duurzaam met materialen en energie
TRANSCRIPT
INDAVER GROEPToonaangevend in duurzaam afvalbeheer
Duurzaam metmaterialen en energieduurzaamheidsrapporT 2011
STRATEGIEIndaver garandeert alle klanten een duurzame oplossing voor hun industrieel afval, gevaarlijk afval, huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval en bio-organisch afval. Ze leidt daarvoor intelligente afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteert complexe en innovatieve verwerkingsinstallaties, met één doel voor ogen: materialen en energie maximaal valoriseren volgens de strengste milieunormen.
AFVAL ALS ENERGIEBij de verbranding van afval wekt Indaver energie op die ze gebruikt voor de eigen installaties of die ze aan derden levert. Landen met een goed uitgebouwde Waste-to-Energy-infrastructuur scoren eveneens uitstekend voor recyclage. Ook Ierland, waar in Meath de nieuwe Waste-to-Energy-installatie, een verbrandingsinstallatie met energierecuperatie, begon te draaien, gaat die weg op.
FLEXIBELE DIENSTVERLENINGIndaver heeft een klantgerichte aanpak, op maat van specifi eke behoeften. Met ons Total Waste Management nemen we waar gewenst het afvalbeheer van industriële klanten over, van inzameling on-site tot verwerking en administratie. Voor overheden wil Indaver een betrouwbare partner zijn en helpen met een duurzaam en kosteneffi ciënt afvalbeleid via Public waste PartnershipS.
AFVAL ALS GRONDSTOFIndaver wil kringlopen sluiten. Ze is daarom erg actief in de effi ciënte terugwinning van materialen voor nuttige toepassing of recyclage. Door afval effi ciënt te sorteren en te zuiveren doet Indaver er alles aan om schadelijke componenten uit gerecycleerde producten of uit de voedselketen te houden.
CONNECTED BY INNOVATIONOm talent aan te trekken moet Indaver een aantrekkelijk werkgeversimago hebben. Indaver timmert onder meer via een nieuwe internationale careersite aan haar uitstraling. Medewerkers van Indaver zijn connected by innovation, zoals de slagzin van de site luidt, met een baan in de spits van het afvalbeheer.
INNOVATIEIndaver zoekt voortdurend nog nieuwere en betere technieken. Neusje van de zalm is de nieuwe MediPower-installatie voor de thermische verwerking van medisch en sensitief afval op de site Antwerpen. Indaver biedt klanten daar de duurzaamste oplossing, vermijdt risico’s en recupereert zoveel mogelijk materialen en energie tegen de beste prijs.
3VOORWOORD
indaver staat voor duurzaam afvalbeheer met de nadruk op een duurzaam materialen- en energiebeheer. onze kernactiviteiten zijn scherp afgebakend, met een duidelijke geografische focus. We leiden intelligente afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteren complexe en innovatieve verwerkingsinstallaties. indaver biedt kwalitatieve, duurzame en kostenefficiënte totaaloplossingen voor afvalbeheer op maat van bedrijven en overheden.
indaver is met een strategische participatie van de vlaamse overheid en een aantal industriële ondernemingen in haar kapitaal sterk verankerd in vlaanderen. met het zeeuws-(vlaamse) delTa als hoofdaandeelhouder ook in nederland. indaver is met haar ontzorgingsconcept public waste partnerships voor het duurzaam beheer van huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval een toonaangevende partner voor de overheden in belgië en nederland. met haar nieuwe Waste-to-energy-installatie in meath, ten noorden van dublin, is ze dat nu ook in ierland.
op de europese markt voor gevaarlijk afval heeft indaver de afgelopen jaren een sterke positie uitgebouwd. industriële bedrijven hebben nood aan geïntegreerde oplossingen voor hun afvalbeheer en willen samenwerken met pan-europese dienstverleners. met haar Total Waste management-aanpak speelt indaver hier flexibel op in. voor de hoogwaardige verwerking van gevaarlijk afval zijn we vandaag het nummer 2 in europa. onze focus ligt steeds op de valorisatie van materialen en energie. de realisatie van de vernieuwende installatie medipower in antwerpen, belgië, voor medisch en sensitief afval tilt de thermische verwerking van medisch afval naar een hoger niveau. ze is de perfecte invulling van indavers filosofie om klanten de duurzaamste oplossing te bieden, met het juiste evenwicht tussen het vermijden van risico’s en het maximaliseren van recuperatie tegen de beste prijs.
Wij hechten zeer veel belang aan corporate social responsibility. Wij willen in harmonie leven met onze omgeving waaruit we onze bedrijfsmiddelen halen. dit is onze beste garantie om onze ontwikkeling in europa op een succesvolle manier verder te kunnen zetten, bouwend op de verworvenheden van het verleden en met een open geest voor de uitdagingen van de toekomst. indaver bouwt voort op het stevige fundament dat ronny ansoms als Ceo gedurende 25 jaar heeft gelegd. hij gaf in mei vorig jaar de fakkel door. de verwezenlijkingen van indaver onder zijn bezielende leiding zijn de stevige basis voor de verdere groei van ons bedrijf.
Wij geloven in de toekomst, want we hebben heel wat troeven in handen. We houden eraan al onze stakeholders, in het bijzonder onze klanten, uitdrukkelijk te bedanken voor hun vertrouwen in ons duurzaam afvalbeheer. Wij bedanken onze medewerkers voor hun inzet, dag na dag, om onze duurzame aanpak te realiseren. steeds met onze missie ‘indaver, toonaangevend in duurzaam afvalbeheer’ en onze kernwaarden voor ogen.
Frank Verhagen, Voorzitter raad van bestuur
Paul De Bruycker, CEO
Frank Verhagen,
4
DuurZaaM BEDrIJFsMoDEL aLs kapstok
Het Duurzaamheidsrapport van Indaver is opgebouwd vol-gens het EFQM-model. Dit bedrijfsmodel – ontwikkeld door de European Foundation for Quality Management – schetst de principes van goede bedrijfsvoering. Volgens Indaver zijn leiderschap, beleid en strategie, medewerkers, partner-schappen en middelen de essentiële succesfactoren voor het effi ciënte beheer van processen, producten en diensten. Naast de fi nanciële bedrijfsresultaten volgt Indaver ook con-tinu de resultaten voor klanten, eigen medewerkers en de maatschappij op.
Op deze manier vult Indaver de principes in van duurzaam ondernemen, waarbij economische prestaties (profi t) be-haald worden met respect voor de maatschappij (people) en het milieu (planet), de zogenaamde triple P-aanpak.
Centraal bij maatschappelijk verantwoord ondernemen – en in het EFQM-model – staat de dynamische Plan-Do-Check-Act-cyclus, die de basis is voor de continue verbetering van onze bedrijfsprocessen en dienstverlening.
‘open in woord en daad’ is een van de kernwaarden van indaver. met ons jaarlijks
duurzaamheidsrapport komen we deze belofte na. We willen dat de impact van onze
activiteiten op mens en milieu transparant is voor al onze stakeholders. alle cijfers
en resultaten in dit rapport zijn de neerslag van systematische metingen in onze
beheerssystemen. ze zijn daarenboven extern geverifi eerd.
1. INLEIDING
Elk hoofdstuk in dit rapport situeren we in het EFQM-model.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
5
1. inleiding
BEtrouWBarE En VErIFIEErBarE InForMatIE
■■ Global reporting initiative als inspiratiebron
Indaver inspireert zich voor haar Duurzaamheidsrapport op de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). GRI is een internationaal erkend systeem voor de verslaggeving rond maatschappelijk verantwoord ondernemen, waarbij de prestaties van een onderneming op economisch, sociaal en milieuvlak aan bod komen.
■■ scope van het rapportIndaver brengt in dit rapport verslag uit van haar presta-ties op het vlak van maatschappelijk verantwoord onder-nemen. We doen dit voor de Indaver-activiteiten op onze verschillende vestigingen in Europa. Ook de activiteiten van dochterondernemingen waarin Indaver voor meer dan 50 % participeert en de dochters van 50 % waarvan de ex-ploitatie gebeurt op een Indaver-site komen aan bod. De fi nanciële resultaten worden geconsolideerd volgens de overeenstemmende participatie van Indaver, conform de IFRS-rapporteringswijze.
■■ inspelen op verwachtingenIndaver stemt de inhoud van het Duurzaamheidsrapport elk jaar opnieuw af op de verwachtingen van de verschillende belanghebbenden. Een werkgroep met medewerkers uit de verschillende regio’s en departementen bepaalt de inhoud en de scope van het rapport. Zo garanderen we dat het evenwichtig en representatief is voor de hele organisatie.
Het Duurzaamheidsrapport is immers een belangrijk instru-ment in onze externe communicatie. In België, Nederland en Ierland deelt Indaver het rapport uit aan klanten en over-heidsrelaties, in Duitsland gaat het naar alle medewerkers en belangrijke klanten. We gebruiken het rapport heel actief bij externe audits. Ook bezoekers, leveranciers en zaken-partners kunnen een exemplaar krijgen. Onze stakeholders kunnen zo zien hoe we maatschappelijk verantwoord on-dernemen vertalen naar een duurzame aanpak. Op die ma-nier geeft het rapport vorm aan onze kernwaarde ‘open in woord en daad’.
Uiteraard houden we bij ons streven naar continue verbete-ring ook rekening met de feedback die we van onze stake-holders krijgen, bijvoorbeeld bij burenraden, bedrijfsbezoe-ken, overlegfora, klantenbezoeken en perscontacten. We bepalen aan de hand hiervan de klemtonen in het rapport. Onze stakeholders waarderen steeds de duidelijke struc-tuur, lay-out en inhoud van het rapport. Opmerkingen en suggesties nemen we mee bij de redactie van de volgende uitgave.
Om feedback te geven op dit rapport kunt u een formulier in-vullen op onze website of contact opnemen met Jos Artois, Corporate Communicatiemanager op +32 15 28 80 40 of via mail: [email protected].
■■ externe validatie Bureau Veritas Certifi cation Belgium heeft de inhoud en de data van het rapport geverifi eerd en gevalideerd. Het certi-fi catiebureau bevestigt dat de geselecteerde gegevens over de milieu-, sociale en economische aspecten relevant zijn en voldoende aan bod komen. De gegevens en de data zijn betrouwbaar en reproduceerbaar.
Het gedeelte over de fi nanciële gegevens en de geconsoli-deerde jaarrekening werd goedgekeurd door de commissa-ris-revisor van Mazars Bedrijfsrevisoren in zijn verslag aan de algemene vergadering van de aandeelhouders.
■■ primeur: duurzaamheidsrapportering online
De gegevens uit het Duurzaamheidsrapport kunnen ook geraadpleegd worden via een speciaal daarvoor ontwor-pen website. De website volgt de logica van het rapport. Elke webpagina geeft een beknopte samenvatting van een hoofdstuk. Aan de hand van een winkelwagentje kan de be-zoeker zijn of haar rapport à la carte samenstellen.
”“““We investeren continu in
nieuwe technologieën en methodes die onze emissies naar lucht, water en bodem verder beperken.
6
opEn coMMunIcatIE
■■ open communicatie voor stakeholdersIn haar communicatie heeft Indaver oog voor de veiligheid van haar stakeholders en de impact van haar activiteiten op de omgeving. De stakeholders van Indaver zijn de per-soneelsleden, de buurt, de overheden, klanten, leveranciers en de aandeelhouders. Hoe Indaver met hen wil omgaan en wat ze van hen verwacht staat duidelijk in haar bedrijfscode.
Indaver communiceert open en transparant over haar acti-viteiten en projecten. Samen met de informatie op de web-sites is het jaarlijkse Duurzaamheidsrapport het hart van die communicatie. Het rapport is voor alle stakeholders een belangrijke bron van informatie. Elk jaar opnieuw bekijkt Indaver daarom grondig hoe ze hen het best kan informe-ren. De afvalproblematiek is namelijk complex en evolueert snel.
■■ WebsitesIndaver besteedt veel aandacht aan de informatie op haar website en werkt die voortdurend bij. De websites van de groep en de verschillende dochters hebben een gelijkaar-dige opbouw en lay-out. De overkoepelende website www.indaver.com heeft twee functies. Hij is de corporate website van de Indaver Groep met alle algemene informatie over de groep, en hij fungeert als portaal voor de websites van alle regio’s waar Indaver actief is. Dit jaar hebben we voor het eerst, naast de printversie van ons Duurzaamheidsrapport, ook een interactieve versie op onze website.
■■ burenraden en overlegforaIndaver streeft altijd en overal naar open communicatie. Burenraden en overlegfora belichamen haar kernwaarde ‘open in woord en daad’. In België vierde de burenraad van Indaver Antwerpen in 2011 zijn twintigste verjaardag. Hij is
in die tijd uitgegroeid tot een waardevol forum waar Indaver bedrijven en gemeentebesturen ontmoet en informeert.
De eerste burenraad, in april 1991, wilde ‘buren’ systematisch informeren over de Antwerpse site, luisteren naar vragen en snel informeren bij incidenten. Dit mission statement geldt nog altijd. Deze vorm van communicatie is een voorbeeld geworden voor andere sites van Indaver. In Vlaanderen zijn er geregeld overlegvergaderingen; voor een aantal activitei-ten vraagt de vergunning dat.
Ook in Biebesheim in Duitsland is er zesmaandelijks milieu-overleg met de stakeholders via de Milieuadviesraad, waar onze managers de omliggende gemeenten en de milieube-weging directe informatie geven over het doen en laten van Indaver. In Ierland is er voor de nieuwe Waste-to-Energy-installatie in Meath, de eerste in haar soort in dat land, een overlegforum. Het Indaver Community Liaison Committee, samengesteld uit lokale politici, omwonenden, de lokale overheid en Indaver, kwam al verschillende keren samen.
■■ opendeurdagen en bedrijfsbezoekenOpendeurdagen en bedrijfsbezoeken zijn in alle regio’s de ideale gelegenheid om de stakeholders van Indaver een blik achter de schermen te gunnen en Indaver de kans te geven om zich te profi leren als de uitgelezen partner voor afval-beheer.
Op de Open Bedrijvendag van de Chemie in mei 2011 toonde Indaver België hoe zij industriële en gevaarlijke af-valstoff en veilig verwerkt. In Ierland organiseerde Indaver in augustus 2011 een opendeurdag voor de omwonenden van de Waste-to-Energy-installatie in Meath. Ze organiseerde ook bedrijfsbezoeken aan de nieuwe installatie.
opendeurdagen zijn de ideale gelegenheid om de stakeholders van indaver een blik achter de schermen te gunnen.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
7
1. inleiding
■■ maatschappelijke rolUnieke samenwerking met de milieubeweging in België
Indaver neemt haar maatschappelijke rol ten volle op. In ok-tober 2011 vierde Indaver België vijf jaar Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, een unieke samenwerking met de lokale en regionale milieubeweging. Het Fonds steunt vernieuwende projecten die de inwoners van het Vlaams Gewest leren duurzamer om te gaan met materia-len en energie. Dat sluit aan bij de doelstelling van Indaver om afval zoveel mogelijk om te zetten in grondstoff en en hernieuwbare energie. Indaver en Sleco nv stellen elk jaar 130 000 euro ter beschikking, 30 jaar lang; de Koning Boude-wijnstichting beheert het Fonds. Sinds 2006 kregen 42 pro-jecten in totaal 671 000 euro. Het gaat om projecten met een blijvend eff ect, wat aansluit bij onze waarden ‘gericht op re-sultaat’ en ‘met oog voor mens, veiligheid en milieu’.
Steun aan verenigingsleven in IerlandIn het Ierse Meath heeft Indaver een samenwerking op touw gezet met de plaatselijke gemeenschap en de lokale over-heid: het Fonds ‘Carranstown Environmental Community Projects Grant Scheme’. Indaver stelt jaarlijks een budget ter beschikking om plaatselijke initiatieven te ondersteu-nen, vooral in Carranstown/Duleek vlakbij de installatie. Een bestuurscomité met vertegenwoordigers van de lokale gemeenschap beheert dat budget. In 2011 ging er onder andere geld naar de Duleek Girls National School om haar speelplaats te vernieuwen, naar de infrastructuur van sport-clubs en naar de renovatie van het Donore Cemetary.
Hoop voor kinderen in crisis met Indaver DeutschlandIndaver Deutschland sponsort tal van sociale projecten. Zo heeft zij al meermaals gul geschonken aan Friedensdorf In-ternational, een instelling in het Roergebied waar gewonde kinderen uit oorlogs- en crisisgebieden verzorgd worden. In hun thuisland kunnen zij niet (voldoende) behandeld wor-den; in Duitsland krijgen ze een aangepaste behandeling en revalidatie voor ze naar hun thuisland terugkeren. Indaver Deutschland steunt ook projecten voor de directe omge-ving, zoals de renovatie van een school of een zorginstelling voor mensen met een handicap.
Seminaries en workshopsSinds de ingebruikname van de eerste Waste-to-Energy-installatie heeft Indaver in ierland een belangrijke stem verworven in het debat over het afvalstoff enbeleid. Indaver Ireland & UK was dan ook erg zichtbaar op technische en be-leidsfora. Haar reputatie als een betrouwbare en gezagheb-bende stem rond afvalinfrastructuur en –verwerking groeit nog. Woordvoerders voor Indaver spraken op conferenties rond afvalbeheer en duurzame energie.
In belgië was CEO Paul De Bruycker een opgemerkte ver-schijning in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Par-lement en op de viering van 30 jaar OVAM. Hij benadrukte daar de mentale omslag in die 30 jaar van afval als probleem naar afval als grondstof, en de rol van Indaver daarin. Alain Konings, directeur Quality, Environment, Safety & Health Bel-gië, gaf verschillende seminaries en gastcolleges voor oplei-dingen en bijscholingen milieutechnologie en –coördinatie. Bij het vertrek van Ronny Ansoms als CEO van Indaver België in mei 2011 kregen de stakeholders tijdens een colloquium informatie over onze bedrijfsstrategie en –ontwikkelingen.
controlekamer van de nieuwe Waste-to-energy-installatie in meath
8
kErncIJFErs
in miljoenen euro
Bedrijfsopbrengsten 520
Bedrijfskosten 490
EBITDA* 93
Bedrijfsresultaat (EBIT) 30,1
Winst na belastingen 30,9
Eigen vermogen 295,9
* ebiTda = operationeel resultaat + afschrijvingen + netto waarde-verminderingsverliezen + voorzieningen + ias 19 inclusief lasten en kosten + aandeel in de winst van de minderheidsdeelnemingen – het deel van de vooruitbetaalde capaciteitsrechten dat in resultaat genomen werd.
Financiële resultaten 2011
Totale hoeveelheid afval in beheer (in ton)
verwerking trading totaal
eigen verwerking transfer
België 1 697 594 84 367 176 487 1 958 447
Nederland 1 010 706 245 763 249 678 1 506 147
Ierland / VK 1 163 17 708 56 624 75 496
Duitsland 545 800 31 523 486 959 1 064 282
Andere (Italië/Portugal) 0 16 105 48 961 65 066
totaal 3 255 263 395 466 1 018 709 4 669 438
man vrouw totaal
belgië 479 180 659
nederland 241 49 290
ierland 117 48 165
Verenigd Koninkrijk 20 3 23
duitsland 419 115 534
portugal 6 2 8
italië 3 3 6
totaal 1 285 400 1 685
het personeelsbestand in 2011
■■ Bedrijfsopbrengsten: EUR 520 miljoen (+ 26 %) ■■ Bedrijfskosten: EUR 490 miljoen (+ 25 %)■■ Bedrijfskasstroom (EBITDA): EUR 93 miljoen (+ 22 %) ■■ Bedrijfsresultaat inclusief winst of verlies op de overdracht van vaste activa en resultaatsbijdrage
van de deelnemingen: EUR 49 miljoen (+ 35 %) ■■ Bedrijfsresultaat (EBIT): EUR 30,1 miljoen voor 2011 (+ 33 %) ■■ Netto fi nancieel resultaat: EUR - 9,7 miljoen ten opzichte van EUR - 7,8 miljoen voor 2010■■ Nettobijdrage minderheidsparticipaties en 50 % joint ventures: EUR 17,8 miljoen (+ 36 %)■■ Groepswinst voor belastingen: EUR 39,0 miljoen (+ 38 %)■■ Groepswinst na belastingen: EUR 30,9 miljoen (+ 26 %)
Kerncijfers 2011 in vergelijking met 2010
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
9
1. inleiding
BELanGrIJkstE rEaLIsatIEs 2011
■■ Toepassing van de Cooperation Agreement om de activiteiten in de vier regio’s te stroomlijnen.■■ Versterken van de matrixstructuur om optimaal te kunnen inspelen op verwachtingen van klanten en op
marktontwikkelingen en om de synergie in de Indaver Groep maximaal te kunnen benutten.■■ Voort uitbreiden van SAP in Ierland om het beheer van afvalstoff en op te volgen en
ICT-integratie van Indaver Nederland.■■ Ingebruikname van de Waste-to-Energy-installatie in Meath, Ierland.■■ Succesvol uitbouwen van Total Waste Management in Ierland, België, Duitsland en Nederland.■■ Voortzetten van de bouw van MediPower op de site van Antwerpen in België voor de milieuveilige verwerking van
medisch en sensitief afval.■■ Opzetten van een energiecluster rond de site Antwerpen waar Indaver en de Hooge Maey energie leveren onder de
vorm van warmte en elektriciteit.■■ Realiseren van mooie winst en stevige cashfl ows, die de verdere groeimogelijkheden van Indaver ondersteunen.
STRATEGIEIndaver garandeert alle klanten een duurzame oplossing voor hun industrieel afval, gevaarlijk
afval, huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval en bio-organisch afval. Ze leidt daarvoor intelligente
afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteert complexe en innovatieve verwerkingsinstallaties, met één doel voor ogen: materialen en energie maximaal
valoriseren volgens de strengste milieunormen.
12
stratEGIE
■■ strategische aligneringDe Indaver-bedrijfscode beschrijft duidelijk hoe we onze missie en kernwaarden vorm willen geven voor onze stake-holders. Het management van Indaver maakt werk van een duurzame (meerjaren-)strategie die rekening houdt met de behoeften van alle stakeholders, onder wie onze aandeel-houders en klanten. ‘Strategisch aligneren’ is het afstemmen van alle activiteiten op deze bedrijfsstrategie. Indaver kan haar missie om toonaangevend te zijn in duurzaam afvalbe-heer maar realiseren als de neuzen van alle medewerkers in dezelfde richting staan en iedereen zijn steentje bijdraagt.
Een belangrijk hulpmiddel in onze jaarlijkse doelstellingen-systematiek is de ‘strategiekaart’: elke doelstelling wordt gelinkt aan een van de succesfactoren op deze kaart. De strategiekaart is ingedeeld in een wat-luik en een hoe-luik.
Het wat-luik beschrijft de resultaten die we willen bereiken voor onze aandeelhouders en klanten. Zo wil Indaver op een duurzame manier waarde creëren voor de aandeelhouder door aandacht te hebben voor productiviteit en groei. Daar-naast wil Indaver zich tegenover haar klanten positioneren als een partner voor duurzaam afvalbeheer. Het imago van Indaver, de persoonlijke klantenrelatie en de uitstekende dienstverlening zijn belangrijke succesfactoren om dit te realiseren.
Het hoe-luik beschrijft de middelen en de werkwijze. Hierbij zet Indaver, naast fi nanciële middelen, ook in op menselijk-, informatie- en organisatiekapitaal, zoals degelijke systemen voor kennismanagement, performante data- en document-platformen (SAP, LIMS, MOSS) en de aandacht voor een waardengedreven organisatie waarin iedereen zijn verant-woordelijkheid neemt.
duurzaam ondernemen begint bij een duidelijke strategie. indaver leidt intelligente
afvalbeheerssystemen in goede banen en exploiteert complexe en innovatieve
verwerkingsinstallaties. We verwerken industrieel afval, gevaarlijk afval, huishoudelijk en
vergelijkbaar bedrijfsafval en bio-organisch afval. Wij hebben daarbij één doel voor ogen:
materialen en energie maximaal valoriseren volgens de strengste milieunormen.
zo kunnen onze klanten – bedrijven en overheden – steeds rekenen op de duurzaamste
oplossing voor hun afval. de kernactiviteiten en het dienstenaanbod van indaver zijn scherp
afgebakend, met een duidelijke geografi sche focus.
2. BELEID EN VISIE
”“““We hebben één doel voor
ogen: materialen en energie maximaal valoriseren volgens de strengste milieunormen.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
13
2. beleid en visie
■■ dienstverleningsconceptenIndaver heeft een duidelijke strategie met twee strategische dienstverleningsconcepten voor ogen. In het business-seg-ment van industrieel en gevaarlijk afval wil Indaver met het Total Waste management-concept een leidinggevende Europese speler zijn in het beheer en de verwerking van deze afvalstromen, met als basisactiviteit de thermische verwerking in complexe en hoogtechnologische installaties.
In het business-segment huishoudelijk en vergelijkbaar be-drijfsafval wil Indaver met het ontzorgingsconcept public waste partnerships, met als kernactiviteiten thermische verwerking met energierecuperatie en hoogwaardige recy-clage, een toonaangevende partner zijn voor de openbare besturen in België, Nederland en Ierland.
Indaver biedt kwalitatieve, duurzame en kosteneffi ciënte totaaloplossingen voor afvalbeheer op maat van industriële bedrijven en openbare besturen. Voor elk type afval heeft ze een fl exibele oplossing dankzij een brede waaier van eigen installaties aangevuld met verwerkingsmogelijkheden bij derden.
■■ KlantgerichtIndaver staat voor een klantgerichte aanpak, op maat van specifi eke behoeften.
Indaver ontwikkelde voor klanten en markten een eendui-dig totaalconcept rond vijf kernideeën. duurzaamheid, waarbij de maximale terugwinning van materialen en energie steeds voorop staat. Kwaliteit, waarbij we steeds voldoen aan alle wettelijke bepalingen, en transparantie
en traceerbaarheid garanderen. ontzorging, een dienst-verleningsconcept waarbij de klant zijn totale afvalbeheer of delen ervan uitbesteedt. loyaliteit, waarbij we streven naar de laagste total cost of ownership voor de klant. zui-vere prijsstelling, waarbij we streven naar openheid over de prijsvorming en een redelijke off erte.
Industriële bedrijven zijn op zoek naar pan-Europese dienst-verleners. Indaver concentreert zich in de eerste plaats op landen waar onze kernklanten – (petro)chemie, farmacie, automobiel, metallurgie en elektronica – sterk aanwezig zijn. Industriële bedrijven hebben geïntegreerde oplossin-gen voor hun afvalbeheer nodig. De Total Waste Manage-ment-aanpak, eigen aan Indaver, speelt hier perfect op in. Daarbij neemt Indaver, waar gewenst, het volledige afval-beheer van klanten over, van inzameling on-site tot verwer-king en administratie.
Voor overheden wil Indaver een betrouwbare partner zijn en ze helpen met een duurzaam en kosteneffi ciënt afvalbe-leid. De Public waste PartnershipS, eigen aan Indaver, geven een passend antwoord op de behoeften van gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Daarbij streven we naar langetermijnsamenwerking, vaak binnen intensieve partnerships met gezamenlijke investeringen in verwerkingscapaciteit. Het eerste streefdoel is om sterk te staan en sterk te blijven staan in België en Nederland, waar Indaver vandaag al actief is in PwPS. Op die manier kan Indaver haar eigen installaties optimaal inzetten en kosten-effi ciënte oplossingen blijven aanbieden. In Ierland zijn we met onze nieuwe installatie in Meath toonaangevend op het vlak van Waste-to-Energy.
BELEID
■■ KernwaardenIndaver is een waardengedreven onderneming. Ze spant zich tot het uiterste in om al haar bedrijfsactiviteiten op een maatschappelijk verantwoorde manier uit te voeren. We zetten steeds de beste beschikbare technologieën in om de impact op mens en milieu te minimaliseren en de valorisa-tie van materialen en energie te maximaliseren. Bovendien kunnen al onze klanten er steeds op rekenen dat we correct en transparant werken en normen en wetgeving volledig naleven.
Indaver verliest het aspect duurzaamheid nooit uit het oog. We hebben onze missie kernachtig verwoord als ‘indaver, toonaangevend in duurzaam afvalbeheer’. We vertalen deze missie in de kernwaarden die ons handelen sturen en duidelijk maken waar we als bedrijf voor staan:
■ Met oog voor mens, veiligheid en milieu
■ In wederzijds vertrouwen
■ Open in woord en daad
■ Gericht op resultaat
■ Met aandacht voor continue verbetering
14
■■ corporate governance De raad van bestuur en het management van Indaver hechten veel belang aan de principes van ‘corporate gover-nance’ of deugdelijk bestuur. Zij willen dat hun corporate-governancesysteem transparant en toegankelijk is voor alle stakeholders. Ze beseff en immers dat het vertrouwen van alle stakeholders op lange termijn bijdraagt tot de positieve ontwikkeling van de vennootschap.
Indaver is een niet-beursgenoteerde vennootschap en dus niet formeel verplicht om corporate-governancecodes na te leven. Niettemin ondersteunt Indaver de principes van de Belgian Corporate Governance Code voor beursgenoteerde vennootschappen en hanteert ze deze als referentiekader voor haar eigen corporate-governancemodel.
Indaver gebruikt onder meer haar website en het jaarlijkse Duurzaamheidsrapport om alle stakeholders op de hoogte te houden van haar corporate-governancesysteem.
■■ samenstelling raad van bestuurDe raad van bestuur was op 18 april 2012 (datum algemene vergadering) als volgt samengesteld:
VoorzitterFrank VerhagenChief Financial Offi cer, DELTA nv
Ondervoorzitter Martin SmitDirectieadviseur DELTA nv
BestuursledenGuy De Clercq, Managing Partner, Verbaere, De Clercq & PartnersP&E Management sprl, vertegenwoordigd door Paul Vanfrachem, zaakvoerderOval bvba, vertegenwoordigd door Achiel Ossaer, zaakvoerderYvan Dupon Consult bvba, vertegenwoordigd door Yvan Dupon, zaakvoerderVlaamse Milieuholding, vertegenwoordigd door Roland Van Dierdonck, Professor aan Vlerick Leuven Gent Management SchoolClaudia Zuiderwijk-Jacobs, Interim-manager, G&DA
De bestuurders hebben geen operationele bevoegdheid in Indaver nv, haar dochterondernemingen of joint ventures. Vier van de bestuurders hebben ook geen bestuursman-daat bij een van de aandeelhouders en worden beschouwd als onafhankelijke bestuurders: Guy De Clercq, Paul Vanfra-chem, Achiel Ossaer, Yvan Dupon.
Peter Boerma, Chief Executive Offi cer, DELTA nv, nam op 1 januari 2012 ontslag als voorzitter. Frank Verhagen is op 25 januari 2012 benoemd tot voorzitter, Martin Smit tot on-dervoorzitter.
Geertruida Wilhelmina van Montfrans-Hartman, directeur, nam op 1 januari 2012 ontslag als bestuurder. Ze werd op-gevolgd door Claudia Zuiderwijk-Jacobs.
Corporate Governance Charter
Het Corporate Governance Charter regelt de werking van de algemene vergadering, de raad van bestuur, de deskundigencomités en het management. Het charter geeft aan hoe toezicht en controle worden uitgeoefend en draagt bij tot een deugdelijk bestuur.
De raad van bestuur heeft twee deskundigencomités opgericht om te helpen bij de uitvoering van zijn taken: het auditcomité en het HR-comité.
De rol, samenstelling en werking van elk comité werden vastgelegd in de comitécharters die de raad van bestuur heeft goedgekeurd. De uiteindelijke besluitvorming berust bij de raad.
De raad van bestuur duidt het management van Indaver aan en legt zijn verantwoordelijkheden, bevoegdheden en verplichtingen vast. De werking van het management wordt geregeld in het managementreglement. Het management is in principe steeds aanwezig op de vergaderingen van de raad van bestuur.
Het Corporate Governance Charter, het charter van het auditcomité en het charter van het HR-comité kunnen gedownload worden van de website www.indaver.com. ”
““““Indaver hecht veel belang aan de principes van deugdelijk bestuur.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
15
2. beleid en visie
■■ matrixstructuur versterkenIndaver is gestructureerd in een landenorganisatie met vier regio’s: België, Nederland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. De verkoopsorganisatie is op Europees niveau georganiseerd. De dagelijkse leiding van de groep is in han-den van de CEO en de CFO. Om de samenwerking tussen de regio’s te bevorderen werd een matrixstructuur opgezet. De matrix bestaat groepsbreed uit het Internationaal Ma-nagement Team en verticaal uit vier Regionale Management Teams. Het Internationaal Management Team onder leiding van de CEO ontwikkelt de strategie, zet de jaarlijkse doel-stellingen uit, coördineert de operationele activiteiten; het zorgt ervoor dat de synergie maximaal benut wordt. De Re-gionale Management Teams zijn verantwoordelijk voor de organisatie van de activiteiten in hun regio.
Businessteams staan in voor het resultaat in hun business-segment. Ze staan dicht bij de klant en de markt en kunnen daardoor snel inspelen op opportuniteiten. Ze staan garant voor business excellence.
International Operational Competence Centers ondersteu-nen het streven naar operational excellence. Specialisten uit de verschillende regio’s identifi ceren en implementeren goede praktijken en wisselen informatie rond technologi-sche evoluties uit.
Internationaal Management TeamPaul De Bruycker · Chief Executive Offi cer 5
Michel Decorte · Chief Financial Offi cer 1
Ann Raveel · Chief Technical Offi cer 7
Bart Goethals · Director Sales & Marketing Industrial Waste Europe 9
Willy Groffi ls · Business Reporting Offi cer 8
Guido Wauters · Director Qesh & Organisational Development 10
Karin Smet · Group Human Resources Manager 3
Rob Kruitwagen · Regional Manager Belgium 12
John Ahern · Regional Manager Ireland/UK 4
Peter Louwman · Regional Manager The Netherlands 2
Andreas Ellerkmann · Regional Manager Germany 11
Peter Driessen · International Field Coordinator Biomass 6
1 2 34 6 8
57
9 10 11 12
16
Regionaal Management Team België:Rob Kruitwagen · Directeur Regio BelgiëPeter Vandendriessche · Financieel & Administratief DirecteurGeert Maes · Directeur Verkoop & Marketing Huishoudelijk AfvalDaniël Dirickx · Directeur Site DoelWim Ooms · Directeur Site AntwerpenAnnick Van Driessen · Directeur OperationsEric Goddart · Directeur RecyclingAlain Konings · Directeur QeshEvelyne Debeuckelaer · HR DirecteurNathalie Vasseur · Directeur Sales IWSJos Artois · Communicatie Manager
Regionaal Management Team Nederland:Peter Louwman · Directeur Regio NederlandSteven Vrolijk · Directeur FinancePeter Driessen · Directeur Sales IWS - Directeur ZRDAnnick Van Driessen · Directeur Operations IWSJacob Vermeulen · Directeur MSW, Sales, Development & MarketingMyra Latuheru · Human Resources ManagerAdrie Kaijser · Manager Qeshvacant · Directeur Operations MSW
Regionaal Management Team Ierland/UK:John Ahern · Regional Manager Ireland & UKGrégory Cloquet · Sales Manager IWSSonia Dean · Qesh ManagerJane Hennessy · Communications ManagerConor Jones · Infrastructure & Services ManagerGareth Jones · TWM Contracts UK Jackie Keaney · Commercial Director MSWJenny Keenan · Human Resources ManagerDavid McGarry · Finance & Development DirectorRuth Robertson · Business Support ManagerJane Smith · Operations ManagerBart Verlinden · Plant Manager Meath
Regionaal Management Team Deutschland:Andreas Ellerkmann · Regional Manager GermanyJoachim Pavel · Chief Commercial Offi cerChristoph Brauneck · Chief Financial Offi cerSiegfried Artmann · Plant Manager SouthJörg Schmidt · Plant Manager NorthAndreas Neuss · Sales Manager SouthStefan Kühnbach · Sales Manager NorthJochen König · Communications ManagerHorst Suchomel · Qesh ManagerHartmut Hillnhütter · Human Resources ManagerStefan Wirth · IT ManagerRüdiger Hawly · Legal ManagerMathias Kranich · General Manager GaregEginhard Mett · General Manager PanseManfred Dörsam · Procurement ManagerDominik Deinzer · Remediation ManagerBirgit Schmitt-Biegel · ASG Manager
■■ cooperation agreement Indaver is uitgegroeid tot een internationale organisatie met dochters en participaties in verschillende Europese landen. Door deze groei is de organisatie ook complexer geworden. Het management staat voor de uitdaging om de strategie en de verdere groei eff ectief en effi ciënt te organiseren, om alle organisaties en regio’s op één lijn te krijgen en daarbij het overzicht te bewaren.
Om de nieuwe structuur te ondersteunen heeft een team van Indaver-medewerkers de Cooperation Agreement op-gesteld. Deze Cooperation Agreement legt vast hoe we sa-menwerken over de regio’s heen, ze formaliseert een aantal minimumvereisten en uniforme afspraken en beschrijft de relatie tussen de centrale coördinatie en de regio’s. Dankzij deze Cooperation Agreement benadert Indaver haar sta-keholders altijd en overal op dezelfde manier en draagt ze steeds consequent haar waarden uit.
indaVer Groep
CEO Ronny Ansoms draagt fakkel over aan Paul De BruyckerPaul De Bruycker is Ronny Ansoms op 1 mei 2011
opgevolgd als CEO van Indaver. Onder Ansoms’ leiding
werd Indaver een internationaal dienstverlenend
bedrijf dat de kopzorgen van klanten rond afvalbeheer
wegneemt met het Total Waste Managementconcept
voor de industrie en de voorkeurpartner is voor lokale
besturen met het Public waste PartnershipS-concept
voor overheden. Paul De Bruycker bouwt voort op deze
verwezenlijkingen zodat Indaver kan groeien en klanten
kan blijven helpen met een duurzame oplossing voor
hun afvalstromen.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
17
2. beleid en visie
DELTA nv 75 %
Vlaamse Milieuholding nv 16 %
Groep van industriële aandeelhouders 9 %
Totaal 100 %
aandeelhouders indaver nv
internationale structuur van de indaver Groep
indaver nederland bv
indaver deutschland Gmbh
indaver ireland ltd
indaver uK ltd
indaver portugal sa
indaver italia srl
100 % 51 %100 %
100 %
belgië nederland duitslandierland en het Verenigd Koninkrijk
portugal
italië
indaver nv
indaver belgië
100 %
100 %
■■ Toezicht en controleVoor de belangrijke taak van toezicht en controle laat de raad van bestuur zich bijstaan door het auditcomité. Het auditcomité is samengesteld uit bestuurders die geen ope-rationele bevoegdheid hebben in Indaver nv, haar dochter-ondernemingen of joint ventures. Het comité staat de raad van bestuur bij in zijn toezichtsfunctie en meer bepaald bij het nazicht van de fi nanciële informatie die zowel voor de aandeelhouders als andere stakeholders bestemd is, het veiligheids- en milieubeleid van de onderneming, het sys-teem van interne controle dat de raad van bestuur en het management hebben opgezet en het auditproces.
De externe audit wordt uitgevoerd door de commissaris-revi-sor van Mazars Belgium. Een interne auditafdeling op groeps-niveau zorgt voor regelmatige audits binnen Indaver en de voornaamste dochtervennootschappen en participaties.
■■ aandeelhoudersstructuurDELTA bezit 75 % van de aandelen van Indaver. 25 % van de aandelen plus één aandeel zijn in handen van de Vlaamse Milieuholding en een aantal industriële aandeelhouders. De Vlaamse Milieuholding beschikt over 16 % en een groep in-dustriële aandeelhouders (Janssen Pharmaceutica nv, BASF Antwerpen nv, Solvay nv, Tessenderlo Chemie nv, Bayer Glo-bal Investments bv, Borealis Polymers nv) heeft 9 % van de aandelen. De rechten van de aandeelhouders zijn vastge-legd in een aandeelhoudersovereenkomst.
■■ Groepsstructuur en participatiesIndaver is actief in België, Nederland, Duitsland, Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Portugal en Italië. Onderstaand schema illustreert de groepsstructuur volgens de landenorganisa-tie in vier (hoofd)regio’s. De structuur met dochteronder-nemingen en participaties per regio staat op de regionale websites. In dit rapport beschrijven we de activiteiten op de Indaver-vestigingen in binnen- en buitenland en de activi-teiten van de participaties van meer dan 50 % of van 50 % wanneer de exploitatie gebeurt op een Indaver-site.
AFVAL ALS GRONDSTOFIndaver wil kringlopen sluiten. Ze is daarom erg actief
in de effi ciënte terugwinning van materialen voor nuttige toepassing of recyclage. Door afval effi ciënt te sorteren en te zuiveren doet Indaver er alles aan
om schadelijke componenten uit gerecycleerde producten of uit de voedselketen te houden.
20
actIVItEItEn Van DE InDaVEr GroEp
■■ beheer van afvalstoff en in europaDe kernactiviteit van Indaver is het beheren van intelligente en uniforme afvalbeheerssystemen en de exploitatie van complexe, innovatieve verwerkingsinstallaties in verschil-lende Europese landen. De klemtoon ligt steeds op duur-zaam materialen- en energiebeheer volgens de strengste milieunormen.
■■ belgiëIndaver verwerkt in België op verschillende sites een brede waaier aan afvalstoff en. We hebben overslagstations op di-verse strategische locaties. Onze commerciële afdelingen huisvesten we in Singelberg (Kallo), Nijvel en Waregem. Indaver heeft haar hoofdzetel in Mechelen.
In de hoogtechnologische installaties in Antwerpen biedt Indaver een oplossing voor industrieel en gevaarlijk afval. In Doel staan we in voor de thermische verwerking van niet-recyclebaar huishoudelijk afval, vergelijkbaar bedrijfsafval en slib. Op beide sites garanderen complementaire instal-laties een geïntegreerde oplossing. Op het Milieupark in Willebroek behandelt Indaver selectief ingezamelde niet-gevaarlijke afvalstoff en met het oog op recyclage en nuttige toepassing. In Grimbergen verwerken we organisch-biolo-gisch bedrijfsafval en groenafval tot waardevolle compost en biomassa. Indaver Medical Services in Leuven stond tot voor kort in voor de thermische verwerking van medisch afval; die activiteit wordt in 2012 overgenomen door de MediPower-installatie in Antwerpen. De installatie in Leu-ven werd in april 2012 gesloten.
industrieel, gevaarlijk, medisch, huishoudelijk, bio-organisch: indaver heeft
kwaliteitsvolle oplossingen voor de meest uiteenlopende soorten afval.
We kiezen daarbij steeds voor duurzame en geavanceerde verwerkingsmethodes
en hebben op elk moment zicht op onze bedrijfsprocessen. zo streven we
voortdurend naar verbetering, een kernwaarde van indaver.
3. PROCESSEN
”“““Indaver biedt kwaliteitsvolle
en duurzame oplossingen voor de meest uiteenlopende soorten afval.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
21
3. proCessen
Op de overslagstations in Willebroek en Grimbergen slaan we grofvuil en huishoudelijke afvalstoff en over om het transport naar onze verwerkingsinstallaties in Doel zo effi ci-ent mogelijk te laten verlopen. Het Waste Treatment Center in Kallo is ingericht voor de tijdelijke opslag van kleine volu-mes gevaarlijke afvalstoff en. In het centrum wordt het afval behandeld zodat het voldoet aan de aanvaardingscriteria van de eindverwerkingscentra.
■■ nederlandIndaver Nederland biedt bedrijven en overheden een to-taaloplossing op maat voor niet-gevaarlijk en huishoudelijk afval. Indaver ontwikkelt duurzame oplossingen: composte-ren van GFT en groenafval tot hoogwaardige compost, ver-gisten van organische afvalstromen, opwerken van groen-afval tot biomassa, papierrecyclage, thermische verwerking en het bergen van afvalstoff en. Indaver is ook actief op het gebied van slibontwatering en heeft moderne, goed onder-houden installaties die werken met verschillende ontwate-ringstechnieken. Voor de Zeeuwse gemeenten is Indaver onder de merknaam DELTA dé partner voor afvalinzameling, -recyclage en -verwerking. Onze industriële klanten kunnen dankzij onze Total Waste Management-diensten bij ons te-recht voor een integraal afvalbeheer.
AROC bv, een dochteronderneming van Indaver Nederland, is eigenaar van en exploiteert een thermisch proces voor de regeneratie van zoutzuur op de terreinen van staalprodu-cent Tata Steel in IJmuiden.
Indaver Gevaarlijk Afval bv exploiteert een transferstation voor gevaarlijke afvalstoff en in Hoek, bij Terneuzen. De site heeft ook een reinigingsinstallatie voor tankwagens/trein-wagons en een waterzuiveringsinstallatie voor de verwer-king van eigen afvalwater en dat van derden.
■■ ierland en het Verenigd KoninkrijkIndaver Ireland ltd levert kwaliteitsvolle en kosteneffi ciënte diensten in de gespecialiseerde markt voor gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval in Ierland.
Indaver Ireland ltd exploiteert een Waste-to-Energy-installa-tie in Meath. In Dublin baten we een overslagstation en een behandelingsinstallatie voor solventen uit. De commerciële afdelingen zitten in Dublin en in Cork.
Indaver UK biedt kwaliteitsvolle en kosteneffi ciënte dien-sten in de gespecialiseerde markt voor industrieel en ge-vaarlijk afval in het Verenigd Koninkrijk.
■■ duitslandDoor onze meerderheidsparticipatie in Indaver Deutschland GmbH is Indaver erg actief in Duitsland. Indaver Deutsch-land biedt een integrale dienstverlening aan voor industri-eel en gevaarlijk afval, van inzameling tot eindverwerking. Ze heeft heel wat klanten uit de chemische en farmaceu-tische industrie. De groep is ook actief in bodemsanering, zowel in Duitsland als in andere Europese landen.
Indaver Deutschland bestaat uit de bedrijven HIM GmbH (Hessische Industriemüll) in Biebesheim en AVG mbH (Abfall-Verwertungs-Gesellschaft) in Hamburg en de logis-tieke ondernemingen Frassur in Mörfelden-Walldorf, Gareg in Hamburg en Panse in Wetzlar. Frassur werd verkocht in maart 2012.
Op de sites van Biebesheim en Hamburg baten respectie-velijk HIM en AVG installaties uit voor de verwerking van industrieel en gevaarlijk afval. De commerciële afdelingen zijn ook hier gehuisvest. Op de sites van Kassel, Frankfurt en Stuttgart (HIM GmbH) baten we telkens een fysicoche-mische installatie en een overslagstation uit. Ook in Wetzlar baat HIM een transferstation uit. In Billigheim exploiteert en commercialiseert HIM GmbH een deponie.
Deze ondernemingen staan op de Duitse afvalverwerkings-markt voor prestatievermogen, fl exibiliteit, klantgerichtheid en grootschalige kwalitatieve oplossingen voor afvalver-werking – nationaal en, door de inbedding in Indaver, ook internationaal.
Total Waste Management staat bij Indaver Deutschland voorop. De belangrijkste bouwstenen zijn daarbij de com-petentie van alle bedrijven, de geografi sche spreiding in Duitsland en de samenwerking als groep.
■■ italië en portugalIndaver Italia zorgt in Italië voor veilige ophaling en trans-port van gevaarlijk afval naar geautoriseerde verwerkings-installaties. Gevaarlijk afval wordt verwerkt in vestigingen van de Indaver Groep of door partners. Indaver Italia heeft verschillende Total Waste Management-projecten lopen, voornamelijk bij bedrijven in de (petro)chemische sector.
Indaver Portugal biedt in Portugal Total Waste Manage-ment-diensten aan de industrie aan. Ze staat in voor de in-zameling, de opslag, het transport en de export van gevaar-lijke en niet-gevaarlijke afvalstoff en. Voor de verwerking van afval doet Indaver Portugal een beroep op verwerkingsin-stallaties van de Indaver Groep in Europa, of werkt ze samen met externe verwerkingscentra. In het overslagstation voor gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval in Abrantes wordt afval tij-delijk opgeslagen.
22
acTiViTeiTen Van de indaVer Groep
ierland
portugal
dublin■■ Overslagstation voor industrieel en
gevaarlijk afval■■ Solventbehandeling
meath■■ Thermische verwerking
■■ Roosteroven voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing
cork■■ Thermische verwerking (projectfase)
origgio■■ Overslagstation
abrantes■■ Overslagstation
TWm-sites■■ Thermische verwerking van farmaceutisch afval
Verenigd Koninkrijk
Hoofdzetel
Regiokantoor
Regiokantoor + verwerking
Verwerkingsinstallatie(s)
Overslagstation
Verwerking + overslag
Indaver is aanwezig in verschillende Europese landen. Deze pagina’s bieden een volledig overzicht van de afval-beheerssystemen en de verwerkingsinstallaties, gespreid over de regio’s.
italië italië italië italië italië
Overslagstation voor industrieel en
Solventbehandeling
Thermische verwerking Roosteroven voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval met terugwinning van energie en uitgebreide
Thermische verwerking (projectfase)
origgiooriggiooriggio■ Overslagstation
Thermische verwerking van farmaceutisch afvalThermische verwerking van farmaceutisch afvalThermische verwerking van farmaceutisch afval
Verenigd Koninkrijk
Verwerkingsinstallatie(s)
Overslagstation
Verwerking + overslag
Origgio
Abrantes
Dublindun laoghaire
Meath
CorkTWM-sites
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
23
3. proCessen
belgië
nederland duitsland
23DoelKallo Antwerpen
WillebroekGrimbergen
mechelen
antwerpen■■ Thermische verwerking
■■ 2 draaitrommelovens voor industrieel en gevaarlijk afval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing voor industrieel en gevaarlijk afval
■■ Fysicochemische verwerking■■ Fysicochemie 1 voor verwerking van
vloeibare anorganische afvalstoff en■■ Fysicochemie 2 voor solidifi catie en
immobilisatie van vaste anorganische afvalstoff en
■■ Solventenrecuperatie■■ Deponie categorie 1 voor gevaarlijke
afvalstoff en en reststoff en van verbranding en/of behandeling van afvalstoff en
doel■■ Thermische verwerking
■■ 3 roosterovens voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing
■■ 3 wervelbedovens voor industrieel slib en vaste afvalstoff en met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing
■■ Voorbehandeling energierijke afvalstoff en■■ Asbehandelingsinstallatie■■ Verwerking kwikhoudende lampen■■ Deponie
■■ Categorie 1 voor gevaarlijke afvalstoff en en reststoff en van verbranding en/of de behandeling van afvalstoff en
■■ Categorie 2 voor uitsluitend anorganisch niet-gevaarlijk afval met een laag gehalte aan biologisch afbreekbare stoff en
Grimbergen■■ Overslagstation
voor huishoudelijk en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval
■■ Verwerking groenafval tot biomassa en compost
Kallo■■ Overslagstation voor industrieel en
gevaarlijk afval■■ Logistieke activiteiten
Willebroek■■ Overslagstation voor huishoudelijk en
daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval■■ Logistieke activiteiten■■ Zuiveren en sorteren PMD■■ Voorbehandeling van kunststoff en, papier
en karton met het oog op recyclage
ijmuiden■■ Thermische installatie voor
regeneratie van zoutzuur
hoek (Terneuzen)■■ Overslagstation voor
industrieel en gevaarlijk afval
■■ Afvalwater -zuivering
■■ Reinigingsinstallatie voor tankwagens (vrachtwagens en treinwagons)
alphen aan den rijn, bergschenhoek, rotterdam europoort■■ GFT-compostering
Vlissingen oost■■ GFT-compostering■■ Groencompostering
moerdijk, rijpwetering, rotterdam botlek, Voorschoten■■ Groencompostering
dordrecht (derde merwedehaven), nieuwdorp (noord- en midden-zeeland)■■ Deponie voor niet-herbruikbare en niet-brandbare afvalstoff en
Goes■■ Voorbehandeling van papier, karton en kunststof met het oog
op recyclage
’s Gravenpolder■■ Mobiele ontwateringsinstallaties
Koegorspolder, sloe■■ Overslagstation voor brandbaar huishoudelijk- en bedrijfsafval
zrd milieustraten■■ Overslagstations voor brandbaar huishoudelijk afval
hamburg■■ Regiokantoor■■ Thermische verwerking
■■ 2 draaitrommelovens voor industrieel en gevaarlijk afval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing
■■ Fysicochemische verwerking voor anorganisch afval
■■ Fysicochemische verwerking voor organisch afval – emulsiebrekingsinstallatie
■■ Overslagstation
biebesheim■■ Regiokantoor■■ Thermische verwerking
■■ 2 draaitrommelovens voor industrieel en gevaarlijk afval met terugwinning van energie en uitgebreide gaswassing
■■ Fysicochemische verwerking voor organisch afval – emulsiebrekingsinstallatie
billigheim■■ Deponie categorie 1 voor gevaarlijke afvalstoff en en reststoff en
van verbranding en/of de behandeling van afvalstoff en■■ Overslagstation
nieder-ofl eiden■■ Exploitatie van een deponie voor niet-gevaarlijk mineraal afval
Frankfurt, Kassel-bettenhausen, stuttgart-hedelfi ngen■■ Fysicochemische verwerking voor anorganisch afval■■ Fysicochemische verwerking voor organisch afval –
emulsiebrekingsinstallatie■■ Overslagstation
Wetzlar■■ Overslagstation
biebesheim
Nieder-Ofl eiden
Billigheim
Frankfurt
Kassel
Stuttgart
hamburg
Thermische installatie voor regeneratie van zoutzuur
Overslagstation voor
(vrachtwagens en treinwagons)
alphen aan den rijn, bergschenhoek, rotterdam europoort
hamburg■
■
■
■
■
biebesheim■
IJmuiden
Hoek
nieuwdorp
24
aFVaL In BEHEEr: HoEVEELHEDEn
Indaver bood in 2011 een oplossing voor circa 4,6 miljoen ton afvalstoff en. We verwerkten 80 % in onze eigen instal-laties en op onze transferstations en 20 % bij externe centra.
Verwerking omvat de afvalstoff en die in een Indaver-instal-latie worden verwerkt (eigen verwerking) of aangeleverd worden op een Indaver-transferstation (transfer).
De tonnages vermeld onder ‘eigen verwerking’ omvatten de afvalstoff en die rechtstreeks of via een Indaver-transfer-station verwerkt worden in een Indaver-installatie. Ook de interne afvalstromen zitten hierin vervat.
De tonnages vermeld onder ‘transfer’ omvatten afvalstoff en die op een Indaver-overslagstation tijdelijk worden opge-slagen in afwachting van defi nitieve verwerking, hetzij bij Indaver hetzij in een installatie van derden.
Trading omvat de afvalstoff en die, onder het beheer van Indaver of een van haar dochters, rechtstreeks van de klant naar een verwerkingsinstallatie van derden of een andere dochter worden gebracht. Indaver nv en haar dochters be-schouwen we hier dus als aparte entiteiten.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de totale hoe-veelheid verwerkte afvalstoff en en de hoeveelheid trading per regio.
Totale hoeveelheid afval in beheer (in ton)
verwerking trading totaal
eigen verwerking transfer
België 1 697 594 84 367 176 487 1 958 447
Nederland 1 010 706 245 763 249 678 1 506 147
Ierland / VK 1 163 17 708 56 624 75 496
Duitsland 545 800 31 523 486 959 1 064 282
Andere (Italië/Portugal) 0 16 105 48 961 65 066
totaal 3 255 263 395 466 1 018 709 4 669 438
”“““In 2011 bood Indaver
een oplossing voor 4,6 miljoen ton afvalstoff en.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
25
3. proCessen
■■ Verwerking in belgiëIn 2011 verwerkte Indaver 1 781 960 ton afvalstoff en in haar Belgische vestigingen (verwerkingsinstallaties en overslag-stations). Onderstaande grafi eken illustreren de verwerkte hoeveelheden per installatie per site. In totaal noteerden we 456 061 ton in Antwerpen, 1 158 357 ton in Doel, 68 594 ton in Willebroek, 85 091 ton in Grimbergen. In Kallo werd in totaal 3 316 ton verwerkt. Bij Indaver Medical Services in Leuven werd 10 542 ton verwerkt.
500 000
450 000
400 000
350 000
300 000
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
500 000
450 000
400 000
350 000
300 000
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
40 000
35 000
30 000
25 000
20 000
15 000
10 000
5 000
0
40 000
35 000
30 000
25 000
20 000
15 000
10 000
5 000
0
PMD-sortering
Overslag voor recyclage vnl. glas
Overslag huisvuil en grofvuil voor thermische verwerking
Wervelbedovens
Deponie gevaarlijk afval
Draaitrommelovens (*)
Fysicochemie 2
Overslag groen, hout en banden
Overslag bedrijfsafval, grofvuil, huisvuil voor thermische verwerking
Overslag GFT / OBA / groen
Roosterovens
Deponie niet-gevaarlijk afval
Deponie gevaarlijk afval
Solventrecuperatie
Papier en Plastics
Groencompostering/biomassa
Asbehandeling
VEASlakkenverwerking
Fysicochemie 1
Verwerking kwik-houdende lampen
24 259
6 476
559 870
383 348
21 303
73 735 78 397
29 833
34 9812 046
17 991
48 782
82 950
123 389
6 513
89 743
18 542
3 149
157 191
1 289
4 316
* Hoeveelheid afvalsto� en inclusief afvalolie en pelsmateriaal
site antwerpen totaal: 456 061 ton
site Willebroek totaal: 68 594 ton site Grimbergen totaal: 85 091 ton
site doel totaal: 1 158 357 ton
Verwerkte hoeveelheden per installatie per site in ton
26
■■ Verwerking in nederlandIn 2011 verwerkte Indaver 1 256 469 ton afvalstoff en in haar Nederlandse vestigingen (verwerking en overslagactivitei-ten).
Op haar site in Hoek beschikt Indaver over een waterzuive-ringsinstallatie voor de zuivering van eigen afvalwater en dat van derden, een overslagstation en een reinigingsin-stallatie voor tankwagens en treinwagons. In 2011 werden 15 397 voertuigen gereinigd.
In de zoutzuurregeneratie-eenheid van AROC in IJmuiden werd 112 040 ton uitgereageerd zoutzuur geregenereerd tot herbruikbaar zoutzuur.
Op de overige sites in Nederland werd in totaal 1 124 206 ton afval overgeslagen of verwerkt. De ZRD-huisvuildienst haal-de circa 50 000 ton afvalstoff en op die op een van onze over-slagstations werden overgeslagen.
80 000
60 000
40 000
20 000
0
80 000
60 000
40 000
20 000
0
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
400 000
350 000
300 000
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
30 175
29 269
106 363
108 373
45 626
25 350
57 195
12 288
31 761
7 935
64 106
58 397
34 271
112 040
60 398
50 088
389 198
33 636
alphen aan den rijn
moerdijk
derde merwedehaven
Goes
Vlissingen oost
Voorschoten
sloe
hoek (iGa)
bergschenhoek
rijpwetering
noord- en midden-zeeland
zrd milieustraten
rotterdam europoort
rotterdam botlek
Koegorspolder
ijmuiden (aroc)
30 17530 175
bergschenhoek
64 106
rotterdam europoort
45 626
Vlissingen oost
29 26929 269
rijpwetering
58 397
rotterdam botlek
25 350
Voorschoten
108 373
34 27134 271
Koegorspolder
57 19557 195
106 363 112 040
12 288
GFT-compostering
Deponie Zoutzuurregeneratie
Groencompostering
Groencompostering
Overslag
Overslag Waterzuivering
hoeveelheid verwerkt afval per site (in ton)
sites nederland totaal: 1 256 469 ton
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
27
3. proCessen
■■ Verwerking in duitslandOp haar sites in Duitsland verwerkte Indaver in totaal 577 323 ton afvalstoff en (verwerking en overslagactivitei-ten). We verwerkten 545 800 ton hiervan in eigen installa-ties. 31 523 ton afvalstoff en werd via een transferstation af-gevoerd voor verdere verwerking, hetzij bij derden hetzij in eigen installaties.
■■ Verwerking in ierlandIn 2011 verwerkte de solventrecyclage in Dublin 1 163 ton. 17 708 ton afvalstoff en werd via het transferstation afge-voerd voor verdere verwerking. In het najaar werd de ther-mische verwerkingsinstallatie in Meath opgestart. De ver-werkte hoeveelheden zullen vanaf volgend jaar besproken worden in het Duurzaamheidsrapport.
■■ Verwerking in italië en portugalIn Italië werd in 2011 12 609 ton afval tijdelijk opgeslagen op het transferstation. In Portugal werd 3 496 ton overgeslagen op het transferstation.
345
120 000
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
120 000
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
40 000
30 000
20 000
10 000
0
Draaitrommel ovens
Deponie gevaarlijk afval Deponie niet-gevaarlijk afvalOverslag Transferstation
Fysicochemie
Fysicochemie
Emulsiebrekings installatie
Emulsiebrekings-installatie
13 1954 226 2 072
27 690
9 6295 390
10 418
29 370
3 186
18 129
2 028
25 546
112 504
2 401
126 672
22 392
134 335
27 795
sites duitsland totaal: 577 323 ton
hamburg totaal 153 828
billigheim totaal 28 140
Frankfurt totaal 42 709 Kassel totaal 42 974 stuttgart totaal 45 703
biebesheim totaal 134 896
Wetzlar totaal 2 401 nieder-ofl eiden totaal 126 672
Overslag
Overslag
hoeveelheid verwerkt afval per installatie (in ton)
OP WEG NAAR GROENE GROEI: DUURZAME VERWERKING VAN BIO-ORGANISCH AFVAL
28
Met haar composteringssites in België en Nederland werkt Indaver mee aan het Europees klimaatbeleid. Om groene economische groei te stimuleren wil Europa dat tegen 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 20 % verminderd is tegenover 1990. Het energieverbruik moet met 20 % dalen en 20 % van de energie moet duurzaam zijn.
Biomassa, uit bio-organisch afval, heeft een groot potentieel voor deze groene energiewinning. Gezien de ecologische en economische meerwaarde van bio-or-ganisch afval wordt de verwerking ervan steeds belangrijker voor Indaver. Indaver haalt bio-organisch afval uit het afvalcircuit en zet het opnieuw in als hoogwaardige compost of, bij vergisting, als nabehandeld digestaat dat nuttig is voor de bodem. Vergisting levert ook hernieuwbare energie op onder de vorm van biogas.Wij verwerken het selectief ingezameld bio-organisch afval op een hoogwaardi-ge manier en volgen de kwaliteit van de input- en de outputstromen minutieus op. Zo kunnen contaminanten niet in de voedsel- en productketen terechtkomen.
BelgiëOp de site in Grimbergen worden snoeihout, bermgras, boomstammen en plantaardig groenafval van loonbedrij-ven, tuiniers en gemeenten verwerkt tot compost en biomassa, in 2011 goed voor 29 833 ton.
NederlandIn Nederland zijn de doelstellingen voor een groener Europa nog strakker. Daar moet in 2020 de CO2-uitstoot met 30 % verminderd zijn. De gemeentelijke over-heden hebben daarover met de natio-nale overheid afspraken gemaakt.In Nederland verwerkt Indaver op 5 sites in Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant ‘droge’ stromen groenafval tot kwaliteitsvolle compost en biomassa. De ‘natte’ organische stromen – GFT- en bedrijfsorganisch afval – worden op 4 si-tes verwerkt tot hoogwaardige compost via tunnelcompostering. In 2011 werd in totaal 395 170 ton GFT aangeleverd en verwerkt.
Indaver Nederland bestudeert momen-teel of ze de composteerinstallatie kan uitbreiden met een voorvergister. Met de voorvergister wordt uit GFT-afval niet alleen compost, maar ook biogas gewonnen. Dat biogas kan dan omgezet worden in warmte en elektriciteit of kan worden opgewerkt tot aardgaskwaliteit, zodat het op het aardgasnet kan.
29
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
Zo wordt de GFT-stroom beter benut en de CO2-uitstoot aanzienlijk verminderd.
Daarnaast verwerkt Indaver Nederland in samenwerking met een groenten-verwerkend bedrijf ook groenten- en fruitafval tot groene energie in een innovatieve vergistingsinstallatie. De opgewekte energie kan 6 500 gezinnen van stroom voorzien. In 2011 werd met deze installatie naast 14 236 megawatt elektriciteit ook 685 000 Nm3 groen gas aan het aardgasnet geleverd.
Indaver Nederland wil de kringloop sluitenIndaver Nederland wil de kringlopen (zero-waste option) voor compost en biomassa sluiten. De compost wordt als hoogwaardige gecertifi ceerde com-post gebruikt. Om die hoge kwaliteit te bereiken worden reststromen of verontreinigingen in een zeefi nstallatie van de compost gescheiden. Tot voor kort werd de zeefoverloop afgevoerd als afvalstof. In 2011 is echter een installatie in gebruik genomen die de zeefoverloop
uit de composteerlocaties van Indaver via verschillende scheidingtechnieken sorteert. Het levert biomassa op (voor de biomassacentrale); compost (voor de land- en tuinbouw); ferro en non-ferro (hergebruik via metaalrecyclage); steentjes (hergebruik via puinrecyclage). De restfractie zoals plastic gaat naar de afvalenergiecentrale.
Evenwicht tussen compost (recyclage) en biomassa (hernieuwbare energie)Bio-organisch afval wordt omgezet in compost en biomassa. De compost doet dienst als bodemverbeteraar in de land- en tuinbouw. De biomassa vervangt in energiecentrales primaire brandstof-fen. Er is een spanningsveld tussen de recyclage van biomassa-afval en de inzet ervan als alternatieve brandstof, omdat het Europees beleid sterk inzet op biomassa als bron van hernieuwbare energie. Indaver pleit voor een even-wicht tussen recyclage tot compost en de inzet als brandstof voor groene energie. Daarom trekt ze de kaart van
de geïntegreerde verwerking, waarbij de installaties zowel compost als biomassa produceren.
Vermeden CO2-uitstootDankzij de productie van 22 205 ton biomassa – wat overeenkomt met 195 409 GJ warmte – vermijden we dat op een andere plaats 19 003 ton CO2 wordt uitgestoten voor de productie van energie (warmte) op basis van fossiele brandstoffen. Voor deze berekening hanteren we een stookwaarde van 11 GJ per ton.
”“Indaver zorgt voor de
duurzame recyclage van bio-organisch afval tot biomassa en compost.
Nieuwdorp
30
VErWErkInG, transFEr, traDInG
In 2011 verwerkte Indaver 70 % van de totale hoeveelheid afvalstoff en in haar eigen installaties. 8 % van het afval werd eerst overgeslagen op een eigen overslagstation in afwach-ting van verdere verwerking bij Indaver of bij derden. 22 % van de afvalstoff en werd via trading rechtstreeks verwerkt bij derden.
In België en Nederland ligt de focus op eigen verwerking. In Duitsland is de verhouding eigen verwerking versus trading ongeveer gelijk. In Ierland ligt de focus op trading, maar zal met de ingebruikname van de nieuwe thermische installa-tie in Meath de hoeveelheid eigen verwerking de komende jaren toenemen.
eigen verwerking
transfer
trading
belgië 1 958 447 ton duitsland 1 064 282 ton
Totaal indaver 4 669 438 ton
nederland 1 506 147 ton
italië/portugal 65 066 ton
1 697 594 ton86,7 %
545 800 ton51,3 %
16 105 ton24,8 %
1 010 706 ton67,1 %
176 487 ton9 %
486 959 ton45,8 %
48 961 ton75,2 %
249 678 ton16,6 %
245 763 ton16,3 %
84 367 ton4,3 %
31 523 ton2,9 %
ierland / VK 75 496 ton
56 624 ton75 %
17 708 ton23,5 %
1 163 ton (1,5 %)
3 255 263 ton 69,7 %
395 466 ton8,5 %
1 018 709 ton21,8 %
afval in beheer: verhouding eigen verwerking, transfer, trading
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
31
3. proCessen
BEHEEr Van procEssEn
Indaver wil de processen in haar vestigingen en installaties optimaal beheren en voortdurend verbeteren. Daarom spe-len de systemen die de kwaliteit, het milieu en de veiligheid bewaken een belangrijke rol in onze organisatie. Deze pro-cessen verankeren onze duurzame aanpak in onze organisa-tie. Ze garanderen een effi ciënte bedrijfsvoering, vergroten het vertrouwen van onze stakeholders en bereiden ons voor op meer groei en een complexere dienstverlening.
■■ cooperation agreement: samenwerking met andere regio’s
Voor haar internationale groeistrategie heeft de Indaver Groep duidelijke afspraken nodig die altijd en overal gelden en die zorgen voor een uniforme manier van werken en rap-porteren. De afspraken in de Cooperation Agreement zijn dan ook voor alle regio’s van toepassing. De overeenkomst bevat strategische afspraken over het algemeen beleid van Indaver, zoals het Corporate Governance Charter, de codes van goede praktijk, de strategie voor ICT en Human Resour-ces. Ook de groepsprocedures maken deel uit van de Co-operation Agreement. De overeenkomst beschrijft tot slot de specifi eke rollen en organen die de landenstructuur on-dersteunen.
■■ performante, geïntegreerde managementsystemen
Indaver kiest bewust voor gecertifi ceerde managementsys-temen, zowel op haar eigen sites als op die van Total Waste Management-klanten. Met de certifi catie door een onafhan-kelijk, extern certifi catiebureau bevestigt een deskundige derde de goede werking van de managementsystemen. Zo is Indaver België al 20 jaar ISO 9001-gecertifi ceerd door Bu-reau Veritas Certifi cation en behaalde ze als eerste afvalver-werkend bedrijf in België een ISO 14001-certifi caat in 1997.
Alle vestigingen in Duitsland hebben minstens het EFB-certi-fi caat (Entsorgungsfachbetrieb). Dit is een sectorspecifi ek cer-tifi caat voor bedrijven uit de afvalsector die technisch en or-ganisatorisch voldoende zijn uitgerust om op eigen kracht de nodige kwaliteit en betrouwbaarheid te leveren. De afvalver-brandingsinstallaties hebben bijkomend het ISO 14001-cer-tifi caat. De installatie in Hamburg beschikt bovendien over ISO 9001-, OHSAS 18001- en EN 16001-certifi caten.
In de tabel hieronder geven we een overzicht van alle certi-fi caties per regio en per site.
certifi caten per regio en per site
land Titelhouder certifi caat sinds Tot
belgië indaver nv (antwerpen, doel, Kallo, Willebroek, grimbergen, mechelen, TWm sites)
iso 9001/ 14001 1991/ 1997 11/2012ohsas 18001 2011 02/2014
svex nv (doel)
iso 9001 / 14001 2008 10/2014ohsas 18001 2011 10/2014
nederland aroC bv (iJmuiden) iso 9001/ 14001 2002/ 2004 11/2012iga bv (hoek)
iso 9001/ 14001 1995/ 1997 11/2012sQas 2002 11/2014
delTa milieu bv iso 9001/ 14001 2002/ 2000 03 - 05/2012dm Composteren bv (alphen aan den rijn, bergschenhoek, rotterdam europoort, vlissingen oost) iso 9001/ 14001 2002/ 2000 03 - 05/2012dm groencompost (moerdijk, rijpwetering, rotterdam botlek, vlissingen oost, voorschoten) iso 9001/ 14001 2002/ 2007 03 - 05/2012dm biofuels (Well) iso 9001/ 14001 2002/ 2000 03 - 05/2012delta impex bv (’s gravenpolder)
iso 9001/ 14001 2002/ 2007 03 - 05/2012vCa petrochemie 1994 11/2014
dm afvalbergingen bv (derde merwedehaven, stortplaats Koegorspolder, stortplaats noord- en midden-zeeland)
iso 9001/ 14001 2002/ 2000 03 - 05/2012
dm recycling bv (goes) iso 9001/ 14001 2002/ 2000 03 - 05/2012dm verbranding en handel (Koegorspolder, sloe) iso 9001/ 14001 2002/ 2000 03 - 05/2012zeeuwse reinigingsdienst (nieuwdorp & milieustraten borsele, goes, hulst, Kapelle, middelburg, noord-beveland, reimerswaal, schouwen-duiveland, sluis, Terneuzen, Tholen, veere en vlissingen)
iso 9001/ 14001 2002/ 2000 03 - 05/2012
ierland indaver ireland ltd (dun laoghaire, dublin port, Cork, Killmallock, newcastle West, mungret) iso 9001/ 14001 1994/ 2000 08/2012ohsas 18001 2002 08/2012
italië indaver italia (orrigio)
emas 2008 07/2013iso 14001 2007 10/2013
duitsland avg mbh (hamburg)
iso 9001/ 14001 1994/ 1997 06/2014ohsas 18001 2003 06/2014en 16001 2010 06/2014efb 1997 08/2012
avg mbh: gareg umwelt logistik gmbh (hamburg) efb 1997 03/2013him gmbh (biebesheim) iso 14001 2001 12/2014
efb 1997 05/2013him gmbh: Chemisch-physikalische behandling frankfurt (frankfurt) efb 1997 05/2013him gmbh: Chemisch-physikalische behandling Kassel (Kassel) efb 1997 05/2013him gmbh: Chemisch-physikalische behandling stuttgart (stuttgart) efb 1997 05/2013him gmbh: sonderabfalledeponie billigheim (billigheim) efb 1997 05/2013him gmbh: panse Wetzlar entsorgung gmbh (Wetzlar) iso 9001 2008 05/2013
efb 1997 12/2012
32
■■ nauwgezette en regelmatige controles, intern en extern
Indaver heeft oog voor kwaliteit in al haar activiteiten. Geïn-tegreerde en uniforme managementsystemen garanderen de veiligheid, betrouwbaarheid en traceerbaarheid van al onze processen. Uiteraard is het noodzakelijk om de toe-passing van deze systemen regelmatig te controleren. Deze controle gebeurt bij Indaver zowel intern als extern, bijvoor-beeld door klanten, overheden en certifi catiebureaus.
■■ externe audits door certifi catiebureausIndaver kiest resoluut voor gecertifi ceerde management-systemen. Met de certifi catie bevestigt een onafhankelijk en erkend certifi catiebureau immers formeel de goede wer-king. Afhankelijk van de regio heeft Indaver een ISO 9001-, ISO 14001-, een OHSAS 18001-certifi caat en/of een EFB-certifi caat.
Om een certifi caat te bekomen moet Indaver in een door-lichting (certifi catieaudit) aantonen dat ze werkt in overeen-stemming met de criteria van deze internationaal erkende normen. De certifi caten zijn voor een beperkte tijd geldig – de ISO-certifi caten gaan bijvoorbeeld drie jaar mee. Tijdens regelmatige opvolgingsaudits worden de belangrijkste elementen van de normen steekproefsgewijs geverifi eerd. Als de geldigheidstermijn verstreken is, volgt een volledige recertifi ceringsaudit.
In september 2011 deed een auditorenteam van Bureau Veri-tas Certifi cation een ISO 9001/14001- en OHSAS 18001-op-volgingsaudit voor indaver belgië. Het auditteam lichtte een week lang de diverse afdelingen en activiteiten van Indaver grondig door. De auditoren stelden geen grote non-confor-miteiten vast. Hun algemene conclusie was dat Indaver een professionele organisatie is met gemotiveerde en compe-tente medewerkers.
Tegelijkertijd waren er bij SVEX, de exploitatiemaatschappij van de rooster- en wervelbedovens, een ISO 9001/14001-her-certifi catieaudit en een initiële certifi catie van het veiligheids-managementsysteem conform de OHSAS 18001-norm. In deze audits werden geen afwijkingen vastgesteld. Dit mooie resultaat kwam er dankzij een matuur veiligheidsmanage-mentsysteem en een goede auditvoorbereiding.
In februari/maart 2011 heeft een auditorenteam van Bureau Veritas bij indaver nederland een tussentijds onderzoek uitgevoerd in het kader van ISO 9001/14001. Drie audito-ren lichtten gedurende een week de diverse afdelingen en activiteiten van Indaver Nederland door. Ze kwamen tot de algemene bevinding dat het managementsysteem vol-doende waarborgen biedt om te voldoen aan de eisen van klanten en om milieuaspecten te beheersen en te verbete-ren. De auditoren stelden geen grote non-conformiteiten vast.
Na Indaver kiest ook SVEX voor OHSAS 18001-certifi catie
Nadat Indaver in 2010 al gekozen had voor de
OHSAS 18001-certifi catie doet nu ook SVEX dat.
SVEX werd opgericht met SITA voor de exploitatie
van de roosterovens van Indaver en de wervelbed-
ovens van SLECO.
Site Doel heeft al jaren een Dynamisch RisicoBeheer-
Systeem (DRBS), gericht op het continu verbeteren
van de arbeidsveiligheid, de gezondheid en het
welzijn van alle werknemers. Bij de oprichting van
SVEX eind 2005 werd het bestaande DRBS (zoals
opgezet door Indaver en al jaren toegepast voor de
roosterovens en de afdeling onderhoud) dan ook
uitgebreid naar de wervelbedovens.
Na de succesvollle certifi catie van Indaver afgelopen
jaar koos dus ook SVEX in 2011 voor OHSAS 18001-
certifi catie. OHSAS 18001 staat voor ‘Occupational
Health and Safety Assessment Series’ en is een
internationale norm voor veiligheidsmanagement-
systemen. Bedrijven met deze certifi catie voldoen
aan de geldende wetgeving, beheersen de risico’s op
het vlak van veiligheid en gezondheid en verbeteren
continu de veiligheidsprestaties. Deze beslissing
sluit aan bij andere intitiatieven van SVEX om het
veiligheidsbewustzijn en de veiligheidsbetrokken-
heid van alle medewerkers te vergroten.
De geslaagde initiële certifi catieaudit vond plaats
in het najaar van 2011, samen met de hercertifi catie
van de ISO 9001- en 14001-managementsystemen.
Zo kiest SVEX resoluut voor geïntegreerde systemen
en een geïntegreerde certifi catieaudit.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
33
3. proCessen
Ook in regio duitsland worden in een jaarlijkse audit de be-schikbare kennis en documentatie gecontroleerd. De onaf-hankelijke toezichthouder ZER QMS gaat na of beschreven procedures en verplichte milieurapporteringen nageleefd werden en of de nodige verbeteringen werden gedaan. De site van Biebesheim, met het afvalverwerkingscentrum (ver-branding van industrieel en gevaarlijk afval, emulsieschei-ding, geïntegreerde voorbehandeling en overslagstation), de administratie en marketing & sales, werd opnieuw ISO 14001 gecertifi ceerd. Dit certifi caat legt de nadruk op het continu proces om de milieuprestaties van een bedrijf zoals werking, dienstverlening en administratie te verbeteren.
Vorig jaar kreeg de site AVG een volledige hercertifi cering. Tijdens deze audit werd het kwaliteits-, milieu-, veiligheids- en het energiemanagementsysteem nauwkeurig onder-zocht. De audit leverde geen problemen op, er waren wel enkele voorstellen voor verbeteringen waaraan nu wordt gewerkt. In december kreeg AVG het ISO 9001/ 14001/ 16001/ OHSAS 18001 certifi caat uitgereikt, dat nu tot 2014 geldig is.
De verschillende locaties van Indaver Deutschland zijn ge-controleerde Vakbedrijven voor Afvalverwerking volgens de EfbV (Entsorgungsfachbetrieb) – het Besluit Vakbedrijven Afvalverwerking. Om deze certifi caten te behouden moet een onafhankelijke toezichthouder ze jaarlijks controleren. Dit is bij HIM de ZER-QMS. In november 2011 gebeurde de jaarlijkse controle in kader van het Entsorgungsfachbetrieb op de sites van Stuttgart, Billigheim, Kassel, Frankfurt en Bie-besheim. Alle sites kregen de nieuwe EFB-certifi caten.
In juli en in november kreeg indaver ireland ISO-/OHSAS-opvolgingsaudits van de Ierse National Standards Authority.
■■ overheidscontroles in belgiëIndaver krijgt regelmatig controles van diverse vergun-ningsverlenende of toezichthoudende overheden. In België controleert de afdeling milieu-inspectie van het departe-ment Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse over-heid (LNE) of Indaver voldoet aan alle voorwaarden van de vergunning, bijvoorbeeld voor emissies naar water en lucht. Daarnaast is de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) belast met de controle op de heffi ngen voor de lozingen in water en lucht. In 2011 voerden de bevoegde instanties op de ver-schillende productiesites van Indaver 23 controles uit.
■■ overheidscontroles in nederlandIn Nederland controleren overheidsinspecteurs of Indaver de voorschriften in de milieuvergunningen en ARBO-wetge-ving correct naleeft. De frequentie van de inspecties hangt af van de complexiteit van de activiteiten en varieert per locatie, maar gemiddeld gaat het om 1 tot 2 inspecties per jaar.
In 2011 voerden de Inspectie VROM, Inspectie Verkeer & Wa-terstaat (V&W) en de Provincie Zeeland een gecombineerde audit uit bij Indaver Gevaarlijk Afval in Hoek op de naleving van de wetgeving bij het overbrengen van gevaarlijk afval (EVOA).
Nog in 2011 was er een tweedaagse controle op basis van de wetgeving en de richtlijn LAP-2 bij IGA en IWS-Indaver.
■■ overheidscontroles in ierland en het Verenigd Koninkrijk
Het transferstation van Indaver Ierland in Dublin kreeg in mei het bezoek van de Health and Safety Authority voor de jaarlijkse Seveso-audit bij bedrijven die met gevaarlijke afvalstoff en werken, en in juni een audit van het Environ-mental Protection Agency. Beide agentschappen gingen ook verschillende keren langs in de nieuwe Waste-to-Ener-gy-installatie in Meath voor een audit en voor veiligheids-bezoeken.
■■ overheidscontroles in duitslandIn Duitsland voerde de overheid een tiental controles uit, voornamelijk op de Seveso-sites in Frankfurt en Hamburg. Op de deponie in Billigheim hielden de bevoegde instanties veiligheids- en milieu-inspecties. Er werden geen grote non-conformiteiten vastgesteld.
externe auditoren controleren en bevestigen de goede werking van de organisatie in het kader van de iso 9001- of iso 14001-managementsystemen.
34
■■ interne auditsIndaver wil continu haar bedrijfsprocessen verbeteren. In-terne audits helpen daarbij. Voor deze audits moeten we competente mensen inzetten met de nodige expertise, vaktechnische kennis en analytisch vermogen, aangezien auditing deels een ‘persoonlijke’ appreciatie is van de per-formantie van processen en systemen.
Een intern auditprogramma voor kwaliteit, veiligheid en milieu toetst af of de activiteiten van Indaver overeenstem-men met de codes van goede praktijk, de operationele pro-cedures, de wetgeving en de verschillende erkenningen en vergunningen. Daarnaast moeten deze interne audits de continue zoektocht naar verbeteringen bevorderen aan de hand van de Plan-Do-Check-Act-aanpak.
Bij Indaver België zijn de interne audits het werk van multi-functionele teams van minstens twee mensen. Elk team ver-werkt zijn bevindingen en suggesties tot een auditrapport met aanbevelingen voor verbeteringen. De lokale QESH-afdeling (Quality, Environment, Safety, Health) coördineert, toetst en faciliteert de verbeteringen.
In 2011 zette Indaver België haar vernieuwde aanpak voor de selectie, werving en opleiding van haar interne auditoren voort. Na hun opleiding kunnen de auditoren gedurende minstens drie jaar kennismaken met de verschillende Inda-ver-sites om de werking van de installaties en de afdelingen te doorgronden. Zo bouwen zij een uitgebreid netwerk van contacten op binnen Indaver en kunnen zij hun auditvaar-digheden verfi jnen. In december was er voor het eerst een jaarlijkse bijeenkomst voor interne auditoren.
De auditoren kunnen ook ingeschakeld worden in de auditing van de externe verwerkingscentra. Belangrijke controlepunten zijn daarbij de traceerbaarheid van afval- en reststromen, transparantie, respect voor de wet- en regelge-ving en solvabiliteit. Tijdens deze audits krijgen de audito-ren inzicht in de verwerkingsprocessen en managementsys-temen van derden, waardoor ze die kunnen vergelijken met de eigen systemen.
In Nederland doen teams van 2 mensen de interne audits. De auditoren krijgen een interne opleiding. In Duitsland zijn de audits solowerk; de auditor krijgt zijn opleiding van een externe organisatie en heeft minstens 15 jaar ervaring. Ze volgen de richtlijnen uit het handboek milieumanagement. In Duitsland waren er 11 interne audits in 2011. In Ierland en het Verenigd Koninkrijk nam Indaver in 41 interne audits de werking van de organisatie onder de loep.
In Ierland gebeurt het overgrote deel van de audits door 2 auditoren, meestal medewerkers van de kwaliteitsafdeling. Soms krijgt het auditorenteam het gezelschap van een me-dewerker met bepaalde competenties. Elke auditor krijgt een interne opleiding over de auditprocedure en het schrij-ven van rapporten. Een externe organisatie geeft opleiding over de ISO/OHSAS-managementsystemen. Indien nodig wordt ook een training voorzien in specifi eke domeinen, bijvoorbeeld SAP.
■■ KlantenauditsIndaver staat open voor controles door haar stakeholders, ‘open in woord en daad’ als ze is. Klanten doen regelmatig audits bij Indaver. Deze audits passen ofwel in de accepta-tieprocedure van Indaver als afvalverwerker (precontractu-ele audits) of in een tussentijdse evaluatie van leveranciers (postcontractuele audits). In 2011 voerden klanten 14 audits uit op Indaver-sites in België. In Duitsland waren dat er 9, in Ierland 10 en in Nederland 1.
■■ controles op seveso-sitesOmwille van de hoeveelheid gevaarlijk afval die er verwerkt wordt zijn de vestigingen in Antwerpen, Hoek, Biebesheim, Hamburg, Frankfurt, Stuttgart en Dublin onderworpen aan de Seveso-richtlijn, een Europese richtlijn over de risico’s van industriële ongevallen. Voor deze installaties zijn er speciale veiligheidsanalyses en -rapporten. Ze worden regelmatig bijgewerkt en telkens door de bevoegde overheden gecon-troleerd en goedgekeurd.
indaver wil continu haar bedrijfsprocessen verbeteren. Tal van audits helpen daarbij.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
35
3. proCessen
■■ business information supportAutomatisering en integratie van bedrijfsprocessen
Indaver wil haar activiteiten en diensten steeds effi ciënter en eff ectiever maken. Bedrijfsprocessen automatiseren we met dit doel voor ogen. Een succesvol automatiseringspro-ject moet in de lijn liggen van de bedrijfsstrategie en de or-ganisatiestructuur, en de volgorde van de activiteiten en de procedures duidelijk vastleggen.
ICT-beleid in de Cooperation AgreementIndaver is uitgegroeid tot een internationale organisatie die daardoor ook complexer is geworden. De Cooperation Agreement legt uniforme afspraken vast, ook voor de ICT-systemen van Indaver. Die moeten uniform zijn voor de 4 regio’s, maar het moet mogelijk zijn om een aangepaste en fl exibele dienstverlening te hebben voor regionale klanten.
De centrale ICT-omgeving zorgt voor drie centraal aange-boden en ondersteunde applicaties: SAP en Dynamics Na-vision voor het beheer en de facturatie van afvalstromen; Unilab (LIMS), het labosysteem voor de verwerking van technische gegevens rond afval; en MOSS (Microsoft Offi ce Sharepoint Server) om samen te werken en om interne en externe documenten te beheren.
Dankzij deze gecentraliseerde aanpak heeft Indaver een vei-lige, betrouwbare en effi ciënte ICT-omgeving die haar een competitief voordeel geeft. In alle regio’s is er een vlotte en veilige toegang tot het netwerk dat de applicaties verzorgt.
Deze kernsystemen zijn volledig geïntegreerd en worden voor de klanten gefaciliteerd door een portaalapplicatie voor interne en externe gegevens- en informatie-uitwisse-ling.
Daarnaast zijn er lokale applicaties die verschillen van de centrale portfolio. Ze worden alleen gebruikt op regionaal niveau en ondersteund door de regionale ICT-afdelingen. Ze zijn het resultaat van een bestaande situatie of van de bijzonderheden van de regionale markt.
In 2011 werden binnen de afdeling Business Information Support tal van projecten opgestart of verder uitgewerkt:
Project in de verkennende fase: Disaster Recovery Plan
Om bij ernstig falen de hinder voor de gebruikers zoveel mogelijk te beperken, wil Indaver haar Disaster Recovery Plan verbeteren. ICT onderzoekt de beste oplossing, van een oplossing in de hardware tot een cloud-oplossing.
Projecten in realisatiefaseHet samenwerkingsplatform moss wordt uitgebreid naar de andere regio’s. In Nederland en Ierland zijn eerst Human Resources en Quality, Environment, Safety & Health aan de beurt, vervolgens wordt de rest ingeschakeld in 2013.
Met de reporting Tool kan Indaver binnenkort de rappor-tering van fi nanciële en S&M-gegevens voor de volledige groep uniform en overzichtelijk bijeenbrengen. Dit instru-ment kan uit verschillende ERP-systemen de data lezen en aanbieden in een vergelijkend rapport.
De employee referral Tool is een cloud-toepassing voor rekrutering en selectie. Met dit instrument kan Indaver on-der meer vacatures posten en spontane sollicitaties bewa-ren. Het wordt al gebruikt in België en in 2012 uitgebreid naar Ierland en Nederland. Duitsland wordt voorbereid.
Identity and Access Management Het gecentraliseerde ‘Identity and Access Management’ (IAM) voor interne en externe gebruikers stuurt de veilige toegang tot applicaties en gegevens. Het nieuwe systeem moet ervoor zorgen dat het gebruikersbeheer van ICT-toe-passingen eenvoudiger en overzichtelijker wordt: iedere medewerker krijgt op basis van zijn of haar plaats in het or-ganigram automatisch bevoegdheden voor directories en applicaties. Trouw aan onze basisfi losofi e ‘open in woord en daad’ geldt het principe ‘open but restricted if necessary’. We streven dus naar een maximale toegang tot applicaties.
■■ internationale competentiecentra stimuleren kennisuitwisseling
Kennisdelen helpt Indaver om een kwaliteitsvolle dienst-verlening uit te bouwen en om continu te verbeteren en te innoveren.
Kennis uitwisselen zit ingebakken in haar organisatie. Naast de bestaande regionale structuren heeft Indaver nu ook een aantal International Operational Competence Centers (IOCC) opgericht rond specifi eke domeinen: verbranding van gevaarlijke afvalstoff en, afval en energie, behandeling van residu’s, transferstations en logistiek, en de internatio-nale afvalstoff enwetgeving.
Specialisten rond deze thema’s uit de verschillende regio’s komen geregeld samen. Om kennis uit te wisselen, maar evengoed om te zien waar het beter kan of hoe Indaver be-paalde noden praktisch kan invullen. Het einddoel is duide-lijk: operational excellence in alle activiteiten.
■■ beheer van externe outletsOutletmanagement
Trouw aan haar kernwaarde ‘continue verbetering’ zoekt Indaver altijd de ecologisch en economisch meest verant-woorde oplossing voor afvalverwerking, zowel voor indus-triële klanten (Total Waste Management) als voor openbare besturen (Public waste PartnershipS). Daarbij zijn twee sce-nario’s mogelijk: verwerking in eigen installaties of in instal-laties van derden, de zogeheten outlets.
Indaver heeft momenteel in Europa een netwerk van onge-veer 300 externe outlets, gaande van zeer kleine, specifi eke installaties (waaronder reinigen en herstellen van vaten en
Recovery (63 %)
Disposal (37 %)
36
grote plastic containers) tot zeer grote, geïntegreerde on-dernemingen (waaronder meeverbrandingsinstallaties met bijbehorende voorbehandelingsplatformen).
Er zijn verschillende redenen om te kiezen voor verwerking bij derden:■■ Het externe centrum heeft een meer aangewezen
verwerkingstechnologie, bijvoorbeeld voor de verwerking van gasfl essen, reinigen en herstellen van vaten of de regeneratie van actief kool.
■■ Om de transportkosten te drukken werkt Indaver soms samen met lokale, externe centra. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de lokale verwerking van bepaalde buitenlandse afvalstromen.
■■ Een extern centrum kan als back-up dienen bij onderhoudswerken aan Indaver-installaties. Op die manier vermijdt Indaver dat de aan- en afvoer van reguliere afvalstoff en wordt verstoord.
Bij aanvragen om de afvalstoff en bij derden te verwerken gebruikt Indaver het auditingprogramma als leidraad. Zo kan ze nagaan of de verwerking in het externe centrum ge-beurt volgens de ‘Codes van goede praktijk voor duurzaam afvalbeheer’ van Indaver.
Trading vraagt om auditsDankzij het outletmanagement groeit onze tradingactiviteit gestaag. Om onze klanten full compliance te garanderen zijn betrouwbare partners uitermate belangrijk. Indaver garandeert dat de verwerking ook bij derden milieuveilig gebeurt, volgens de geldende wetgeving. Indaver heeft daarom een extern auditsysteem uitgewerkt om de externe centra te controleren.
Externe audit: nieuwe Approval TeamsDe leidraad bij deze audits is een checklist die voortdurend bijgewerkt en verfi jnd wordt. Het auditteam gaat na wat er precies gebeurt met de afvalstoff en, zowel fysiek als admi-nistratief. Hoe gedetailleerd de audit is en hoe hij verloopt, hangt af van het type afvalstof en de verwachtingen van de klant. Full compliance is steeds het uitgangspunt.
Het Approval Team, samengesteld uit experten in verschil-lende domeinen, keurt de centra goed. In 2011 zijn zowel voor de vier Indaver-regio’s als voor de Indaver Groep Ap-proval Teams opgericht. Het Internationaal A-Team orga-niseert, audit en beoordeelt outlets die door minstens 2 verschillende Indaver-regio’s worden gebruikt. De lokale A-Teams beperken zich tot de outlets in de eigen regio, als die alleen door die regio worden gebruikt.
In 2011 zijn in totaal 38 externe outlets in Europa doorge-licht; ongeveer de helft op initiatief van Indaver, de andere helft op verzoek van een klant. Bij de planning van de audits houden we rekening met de risico-evaluatie en de afgevoer-de hoeveelheden. In een beperkt aantal gevallen hebben de A-Teams voorwaarden opgelegd voor de samenwerking
met een outlet om onder alle omstandigheden een correcte verwerking van de afvalstromen te garanderen.
Verwerking bij externe outletsMet haar Total Waste Management biedt Indaver haar klan-ten een oplossing voor al hun afval. De verwerking bij exter-ne outlets is complementair met de verwerking in Indaver-installaties. Onderstaande grafi ek geeft een overzicht van de verdeling volgens bestemming.
Recovery (63 %) totaal in ton: 652 229
hoofdgebruik als brandstof of een andere wijze van energieopwekking 33 842
Terugwinning van oplosmiddelen 14 329
recycling/terugwinning van organische stoff en 52 724
recycling/terugwinning van metalen en metaalverbindingen 45 897
recycling/terugwinning van andere anorganische stoff en 250 612
overige recovery 254 824
Disposal (37 %) totaal in ton: 366 480
verbranding 77 190
deponie 178 712
biologische behandeling 46 315
fysicochemische behandeling 11 929
overige 52 334
hoeveelheden per land (in ton) 2011
België 176 487
Nederland 249 678
Ierland 56 624
Duitsland 486 959
Italië 46 779
Portugal 2 182
Totaal 1 018 709
Trading naar externe outlets
Verwerkingspallet bij externe outlets
Disposal (37 %)
18 %
1 %
5 %
5 %
8 %
Recovery (63 %)
18 %
5 %
5 %
8 %
5 %
4 %
25 %
25 %
1 %
3 %
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
37
3. proCessen
rEaLIsatIEs En proJEctEn
■■ onderzoek en ontwikkelingBenchmarking draaitrommelovens
Indaver heeft draaitrommelovens in Antwerpen, Hamburg en Biebesheim. Deze draaitrommelovens verschillen sterk van elkaar en worden ook niet op dezelfde manier geëxploi-teerd. Indaver maakt detailvergelijkingen tussen de ovens. Op basis daarvan gaan we na of de goede praktijken van de ene installatie dezelfde resultaten opleveren in andere installaties.
Deze vergelijking gebeurt voortaan door het International Operational Competence Center Special Waste Incineration (IOCC-SWI), dat in april van start is gegaan. In het IOCC-SWI brengen Antwerpen, Hamburg en Biebesheim hun mede-werkers uit diverse disciplines zoals engineering, labo, on-derhoud en planning & sales om de drie maanden samen om ‘Best Practice’-projecten uit te voeren. Op die manier bundelen ze hun kennis om problemen op te lossen.
Waste-to-waste inzet van residu’sIndaver verwerkt industriële anorganische afvalstoff en mi-lieuveilig in haar fysicochemische installaties. De solidifi ca-tie-eenheid (fysicochemie 2) zet niet-steekvaste, pasteuse afvalstoff en om in stortbaar materiaal door reagentia, bind-middelen en vulstoff en toe te voegen en alles te mengen. Zo moeten we geen primaire grondstoff en inzetten omdat we residu’s uit industriële processen maximaal hergebrui-ken. In 2011 konden we op die manier 7 700 ton cement als primaire grondstof uitsparen.
Verder gebruiken we op Fysicochemie 1 voor vloeibare af-valstoff en en voor de waterzuivering afvalzuren in de plaats van ijzertrichloride, wat nog eens ongeveer 1 000 ton grond-stoff en bespaart. Tegen het einde van 2012 gaat Indaver ook nog ongeveer 1 000 ton ongebluste kalk vervangen door een afvalstof op FC1.
De ideale mouw voor wervelbedovensIndaver heeft haar zoektocht naar een nieuwe fi ltermouw voor de ontstoffi ngsfi lter van haar wervelbedovens afge-rond. Daarbij heeft ze een vernieuwende integrale aanpak toegepast. We hebben overlegd met alle betrokkenen – fi l-termouwleveranciers, installatiebouwers, leveranciers van grondstoff en, academische wereld – over de fi ltermouwen en over hun toepassing – fi lterkooien, reinigingssysteem, residusamenstelling en granulometrie. We hebben verschil-lende fi ltermouwen ingebouwd voor grootschalige testen over drie jaar. Die testen zijn eind 2011 afgerond. Bij de volgende vernieuwing kopen we de meest geschikte fi lter-mouw aan.
Onderzoek luchtvoorverwarming ROx Indaver bekijkt hoe ze de verbrandingslucht in de rooster-ovens kan voorverwarmen met stoom uit de installatie om zo de gemiddelde capaciteit van de ovens te verhogen. Als er in de ovens afval zit met een lagere calorische waarde draaien ze namelijk niet meer op volle capaciteit. Door war-me lucht toe te voegen worden die schommelingen opvan-gen en wordt een stabiele verbranding verkregen.
38
Drie jaar na de eerste spadesteek is vorig jaar de bouw van de nieuwe Waste-to-Energy-installatie in het Ierse Meath afgerond. In septem-ber kreeg deze verbrandingsinstal-latie met energierecuperatie haar eerste lading huishoudelijk afval te verwerken.
Het project past perfect in de Waste-to-Energy-strategie van Indaver. Met de nieuwe installatie verwerkt Indaver onder meer bio-afbreekbaar en gemeen-telijk afval dat tot nu toe gestort werd. Ze heeft een jaarlijkse capaciteit van 200 000 ton. Een turbine van 20 MWh zal jaarlijks genoeg elektriciteit produ-ceren voor 20 000 huishoudens. Zoals steeds nam Indaver voor de inplanting van deze installatie enkele basisprincipes in acht.
Open communicatie Meath is Ierlands eerste Waste-to-Energy-installatie. Indaver Ireland doet dan ook inspanningen om omwonen-den en publieke opinie een realistisch beeld te geven van wat de installatie doet. Ze heeft de deuren opengegooid voor iedereen met interesse. Er is een bezoekerscentrum in het hoofdgebouw op de site, waar stalen van residu, gere-cupereerde metalen en de verschillende soorten afval die de installatie verwerkt, worden getoond.
Lokale banen, lokale bedrijvenIndaver probeert steeds zoveel mogelijk personeel en contracten te betrekken uit de lokale gemeenschap. Omdat dit de eerste Waste-to-Energy-installatie in Ierland is, moest Indaver ook expertise en leveranciers in het buitenland aan-spreken om van Meath de milieuveiligste en effi ciëntste installatie te maken. Waar mogelijk hebben we echter bedrijven uit de lokale gemeenschap en de rest van Ierland gebruikt voor bevoorrading en diensten.
Indaver Ireland heeft ook lokaal gezocht naar de personeelsleden voor de instal-latie in Meath. We kregen meer dan 850 sollicitaties voor de verschillende func-ties, waaronder operatoren, ploegleiders en ingenieurs. Van de 35 mensen die uit-eindelijk zijn aangeworven, is 60 procent uit County Meath, met 20 procent uit de onmiddellijke omgeving van Duleek, waar de site is.
Intensieve opleidingDe nieuwe personeelsleden kregen een intensieve opleiding om hen voor te bereiden op de opstart van de installatie. Een essentieel onderdeel daarvan was ervaring opdoen op de werkvloer, in een actieve installatie dus. De Ierse mede-werkers zijn enkele keren naar België gereisd om er aan de zijde van collega’s
in een van de installaties van Indaver te werken. Belgische collega’s kwamen naar Meath voor de opstart, zodat ervaren operatoren op de site aanwezig waren.
Continue verbeteringIn september 2011 kreeg de Waste-to-Energy-installatie van Meath de eerste lading huishoudelijk afval te verwerken, een plechtig moment voor de werkne-mers die de opstart al lang aan het voor-bereiden waren, en voor het projectteam dat de bouw van de installatie begeleid heeft sinds de bouwaanvraag in 2000, en dat in de loop der jaren veel hordes heeft moeten nemen. Nu de installatie volop draait, is er ruimte om de werking ervan te verfi jnen.
Impact op de omgevingHet noordoosten van Ierland is de enige regio van het land die nu de duurzame infrastructuur in huis heeft om aan geïntegreerd afvalbeheer te doen. De Waste-to-Energy-installatie in Meath was het laatste stukje van deze puzzel. Dit maakt deze regio aantrekkelijker voor industrie en bedrijven, aangezien ze nu een oplossing biedt voor de meeste afvalstromen en dit tegen een kostenef-fi ciënte prijs en in regel met de Europese en de nationale wetgeving en reglemen-tering.
Van plan naar werkelijkheid
WASTE-TO-ENERGY IN MEATH, IERLAND
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
39
3. proCessen
Verder onderzoek naar zandbed wervelbedovens De wervelbedovens hebben soms af te rekenen met onver-wachte stilstand door ‘brokvorming’. Daardoor werkt het zandbed niet meer. Een thesis aan het departement Chemi-sche Ingenieurstechnieken van de KU Leuven heeft de oor-zaken van dit complexe probleem in kaart gebracht, met het oog op verbeteringsprojecten. De thesis is afgerond, maar er is nog aanvullend onderzoek nodig naar diverse oplossingen.
Studiewerk naar meer energie-effi ciëntie In 2011 deed Indaver onderzoek naar warmterecuperatie in de gaswassing van de wervelbedovens. Ze vond twee mo-gelijkheden. Zeer rendabel is het energieverbruik voor rook-gasheropwarming vermijden. De huidige warmtewisselaar kunnen we hergebruiken door hem op een andere locatie in te zetten als recuperator.
Optimaliseren MediPowerOnderzoekers hebben een ‘feed forward voedingssysteem’ ontwikkeld. Tot nu toe moest afval toegevoegd worden tot de nodige hoeveelheid stoom gegenereerd werd. Met het nieuwe project wordt op voorhand bepaald hoeveel afval-vaten nodig zijn voor de vereiste hoeveelheid stoom en worden die automatisch ingevoerd.
Daarnaast werd een oplossing gezocht voor het luchtover-schot in de trommeloven van Indaver Medical Services in Leuven, met de bedoeling om dit ook toe te passen in de nieuwe MediPower-installatie in Antwerpen. Via testen is een nieuwe verbrandingsregeling ontwikkeld waardoor de hoeveelheid lucht in de trommel beter verdeeld wordt en de temperatuur stabieler blijft.
■■ projecten in realisatiefaseIerland: Invoering SAP met minimale hinder
Met de hulp van Belgische collega’s draaide Indaver Ireland meer dan 5 000 werkuren om SAP voor afvalstromen in te voeren op 1 maart 2011. Indaver Ireland heeft zo de sprong gewaagd van het bestaande IT-systeem ‘Tracker’ naar SAP voor het beheer, de opsporing en de facturatie van afval-stromen. Tijdens deze overgangsfase is Indaver Ireland de kwaliteit van de dienstverlening blijven garanderen. De switch werd degelijk gepland en voorbereid, maar syste-men omgooien is nooit gemakkelijk. Het Indaver Business Support Team helpt deze belangrijke administratieve om-mezwaai te stroomlijnen.
”““““Indaver zoekt voortdurend
naar nog nieuwere en betere technieken.
de installatie van medipower in antwerpen staat in voor de verwerking van medisch afval.
AFVAL ALS ENERGIEBij de verbranding van afval wekt Indaver energie
op die ze gebruikt voor de eigen installaties of die ze aan derden levert. Landen met een goed uitgebouwde
Waste-to-Energy-infrastructuur scoren eveneens uitstekend voor recyclage.
Ook Ierland, waar in Meath de nieuwe Waste-to-Energy-installatie, een verbrandingsinstallatie met
energierecuperatie, begon te draaien, gaat die weg op.
42
MInIMaLE IMpact op DE oMGEVInG
Dit hoofdstuk brengt de impact van de Indaver-activiteiten op de omgeving in kaart. Voor elk milieuaspect – lucht, wa-ter en bodem – bespreken we de resultaten van de relevant-ste installaties op onze sites.
Voor onze resultaten voor lucht bespreken we de ther-mische verwerkingsinstallaties op basis van de verbran-dingstechnologie. De roosterovens in België, de draaitrom-melovens in België en Duitsland en de wervelbedovens in België komen aan bod. De resultaten van de verwerkingsin-stallatie van Indaver Medical Services in Leuven en AROC in IJmuiden staan op onze website.
We rapporteren over de resultaten van de installaties onder normale omstandigheden. Eventuele accidentele emissies of lozingen bespreken we apart.
Om geurhinder te voorkomen werden voor de composte-ringsinstallaties specifi eke maatregelen getroff en. Deze maatregelen bleken ook in 2011 voldoende eff ectief.
Bij de bespreking van de impact van onze activiteiten op omgevingswater geven we een overzicht van de lozingsre-sultaten van de site Antwerpen. Deze site neemt bij Indaver immers het overgrote geloosde debiet voor haar rekening.
In het luik over de impact op de bodem geven we een over-zicht van de technische en proceduriële maatregelen om de kwaliteit van de bodem op Indaver-sites te vrijwaren.
In het onderdeel over duurzaam materialen- en energie-beheer focussen we op de valorisatie van materialen en de energiebalans van de thermische verwerkingsinstallaties.
Minimale impact op de omgeving, maximale valorisatie van materialen en energieindaver wil de impact van haar activiteiten op mens en milieu zo klein mogelijk houden. We investeren in
nieuwe technologieën en methodes om onze emissies naar lucht, water en bodem nog te beperken en
onze ecologische voetafdruk te verkleinen.
maar we gaan nog verder. de valorisatie van materialen en energie wordt steeds belangrijker in onze
kernactiviteiten. We beschikken over installaties voor de recyclage van pmd, biomassa, papier en plastics,
solventen, zoutzuur en lampen. We produceren ook steeds meer energie bij de verwerking van afval.
4. RESULTATEN NAAR OMGEVING
”“““Indaver investeert in
methodes en technologieën om haar ecologische voetafdruk te verkleinen.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
43
4. resulTaTen naar omgeving
LucHt
Om impact en resultaten te kwantifi ceren geven we van onze relevante thermische verwerkingsinstallaties telkens de massabalans, een overzicht van de vuilvrachten en de prestaties ten opzichte van de daggemiddelde norm. Per installatie brengen we ook verslag uit van de dioxineresul-taten.
Alle resultaten werden geregistreerd met meetinstrumenten waarvan een extern, onafhankelijk labo de goede werking regelmatig bevestigt, zoals de wet voorschrijft. De relevante wetgeving voor respectievelijk Vlaanderen en Duitsland is VLAREM en de Verordnung über Verbrennungsanlagen für Abfälle und ähnliche brennbare Stoff e (17. BimSchV) & Tech-nische Anleitung zur Reinhaltung der Luft (TA Luft).
De geattesteerde meetapparatuur van de emissielaborato-ria van de verschillende ovens produceert dagelijks duizen-den meetresultaten. In Vlaanderen doet het LIMS-systeem (Laboratory Information Management System) de statisti-sche verwerking van de data. In Duitsland staat het geau-tomatiseerde DURAG-systeem in voor de monitoring en het beheer van de data. De resultaten worden regelmatig geëvalueerd en zijn de basis voor verbeterings- en investe-ringsprojecten.
■■ massabalansDe massabalans visualiseert elk thermisch proces. Aan de ‘in’-zijde bevindt zich de hoeveelheid hulpstoff en, water en energie die nodig is om de afvalstoff en effi ciënt te verwer-ken. Aan de ‘uit’-zijde staan de hoeveelheid vaste reststoff en die overblijven na het proces, de hoeveelheid rookgassen die de schouwen uitstoten, de hoeveelheid afvalwater en de hoeveelheid energie die vrijkomt bij de verwerking.
■■ VuilvrachtenVuilvrachten zijn de hoeveelheid verontreinigende compo-nenten die de schoorstenen van de ovens per jaar uitstoten. We drukken de vuilvrachten uit in ton.
■■ prestaties ten opzichte van de daggemiddelde norm
De stergrafi eken geven de jaargemiddelde prestatie van de ovens weer ten opzichte van de daggemiddelde norm, ten-zij anders bepaald in de milieuvergunning. Zo wordt bij de wervelbedovens een jaarnorm gehanteerd voor NOX.
Voor elke vergunningsparameter liggen de resultaten ruim onder de wettelijke norm. Wanneer bij de berekening van de prestaties een van de waarden kleiner was dan de detectieli-mieten, werd het gemiddelde berekend op basis van de som van de absolute waarden boven de detectielimieten, ge-deeld door het aantal metingen. Wanneer alle waarden klei-ner waren dan de detectielimieten, geven we in de ster een waarde kleiner dan het gemiddelde van de detectielimieten.
■■ dioxinesDioxines zijn slechts in heel kleine concentraties aanwezig in de rookgassen. Voor de chemische analyse moeten gro-te gasvolumes bemonsterd worden en zijn geavanceerde technieken nodig. We maken een onderscheid tussen een discontinue meting en een continue bemonstering met tweewekelijkse analyse.
Discontinue meting en continue bemonsteringEen discontinue meting geeft een representatief beeld van de dioxine-uitstoot op een bepaald ogenblik tijdens de be-drijfsvoering. In België moeten de dioxines twee keer per jaar door een erkend laboratorium gemeten worden. Bij de continue bemonstering worden de dioxines in de rookgas-sen gedurende veertien dagen bemonsterd en bepaald. Dit geeft een representatief beeld van de gemiddelde dioxine-uitstoot over een langere periode. In Duitsland gebeuren, in overeenstemming met de lokale wetgeving, discontinue metingen.
■■ overzicht resultaten per installatieOp de volgende pagina’s worden de resultaten voorgesteld van de draaitrommelovens in Antwerpen (België), Biebes-heim en Hamburg (Duitsland) en van de roosterovens en wervelbedovens in Doel (België).
44
Stof 0,4
CO 12
TOC 0,7
HCl 0,05
SO2 0,9
NOx 95
Cd, Tl 0,008
Hg 0,0004
Metalen* 0,02
NOx200 mg/Nm3
123,5mg/Nm3
0,5mg/Nm3
17,1mg/Nm3
1mg/Nm3
0,1mg/Nm3
1,3mg/Nm3
0,010mg/Nm3
0,001mg/Nm3
0,03mg/Nm3
Stof10 mg/Nm3
CO50 mg/Nm3
TOC10 mg/Nm3
HCl10 mg/Nm3
SO250 mg/Nm3
Cd, Tl0,05 mg/Nm3
Hg0,05 mg/Nm3
Metalen*0,5 mg/Nm3
prestaties tov emissiegrenswaarde dioxinemetingen Vuilvrachten (in ton)
massabalans
Vuilvracht dioxines = 2,4 mg TEQ (in normale omstandigheden)
0,140
0,120
0,100
0,080
0,060
0,040
0,020
0,000
Draaitrommelovens continuDraaitrommelovens discontinu
Emissiegrens
Concentratie (ng TEQ/Nm3)
2007 20092008 2010 2011
Hoeveelheid vuilvrachten van verontreinigende componenten (in ton)
daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning
prestaties 2011
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
Draaitrommelovens continuDraaitrommelovens discontinu
2007 2008
Draaitrommelovens continuDraaitrommelovens discontinu
20092008
Draaitrommelovens continuDraaitrommelovens discontinu
2008
Draaitrommelovens continuDraaitrommelovens discontinu
2009 2010
Draaitrommelovens continuDraaitrommelovens discontinu
2009
Emissiegrens
2010 20112010
draaitrommelovens antwerpen
Afvalstoff en (*) 116 667 ton
Energie
Stookolie 740 ton
Afvalolie (*) 1 517 ton
Stoom 162 889 GJ
Elektriciteit 19 973 MWh
Hulpstoff en oven
Pelsmateriaal (KSP, zand, glas) (*) 5 205 ton
Hulpstoff en rookgasreiniging
CaO-ongebluste kalk 1 111 ton
NaOH 2 528 ton
Adsorbent voor dioxines en zware metalen 77 ton
DeNOx reagens 200 ton
Hulpstoff en AWZ
Reagentia AWZ 413 ton
Water
Leidingwater 180 000 m³
Grondwater 251 428 m³
Hergebruikt water 126 955 m³
Gedemineraliseerd water 54 336 m³
Emissies lucht
Rookgassen 743 623 298 Nm³
Energie
Energie 822 755 GJ
Emissie water
Afvalwater 146 467 m³
Restproducten
Bodemassen (incl. schroot) 21 303 ton
Vlieg- en ketelassen 4 311 ton
Residu’s AWZ 5 530 ton
(*) 116 667 + 1 517 + 5 205 = 123 389
in uiT
INDAVER GROEP DUURZAAMHEIDSRAPPORT 2011
45
4. RESULTATEN NAAR OMGEVING
Stof 0,75
CO 8,15
TOC 0,45
HCl 0,16
SO2 0,62
NOx 62,13
Cd, Tl 0,009
Hg 0,0012
Metalen* 0,059
NOx200 mg/Nm3
0,6mg/Nm3
7,6mg/Nm3
0,2mg/Nm3
0,2mg/Nm3
0,5mg/Nm3
0,0012mg/Nm3
0,001mg/Nm3
0,07mg/Nm3
Stof10 mg/Nm3
CO50 mg/Nm3
TOC10 mg/Nm3
HCl10 mg/Nm3
SO250 mg/Nm3
Cd, Tl0,05 mg/Nm3
Hg0,03 mg/Nm3
Metalen*0,5 mg/Nm3
77,3mg/Nm3
Prestaties tov emissiegrenswaarde Dioxinemetingen Vuilvrachten (in ton)
Massabalans
Vuilvracht dioxines = 8,7 mg TEQ Hoeveelheid vuilvrachten van verontreinigende componenten (in ton)
Daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning
Prestaties 2011
* Metalen: som van Sb, As, Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V, Sn
* Metalen: som van Sb, As, Pb, Cr, Co, Cu, Mn, Ni, V, Sn
Draaitrommelovens Hamburg
Afvalsto� en (*) 134 335 ton
Energie
Stookolie 237 ton
Afvalolie/-solvent (*) 6 103 ton
Stoom 422 700 GJ
Elektriciteit 22 273 MWh
Hulpsto� en rookgasreiniging
Kalksteen 723 ton
Adsorbent voor dioxines en zware metalen 493 ton
DeNOx reagens 224 ton
Water
Leidingwater 3 556 m3
Kanaalwater 233 356 m3
Regen- en proceswater 21 960 m3
Gedemineraliseerd water 18 008 m3
Emissies lucht
Rookgassen 815 556 437 Nm3
Energie
Energie 1 273 327 GJ
Emissie water
Afvalwater 11 860 m3
Restproducten
Bodemassen (incl. schroot) 44 216 ton
Vlieg- en ketelassen 4 147 ton
Gips 1 126 ton
Residu’s AWZ 1 150 ton
(*) 134 335 + 6 103 = 140 438
IN UIT
Vuilvracht dioxines = 8,7 mg TEQ
0,140
0,120
0,100
0,080
0,060
0,040
0,020
0,000
Emissiegrens
Concentratie (ng TEQ/Nm3)
2009 2010 2011
0,009 0,005 0,0070,0070,002
Draaitrommeloven 1Draaitrommeloven 2
Emissiegrens
2010 20112009 2010
Draaitrommeloven 1Draaitrommeloven 2
0,015
46
Stof 0,18
CO 7,51
TOC 0,59
HCl 0,14
SO2 0,9
NOx 71,62
Cd, Tl 0,001
Hg 0,0007
Metalen* 0,03
NOx200 mg/Nm3
0,4mg/Nm3
14,7mg/Nm3
1,2mg/Nm3
0,3mg/Nm3
1,8mg/Nm3
0,002mg/Nm3
0,001mg/Nm3
0,06mg/Nm3
Stof10 mg/Nm3
CO50 mg/Nm3
TOC10 mg/Nm3
HCl10 mg/Nm3
SO250 mg/Nm3
Cd, Tl0,05 mg/Nm3
Hg0,03 mg/Nm3
Metalen*0,5 mg/Nm3
138,4mg/Nm3
prestaties tov emissiegrenswaarde dioxinemetingen Vuilvrachten (in ton)
massabalans
Vuilvracht dioxines = 4,4 mg TEQ Hoeveelheid vuilvrachten van verontreinigende componenten (in ton)
daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning
prestaties 2011
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
draaitrommelovens biebesheim
Afvalstoff en (*) 112 504 ton
Energie
Stookolie 270 ton
Aardgas 85 000 m³
Afvalolie/-solvent (*) 3 368 ton
Elektriciteit 23 858 MWh
Hulpstoff en rookgasreiniging
NaOH 4 434 ton
Adsorbent voor dioxines en zware metalen 174 ton
Na -sulfi de / -polysulfi de 458 ton
DeNOx reagens 142 ton
Water
Leidingwater 7 852 m³
Grondwater 116 427 m³
Proceswater 16 143 m³
Gedemineraliseerd water 23 099 m³
Emissies lucht
Rookgassen 517 764 212 Nm³
Energie
Energie 767 877 GJ
Emissie water
Afvalwater 27 328 m³
Restproducten
Bodemassen (incl. schroot) 25 134 ton
Vlieg- en ketelassen 6 599 ton
(*)112,504 + 3,368 = 115 872
in uiT
Vuilvracht dioxines = 4,4 mg TEQ
0,140
0,120
0,100
0,080
0,060
0,040
0,020
0,000
Emissiegrens
Concentratie (ng TEQ/Nm3)
2009 2010 2011
Draaitrommeloven 1Draaitrommeloven 2
Emissiegrens
2010 20112009 2010
Draaitrommeloven 1Draaitrommeloven 2
<0,001 0,00130,0003<0,001
0,0173
0,0004
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
47
4. resulTaTen naar omgeving
Stof 2,5
CO 18
TOC 1,9
HCl 1,13
SO2 7,1
NOx 286
Cd, Tl 0,001
Hg 0,0006
Metalen* 0,02
NOx200 mg/Nm3
138,4mg/Nm3
1,2mg/Nm3
10,6mg/Nm3
1,0mg/Nm3
0,6mg/Nm3
3,4mg/Nm30,00009
mg/Nm3
0,0002mg/Nm3
0,01mg/Nm3
Stof10 mg/Nm3
CO50 mg/Nm3
TOC10 mg/Nm3
HCl10 mg/Nm3
SO250 mg/Nm3
Cd, Tl0,05 mg/Nm3
Hg0,05 mg/Nm3
Metalen*0,5 mg/Nm3
prestaties tov emissiegrenswaarde dioxinemetingen Vuilvrachten (in ton)
massabalans
Vuilvracht dioxines = 15,2 mg TEQ Hoeveelheid vuilvrachten van verontreinigende componenten (in ton)
daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning
prestaties 2011
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
roosterovens doel
Afvalstoff en 383 348 ton
Energie
Stookolie 743 ton
Stoom 176 617 GJ
Elektriciteit 30 074 MWh
Hulpstoff en
Ongebluste kalk 1 703ton
Kalksteen 2 584 ton
Adsorbent voor dioxines en zware metalen 211 ton
DeNOx reagens 817 ton
Water
Leidingwater 192 501 m³
Regenwater 35 605 m³
Emissies lucht
Rookgassen 2 022 849 900 Nm³
Energie
Energie 3 165 927 GJ
Emissie water
Afvalwater 0 m³
Restproducten
Bodemassen (*) 87 535 ton
Ketelassen 7 060 ton
Rookgasreinigingsresidu 9 687 ton
Gips 1 167 ton
in uiT
Vuilvracht dioxines = 15,2 mg TEQ
0,140
0,120
0,100
0,080
0,060
0,040
0,020
0,000
Concentratie (ng TEQ/Nm3)
2007 20092008 2010 20112007 2008 200920082008 2009 20102009 2010 20112010
Roosterovens continuRoosterovens discontinu
Emissiegrens
(*) samenstelling bodemassen ( %):
■ ferro fractie 14
■ non-ferro fractie 2
■ zwak magnetische fractie 4
■ granulaat 6-50 mm 21
■ granulaat 2-6 mm 19
■ zandfractie 0,67-2 mm 13
■ fi lterkoek/ slibfractie < 0,67 mm 14
■ restfractie 13
14
21
19
13
14
13
2
4
48
Stof 1,6
CO 36
TOC 2,6
HCl 0,28
SO2 6,9
NOx 238
Cd, Tl 0,051
Hg 0,0140
Metalen* 0,27
NOx125 mg/Nm3
92mg/Nm3
0,6mg/Nm3
14,4mg/Nm3
1,0mg/Nm3
0,1mg/Nm3
2,7mg/Nm3
<0,021mg/Nm3
0,005mg/Nm3
0,06mg/Nm3
Stof10 mg/Nm3
CO50 mg/Nm3
TOC10 mg/Nm3
HCl10 mg/Nm3
SO250 mg/Nm3
Cd, Tl0,05 mg/Nm3
Hg0,05 mg/Nm3
Metalen*0,5 mg/Nm3
prestaties tov emissiegrenswaarde dioxinemetingen Vuilvrachten (in ton)
massabalans
Hoeveelheid vuilvrachten van verontreinigende componenten (in ton)
daggemiddelde norm tenzij anders vermeld in milieuvergunning
prestaties 2011
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
* metalen: som van sb, as, pb, Cr, Co, Cu, mn, ni, v, sn
Wervelbedovens doel
Afvalstoff en 559 870 ton
Energie
Stookolie 658 ton
Stoom 103 537 GJ
Elektriciteit 78 098 MWh
Hulpstoff en rookgasreiniging
Ongebluste kalk 9 728 ton
NaOH 669 ton
Adsorbent voor dioxines en zware metalen 483 ton
DeNOx reagens 1 209 ton
Hulpstoff en ovens
Zand 4 647 ton
Water
Leidingwater 250 332 m³
Regenwater hergebruik 6 895 m³
Emissie lucht
Rookgassen 2 574 275 476 Nm³
Energie
Energie 3 763 274 GJ
Emissie water
Afvalwater 0 m³
Restproducten
Bodemassen 31 966 ton
Elektrofi lter- en ketelassen 76 076 ton
Rookgasreinigingsresidu 15 857 ton
Schroot ovenkwaliteit 1 812 ton
Schroot uit voorbehandeling 15 429 ton
in uiT
Vuilvracht dioxines = 16,5 mg TEQ
0,140
0,120
0,100
0,080
0,060
0,040
0,020
0,000
Concentratie (ng TEQ/Nm3)
Wervelbedovens continuWervelbedovens discontinu
Emissiegrens
2007 20092008 2010 2011
Wervelbedovens continuWervelbedovens discontinu
2007 2008
Wervelbedovens continuWervelbedovens discontinu
20092008
Wervelbedovens continuWervelbedovens discontinu
2008
Wervelbedovens discontinu
2009 2010
Wervelbedovens continuWervelbedovens discontinu
2009
Emissiegrens
2010 20112010
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
49
4. resulTaTen naar omgeving
WatEr
Bij de bespreking van de resultaten voor water beperken we ons tot de 5 sites met de grootste behoefte aan water: Ant-werpen en Doel in België, IJmuiden in Nederland en Ham-burg en Biebesheim in Duitsland.
■■ WaterverbruikBij haar verwerkingsprocessen verbruikt Indaver water van diverse oorsprong. Naast primaire bronnen zoals leidingwa-ter, oppervlaktewater en opgepompt grondwater investeert Indaver ook in het hergebruik van (afval)waterstromen, zo-genaamd secundair water. De volgende grafi eken geven een overzicht van het primair en secundair waterverbruik.
primair waterverbruik is het verbruik van water uit diverse primaire waterbronnen. Het betreft leidingwater, grondwa-ter opgepompt met behulp van grondwaterwinningsput-ten of oppervlaktewater (rivier-of kanaalwater).
Het hogere waterverbruik van de site Antwerpen ten op-zichte van de sites Hamburg en Biebesheim komt vooral door het verschil in het type natte gaswassing en in de aan-geleverde afvalstoff en van de draaitrommelovens.
■■ hergebruik van waterIndaver springt spaarzaam en rationeel om met water en probeert dus zo weinig mogelijk water uit primaire bron-
nen te verbruiken. Daarbij maakt ze maximaal gebruik van secundair water. Het gaat hier om selectief opgevangen regenwater van daken, wegennetten en verharde terreinen, alsook van afvalwater van de eigen verwerkingsinstallaties om aan de waterbehoefte van haar installaties te voldoen, indien de kwaliteit van het hergebruikte water hiervoor vol-staat.
Vooral site antwerpen leverde de afgelopen jaren zwa-re inspanningen voor hergebruik. Zo werd in 2011 circa 166 000 m³ water hergebruikt, ongeveer 20 % van de totale behoefte.
Enerzijds wordt potentieel verontreinigd regenwater uit riool Noord gebuff erd in de regenwatertank om daarna als proceswater voor de draaitrommelovens te dienen. Tevens wordt het spoelwater van de dioxinefi lters hergebruikt in de gaswassing van de draaitrommelovens.
De fysicochemische installatie FC2 heeft een 100 % Waste-to-Waste-aanpak. Hier wordt enkel intern afvalwater ge-bruikt om de waterbehoefte van de installatie te dekken. Het betreft meer specifi ek perkolaat van de deponie na voorbehandeling, potentieel verontreinigd regenwater (zone FC2) en effl uent van de waterzuiveringsinstallatie van de draaitrommelovens.
Waterverbruik per site
grondwater
leidingwater
oppervlaktewater
gedemineraliseerd water
secundair water
Antwerpen
Antwerpen
419 047 m3
242 818 m3
166 382 m3
Doel
Doel
507 853 m3
42 494 m3
Hamburg
Hamburg
3 556 m3
233 356 m3
39 968 m3100 614 m3
IJmuiden
IJmuiden
Gedemin. water 126 m3
Leidingwater 750 m3
103 442 m3
16 143 m3
Biebesheim
Biebesheim
Leidingwater 7 852 m3
116 427 m3
700 000
650 000
600 000
550 000
500 000
450 000
400 000
350 000
300 000
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
200 000
150 000
100 000
50 000
0
primair waterverbruik
hergebruik van water
50
IJmuiden vult 65 % van de waterbehoefte in met het spoel-water van Tata Steel. Site Doel zet het opgevangen dakre-genwater in als proceswater in de verbrandingsinstallaties. In Biebesheim wordt het effl uent van de emulsiebrekings-installatie (ESP) ingezet als proceswater in de draaitrom-melovens voor het koelen van de ovenslakken en voor de schoonmaak van het wagenpark. In Hamburg wordt water uit het reductiereservoir (gereinigd afvalwater uit de schei-dingsinstallatie plus regenwater) gebruikt als proceswater in de verbrandingsinstallatie. Daarnaast wordt het stoom-condensaat (afkomstig uit de levering van stoom aan het warmtedistributienet van Hamburg) hergebruikt in de draaitrommelovens.
■■ lozing van (afval)waterSite doel heeft een nullozer-statuut. Dit betekent dat en-kel sanitair en niet-verontreinigd regenwater mag worden geloosd. In 2011 noteerden we voor Doel een lozing van 4 170 m³ berekend op basis van 139 medewerkers (30 m³/medewerker/jaar).
In antwerpen werd in 2011 642 629 m³ geloosd in het op-pervlaktewater van de Schelde, na zuivering in de eigen wa-terzuiveringsinstallatie.
In ijmuiden is slechts een beperkt gedeelte van de geloos-de hoeveelheden afvalwater afkomstig van de zoutzuurre-generatie-eenheid van AROC. Het overgrote deel is afkom-stig van de andere Tata Steel-installaties op de site.
Het afvalwater van de vestigingen hamburg en biebes-heim wordt via leidingen afgevoerd naar gemeentelijke of – in het geval van Biebesheim – industriële waterzuiverings-installaties. Indaver Deutschland controleert regelmatig of het aangeleverde afvalwater aan de gevraagde kwaliteitsei-sen voldoet.
concentraties – 24u-gemiddelde norm Vuilvracht (in ton) 2011
Zwevend stof
60 mg/l
19,2mg/l
BOD30 mg/l
COD160 mg/l
Zn2 mg/l
Cu0,4 mg/l
Ni0,4 mg/l
Pb0,5 mg/l
As0,05 mg/lCr
0,4 mg/l
Hg0,02 mg/l
Mn1 mg/l
Mo1,5 mg/l
Sb0,85 mg/l
Cd0,01 mg/l
Co0,05 mg/l
Totaal N40 mg/l
Totaal P2 mg/l
91,6mg/l
0,1mg/l
0,01mg/l
0,01mg/l
0,003mg/l
0,002mg/l
0,001mg/l
0,0005mg/l
0,2mg/l
0,96mg/l
0,032mg/l
0,001mg/l
0,001mg/l
20,9mg/l
0,1mg/l 10,6
mg/l
24u-gemiddelde norm
prestaties 2011
lozing site antwerpen Geloosde vuilvracht site antwerpen
Zwevend stof 12,2
BOD 7,0
COD 57,2
Zn 0,04
Cu 0,004
Ni 0,005
Pb 0,002
As 0,0012
Cr 0,0005
Hg 0,0003
Mn 0,1
Mo 0,62
Sb 0,02
Cd 0,0006
Co 0,0006
Totaal N 13,0
Totaal P 0,1
”“““Indaver springt spaarzaam om met water.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
51
4. resulTaTen naar omgeving
BoDEM
■■ strikte naleving van wettelijke bepalingenDe regelgeving voor bodemsanering verschilt sterk van re-gio tot regio. Voor de Belgische vestigingen van Indaver is het bodemdecreet van het Vlaams Gewest de basis voor de regelgeving. Maar ook Nederland, Duitsland en Ierland heb-ben hiervoor een specifi eke wetgeving. Het spreekt voor zich dat Indaver op al haar sites strikt toeziet op de naleving van alle wettelijke bepalingen.
■■ preventie en proceduresIndaver neemt zelf ook de nodige preventieve en techni-sche maatregelen om het risico op bodem- en grondwa-tervervuiling te beperken. Zo gebeuren alle activiteiten op verhard terrein. Op risicolocaties wordt onder deze verhar-ding een bijkomende bodemafscherming (bijvoorbeeld HDPE-folie) of een extra vloeistofdichte vloer geplaatst. Op-slagtanks staan bovengronds, voorzien van een inkuiping en uitgerust met de nodige bewakings- en alarmsystemen. Regelmatige controles herleiden de risico’s tot een absoluut minimum; dankzij uitgewerkte procedures onderneemt Indaver snel de juiste acties.
■■ storten met oog voor de bodemStorten is de laatste optie bij afvalbeheer, maar het blijft noodzakelijk voor een aantal afvalstoff en dat niet nut-tig toegepast of thermisch verwerkt kan worden. Indaver weegt altijd zorgvuldig af of er voor de afvalstoff en in kwes-tie geen andere, meer hoogwaardige opties voorhanden zijn. Pas als het antwoord daarop ‘nee’ is, zal ze storten. Voor de milieuveilige exploitatie van haar stortplaatsen contro-leert Indaver strikt of de bodem voldoende beschermd is tegen insijpeling van afvalstoff en. Ze waakt er ook over dat er voldoende fi nanciële reserves zijn voor de eindafdekking en de nazorg wanneer de stortplaats niet langer gebruikt wordt. In België heeft Indaver twee stortplaatsen: Antwer-pen en Doel.
■■ storten in nederlandIndaver Nederland heeft op dit moment nog 2 stortplaat-sen in gebruik voor afvalstoff en die alleen door storten nog doelmatig verwerkt kunnen worden. Dit zijn stortplaats Noord- en Midden-Zeeland in Nieuwdorp en afvalberging Derde Merwedehaven in Dordrecht.
Vanaf januari 2013 is alleen de stortplaats in Zeeland nog in gebruik. Afvalberging Derde Merwedehaven wordt eind 2012, 5 jaar eerder dan gepland, gesloten op vraag van de omgeving. Na de sluiting krijgt de afvalberging een boven-afdichting, zodat ze recreatiegebied kan worden.
De locatie grenst namelijk aan het natuurgebied ‘de Bies-bosch’. In 2011 heeft de afvalberging met het oog op haar sluiting al informatiebijeenkomsten georganiseerd voor de overheid en voor belanghebbenden, met uitleg over de mo-gelijke inrichting nadien.
■■ storten in duitslandIndaver Deutschland beheert in Billigheim een deponie voor gevaarlijk afval zoals reststoff en uit industriële afval-waterbehandeling, gebruikt straalzand, verontreinigde grond en batterijen. De stortplaats, met een totaal volume van 930 000 m³, is sinds 1984 in gebruik en werd sindsdien voortdurend aangepast met de beste beschikbare technie-ken, waaronder meervoudige afdichting van ondergrond en oppervlakte. Het stort wordt veilig en milieuvriendelijk beheerd dankzij strikte controle en opvolging.
In Nieder-Ofl eiden beheert Indaver Deutschland een depo-nie van een industriële klant. Deze stortplaats wordt bin-nenkort gesloten. Indaver Deutschland doet de nazorg.
Indaver Deutschland (HIM) is al meer dan 20 jaar actief in de duurzame bodemsanering van oude, vervuilde indus-triegronden. Tot nu toe werden al 134 saneringsprojecten afgerond, goed voor een oppervlakte van zo’n 5,2 miljoen m². In totaal werd ongeveer 570 miljoen euro geïnvesteerd, ongeveer 35 miljoen m³ grondwater gezuiverd, ongeveer 1,3 miljoen ton vervuilde grond afgegraven en vervangen door schone grond en ongeveer 4 200 ton verontreinigd materiaal verwijderd. Voor deze projecten kreeg Indaver Deutschland al twee internationale onderscheidingen.
preventieve maatregelen en regelmatige controles beperken het risico op bodemverontreiniging tot een absoluut minimum.
52
Recuperatie van biogasDoor de vergisting van het organisch materiaal in de gestorte afvalstoffen ontstaat biogas om energie op te wek-ken. De twee stortplaatsen in Nederland zijn uitgerust met een stortgasont-trekkingsysteem en biogasmotoren. De totale hoeveelheid geproduceerde energie uit stortgas bedroeg in 2011 circa 125 240 GJ.Op de Hooge Maey in Antwerpen (Bel-gië) wordt al sinds 2004 biogas gere-cupereerd. Gasschachten en -leidingen halen het methaan uit de stortplaats. De elektriciteitsproductie steeg jaar na jaar – vandaag wekken al vier motoren ener-gie op voor ongeveer 4 800 gezinnen.Indaver, die de deponie exploiteert, is continu op zoek naar nieuwe technolo-gieën om het gas nog beter te recupe-reren. Zo vond ze een systeem waarbij wieken tot 30 meter diep fi jnmazig worden ingebracht. Op die manier kan
het hele stort ontgast worden. In 2010 was er een proefopstelling op 1 hectare. Bij goede resultaten wordt de techniek uitgebreid naar de volledige oppervlakte.
Arsenicum in Wiesbaden: huwelijk tussen sanering en hernieuwbare energieOp het terrein van een voormalige anilinefabriek met fuchsinesmeltbad in Wiesbaden in Duitsland waren de grond en het grondwater door het gebruik van arsenicum en arseenzuren bij het productieproces ernstig vervuild. Om het terrein te saneren koos Indaver Deutschland na zorgvuldig onderzoek voor het afgraven en weer aanvullen van de grond, in combinatie met de langdu-rige bescherming van het grondwater.De afgegraven gedeelten (in totaal ongeveer 900 m² met 30 ton arse-nicum) werden aangevuld met niet-verontreinigde grond. Maar daar bleef
het niet bij. Indaver Deutschland maakte van de gelegenheid gebruik om een hernieuwbare energiebron aan te boren. In de bouwput voor de sanering werden aardwarmtekorven geplaatst om het grondwater onder het aardop-pervlak geothermisch te exploiteren. De aardwarmtekorven werden geïntegreerd in het verwarmingssysteem van een na-burig bedrijf. Zo levert de sanering winst op bedrijfseconomisch en ecologisch vlak op.
STORTPLAATSEN VALORISEREN EN MILIEU-VEILIGE SANERING
Continu op zoek naar nieuwe technologieën
Foto’s:1. Controle van de gasschachten2. Deponie3. Biogasmotoren Hooge Maey
1
3
2
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
53
4. resulTaTen naar omgeving
IMpact op oMGEVInG: LoGIstIEkE VErBEtErInGEn
■■ effi ciëntere routesIn 2011 hebben Indaver Logistics, de logistieke dienstver-lener voor niet-gevaarlijk afval, en Indaver Log+, de dienst-verlener voor gevaarlijk afval, hun logistieke organisatie en wagenpark onder handen genomen. Om effi ciëntere routes uit te stippelen hebben ze een nieuw GPS-systeem inge-bouwd in hun vrachtwagens: truck navigation. Dit houdt rekening met de berijdbaarheid van wegen en de hoogte van bruggen.
De vrachtwagens van Indaver Logistics kregen meteen ook een track-and-tracesysteem. Daarmee kunnen ze continu worden gevolgd. Onverwachte opdrachten kan Indaver Lo-gistics meteen doorgeven aan een chauff eur op de baan, want aan de hand van het aantal kilometers kunnen ze zien wie het dichtst bij de laadplaats is. De vrachtwagens van Indaver Log+ krijgen dit systeem dit jaar.
■■ opleiding chauff eursIndaver Logistics en Indaver Log+ staan erop dat hun chauf-feurs op de hoogte zijn van de laatste wetswijzigingen voor de wegcode en de veiligheid, en dat ze mee zijn met orga-nisatorische aanpassingen zoals de indeling van het contai-nerpark of het onderhoud van vrachtwagens en containers. Daarom organiseerden ze in 2011 verschillende bijscholin-gen. Indaver Logistics en Indaver Log+ zorgden ook voor de wettelijk verplichte chauff eursopleiding vakbekwaamheid. Bij Log+ kregen chauff eurs ook al twee keer de cursus eco-logisch en defensief rijden. Deze wordt geregeld herhaald voor nieuwe krachten. Hun chauff eurs worden ook gesensi-biliseerd rond hun brandstofverbruik.
■■ energiezuinige voertuigenIndaver Logistics en Indaver Log+ vervangen systematisch hun oude vrachtwagens met Euro 2-motoren door nieuwe vrachtwagens met Euro 5-motoren. Die hebben een veel la-gere uitstoot. In 2011 werden 4 vrachtwagens vervangen. Twee derde van de voertuigen van Logistics is nu uitgerust met minimaal een Euro 4-motor, en ook bij Log+ hebben op enkele uitzonderingen na alle vrachtwagens een Euro 4- en Euro 5-motor.
■■ effi ciënt transportIn Vlaams-Brabant brengen ophaalwagens of containerwa-gens van Indaver Logistics het huishoudelijk afval (ongeveer 145 000 ton per jaar) naar 4 verschillende tussenopslagplaat-sen. Daar wordt het afval in grote volumeopleggers (wal-king fl oors) geladen voor effi ciënt transport. Dit gebeurt al zo sinds 2005, maar sinds juli 2011 voeren ze via deze over-slagcentra 20 000 ton grofvuil extra per jaar af.
■■ ritten optimaliserenGezien de strakkere voorwaarden voor het ADR-afval dat Log+ ophaalt, door de risico’s verbonden aan het opslaan en verpakken ervan, wordt de tussenopslag tot een minimum beperkt. De meeste klanten proberen hun afvalstoff en opti-maal op te bulken, zodat de schuifzeilopleggers of tankwa-gens van Log+ daar volgeladen kunnen worden. Ze kunnen met het afval dan meteen naar het verwerkingscentrum.
Wanneer een klant slechts een beperkte hoeveelheid afval laat ophalen, doet Indaver Log+ er alles aan om deze kleine partijen te combineren met andere deelzendingen (groupa-ge). Zo optimaliseren we ritten, verbruiken onze vrachtwa-gens minder kilometers en stoten ze minder CO2 uit.
met effi ciëntere routes en energiezuinige voertuigen beperkt indaver de uitstoot.
54
■■ log+ KalloOm het groter aandeel in de markt met Indaver Gevaarlijk Afval in Hoek op te vangen heeft Log+ Kallo vernieuwingen doorgevoerd. Het intermodaal vervoer komt in beeld (aan-voer van gevaarlijk afval van Bonfol/BASF per trein). Log+ Kallo is ook begonnen met hubs, zodat chauff eurs niet no-deloos kilometers moeten doen voor ze aan hun opdracht beginnen. Er zijn meer tankcontainers en -opleggers, zodat gerichter aangestuurd wordt en er minder schoonmaak-beurten nodig zijn. Log+ kan de zogenaamde melkronde (aaneensluitende opdrachten) frequenter doen en ook re-touropdrachten, bijvoorbeeld leveren op Hoek en vracht meenemen voor Antwerpen, zijn mogelijk.
■■ afval per spoor naar verwerking met energievalorisatie
Voor de sanering van een oude Zwitserse stortplaats voor gevaarlijk afval is Indaver een belangrijke partner. In haar Europese thermische verwerkingsinstallaties in Antwerpen, Biebesheim en Hamburg wordt het merendeel van de afge-graven stortgrond veilig verwerkt en energetisch gevalori-seerd. Ook het transport naar de installaties gebeurt op een duurzame manier, namelijk per spoor in speciaal daarvoor voorziene containers. Het project zal ongeveer vier jaar in beslag nemen.
DUITSLAND
Partnerschappen voor duurzaam ondernemen
Indaver Deutschland biedt haar klanten in Duitsland en
internationaal oplossingen voor afvalbeheer en afvalver-
werking. Als onderdeel van de Indaver Groep is HIM sinds
1972 in haar eigen provincie Hessen, een dichtbevolkt
industriegebied, offi cieel hoofdverantwoordelijk voor de
verwerking van industrieel en gevaarlijk afval.
Daarom is Indaver ook lid van de Milieualliantie hessen.
Dit samenwerkingsverband is in mei 2000 opgericht door
de deelstaatregering en de ondernemers van Hessen. Het
wil het duurzaam en ecologisch verantwoord onderne-
men in de deelstaat aanzwengelen, Hessen aantrekkelij-
ker maken voor bedrijven en de bureaucratie en onno-
dige controles voor bedrijven verminderen.
Er zijn nu 1 080 deelnemers. Met de Milieualliantie heb-
ben ze al heel wat bereikt: vereenvoudigde procedures
voor de deelnemende bedrijven, meer eigen verantwoor-
delijkheid voor het respecteren van de wettelijke normen,
minder verbruik van natuurlijke hulpbronnen, goedkope-
re afvalverwerking, betere samenwerking met toezicht-
houdende overheden, snellere informatieoverdracht en
een beter bedrijfsimago.
Een gelijkaardig partnerschap bestaat ook tussen de
industriële bedrijven van hamburg, waaronder AVG-
Indaver Deutschland, en de stad Hamburg. Het Milieu-
partnerschap Hamburg wil een duurzame manier van
zakendoen promoten die zuinig omspringt met grond-
stoff en. In dit partnerschap gaan milieubescherming en
economische resultaten hand in hand. AVG schrijft zich in
dat partnerschap in met zijn systemen voor milieubeheer,
energiebeheer en materialenrecuperatie.
”““““Indaver verkleint
systematisch de ecologische voetafdruk van haar logistiek.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
55
4. resulTaTen naar omgeving
VaLorIsatIE Van MatErIaLEn
Indaver streeft in al haar activiteiten naar het sluiten van kringlopen en terugwinnen van materialen. Slechts een zeer kleine hoeveelheid reststoff en wordt fi naal op een deponie gestort.
We combineren de verregaande valorisatie van materialen met het omzetten van afval in energie. Dankzij onze vernieu-wende aanpak en continu streven naar verbetering kunnen we onze processen optimaliseren en steeds betere produc-ten en diensten leveren. We stellen in heel Europa vast dat lidstaten met een goed uitgebouwde Waste-to-Energy-in-frastructuur ook de hoogste recyclagegraad hebben.
■■ duurzaam materialenbeheerIndaver is erg actief in de effi ciënte terugwinning van ma-terialen voor nuttige toepassing of recyclage. Indaver heeft sorteer-, zuiverings- en recyclage-installaties voor PMD, papier-karton, plastics, kwikhoudende lampen, zoutzuur en solventen. Bio-organische materialen zoals GFT en groen-afval worden omgezet in compost of biomassa. Dankzij effi ciënt sorteren en zuiveren van selectief ingezamelde af-valstromen maken we optimale recyclage mogelijk. De ge-recupereerde materialen voldoen aan de hoogste eisen en normen van de recyclage-industrie, zodat haar eindproduct goed is.
Ook bij thermische verwerking streven we ernaar om zo-veel mogelijk materialen terug te winnen. Herbruikbare en recyclebare fracties worden vooraf verwijderd. Dankzij een geavanceerde asbehandeling worden materialen maximaal gevaloriseerd na verbranding in de roosterovens.
■■ pmd: de duurzame kringloopeconomieDe PMD-sorteerinstallatie (PMD = plastic fl essen, metalen verpakkingen en drankkarton) in het Milieupark in Wille-broek kan 30 % verwerken van het PMD dat selectief wordt ingezameld in Vlaanderen. Tijdens het sorteerproces mo-gen geen onzuiverheden of gevaarlijke stoff en bij de recy-clebare delen belanden. Deze grondstoff en worden nadien namelijk niet alleen opnieuw ingezet voor industriële toe-passingen, zoals bouwmaterialen, maar ook voor producten van elke dag, zoals fl eecetruien, matrasvullingen, toiletpa-pier of conservenblikken.
■■ nauwkeurige pmd-recyclage dankzij vernieuwende methodes
Indaver verfi jnt de PMD-sortering regelmatig met de beste beschikbare technieken om zo te voldoen aan de steeds strengere criteria van de recyclage-industrie. Het hart van de PMD-installatie zijn de hoogtechnologische optische scheiders. Om de materialen nog recyclebaarder te maken
Indaver levert de oplossing voor hergebruik van slib
Impex, een onderdeel van Indaver Nederland, heeft in
2011 in eigen beheer twee installaties ontworpen en
gebouwd op maat van de klant. Deze installaties zijn
een essentiële schakel in de keten van hergebruik van
reststoff en.
Met de eerste nieuwe installatie van Impex, bij Tata Steel
in IJmuiden, kan het slib uit een gaswassingsproces
worden hergebruikt. Per jaar wordt bij Tata Steel onge-
veer 250 000 ton slib behandeld. Na persing levert de
nieuwe installatie 100 000 ton fi lterkoek op die Tata Steel
opnieuw inzet in zijn productieproces.
Het tweede project van Impex in 2011 was voor een
klant in de food-industrie. Het ging om een installatie
voor de ontwatering van slib met een aanvullende was-
beurt voor de slibkoek. Impex ontwierp deze installatie
op vraag van de klant. Ze kan zwavel uit de slibkoek af-
scheiden, zodat de kunstmestindustrie de koek opnieuw
kan gebruiken. Met deze klant is een BOO-overeenkomst
gesloten.
Indaver Impex is een expert in de scheiding van vaste en
vloeibare stoff en. Ze zet mobiele installaties in of voert
complete Build Own Operate-projecten (BOO) uit, waarbij
Impex dat luik van het afvalbeheer van een bedrijf volle-
dig voor haar rekening neemt en de klant ontlast. Eerder
bouwde Indaver ook al een zoutzuurregeneratie-installa-
tie (AROC) op het terrein van Tata Steel in IJmuiden.
56
heeft Indaver in 2011 haar sorteerinstallatie uitgebreid met een ballistische scheider. Daarmee bant Indaver folies en klein residu, producten die niet bij PMD thuishoren, uit het sorteerproces en wordt de automatische sortering nauw-keuriger.
■■ KwaliteitscontroleHet gros van het PMD komt van huishoudens en wordt aan-geleverd in opdracht van openbare besturen. Fost Plus stelt samen met het openbaar bestuur het lastenboek voor de verwerking op, dat per materiaalsoort in detail beschrijft aan welke strenge kwaliteitseisen de uitgesorteerde mate-rialen moeten voldoen.
Fost Plus controleertGemiddeld om de twee maanden voert een erkend con-troleorganisme voor Fost Plus kwaliteitscontroles uit op de geproduceerde balen van plastic fl essen en fl acons en van drankkartons in de sorteercentra. Niet meer dan 5 % van de inputstroom mag verloren gaan in het residu, de materiaal-soorten in het PMD moeten dus een zeer hoge zuiverheids-graad hebben.
Kwaliteitscontroles Fost plus
materiaalsoort aantal controles in 2011
Gemiddelde zuiverheidsgraad
PET helder 15 99 %
PET blauw 7 99,4 %
PET groen 7 99,3 %
HDPE 6 99,6 %
Drankkarton 6 99,4 %
Metaal Geen metingen in 2011
Non-ferro 1 93,2 %
Indaver controleert zelfOm de controles van Fost Plus een stapje voor te zijn en het sorteerproces tijdig bij te sturen, voert Indaver Willebroek zelf kwaliteitscontroles uit. Alle PMD-leveringen krijgen een eerste visuele controle. Daarnaast doet een kwaliteitsmede-werker gemiddeld tweemaal per dag procescontroles op de eindproducten en/of het residu.
De recycleur controleertTot slot heeft ook de koper van de materialen het recht om de producten terug te sturen als die niet voldoen aan de ei-sen. Fost Plus controleert de eindverwerkers op de kwaliteit en de toepassingen van de eindproducten. In 2011 hebben recycleurs partijen noch individuele balen teruggestuurd.
Traceerbaarheid van gegevensAlle partners van de inzameling, sortering en recyclage van PMD moeten hun gegevens in een centrale databank (Profost) registreren. Op die manier is elke vracht geïdentifi -ceerd, van de inzameling tot de eindtoepassing. Daarenbo-ven zijn de balen met uitgesorteerde producten gelabeld, zodat elke baal tot aan de bron getraceerd kan worden.
Ook in het Nederlandse Goes heeft Indaver een inzamel- en sorteercentrum voor kunststoff en. In 2011 werd 2 372 ton gesorteerd en gezuiverd.
■■ recyclage van papierMet het oud papier en karton dat Indaver Willebroek recu-pereert worden nieuwe papiersoorten, isolatiematerialen en vulstoff en gemaakt. Kartonkwaliteiten worden gerecy-cleerd tot allerlei soorten hoogwaardige verpakking.
Voor de recyclage van papier en karton werkt Indaver zowel voor openbare besturen als voor het bedrijfsleven. In Wille-broek verwerkt Indaver het papier volgens de specifi caties van de recyclage-industrie in binnen- en buitenland.
Papier versnipperen is met het oog op recyclage een be-langrijke voorbehandelingstechniek. Op die manier kunnen de wikkelfolies rond reclamedrukwerk van het papier ge-scheiden worden. Zo krijgt voorbehandeld papier een hoge zuiverheidsgraad.
Bedrijven of besturen die vertrouwelijke documenten wil-len vernietigen kunnen die ook laten versnipperen in het Milieu park.
Indaver onderscheidt niet minder dan 60 verschillende kwa-liteiten van papier, wat interessante mogelijkheden biedt voor de productie van gerecycleerd papier met samenstel-lingen op maat.
Voordeligste oplossing
Indaver adviseert bedrijven over de voordeligste
oplossing voor hun afval en onderzoekt of het
recyclebare verpakkingsafval in aanmerking komt
voor de Val-I-Pac-premie voor bedrijven die sorte-
ren. Indaver Willebroek is de centrale partner in dit
premiestelsel. Zowel de klant als Indaver Willebroek
kan fi nancieel wel varen bij een aangifte. Indaver is
ook een erkend Recovinyl-recyclagebedrijf. Dankzij
de samenwerking met Recovinyl krijgen klanten
van Indaver een subsidie voor elke ton PVC-afval
dat zij aanleveren.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
57
4. resulTaTen naar omgeving
In het Nederlandse Goes heeft Indaver een installatie waar papier en karton gerecycleerd worden, in 2011 goed voor 31 264 ton gerecycleerd materiaal.
■■ oplossing voor elke kunststofIn Willebroek behandelt Indaver ook alle types van verpak-kingsfolie, bouwfolie en landbouwfolie. Ze worden naar kwaliteit uitgesorteerd en voorbehandeld voor diverse recy-clagetoepassingen in binnen- en buitenland. Folies worden hier opgebaald, klaar voor transport.
Harde plastics worden uitgesorteerd naar kleur, soort en kwaliteit vooraleer ze naar de reyclage-industrie worden gebracht. Daar worden ze verwerkt tot regranulaten om samen met nieuwe plastic korrels ingezet te worden in de productie van nieuwe plastics.
Indien recyclage niet mogelijk is, worden de plastics ver-werkt in de voorbehandelingsinstallatie voor energierijk af-val in Doel. Daar worden ze verwerkt tot pellets die dienen als brandstof voor kalk- en cementovens.
Willebroek is dus een waar kenniscentrum voor de verwer-king van kunststoff en. Afhankelijk van het type kunststof dat de klant aanbiedt, wordt de beste verwerkingsmethode bepaald. Op die manier biedt Indaver haar klanten een op-lossing voor alle plastics.
■■ recyclage van lampenDe recyclage-installatie voor kwikhoudende lampen in Doel verwerkt jaarlijks ongeveer 30 miljoen lampen. Alle kwik-houdende lampen die in België selectief worden ingeza-meld en de helft van de lampen uit Nederland worden in deze installatie verwerkt. Dankzij geavanceerde technieken kunnen we tot 95 % van het materiaal, voornamelijk glas en metaal, recycleren. Doorgedreven scheidingstechnie-ken zuiveren de materialen. De lampen bevatten een kleine hoeveelheid kwik dat onder veilige omstandigheden ver-wijderd wordt.
In de fl uorescentiepoeders van deze lampen zitten ook ele-menten en metalen die op dit moment nog niet worden gerecupereerd, maar waarnaar steeds meer vraag is op de
papier
solventenrecuperatie
plastics
zoutzuurregeneratie
Groen/GFT
Kwikhoudende lampen
belgië24 259 ton
belgië16 030 ton
belgië2 046 ton
belgië29 833 ton
nederland2 372 ton
nederland31 264 ton
ierland1 163 ton
nederland112 040 ton
nederland395 170 ton
pmd
bodemassen*
* bodemassen die verder verwerkt worden in de asbehandelings installatie op site doel
Teruggewonnen materialen in eigen installaties
belgië2 512 ton
belgië3 149 ton
belgië89 743 ton
58
De Europese hoogtechnologische eco-nomie draait niet zonder grondstoffen, maar ze is voor de bevoorrading ervan erg afhankelijk van de import van steeds duurdere grondstoffen. Om onafhan-kelijker te worden van het kransje grondstofproducenten adviseert Europa om maximaal te recycleren.Ook Indaver heeft daarin een rol te spelen. Ze doet dat momenteel via onderzoek en is actief bij verschil-lende platformen die de kringloop van materia len willen sluiten.
FischZo is Indaver lid van de vzw Fisch. Fisch is een project van Essenscia Vlaanderen, de federatie van de chemische indus-trie. Fisch staat voor Flanders Strategic Initiative for Sustainable Chemistry. Deze vzw wil er via duurzame innovaties voor zorgen dat de Vlaamse chemische, kunststoffen- en life sciences-industrie haar internationale koppositie behoudt. Indaver kan als dienstverlener aan de chemische industrie projecten uitvoeren om materiaal- en energiekringlopen te sluiten.
CreasistreOns bedrijf is ook nauw betrokken bij het project Creasistre. Dat staat voor ‘creative valorisation of side streams’. De bedoeling is samenwerking tussen bedrijven of industrietakken rond (afval)stoffen te faciliteren. Zo zal één bedrijf de (afval)stoffen van een ander bedrijf nuttig kunnen inzetten in zijn produc-tieproces. Zo worden ze hergebruikt of gerecycleerd. De eerste realisaties zijn voorzien voor 2012.
Vlaams Algen PlatformIndaver maakt ook deel uit van het Vlaams Algen Platform. Dat onderzoekt hoe algen geproduceerd kunnen worden en hoe met algen verontreinigende componenten uit het afvalwater (NOx) en rookgassen (NOx en CO2) kunnen verwijderd worden.
KennisplatformOok veelbelovend is het kennisplat-form voor de recyclage van zeldzame aardmetalen. Zeldzame aardmetalen zijn eigenlijk niet zeldzaam, maar komen zelden geconcentreerd voor op aarde (in
bijvoorbeeld ertsen). Zeldzame aardme-talen worden gebruikt voor veel nieuwe technologieën, van windturbines over computerschermen tot hybride auto’s. In kwikhoudende TL-lampen, die verwerkt worden in de installatie van Indaver Relight in Doel, zitten bijvoor-beeld fracties van deze metalen. Deze TL-lampen zijn dus een mogelijke bron van zeldzame aardmetalen.
Omdat het aanbod van deze aardele-menten de vraag niet volgt, zien steeds meer industrieën in Europa brood in effi ciëntere recyclage om deze grond-stoffen terug te winnen. Dat kan door end-of-lifeproducten met essentiële grondstoffen effi ciënter in te zamelen, te verwerken en te recycleren, opdat de waardevolle zeldzame aardelementen niet verloren gaan. Ook Indaver is be-trokken bij projecten om deze grond-stoffen te recupereren.
HOE DE MATERIAAL-KRINGLOOP SLUITEN
Indaver timmert mee aan EU-beleid voor maximale recyclage
Foto’s:1-3. Indaver Relight2. Proefproject Vlaams Algen Platform
1
3
2
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
59
4. resulTaTen naar omgeving
internationale markt. Het gaat om zogenaamde zeldzame aardelementen of zeldzame aardmetalen. Indaver is betrok-ken bij een kennisplatform dat onderzoekt hoe deze materi-alen kunnen worden teruggewonnen.
■■ recyclage van solventenIn Antwerpen maakt Indaver oplosmiddelen met een kook-punt tussen 55°C en 220°C klaar voor recyclage. De installa-tie bestaat uit een dunne-fi lmverdamper met een capaciteit van 8 000 ton vervuild solvent per jaar. Het solvent verdampt met de gerecupereerde warmte van de draaitrommelovens. De installatie garandeert een hoog rendement en een hoge kwaliteit. De gezuiverde solventen kunnen na de behande-ling opnieuw gebruikt worden.
In Dublin, Ierland, baat Indaver eveneens een installatie uit voor de behandeling van solventen. Na de verwerking komen ze in aanmerking voor hergebruik of kunnen ze als secundaire brandstof ingezet worden.
In 2011 recycleerde Indaver circa 3 000 ton solventen in haar installaties in België en Ierland.
■■ recyclage van zoutzuurHet zoutzuur dat AROC regenereert voldoet aan het Build Own Operate-contract tussen AROC en Tata Steel. In 2011 zijn geen kwaliteitsafwijkingen vastgesteld.
■■ Verwerking van bio-organisch afval tot biomassa en compost
Indaver verwerkt in België en Nederland bio-organisch afval tot biomassa en compost. Het gaat om huishoudelijk GFT-afval, organisch bedrijfsafval en groenafval van bedrijven, tuiniers en gemeenten. De compost, een goede bodemver-beteraar, vindt zijn weg naar de land- en tuinbouw. De bio-massa vervangt in energiecentrales primaire brandstoff en. (zie pagina 28-29)
■■ Terugwinning van materialen bij thermische verwerkingRoosterovens
Van de totale hoeveelheid afvalstoff en die verwerkt worden in de roosterovens komt minder dan 3 % als restfractie na asbehandeling op de deponie terecht. De asbehandeling verwerkt namelijk de bodemassen uit de roosterovens tot diverse nuttige eindproducten: ferro- en non-ferro-metalen, granulaten en een zandfractie. De metalen worden als se-cundaire grondstof gecommercialiseerd. De granulaten dienen als vormgegeven of niet-vormgegeven bouwstof, bijvoorbeeld bij funderingswerken. De zandfractie wordt nuttig ingezet bij bouw- of stabiliteitstoepassingen op stort-plaatsen.
WervelbedinstallatiesIn de wervelbedinstallaties wordt de metaalfractie groten-deels op voorhand verwijderd. De fractie wordt in de voor-behandelingsinstallatie voor energierijk afval (VEA) gerei-nigd om opnieuw te worden gebruikt.
DraaitrommelovensDe slakkenopwerking ontijzert de bodemassen uit de draai-trommelovens, met een hoogwaardige metaalfractie voor recyclage als resultaat. Bij de draaitrommelovens ligt het accent eerder op milieuveilig verwerken van gevaarlijke af-valstoff en.
■■ Terugwinning materialen via onze participaties bij derden
Indaver heeft naast haar eigen recyclageactiviteiten een breed gamma van recyclageactiviteiten via participaties en structurele samenwerkingen. Op die manier levert Indaver een belangrijke bijdrage tot de recyclage van selectief inge-zameld afval. Via haar participaties in SPANIN en Vlar papier draagt Indaver haar steentje bij tot de terugwinning van meer dan 600 000 ton hout en papier.
”““““Indaver wil zoveel
mogelijk materialen terugwinnen en afval omzetten in energie.
60
DuurZaaM oMGaan MEt EnErGIE
■■ energie besparen en energie recupererenIndaver streeft naar een rationeel energieverbruik voor al haar installaties en probeert zo weinig mogelijk primaire fossiele energiebronnen te gebruiken. We doen dat zowel voor de installaties als voor de logistieke activiteiten.
We zetten ook zoveel mogelijk vernieuwende technologie-en in om energie te recupereren uit afval. Meer nog, dankzij verregaande energierecuperatie uit verbranding hebben heel wat van onze installaties bijna geen fossiele brandstof-fen meer nodig. Integendeel, ze produceren zelf energie die we in onze gebouwen en installaties gebruiken en aan buur-bedrijven of gezinnen leveren.
■■ Fossiele brandstoff en beperkenBij de thermische verwerking van industriële en gevaarlijke afvalstoff en willen we zo weinig mogelijk fossiele brandstof-fen gebruiken. In de eerste plaats zetten we hoogcalorisch afval in als vervangende steunbrandstof om de verbran-dingsoven optimaal te doen werken. Dankzij een goede afvalmix kan op die manier laagcalorisch, gevaarlijk afval vernietigd worden zonder fossiele brandstoff en. De energie die tijdens deze thermische verwerking vrijkomt wordt ver-volgens via de stoomketel teruggewonnen. Deze gerecu-pereerde energie wordt direct gebruikt onder de vorm van stoom of in een turbine omgezet in elektriciteit.
DraaitrommelovensIn 2011 verwerkten de draaitrommelovens in Antwerpen 123 389 ton afvalstoff en. De energetische inhoud van de stoom (20 bar en 215°C) die de draaitrommelovens in 2011 produceerden bedroeg 822 963 GJ. Hiervan was 91 177 GJ af-komstig van het verbruik van fossiele brandstoff en (afvalolie en stookolie). Ongeveer 90 % van de energierecuperatie in de ketel was afkomstig van het verwerkte afval. Een deel van deze stoom gebruikt Indaver rechtstreeks, bijvoorbeeld om solventen te distilleren en gebouwen te verwarmen. Een turbine met een capaciteit van 3,3 megawatt zet de rest van de stoom om in elektriciteit. In 2011 produceerde Indaver in Antwerpen 20 737 MWh elektriciteit.
De draaitrommelovens in Biebesheim verwerkten 112 504 ton afvalstoff en. De energierecuperatie in de ketel bedroeg 767 877 GJ. 134 574 GJ was afkomstig van het ver-bruik van fossiele brandstoff en.
De draaitrommelovens in Hamburg verwerkten 134 335 ton afvalstoff en. De energierecuperatie in de ketel bedroeg 1 273 327 GJ. Slechts 231 406 GJ was afkomstig van het verbruik van fossiele brandstoff en. 33 % van de gerecupe-reerde energie werd onder de vorm van stoom gebruikt op de site. Met de rest van de stoom werden gebouwen in de omgeving verwarmd. Door de rechtstreekse levering van
Indaver bouwt nieuwe stoomturbine in Doel
Dankzij de bouw van een nieuwe stoomturbine kan Indaver in Doel zowel stoom leveren aan Electrabel als zelf extra elektriciteit aanmaken met de stoom uit de roosteroven.
De bouw van deze stoomturbine zat al in het ontwerp van roosteroven 3 in 2001. Indaver verkoos toen echter om de stoom thermisch te valoriseren en zelf geen turbine te bouwen. Hiervoor sloot Indaver een contract van 15 jaar af met Electrabel. Electrabel legde een stoomleiding aan en verkocht op haar beurt de stoom aan een naburig bedrijf. Dit contract loopt binnenkort af.
Indaver gaat nu toch de turbine installeren. Zo heeft ze maximale fl exibiliteit, ze kan ervoor kiezen om
stoom te leveren aan Electrabel of om zelf elektriciteit te produceren.
De werken voor de turbine beginnen in april 2012, de turbine zelf wordt geplaatst in augustus. Het project is een gezamenlijk initiatief van Indaver en SITA. Vanaf november 2012 begint ze te draaien.
De nieuwe turbine kan 111 ton stoom per uur verwerken, goed voor 24 MW elektriciteit. Dankzij deze derde turbine kunnen we op de site in Doel in totaal maximaal 87 MW elektriciteit produceren. Gemiddeld zullen we 75 MW produceren, voldoende voor 170 000 gezinnen. Dat is ongeveer het aantal inwoners van de stad Antwerpen.
Indaver bouwt nieuwe stoomturbine in Doel
Dankzij de bouw van een nieuwe stoomturbine kan Indaver in Doel zowel stoom leveren aan Electrabel als zelf extra elektriciteit aanmaken met de stoom uit de roosteroven.
De bouw van deze stoomturbine zat al in het ontwerp van roosteroven 3 in 2001. Indaver verkoos toen echter om de stoom thermisch te valoriseren en zelf geen turbine te bouwen. Hiervoor sloot Indaver een contract van 15 jaar af met Electrabel. Electrabel legde een stoomleiding aan en verkocht op haar beurt de stoom aan een naburig bedrijf. Dit contract loopt binnenkort af.
Indaver gaat nu toch de turbine installeren. Zo heeft ze maximale fl exibiliteit, ze kan ervoor kiezen om
stoom te leveren aan Electrabel of om zelf elektriciteit te produceren.
De werken voor de turbine beginnen in april 2012, de turbine zelf wordt geplaatst in augustus. Het project is een gezamenlijk initiatief van Indaver en SITA. Vanaf november 2012 begint ze te draaien.
De nieuwe turbine kan 111 ton stoom per uur verwerken, goed voor 24 MW elektriciteit. Dankzij deze derde turbine kunnen we op de site in Doel in totaal maximaal 87 MW elektriciteit produceren. Gemiddeld zullen we 75 MW produceren, voldoende voor 170 000 gezinnen. Dat is ongeveer het aantal inwoners van de stad Antwerpen.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
61
4. resulTaTen naar omgeving
energierecuperatie 2011
draaitrommelovens antwerpen
Energierecuperatie in ketel 822 963 GJ
Stoom eigen gebruik 176 372 GJ
Elektriciteitsproductie 20 737 MWh
Elektriciteit aankoop 4 868 MWh
Elektriciteit extern gebruik 1 143 MWh
Elektriciteitsverbruik draaitrommelovens 19 973 MWh
Elektriciteit Solventen 224 MWh
Elektriciteit Fysicochemie 1/2 649 MWh
El. verbruik andere installaties op de site 3 461 MWh
draaitrommelovens biebesheim
Energierecuperatie in ketel 767 877 GJ
Elektriciteitsproductie 25 716 MWh
Electriciteit aankoop 1 942 MWh
Elektriciteit extern gebruik 3 800 MWh
Elektriciteit intern gebruik 23 858 MWh
draaitrommelovens hamburg
Energierecuperatie in ketel 1 273327 GJ
Stoom eigen gebruik 422 700 GJ
Stoom externe levering 242 252 MWh
Elektriciteit aankoop 22 273 MWh
Elektriciteit intern gebruik 22 273 MWh
roosterovens doel
Energierecuperatie in ketel 3 165 927 GJ
Processtoom intern gebruik 176 617 GJ
Processtoom naar WBO 269 286 GJ
Processtoom extern gebruik 964 312 GJ
Elektriciteitsproductie totaal 142 170 MWh
Elektriciteit intern gebruik 30 074 MWh
Elektriciteit extern gebruik 112 096 MWh
Wervelbedovens doel
Energierecuperatie in ketel 3 763 274 GJ
Processtoom intern gebruik 103 650 GJ
Processtoom extern gebruik 0 GJ
Elektriciteitsproductie WBO-stoom * 306 650 MWh
Elektriciteitsproductie ROx-stoom * 23 116 MWh
Elektriciteit intern gebruik 78 098 MWh
Elektriciteit extern gebruik 228 552 MWh
*Totale elektriciteitsproductie = 329 766 mWh
stoom aan het warmtenet van Hamburg bespaart de in-stallatie op primaire brandstoff en en wordt een zeer hoge energie-effi ciëntie bereikt waardoor de oven op termijn in aanmerking kan komen voor het R(ecovery)-statuut.
RoosterovensDe roosteroventechnologie is de meest ecologische en toekomstgerichte keuze voor de eindverwerking van heel wat niet-recyclebaar restafval, aangezien zij energie het ef-fi ciëntst recupereert. Het afval wordt verwerkt dankzij de energie-inhoud van de afvalstoff en zelf. Enkel tijdens op-startfases – bijvoorbeeld na een stilstand – worden fossiele brandstoff en ingezet.
In 2011 kwam 99 % van de energierecuperatie in de ketel van verwerkte afvalstoff en. De energierecuperatie uit fossie-le brandstoff en bedroeg slechts 31 221 GJ. De roosterovens verwerkten in 2011 383 348 ton afval. De energetische in-houd van de stoom (40 bar, 400°C) die bij het afkoelen van de rookgassen in de roosterovens werd geproduceerd, be-droeg circa 3 165 927 GJ. Ongeveer een derde van de gepro-duceerde stoom deed dienst als proceswarmte in een na-burig chemiebedrijf, de rest werd omgezet in 142 170 MWh elektriciteit.
WervelbedinstallatiesRationeel energiebeheer was van bij het ontwerp een be-langrijk aandachtspunt voor de wervelbedinstallaties. De installatie zet de energie-inhoud van de afvalstoff en om in elektriciteit.
In 2011 verwerkten de drie wervelbedovens 559 870 ton afvalstoff en. De energetische inhoud van de stoom (40 bar, 400°C) die bij afkoeling van de rookgassen in de wervel-bedovens werd geproduceerd, bedroeg circa 3 763 274 GJ. De energierecuperatie uit fossiele brandstoff en bedroeg 27 620 GJ. Meer dan 99 % van de energierecuperatie in de ketel was te danken aan de verwerking van afvalstoff en.
De stoomturbinegenerator van de wervelbedovens produ-ceerde in 2011 in totaal 329 766 MWh elektriciteit. Hiervan was 306 650 MWh afkomstig van stoom van de wervelbed-ovens en 23 116 MWh van stoom van de roosterovens.
62
■■ KlimaatStoom en stroom leveren aan de omgeving
In Doel produceert Indaver energie bij de thermische ver-werking van huishoudelijk afval, vergelijkbaar bedrijfsafval en slib.
Hernieuwbare energie – CO2-emissiebalansEen deel van het afval dat thermisch verwerkt wordt in de roosterovens en de wervelbedovens is organisch-biolo-gisch; het is een hernieuwbare energiebron. Een evenredig deel van de geproduceerde elektriciteit is dan ook groene stroom. Indaver is met haar site Doel een belangrijke produ-cent van groene stroom.
De CO2-emissie is de totale uitstoot door de verbranding van afvalstoff en die zowel een organisch-biologische als een fossiele fractie bevat. Er wordt altijd CO2 geproduceerd bij thermische verwerking. In 2011 bedroeg de CO2-emissie 973 096 ton voor Doel en 121 895 ton voor Antwerpen. In Doel is ongeveer de helft van de CO2 afkomstig van bio-massa en dus klimaatneutraal. In Duitsland bedroeg de CO2-
emissie 119 898 ton voor Biebesheim en 140 493 ton voor Hamburg. Door energie terug te winnen tijdens de verbran-ding van afvalstoff en vermijden we de helft van de CO2 die wordt uitgestoten voor de productie van energie met fos-siele brandstoff en.
Kleinere ecologische voetafdruk voor logistiek en bedrijfsprocessen
Indaver beperkt het gebruik van fossiele brandstoff en in al haar activiteiten. Zo verkleinen we systematisch de ecologi-sche voetafdruk van onze logistiek. We investeren in milieu-vriendelijke vrachtwagens, optimaliseren routes en pro-moten verantwoord rijgedrag bij onze chauff eurs. Indaver spoort haar medewerkers overigens ook aan om bij elke activiteit spaarzaam om te springen met energie – of het nu gaat om de verlichting in de kantoren of het beheer van de bedrijfswagens. (zie pagina 53)
verwerking afvalstoff en
uitgestotenemissie CO2:973 096 ton
Thermische verwerking afvalsto� en site Doel
vermedenemissie CO2:364 560 ton
Geproduceerde energie spaart in de ruimere
economie CO2-emissies uit
verminderde emissie CO2:519 085 ton
Biomassa is CO2-neutraal
klimaatneutraal
vermedenemissie CO2:49 991 ton
Vermeden CO2-emissies voor bv. het ontginnen en verwerken van ertsen tot
metalen
productieenergie
biomassa productiematerialen
Site Doel klimaatneutraal dankzij recuperatie van energie en materialen
Door energie terug te winnen bij de thermische verwer-
king van afvalstoff en vermijdt Indaver dat op een andere
plaats CO2 wordt uitgestoten voor de productie van
energie met fossiele brandstoff en. Tijdens de verwerking
worden meteen ook metalen uit de afvalstoff en en de
bodemassen teruggewonnen voor de recyclagesector.
Om deze metalen te produceren op basis van erts zou
veel meer energie nodig zijn en zouden dus meer fossiele
brandstoff en moeten worden aangesproken, met onder
andere de bijhorende CO2-emissies.
De CO2-emissiebalans van 2011 voor de roosterovens
en de wervelbedovens geeft een overzicht van de totale
hoeveelheid CO2 die werd uitgestoten in verhouding tot
de hoeveelheid die werd vermeden. De grafi ek toont aan
dat de balans voor de thermische verwerkingsinstallaties
van huishoudelijk afval, vergelijkbaar bedrijfsafval en slib
klimaatneutraal is. Het eindresultaat bestaat uit de uitge-
stoten CO2-emissie verminderd met de CO2-emissie op
basis van hernieuwbare energiebronnen en de vermeden
CO2-emissies. Dit verschil bedraagt slechts 4 % van de ini-
tiële hoeveelheid CO2-emissie en kan als klimaatneutraal
beschouwd worden.
Verschil tussen uitgestoten en vermeden CO2-emissie
verschil:39 460 ton (4%)
resultaat
afvalstoff en
energie
hulpstoff en
hernieuwbare fractie
terugwinning energie
terugwinning materialen
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
63
4. resulTaTen naar omgeving
■■ energiecluster rond indaver antwerpenRond de site van Indaver in Antwerpen is een energiecluster opgezet waarmee ze potentieel 45 000 ton CO2-uitstoot per jaar kan vermijden.
De twee draaitrommelovens en de nieuwe MediPower-installatie op de site produceren stoom die in twee turbi-nes wordt omgezet in circa 4,5 MW elektriciteit en 28 MW restwarmte bij 105°C. De site gebruikt deze elektriciteit in de eerste plaats voor haar eigen installaties, het saldo zet ze op het net. De stoom gebruikt Indaver voor de solventrecy-clage, de ketelwaterontgassing en de luchtvoorverwarmers.
Voor de resterende 28 MW laagwaardige energie zoekt Indaver industriële toepassingen met een permanente warmteafname. Die heeft ze nu gevonden.
Amoras neemt warmte afJaarlijks levert het onderhoud om voldoende diepgang te houden in de Antwerpse haven ongeveer 500 000 ton bag-gerspecie op. De Haven van Antwerpen laat haar bagger-specie verwerken via mechanische ontwatering, waarna de fi lterkoeken geborgen worden. Hiervoor is het project Amoras (Antwerpse Mechanische Ontwatering, Recyclage en Applicatie van Slib) opgezet.
Amoras zal de warmte die het nodig heeft voor zijn proces afnemen van de Indaver-site in Antwerpen. In 2011 is in een eerste fase een leiding met warm water op 90 °C aangelegd naar de installaties van Amoras. Hiermee worden de gebou-wen van de installaties van Amoras verwarmd. In een twee-de fase moet de waterzuivering effi ciënter worden door ze te verwarmen. Indaver Antwerpen zal op haar beurt van Amoras water afnemen om als proceswater te gebruiken.
Wisselwerking met naburig mestverwerkingsbedrijfIndaver en de Intercommunale Afvalvereniging Hooge Maey willen het digestaat uit de mestverwerking van een naburig mestverwerkingsbedrijf drogen tot verhandelbare meststoff en. Voor deze toepassing willen ze naast de rest-warmte van de site Antwerpen ook de restwarmte van de Hooge Maey gebruiken. Bij dit project leveren Indaver en de Hooge Maey naast warmte ook voorzieningen zoals elektri-citeit, perslucht en water. Het verontreinigde water kan naar de waterzuivering van de Hooge Maey.
energiecluster rond de site antwerpen waar indaver en de hooge maey energie leveren onder de vorm van warmte en elektriciteit. amoras en mestdrogingsbedrijf zetten (afval)water terug af.
Warmte
elektriciteit afvalwaters
hergebruikt water
energiecluster indaver antwerpen
INDAVER
ANTWERPEN
HOOGE
MAEY
AMORAS
DROGING
nederland
Indaver levert houtchips voor effi ciënte biomassacentraleBij de biomassacentrale Moerdijk wordt elk jaar ongeveer 450 000 ton
pluimveemest thermisch verwerkt, waarbij de warmte wordt omgezet in
elektriciteit. Vanwege hun mineralen worden de assen gebruikt als meststof.
In de wintermaanden loopt de kwaliteit en vooral de calorische waarde
van de mest echter terug. Indaver Nederland levert daarom in die periode
natuurlijk gedroogde houtchips.
De chips worden toegevoegd aan de kippenmest om de calorische waarde
hoog te houden. De houtchips worden vooraf gecontroleerd en natuurlijk
gedroogd bij DELTA Milieu Groencompost in Moerdijk. Als BMC ze nodig
heeft, worden ze nog eens gecontroleerd op hun calorische waarde en dan
geleverd, zodat de verbranding in de centrale optimaal blijft.
64
De vernieuwende MediPower-instal-latie voor de thermische verwerking van medisch en sensitief afval op de site Antwerpen is opgestart in april 2012. Indaver heeft 30 miljoen euro geïnvesteerd in de bouw ervan.
MediPower zal jaarlijks 30 000 ton ge-vaarlijk afval kunnen verwerken, veelal risicohoudend medisch afval, ander verpakt afval zoals farmaceutisch afval en lege verpakkingen en vloeibare afval-stoffen zoals afvalwater en solventen. Met de nieuwe installatie kan Indaver de noodzakelijke verwerkingscapaci-teit voor medisch en sensitief afval uit Vlaanderen en daarbuiten garanderen. Ze kan klanten de duurzaamste oplos-sing aanbieden, risico’s vermijden en zoveel mogelijk materialen en energie
recupereren, en dit tegen de beste prijs.
MediPower is een draaitrommeloven, de beste beschikbare technologie om dit afval veilig en duurzaam te verwerken. Dankzij de recentste technologische ontwikkelingen wordt het afval in de draaitrommel milieuveilig vergast. Indaver reikt klanten met MediPower een veilige ‘one stop shop’-oplossing aan – de verwerking gebeurt op één plaats. Voor de verpakte afvalstoffen ontwikkelde Indaver namelijk een uniek voedingssysteem. Een aparte ontvangst-hal geeft direct toegang tot 4 automa-tische voedingslijnen; het afval gaat via een lift rechtstreeks naar de installatie. Voor de vloeistoffen heeft MediPower een aansluiting op bestaande tanks en een directe injectielijn, zodat ze niet
moeten worden overgepompt. Er is geen blootstelling aan mens of omgeving, waardoor risico’s minimaal zijn.
Met MediPower valoriseert Indaver ma-terialen en energie ook maximaal. De energie die vrijkomt bij de verbran-ding van het medisch afval zet ze nuttig in. Met de opgewekte stoom verwarmt Indaver eigen kantoren. Na omzetting wordt de elektriciteit gebruikt voor eigen installaties of geleverd aan het net. Zodra MediPower op volle kracht draait, zal Indaver Antwerpen uit afval-verwerking genoeg energie opwekken voor ongeveer 14 000 gezinnen. Uit de bodemassen van de draaitrommelovens worden ook bruikbare metalen gerecu-pereerd.
MediPower
DUURZAME OPLOSSING VOOR MEDISCH EN SENSITIEF AFVAL
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
65
4. resulTaTen naar omgeving
■■ indaver deutschland vermindert co2-uitstoot via energiemanagementsysteem
AVG - Indaver Deutschland beloofde al in 2007 met zijn handtekening onder de Intentieverklaring van het Ham-burgs Klimaatbeschermingsinitiatief om de uitstoot van CO2 tegen 2050 met 80 % te helpen verminderen. Om dit doel te bereiken heeft Indaver Deutschland een ambitieus ener-giemanagementsysteem ingevoerd dat eind 2010 gecertifi -ceerd werd. Dit systeem spoort op waar het bedrijf energie kan besparen, waarna oplossingen worden gezocht om dit ook te doen.
Meer transparantieVia een analyse van de energiegegevens van het bedrijf kon AVG bepalen waar energie kon worden bespaard. Deze energiecontrole heeft de bedrijfsprocessen ook transparan-ter gemaakt. Zo kan AVG nu tijdig vaststellen of er afwijkin-gen zijn in de processen, en of de voorgestelde maatregelen echt werken. Ze komen daardoor ook andere besparings-mogelijkheden sneller op het spoor.
EnergieteamEen energieteam bespreekt maandelijks de energiedata en de projecten om ze te optimaliseren. Het wisselt informatie uit met de afdelingen en ontwikkelt projecten ter verbete-ring. Er waren in 2011 bijkomende metingen om het ver-bruik transparanter te maken. In 2012 komt er een nieuwe persluchtinstallatie, wat niet alleen een serieuze besparing in het elektriciteitsverbruik zal opleveren, maar waardoor ook warmtewinning mogelijk wordt.
Lagere heffi ngDoor de certifi catie van het energiemanagementsysteem kon AVG in 2011 een verlaging van de EU-heffi ng voor 2012 aanvragen. Deze EU-heffi ng wordt elk jaar opnieuw bere-kend en geïnd met de elektriciteitsrekening. De aanvraag is goedgekeurd in december 2011. AVG zal daardoor naar verwacht zijn stroomkosten met ongeveer 24 % zien dalen.
■■ eurits: poortwachter van de recycling society
Indaver doet er alles aan opdat gevaarlijk afval zijn weg niet vindt naar gerecycleerde producten of naar de voedselke-ten. Ze stond daarom ook mee aan de wieg van Eurits, de European Union for Responsible Incineration and Treatment of Special Waste. Indaver neemt al 15 jaar ofwel het voorzit-terschap ofwel de technische directie waar.
Eurits is een erkende Europese lobbygroep die meer dan 90 % van de gespecialiseerde afvalverbrandingssector in de Europese Unie vertegenwoordigt. Ze waakt over een veilige, wettelijke en milieuvriendelijke afvalverbranding. De 27 le-den exploiteren 36 sites in 16 landen, met samen meer dan 5 000 werknemers.
Voor Eurits zijn de verbrandingsinstallaties voor gevaarlijk afval als de ‘poortwachters van de recycling society’. Dankzij deze afvalverbranding kan gevaarlijk afval niet terechtko-men in gerecycleerde producten of in de voedselketen.
Eurits biedt Indaver een Europees platform om haar visie uit de doeken te doen, om het bewustzijn rond de verbranding van gevaarlijk afval aan te zwengelen, om duidelijk te ma-ken waarom het nodig is en waarom het moet gebeuren in installaties die daarvoor zijn gebouwd, volgens de strengste duurzaamheidsnormen.
Eurits volgt de Europese regelgeving op de voet en geeft informatie aan instellingen als het Europees Parlement en de Europese Commissie over de technische achtergrond, de bescherming van de omgeving en de veiligheid. Zo wil ze de politieke besluitvorming transparanter maken.
duiTsland
Biebesheim sleutelt aan aardgasverbruikIndaver probeert voortdurend haar verbruik van
fossiele brandstoff en te verminderen. Veelbelovend
was het ombouwen in juni 2011 van een
warmtewisselaarsysteem tot een biomassavergasser
in de tweede lijn van de verbrandingsinstallatie voor
industrieel en gevaarlijk afval in Biebesheim.
Hoe eff ectief de maatregel is, blijkt uit het aardgas-
verbruik voor de installatie. Sinds juni 2011 is 46 % van
de fossiele brandstof uitgespaard. Daardoor daalden
de kosten met 41 000 euro. Dankzij deze investering
bespaart de installatie niet alleen op fossiele brandstof,
maar daalde ook haar CO2-uitstoot met 200 ton.
Indaver Deutschland is opgezet met de grotere
effi ciëntie van de installatie, de lagere energierekening
en de positieve impact op het milieu. Ze doet daarom
extra investeringen voor een gelijkaardig systeem in
lijn 1 in 2012.
CONNECTED BY INNOVATIONOm talent aan te trekken moet Indaver een
aantrekkelijk werkgeversimago hebben. Indaver timmert onder meer via een nieuwe internationale
careersite aan haar uitstraling. Medewerkers van Indaver zijn connected by
innovation, zoals de slagzin van de site luidt, met een baan in de spits van het afvalbeheer.
68
aantaL MEDEWErkErs GroEIt
De Indaver Groep telde op 31 december 2011 1 685 mede-werkers. Dat zijn er 69 meer dan in 2010. Ongeveer de helft van die personeelsstijging is toe te schrijven aan Ierland (36 medewerkers) met de opstart van de nieuwe installatie in Meath. In België, Nederland en Duitsland groeide het aantal medewerkers beperkt maar gestaag. Een op de vier mede-werkers in de groep is een vrouw.
■■ Tevreden medewerkersOnze medewerkers zijn tevreden. Dat blijkt onder andere uit het lage verloop. In 2011 bedroeg het gemiddelde ver-loop voor de ganse groep 5,93 %, tegenover 5,45 % het jaar voordien. In Portugal en Italië was er geen verloop; in België
(4,70 %), Duitsland (4,98 %) en Nederland (6,20 %) was het verloop klein, hoewel de arbeidsmarkt nu krap is in deze landen.
Ook het gemiddelde absenteïsme in 2011 voor de Indaver Groep (2,56 %) blijft zeer laag en daalde zelfs tegenover 2010 (2,83 %). Afwezigheden door zwangerschap zitten niet in de cijfers.
Een laag verloop betekent ook een hoge gemiddelde anciën niteit van de medewerkers, met als koploper Duits-land (14 jaar) gevolgd door Nederland en België (9 jaar).
Een onderneming die ruimte geeft aan talentbij indaver staat duurzaamheid voorop. dankzij de ervaring, de kennis en de inzet van onze medewerkers
kunnen we op dat vlak vernieuwen en uitblinken. We willen hun dan ook een stimulerende omgeving
bieden waarin ze hun talenten ten volle kunnen ontplooien. dat betekent investeren in opleiding,
uitwisseling van kennis en ontwikkelen van vaardigheden.
5. HUMAN RESOURCES
man vrouw totaal
belgië 479 180 659
nederland 241 49 290
ierland 117 48 165
Verenigd Koninkrijk 20 3 23
duitsland 419 115 534
portugal 6 2 8
italië 3 3 6
totaal 1 285 400 1 685
verloop absenteïsme
belgië 4,70 3,20
nederland 6,20 6,19
ierland 11,90 0,50
Verenigd Koninkrijk 20,60 1,40
duitsland 4,98 4,98
portugal 0 0,64
italië 0 0,80
Groep 5,93 2,56
het personeelsbestand in 2011 Verloop en absenteïsme (in %)
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
69
5. human resourCes
In de toekomst moeten we proberen de leeftijdspiramide in evenwicht te houden, vooral in Duitsland en Nederland. In Duitsland en Nederland is 1 op de 3 werknemers ouder dan 50 jaar, in België is dat 1 op de 5. Indaver zal in de ko-mende jaren zorgen dat de expertise en de ervaring van haar personeel niet verloren gaan en worden overgedra-gen.
■■ Training en opleidingLeiderschapstraining
Om de matrixstructuur, met het Internationaal Manage-ment Team en vier Regionale Management Teams, te onder-steunen organiseerde Indaver vorig jaar een internationaal Indaver Leiderschapsprogramma. Dat diepte het concept van ‘strategisch leiderschap’ uit. Directie- en management-teams uit de 4 regio’s volgden de opleiding.
60+ jaar
51 - 60 jaar
41 - 50 jaar
31 - 40 jaar
21 - 30 jaar
- 20 jaar
60+ jaar
51 - 60 jaar
41 - 50 jaar
31 - 40 jaar
21 - 30 jaar
- 20 jaar
60+ jaar
51 - 60 jaar
41 - 50 jaar
31 - 40 jaar
21 - 30 jaar
- 20 jaar
60+ jaar
51 - 60 jaar
41 - 50 jaar
31 - 40 jaar
21 - 30 jaar
- 20 jaar
belgiëTotaal 659
ierland / VKTotaal 213
nederlandTotaal 290
portugal en italiëTotaal 14
duitslandTotaal 534
15
116
247
190
90
1
4
26
46
98
39
16
76
107
62
27
2
4
8
2
25
163
221
74
45
6
leeftijdspiramide van het personeel per regio
Ze leerden er hoe zij vorm kunnen geven aan de bedrijfs-strategie; hoe ze die op een inspirerende manier kunnen overbrengen op hun medewerkers; hoe ze de nieuwe ma-trixstructuur effi ciënt kunnen doen werken; en welke lei-derschapsstijl Indaver nodig heeft en waarom. Aan de op-leiding namen 74 managers deel uit de 4 regio’s, goed voor 1 184 opleidingsuren.
Trainingsprogramma in MeathIn 2011 hebben de nieuwe werknemers van de Waste-to-Energy-installatie in het Ierse Meath een uitgebreid en doel-gericht opleidingsprogramma gekregen. Zo heeft het pro-ductie- en onderhoudspersoneel de expertise in huis om de installatie goed en veilig te doen draaien.
Het opleidingsprogramma voor de opstart van de nieuwe installatie verschilde erg van de gekende opleidingspro-gramma’s voor nieuwe werknemers, aangezien er nog geen ervaring of kennis van oudere medewerkers kon overgedra-gen worden.
Het bestond uit 3 delen: een inleidend programma dat het-zelfde is voor alle werknemers; een operationeel opleidings-programma rond veiligheid van processen, technologieën, uitrusting en systemen; en een opleiding op de werkvloer onder toezicht van het projectteam en onder begeleiding van 5 Belgische collega-operatoren.
Gemiddeld kregen de 35 werknemers ongeveer 16 weken theoretische opleiding gevolgd door 12 weken training op de werkvloer. Uit een snelle rekensom blijkt dat het
anciënniteit
belgië 8,7
nederland 9
ierland 3,9
Verenigd Koninkrijk 7,3
duitsland 14
portugal 4,16
italië 4,4
Gemiddelde anciënniteit
70
om 38 000 opleidingsuren gaat. Alles samen verdeelde Indaver 66 verschillende opleidingshandboeken en reik-te ze 1 490 opleidingscertificaten uit.
Veiligheidsopleidingen in BelgiëIndaver investeert in veiligheidsopleidingen om haar werk-nemers te motiveren om nog veiliger te werken. Zo kunnen we arbeidsongevallen voorkomen. We voldoen zo ook aan de wettelijke verplichtingen voor veiligheidsopleiding en -training.
VeiligheidsopleidingenIn 2011 waren er in België 620 deelnemers voor de verschil-lende veiligheidsopleidingen, goed voor in totaal 3 800 opleidingsuren. Voor elke functie in productie, onderhoud en labo – en vanaf januari 2012 ook voor de functies in en-gineering – zijn de vereiste veiligheidsopleidingen vastge-legd in overleg met de afdelingsverantwoordelijken. Iedere nieuwe medewerker doorloopt systematisch de veiligheids-opleidingen voor zijn functie. Personeelsleden moeten deze opleidingen regelmatig opnieuw volgen om hun kwalifica-tie te behouden. De administratieve opvolging gebeurt in SAP TEM (Training Event Manager).
De Safety & Health-afdeling coördineert deze veiligheidsop-leidingen. Ze streeft daarbij naar maatwerk voor elke site, afdeling of doelgroep. De veiligheidsopleidingen worden continu verbeterd en inhoudelijk bijgestuurd. Dit geldt zo-wel voor de externe opleidingen, zoals de jaarlijkse brand-blustrainingen voor productiemedewerkers en interven-tieploegen, als voor de opleidingen die externen geven op onze sites, bijvoorbeeld voor heftruckbestuurder, bestuur-der van hoogwerkers of rolbrugbedienaar.
S&H heeft inmiddels ook een aantal veiligheidsopleidin-gen ontwikkeld en geeft die nu aan de medewerkers; het gaat onder andere om opleidingen rond risicoanalyse en basis- en herhalingsopleidingen ademluchtmaskerdrager. In de toekomst wil S&H nog meer veiligheidsopleidingen voor haar rekening nemen. Zo sleutelt ze nu aan een op-leiding veiligheidskunde voor leidinggevenden op maat van Indaver. Buiten de S&H-afdeling doet Indaver ook een beroep op enkele medewerkers om specifieke veiligheids-opleidingen op maat te geven, zoals ADR en brandbeveili-gingsinstallaties.
Bij Indaver Deutschland kregen de managers workshops om meer inzicht te krijgen in de risico’s, en om de veiligheidsop-leidingen te verbeteren. Ze werden georganiseerd en geleid door de safety engineer. Ze kregen ook trainingen van ex-terne specialisten over communicatie en motivatie met het oog op bedrijfsveiligheid.
In 2011 heeft Indaver Nederland deelgenomen (samen met 22 collega-bedrijven in de branche) aan het project ‘Bevor-deren veiligheidsbewustzijn en gedrag op de werkvloer’. Dat wil meer veiligheid op de werkvloer door via belevings-onderzoek en workshops de juiste houding en het juiste ge-drag in organisaties aan te moedigen. Op de Nederlandse sites was er ook maandelijks een campagne waarbij een veiligheidsthema in de kijker werd gezet met posters en bij-scholingen.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
71
5. human resourCes
pErsonEELsBELEID In DE rEGIo’s
Indaver bouwt gestaag aan haar personeelsbeleid in de verschillende regio’s. Enerzijds stelt elke regio human-re-sourcesprioriteiten in functie van haar behoeften; ander-zijds prikken we in de verschillende regio’s een aantal HR-thema’s die ons omsmeden tot één grote internationale organisatie. In 2011 ging de aandacht voornamelijk naar leiderschap en employer branding.
■■ belGiËIndaver timmert aan een goed werkgeversimago
Indaver wil de juiste mensen blijven aanwerven. Daarom moet ze haar naamsbekendheid en haar bedrijfsimago meer in de verf zetten. Pas als potentiële kandidaten het be-drijf kennen, kan Indaver hen warm maken voor een baan.
Tot vorig jaar rekruteerde Indaver vooral via traditionele me-diacampagnes en jobkanalen. Om kandidaat-werknemers aan te spreken heeft Indaver haar communicatiekanalen nu meer afgestemd op hun leefwereld en interesses.
CareersiteIndaver introduceerde in 2011 een nieuwe, interactieve careersite, onder de slagzin ‘Connected by Innovation’, die toont waar Indaver voor staat. In fi lmpjes vertellen mede-werkers hun potentiële collega’s over de sfeer, de functies en de mogelijkheden bij Indaver. Geïnteresseerden kunnen via deze site ook solliciteren.
Aangezien ook de andere regio’s een forum zochten om kan-didaten aan te spreken werden de handen in elkaar gesla-gen. Een internationaal bedrijf als Indaver wil met één visie en één verhaal naar buiten treden, maar het wil daarnaast toch ook dat de regio’s hun eigenheid kunnen uitspelen.
Sociale mediaBedrijven moeten potentiële werknemers zoeken waar ze te vinden zijn. De link met de sociale media is dus snel gemaakt. Voor Indaver hiermee aan de slag ging, heeft ze een social media policy opgesteld, met richtlijnen voor het gebruik van deze media. De sociale-mediakanalen zijn ge-integreerd in de careersite, zodat iedereen gemakkelijk va-catures kan verspreiden binnen zijn netwerk en snel meer informatie kan vinden over Indaver.
In 2012 zal Indaver deze aanpak uitbreiden zodat alle me-dewerkers hun rol van ambassadeur van Indaver kunnen spelen. Human Resources zal de sociale media bovendien meer en meer inschakelen: via Facebook, LinkedIn of Twitter kunnen ze vacatures de wereld insturen.
StudentencontactenIndaver boort nog andere kanalen aan. Ze is aanwezig op de belangrijkste jobbeurzen en doet sinds vorig jaar ook jobbeurzen aan van technische scholen, gezien de krappe
arbeidsmarkt voor hoger secundair technische profi elen.
We investeren in relaties met scholen en studenten voor bedrijfsbezoeken en -stages. We nemen deel aan verschil-lende projecten om jongeren te wijzen op een baan in de chemische sector, zoals het Sira-project, een initiatief van de Scheikundige Industrie Regio Antwerpen. In dat project worden jongeren via deeltijds werken-deeltijds leren opge-leid tot procesoperator. Vorig jaar ging het om vijf leerlingen die nadien eventueel bij Indaver aan de slag kunnen gaan.
■■ ierland Passport to Leadership
Indaver organiseerde vorig jaar een interna-tionaal Indaver Leadership-programma, dat nieuwe concepten rond ‘strategisch leider-schap’ aanbracht. Alle directieteams uit de vier regio’s volgden deze opleiding. Maar ook de individuele regio’s staan hun leiding-gevenden bij in dit proces. Zo ontwikkelde Indaver Ireland het Passport to Leadership, een gids die de algemene principes van lei-derschap uit de doeken doet en tips en in-strumenten geeft om verantwoordelijken te helpen in hun taak.
Leidinggevenden moeten namelijk veel ballen tegelijk in de lucht zien te houden. Ze zijn verantwoordelijk voor vele domeinen, waaronder veiligheid en gezondheid, kostenbe-heersing en regelgeving, en ze moeten ook een team lei-den. Ze moeten de juiste richting aangeven en daarbij niet afwijken van de missie en de kernwaarden van Indaver. Het Passport to Leadership erkent dat alle verantwoordelijken hun eigen unieke aanpak hebben, maar stemt de algemene aanpak op elkaar af, zodat iedereen weet wat van hem of haar wordt verwacht.
■■ duiTslandIndaver Deutschland wordt één: cultuurverschillen verenigen
Indaver Deutschland kreeg een dubbele aanpassing te verwerken: niet alleen werd de Duitse Indaver-groep geïn-tegreerd in het internationale concern, daarnaast moesten ook de vijf dochterondernemingen die Indaver Deutschland uitmaken, samengevoegd worden tot één coherent geheel.
UitwisselingVijf ondernemingen met een verschillende bedrijfscultuur moesten elkaar zien te vinden. Om deze overgang zo vlot mogelijk te doen verlopen werden verschillende activiteiten in gang gestoken. Zo worden regelmatig kennis en ervaring uitgewisseld om de samenwerking tussen alle leden van de Europese Indaver Groep en tussen de Duitse leden onder-ling te versterken.
72
Naarmate de activiteiten van de Indaver Groep in Europa uitbreiden moet het bedrijfsimago gelijke tred houden. Ook werkkledij is een uithangbord voor onze identiteit. De aankoopdienst begeleidt momenteel de introductie van nieuwe werkkledij in de hele groep. In de prijs-aanvraag die eind 2011 de deur uitging, zijn ook eisen gesteld op het vlak van maatschappelijk verantwoord onderne-men. Zo vermeldt Indaver uitdrukkelijk dat de kledij niet het werk mag zijn van kindarbeiders. De leveranciers moeten bij hun offerte het nodige bewijsmateriaal leveren over hun samenwerking met derden. De nieuwe lijn zal ook rekening houden met de verschillen tussen man en vrouw. In 2012 staan uitgebreide draag- en wastesten op het programma. Vanaf 2013 krijgt elke werknemer een nieuwe set werkkledij. Bij de selectie van een nieuw bedrijf
voor het onderhoud van de administra-tieve gebouwen vroeg Indaver potenti-ele leveranciers in de offertevraag ook nadrukkelijk naar hun prestaties op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen. We willen de impact op de omgeving beperken door te werken met onderhoudsproducten die het milieu minimaal belasten.
Duurzaamheidsrapport duurzaam gedruktIndaver wil over de hele lijn duurzaam zijn. Ook met het drukken van het Duurzaamheidsrapport kiezen wij voor de duurzaamste oplossing. Het papier is Cocoon met het FSC-label: het is 100 % gerecycleerd en zonder chloor gemaakt, en het komt uit duurzaam en verant-woord bosbeheer. Het papier draagt ook het Europese ecolabel van de Bloem voor milieuvriendelijkere producten. Alleen
producten die de negatieve impact op het klimaat, het verbruik van grondstof-fen en het milieu beperken, krijgen dit label. Bovendien wordt het rapport klimaat-neutraal gedrukt. De CO2-uitstoot bij het drukken wordt nauwkeurig gemeten en Indaver neutraliseert die door groene emissierechten aan te kopen in het Windenergieproject in Kafeate in het Franse overzeese gebied van Nieuw-Caledonië. Een logo achteraan in het rapport verwijst naar het certifi caat dat Indaver hiervoor krijgt, met een uniek en traceerbaar nummer. De drukkerij werkt trouwens ook zelf duurzaam, onder meer door afval zoveel mogelijk te voorkomen, door energie te besparen en door de CO2-uitstoot van haar site te beperken en te compenseren.
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD AANKOOPBELEID
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
73
5. human resourCes
Managers en medewerkers leren zo hun evenknie in de an-dere bedrijven en in de andere regio’s kennen. Afdelingen leren van elkaar, goede praktijken worden gedeeld en op de verschillende sites toegepast. Dit proces wordt ondersteund door de interdisciplinaire management- en businessteams, en door de International Operational Competence Centers, waar specialisten uit de verschillende regio’s informatie uit-wisselen over technologische evoluties.
Bij gemeenschappelijke knelpunten zitten de teams van verschillende sites, in Duitsland en elders, samen via au-dio- en videoconferenties om ze op te lossen. Teams uit verschillende landen werken samen aan projecten van de hele Indaver Groep en in Duitsland vinden binnenkort lei-derschapstrainingen plaats waaraan medewerkers van alle locaties van Indaver Deutschland zullen deelnemen.
Nieuw bewustzijnVia IndaWIR, een gezamenlijk project van de ondernemings-raden en het management van alle Indaver-sites in Duits-land, wil Indaver een nieuw bewustzijn voor het concern creëren, niet alleen bij de eigen medewerkers, maar ook bij het geïnteresseerde publiek.
Indaver Deutschland heeft in 2011 ook gesleuteld aan de interne communicatie met de medewerkers om dit bewust-zijn aan te zwengelen. Ze heeft het Ethisch Kompas inge-voerd. Begin 2012 verschijnt de eerste nieuwsbrief.
De integratie van stijlen en bedrijfsculturen heeft al tot zichtbare resultaten geleid, zoals te merken is aan de nieu-we Indaver-vlaggen op de Duitse sites, aan het nieuwe Corporate Design en aan de Indaver-gadgets voor nieuwe medewerkers en voor geïnteresseerden buiten het bedrijf. Daar komen nog twee initiatieven bij: de nieuwe Indaver-vacaturesite en de nieuwe Indaver-homepage voor de Duit-se groep.
■■ nederlandAan de slag met het Medewerkerstevredenheidsonderzoek
In oktober 2010 hebben voor het eerst vanuit de Indaver Groep 3 landen – België, Nederland en Ierland – deelgeno-men aan het Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). Dit onderzoek geeft inzicht in wat personeelsleden belang-rijk vinden. Het helpt de organisatie te kijken naar haar sterktes en zwaktes en zet aan tot actie en verandering.
Indaver Nederland, dat een respons had van 56 %, is met de punten die haar werknemers hebben aangekaart, aan de slag gegaan. Het Regionaal Management Team (RMT) identifi ceerde drie grote actiepunten: voldoende coaching-gesprekken om het potentieel van de medewerkers ten volle aan te boren; persoonlijke ontwikkeling stimuleren; communicatie in de twee richtingen, van de top naar de werkvloer en omgekeerd, voor een goede coördinatie en samenwerking.
Tijdens elk afdelingsoverleg kunnen medewerkers aange-ven wat beter kan, waarna dit wordt aangekaart in het RMT. Via het gewone werkoverleg, via bijscholingen en work-shops kunnen werknemers meedenken over hoe ze die aandachtspunten kunnen verbeteren, zonder op te geven waar Indaver al goed in is. Want uit het onderzoek bleek ook dat Indaver volgens haar Nederlandse medewerkers haar successen te weinig viert. Sleutelen aan de motivatie van medewerkers is voor elke afdeling een actiepunt.
Er is een plan van aanpak opgesteld, zowel op RMT- als op af-delingsniveau. Het afgelopen jaar zijn de medewerkers van Indaver Nederland via Indavizier op de hoogte gehouden van de verschillende acties. Indaver Nederland blijft ook in 2012 werken aan de tevredenheid van haar medewerkers.
In België namen 3 op de 4 mede-werkers deel aan het onderzoek. Ze bleken relatief tevreden, maar er waren enkele aandachtspun-ten, zo bleek uit de bespreking van de resultaten. Die worden nu opgevolgd. Het gaat onder andere om de inrichting van de werkplek, de uitwisseling van informatie, meer en betere over-legmomenten en de verbetering van het aanbod aan interne op-leidingen.
In België namen 3 op de 4 mede-werkers deel aan het onderzoek.
“““”
Drie landen uit de Indaver Groep hebben deelgenomen aan het Medewerkerstevredenheids-onderzoek.
74
VEILIGHEID
■■ Veiligheid centraalVoor Indaver is de veiligheid van haar medewerkers, maar ook van diegenen die (on)rechtstreeks bij haar activiteiten betrokken zijn, een absolute prioriteit. Indaver garandeert hen een veilige en gezonde werkomgeving. Zo staat het ook in haar bedrijfscode. ‘Met oog voor mens, veiligheid en mi-lieu’ is de belangrijkste kernwaarde in ons streven naar ver-antwoord en duurzaam ondernemen.
Ongevallen voorkomen staat daarbij centraal. Dat vraagt om een gestructureerde, proactieve aanpak. Indaver be-heert en verwerkt (gevaarlijk) afval. Om dan de veiligheid te garanderen moeten de vier M’en in orde zijn: een doorge-dreven kennis van de afvalstoffen (materials), performante en veilige installaties (machines), internationaal erkende beheerssystemen (methods) en gemotiveerde en goed op-geleide medewerkers (man).
Om dit alles in goede banen te leiden laten we ons inspire-ren door het EFQM-model en de Plan-Do-Check-Act-aanpak.
2011 was voor Indaver een jaar van uitersten op vlak van veiligheid. Enerzijds behaalden we historisch goede vei-ligheidsindexen. Anderzijds betreuren we een dodelijk ar-beidsongeval in het contractordorp van de bouwwerf van een nieuwe installatie op de site van Antwerpen. Een werk-nemer van een onderaannemer kwam er eind december onder een vorkheftruck terecht en was op slag dood.
■■ Kennis van afvalstoffenHet veiligheidsbeleid van Indaver staat of valt met de gron-dige kennis van de gevaren en risico’s van het afval dat de teams van Indaver dagelijks ophalen en verwerken. Indaver heeft altijd veel geïnvesteerd in de kennis van de samenstel-ling en van de gevaareigenschappen van afvalstoffen. Onze gespecialiseerde labo’s analyseren continu de afvalstoffen die we beheren. Ze hebben ondertussen 25 jaar unieke know-how in huis. De specialisten van Indaver worden dan ook door diverse regionale en internationale stakeholders geraadpleegd. Klanten vragen advies over de geschikte verwerking van specifieke afvalstoffen, overheden vragen informatie voor de afvalstoffenwetgeving.
Indaver exploiteert vandaag 7 sites die onderworpen zijn aan de Seveso (COMAH)-richtlijn voor zware ongevallen waarbij gevaarlijke afvalstoffen betrokken zijn. Het gaat om de sites in Hamburg, Biebesheim, Frankfurt en Stuttgart in Duitsland, om Antwerpen in België, Hoek in Nederland en Dublin in Ierland. Jaarlijks doen gespecialiseerde overheids-diensten daarvoor een doorgedreven veiligheidsaudit. De know-how die deze sites hebben opgebouwd, heeft geleid tot ‘goede praktijken’ die ook voor niet-Seveso-activiteiten gelden.
■■ Veilige en performante installatiesVeiligheid is essentieel, maar ze is niet de enige drijfveer om de installaties zo performant mogelijk te laten draaien. Onverwachte panne en stilstand vermijden we ook uit be-drijfseconomisch oogpunt. Daarom onderwerpt Indaver alle nieuwe installaties of belangrijke wijzigingen aan bestaan-de installaties systematisch aan een HAZOP-studie (HAZard and OPerability). Dat is een internationale methode om ge-varen en ongewenste situaties in industriële installaties te identificeren en te beheersen.
■■ Goede procedures Na de succesvolle toepassing van het ISO 14001-milieuzorg-systeem heeft Indaver ook voor haar veiligheidsbeleid een internationaal erkende certificatie willen behalen voor alle regio’s. OHSAS 18001 bepaalt de minimumvereisten voor een goed veiligheidsmanagementsysteem. Het moet de arbeidsrisico’s effectief inschatten en beheersen en zo de organisatie veiliger maken.
OHSAS 18001 is vandaag volledig ingevoerd voor Ierland (2002), Duitsland (2003) en België (2011). De certificatie voor Nederland is voorzien voor 2012.
■■ Gemotiveerde en goed opgeleide medewerkers
Indaver doet er alles aan om medewerkers regelmatig en grondig te informeren over de veiligheid op de werkvloer, niet alleen voor hun eigen lijfsbehoud, maar evenzeer voor dat van hun collega’s. Er worden goede resultaten geboekt met (verplichte) opleiding en bewustmaking van de risico’s tijdens het werk.
De productie-, onderhouds- en laboafdelingen hebben vaste ijkpunten voor de veiligheid (kritische succesfactoren) die jaarlijks worden opgevolgd. Dankzij deze systematische aanpak worden medewerkers rechtstreekser betrokken bij het veiligheidsbeleid. Aan de hand van een aantal parame-ters volgt Indaver namelijk de persoonlijke inzet van haar medewerkers op: deelname aan veiligheidsopleidingen, het uitvoeren van job safety analyses en van observatie- en con-trolerondgangen. Hoe groter de inspanningen hoe hoger de score.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
75
5. human resourCes
■■ plan-do-check-actIndaver stippelt haar veiligheidsbeleid uit volgens de Plan-Do-Check-Act-aanpak. De veiligheidsdepartementen en de vertegenwoordigers van de werknemers stellen samen jaaractieplannen op met relevante veiligheidsmaatregelen (plan). Dat leidt tot aangepaste technische voorzieningen, job safety analyses, veiligheidsprocedures en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen in alle betrok-ken afdelingen (do). Dankzij doelgerichte veiligheidscom-municatie en frequente veiligheidsopleidingen, instructies en herhalingssessies wordt er veilig gewerkt. Via controles, veiligheidsrondgangen en systematische rapportering op basis van prestatie-indicatoren volgt Indaver deze veilig-heidsprestaties nauwgezet op (check). Bij problemen of incidenten corrigeert ze of stuurt ze de procedure bij (act).
Indaver heeft voor al haar vestigingen in Europa uniforme indexen zodat ze de verschillende regio’s kan vergelijken en gezamenlijke doelstellingen kan bepalen.
■■ daling aantal ongevallen met werkverletDe frequentiegraad brengt het aantal ongevallen met werk-verlet van personeelsleden in kaart (meer dan 1 kalender-dag). In België is het bijhouden van deze indicator, in te-genstelling tot de andere regio’s, wettelijk verplicht. In 2011 noteerde de Indaver Groep 33 dergelijke ongevallen (te-genover 39 in 2010 en 41 in 2009). De dalende trend wordt dus voortgezet en dit terwijl het personeelsbestand in 2011 met 4,3 % groeide (1 685 personeelsleden tegenover 1 616 in 2010). De frequentiegraad 2011 voor de Indaver Groep is daarmee 12,43.
Om dit resultaat te kaderen vergelijken we met de resulta-ten van onze sector in België, aangezien internationale stan-daarden voor de afvalsector ontbreken. Elke bedrijfsactivi-teit krijgt in België een offi ciële NACE-bel-code toegekend. De Indaver-activiteiten – afvalverwerking, afvaltransport en recuperatie – dragen de respectievelijke NACE-bel-codes 38, 49.41 en 38.3. Volgens de recentste gegevens (2010) be-draagt de gemiddelde frequentiegraad 40,35 in de recupe-ratiesector, 40,83 in de sector afvaltransport en 32,71 in de sector afvalverwerking.
Met een frequentiegraad van 12,43 staat Indaver Groep op hetzelfde lage niveau als de scheikundesector (NACE 20, Fg=11,23) in België en scoort ze beduidend beter dan het nationale gemiddelde van alle Belgische bedrijven samen (Fg = 22,19). (Bron: http://www.faofat.fgov.be/index. html)
■■ reële-ernstgraadDe reële-ernstgraad geeft een indicatie van het aantal da-gen arbeidsongeschiktheid van personeelsleden. Ook hier kunnen we voor de Indaver Groep vergelijken met de Belgi-sche statistieken.
De reële-ernstgraad 2011 voor de Indaver Groep is 0,30. Vol-gens de recentste gegevens (2010) is de reële-ernstgraad 1,11 in de recuperatiesector, 1,36 in de transportsector en 0,92 in de sector afvalverwerking.
Met een reële-ernstgraad van 0,30 scoren we dus even goed als de scheikundesector (NACE 20, Eg=0,28) en beduidend beter dan het nationale gemiddelde van alle Belgische be-drijven samen (Eg = 0,54). (Bron: http://www.faofat.fgov.be/index. html)
Beide scores tonen dat er in de Indaver Groep niet alleen beduidend minder ongevallen zijn dan in de Belgische af-valsector, maar dat die ook minder ernstig zijn dan gemid-deld in de afvalsector.
plan-do-check-act
Globaal Preventieplan & Jaaractieplan Veiligheid en gezondheid–> Gebaseerd op de resultaten van voorgaande jaren
Uitvoeringsmaatregelen, zoals• Technische veiligheidsvoorzieningen• Persoonlijke beschermingsmiddelen• Veiligheidsprocedures• Sensibilisatieprogramma’s
Controlemaatregelen, zoals• Veiligheidsinspecties/
observatierondgang• Periodieke audits/checklijsten• Registratie & evaluatie van
incidenten• Veiligheids KPI’s
(PBW-index, Fg, ...)
Preventieve en/of corrigerende maatregelen, gebaseerd op de uitkomst van incidenten-analyses• Detailanalyses (Kinney > 200)• Vlinderdas analyses of gelijkwaardige
alternatieven
ACT
DOPLAN
CHECK
• •
76
■■ internationale vergelijkingOmdat Indaver steeds internationaler wordt, moet ze haar prestaties op het vlak van veiligheid ook in die context kunnen plaatsen. Daarom heeft Indaver in 2011 een index ingevoerd met het aantal ongevallen met werkverlet van meer dan 3 dagen tegenover het aantal werknemers voor dat jaar (en dit uitgedrukt per 100 000 werknemers). Deze methodiek is gebaseerd op de RIDDOR-benadering die in Engelstalige landen al langer wordt gebruikt en die nu ook in Europa als standaard (ESAW – European Statistics on Ac-cidents at Work, 2001) wordt geïntroduceerd.
Voor 2011 bedraagt de RIDDOR1/ESAW-rate van de Indaver Groep 1 602 (27 ongevallen met werkverlet van meer dan 3 dagen). Ter vergelijking: voor het Verenigd Koninkrijk is het voor 2010/2011 voor de afvalsector 1 887,1.
Veiligheidsprestaties voor de indaver Groep
eigen personeelsleden Fg (1) eg (2) pbW (3)
2011 1 685 12,43 0.30 5.3
2010 1 616 15,32 0,51 6,7
2009 1 400 17,69 n/a 7,1
(1) Frequentiegraad = het aantal ongevallen met werkverlet (> 1 dag) (A) van een groep werknemers in verhouding tot het totaal aantal gepresteerde uren door deze werknemers (B)
(2) ernstgraad = het totaal aantal kalenderdagen afwezigheid ten gevolge van arbeidsongevallen (C) van een groep werknemers in verhouding tot het totaal aantal gepresteerde uren door deze werknemers (B)
(3) pbW-index = een gewogen gemiddelde van het aantal ongevallen (waarbij de ernst van het ongeval bepalend is voor het toegekende gewicht) in verhouding tot het aantal werknemers
Formule van de PBW-index:
100 * ((0.5 * A) + (2 * B) + (5 * (C + D)) + (20 * E)) # werknemers
a = aantal schijnongevallen (zonder lichamelijk letsel)
b = aantal ongevallen met zeer beperkte verzorging intern (interne ehbo)
C = aantal ongevallen waarbij slachtoff er extern verzorgd wordt en waarbij het werkverlet zich beperkt tot de dag van het ongeval zelf (externe ehbo)
d = aantal ongevallen waarbij, door het uitvoeren van aangepast werk en na advies van de arbeidsgeneesheer, het werkverlet beperkt blijft tot de dag van het ongeval zelf (aangepast werk)
e = aantal ongevallen met werkverlet > 1 dag
““““”
Bij Indaver zijn er minder en minder ernstige ongevallen dan gemiddeld in de afvalsector.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
77
5. human resourCes
■■ VeiligheidsindexIndaver heeft nog een graadmeter voor de veiligheid op haar sites, naast de frequentiegraad, de reële-ernstgraad en de RIDDOR/ESAW-rate die zich concentreren op ongevallen met werkverlet. We houden ook de ongevallen bij zonder werkverlet om in de toekomst de risico’s te beheersen.
Deze ‘leermomenten’ volgt Indaver statistisch op aan de hand van de veiligheidsindex (PBW-index - Preventie en Bescherming op het Werk). Die brengt naast de ongeval-len met werkverlet ook ongevallen met interne of externe EHBO in kaart, net als de schijn- of bijna-ongevallen. De veiligheidsindex van de Indaver Groep voor het eigen per-soneel geeft een relevante daling aan van 6,7 in 2010 naar 5,3 in 2011.
■■ Veiligheidsindex 2011 voor eigen personeelsleden
eigen personeelsleden
index aantal personeelsleden
belgië + portugal 3,7 667
nederland 5,5 290
ierland + VK 5,4 188
duitsland + italië 7,1 540
Groep 5,3 1 685
Veiligheidsindex 2011
■■ leren uit ongevallenNa elk ongeval voert Indaver een gedetailleerd onderzoek naar de oorzaak ervan. We prikken daarna doelstellingen en werken preventieve acties uit om de resultaten te verbete-ren en ongevallen te vermijden.
Uit de ongevallenanalyse van 2011 bleek ‘onoplettendheid’, zowel bij eigen personeelsleden als bij onderaannemers, de grote boosdoener. Ook ‘onvoldoende of foutief gebruikte persoonlijke beschermingsmiddelen’ bleek een belang-rijke oorzaak van ongevallen, meestal met letsels aan de handen tot gevolg. In het jaaractieplan voor 2012 is dan ook opnieuw een intensieve controle op de kwaliteit en de toepassing van de correcte maatregelen opgenomen in de werkvergunning.
Indaver Deutschland liet in 2011 de arbeidsongevallen waarbij de hulpdiensten moesten worden ingeschakeld, analyseren door de veiligheidsexpert en de leidinggevende om de oorzaak ervan te achterhalen. Op die manier konden de medewerkers op alle Duitse sites snel geïnformeerd wor-den over het incident en zijn oorzaken, en hoe dit te vermij-den in de toekomst.
FLEXIBELE DIENSTVERLENINGIndaver heeft een klantgerichte aanpak,
op maat van specifi eke behoeften. Met ons Total Waste Management nemen we waar
gewenst het afvalbeheer van industriële klanten over, van inzameling on-site tot verwerking en administratie.
Voor overheden wil Indaver een betrouwbare partner zijn en helpen met een duurzaam en kosteneffi ciënt
afvalbeleid via Public waste PartnershipS.
80
■■ public waste partnerships: openbare besturen kiezen voor ontzorging
Indaver wil dat openbare besturen, binnen de grenzen van de wetgeving, hun afvalbeheer met een gerust gemoed aan haar kunnen overlaten. Dit ‘ontzorgen’ kan zowel voor de af-valverwerking, voor de uitbating van een publieke verwer-kingsinstallatie als voor de organisatie van het afvalbeheer. De besturen vinden in Indaver een partner die creatief mee-denkt, die komt met de oplossingen die het best aansluiten bij de lokale noden en die perfect op de hoogte is van de recentste wetgeving, reglementering en tendensen voor de openbare sector. De ‘Public waste PartnershipS’ tussen Indaver en openbare besturen zijn een goede formule voor beide partners. Dankzij Indavers open houding tegenover publieke klanten, haar uitstekende dienstverlening en haar respect voor de eigenheid en de autonomie van lokale be-sturen zijn ook in 2011 nieuwe Public waste PartnershipS tot stand gekomen.
Samen zoeken naar de meest duurzame oplossingindaver gaat samen met haar klanten op zoek naar de meest duurzame oplossing voor elke
afvalstroom – zowel economisch als ecologisch. We doen dat binnen samenwerkingsvormen
die een fl exibele dienstverlening op maat van specifi eke behoeften mogelijk maken. met succes.
Want indaver is zowel voor overheden in belgië, nederland en ierland als voor industriële
bedrijven in heel europa uitgegroeid tot de afvalpartner bij uitstek.
6. KLANTENTEVREDENHEID
Participatie Brussel Compost: een nieuwe PwPSEind 2011 verwierf Indaver 40 % van de aandelen van de groencompostering Brussel Compost nv. Hoofdaandeel-houder is Net Brussel (60 %). Dit nieuwe ‘Public waste Part-nership’ past volledig in onze bedrijfsstrategie van duurzaam afval- en energiebeheer voor en met openbare besturen.
Deze strategische participatie is ook een invulling van onze bedrijfsmissie en past in onze groeistrategie voor groenafval en biomassa. Ze is een mooi voorbeeld van het raakvlak tus-sen Indaver en openbare besturen. Dankzij ons netwerk van composteerinrichtingen kunnen we te allen tijde uitwijken naar een andere verwerkingssite als dat nodig is. Zo zijn de openbare besturen die het groenafval aanleveren zeker van een continue en kwaliteitsvolle verwerking.
Wederzijdse ondersteuning met IVMIVM, het intergemeentelijk samenwerkingsverband rond Deinze, verzorgt het afvalbeheer voor 19 gemeenten. Dit betekent dat het voor haar gemeenten (277 000 inwoners) het afvalbeheer van A tot Z voor haar rekening neemt: van preventie over selectieve inzameling aan huis en via de containerparken tot de verwerking van de afvalstoff en. IVM baat een eigen thermische verwerkingsinstallatie uit in Eeklo. In Indaver vonden zij een solide partner voor de back-up van hun installatie. Met hun Public waste Partnership bieden IVM en Indaver elkaar sinds 2011 wederzijdse steun bij een incident of stilstand in hun installaties. De tonnages worden jaarlijks in onderlinge overeenstemming vastge-legd. Bovendien is er ruimte om het contract te toetsen aan de marktsituatie.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
81
6. KlanTenTevredenheid
Beide partners vulden elkaar al eerder goed aan. IVM deed 10 jaar geleden voor het eerst een beroep op Indaver. Indaver was toen tijdelijk op zoek naar bijkomende verwer-kingscapaciteit. Met het afval van haar gemeenten en het restafval van 2 collega-intercommunales vult IVM iets meer dan de helft in van de capaciteit van haar installatie in Eeklo. Door haar meerjarencontract met Indaver kon IVM de rest-capaciteit invullen op langere termijn.
Nieuwe directeurs voor IVAGO en IVIOIndaver organiseert beheerssystemen voor openbare bestu-ren. Het kan gaan om een volledig of gedeeltelijk manage-ment van het lokaal afvalbeheer. In sommige gevallen is er sprake van een gemengde structuur, in andere gaat het om een traditioneel dienstencontract. Dit is typerend voor Indavers Public waste PartnershipS-concept: het openbaar bestuur kiest welke samenwerking hem het best past.
In twee ‘gemengde’ intergemeentelijke samenwerkingsver-banden in Vlaanderen is Indaver niet de enige partner uit de privésector. ECOV (50 % Indaver) is sedert 1995 de private deelnemer in IVAGO (Gent), het intergemeentelijk samen-werkingsverband voor Gent en Destelbergen; ECOWEST (43 % Indaver) is al 15 jaar de partner uit de privésector in IVIO (Izegem), waar 11 gemeentebesturen deel van uitma-ken.
Indaver draagt dus mee het management van deze grote afvalintercommunales en is daardoor mee verantwoordelijk voor het gemeentelijk afvalbeleid. In 2011 kregen IVAGO en IVIO een wissel aan de top van hun management.
TevredenheidsenquêteIndaver wil onderzoeken of haar publieke klanten tevreden zijn. Vorig jaar hebben we daarom een bevraging uitgewerkt voor 2012 over de verschillende aspecten van de samenwer-king met Indaver. De resultaten van de tevredenheidsen-quête worden statistisch verwerkt en zullen gebruikt wor-den om onze klantgerichtheid indien nodig bij te sturen en te verfi jnen. Dat is in overeenstemming met de kernwaarde van Indaver: continue verbetering.
■■ Klanten stimuleren indavers europese en duurzame koers
Total Waste Management (TWM) staat bij Indaver voor ‘ont-zorging op maat van de industriële klant’. TWM kan verschil-lende vormen aannemen: van verwerking en bijbehorend transport tot beheer op de site en zelfs het beheren van verwerkingsinstallaties van de klant. Centraal staan steeds een strakke ontzorging en dienstverlening op maat van de klant. Indaver heeft de nodige middelen voor de verwerking en het transport, alsook actuele datamanagementsystemen die transparantie en traceerbaarheid garanderen. Ten slotte hebben we een ervaren kennisorganisatie waarbij we de juiste mensen toewijzen aan elke TWM-project met effi ci-ente projectinstrumenten. Indaver biedt haar Total Waste Management aan op Europese schaal. Indaver heeft TWM-partnerships in België, Nederland, Ierland, het Verenigd Ko-ninkrijk, Duitsland, Italië en Portugal.
Sterk jaar voor Industrial Waste ServicesIn het industriële marktsegment heeft Indaver 2011 – toch gekenmerkt door economische turbulentie – zeer succesvol afgerond. Ten opzichte van 2010 steeg de omzet met 21 %. Indaver kon niet alleen een aantal TWM-partnerships ver-lengen, maar won ook nieuwe klanten bij. Indaver beves-tigde haar marktleiderschap in de Europese farmasector in 2011 door een aantal TWM-contracten in België, Ierland en Duitsland te vernieuwen en uit te breiden. Daarnaast heb-ben we ook verschillende eenmalige, dringende projecten uitgevoerd waarbij onze kennis van complexe afvalstromen en sterk outletmanagement hun nut hebben bewezen. In 2011 deed Indaver haar uiterste best om haar klanten de duurzaamste oplossingen aan te bieden.
ierland
Ierse industrie kiest overtuigd voor Total Waste ManagementSteeds meer multinationals en bedrijven uit de farma-
ceutische en chemische industrie doen een beroep op
het Total Waste Management van Indaver Ireland. Met
haar TWM-aanpak biedt Indaver Ireland haar klanten
een dynamische, fl exibele en klantgerichte oplossing
voor hun afval. In 2011 kende dit segment een steile
groei, met nieuwe contracten voor Abbott, Eli Lilly,
Pfi zer en MSD, in totaal voor 18 sites. Indaver Ireland
kan bogen op de nieuwste Waste-to-Energy-installatie
in Europa, in Meath, en het SAP-systeem voor gege-
vensbeheer. Ze heeft ook de nodige technische exper-
tise in huis en is voortdurend proactief op zoek naar
verbeteringen. Daardoor is Indaver in Ierland meer dan
ooit marktleider voor duurzaam afvalbeheer.
“““”
Indaver bevestigde haar marktleiderschap in de Europese farmasector in 2011.
82
Belgian Waste-to-Energy (BW2E), de federatie van eigenaars van afvalener-giecentrales voor huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval in België, zit op kruissnelheid. BW2E werd in 2009 opgericht om informatie uit te wisselen en gemeenschappelijke oplossingen voor de sector te zoeken. Indaver was een van de trekkers van dit initiatief. BW2E telt 15 leden: 10 in Vlaanderen, 4 in Wallonië en 1 in Brussel. Samen zijn ze goed voor de thermische verwerking met energie-recuperatie van 2,5 miljoen ton afval.
Vaste waardeIn 2011 had BW2E verschillende presen-taties aan stakeholders en overlegmo-menten met het Vlaams, Brussels Hoofd-stedelijk en Waals Gewest. In de twee jaar sinds haar oprichting is de organi-satie in de sector van Waste-to-Energy
een vaste waarde geworden. Haar leden delen hun kennis met elkaar, ze volgen de regionale en Europese regelgeving op de voet en formuleren gezamenlijke standpunten.
Indaver neemt het secretariaat en de in-houdelijke voorbereiding van de dossiers voor haar rekening. De voorbije twee jaar verzette Belgian Waste-to-Energy heel wat werk. De federatie volgde van zeer nabij de omzetting van de Europese kaderrichtlijn Afval naar de Belgische wetgeving. Volgens BW2E moet restafval zoveel mogelijk in eigen land verwerkt worden om de materiaalkringloop goed te sluiten en te vermijden dat recy-clebare fracties toch worden verbrand omdat verbranden in het buitenland goedkoper is.
Recyclage en Waste-to-Energy hand in handOok op Europees vlak wisselt de sector kennis uit. CEWEP, de Europese tegen-hanger van BW2E, bezocht op 30 au-gustus vorig jaar enkele installaties van Indaver, onder meer de PMD-installatie in Willebroek en de asbehandelingsin-stallatie in Doel. CEWEP wilde onderzoe-ken hoe Waste-to-Energy bijdraagt tot effi ciënt gebruik van grondstoffen en energie. Voor Indaver gaan Waste-to-Energy en recyclage hand in hand. Uit verschillende studies blijkt dat lidstaten die inzetten op beide oplossingen hun afval het minst storten.
Belgian Waste-to-Energy
INDAVER STIMULEERT ENERGIERECUPERATIE IN DE SECTOR
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
83
6. KlanTenTevredenheid
Materiaal- en energievalorisatie vooropInspelend op de schaarste op de grondstoff enmarkt en de druk op de energiemarkt, versterkt Indaver haar focus op duurzame materiaal- en energievalorisatie. Indaver bereikt dit met haar netwerk van Europese installaties en de samen-werking met externe partners. Indaver investeert en inno-veert hiervoor ook continu.
Naast dit netwerk van installaties heeft Indaver nog een unieke troef: het bouwen en opereren van installaties voor materiaal- of energievalorisatie op de site van de klant. Dit kan een meerwaarde bieden bij grote afvalvolumes, waar-van de gerecupereerde materialen als grondstof ingezet worden in de eigen of nabije productieprocessen, waarbij stoom of elektriciteit benut kan worden en veel afvaltrans-porten uitgespaard kunnen worden. Bij dergelijke BOO-pro-jecten (Build-Own-Operate), waarbij ze ook mede-eigenaar is, neemt Indaver nagenoeg het hele project voor haar reke-ning. Een mooi voorbeeld van een BOO-project is de groot-schalige zoutzuurregeneratie-installatie voor Tata Steel in IJmuiden. In 2011 werden nieuwe opportuniteiten uitge-werkt voor de recuperatie van chloor uit specifi eke produc-tieprocessen, en de recuperatie van waardevolle materialen uit reststromen.
E-service verhoogt effi ciëntie en vermindert papierstroom
Indaver hecht veel belang aan degelijk datamanagement voor een effi ciënt beheer van de complexe afvaladmini-stratie. In de communicatie met de klanten willen we ook blijvend innoveren en streven naar meer effi ciëntie en minder milieu-impact. Daarom heeft Indaver geïnvesteerd in een klantenportaal – de Customer Zone. Dit webportaal biedt online toegang tot de belangrijkste informatie, docu-menten en rapporten over het klantendossier, evenals tot prijs- en afvoerplanningsaanvragen via elektronische for-mulieren, … De klant kan ook een uitgebreide rapportering
rond de kosten en hoeveelheden van zijn afvalstoff enpak-ket inkijken. Indavers Customer zone bespaart de klant kost-bare tijd bij zijn interne rapporteringen. In 2011 kwam het systeem er voor de Nederlandse en Belgische klanten. Ook voor de Duitse klanten werd een Customer Zone ontwikkeld die toelaat documenten te delen met klanten en rapporten te raadplegen. De start van de Ierse Customer Zone staat voor 2012 op de planning.
Grensoverschrijdende administratie Europees gewaarborgd
De wetgeving rond grensoverschrijdend transport van af-valstoff en verschilt sterk tussen de Europese lidstaten en regio’s en dit maakt het administratief erg complex. Daarom heeft Indaver een eigen TFS-cel (Trans Frontier Shipment), die dossiers voor grensoverschrijdend afvaltransport opent, beheert en opvolgt. Zo werden in 2011 ongeveer 700 dos-siers behandeld waarvan 98 % werd goedgekeurd. Indavers goede reputatie bij de betrokken overheden speelt hierbij in haar voordeel. De gemiddelde doorlooptijd voor een TFS-dossier is ongeveer 12 weken vanaf de opening. In 2011 werden heel wat TFS-dossiers elektronisch beheerd. Vanaf 2012 zullen ook de zogenaamde ‘Voor- en Nameldingen’ ge-digitaliseerd worden.
Klanten bevestigen hun vertrouwen in Indavers duurzame oplossingen
Indaver organiseerde in 2011 en begin 2012 Customer Days voor haar Belgische, Nederlandse en Portugese TWM-klan-ten en relaties. Met als centraal uitgangspunt ‘Wordt afval weer grondstof?’ belichtte een aantal externe en interne sprekers hoe duurzaam materiaal- en energiebeheer cen-traal staat bij innovatief Europees afvalbeheer. Tijdens deze klantendagen gaven ook klanten zelf hun kijk op Duurzaam en Toonaangevend Afvalbeheer. In 2011 vroeg Indaver ook een aantal multinationale klanten om hun mening. De te-vredenheid van onze klanten blijkt uit onderstaande quotes.
“Afvalbeheer samen
naar een hoger niveau
tillen”
Willy Gommers, Director Service
Logistics & Facilities MSD
“Duurzame en 100 %
naspeurbare valorisatie-
oplossingen”
Koen De Wilde, Purchasing
Manager Amcor
“Garantie op innovatie,
mogelijkheid
tot operationeel
management,
passend vermogen
en gewaarborgde
afvalvernietiging”
Johan Jansen, SHE specialist,
MSD Animal Health
“Europese koers maakt
Indaver potentiële
partner voor Europese
BASF-vestigingen”
Dr. Sabrina De Beukeleer,
Milieudienst, Afval- en
Gegevensbeheer BASF
INNOVATIEIndaver zoekt voortdurend nog nieuwere en betere technieken. Neusje van de zalm is de nieuwe MediPower-installatie voor de thermische verwerking van medisch en sensitief afval op de site Antwerpen. Indaver biedt klanten daar de duurzaamste oplossing, vermijdt risico’s en recupereert zoveel mogelijk materialen en energie tegen de beste prijs.
86
Verdere groei in 2011indaver heeft ook in 2011 haar groei verder gezet. ondanks het hoge
investeringsniveau, onder meer voor de afwerking van het project meath in
ierland en het medipower-project in belgië, konden de fi nanciële structuur en
solvabiliteit van de indaver groep nog worden verstevigd.
7. FINANCIËLE RESULTATEN
toELIcHtInG BIJ DE GEconsoLIDEErDE JaarrEkEnInG (In IFrs)
De verdere verhoging van winst en cash fl ows van Indaver onderschrijven de succesvolle groei en de verdere ontplooi-ingsmogelijkheden van Indaver.
De resultaten van de Indaver Groep voor 2011 zijn bijzonder goed. Rekening houdend met de bijzonder uitdagende om-geving geeft dit een stevige basis voor verdere groei.
Indaver heeft in de voorbije jaren haar competitiviteit en marktpositie nog weten te versterken, ook in tijden van eco-nomische crisis, een bewijs van fl exibiliteit en weerbaarheid.
Het steeds verder optrekken van haar cash fl ows en de ro-buustheid hiervan ondersteunen vanzelfsprekend de ver-dere groeiambities en mogelijkheden voor Indaver.
in miljoenen euro
Bedrijfsopbrengsten 520
Bedrijfskosten 490
EBITDA* 93
Bedrijfsresultaat (EBIT) 30,1
Winst na belastingen 30,9
Eigen vermogen 295,9
* ebiTda = operationeel resultaat + afschrijvingen + netto waarde-verminderingsverliezen + voorzieningen + ias 19 inclusief lasten en kosten + aandeel in de winst van de minderheidsdeelnemingen – het deel van de vooruitbetaalde capaciteitsrechten dat in resultaat genomen werd.
Financiële resultaten 2011
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
87
7. finanCiËle resulTaTen
aLGEMEnE toELIcHtInG
In 2011 werden geen relevante wijzigingen doorgevoerd in de gehanteerde waarderingsregels.
Zoals dit al voor 2007 tot en met 2010 het geval was, worden de resultaten van de ondernemingen waarin Indaver een participatie heeft van 50 %, in lijn met de groepswaarde-ringsregels bij DELTA, opgenomen volgens de vermogens-mutatiemethode: dit wil zeggen enkel op basis van hun bij-drage in het nettoresultaat van de Indaver Groep.
Vooral dankzij het bestendigen van uitstekende resultaten voor SLECO betekent dit dat naast de cash-generatie die direct kan afgeleid worden uit de resultatenrekening, ook de cash-generatie die vanuit deze 50 % dochters wordt ge-genereerd zeer belangrijk is. Dit heeft eind 2010 trouwens al aanleiding gegeven tot een kapitaalvermindering van EUR 20 miljoen bij SLECO en een dividenduitbetaling van EUR 30 miljoen aan zijn aandeelhouders, waarvan telkens 50 % ten gunste van Indaver nv. In december 2011 keerde SLECO opnieuw een dividend uit, dit keer van EUR 20 mil-joen, waarvan EUR 10 miljoen aan Indaver.
Bij de vergelijking van de geconsolideerde resultaten van 2011 en 2010 moet er rekening mee gehouden worden dat in de resultaten van 2010 de overgenomen activiteiten van DELTA Milieu, na de gerealiseerde acquisitie op 1 september 2010, enkel werden opgenomen met hun resultaten voor de laatste 4 maanden van het jaar. Dit laatste gebeurde na omzetting van hun openingsbalans en resultaten in IFRS en gebaseerd op de groepswaarderingsregels van Indaver. In 2011 zijn zij logischerwijze opgenomen voor een volledig jaar.
Omdat de doorgevoerde purchase price allocation, die in IFRS wordt vereist, aanleiding heeft gegeven tot een be-langrijke herwaardering van de afschrijfbare assets en ver-mindering van de bestaande en betaalde goodwill, geeft dit in IFRS onvermijdelijk aanleiding tot hogere afschrijvingen. Hoewel dit hun nettobijdrage in de groepsresultaten van Indaver van bij de acquisitie op 1 september en ook voor de eerstkomende jaren duidelijk zal drukken, heeft dit geen nadelige invloed op hun bijdrage tot de cash-generatie-capaciteit van de Indaver Groep.
■■ Bedrijfsopbrengsten: EUR 520 miljoen (+ 26 %) ■■ Bedrijfskosten: EUR 490 miljoen (+ 25 %)■■ Bedrijfskasstroom (EBITDA): EUR 93 miljoen (+ 22 %) ■■ Bedrijfsresultaat inclusief winst of verlies op de overdracht van vaste activa en resultaatsbijdrage
van de deelnemingen: EUR 49 miljoen (+ 35 %) ■■ Bedrijfsresultaat (EBIT): EUR 30,1 miljoen voor 2011 (+ 33 %) ■■ Netto fi nancieel resultaat: EUR - 9,7 miljoen ten opzichte van EUR - 7,8 miljoen voor 2010■■ Nettobijdrage minderheidsparticipaties en 50 % joint ventures: EUR 17,8 miljoen (+ 36 %)■■ Groepswinst voor belastingen: EUR 39,0 miljoen (+ 38 %)■■ Groepswinst na belastingen: EUR 30,9 miljoen (+ 26 %)
Kerncijfers 2011 in vergelijking met 2010
”“De goede resultaten geven
Indaver een stevige basis voor verdere groei.
88
BEsprEkInG Van DE rEsuLtatEnrEkEnInG
De bedrijfsopbrengsten stegen met 26 %, van EUR 414 mil-joen in 2010 naar EUR 520 miljoen in 2011.
■■ De omzet voor het verrichten van diensten blijft de be-langrijkste component van de geconsolideerde bedrijfs-opbrengsten. Zij stegen met 24 %, van EUR 359,2 miljoen in 2010 naar EUR 446,3 miljoen in 2011. Dit is vooral toe te schrijven aan de acquisitie van DELTA Milieu in 2010 die voor vier maanden omzet werd meegenomen in de cijfers 2010, zijnde EUR 29,8 miljoen en in 2011 voor EUR 77,6 miljoen.
■■ De verkoop van goederen steeg van EUR 36,2 miljoen in 2010 naar EUR 52,5 miljoen in 2011. Dit wordt vooral ver-klaard door hogere inkomsten uit de verkoop van gere-cupereerde grondstoffen (+ EUR 18,4 miljoen) en energie (+ EUR 2,8 miljoen).
■■ De overige bedrijfsopbrengsten kenden een stijging van 14 %, van EUR 17,9 miljoen in 2010 naar EUR 20,3 mil-joen in 2011. De verklaring van de stijging kan vooral gevonden worden in het feit dat deze post in 2011 voor EUR 5,3 miljoen schadevergoedingen bevatte ter com-pensatie van opgelopen materiële en bedrijfsschade.
De hogere bedrijfsopbrengsten gingen onvermijdelijk ge-paard met een stijging van de totale bedrijfskosten: van EUR 391,2 miljoen naar EUR 490,3 miljoen (+ 25 %).
■■ De belangrijke toename van de kosten voor goederen en diensten is voor EUR 30,9 miljoen het gevolg van de op-name van de activiteiten van DELTA Milieu voor een heel boekjaar in 2011 en voor vier maanden in 2010. Globaal stegen deze kosten met EUR 70,2 miljoen (+ 32 %), van EUR 218,6 miljoen in 2010 tot EUR 288,8 miljoen in 2011. Daarnaast zorgde ook de heropstart van het belangrijke saneringsproject in Bonfol voor verhoogde transport- en verwerkingskosten en diende, ondanks de hoge doorzet op de eigen verwerkingsinstallaties, ook meer beroep te worden gedaan op externe verwerkingsinstallaties om alle gecontracteerde volumes te verwerken.
■■ De kostenstijging bij de personeelskosten met EUR 14,8 miljoen (+ 16 %) van EUR 92,2 miljoen in 2010 naar EUR 106,9 miljoen in 2011 is vooral het gevolg van de opname van de activiteiten van DELTA Milieu voor een heel boekjaar in 2011 en voor vier maanden in 2010.
■■ De post afschrijvingen steeg in 2011 met 6 % (+ EUR 2,5 miljoen) van EUR 43,7 miljoen in 2010 naar EUR 46,2 miljoen in 2011. Hiervan nam DELTA Milieu EUR 5,3 miljoen voor haar rekening. De forse uitbrei-dingsinvesteringen in het project Meath in Ierland gaven enkel aanleiding tot bijkomende afschrijvingen vanaf de maand december en het MediPower-project in België zal, zoals gepland, in 2012 worden opgeleverd en vanaf dat ogenblik worden afgeschreven.
■■ De waardeverminderingen waren in 2010 beperkt tot nauwelijks EUR 96 000. In 2011 is er veiligheidshalve een afwaardering doorgevoerd van EUR 4,1 miljoen, zijnde van alle geactiveerde ontwikkelingskosten voor het pro-ject Cork (Ierland). De onzekerheid over het finaal be-komen van alle noodzakelijke vergunningen heeft ons daartoe aangezet.
■■ De overige bedrijfskosten kenden een toename van EUR 36,6 miljoen in 2010 tot EUR 44,2 miljoen in 2011. Ook dit kan in belangrijke mate worden toegeschreven aan de overgenomen activiteiten van DELTA Milieu.
■■ De geproduceerde vaste activa ten slotte waren in 2011 met een bedrag van EUR 1,5 miljoen gelijk aan 2010.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
89
7. finanCiËle resulTaTen
De operationele winst (ebiT) van EUR 30,1 miljoen voor het jaar 2011 komt daarmee 33 % hoger uit dan de EUR 22,7 mil-joen die in 2010 werd gerealiseerd.
In 2011 was de gerealiseerde winst op de verkoop van vas-te activa met EUR 0,7 miljoen hoger dan de EUR 0,2 miljoen van 2010.
De fi nanciële opbrengsten stegen in 2011 met EUR 0,8 mil-joen tot EUR 3,0 miljoen. Dit was vooral het gevolg van de opname van de resultaten van Delta Milieu voor een heel jaar in 2011, waarbij dit in 2010 slechts voor vier maanden was.
Ook de fi nanciële kosten stegen: met 27 % van EUR 10 mil-joen in 2010 tot EUR 12,7 miljoen in 2011. De verklaring is een combinatie van de opname van DELTA Milieu-resultaten voor een heel jaar in 2011 (en in 2010 voor vier maanden) en hogere intrestvoeten in vergelijking met 2010. Bovendien werden de prefi nancieringskosten voor Meath vanaf 9 sep-tember 2011 niet langer geactiveerd.
De netto fi nanciële kost voor 2011 komt hierdoor op EUR 9,7 miljoen in vergelijking met de EUR 7,8 miljoen die op dit vlak voor 2010 werd genoteerd.
De nettobijdrage van de participaties opgenomen vol-gens de vermogensmutatiemethode bedroeg EUR 17,8 mil-joen voor 2011. In 2010 was dit EUR 13,1 miljoen. Deze stijging is vooral te danken aan de verdere resultaatsverbe-tering bij SLECO en de opname van de minderheidspartici-paties van DELTA Milieu voor een volledig jaar vanaf 2011.
Mede hierdoor komt de groepswinst vóór belastingen voor 2011 uit op EUR 39,0 miljoen, een stijging met 38% ten opzichte van de EUR 28,2 miljoen die in 2010 werd gereali-seerd.
De geconsolideerde winst na belastingen komt daarmee voor 2011 uit op EUR 30,9 miljoen. Dat is EUR 6,3 miljoen of 26 % hoger dan de EUR 24,6 miljoen nettowinst voor 2010.
Daarbij moet een deel van de winst van Indaver Deutsch-land toegewezen worden aan onze medeaandeelhouder NEIF, zodat de nettowinst, aandeel van de groep, voor 2011 uitkomt op EUR 30,4 miljoen.
Ten opzichte van het eigen vermogen van EUR 211,1 mil-joen van de Indaver-aandeelhouders bij het begin van het boekjaar 2011, levert de nettowinst van EUR 30,4 miljoen (exclusief minderheidsbelangen) voor 2011 een rendement op eigen vermogen op van 14 %. In 2010 bedroeg dit ren-dement eveneens 14 %.
Rekening houdend met de eerder lage energieprijzen en de niet steeds even hoge marktprijzen voor de gerecupereerde grondstoff en beschouwen we dit als bijzonder goede resul-taten.
90
BEsprEkInG Van DE GEconsoLIDEErDE BaLans
Het boekjaar 2011 werd geconsolideerd afgesloten met een balanstotaal van EUR 840,3 miljoen, 7 % hoger dan eind 2010.
Aan de actiefzijde wordt een stijging genoteerd met EUR 14,6 miljoen of + 9,9 % bij de vlottende activa, naar EUR 162,0 miljoen.
Dit is vooral het gevolg van een duidelijke stijging bij de handels- en overige vorderingen met EUR 17,8 miljoen of 18,8 %. Dit is vooral het gevolg van een stijging van de om-zet in alle regio’s en een sterk vierde kwartaal, maar blijft ook een verbetering in relatie tot de stijging van 26 % in de to-tale bedrijfsopbrengsten.
De voorraden stegen met EUR 2,1 miljoen. De stijging wordt grotendeels veroorzaakt door een investering in reserve-onderdelen voor de in 2011 in gebruik genomen verbran-dingsinstallatie in Meath.
De daling van de liquide middelen met EUR 7,8 miljoen is mede het gevolg van de invoering van cashpooling in Bel-gië en Nederland.
Naast de stijging van de vlottende activa werd vooral een toename genoteerd bij de vaste activa: met EUR + 40,1 mil-joen of + 6,3 %.
■■ De materiële vaste activa namen toe met EUR 42,9 mil-joen of 10,2 % tot EUR 464,1 miljoen. De toename is vooral toe te schrijven aan de bijkomende investeringen in het Meath-project en het MediPower-project.
■■ De immateriële vaste activa daalden met EUR 4,3 miljoen naar EUR 127,3 miljoen, voornamelijk het gevolg van een impairment op alle geactiveerde externe ontwikkelings-kosten van de gecombineerde afvalverbrandingsinstal-latie in Cork van EUR 4,1 miljoen.
■■ De handels- en andere vorderingen op lange termijn daalden met EUR 0,3 miljoen.
■■ De afname met EUR 0,1 miljoen tot EUR 1,8 miljoen bij de activa beschikbaar voor verkoop, is het gevolg van de jaarlijkse afschrijving die groter is dan de bonus vanuit de wisselkoersverschillen EUR/CHF.
■■ De deelnemingen geconsolideerd volgens de ver-mogensmutatiemethode zijn verder opgelopen tot EUR 73,3 miljoen, een stijging met EUR 3,8 miljoen of 5,4 % ten opzichte van 2010. Deze stijging is voorname-lijk toe te schrijven aan het verschil tussen gerealiseerd resultaat van de betrokken deelnemingen verminderd met het uitgekeerd dividend. Daarnaast is een deelne-ming van 40 % verworven in Brussel Compost NV voor EUR 0,2 miljoen.
■■ De daling van EUR 1,0 miljoen bij de overige financiële vaste activa is vooral het gevolg van de verkoop van het 35 % belang in GRL Glasrecycling NV in 2011.
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
91
7. finanCiËle resulTaTen
Aan de passiefzijde gaat de stijging met EUR 54,6 miljoen van het totale balanscijfer gepaard met een toename van het eigen vermogen met EUR 31,5 miljoen of 11,9 %: van EUR 264,4 miljoen eind 2010 naar EUR 295,9 miljoen per einde 2011.
Voor EUR 30,7 miljoen is dit het gevolg van een toename in eigen vermogen exclusief minderheidsbelangen.
Bij ongewijzigd maatschappelijk kapitaal werd de winst van het boekjaar van EUR 30,4 miljoen opgenomen on-der de overgedragen winsten. De positieve impact met EUR 0,3 miljoen die op reserves wordt genoteerd heeft vooral te maken met het feit dat vanuit de afgesloten rente-indekkingen per einde 2011 een positieve impact ontstaat op het eigen vermogen.
De minderheidsbelangen stegen in het afgelopen jaar met EUR 0,8 miljoen tot EUR 54,1 miljoen en vertegenwoordigen voornamelijk het aandeel van de minderheidsaandeelhou-der en partner in het eigen vermogen van onze Duitse par-ticipatie.
Bij de langlopende verplichtingen wordt een daling (- EUR 11,9 miljoen of -4.0 %) genoteerd tot EUR 286,8 mil-joen.
Bij deze verplichtingen zijn het de intrestdragende langlo-pende verplichtingen die daalden met EUR 2,1 miljoen. De reguliere afl ossingen van alle bestaande LT-leningen waren hier groter dan de bijkomende LT-leningen die werden af-gesloten.
De uitgestelde baten op lange termijn kenden een nor-male afbouw in 2011, die wel gedeeltelijk werd gecompen-seerd door een bijkomende verkoop van vooruitbetaalde
capaciteitsrechten op langere termijn. Daardoor was het uit-staand bedrag per eind 2011 met EUR 5,6 miljoen gedaald tot EUR 45,8 miljoen. De jaarlijkse daling betreft hier het jaarlijks in resultaat nemen van vooruitbetaalde verbran-dingsrechten en van de al ontvangen opbrengsten vanuit een vroeger afgesloten cross-border leasingoperatie, voor beide in lijn met de onderliggende contracten.
De uitgestelde belastingverplichtingen namen af met EUR 1,4 miljoen of 4,1 % tot EUR 34,0 miljoen. De handels-schulden op lange termijn in 2010 betreff en de wissels die geaccepteerd zijn in het kader van het MediPower-project voor EUR 3,4 miljoen en die zullen betaald worden in 2012: per eind 2011 zijn deze geclassifi ceerd onder de uitstaande verplichtingen op korte termijn.
De uitstaande verplichtingen op korte termijn stegen met EUR 35,0 miljoen of 15,7 % tot EUR 257,7 miljoen eind 2011. De korte-termijnleningen bij de banken stegen met EUR 2,0 miljoen en de leningen bij verbonden partijen daalden met EUR 3,3 miljoen. De kortlopende uitgestelde baten stegen met EUR 1,1 miljoen ten opzichte van de situ-atie per eind 2010. De kortlopende provisies daalden met EUR 0,5 miljoen ten opzichte van 2010, vooral door de da-ling van uitstaande provisies voor eindafdek en nazorg deponie bij DELTA Milieu. De kortlopende verplichtingen inzake rente-indekking namen af met EUR 1,3 miljoen tot EUR 1,0 miljoen. De kortlopende handels- en overige schul-den stegen met EUR 33,7 miljoen of 38,8 %, wat voor een groot deel verklaard wordt door verplichtingen uit hoofde van project MediPower en verder het logische gevolg is van de toegenomen bedrijfskosten en verwerking bij derden.
Verslag revisor en neerlegging van de jaarrekening
Samen met het jaarverslag van de raad van bestuur wordt de volledige geconsolideerde jaarrekening na de jaarlijkse Algemene Vergadering neergelegd bij de Nationale Bank van België, volgens de wettelijke voorschriften inzake openbaarmaking.
De geconsolideerde jaarrekening werd zonder voor-behoud goedgekeurd door de commissaris-revisor.
92
Geconsolideerde balans per 31 december 2011
in duizenden euro
31/12/2011 31/12/2010
VasTe acTiVa 678.285 638.292Materiële vaste activa 464.148 421.291
Materiële vaste activa in aanbouw 26.773 101.739Terreinen en gebouwen 134.893 123.528Installaties, machines en uitrusting 283.277 176.180Meubilair, kantoorinrichting, voertuigen 19.125 19.731Overige materiële vaste activa 81 113
Vastgoedbeleggingen 1.751 1.898Immateriële vaste activa 127.336 131.587
Goodwill 108.412 108.561Overige immateriële vaste activa 18.924 23.026
Deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatie-methode 73.349 69.573Uitgestelde belastingvorderingen 425 1.070Overige financiële vaste activa 9.850 10.822
Aandelen 1.850 3.150Leningen 8.000 7.672
Leningen in verbonden partijen 1.852 1.652Overige leningen 6.148 6.020
Handelsvorderingen en overige vorderingen (vast deel) 1.372 1.628Geldmiddelen die beperkt zijn in hun gebruik 1 72Overige handelsvorderingen en overige vorderingen (vast deel) 1.371 1.556
Over te dragen kosten (vast deel) 54 424
VloTTende acTiVa 162.002 147.382Voorraden 9.326 7.214Overige financiële vlottende activa 4.900 700
Leningen 4.900 700Leningen in verbonden partijen 4.900 700
Belastingvorderingen 10Handelsvorderingen en overige vorderingen (vlottend deel) 112.928 95.089
Handelsvorderingen 102.703 88.340Overige vorderingen en overige activa 10.225 6.750
Te ontvangen rente (verworven opbrengsten) 530 111Overige verworven opbrengsten 425Overige vorderingen en activa 9.269 6.638
Over te dragen kosten (vlottend deel) 3.463 5.171Geldmiddelen en kasequivalenten 31.385 39.199
ToTaal der acTiVa 840.287 785.675
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
93
7. finanCiËle resulTaTen
Geconsolideerde balans per 31 december 2011
in duizenden euro
31/12/2011 31/12/2010
ToTaal eiGen VermoGen 295.884 264.363
Eigen vermogen toerekenbaar aan eigenaars van eigenvermogens-instrumenten van de moedermaatschappij 241.792 211.093Geplaatst kapitaal 87.353 87.353
Aandelenkapitaal 87.353 87.353Reserves -974 -1.295
Omrekeningsreserves -672 -811Afdekkingsreserve -1.938 -2.490Herwaardering naar de reële waarde 1.636 2.006
Ingehouden winsten (overgedragen verliezen) 155.413 125.035Winst (Verlies) van het boekjaar 30.378 25.843Overige ingehouden winsten (overgedragen verliezen) 125.035 99.192
Minderheidsbelang 54.092 53.270
VerplichTinGen 544.403 521.312
Langlopende verplichtingen 286.761 298.647Langlopende rentedragende verplichtingen 114.818 116.888
Leningen van banken 89.345 97.774Financiële lease-overeenkomsten 16.706 16.317Overige leningen 8.767 2.798
Langlopende uitgestelde baten 45.805 51.389Overheidssubsidies 962 1.112Overige langlopende uitgestelde baten 44.844 50.277
Langlopende voorzieningen 67.799 67.137Langlopende verplichtingen uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding 21.869 21.874Langlopende afdekkingsverplichtingen 2.488 2.494Uitgestelde belastingverplichtingen 33.983 35.431Langlopende handelsschulden en overige schulden 3.433
Kortlopende verplichtingen 257.642 222.664Kortlopende rentedragende verplichtingen 102.691 104.088
Leningen van banken 62.429 60.429Financiële lease-overeenkomsten 262 359Overige leningen 40.000 43.300
Leningen van verbonden partijen 40.000 43.300
Kortlopende uitgestelde baten 13.566 12.433Overheidssubsidies 165 165Overige kortlopende uitgestelde baten 13.401 12.268
Kortlopende voorzieningen 11.172 11.645Kortlopende verplichtingen uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding 997 1.143Kortlopende afdekkingsverplichtingen 1.014 2.282Belastingverplichtingen 7.501 4.111Kortlopende handelsschulden en overige schulden 120.701 86.962
Handelsschulden 77.019 61.936Ontvangen voorschotten 9.530 4.229Overige schulden en verplichtingen 34.152 20.797
Te betalen rente (toe te rekenen kosten) 796 347Overige toe te rekenen kosten 10.525 4.915Overige schulden en verplichtingen 22.832 15.535
ToTaal eiGen VermoGen en VerplichTinGen 840.287 785.675
VerplichTinGen en eiGen VermoGen
94
Geconsolideerd oVerzichT Van de Gerealiseerde en nieT Gerealiseerde resulTaTen Voor heT boeKjaar eindiGend op 31 december 2011
in duizenden euro
31/12/2011 31/12/2010
Opbrengsten 520.422 413.882Verkoop van goederen 52.539 36.249Verrichting van diensten 446.343 359.232Huuropbrengsten uit vastgoed 1.151 518Overige bedrijfsopbrengsten 20.389 17.882
Exploitatielasten (-) -490.330 -391.194Grond- en hulpstoffen, Diensten (-) -288.770 -218.551
Grond- en hulpstoffen (-) -52.700 -44.776Diensten (-) -236.070 -173.775
Wijzigingen in voorraden gereed product en werk in uitvoering (-) -1.308 -1.621Personeelslasten (-) -106.914 -92.158
Lonen en salarissen (-) -75.552 -65.175Sociale zekerheidsuitgaven (-) -16.579 -15.015Lasten uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding (-) -4.672 -5.187Andere bovenwettelijke verzekeringen (-) -231 -207Overige personeelslasten (-) -9.880 -6.574
Afschrijvingen (-) -46.189 -43.658Afschrijvingen op materiële activa (-) -40.841 -39.365Afschrijvingen van voorraden tot de opbrengstwaarde (-) -261 -67Afschrijvingen op immateriële activa (-) -5.087 -4.225
Bijzondere waardeverminderingsverliezen, netto -4.364 -96Bijzondere waardeverminderingsverliezen op materiële vaste activa, netto -4.427Bijzondere waardeverminderingsverliezen op dubieuze handelsvorderingen 63 -96
Overige exploitatielasten (-) -44.246 -36.573Werk verricht door de onderneming en gekapitaliseerd 1.462 1.462
Operationele winst (verlies) 30.092 22.688
Winst (verlies) op de overdracht van vaste activa 730 220Winst (verlies) op de overdracht van vaste activa, andere dan financiële activa 360 128Winst (verlies) op de overdracht van financiële vaste activa 370 92
Winst (verlies) op de overdracht van dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen en joint ventures 92Winst (verlies) op de overdracht van andere financiële vaste activa 370
Financiële opbrengsten 3.004 2.201Rente 2.620 1.920Dividenden 159 69Andere 224 212
Financiële lasten (-) -12.678 -9.998Rentelasten en lasten op schulden -9.084 -8.264
Rentelasten -8.380 -7.814Lasten op schulden -704 -450
Verdisconteringslast -3.594 -1.734Aandeel in de winst (verlies) van deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatie-methode 17.821 13.121
INDAVER GROEP duurzaamheidsrapporT 2011
95
7. finanCiËle resulTaTen
in duizenden euro
31/12/2011 31/12/2010
Winst (verlies) voor belasting 38.968 28.232Winstbelastingen (-) -8.093 -3.682Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten 30.876 24.550Winst (verlies) na belasting uit stopgezette bedrijfsactiviteiten 0 0
WinsT (Verlies) Van heT boeKjaar 30.876 24.550
Niet-gerealiseerde resultaten: 645 530Winsten (verliezen) die voortvloeien uit de omrekening van de jaarrekening van een buitenlandse activiteit 139 -73
Financiële activa beschikbaar voor verkoop -370Kasstroomafdekkingen 876 602
ToTaal Van de Gerealiseerde en de nieT-Gerealiseerde resulTaTen 31.520 25.080
Winst (verlies) van het boekjaar 30.876 24.550Toerekenbaar aan eigenaars van de moedermaatschappij. 30.378 25.843Toerekenbaar aan minderheidsbelangen 497 -1.293
Totaal van de gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten 31.520 25.080Toerekenbaar aan eigenaars van de moedermaatschappij. 30.699 26.175Toerekenbaar aan minderheidsbelangen 821 -1.095
WinsT per aandeel (in euro)
Gewone winst (verlies) per aandeelExclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd 15,93 13,55Inclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd 15,93 13,55
Verwaterde winst (verlies) per aandeelExclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd 15,93 13,55Inclusief winst (verlies) uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd 15,93 13,55
Geconsolideerd oVerzichT Van de Gerealiseerde en nieT Gerealiseerde resulTaTen Voor heT boeKjaar eindiGend op 31 december 2011
indaver groep
duurzaamheidsrapporT 2011
© 2012 indaver nv
verantwoordelijke uitgever: Jos artois | dijle 17 a | be-2800 mechelen | belgië