duaal leren op proef evaluatiestudie van de proeftuinen … · versterking van het leerpotentieel...
TRANSCRIPT
![Page 1: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/1.jpg)
Duaal Leren op ProefEvaluatiestudie van de proeftuinen
‘Schoolbank op de Werkplek’
Conferentie Duaal Leren
Ward Nouwen
Universiteit Antwerpen
Dit onderzoek wordt mogelijk gemaakt met de steun van de Vlaamse Overheid
![Page 2: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/2.jpg)
Situering binnen evaluatie proeftuinen
2
• Evaluatie a.d.h.v. centrale beleidsintenties▪ Een opwaardering van alternerende opleidingen▪ Een versterking van het leerpotentieel via duaal leren▪ Een verhoging van de gekwalificeerde uitstroom▪ Een verbetering van de aansluiting met de arbeidsmarkt
• Onderzoeksluik algemene implementatie▪ Standaardtrajecten, overeenkomsten en regie van
aanbod werkplekken
• Onderzoeksluik leerlingen▪ Studiekeuzebegeleiding en toeleiding, screening en
matching, begeleiding en evaluatie
• Onderzoeksluik personeel▪ Personeelsorganisatie, ondersteuning en
professionalisering van trajectbegeleiders en mentoren
(*) Het eindrapport kan worden gedownload via deze link
![Page 3: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/3.jpg)
Overzicht
3
• Data en methoden
• Wat vertellen de survey-resultaten ons over het leerpotentieel van duaal leren?
• Wat leren de casestudy’s ons over het versterken van het leerpotentieel via duaal leren?
• Conclusie en aanbevelingen
![Page 4: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/4.jpg)
Data & methoden
4
![Page 5: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/5.jpg)
Theory-based stakeholder evaluation
5
• TSE als het algemeen methodologische raamwerk:
• Initiële ‘programmatheorie’ = beleidsintenties en –assumpties (a.d.h.v. documentanalyse)
• Aangevuld met verwachtingen en bezorgdheden van stakeholders (24 stakeholderorganisaties bevraagd)
➔ Samengebracht in het aanvangsrapport
➔ Basis voor toetsing aan uitkomsten en percepties van betrokken actoren in de proeftuinen (leerlingen, schoolpersoneel en mentoren)
➔ Toetsing o.b.v. vijf empirische cycli (semesters) waarin kwantitatieve en kwalitatieve methoden werden geïntegreerd (survey, admin. en casestudy data)
![Page 6: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/6.jpg)
Survey design
• Vijf semestriële surveybevragingen bij 3 leerlingencohorten
• Leerlingen uit duale en niet-duale spiegelopleidingen (in totaal > 4000 responses)
• Focus op studiekeuzemotivatie en ervaren ondersteuning, motivatie, competentie en betrokkenheid
• Mits geïnformeerde toestemming, gekoppeld aan admin. gegevens over instroom-/uitstroomkenmerken
6
Cohort S1 S2 S3 S4 S5
C1 T1 T2 T3
C2 T1 T2 T3 T4
C3 T1 T2
C = cohort; S = semester; T = meetmoment
![Page 7: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/7.jpg)
Casestudy design
7
• Case = een duale opleiding zoals aangeboden door een specifieke aanbieder
• 14 unieke cases, 6 opleidingen opgevolgd om bevindingen te verdiepen of te verbreden
• Caseselectie o.b.v. weloverwogen spreiding over:
• (1) Type van studierichting (maximale spreiding aan sectoren);
• (2) Onderwijsvorm (BuSO OV3; BSO; DBSO; leertijd; Se-n-Se; TSO)
• (3) Type van aanbieder (regulier SO, BuSO, CDO of SYNTRA);
• (4) Sociaalgeografische ligging (~provincies en verstedelijking)
• 23 interviews/focusgroepen met 83 leerlingen; 24 interviews/focusgroepen met 31 schoolpersoneelsleden en 42 interviews met mentoren, waarvan 14 zaakvoerder ➔ totaal van 156 respondenten
![Page 8: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Opleiding Type aanbieder Type opleiding
Case (01) Chemische Procestechnieken Duaal* Regulier Se-n-Se
Case (02) Haarverzorging/Haarstylist Duaal* Regulier 1-3 lj. 3de gr. BSO
Case (03) Ruwbouw Duaal SYNTRA 1-2 lj. 3de gr. BSO
Case (04) Zorgkundige Duaal** CDO/Regulier 3de lj. 3de gr. BSO
Case (05) Groen- en Tuinbeheer Duaal* BuSO BuSO OV3
Case (06) Elektromechanische Technieken Duaal** Regulier/Regulier 1-2 lj. 3de gr. TSO
Case (07) Brood- en Banketbakkerij Duaal CDO 1-2 lj. 3de gr. BSO
Case (08) Fitnessbegeleider Duaal Regulier Se-n-Se
Case (09) Elektrische Installaties Duaal Regulier 1-2 lj. 3de gr. BSO
Case (10) Hotelreceptionist Duaal Regulier 3de lj. 3de gr. BSO
Case (11) Onderhoudsmechanica Auto Duaal** SYNTRA/Regulier 1-2 lj. 3de gr. BSO
Case (12) Medewerker Fastfood Duaal BuSO BuSO OV3
Case (13) Logistiek Duaal Regulier 1-2 lj. 3de gr. BSO
Case (14) Operator CNC-gestuurde houtbewerking duaal CDO 3de lj. 3de gr. BSO
Nota’s: (*) opvolging binnen zelfde aanbieder; (**) opvolging bij een nieuwe aanbieder
Overzicht casestudy’s
![Page 9: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/9.jpg)
Wat vertellen de survey-resultaten
ons over het leerpotentieel van
duaal leren?
9
![Page 10: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Ondersteuning in de leercontext
* Ondersteuning leerkrachten
* Ondersteuning mentor & collega’s* Leerkansen om te experimenteren en reflecteren
* Trainingsintensiteit WPL:- Complexiteit taken- Aandacht leerinhouden- tijd besteed aan formeel
leren en instructie
Autonomie, verbondenheid en competentie
* Waardering schools en
werkplekleren (~autonomie)
* Verbondenheid school, opleiding en werkplek
* Academische en
beroepsmatige competentie
Betrokkenheid
* Emotionele School- en werk-betrokkenheid
* Gedragsmatige school- en werkbetrokkenheid
* Spill-over effect WPL
Lee
ruitko
mste
nTheoretisch model: Self-system Model of MotivationalDevelopment (~Zelfdeterminatietheorie)
![Page 11: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Ondersteuning in de leercontext
* Ondersteuning leerkrachten
* Ondersteuning mentor & collega’s* Leerkansen om te experimenteren en reflecteren
* Trainingsintensiteit WPL:- Complexiteit taken- Aandacht leerinhouden- tijd besteed aan formeel
leren en instructie
Autonomie, verbondenheid en competentie
* Waardering schools en werkplekleren (~autonomie)
* Verbondenheid school, opleiding en werkplek
* Academische en beroepsmatige competentie
Betrokkenheid
* Emotionele School- en werk-betrokkenheid
* Gedragsmatige school-en werkbetrokkenheid
* Spill-over effect WPL
Lee
ruitko
mste
nTheoretisch model: Self-system Model of MotivationalDevelopment (~Zelfdeterminatietheorie)
![Page 12: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Ondersteuning in de leercontext
* Ondersteuningleerkrachten
* Ondersteuning mentor & collega’s
* Leerkansen om te
experimenteren en reflecteren
* Trainingsintensiteit WPL:- Complexiteit taken- Aandacht leerinhouden- tijd besteed aan formeel
leren en instructie
Autonomie, verbondenheid en competentie
* Waardering schools en werkplekleren (~autonomie)
* Verbondenheid school, opleiding en werkplek
* Academische en beroepsmatige competentie
Betrokkenheid
* Emotionele School- en werk-betrokkenheid
* Gedragsmatige school- en werkbetrokkenheid
* Spill-over effect WPL
Lee
ruitko
mste
nTheoretisch model: Self-system Model of MotivationalDevelopment (~Zelfdeterminatietheorie)
![Page 13: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Ondersteuning in de leercontext
* Ondersteuning leerkrachten
* Ondersteuning mentor & collega’s* Leerkansen om te experimenteren en reflecteren
* Trainingsintensiteit WPL:- Complexiteit taken- Aandacht leerinhouden- tijd besteed aan formeel
leren en instructie
Autonomie, verbondenheid en competentie
* Waardering schools en werkplekleren (~autonomie)
* Verbondenheid school, opleiding en werkplek
* Academische en beroepsmatige competentie
Betrokkenheid
* Emotionele School- en werk-betrokkenheid
* Gedragsmatige school- en werkbetrokkenheid
* Spill-over effect WPL
Lee
ruitko
mste
nIndicatoren voor motivatieontwikkeling en school-/werkbetrokkenheid
![Page 14: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/14.jpg)
Ondersteuning in de leercontext
14
Meetmoment C3T1 C3T2
DualeOpleiding
Type Aanbieder
Abstractie-niveau
DualeOpleiding
Type Aanbieder
Abstractie-niveau
OndersteuningLeerkrachten
Duaal **
- Technisch**
Duaal***
- -
OndersteuningCollega’s
Duaal***
- - Duaal***
- -
OndersteuningMentor
Duaal***
- - - - -
Leerkansen om te reflecteren en te experimenteren
- - - - - -
Complexiteit productietaken
Duaal***
- -
Aandacht leerinhouden
Duaal**
- -
Tijd gespendeerd aan formeel leren en instructie
- - -
Nota’s: *=p<0.1; ** = p<0.05; *** = p<0.01; L&W=CDO of SYNTRA campus;Controlevariabelen: geslacht, thuistaal, opleidingsniveau moeder en schoolse achterstand
![Page 15: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/15.jpg)
Autonomie, verbondenheid en competentie
15
Meetmoment C3T1 C3T2
DualeOpleiding
TypeAanbieder
Abstractie-niveau
DualeOpleiding
TypeAanbieder
Abstractie-niveau
VerbondenheidAanbieder
Duaal**
- - Duaal*
- -
VerbondenheidOpleiding
Duaal**
- - Duaal***
- -
VerbondenheidWerkplek
Duaal***
- - Duaal***
- -
Waardering Onderwijs
- Voltijds**
- - - -
WaarderingWerkplekleren
Duaal***
- - Duaal**
- -
Academischecompetentie
- - - - - -
BeroepsmatigeCompetentie
Duaal**
L&W*
- - - -
Nota’s: *=p<0.1; ** = p<0.05; *** = p<0.01; L&W=CDO of SYNTRA campus;Controlevariabelen: geslacht, thuistaal, opleidingsniveau moeder en schoolse achterstand
![Page 16: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/16.jpg)
Betrokkenheid
16
Meetmoment C3T1 C3T2
DualeOpleiding
Type Aanbieder
Abstractie-niveau
DualeOpleiding
Type Aanbieder
Abstractie-niveau
Emot. school-betrokkenheid
- - - - - -
Emot. werk-betrokkenheid
Duaal ***
- - Duaal**
- -
AandachtigheidSchool
- - - - - -
Studiegedrag - - - - - -
AandachtigheidWerkplek
- Voltijds*
- - - -
Spillover-effect werkplekleren
Duaal*
- -
Nota’s: *=p<0.1; ** = p<0.05; *** = p<0.01; L&W=CDO of SYNTRA campus;Controlevariabelen: geslacht, thuistaal, opleidingsniveau moeder en schoolse achterstand
![Page 17: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/17.jpg)
Afstemming tussen school en werkplek
17
Meetmoment C3T2
Communicatie van leerdoelen
Vakleerkracht = trajectbegeleider
OndersteuningLeerkrachten
*** -
OndersteuningCollega’s
*** *
OndersteuningMentor
*** ***
Leerkansen om te reflecteren en experimenteren
*** **
Complexiteit productietaken
*** -
Aandacht leerinhouden ** *
Tijd besteed aan formeel leren en instructie
- -
Nota’s: *=p<0.1; ** = p<0.05; *** = p<0.01; Controlevariabelen: duale opleiding, type aanbieder en abstractieniveau
![Page 18: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/18.jpg)
Versterking van het leerpotentieel via duaal leren?
• Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in de niet-duale opleidingen:• zich ondersteund voelen door leerkrachten, mentor en
collega’s
• complexe en relevante taken uitvoeren op de werkplek
• zich verbonden voelen met hun aanbieder, opleiding en werkplek
• autonoom gemotiveerd zijn in het werkplekleren
• zich competent voelen ten aanzien van het werkplekleren
• zich emotioneel betrokken voelen op het werkplekleren
• Duale leerlingen verschillen niet significant in waardering schoolcomponent ➔ Geen of/of maar eerder en/en verhaal
• Ook duidelijke communicatie van leerdoelen en vakbekwaamheid trajectbegeleiders bepalende factoren
18
![Page 19: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/19.jpg)
Wat leren de casestudy’s ons
over het versterken van het
leerpotentieel via duaal leren?
19
![Page 20: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/20.jpg)
Onderzoeksluik Algemene Implementatie
20
![Page 21: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/21.jpg)
Implementatie van de Standaardtrajecten
• (+) Samenwerking tussen aanbieders, ondernemingen en sectoren bij de praktijkvertaling van standaardtrajecten
• (+) Flexibiliteit bij vertaling van standaardtraject naar individueel opleidingsplan
• (-) Weerslag van het groot aandeel werkplekleren op: roosteren schoolse aanbod + (fysieke) belasting lln.
• (-) Algemene en theoretische vorming in enkele cases als te beperkt ervaren, ook door leerlingen tijdens werkplekleren
• (-) Drempels voor het roteren tussen werkplekken:• Ondernemers: bedreiging van return on investment
• Aanbieders: extra (admin.) belasting trajectbegeleiding
• Leerling: aanpassen aan nieuwe werkplekomgeving
21
![Page 22: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/22.jpg)
Implementatie van de Standaardtrajecten
• (↗) Ondanks drempels biedt het roteren tussen werkplekken (noodzakelijke) extra leerkansen. Alternatieve pistes: leermomenten bij sectorale/VDAB-vormingscentra
• (↗) Modulaire opbouw vergemakkelijkt oplossen van probleem van tekort aan werkplekken (bv. thuiszorg)
• (↙) Leerkansen zijn sterk afhankelijk van de werkplekken ➔ grote variantie aan leerkansen
• (↙) Risico op gebrek aan didactische basisprincipes op de werkplek (logische opbouw, herhaling leerstof, …)
22
![Page 23: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/23.jpg)
Onderzoeksluik Leerlingen
23
![Page 24: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/24.jpg)
Vakinhoudelijke begeleidingVanuit de aanbieder:
• (+) Werkplekbezoeken worden ervaren als goede manier voor vakinhoudelijke opvolging (begeleiding & leerkansen op werkplek + functioneren lln.)
• (-) Werkplekbezoeken vergen grote tijdsinvestering van trajectbegeleider
• (-) Omslachtige en trage communicatie tussen verschillende actoren bij sommige schriftelijke instrumenten voor vakinhoudelijke opvolging
24
![Page 25: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/25.jpg)
Vakinhoudelijke begeleiding
Voor de aanbieder:
• (↗) Werkplekbezoeken om de vertrouwdheid met de arbeidsmarkt versterken
• (↗) Gebruik van een digitaal instrument zorgt voor versnelde en eenvoudigere communicatie tussen aanbieder, leerling en werkplek
• (↙) Differentiatiedruk van leerinhouden bij aanbieder wegens 1) te grote verschillen in leertempo lln. 2) te grote verscheidenheid tussen werkplekken
• (↙) Versnippering van middelen over te veel lokale aanbieders
25
![Page 26: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/26.jpg)
Vakinhoudelijke begeleiding
Vanuit werkplek:
• (+) Doorlopen van volledig proces (opstart t.e.m. afwerking)
• (+) Wederzijdse appreciatie van expertise in de samenwerking tussen vakleerkracht en mentor
• (+) Sterke groei in zelfstandigheid bij leerlingen via werkplekleren
• (-) Noodzakelijk geduld bij begeleiding (in beginfase) is niet voor iedereen weggelegd
• (-) Afhankelijkheid van interne deadlines en cliënteel van de onderneming
26
![Page 27: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/27.jpg)
Evaluatie
Formatieve evaluatie
• (+) Opleidingsplan = meer gepersonaliseerd en mogelijk om sneller in te spelen op het leerproces
• (+) Sociale competenties vormen naast vaktechnische competenties een belangrijk onderdeel van de formatieve evaluatie (~ reële verwachtingen op de arbeidsmarkt)
• (-) Vraagt heel wat tijd en inzet van mentor
27
![Page 28: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/28.jpg)
Evaluatie
Formatieve evaluatie
• (↗) Leerlingen betrekken bij de formatieve evaluatie: kans om hen te laten oefenen op zelfreflectie en –evaluatie
• (↗) Toewerken naar een gelijkvormig evaluatie-instrument voor dezelfde duale opleiding(en) overheen verschillende aanbieders
• (↙) Onduidelijk geformuleerde doelstellingen als bedreiging voor het leerproces van de leerling
• (↙) Te omvangrijke/ gedetailleerde competentielijsten: ervaren als te belastend bij trajectbegeleider en mentor
28
![Page 29: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/29.jpg)
Evaluatie
Summatieve evaluatie
• (+) Aanwezigheid van mentor in klassenraad: meer garantie om stem van de mentor als volwaardig mee te nemen in de eindevaluatie
• (-) Mentoren missen regelmatig expertise om het beheersingsniveau van lln. goed te kunnen inschatten
29
![Page 30: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/30.jpg)
Evaluatie
Summatieve evaluatie
• (↗) Eind-/ praktijkproef kan objectivering bieden van de evaluatie door de mentor met betrekking tot het behalen van de vooropgestelde competenties, indien voldoende validiteit
• (↙) Om overbelasting lln. te vermijden worden (eind)examens afgeschaft, kunnen bedreiging vormen capaciteit om groot stuk leerstof te verwerken ➔ afwegen al naargelang doorstromingsgericht karakter van de opleiding
30
![Page 31: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/31.jpg)
Onderzoeksluik Personeel
31
![Page 32: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/32.jpg)
Personeelsorganistie, ondersteuning en professionalisering van het schoolpersoneel
• (+) Deelname aan lerende netwerken als belangrijke meerwaarde ervaren
• (-) Signalen en bezorgdheden over een te hoge werkdruk bij trajectbegeleiders
• (-) Gebrek aan expertise bij trajectbegeleiders omtrent administratieve aangelegenheden, waardoor ze dit vaak als tijdrovend ervaren
32
![Page 33: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/33.jpg)
Personeelsorganistie, ondersteuning en professionalisering van het schoolpersoneel
• (↗) Voldoende groot duaal aanbod: biedt meer mogelijkheden om gespecialiseerd ondersteunend (administratief) personeel in te zetten
• (↗) Kruisbestuiving onderwijs en sector kan motivatie en vakkennis van schoolpersoneel versterken
• (↙) Bedreiging participatiebereidheid om rol als trajectbegeleider op te nemen bij gebrek aan erkenning / ondersteuning
33
![Page 34: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/34.jpg)
Personeelsorganistie, ondersteuning en professionalisering van het mentorschap
• (+) Overwegend positieve feedback over inhoud van gevolgde mentoropleidingen
• (+) Deelname aan lerende netwerken en intervisie tussen leerondernemingen, aanbieders en sectororganisaties beschouwd als meerwaarde
• (-) Gedeeld mentorschap: soms onduidelijkheid bij lln. + mentoren voldoen niet altijd allen aan de formele erkenningsvoorwaarden
34
![Page 35: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/35.jpg)
Personeelsorganistie, ondersteuning en professionalisering van het mentorschap
• (↗) Gedeeld mentorschap: kans voor lln. om bij te leren van verschillende vakspecialisten
• (↗) Mentorschap biedt kansen voor opleidingsbeleid binnen de onderneming
• (↙) Risico op overbelasting mentor wanneer er geen aflossing is van andere taken
35
![Page 36: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/36.jpg)
Conclusie en aanbevelingen
36
![Page 37: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/37.jpg)
Conclusie• Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in
de niet-duale opleidingen:
• zich ondersteund voelen in hun leercontext
• zich verbonden voelen met hun aanbieder, opleiding en werkplek
• autonoom gemotiveerd zijn in het werkplekleren
• zich competent voelen ten aanzien van het werkplekleren
• zich emotioneel betrokken voelen op het werkplekleren
• Duale leerlingen verschillen niet significant in waardering schoolcomponent ➔ Geen of/of maar eerder en/en verhaal
• Ook duidelijke communicatie van leerdoelen en vakbekwaamheid trajectbegeleiders bepalende factoren
37
![Page 38: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/38.jpg)
Conclusie
• Ook binnen casestudy’s waren de meeste van de verschillende actoren (leerlingen, schoolpersoneel en mentoren/zaakvoerders) overtuigd dat duaal leren extra leerkansen oplevert
• Bij schoolpersoneelsleden (en leerlingen) ook bezorgdheid over mate waarin algemene en theoretische vorming aan bod kan komen
• Leerpotentieel van het werkplekleren staat of valt met kwaliteit van de werkplek als leeromgeving (geboden leerkansen en begeleiding) en het afstemmen van het schools en werkplekleren
38
![Page 39: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/39.jpg)
Aanbevelingen
• Aangezien een groot aandeel van de leertijd verschuift van de aanbieder naar de werkplek, dient te worden toegezien op het aandeel van algemene en theoretische vorming
• Om tegemoet te komen aan de verhoogde differentiatiedruk binnen duale klasgroepen, adviseren we de overheid om aanbieders van voldoende omkaderingsmiddelen te voorzien
• Voorzien van voldoende middelen voor trajectbegeleiders om voldoende frequente en kwalitatieve werkplekbezoeken te doen, in het bijzonder wanneer de klasgroepen groter worden
• We adviseren de overheid en lokale overlegfora om alert te zijn voor het risico van een te grote versnippering van middelen en expertise over te veel lokale aanbieders van dezelfde opleiding
• In de geïntegreerde kwaliteitsbewaking van duale opleidingen verdienen verder de vakbekwaamheid van de trajectbegeleider, alsook de formulering, communicatie en opvolging van de leerdoelen speciale aandacht
39
![Page 40: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/40.jpg)
Aanbevelingen
• Om voldoende leerpotentieel te garanderen, adviseren we toe te zien op de kwaliteit van de werkplekken, zowel bij de initiële erkenning als bij de continue kwaliteitsbewaking
• De dekking van het standaardtraject verdient hierbij de nodige aandacht, alsook bij de afspraken die aanbieders en ondernemingen maken over het individuele opleidingsplan
• Gezien de drempels voor de rotatie tussen leerondernemingen, adviseren we het stimuleren en ondersteunen van roteren vnl. wanneer er een duidelijke complementariteit is aan leerkansen
• Bijvoorbeeld, via doorschuifsysteem waarbij elke onderneming de kans krijgt kennis te maken met de talenten van meerdere leerlingen
• Via de verspreiding van andere – minder ingrijpende – goede praktijken van uitwisseling van werkplekervaringen (bv. via bedrijfsbezoeken of leerkansen in sectorale of VDAB-vormingscentra)
40
![Page 41: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/41.jpg)
Aanbevelingen
• We moedigen het aan om de vakinhoudelijke trajectbegeleiding te laten opnemen door de vakleerkracht• Ook de zij-instroom van (vak-)leerkrachten kan hiertoe
bijdragen
• Een betere ondersteuning van trajectbegeleiders voor de uitvoering van administratieve taken a.d.h.v. bijvoorbeeld:
1. Vlot toegankelijke informatie- en ondersteuningskanalen
2. Gespecialiseerd administratief personeel (bv. via schaalvoordelen)
• Wanneer een leerling op de werkplek begeleid wordt door meer personen dan de officiële mentor, raden we ondernemingen aan om:
1. Een duidelijke taakverdeling te hanteren en deze duidelijk te communiceren aan de leerling en trajectbegeleider
2. Deze personen allen te laten deelnemen aan de mentoropleiding
41
![Page 42: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/42.jpg)
Aanbevelingen• We moedigen de verdere ontwikkeling en verspreiding van digitale
(en gelijkvormige) instrumenten voor de vakinhoudelijke begeleiding en evaluatie aan
• Bij de initiële en verdere professionalisering van vakleerkrachten en trajectbegeleiders adviseren we om voldoende aandacht te besteden aan (formatieve) evaluatie, en meer specifiek voor:
1. Een duidelijke communicatie van leerdoelstellingen 2. De leerling actief te betrekken bij formatieve evaluatiemomenten3. Resultaten van tussentijdse evaluaties goed te documenteren
• Binnen de mentoropleidingen zet men best nog meer in op het aanreiken van handvaten voor:
1. Het formatief én summatief evalueren van de leerling2. De sociaalemotionele ondersteuning van leerlingen op de werkplek3. De coaching- en motivatiestijl in de begeleiding van de leerling
• We adviseren de overheid, onderwijsverstrekkers en sectorale vormingsorganisaties om de kruisbestuiving tussen aanbieders en ondernemingen te blijven stimuleren, bijvoorbeeld via het ondersteunen van netwerk- en intervisiemomenten
42
![Page 43: Duaal Leren op Proef Evaluatiestudie van de proeftuinen … · Versterking van het leerpotentieel via duaal leren? • Survey toont aan dat duale leerlingen meer dan leerlingen in](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022051907/5ffa8c2c3c8b9e726a7e0cce/html5/thumbnails/43.jpg)
Contact
43
E-mail:
Telefonisch:
03/265.59.60
Universiteit Antwerpen
Prinsstraat 13
2000 Antwerpen