Dr. Nihal Kundakcı

Eritemli skuamlı hastalıklar� Psoriasis� Liken Planus� Pitriasis rosea� Seboreik dermatit� Pitriasis rubra pilaris� Sifiliz� Mikozis fungoides� Tinea korporis� ..� ..

Pitriasis

rozea

Psoriasis

Seboreik

dermatit

Psoriasis

Liken planus

Psoriasis

Kontakt dermatit

Psoriasis

Allerjik

ekzematöz

kontakt dermatit

Psoriasis

Numuler dermatit

Psoriasis

Mikozis fungoides

Psoriasis

Atopik dermatit

Psoriasis

MF

Psoriasis

Kontakt dermatit

Sifiliz

Psoriasis

Psoriasisin klinik tipleri

1. Püstüler psoriasis2. Nonpüstüler psoriasis ( psoriasis

vulgaris)

� Eritrodermik psoriasis� Artropatik psoriasis

13

Psoriasis vulgaris

14

MORFOLOJMORFOLOJĐĐK K TTĐĐPLERPLER

LOKALLOKALĐĐZASYONA GZASYONA GÖÖRE RE TTĐĐPLERPLER

••Plak tip/numuler Plak tip/numuler psariasispsariasis••Guttat psoriasisGuttat psoriasis

••SaSaççllıı deri psoriasisideri psoriasisi••ĐĐnvers tip psoriasisnvers tip psoriasis••Palmoplanter psoriasisPalmoplanter psoriasis

Psoriasis vulgaris klinik özellikleri

15

���� Elementer lezyon

���� Lokalizasyon

���� Subjektif yakınma

���� Kronisite

Psoriasis vulgaris klinik özellikleri

16

� Elementer lezyon: Canlı parlak kırmızı

renkte eritemli,lamellöz skuamlı , keskin

sınırlı, değişik büyüklük ve şekillerde papül ve

plaklar

� Mum lekesi fenomeni +

� Auspitz fenomeni +

� Köbner fenomeni +

Psoriasis vulgaris klinik özellikleri

17

� Lokalizasyon: Tüm vücut alanlarına lokalize

olabilir.

� Predileksiyonu: Dizler, dirsekler, sakral bölge ve

saçlı deri

Psoriasis vulgaris klinik özellikleri

18

� Subjektif yakınma: Kaşıntı +,-

� Kronisite: Nüks ve remisyonlarla yaşam

boyu devam eder

Guttat psoriasis / Eruptif psoriasis

19

� Genellikle çocuklarda ve

genç erişkinlerde

� 1 cm ye kadar büyüklükte,

damla şeklinde ( guttat:

gutta:damla) papüloskuamöz

lezyonlar

� Genellikle streptokokkal

farenjit ile birlikte

Guttat psoriasis –Ayırıcı Tanı

20

�Pitriasis rosea�Liken planus�Sifiliz II devir papüloskuamöz lezyonları

�Seboreik dermatit�Dijitat dermatoz�Pitriasis likenoides kronika�Đlaç erupsiyonları

Liken planus

Psoriasis

Psoriasis vulgaris

Liken planus

Liken Planus

Guttat psoriasis

Psoriasis vulgaris

Liken planus

Psoriasis vulgaris

Liken planus

Pityriasis rosea

Guttat

psoriasis

Psoriasis

Sifiliz II dönem

Plak tip psoriasis

29

� En sık rastlanan form (%80-90)

� Keskin sınırlı eritemli skuamlı

plaklar

� Herhangi bir yerde veya daha çok

predileksiyon bölgelerinde ya da

predileksiyon bölgeleriyle birlikte

30

Plak tip psoriasis

31

Plak tip psoriasis

32

Plak tip psoriasis

Plak tip psoriasis

�Seboreik dermatit

�Atopik dermatit

�Numuler dermatit

�Liken planus

�Liken simpleks kronikus

�Mikozis fungoides34

Plak tip psoriasis - Ayırıcı tanı

Psoriasis vulgarisPsoriasis vulgaris

Seboreik dermatitSeboreik dermatit

Numuler dermatit

Psoriasis vulgaris

Psoriasis vulgaris

Tinea korporis

MF plak

Psoriasis vulgaris

Mikozis fungoidesPsoriasis vulgaris

Dijitat dermatoz

Psoriasis

43

Psoriasis vulgaris

Mikozis fungoides

44

Psoriasis vulgaris Mikozis fungoides

Đnvers psoriasis

45

� Kıvrım bölgelerini/ intertriginöz

bölgeleri tutar

� Perspirasyon, friksiyon, gram

negatif bakteri ve kandida albikans

kolonizasyonu hazırlayıcı faktörler

� Obezlerde daha fazla

� Seboreik yapılı bireylerde daha sık

� Bölge özelliğinden dolayı keskin

sınırlı canlı eritemli bir plak var

fakat skuamlar izlenemiyor.

46

Đnvers psoriasis

Đnvers psoriasis

�Tinea inguinalis�Eritrazma�Seboreik dermatit�Kontakt dermatit�Đntertriginöz kandidiasis�Đntertrigo

48

Đnvers psoriasis - Ayırıcı tanı

Seboreik dermatitPsoriasis

Psoriasis

Liken simpleks kronikus

Tinea inguinalis

Psoriasis vulgaris

Psoriasis vulgaris

Liken planus

Saçlı deri psoriasisi

53

� Olguların yarısından

fazlasında saçlı deri

tutulumu var

� Pityrosporum ovale

kolonizasyonu ve mekanik

travma hazırlayıcı sebepler

� Tutulum

� Saçlı deride plaklar

� Korona psoriatika

� Saçlı deriyi tamamen

tutabilir

Saçlı deri psoriasisi

� Seboreik dermatit� Kontakt dermatit� Tinea kapitis superfisyalis� Sy II, korona veneris

54

Saçlı deri psoriasisi

Tinea kapitis superfisyalis

Tinea kapitis superfisyalis

Seboreik dermatit

Palmoplantar psoriasis

57

� Palmar, Plantar, palmoplantar

lokalizasyonda

� Beraberinde predileksiyonda veya

başka bir vücut alanında psoriasis

lezyonu, tırnak ya da eklem

tutulumu olabilir/olmayabilir

� Eritem, hiperkeratoz,ragadlar

mevcut, skuamasyon belirgin değil

� Mesleki veya hobi ile ilgili

travmalar

Palmoplantar psoriasis –Ayırıcı tanı

� Kontakt dermatit� Tinea pedis et manum� Liken planus� Herediter ve edinsel palmoplanter keratodermalar� Keratoderma klimakterikum� Reiter hastalığının keratoderma blenorejikası� Sifiliz II devir palmoplanter papüloskuamöz lezyonları

� Arsenik keratozları� Palmoplanter verrukalar

58

Tinea pedis

Psoriasis palmaris

60

Psoriasis plantaris

Tinea pedis

Kontakt dermatit

Psoriasis

� HPPK

Palmoplanter psoriasis

Herediter palmoplanter keratoderma

63

Psoriasis

Sifiliz

MFPsoriasis

Mikozis fungoides

Eritrodermik psoriasis

� Lezyonların vücudun % 80 den fazlasını kaplaması� Hipotermi,Hipertermi, Ateş� Hipoalbuminemi� Ödemler� Kalp yetmezliği� Demir eksikliği anemisi

65

66

Eritrodermik psoriasis

Diğer eritrodermiler

� Dermatozlara bağlı

� Đlaçlara bağlı

� Malignitelere bağlı

67

Eritrodermik psoriasis- Ayırıcı tanı

Eritrodermi - dermatozlar-

� Dermatitler� Atopik dermatit� Seboreik dermatit� Staz dermatiti� Allerjik kontakt dermatit

� Psoriasis� Pitriazis rubra pilaris� Liken planus� Pityriasis rosea� Pemfigus foliaseus� Dermatofitozlar� Norveç uyuzu� Đktiyozis� Toksik epidermal nekrolizis� Stafilokokal haşlanmış deri sendromu

� Sezary sendromu

� Eritrodermik MF

� Eritrodemik psoriasis

72

Psoriasisi nasıl tanıyalım?

� Öykü� Dermatolojik muayene� Laboratuvar

73

� SOR : LOKALĐZASYONU ?

� Psoriasis ekstensor yüzeyleri, simetrik olarak seçer

� Predileksiyonu: Diz, dirsek,saçlı deri ve sakral bölgedir.

� SOR: SEMPTOMATĐK MĐ?

� Hastaların % 80 kadarı değişik şiddette kaşıntıdan yakınır.

� Bir kısmında yanma hissi olabilir.

� SOR: AĐLE ÖYKÜSÜ VAR MI?

� Hastaların 1/3 kadarında birinci derece yakınlarında en az bir

tane psoriasis vardır.

� SOR: EKLEM AĞRISI VAR MI?

� Hastaların %7-21inde psoriatik artrit vardır.

� Asimetrik veya simetrik periferal eklem tutulumu veya aksiyel

tutulum

ÖYKÜ

74

DERMATOLOJĐK MUAYENE� PLAKLARIN SAYI, KALINLIK VE DEMARKASYONUNA

DĐKKAT ET!� Psoriasis; genellikle ; üzeri sedef rengi skuamla kaplı , kalın, eritematöz, keskin sınırlı papül ve plaklarla karakterizedir.

� TÜM DERĐ ALANLARINI MUAYENE ET!� Psoriasis , herhangi bir alanda yerleşebilir, en çok saçlı deri, diz, dirsek, sakral bölgeyi seçer.

� TIRNAKLARA BAK !� Yüksük tırnak, oily spots, subungual hiperkeratoz, splinter hemorajiler görülebilir.

� DAHA ÖNCEDEN MĐNÖR TRAVMAYA UĞRAMIŞ BÖLGELERE DĐKKAT ET!� Skarlar, kaşıma izleri, Köbner fenomeni nedeniyle bu bölgelerde Psoriasis gelişebilir.

75

LABORATUVAR TESTLER

� Psoriasis tanısında kullanılan rutin laboratuvar testleri yoktur� Eritrosit sedimentasyon hızında yükselme� Anemi � Ürik asit yüksekliği

� Psoriasis klinik olarak tipik ise histopatoloji de tipiktir.� Psoriasis klinik olarak atipik ise histopatoloji de yardımcıolmayabilir.

� Biyopsi bazı durumlarda ( ekzema, pitiriasis rosea, kutanöz T hücreli lenfoma ve sekonder sifilizden ayırt etmek için ) yardımcıolabilir.

� HĐSTOPATOLOJĐ: � epidermal tabakada düzenli kalınlaşma, � parakeratoz,� perivasküler inflamatuvar infiltrat, � epidermiste nötrofil lökosit kümeleri

76

Radyolojik testler

� Psoriatik artrit için semptomatik eklemlerin direkt radyografisi

� Radyolojik bulgular� Terminal falankslarda erozyonlar, ‘’pencil in cup’’deformitesi, ankiloz ve eklem aralığında daralma

77

TANI KRĐTERLERĐ

� KARAKTERĐSTĐK MORFOLOJĐVE

� DAĞILIM

PĐTRĐAZĐS ROZEA

� Akut seyirli

� Genellikle 8-12 hafta içinde spontan olarak gerileyen,

� Karakteristik bir döküntüsü olan

� Viral kökenli olduğu düşünülen papüloskuamöz bir hastalıktır.

PĐTRĐAZĐS ROZEA EPĐDEMĐYOLOJĐ

�% 013- %014

�K/E 1.4 / 1

�Çocuklar ve gençerişkinlerde sıklıkla 15-40 yaş

PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM

� Prodrom: Olguların %5 kadarında

iştahsızlık, bulantı, kusma, ateş,

lenfadenopati, eklem ağrısı gibi

prodromal belirtiler olabilir

� Öncü plak gövde, boyun yada

ekstremite köklerinde yerleşen, 2-5

cm çapında, oval yada yuvarlak, ortası

buruşuk görünümde, periferi daha

koyu eritemli ve periferde yakalık

şeklinde ince kepeklenme gösteren

eritematöz bir maküldür.

� Öncü plak PR’lı hastaların %50 sinden

fazlasında görülür, birden fazla olabilir

ve atipik lokalizasyonlara yerleşebilir.

PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM

� Öncü plağın çıkışından ortalama

1-2 hafta sonra , gövdede ve

proksimal ekstremitelerde, uzun

eksenleri deri çizgilerine paralel

düzenlenmiş, öncü plağın

minyatür benzerleri şeklinde,

0.5-1.5 cm çapında, çok sayıda

küçük plak ortaya çıkar.

� Özellikle çocuklardaki PR’da

plaklar papüler yada urtikaryel

nitelikte de olabilirler.

PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM

� Plakların bir bölümü santral

kepeklenme gösterirken, bir

bölümünde ise periferde yer alan

skuamların dışa bakan kenarları

deriye yapışık, içe bakan

kenarları ise serbesttir.Bu tür

kepeklenmeye yakalık şeklinde

kepeklenme adı verilir.

� Hastaların %75 inde kaşıntı

vardır, %25 olguda ise

şiddetlidir. Kaşıntı irritasyon

oluşturan tedavi yöntemleri ile

ortaya çıkabilir yada alevlenebilir.

PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK GÖRÜNÜM

� Dissemine sekonder

erüpsiyondaki oval

plakların uzun eksenleri

deri çizgilerine ve

kaburgalara paralel

olduğu için, PR’nın noel

ağacına benzeyen bir

oryantasyonu vardır.

PĐTRĐAZĐS ROZEADA LOKALĐZASYON

� PR çoğunlukla gövde, kalçalar, boyun ve ekstremitelerin 1/3 proksimal bölgelerine yerleşir.

� Özellikle çocuklarda yüz ve saçlı deri yerleşimi de olabilir.

� Oral lezyonlar (%10-16) Plak, papül,peteşi,bül,ülser şeklinde görülebilir.

PĐTRĐAZĐS ROZEADA KLĐNĐK SEYĐR

�Genellikle 6-8 haftada

kendini sınırlar, fakat 3-6 ay

da devam edebilir

�Lezyonlar gerilediğinde deri

normal görünümdedir

�Postinflamatuvar dönemde

hipo veya hiperpigmentasyon

görülebilir

�Rekürrens enderdir

PĐTRĐAZĐS ROZEADA AYIRICI TANI

� Đlaç erüpsiyonları� Sekonder sifiliz makülleri � Sekonder sifiliz papülleri� HIV infeksiyonu ekzantemi� Guttat psoriazis� Liken planus� Eritema anulare sentrifigum� Pitriazis likenoides� Seboreik dermatit� Tinea korporis� Tinea versikolor

PĐTRĐAZĐS ROZEADA LABORATUAR

� Sekonder sifilizden ayırmak için VDRL yada RPR

� Anti HIV

� Tinea korporisten ayırmak için direkt mikroskopik inceleme

� Kuşkulu olgularda tanıya katkı sağlamak için dermatopatolojik inceleme

LĐKEN PLANUS; �Saçlı ve saçsız deri,�Mukoz membranlar,�Tırnaklarda yerleşen

�Viyolase renkte�Poligonal şekilli�Parlak, bazen ince skuamları olan�Kaşıntılı papüller ile karakterize

Đdiopatik inflamatuvar bir hastalıktır

Epidemiyoloji

� Erişkin popülasyonda % 0.22 -%1� Her yaşta görülebilir

� Hastaların 2/3 si 30-50 yaş

� K = E

1 mm den 1 cm çapa kadar değişik büyüklüklerde, poligonal, yüzeyi düz, morumsu, parlak papüller ve plaklarla karakterlidir.

Liken planus klinik:Elementer lezyon

� Ön kol ve bileklerin fleksör yüzeyleri

� Bacakların ekstensör yüzeyleri

� Lumbosakral böge� Oral mukoza� Glans penis� Vulva� Tırnaklar� Saçlı deri

Liken planus lokalizasyon /predileksiyon

� Kaşıntı hemen her zaman var olan

bir semptomdur.

� Dayanılmayacak kadar şiddetli

kaşıntının yanısıra, nadiren

kaşıntısız olgular da bulunur

� Hipertrofik lezyonlarda daha

şiddetlidir.

� Oral LP lezyonları da kaşıntısızdır.

Liken planusta subjektif yakınma

� Kutanöz LP lezyonları hastaların

� % 50 sinde 6 ay içinde,

� % 85 inde 18 ay içinde iyileşir.

� Oral liken planusun ortalama

devam süresi 5 yıldır.

� Büyük, anüler, hipertrofik ve

oral LP un kronikleşme eğilimi

daha yüksektir.

Liken planusta kronisite

FOLĐKÜLER LĐKEN PLANUS(LĐKEN PĐLANOPĐLARĐS)

� Foliküler ve perifoliküler yerleşim gösteren,

kepekli ve kaşıntılı, menekşe renginde

papüllerle karakterli

� Sıklıkla bir foliküler açıklıktan birden fazla

saçın çıkar (Şişe fırçası görünümü).

� Erkeklerde kadınlara oranla daha ender

� Tırnak ve eroziv oral mukoza tutulumu daha

sık

� En çok saçlı deride yerleşir ve atrofik

lokalize skatrisli alopesiye yol açar.

Liken planusta mukozal tutulum

� Kutanöz LP olguların % 75

inde mukozal tutulum

� Olguların %25 inde

sadece mukozal lezyonlar

� Oral LP olguların %10-20

sinde daha sonra kutanöz

tutulum

� Oral mukoza

� Konjunktival mukoza

� Larinks

� Özofagus

� Tonsiller

� Genital mukoza

� Mesane

� Anus

� OLP, oral mukozada� Retiküler (ağ şeklinde) (beyaz çizgiler

� Plak (beyaz plaklar)� Atrofik, (mukozada eritemli alanlar atrofi),

� Papüler ( beyaz papüller)� Eroziv (yüzeyel ülser) � Büllöz /veziküler� Pigmante

� En sık bukkal mukoza, dil ve gingivada yerleşir.

� Deskumatif gingivit yapar� OLP’lu erkek hastaların % 2-4 ünde, kadın hastaların ise % 25’inde, birlikte genital liken planus da bulunur.

Oral Liken planus

�Çeşitli kontakt allerjenler oral likenoid kontakt dermatite yol açabilirler.

�Bunlar arasında en sık rastlanılanlar �amalgam dolgulardaki civa

�diş macunlarındaki sinnamatlar

Oral Likenoid Kontakt Dermatit

� Kutanöz liken planusu olan erkek hastalarda genital tutulum daha sıktır

� Glans peniste sıklıkla anüler papüller, daha nadiren de lineer beyaz çizgiler şeklindedir.

� Vulvada retiküler papüllerden şiddetli erozyonlara kadar değişen LP lezyonları vardır.

� Disparani, yanma ve kaşıntı ile sık karşılaşılır.

� Vulvar ve üretral stenoz gelişebilir.

Genital Liken planus

� LP li olguların %10 unda tırnak tutulumu� Tırnak plağında incelme� Onikoreksi (longitudinal sırt / oluk oluşumu)

� Pterjium� Anonişi (kalıcı tırnak kaybı)� Subungual hiperkeratoz� Hiperpigmentasyon� Longitudinal melanonişi� Onikolizis (tırnak plağının tırnak yatağından ayrılması)

� Onikoşizi (distal ayrılma)

Liken planusta tırnak bulguları

LĐKEN PLANUSTA AYIRICI TANI

� Guttat psoriazis� Pitriasis rosea� Sekonder sifiliz� Pitriazis likenoides kronika� Liken amiloidozis� Liken sitriatus� Liken nitidus� Verruka plana� Keratozis likenoides kronika� Graft-versus- host hastalığı� Likenoid ilaç erüpsiyonu