyjnych dań kuchni polskiej i kuchni regionalnej: kociewskiej, kujawskiej, kaszubskiej i krzyżackiej. W menu Restauracji znajduje się kilka potraw o recepturze niezmienianej od ponad 40 lat. Menu restauracji to kwintesencja smaków polskiej tradycji kulinarnej, jak również przykłady najlepszych przepisów kuchni międzynarodowej.

Różnorodność i cykliczne zmiany potraw w karcie restauracji to efekt współpracy z lokalnymi dostawcami, którzy gwarantują świeżość i naturalność produktów, instytucjami szkoleniowymi, dzięki którym kucharze i kelnerzy to profesjonaliści otwarci na innowacyjne i autorskie rozwiązania. Restauracja współpracuje z Towarzystwem Przyjaciół Doliny Dolnej Wisły, Lokalną Organizacją Turystyczną Kociewie oraz z Lokalną Grupą Działania Bory Tucholskie. Ponieważ sztandarowymi potrawami restauracji są dania z pstrąga, bierze ona udział w akcji TERAZ PSTRĄG.

Zamek w Świeciu zbudowany został przez Krzyżaków na początku XIV wieku między dwoma rzekami Wisłą i Wdą. Był to jedyny zamek wodny na terenie państwa krzyżackiego. Wzniesiony z cegły zamek w Świeciu powstał w stylu gotyckim. Zbudowany na planie prostokąta posiadał 4 wieże, z których tylko jedna przetrwała do dziś. Zamek mimo że znajdował się miedzy dwoma rzekami dodatkowo otoczony był fosą. Historia obchodziła się z zamkiem dosyć łagodnie. Bez większego uszczerbku przetrwał wojny krzyżacko - polskie, po których doczekał się przebudowy w stylu renesansowym. Dopiero podczas wojen szwedzkich zamek został zniszczony i od tego czasu popadał w coraz to większą ruinę. Do naszych czasów przetrwała majestatyczna baszta północno-zachodnia, z której roztacza się wspaniały widok na okolicę. Od 2002 roku, obiekt jest udostępniony dla odwiedzających, których liczba z roku na rok stale wzrasta. Wewnątrz warowni i na zamkowym dziedzińcu odbywają się wystawy, turnieje rycerskie, festyny, koncerty i imprezy cykliczne.

21

46 47www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Restauracja Ostromecka

Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku

Restauracja Ostromecka

ul. Bydgoska 886-070 Ostromecko

www.ostromecka.com.pl

Zespół pałacowo-parkowy w Ostromeckuul. Bydgoska 986-070 Dąbrowa Chełmińska

www.palacwostromecku.pl

Restauracja Ostromecka przyjmuje gości od 1830 r. i jest usytuowana na obrzeżach Bydgoszczy, przy trasie łączącej to miasto z sąsiednim Toruniem. Restauracja ma interesujący i oryginalny wystrój, przestronne wnętrza, bogactwo smaku i przemiłą obsługę. W pięciu, stylowo urządzonych salach serwuje się smaczne dania z dziczyzny, ryb i drobiu. Rozpalane zimą kominki podkreślają domowy, kameralny charakter lokalu. Wiosną i latem sezonowy ogródek stanowi idealne miejsce na rodzinną kolację przy grillu i dobrym winie. Potrawy są przygotowywane na bazie świeżych, regionalnych składników: jaj, mleka, warzyw i owoców, które pochodzą z miejscowych upraw i hodowli. Specjalnością restauracji są dania z gęsiny, która przyrządzana jest wg tradycyjnych przepisów i własnych receptur.

W menu restauracji znajdują się również potrawy z jagnięciny i cielęciny, a także z gęsiny tj. czernina, gęś faszerowana kaszą i grzybami czy półgęsek wędzony. Restauracja jest członkiem Kujawsko-Pomorskiego Gęsinowego Szlaku Kulinarnego.

Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku składa się z trzech pałaców: Pałacu Starego, Pałacu Nowego i Pałacyku Myśliwskiego oraz rozległego parku w stylu angielskim o powierzchni 36 ha. Park, w którym zbudowano trzy pałace jest wielki, okazały i pięknie położony na wysokim brzegu Wisły. Pełno w nim okazów starych pomnikowych drzew i krzewów, w tym również okazów nie występujących w polskiej florze. Najstarszy Pałac Stary zbudowano w 1730 roku. Jest to piękny barokowy pałac, z elementami saskiego rokoka. Pałac Nowy zbudowano w pierwszej połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym. Do skrzydła Pałacu Nowego dobudowano w końcu XIX wieku trzeci pałac nazwany Pałacykiem Myśliwskim. Jest to uroczy romantyczny zameczek wzorowany na francuskim renesansowym zamku znad Loary. Ten urokliwy myśliwski pałacyk łączy dwa style, neorenesansowy i neobarokowy. Od 2008 roku właścicielem całego zespołu parkowego i trzech pałaców jest miasto Bydgoszcz. Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku jest ogólnie dostępny, a jego zwiedzanie jest bezpłatne.

22

48 49www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

23

Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Zachrypniętym Kogutem”

Izba Pamięci Poli Negri w Lipnie

Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Zachrypniętym Kogutem”

Glewo 2887-610 Dobrzyń Nad Wisłą

tel. +48 507 113 434; +48 54 238 03 13; +48 516 255 009

Izba Pamięci Poli Negri w Lipnieul. Kościuszki 1987-600 Lipno

www.polanegri.pl

Gospodarstwo Agroturystyczne jest usytuowane na prawym brzegu Wisły, z panoramą na Zalew Wiślany. Położenie nad Zalewem rozciągającym się na przestrzeni 40 km pomiędzy Włocławkiem, a Płockiem stwarza doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych. W gospodarstwie znajduje się kilka koni, które są do dyspozycji gości. Można tu pojeździć konno, lub po prostu pobyć z tymi pięknymi zwierzętami. W gospodarstwie nie stosuje się nawozów sztucznych i środków ochrony roślin. Na terenie gospodarstwa znajduje się karczma, w której tradycyjnych, ludowych wnętrzach proponuje się dobrą, domową kuchnię polską, serwując takie potrawy, jak żur kujawski, szynkę z kością z pieca chlebowego oraz sodziak.

Gospodarstwo zajmuje się również produkcją kiełbas, szynek, polędwic i innych mięs. Na terenie gospodarstwa organizuje się również imprezy okolicznościowe od dużych imprez plenerowych poprzez pokazy, festyny i zawody.

Pola Negri, a właściwie Apolonia Chałupiec to bardzo znana polska aktorka teatralna i filmowa oraz międzynarodowa gwiazda kina niemego. Aktorka urodziła się w Lipnie na terenie ziemi dobrzyńskiej. W 2005 r. z inicjatywy miejscowej nauczycielki Doroty Łańcuckiej powstała Lipnowska Izba Pamięci Poli Negri. Część eksponatów przekazał Alojzy Bukolt – przedwojenny bydgoski filmoznawca, wielbiciel talentu aktorki. W swych zbiorach posiada liczne zdjęcia aktorki oraz publikacje na jej temat oraz filmów, w których występowała m.in. egzemplarze przedwojennego tygodnika „Kino”. W bogatej galerii zdjęć uwagę zwraca nie tylko uroda gwiazdy, ale przede wszystkim różnorodność kreacji scenicznych i filmowych, które miały duże znaczenie dla kształtowania kierunku i rozwoju kinematografii w tamtych czasach. Zwiedzaniu wystawy towarzyszy odtwarzanie romansów, wykonywanych przez artystkę.

W placówce można również obejrzeć ocalały fragment amatorskiego filmu przedstawiającego Polę Negri i Charliego Chaplina. Oferta medialna zaspokoi wymagania najwybredniejszych koneserów dorobku artystycznego Negri, a wielbiciele jej talentu wokalnego mogą posłuchać nastrojowych romansów w jej wykonaniu.

50 51www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Delikatesy Tradycyjne Arkadia

Żywe MuzeumPiernika w Toruniu

Delikatesy Tradycyjne Arkadia

ul. Kołłątaja 2b87-100 Toruń

tel. +48 532 723 038

www.delikatesytradycyjne.pl

Żywe Muzeum Piernika w Toruniuul. Rabiańska 987-100 Toruń

www.muzeumpiernika.pl

Sklep Arkadia Delikatesy Tradycyjne prowadzi sprzedaż wyłącznie najwyższej jakości żywności lokalnej, regionalnej i ekologicznej. Sklep posiada bogatą ofertę produktów wysokiej jakości, pochodzących od wytwórców z różnych regionów Polski, w tym członków Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego oraz sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze: sery owcze z Kołudy Wielkiej, mąki i makarony Wytwórni Makaronu Bio oraz kajmak tradycyjny firmy Polder Sp. z o.o. Sklep oferuje swoim klientom codziennie świeże pieczywo ekologiczne i tradycyjne.

Delikatesy Tradycyjne Arkadia to pierwsza placówka handlowa, która otrzymała członkostwo w sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze. W związku z ciągle rosnącym zapotrzebowaniem klientów na żywność naturalną i tradycyjną, sklep stale poszerza gamę oferowanych produktów o nowe pozycje.

Żywe Muzeum Piernika to miejsce wypełnione historią Torunia i pachnące słynnymi piernikami. Można tutaj nie tylko posmakować, ale także samodzielnie upiec piernik według receptur sprzed 500 lat. Muzeum Piernika jest muzeum interaktywnym gdzie w zrekonstruowanej XVI-wiecznej piekarni odbywa się produkcja pierników według starych receptur i przy użyciu tradycyjnych narzędzi. Zwiedzający biorą udział w pokazie, poznając składniki oraz pomagając wyrobić ciasto piernikowe. Tutaj każdy może zrobić własnego piernika, korzystając z tradycyjnych drewnianych form. Przewodnikiem po muzeum jest mistrz piernikarski oraz wiedźma Korzenna.

W 2012 roku w konkursie National Geographic Traveler Muzeum Piernika zostało uznane jednym z 7 Nowych Cudów Polski.

24

52 53www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Zakład Badawczy Przemysłu Piekarskiego Sp. z o.o.Akademia Kulinarna Sadkiewicz

Opera Nova w Bydgoszczy

Zakład Badawczy Przemysłu Piekarskiego Sp. z o.o. Akademia Kulinarna Sadkiewicz

ul. Startowa 285-744 Bydgoszcz

www.sadkiewicz.pl

Opera Nova w Bydgoszczy ul. Marszałka Ferdynanda Focha 585-070 Bydgoszcz

www.opera.bydgoszcz.pl

Działając od 2009 roku, Akademia Kulinarna Sadkiewicz organizuje warsztaty gotowania dla pasjonatów dobrej kuchni - dorosłych oraz dzieci i młodzieży, prowadzi szkolenia zawodowe, a także świadczy usługi cateringowe. W kuchni Akademii przyrządzane są dania wg receptur kuchni staropolskiej, w oparciu o naturalne produkty, które pochodzą z okolicznych gospodarstw ekologicznych. Dodatkami do serwowanych potraw są kwiaty jadalne oraz najlepsze zioła i przyprawy. Akademia Kulinarna Sadkiewicz specjalizuje się w wypieku wspaniałego pieczywa, jak: chleb mieszany razowy oraz w przyrządzaniu wyśmienitych dań, takich jak gęś pieczona z sosem z powideł śliwkowych z Doliny Dolnej Wisły czy pasztet z dziczyzny.

Swoją działalność Akademia prowadzi w doskonałych warunkach: posiada salę konferencyjną, kameralną jadalnię oraz kuchnię, chłodnie i wędzarnie, a także specjalne zaplecze przeznaczone do rozbioru półtusz zwierzęcych. Tutaj też działa Akademia Kuchni Myśliwskiej dr Russaka i dr Sadkiewicza.

Opera Nova w Bydgoszczy to jeden z nowocześniejszych i najbardziej wszechstronnych teatrów muzycznych w Polsce. Jest usytuowana w sąsiedztwie Wyspy Młyńskiej oraz bulwarów nad Brdą. W gmachu Opery Nova, malowniczo usytuowanym nad brzegiem Brdy, znajdują się dwie sceny: wielka i kameralna oraz nowoczesne wyposażenie techniczne.

Od 1994 roku w Operze organizowany jest Bydgoski Festiwal Operowy, największy w Polsce tego typu przegląd dokonań teatrów muzycznych - krajowych i zagranicznych. Corocznie, dwa festiwalowe tygodnie to czas spotkań twórców, ludzi kultury z entuzjastami różnorodnych gatunków muzycznych: opery, operetki, musicalu, klasycznego i nowoczesnego baletu.

25

54 55www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Żywność ekologiczna i tradycyjna Andtor Sp. z o.o.

Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Piwnicach

Żywność ekologiczna i tradycyjna Andtor Sp. z o.o.

Ostaszewo 3 87-148 Łysomice

tel. +48 505 004 958

Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w PiwnicachPiwnice k. Torunia, 87-148 Łysomice

www.ca.umk.pl

Andtor to rodzinna firma, która zajmuje się sprzedażą detaliczną i hurtową produktów ekologicznych, lokalnych oraz regionalnych. W ofercie firmy można znaleźć wyroby członków sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze m.in. wyroby mleczarskie Grudziądzkiej Spółdzielni Mleczarskiej oraz Kujawskiej Spółdzielni Mleczarskiej, soki firmy Żywność Ekologiczna Bio Food Sp. z o.o., mąki i makarony z Wytwórni Makaronu BioBabalscy oraz oleje tłoczone na zimno firmy J.A.W Łącz s.c. ze Świecia nad Osą.

Hurtownia współpracuje z lokalnymi firmami oraz z okolicznymi sklepami oferującymi żywność wysokiej jakości, dostarczając im najlepsze, świeże produkty. Właściciele prowadzą również sklep firmowy w Łysomicach, stawiając sobie za cel promocję zdrowego odżywiania i prawidłowego stylu życia.

Ośrodek astronomiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu to placówka naukowa zlokalizowana w miejscowości Piwnice, służąca obserwacji kosmosu, badaniom naukowym, popularyzacji wiedzy o wszechświecie. Jest częścią naukową Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kształcącą studentów Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika to największy ośrodek astronomii obserwacyjnej w Polsce. Obserwatorium Astronomiczne założono w 1948 r., staraniem prof. Władysława Dziewulskiego i prof. Wilhelminy Iwanowskiej, pracowników naukowych toruńskiego uniwersytetu. Obserwatorium Astronomiczne UMK mieści się w zabytkowym dworze z końca XIX wieku. Do jego wyposażenia należą m.in. teleskop Schmidta-Cassegraina o średnicy 90 cm oraz teleskop Cassegraina o średnicy 60 cm. Obserwatorium posiada także dwa nowoczesne radioteleskopy: mniejszy z nich, o średnicy 15 m został oddany do użytku w 1979 r., a większy, który jest zarazem największym radioteleskopem w Europie Środkowej, ma średnicę 32 m i pracuje od 1994 r. Obiekty Centrum położone są w malowniczym parku i można je zwiedzać w zorganizowanych grupach wycieczkowych.

26

56 57www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Masarnia Cekcyn Mirosław Łepek

Muzeum Borów Tucholskich

Masarnia Cekcyn Mirosław Łepek

ul. Dworcowa 489-511 Cekcyn

tel. +48 52 336 40 68

Muzeum Borów Tucholskich ul. Podgórna 3, 89-500 Tuchola tel. +48 52 334 21 89

www.muzeum.tuchola.pl

Masarnia, zlokalizowana w centrum Borów Tucholskich, działa od 1965 roku, a w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się również sklep firmowy. Firma zajmuje się produkcją tradycyjnych wędlin, bez zastosowania środków konserwujących i wzmacniaczy smaków, przy wykorzystaniu tylko naturalnych przypraw: majeranek, sól, pieprz, czosnek oraz gorczyca. Surowcem do produkcji cekcyńskich wyrobów są półtusze pochodzące z okolicznych gospodarstw zajmujących się chowem trzody chlewnej.

Masarnia oferuje takie wyroby, jak szynka wiejska wędzona, kiełbasa cekcyńska oraz kaszanka borowiacka. Na uwagę zasługuje fakt, że szynka wiejska wędzona została nagrodzona w konkursie Smaki Roku podczas Festiwalu Smaku w Grucznie w 2012 r.

Muzeum Borów Tucholskich zostało udostępnione zwiedzającym w 1980 r., jako Oddział Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Na siedzibę muzeum przeznaczono budynek z przełomu XIX/XX wieku, który swoją architekturą nawiązuje do dawnych spichlerzy. Jest to obiekt murowany, o stropach drewnianych, belkowanych. W przeszłości pełnił on różnorodne funkcje gospodarcze: magazynowano w nim zboże, rozlewano piwo, produkowano lody i skupowano zioła. Budynek posiada cztery kondygnacje, z czego trzy zostały przystosowane do celów wystawowych. Eksponowane są dwie wystawy stałe: „Etnografia Borów Tucholskich” oraz „Fauna i flora Borów Tucholskich”. Pierwsza zapoznaje zwiedzających z funkcjonowaniem osadnictwa i życia codziennego na terenie borów w przeszłości. Druga zaś przenosi w świat dzikiej przyrody, zwierząt i roślin znajdujących się w obszarze chronionym. Prezentowane są również wystawy tymczasowe, zaznajamiające zwiedzających z twórczością artystów ludowych. Eksponaty składające się na zasoby muzeum to głównie: narzędzia codziennego użytku i ludowe stroje.

W latach 1992-2001 Muzeum było zarządzane przez Tucholski Park Krajobrazowy, natomiast przez ostatnie dziesięć lat opiekę nad MBT sprawuje Starostwo Powiatowe w Tucholi.

27

58 59www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Karczma Rzym Trzy spichrze nad Brdą w Bydgoszczy

Karczma Rzym

ul. Bydgoska 186-014 Pawłówek

www.karczmarzym.com.pl

Trzy spichrze nad Brdą w Bydgoszczy Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczyul. Grodzka 7-1185-109 Bydgoszcz

www.muzeum.bydgoszcz.pl

Karczma Rzym położona jest w pięknym, urokliwym miejscu na granicy miasta Bydgoszczy, przy wyjeździe z ulicy Grunwaldzkiej w kierunku Szczecina. Wystrój karczmy nawiązuje do bajkowego świata ballady „Pani Twardowska” Adama Mickiewicza. Organizowane są tutaj biesiady, na których serwowane są dania kuchni polskiej i potrawy z gęsiny, dzięki czemu Karczma otrzymała certyfikat Kujawsko-Pomorskiego Gęsinowego Szlaku. Do przygotowania swoich potraw wykorzystuje surowce pochodzące od okolicznych producentów oraz zioła rosnące w restauracyjnym ogródku. Kuchnia specjalizuje się w takich daniach, jak: biała kiełbasa słoikowa podawana z chlebem własnego wypieku, golonka w zalewie miodowo-czosnkowej oraz gęś nadziewana pieczonymi ziemniakami, warzywami i suszonymi owocami.

Restauracja została również uhonorowana certyfikatem „Okiem Mamy”, jako miejsce przyjazne dzieciom, dla których przygotowuje specjalne dania oraz świeżo wyciskane soki z warzyw i owoców.

Spichrze stanowią dziś jeden z charakterystycznych elementów panoramy Bydgoszczy. Spichrze mają konstrukcję ryglową i dawniej służyły jako budynek do magazynowania zboża. Najstarszy z nich, a jednocześnie najniższy tzw. holenderski, o zaokrąglonym dwuspadowym dachu, pochodzi z ok. 1793 r. Pozostałe zbudowano w 1. poł. XIX w. Obecnie mieszczą się w nich ekspozycje Muzeum Okręgowego. Spichrze te są jednymi z wielu, jakie w Bydgoszczy powstały w okresie zaboru pruskiego i związane były ze wzmożonym spławem zboża przez nowo wybudowany wówczas Kanał Bydgoski. Kanał miał być dogodną drogą dostarczania dużych ilości zboża przez Szczecin na zachód, z pominięciem kupców Torunia i Gdańska.

28

60 61www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Wody Mineralne OSTROMECKO Leszek Bokiej

Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy - Myślęcinek

Wody Mineralne OSTROMECKO Leszek Bokiej

Ostromeckoul. Zdrojowa 386-070 Dąbrowa Chełmińska

www.ostromecko.pl

Ogród Fauny Polskiej ZOO Leśny Park Kultury i Wypoczynkuul. Gdańska 173-175, 85-674 Bydgoszcztel. +48 52 328 00 09

Park Rozrywki Leśnego Parku Kultury i Wypoczynkuul. Rekreacyjna, 85-687 Bydgoszcztel. +48 52 372 15 22

www.myslecinek.pl

Firma Wody Mineralne Ostromecko Leszek Bokiej produkuje wody mineralne i napoje smakowe. Znajduje się w miejscowości Ostromecko koło Bydgoszczy i jest jedną z największych rozlewni w regionie Kujawsko-Pomorskim. Najstarsze wiadomości o wodzie z Ostromecka pochodzą z 1570 r. W 1894 roku rozpoczęto eksploatację źródła umiejscowionego na terenie rezerwatu ścisłego Las Mariański. Firma oferuje średniozmineralizowane gazowane oraz niegazowane naturalne wody mineralne wydobywane ze „Źródła Marii” w Ostromecku, które sprzedawane są w butelkach szklanych i plastikowych.

Woda mineralna Ostromecko cechuje się niepowtarzalnym smakiem. Jest to wysokojakościowy produkt o ugruntowanej tradycji oraz bogatej historii.

Leśny Park Kultury i Wypoczynku jest dużym obszarem rekreacyjno-wypoczynkowym łączącym piękno natury z infrastrukturą, która pozwala na aktywny wypoczynek, relaks i uprawianie sportów wyczynowych. Ten największy park miejski w Polsce, liczy 830 hektarów powierzchni. Naturalnymi atrakcjami Myślęcinka są stawy - na największym z nich znajduje się wyspa zwana „ptasią”. Jej przydomek pochodzi od olbrzymich kolonii mew śmieszek i rybitw, które wybrały ją na swoje siedlisko. Jednym z najpopularniejszych miejsc w Leśnym Parku jest Polana Różopole. To tu odbywają się niezliczone koncerty, zjazdy, festiwale, pikniki, wydarzenia sportowe. To także ulubione miejsce wypoczynku, relaksu i spędzania czasu na świeżym powietrzu nie tylko mieszkańców Bydgoszczy.

29

62 63www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Wytwórnia Musztardy Kcyńskiej

Żnińska Kolej Powiatowa

Wytwórnia Musztardy Kcyńskiej

ul. Wyrzyska 3089-240 Kcynia

www.musztardakcynia.pl

Żnińska Kolej Powiatowa ul. Potockiego 488-400 Żnin tel. +48 52 302 04 92

www.ciuchciaznin.pl

Historia Musztardy z Kcynii sięga końca lat 50. XX wieku - były to wówczas jedne z najbardziej cenionych i poszukiwanych musztard w Polsce. W 2011 roku firma Grewling wznowiła produkcję najbardziej znanego kcyńskiego wyrobu. Doskonały smak oraz aromat musztard uzyskuje się dzięki tradycyjnej recepturze ich wytwarzania. Do produkcji musztard nie używa się konserwantów, barwników czy przeciwutleniaczy. Najwyższą jakość musztard uzyskuje się dzięki stosowaniu wyłącznie ziaren gorczycy - białej i czarnej, świeżo zmielonych przypraw oraz długotrwałemu procesowi ich wyrobu.

Do przyrządzenia musztard stosuje się surowce z własnego gospodarstwa.

Firma oferuje musztardę kcyńską sarepską, ostrą, słodką oraz pełnoziarnistą.

Kolejka wąskotorowa, łącząca miejscowości Wenecja i Biskupin jest nieodłącznie związana ze Żninem. Aby wziąć udział w niezapomnianej wycieczce należy udać się na dworzec Żnińskiej Kolei Powiatowej. Kolejka jest atrakcją turystyczną, działającą od 1972 roku, kiedy otwarto Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji. Wtedy to PKP postanowiła reaktywować zamkniętą wcześniej wąskotorówkę, wybudowaną jeszcze w końcu XIX wieku przez Prusaków. Pierwotnie kolejka miała zapewnić transport płodów rolnych, głównie buraków cukrowych do Żnina.

Obecna trasa turystyczna posiada 5 stacji, a przejazd w jedną stronę trwa ok. 1 godziny. Rocznie korzysta z niej ok. 100 tys. osób.

Działa od końca kwietnia do końca sierpnia oraz we wrześniu podczas Festynu Archeologicznego w Biskupinie.

30

64 65www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Bydgoszcz

Toruń

Grudziądz

Włocławek

Inowrocław

Pasieka Kujawska Apicom

Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce

Pasieka Kujawska Apicom

Kaliska 12887-840 Lubień Kujawski

www.miodpszczeli.pl

Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce 87-840 Lubień Kujawski tel. +48 54 284 27 92

[email protected]

Pasieka Kujawska Apicom jest firmą rodzinną, położoną na Kujawach w Kaliskach koło Lubienia Kujawskiego, w pobliżu malowniczego jeziora Lubieńskiego. Firma powstała z zamiłowania do pszczelarstwa. Początki pasieki sięgają 1921 roku, kiedy hodowlą pszczół zajmował się senior rodziny - Szymon Pawłowski. Szybko pszczelarstwo stało się jego pasją, którą „zaraził” kolejne pokolenia. Obecnie pasiekę prowadzi już czwarte pokolenie rodziny Pawłowskich. Od początku istnienia pasieka nastawiona jest na pozyskiwanie miodów najlepszych gatunków. Korzystając z wolnych od przemysłu, ekologicznie czystych terenów dorzecza Zgłowiączki oraz bogactwa lokalnej flory, pasieka produkuje miody wielokwiatowe o szczególnych, unikatowych walorach smakowych.

Miody z Pasieki Apicom były wielokrotnie wyróżniane na targach i wystawach rolniczych, m.in. na Dniach Pola w Zarzeczewie.

Skansen w Kłóbce, a dokładniej Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny powstał w 1993 roku. W muzeum zobaczyć można budynki mieszkalne, w większości przeniesione z różnych wsi Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej oraz budynki kuźni, karczmy czy też szkoły. Cały teren skansenu otoczony jest lasem. Ta przepiękna wioska zachwyca krajobrazami oraz historią. Bujne lasy, liczne jeziora, unikalny w tej części kraju wodospad, klasycystyczny dworek z otaczającym go ogrodem w stylu angielskim, neogotycki kościół, zabytkowy cmentarz oraz skansen - to wszystko czeka na odwiedzających Kłóbkę. Nie bez powodu więc położona nad jeziorem Radzikowo wioska określana jest mianem „Perły Kujaw”.

31

66 www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com

NOTATKI

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-PomorskiegoPl. Teatralny 2, 87-100 Toruń

www.kujawsko-pomorskie.pl

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-PomorskiegoPl. Teatralny 2, 87-100 Toruń

www.kujawsko-pomorskie.plwww.culinary-heritage.com

www.visitkujawsko-pomorskie.pl