Dünya Piyasalarındaki Son Gelişmeler Işığında Makro ve Reel Sektör Politikaları

Erol Taymazİktisat BölümüOrta Doğu Teknik Üniversitesietaymaz@metu.edu.tr

Tüsiad-Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu Konferansı4 Ekim 2007, İstanbul

Dip dalga (uzun dönemde ekonomik gelişme)

Sorunlu alanlar

Politikalar

Dip Dalga: Büyüme

Kişi başına GSYHİ büyüme hızı (5-yıllık ortalama değerler)

-2

0

2

4

6

8

10

1925 1935 1945 1955 1965 1975 1985 1995 2005

Dip Dalga: İstikrar

Büyüme hızında istikrarsızlık

0

5

10

15

1925 1935 1945 1955 1965 1975 1985 1995 2005

Dip Dalga: Dış Ticaret

İthalat ve ihracat değeri

0

50

100

150

1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008

Mily

on

do

lar

İhracat İthalat

Sorunlu Alanlar

Sınai Yapı Dış ticaretin yapısı

İstihdam Ücretler

Sınai Yapı: Türkiye

Türkiye

Kore Türkiye Şili Çin Hindistan Yüksek-Teknoloji Düşük-Teknoloji

Orta-teknoloji

Sınai Yapı: Hindistan

Hindistan

Kore Türkiye Şili Çin Hindistan Yüksek-Teknoloji Düşük-Teknoloji

Orta-teknoloji

Sınai Yapı: Güney Kore

Kore

Kore Türkiye Şili Çin Hindistan Yüksek-Teknoloji Düşük-Teknoloji

Orta-teknoloji

Sınai Yapı: Çin

Çin

Kore Türkiye Şili Çin Hindistan Yüksek-Teknoloji Düşük-Teknoloji

Orta-teknoloji

Dış Ticaret

Dış ticaretin GSYİH içindeki payı (%)

0

10

20

30

40

1985 1990 1995 2000 2005 2010

İhracat / GSYİH oranı İthalat / GSYİH oranı

Dış Ticaret

Dış ticaret hadleri (ihracat birim değer endeksi / ithalat birim değer endeksi)

0.8

0.9

1.0

1.1

1.2

2003 2004 2005 2006 2007

Yatırım malları Ara mallar Tüketim malları

Dış Ticaret

Seçilmiş ürünler için dış ticaret hadleri

0.8

0.9

1.0

1.1

1.2

2003 2004 2005 2006 2007

Otomobil parça Otomobil Dayanıklı tüketim malları

İstihdam

İstihdam oranı İşsizlik oranı ve bileşimi Ücretler

Politikalar

Pasif politikalarSavunmacı, düşük girdi maliyeti temelinde

rekabet: Firma dışındaki etkenlere vurgu Geçici, kısa dönemli, uzun dönemde ters etkili,

kısır döngü

Aktif politikalar Stratejik, teknolojik yenilik ve insan

sermayesini geliştirmeye yönelik: Firma içi dönüşüme vurgu Sistemli ve sürekli, uzun dönemde belirleyici,

büyüme döngüsü

Politikalar

Uzun dönemli sürdürülebilir büyüme için

Sınai yapının dönüştürülmesi Üretkenliğin arttırılması Beşeri sermaye birikiminin sağlanması İstihdam-dostu büyümenin sağlanması

Sanayi, teknoloji ve yenilik politikaları İşgücü piyasası politikaları

Politikalar

Sanayi, teknoloji ve yenilik politikaları

AR-GE ve yenilik faaliyetlerine destek Sanayi kümeleri KOBİ’lere destek (finansmana erişim,

teknolojik yayılma, üretim ve dağıtım ağları)

Politikalar

Öncelikler sorunu Hangi sektörler? Hangi teknolojiler? Hangi bölgeler? Hangi firmalar? Hangi destekler?

Politika ile aşılabilecek en önemli kısıtlar hangileri?

Politikalar

İşgücü politikaları Pasif işgücü politikaları

İşgücü maliyeti üzerindeki yükler (kıdem tazminatı, SSK pirimleri)

İstihdam KayıtdışılıkFakat… Emeklilik ve sağlık sigortası İstihdamda süreklilik sonucu beşeri sermayeye

yatırım

PolitikalarTürkiye'de işverenlerin mezunlarda aradığı en önemli dört faktör

Üniversite mezunlarıBilgisayar becerileri (%42)

Askerliğini tamamlamış olması (%40)Yabancı dil becerisi (%40)

Firmada uzun dönem çalışma isteği (%38)

Meslek Yüksekokulu mezunlarıAskerliğini tamamlamış olması (%34)

Yabancı dil becerisi (%33)Takım çalışmasına uyum (%37)

Firmada uzun dönem çalışma isteği (%31)

Meslek lisesi mezunlarıFirmadaki çalışanlar tarafından referans olunması (%42)

Askerliğini tamamlamış olması (%41)Firmada uzun dönem çalışma isteği (%39)

Takım çalışmasına uyum (%32)

Kaynak: TOBB Anketi

Politikaları

İşgücü politikaları Aktif işgücü politikaları

Gelişen/geliştirilmek istenilen sektörlerin ihtiyaç duyduğu becerilerin geliştirilmesi, meslek standartların oluşturulması

Gelecek

2006’da kişi başına GSYİH: 5500 dolar2013’de 10000 dolar olması için

gerekli yıllık büyüme hızı:

%9Zor ama olanaksız değil!

Teşekkürler…