dr in ż. ewa . ewa piotrowskapiotrowska · podstawy Żywienia czŁowieka ... zasady żywienia...

"Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe"

projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. C.K. Norwida 25/27, 50-375 Wrocław, tel.: +48 (0)71 320 5108, fax: +48 (0)71 320 5137, email:

[email protected]

Dr inDr inDr inDr inż. Ewa . Ewa . Ewa . Ewa PiotrowskaPiotrowskaPiotrowskaPiotrowska

Dydaktyka przedmiotowa

PODSTAWY ŻYWIENIACZŁOWIEKA

dr inż. Jolanta Mikołajczak

dr inż. Ewa Piotrowska

Zakład Żywienia Człowieka

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3686762&memlevel=A&a=p&q=food%20products&k_mode=all&s=1&e=6&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=



http://www.clipart.com/en/close-up?o=634738&memlevel=C&a=p&q=food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=774909&memlevel=B&a=p&q=food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=2726313&memlevel=A&a=p&q=food&k_mode=all&s=151&e=180&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=6&k_exc=&pubid=

Żywienie człowieka

Jako dyscyplina naukowa zajmuje sięwspółzależnością między pożywieniema organizmem człowieka na poziomiemolekularmym (submolekularmym),

komórkowym i tkankowym całegoorganizmu oraz populacji

prof. Berger







NAUKA O ŻYWNOŚCIskładzie chemicznym, wartości odżywczej, dostępnościdla organizmu, sposobie pozyskiwania, przetwarzania iprzechowywania oraz jakości zdrowotnej;

NAUKA O ORGANIZMIEtrawieniu i przyswajaniu składników odżywczych,oddziaływaniu składników w ustroju, objawachniedoboru i nadmiaru, zapotrzebowaniu w różnychstanach i okresach życia;

NAUKA O RACJONALNYM ŻYWIENIUplanowaniu posiłków z zastosowaniem norm żywieniaoraz tabel wartości odżywczej produktów spożywczych;

NAUKA O OCENIE SPOSOBU ŻYWIENIAbadaniu sposobu żywienia i stanu odżywienia;

NAUKA O ŻYWIENIU CZŁOWIEKA







WAŻNIEJSZE DZIAŁY NAUKI O ŻYWIENIU CZŁOWIEKA

Fizjologia żywieniarola składników odżywczych, ich przemiany,normy żywienia

Ekonomika planowanie

Organizacja żywienia zbiorowegohigiena zakładów żywienia zbiorowego

Technologia sporządzania potraw iposiłków

Dietetykazasady żywienia człowieka chorego

Patologia żywienianiedobory żywieniowe, wpływ żywienia napowstawanie chorób

Bromatologiabadanie wartości odżywczej żywności

Epidemiologia, profilaktyka zatruć i zakażeńpokarmowych







PODSTAWOWE

DEFINICJE







ŚRODEK SPOŻYWCZY(produkt spożywczy) – jest to substancja lub

mieszanina substancji zawierająca jeden lub wieleskładników odżywczych i przeznaczona dla ludzi dospożycia w stanie naturalnym lub po przetworzeniu.

ŚRODEK SPOŻYWCZYSPECJALNEGO

PRZEZNACZENIAŻYWIENIOWEGO

to produkt, które ze względu na specyficzny skład,bądź proces wytwarzania różnią się składem,

postacią i zastosowaniem od produktów ogólnegospożycia

SUPLEMENTACJA DIETYto indywidualne uzupełnianie racji pokarmowej

składnikami odżywczymi przyjmowanymi w postacijedno- lub wieloskładnikowych preparatów

SUPLEMENT DIETYto skoncentrowane źródło witamin, składników

mineralnych i innych substancji wykazujących efektodżywczy lub fizjologiczny

WZBOGACANIEŻYWNOŚCI

(FORTYFIKACJA)

dodawanie jednego lub kilku składnikówodżywczych do wybranych produktów spożywczych

bez względu na to, czy występują one w tymprodukcie naturalnie czy nie

SKŁADNIKPOKARMOWY

jest to zawarty naturalnie w środku spożywczymzwiązek chemiczny, który może mieć zarówno

charakter odżywczy, jak i nieodżywczy (balastowy,smakowo – zapachowy, antyodżywczy, szkodliwy itp.)

SKŁADNIKODŻYWCZY

jest to środek spożywczy, który po strawieniuwchłonięciu zostanie wykorzystany przez organizmjako źródło energii, materiał budulcowy lub czynnik

regulujący procesy życiowe.

ZANIECZYSZCZENIE

środowiska.

to substancja obca, która przeniknęła do środkaspożywczego w sposób niezamierzony wskutek

niewłaściwego postępowania w toku jego produkcji lubobrotu, względnie jako następstwo skażenia

środowiska.

SUBSTANCJADODATKOWA

(dodatek do żywności) – to substancja obca w sposóbzamierzony dodawana do środka spożywczego lubużywki albo stosowana przy ich produkcji w celu

nadania określonego zapachu, barwy, konsystencji lubpoprawienia innych cech organoleptycznych,

wzbogacenia wartości odżywczej, przedłużeniatrwałości czy zapewnienia prawidłowego procesu

technologii.

STRAWNOŚĆokreśla stopień, w jakim dany produkt lub składnik

odżywczy może zostać rozłożony do częściskładowych, nadających się do wchłonięcia do krwi

lub limfy.

BIODOSTĘPNOŚĆ wyraża stopień, w jakim dany składnik odżywczy możezostać uwolniony i wchłonięty z przewodu

pokarmowego.

WSPÓŁCZYNNIKSTRAWNOŚCI

to procentowy stosunek strawionej i wchłoniętej ilościskładnika odżywczego do ilości tego składnika

spożytego z pokarmem

SPOSÓB ŻYWIENIA

to zdeterminowany kulturowo zespół zwyczajówto zdeterminowany kulturowo zespół zwyczajówdotyczących wyboru produktów żywnościowych,

sposobu ich przygotowania do spożycia i rozdziału naposzczególne posiłki. Określa on ile, jak często i wjakiej postaci człowiek lub grupa ludzi spożywa w

ciągu dnia, tygodnia lub miesiąca.

PODZIAŁ SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH

SKŁADNIKI ODŻYWCZE

po strawieniu i wchłonięciudo krwi wykorzystywane sąprzez organizm jako źródłoenergii, budulec lub czynnikregulujący procesy życiowe

SKŁADNIKIBALASTOWE

nie ulegają trawieniui wchłanianiu, ale zapewniająprawidłowe funkcjonowanieprzewodu pokarmowego

SKŁADNIKINADAJĄCE PRODUKTOMBARWĘ, SMAK I ZAPACH

kształtują upodobaniapokarmowe, zwyklepolepszają trawienie

SKŁADNIKIANTYODŻYWCZE

nie przedstawiają dlaorganizmu żadnej wartości,utrudniają wykorzystanieskładników odżywczych

SKŁADNIKISZKODLIWE

stwarzają zagrożenie dla zdrowia- przeważnie powstają w wynikuniewłaściwego przechowywania

przetwarzania żywności

MATERIAŁENERGETYCZNY

MATERIAŁBUDULCOWY

MATERIAŁREGULACYJNY

ROLA POŻYWIENIA



http://www.clipart.com/en/close-up?o=3679890&memlevel=A&a=p&q=dinner&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://members.graphicsfactory.com/clip-art/Detailed/176924.html

http://www.clipart.com/en/close-up?o=2705585&memlevel=A&a=p&q=salad,%20food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=4563567&memlevel=A&a=p&q=egg,%20food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=2691750&memlevel=A&a=p&q=sandwich,%20food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=2691862&memlevel=A&a=p&q=sandwich,%20food&k_mode=all&s=31&e=60&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=2&k_exc=&pubid=

http://www.hipernet24.pl/prodinfo.php?item_id=4195&pkt_id=&pro_id=





białka

tłuszcze

węglowodany

witaminy

składnikimineralne

aminokwasywolnekwasy

tłuszczowe

cukry proste

witaminy

składnikimineralne

ŻYWNOŚĆ -PODSTAWOWE ŹRÓDŁO ENERGII

TŁUSZCZE

55-65 %

25-30 %

10-15 %

UD

IAŁ

ENER

GII

ZE

SKŁA

DN

IKÓ

WO

DŻY

WC

ZYC

H







TŁUSZCZE

1 g = 9 kcal energii

WĘGLOWODANY



BIAŁKA


http://www.clipart.com/en/close-up?o=4938100&memlevel=A&a=p&q=oil,%20food&k_mode=all&s=1&e=12&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=4907400&memlevel=A&a=p&q=butter,%20food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=




http://www.clipart.com/en/close-up?o=2726089&memlevel=A&a=p&q=pasta,%20food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3685022&memlevel=A&a=p&q=pasta,%20food&k_mode=all&s=31&e=60&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=2&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=4512283&memlevel=A&a=p&q=bread&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=4525303&memlevel=A&a=p&q=bread&k_mode=all&s=31&e=60&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=2&k_exc=&pubid=




http://www.clipart.com/en/close-up?o=2726291&memlevel=A&a=p&q=food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=774944&memlevel=B&a=p&q=food&k_mode=all&s=31&e=60&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=2&k_exc=&pubid=



http://www.clipart.com/en/close-up?o=2705739&memlevel=A&a=p&q=food,%20fish&k_mode=all&s=91&e=120&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=4&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3679890&memlevel=A&a=p&q=food,%20chicken&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=


http://www.clipart.com/en/close-up?o=4563572&memlevel=A&a=p&q=boil%20food&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

* bicie serca* oddychanie

* krążenie krwi* budowę nowych

komórek i tkanek

Do czego organizm wykorzystujeenergię którą dostarczamy z pożywieniem ?

podstawowaprzemiana materii

całkowita przemiana materii

* utrzymanie stałejtemperatury ciała

* trawienie, wchłanianiei transport składników

odżywczych* aktywność fizyczna

ponadpodstawowaprzemiana materii

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3858533&memlevel=A&a=c&q=PHYSICAL%20ACTIVITY&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3858477&memlevel=A&a=c&q=PHYSICAL%20ACTIVITY&k_mode=all&s=61&e=90&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=3&k_exc=&pubid=



dostarczanie NNKT – które sąprekursorami wielu ciał czynnościowychoraz stanowią budulec błon komórkowych

ROLA POŻYWIENIAW ORGANIZMIE CZŁOWIEKA

dostarczanie związków organicznych –stanowiących jedyne, pierwotne źródło energii

dostarczanie aminokwasów – które służądo:a) uzupełniania części wolnych aminokwasów

nieustannie degradowanych we wszystkichkomórkach ciała,

b) syntezy nowych białek,c) syntezy wielu hormonów oraz innych ciał

czynnych w organizmie







dostarczanie tlenu – niezbędnego dlaprocesów dostarczających energii orazzwiązanych z rozkładaniem substancjiniepotrzebnych lub szkodliwych

dostarczanie składników mineralnych – służądo budowy kośćca, wchodzą w skład niektórychenzymów, odgrywają dużą rolę w transporcie tlenu,homeostazie organizmu oraz wielu procesachbiochemicznych i fizjologicznych

dostarczanie witamin – składnika wieluenzymów, pełnią funkcje regulacyjne

ROLA POŻYWIENIAW ORGANIZMIE CZŁOWIEKA c.d.

dostarczanie różnych innych ciałczynnościowych i prekursorów







fenyloalanina, izoleucyna, metionina, lizyna,walina, leucyna, treonina, tryptofan, arginina*,histydyna*

linolowy, linolenowy, arachidonowy

galaktoza*

rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, Krozpuszczalne w wodzie: B1, B2, B6, B12,C, PP, kwas foliowy, kwas pantotenowy

makroelementy: Ca, P, Mg, K, Na, Clmikroelementy: Cu, Zn, Mn, J, Co, Se, Mo, Fe

* składniki niezbędne dla dziecka

SKŁADNIKI ODŻYWCZE NIEZBĘDNE DLAORGANIZMU CZŁOWIEKA, KTÓRE MUSZĄ BYĆ

DOSTARCZONE Z POŻYWIENIEM

aminokwasy

kwasy tłuszczowe

węglowodany

witaminy

składniki mineralne













Normy żywienia zajmują w nauce o żywieniu pozycję szczególną,gdyż są odzwierciedleniem aktualnego stanu wiedzy ozapotrzebowaniu człowieka na energię i składniki odżywczeniezbędne zarówno dla prawidłowego rozwoju dziecka i utrzymaniaoptymalnej wydolności psychofizycznej organizmu człowiekadorosłego jak też zapewnienia mu dobrego stanu zdrowiai długowieczności.

Przez pojęcie „normy żywienia” rozumiemy ilość energii orazniezbędnych składników odżywczych, wyrażone w przeliczeniuna jedną osobę i jeden dzień, uwzględniając specyficzne dlawyróżnionych grup różnice w zapotrzebowaniu organizmuzależne od wieku, płci, stanu fizjologicznego i aktywnościfizycznej, a także związane z warunkami bytowania i trybemżycia.

prof. dr hab. n. med. Światosław ZiemlańskiInstytut Żywności i Żywienia

N O R M Y Ż Y W I E N I A







Obliczanie realizacji norm i zaleceń pospożyciu wybranych posiłków i potraw

http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://www.diabete-abd.be/images/hamburger%25202.jpg&imgrefurl=http://www.diabete-abd.be/obesite_la_folie.htm&h=1156&w=1040&sz=81&tbnid=HwxVQc0dTorK2M:&tbnh=150&tbnw=134&hl=pl&start=7&prev=/images?q=hamburger&svnum=10&hl=pl&lr=

1,70 mmasa ciała [kg]

BMI =wzrost 2 [m]

przykład:

56 kgBMI = = 19,4

1,70 2 m 56 kg56 kg

BMI (BODY MASS INDEX)WSKAŹNIK WAGOWY-WZROSTOWO

56 kg56 kg













KLASYFIKACJAKLASYFIKACJABMIBMI

[kg/m[kg/m22]]

niedowaganiedowaga <18,5<18,5normanorma 18,518,5 -- 24,924,9

nadwaganadwaga 25,025,0 -- 29,929,9II°° otyłościotyłości 30,030,0 -- 34,934,9

IIII°° otyłościotyłości 35,035,0 -- 39,939,9IIIIII°° otyłościotyłości >> 40,040,0

KLASYFIKACJA BMI







OTYŁOŚĆ BRZUSZNA (wisceralna, „typu jabłko”) związana jest znadmiarem tkanki tłuszczowej wewnątrzbrzusznej.WHR KOBIETY > 0,8 MĘŻCZYŹNI > 1,0

OTYŁOŚĆ POŚLADKOWO-UDOWA (obwodowa, androidalna,„typu gruszka”) stanowi znacznie mniejsze zagrożenie dla utraty zdrowia niżotyłość wisceralna.WHR KOBIETY < 0,8 MĘŻCZYŹNI < 1,0

TYPYOTYŁOŚCI

WSKŹNIK WHR(TALIA/BIODRA)

kobieta > 88 cm

mężczyzna > 102 cm

OBWÓDTALII

OZNACZA WYSOKIE RYZYKO:

- otyłości

- wysokiego ciśnienia tętniczego

- nieprawidłwości gospodarki lipidowej i węglowodanowej

- degeneracyjnych chorób metabolicznych

ZMIANY METABOLICZNEW OTYŁOŚCI BRZUSZNEJ ZWIĄZANE Z

RYZYKIEM POWIKŁAŃ SERCOWO -NACZYNIOWYCH

POLEGA NA SYSTEMATYCZNYM DOSTARCZANIUORGANIZMOWI WSZYSTKICH NIEZBĘDNYCH

SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W ILOŚCIACH IPROPORCJACH ODPOWIADAJĄCYCH JEGO

POTRZEBOM, ZAPEWNIAJĄCE PRAWIDŁOWY ROZWÓJ,DOBRE SAMOPOCZUCIE I PEŁNIĘ ZDROWIA

RACJONALNE

ŻYWIENIE

PODSTAWOWĄ ZASADĄ

RACJONALNEGO ŻYWIENIA JEST

UROZMAICANIE POSIŁKÓW

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3719109&memlevel=A&a=a&q=milk&k_mode=all&s=106&e=126&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=6&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3985255&memlevel=A&a=a&q=CHEESE&k_mode=all&s=22&e=42&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=2&k_exc=&pubid=



http://www.clipart.com/en/close-up?o=3938078&memlevel=A&a=a&q=CEREAL&k_mode=all&s=22&e=42&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=2&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=1293746&memlevel=A&a=a&q=COCOA&k_mode=all&s=43&e=63&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=3&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3813998&memlevel=A&a=c&q=broccoli&k_mode=&s=1&e=21&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=1&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3730885&memlevel=A&a=c&q=BEAN&k_mode=all&s=1&e=21&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3981187&memlevel=A&a=c&q=BREAD&k_mode=all&s=1&e=21&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=1&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3926875&memlevel=A&a=c&q=NUTS&k_mode=all&s=1&e=21&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=1&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3926847&memlevel=A&a=c&q=NUTS&k_mode=all&s=22&e=42&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=2&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3925611&memlevel=A&a=c&q=strawberry&k_mode=all&s=1&e=21&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA

55-65% ENERGIIPOWINNO POCHODZIĆ

Z WĘGLOWODANÓW


Z TŁUSZCZÓW


Z BIAŁEK

aktywnośćfizyczna

produktyzbożowe warzywa owoce tłuszcze

i słodycze

mlekoi produkty

mleczne

produktymięsne,ryby, jaja

P I R A M I D A Ż Y W I E N I A I Z D R O W I A

http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://www.germanfoods.org/consumer/images/BreadArrangment.jpg&imgrefurl=http://www.germanfoods.org/trade/FeaturedProducts.cfm&h=219&w=400&sz=38&tbnid=BzUSt8YbjuVefM:&tbnh=65&tbnw=120&hl=pl&start=6&prev=/images?q=grain+products&svnum=10&hl=pl&lr=

http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://rolhurt.pl/gif/warzywa.jpg&imgrefurl=http://rolhurt.pl/&h=387&w=574&sz=34&tbnid=hzsUewKLpXg3sM:&tbnh=88&tbnw=132&hl=pl&start=3&prev=/images?q=owoce+i+warzywa&svnum=10&hl=pl&lr=

http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://wnoz.ar.wroc.pl/wnoz/sknowoce/files/owoce.jpg&imgrefurl=http://wnoz.ar.wroc.pl/wnoz/sknowoce/files/site.htm&h=232&w=387&sz=19&tbnid=uce86AwT0AzaMM:&tbnh=71&tbnw=119&hl=pl&start=14&prev=/images?q=owoce&svnum=10&hl=pl&lr=

http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://www10.centralwings.com/gallery/catering/slodycze.jpg&imgrefurl=http://www10.centralwings.com/pl/80/sklepicatering.html&h=150&w=150&sz=10&tbnid=gv9WjgFzeMauxM:&tbnh=90&tbnw=90&hl=pl&start=8&prev=/images?q=s%25C5%2582odycze&svnum=10&hl=pl&lr=

http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://www.affa.gov.au/image3/quarantine/executiv/meat.jpg&imgrefurl=http://www.affa.gov.au/content/output.cfm?ObjectID=92E664D1-A012-4F8C-A481E22DE6759942&h=183&w=190&sz=10&tbnid=6FohXYi9v2f93M:&tbnh=93&tbnw=97&hl=pl&start=1&prev=/images?q=meat+products&svnum=10&hl=pl&lr=

produktyzbożowe warzywa owoce tłuszcze

i słodyczemleko

i produktymleczne

produktymięsne,ryby, jaja

P I R A M I D A Ż Y W I E N I A I Z D R O W I A

aktywność fizyczna

minimum 30 minutdziennie

1 kromka chleba1 mała bułka4 kromki pieczywachrupkiegokasza – 6 łyżekryż – 5 łyżekmakaron – 6 łyżekmusli – ½ szklanki

1 średni pomidor1/3 główkizielonej sałatymarchew - 6 łyżek

3 łyżki fasolkiszparagowejgroszku - 3 łyżki

1 jabłko, gruszkatruskawki – 10 szt.śliwki – ok. 8 szt.wiśnie, czereśnie –ok. 20 szt.1 pomarańczasok owocowy – 1szklanka

szklanka mlekalub maślankijogurt, kefirser biały– plaster 9x3x3cmser żółty– 2 plasterki

udko kurczakawędlina drobiowa– 2 plasterkifilet z ryby – 1kawałekjaja – 1 szt.fasola biała – 2/3szklanki

1 łyżeczka stołowaoleju1 płaska łyżeczkamargaryny lubmasła3 cukierkiczekoladowe5 herbatników

Chleb, ryż, makaroni inne produkty zbożowe

Mleko i produktymleczne

Mięso, ryba, jaja, fasolai inne źródła białka

Owoce i warzywa

TALERZ ZDROWEGO ŻYWIENIATALERZ ZDROWEGO ŻYWIENIA

Produkty i napojebogate w tłuszcz i cukier

33% 33%

12% 15%7%

min.5 porcji

4-5 porcji

3 porcje2-3 porcje1 porcja

ww

w.br

itish

foun

datio

n.co

m

Zaleca się spożywanie4-5 posiłków dziennie i

zachowanie równomiernychprzerw między nimi.

PODSTAWOWE ZALECENIA ŻYWIENIOWE

1

Najlepszym sposobem dostarczania wszystkich

niezbędnych składników odżywczych jest

urozmaicone żywienie z wykorzystaniem

produktów spożywczych z każdej z pięciu grup:

1. Produktów zbożowych

2. Mleka i produktów mlecznych

3. Mięsa, drobiu, ryb, wędlin i jaj

4. Owoców i warzyw

5. Tłuszczów roślinnych (w ograniczonych ilościach)


2

Wskazane jest, aby ograniczać spożycie

tłuszczu w całodziennych racjach

pokarmowych, szczególnie tłuszczów

pochodzenia zwierzęcego, które zawierają

szkodliwe dla zdrowia nasycone kwasy

tłuszczowe i cholesterol.


3

Produkty, które powinny byćograniczone w diecie to:

• frytki (48% tłuszczu)• hamburgery, cheesburgery (37-47% tłuszczu)• pizza (33-39% tłuszczu)• chipsy, ciastka, torty, słodycze• inne wysokotłuszczowe produkty


4

Pojadanie między posiłkami może

pełnić pozytywną rolę, ale zależy to

od wyboru produktów spożywczych.

Pożądane produkty w żywieniu

młodzieży to: owoce, warzywa,

soki, jogurty, serki, napoje mleczne,

orzechy (bez soli), sałatki itp.


5

Zwiększenie spożycia mleka

i przetworów mlecznych

zapewni prawidłowy rozwój

i osiągnięcie jak najwyższej

szczytowej masy kostnej.

PODSTAWOWE ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA MŁODZIEŻY

6

Regularne pomiary masy ciała

i wzrostu są niezbędne dla oceny

prawidłowości rozwoju

fizycznego.

PODSTAWOWE ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA MŁODZIEŻY

7

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3060020&memlevel=C&a=a&q=fat%20BOY&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3138681&memlevel=C&a=a&q=fat%20BOY&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=884815&memlevel=C&a=a&q=tall%20BOY&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

http://www.clipart.com/en/close-up?o=3910624&memlevel=A&a=a&q=tall%20BOY&k_mode=all&s=1&e=30&show=&c=&cid=&findincat=&g=&cc=&page=&k_exc=&pubid=

Niezwykle ważna jest znajomość zasad

prawidłowego żywienia.

Racjonalne żywienie zapewni dostarczanie

niezbędnych dla zdrowia,

rozwoju, urody i samopoczucia

składniki odżywcze.


8

dr in ż. ewa . ewa piotrowskapiotrowska · podstawy Żywienia czŁowieka ... zasady żywienia...

Documents