dr hab. prof. nadzw. danuta miłaszewicz · saldo budżetu państw zrównoważony budżet państwa...
TRANSCRIPT
![Page 1: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/1.jpg)
dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz
Konsultacje p. 407 (dzień i godzina podawane na stronie internetowej wydziału)
Odbywające się w każdym semestrze wykłady będą uzupełniane
slajdami odnoszącymi się do wielkości i zmian agregatów makroekonomicznych i innych zmiennych charakteryzujących
sytuację w gospodarce!
1
![Page 2: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/2.jpg)
Cel przedmiotu
Zapoznanie studentów z podstawowymi
zagadnieniami i modelami współczesnej
makroekonomii, wytłumaczenie kluczowych
procesów i relacji zachodzących
w gospodarce oraz ich rozwinięcie za
pomocą sformalizowanych metod.
2
![Page 3: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/3.jpg)
Efekty kształcenia Wiedza:
01- ogólna o podmiotowej strukturze gospodarki, jej istotnych elementach,
podstawowych kategoriach i procesach makroekonomicznych;
02- ogólna o relacjach między podmiotami gospodarczymi - krajowymi i zagranicznymi;
03- o metodach określania podstawowych agregatów makroekonomicznych oraz
procesach w ich ramach i między nimi zachodzących.
Umiejętności:
04- prawidłowe identyfikowanie, klasyfikowanie i objaśnianie agregatów
makroekonomicznych;
05- postrzeganie i opisywanie powiązań zachodzących między częściami gospodarki
oraz roli jaką w procesie osiągania równowagi globalnej odgrywają poszczególne
podmioty gospodarcze;
06- analizowanie przyczyn i skutków prowadzonej polityki makroekonomicznej
i poddawanie jej osądowi.
Kompetencje społeczne:
07- uzupełnianie, uszczegóławianie i doskonalenie zdobytej wiedzy
makroekonomicznej i swoich umiejętności. 3
![Page 4: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/4.jpg)
Tematyka wykładów
1-Podstawy funkcjonowania gospodarki i równowaga
w gospodarce
2-Rynek pracy i bezrobocie
3-Wzrost gospodarczy, polityka prowzrostowa i wahania
cykliczne
4-System bankowy i polityka monetarna
5-Inflacja w gospodarce
6-Popyt sektora prywatnego i publicznego w gospodarce
7-Wymiana międzynarodowa i popyt zagraniczny
8-Stopa procentowa a popyt globalny
9-Równowaga krótkookresowa w gospodarce i polityka
makroekonomiczna – model IS-LM
4
![Page 5: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/5.jpg)
Forma i warunki egzaminu
Studenci oceniani są na podstawie egzaminu
pisemnego testującego wiedzę i umiejętności.
Egzamin składa się z pytań testowych (80%
punktów) i zadań otwartych (20% punktów)
sprawdzających umiejętności obliczania wielkości
makroekonomicznych i ich interpretacji.
Ocena ostateczna z przedmiotu (ocena
koordynatora) równa jest sumie ½ oceny z
egzaminu i ½ oceny z zaliczenia.
5
![Page 6: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/6.jpg)
Literatura
6
Podstawowa:
1. D. Miłaszewicz (red.), Podstawy makroekonomii, volumina.pl
Daniel Krzanowski, Szczecin 2011.
2. R.E. Hall, J.B. Taylor, Makroekonomia: Teoria funkcjonowania
i polityka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
3. N.G. Mankiw, P.M. Taylor, Makroekonomia, PWE,
Warszawa 2008.
Uzupełniająca:
1. D. Miłaszewicz (red.), Podstawy makroekonomii. Problemy-
zadania, volumina.pl Daniel Krzanowski, Szczecin 2011.
2. R.I. Barro, Makroekonomia, PWE Warszawa 1997.
3. P. Krugman, R. Wells, Makroekonomia, PWN,
Warszawa 2012.
![Page 7: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/7.jpg)
WPROWADZENIE DO EKONOMII
7
![Page 8: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/8.jpg)
Ekonomia
Nauka społeczna.
Nauka o racjonalnym gospodarowaniu
rzadkimi zasobami:
ziemi, pracy, kapitału.
Nauka poszukująca odpowiedzi na pytania:
co?, jak?, dla kogo produkować?
z rzadkich zasobów.
8
![Page 9: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/9.jpg)
Ekonomia
Nauka badająca problemy: - rzadkości zasobów; - wyboru ekonomicznego; - kosztu alternatywnego.
Nauka posługująca się modelami i teoriami ekonomicznymi.
Nauka wykorzystująca podejście pozytywne i normatywne.
Dyscyplina wiedzy dzielona na makroekonomię i mikroekonomię.
9
![Page 10: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/10.jpg)
MAKROEKONOMIA
10
![Page 11: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/11.jpg)
Istota makroekonomii
Zakres badań
Zachowanie
całej
gospodarki
Zmiany
wielkości
agregatowych
Zależności
występujące
między wielkościami
agregatowymi
w ramach osiągania
celów makro-
ekonomicznych
Poszukiwanie
rozwiązań
problemów
związanych
z gospodarowaniem
rzadkimi zasobami
Możliwości
oraz skutki
oddziaływania
polityki
makroekono-
micznej
Agregacja - zsumowanie wielkości mikroekonomicznych.
Rola
poszczególnych
podmiotów w
procesie
gospodarowania
11
![Page 12: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/12.jpg)
Wybrane agregaty makroekonomiczne
dla Polski w latach 1995-2012
12
![Page 13: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/13.jpg)
MODEL FUNKCJONOWANIA
GOSPODARKI
13
![Page 14: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/14.jpg)
Model obiegu dochodów = ruchu
okrężnego dochodów w gospodarce
Najbardziej ogólny i jednocześnie najprostszy
- bardzo przystępny, ale uproszczony.
Obrazuje zachodzące w makroskali zależności
i procesy ekonomiczne.
Przedstawia krążenie zasobów, dóbr
i dochodów między podmiotami
gospodarczymi czyli wzajemne ich powiązania
oraz role i współdziałanie w osiąganiu
równowagi bieżącej w gospodarce.
Ukazuje warunki osiągania tej równowagi.
14
![Page 15: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/15.jpg)
Podmioty gospodarcze
Aktywni uczestnicy procesu gospodarowania
- produkcji, podziału i konsumpcji dóbr.
Aktywni uczestnicy rynków w gospodarce.
Kryterium wspólnego celu działania i funkcji
spełnianych w procesie gospodarowania
wyróżnia podmioty:
- krajowe - gospodarstwa domowe,
przedsiębiorstwa, państwo;
- zagraniczne w gospodarce otwartej.
15
![Page 16: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/16.jpg)
Gospodarstwa domowe
Pojedyncze osoby lub grupy osób.
Cel: maksymalizacja dobrobytu –
maksymalizacja zaspokojenia potrzeb.
Funkcje w gospodarce: - dysponowanie przez ich uczestników
prawami własności zasobów gospodarczych,
- dostarczają zasoby innym podmiotom,
- nabywają wytworzone z tych zasobów dobra,
które konsumują, zaspokajając swoje potrzeby.
16
![Page 17: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/17.jpg)
Przedsiębiorstwa
Pojedyncze osoby lub grupy osób.
Cel: maksymalizacja zysku
(wartość rezydualna = utarg – koszty)
Funkcje w gospodarce: - nabywają zasoby gospodarcze
(wypłacają dochody),
- wytwarzają z nich produkty (koszty),
- sprzedają wytworzoną produkcję (utargi).
17
![Page 18: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/18.jpg)
Rynki zasobów
Rynek towarowy
Gospodarstwa
domowe Przedsiebior-
stwa
Zasoby
Dochody g.d. za
udostępnienie
zasobów (Y)
Zasoby
Wydatki na zasoby
= koszty = wartość
wytworzonej
produkcji (Y)
Produkty = dobra Dobra nabywane przez g.d.
Suma wydatków
(AD) = dochody
przedsiębiorstw Wydatki g.d. = wydatki
konsumpcyjne (C)
18
![Page 19: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/19.jpg)
Wnioski
Sposoby pomiaru rozmiarów działalności gospodarczej w skali makro: - suma dochodów czynników produkcji, - suma wartości wytworzonej produkcji, - suma wydatków na nabycie wytworzonej produkcji.
Równość tych sum oznacza wystąpienie równowagi w gospodarce.
Podstawowy warunek równowagi w gospodarce Y=AD dochody otrzymane=dochody wydane
Zbytnie uproszczenie pomija wiele istotnych elementów występujących w gospodarce.
19
![Page 20: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/20.jpg)
Inne przepływy dochodów
w gospodarce dwupodmiotowej Odpływy i dopływy do obiegu dochodów.
Odpływ - oszczędności gospodarstw domowych S - część otrzymanych dochodów, która nie zostaje wydana na bieżącą konsumpcję, czasowo wolne środki pieniężne, które mogą być udostępniane przedsiębiorstwom jeśli trafią na rynek finansowy.
Mogą być planowane (zamierzony) i nieplanowane (niezamierzony).
20
![Page 21: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/21.jpg)
Dopływ - wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw
I – wydatki przedsiębiorstw na zakup dóbr inwestycyjnych (używanych do produkcji innych dóbr) oraz wydatki na finansowanie zapasów.
Wydatki na odnowienie (inwestycje odtworzeniowe) i powiększenie kapitału rzeczowego (inwestycje netto) to całość inwestycji w gospodarce (inwestycje brutto).
Mogą mieć charakter planowany lub nieplanowany.
21
![Page 22: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/22.jpg)
Tożsamości dla sektora prywatnego
Oszczędności gospodarstw domowych
S = Y – C
Wartość dochodu za udostępnione zasoby
i sposób jego podziału przez gospodarstwa domowe
Y = C + S
Suma wydatków podmiotów prywatnych – popyt
globalny
AD = C + I
Warunek równowagi w gospodarce
Y = AD czyli
C + S = C + I S = I
22
![Page 23: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/23.jpg)
Państwo (rząd, sektor publiczny)
Złożona instytucja publiczna - zbiór instytucji publicznych (władzy i administracji różnego szczebla), spójnych i wzajemnie powiązanych.
Cel: tworzenie warunków zapewniających prawidłowe funkcjonowanie pozostałym podmiotom w gospodarce, a przez to osiągnięcie nadrzędnego celu całego systemy społeczno-gospodarczego, którym jest poprawa dobrobytu (poziomu życia) w danym kraju.
Funkcje w gospodarce: - alokacyjna,
- redystrybucyjna,
- stabilizacyjna.
23
![Page 24: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/24.jpg)
Dodatkowe przepływy dochodów
w gospodarce trójpodmiotowej Dopływ - wydatki rządowe
G – wydatki z budżetu państwa na nabycie dóbr w gospodarce.
Dopływ – płatności transferowe (transfery) TR – wydatki (wypłaty) z budżetu państwa na rzecz określonych osób fizycznych i prawnych, w zamian za które nie wymaga się produkcji dóbr, świadczenia usług, dostarczania zasobów.
Odpływ – podatki T - publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenia pieniężne podmiotów na rzecz państwa; bezpośrednie (Td) i pośrednie (Te).
24
![Page 25: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/25.jpg)
Budżet państwa
Zestawienie dochodów państwa
i kierunków ich wydatkowania w danym czasie.
Dochody budżetowe – głównie podatki.
Wydatki budżetowe – wydatki rządowe
i płatności transferowe.
Saldo budżetu państwa – oszczędności państwa
FG = T – TR – G lub
FG = Tn – G
25
![Page 26: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/26.jpg)
Saldo budżetu państw
Zrównoważony budżet państwa FG = 0
Nadwyżka budżetowa FG > 0 – dodatnie oszczędności publiczne.
Deficyt budżetowy FG < 0 – ujemne oszczędności publiczne.
Sposoby finansowania deficytu budżetowego: dług publiczny, kredyty, pożyczki, sprzedaż publicznego majątku (prywatyzacja), nadwyżka budżetowa z lat poprzednich, dodruk pieniędzy.
Sposoby ograniczenia deficytu: zmniejszenie wydatków budżetowych lub zwiększenie podatków.
26
![Page 27: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/27.jpg)
Tożsamości w gospodarce
dwusektorowej Tworzenie dochodu do dyspozycji gospodarstw
domowych
Yd = Y – T + TR
Podział dochodu do dyspozycji gospodarstw
domowych
Yd = C + S
Dochód za udostępnione zasoby
Y = Yd + T – TR lub
Y = C + S + T – TR = C + S + Tn
27
![Page 28: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/28.jpg)
Równowaga w gospodarce
dwusektorowej Popyt globalny
AD = C + I + G
Podstawowy warunek równowagi
Y=AD czyli
C + S + T – TR = C + I + G lub
S + Tn = I + G
Warunek równowagi sektorowej w gospodarce
S – I = G – Tn
28
![Page 29: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/29.jpg)
Sektor zewnętrzny (zagranica)
Otwarcie gospodarki - prowadzenie wymiany
zasobów, dóbr i aktywów finansowych z zagranicą.
Zagraniczne podmioty - gospodarstwa
domowe, przedsiębiorstwa i państwo.
Cel: dążące do osiągania celów właściwych
dla tych podmiotów.
Funkcje: - nabywcy dóbr i zasobów z danej gospodarki,
- dostawcy dóbr i zasobów do danej gospodarki.
29
![Page 30: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/30.jpg)
Dodatkowe przepływy dochodów
w gospodarce otwartej Dopływ - eksport
Exp – odpływ dóbr krajowych z danej
gospodarki, ale dopływ dochodów do tej
gospodarki.
Odpływ – import
Imp – napływ dóbr zagranicznych do danej
gospodarki, ale odpływ dochodów z tej
gospodarki.
30
![Page 31: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/31.jpg)
Bilans handlu zagranicznego
Część bilansu płatniczego w danej gospodarce
= bilans handlowy
= eksport netto Nx = Exp – Imp
Zrównoważony bilans handlowy Nx = 0
Nadwyżka w bilansie handlowym
Nx > 0
Deficyt w bilansie handlu zagranicznego
Nx < 0
31
![Page 32: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/32.jpg)
Rynki zasobów
Rynek towarowy
Gospodarstwa
domowe Przedsiebior-
stwa
Y Y
AD C
Rynek finansowy
S Fi
I
Państwo
(sektor publiczny)
T
TR
G
Pp
Sektor
zewnętrzny
Exp Imp
Pz
32
![Page 33: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/33.jpg)
Równowaga w gospodarce otwartej Popyt globalny
AD = C + I + G + Nx
Podstawowy warunek równowagi
Y=AD czyli
C + S + T – TR = C + I + G + Nx lub
S + Tn = I + G + Nx
Warunek równowagi sektorowej w gospodarce
S – I = G – Tn + Nx
Źródła finansowania inwestycji krajowych
I = - (G – Tn + Nx - S)
33
![Page 34: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/34.jpg)
RÓWNOWAGA I NIERÓWNOWAGA W GOSPODARCE
34
![Page 35: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/35.jpg)
Równowaga i nierównowaga
w gospodarce Równowaga w gospodarce, przyczyny jej braku
oraz zmiany produkcji w czasie to kluczowe
zagadnienia makroekonomii.
Rozpatrywane zarówno z punktu widzenia
krótkiego, jak i długiego okresu.
Równowaga - sytuacja, gdy przy danym
poziomie cen, w danym czasie globalny popyt
równy jest globalnej podaży zaoferowanej
w tym czasie w gospodarce AD=Y.
35
![Page 36: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/36.jpg)
Równowaga w gospodarce
Rodzaj równowagi zależy od sprawnego i harmonijnego współdziałania rynków: finansowego, towarowego i zasobów (pracy!).
Jednoczesna równowaga na tych rynkach - długookresowa równowaga (globalna, systemowa,
makroekonomiczna). Decydują o niej siły podażowe.
Jednoczesne zrównoważenie rynku finansowego (szczególnie pieniężnego) i towarowego - równowaga krótkookresowa (bieżąca). Decydują o niej siły popytowe.
36
![Page 37: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/37.jpg)
Nierównowaga w gospodarce
Bieżąca produkcja – aktualnie
wytwarzana, rzeczywista (Y).
Produkcja potencjalna - wytwarzana
przy pełnym wykorzystaniu zasobów (Y*).
Nierównowaga = luka produkcyjna
Y – Y*
lub
Y – Y* / Y*
37
![Page 38: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/38.jpg)
RYNEK PRACY I BEZROBOCIE
38
![Page 39: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/39.jpg)
Rynek pracy
Odgrywa w gospodarce naczelną rolę.
Od jego stanu zależy to, czy gospodarka jako
system znajduje się w stanie równowagi
długookresowej czy też nie.
Jest odmienny od pozostałych rynków.
Przedmiotem obrotu jest zasób pracy.
Równowaga - popyt na pracę zgłaszany przez
pracodawców = podaży pracy oferowanej
przez pracowników.
39
![Page 40: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/40.jpg)
Popyt na pracę
Pochodny w stosunku do popytu na
produkty.
Zgłaszają przedsiębiorstwa kierując się
maksymalizacją zysku - zatrudnią tylko taką
ilość osób, która zapewni produkcję dającą
maksimum zysku (rachunek ekonomiczny)
przy danej płacy realnej (W/P).
40
![Page 41: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/41.jpg)
Determinanty popytu na pracę
Cenowe: - płaca nominalna przy danym poziomie cen
(wzrost W obniża ilość popytu na pracę);
- poziom cen przy danej płacy nominalnej
(wzrost P zwiększa ilość popytu na pracę);
Pozacenowe: - zasób kapitału rzeczowego,
- wydajność pracowników,
- ogólny czas pracy,
- oczekiwania przedsiębiorców.
41
![Page 42: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/42.jpg)
Popyt na pracę (LD)
W/P
N
LD
W/P1
N1
W/P2
N2
determinant pozacenowych
42
![Page 43: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/43.jpg)
Podaż pracy
Decydują jednostki dzieląc swój czasu na czas
wolny i czas pracy (koszt alternatywny czasu pracy,
dostarcza jednostce satysfakcji).
Czas poświęcany na pracę kojarzony jest z
przykrością, wyrzeczeniem, uciążliwością, ale
przynosi korzyści w postaci dochodów z pracy
(płacy realnej), który można wydać na C.
Cena (płaca rezerwacji) po jakiej jednostka oferuje
pracodawcy kolejne godziny pracy jest coraz
wyższa.
43
![Page 44: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/44.jpg)
Determinanty podaży pracy
Cenowe: - płaca nominalna przy danym poziomie cen (wzrost W zwiększ ilość podaży pracy); - poziom cen przy danej płacy nominalnej (wzrost P zmniejsza ilość podaży pracy).
Pozacenowe: - tempo rozwoju gospodarczego, - zmiana zasiłków dla bezrobotnych, - zmiana wieku aktywności zawodowej, - migracja pracowników.
44
![Page 45: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/45.jpg)
Podaż pracy (LS)
LS
N1 N2 N
W2/P
W1/P
W/P
N
W/P Akceptujący
płacę realną jako
płacę rezerwacji
Nieakceptujący
płacy realnej jako
płacę rezerwacji
– dobrowolnie
bezrobotni
45
![Page 46: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/46.jpg)
Podaż pracy a zasób pracy
Efektywną podaż pracy tworzą osoby, które
chcą pracować za proponowaną im płacę
realną.
Zasób pracy (LF) - oprócz osób
pracujących (N), w jego skład wchodzą
także bezrobotni (U), czyli zgłaszający chęć
do pracy, ale jej nie uzyskujący bądź też nie
akceptujący proponowanych im warunków
pracy.
46
![Page 47: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/47.jpg)
Struktura zasobu pracy
Zasób pracy - aktywni
zawodowo (LF)
II kw. 2015 17 267 tys.
Bierni
zawodowo (Bz) II kw. 2015 13 695 tys.
Pracujący (N) II kw. 2015 15 986 tys.
Bezrobotni (U) II kw. 2015 1 281 tys.
LF= N + U
U/LF = u
IX 2015 9,9%
![Page 48: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/48.jpg)
Podaż pracy a zasób pracy
Płaca realna
LS
N1 N2
LF
N N’
W2/P
W1/P
Pole pomiędzy LS a LF
tworzą osoby bezrobotne
dobrowolnie.
LF bardziej stroma niż LS -
osoby dobrowolnie
bezrobotne bardziej sobie
cenią czas wolny.
Determinanty te same co
podaży pracy.
Stopa zastąpienia.
48
![Page 49: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/49.jpg)
Równowaga i nierównowaga
rynku pracy
LS
N1 N2 N*
W2/P
W1/P
(W/P)*
N
W/P
LD
Rynek pracy w
równowadze =
stan równowagi
systemu
Zatrudnienie
równowagi =
pełne
zatrudnienie
LF
LF – N* = U*
bezrobocie
naturalne
49
![Page 50: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/50.jpg)
Rodzaje bezrobocia
50
W warunkach
równowagi
W warunkach
nierównowagi
Sytuacja na
rynku pracy
Dobrowolne Przymusowe Naturalne
![Page 51: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/51.jpg)
51
Frykcyjne
Monopolistyczne
Przyczyny
Strukturalne
(technologiczne)
Rodzaje bezrobocia
![Page 52: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/52.jpg)
Bezrobocie monopolistyczne
LS
N1 N2 N*
W1/P
LF
(W/P)*
N
W/P
ND
Spadek
zatrudnienia
wywołany
wzrostem płac
Wzrost nowo
rejestrujących
się w biurach
pracy
52
![Page 53: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/53.jpg)
(Y – Y*) / Y* = –3 (u – u*)
53
Frykcyjne
Monopolistyczne
Przyczyny
Strukturalne
(technologiczne)
Cykliczne
(koniunkturalne)
Rodzaje bezrobocia
![Page 54: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/54.jpg)
WZROST GOSPODARCZY
I POLITYKA
PROWZROSTOWA
54
![Page 55: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/55.jpg)
Wzrost a rozwój
55
Wzrost gospodarczy - proces powiększania
podstawowych wielkości ekonomicznych (produkcji,
dochodu, popytu globalnego, konsumpcji, inwestycji).
Rozwój gospodarczy - długookresowy proces
zmian ilościowych i jakościowych - zmiany w jakości
wytwarzanych dóbr i usług, wprowadzenie technologii i
nowoczesnych technik produkcji, poprawa efektywności
gospodarki, jej struktury, stanu infrastruktury krajowej,
zmiany w systemie regulacyjno-instytucjonalnym, poprawa
porządku prawnego i stabilizacja polityczno-gospodarczą.
![Page 56: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/56.jpg)
Czynniki wzrostu gospodarczego
Czynniki ilościowe – wzrost ekstensywny
- nakłady czynników produkcji.
Czynniki jakościowe, efektywnościowe –
wzrost intensywny:
postęp technologiczny, poziom i wielkość
kapitału ludzkiego, wiedza naukowo-
techniczna.
Źródła: ilościowe, jakościowe, strukturaln-
polityczne.
56
![Page 57: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/57.jpg)
Ilościowe czynniki wzrostu
Nakład pracy i kapitału.
Pomija się wpływ zasobu ziemi. Teoria
ludnościowa, pułapka maltuzjańska.
W krajach rozwijających się, biedniejszych
podstawowe źródło wzrostu - duży przyrost
naturalny, niskie wyposażenie w kapitał.
Hipoteza konwergencji - tempo wzrostu
gospodarczego w krajach biedniejszych jest
wyższe niż średnie tempo wzrostu
gospodarczego krajów rozwiniętych.
57
![Page 58: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/58.jpg)
Jakościowe czynniki wzrostu
Wszystko co wpływa na efektywność,
wydajność czynników produkcji.
Zaliczamy:
- postęp technologiczny – innowacyjność,
- poziom i wielkość kapitału ludzkiego,
- wiedzę naukowo-techniczną.
Najnowsze teorie wzrostu gospodarczego
uznają je za kluczowe i wpływające na poprawę
produktywności kapitału lub wydajność pracy
pracowników.
58
![Page 59: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/59.jpg)
Czynniki strukturalno-polityczne
Zaliczamy:
- posiadane przez państwa bogactwa
naturalne,
- ustrój społeczno-gospodarczy,
- ład instytucjonalny,
- politykę rządu,
- czynniki socjo-kulturowe.
59
![Page 60: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/60.jpg)
Polityka prowzrostowa Rola państwa - tworzeniu warunków do zmian
w krótkim oraz w długim okresie.
W krótkim – oddziaływanie na popyt globalny przez
politykę fiskalną i monetarną.
W długim – oddziaływanie na stronę podażową:
- poszerzenie zdolności wytwórczych i
tworzenie nowych miejsc pracy - inwestycje,
- poprawa produktywności – inwestycje,
postęp technologiczny, rozwój kapitału
ludzkiego,
- właściwa alokacja zasobów, otwarcie gospodarki.
60
![Page 61: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/61.jpg)
RÓWNOWAGA RYNKU FINANSOWEGO
61
![Page 62: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/62.jpg)
Rynek finansowy
Przedmiot obrotu – aktywa finansowe.
Części – rynki:
- pieniądza (aktywów krótkoterminowych),
- kapitałowy (aktywów długoterminowych),
- walutowy (ceteris paribus).
Równowaga (popyt = podaży) przy danych
realnych zasobach finansowych (FM)
L + BD = FM = M/P + BS lub
L - M/P = FM = BS - BD
62
![Page 63: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/63.jpg)
Równowaga rynku finansowego
Rynek pieniądza Rynek papierów wartościowych
L - M/P = BS – BD
L = M/P BS = BD
L > M/P BS > BD
L < M/P BS < BD
63
![Page 64: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/64.jpg)
Pieniądz
Cokolwiek, co służy za powszechnie przyjęty
środek przenoszenia wartości w przestrzeni (kupno
i sprzedaż towarów i usług) lub w czasie
(oszczędzanie, zaciąganie lub spłacanie pożyczek
i kredytów).
Powszechnie akceptowalny towar, za pomocą
którego dokonywane są płatności za dostarczone
dobra lub kontrahenci wywiązują się ze swoich
zobowiązań.
64
![Page 65: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/65.jpg)
Pieniądz
Funkcje:
Środek wymiany = środek płatniczy
= środek dokonywania transakcji.
Miernika wartości = jednostka rozrachunkowa.
Środek tezauryzacji = przechowywania wartości.
Cecha:
aktyw o największym stopniu płynności.
Rodzaje:
gotówkowy, bezgotówkowy, elektroniczny.
65
![Page 66: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/66.jpg)
Popyt na pieniądz
• Ilość pieniądza, na jaką istnieje zapotrzebowanie zgłaszane przez podmioty gospodarcze.
• Jego wielkość zależy m.in. od: wielkości produkcji różnych dóbr, liczby zawieranych transakcji, przeciętnego poziomu cen produktów i usług, nominalnej i realnej stopy oprocentowania środków pieniężnych, kosztu posiadania pieniądza oraz kosztu zamiany jednych aktywów na drugie.
66
![Page 67: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/67.jpg)
Popyt na pieniądz -
motywy i determinanty Uzasadniany potrzebą realizacji transakcji
(zakupu towarów i usług) = podmioty są zainteresowane siłą nabywczą pieniądza (realna wartość pieniądza wyrażona wartością towarów i usług, jakie można nabyć przy danym poziomie cen).
Motywy: transakcyjny, ostrożnościowy (przezornościowy), spekulacyjny.
Determinanty: realny dochód i nominalna stopa procentowa.
67
![Page 68: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/68.jpg)
Popyt na pieniądz
L = k·Y – h·i k > 0; h > 0
L, M/P
i
i1
i2
L1 L2
kΔY
68
![Page 69: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/69.jpg)
Podaż pieniądza – zasób pieniądza
Mierzona agregatami pieniężnymi:
MB, M1, M2, M3
Uzależniona od działania systemu bankowego – element systemu finansowego gospodarki; ogół jednostek
organizacyjnych, zajmujących się działalnością bankową
w kraju, cele, reguły i procedury, według których jest ona
wykonywana oraz wzajemne więzi występujące między
nimi.
Dwustopniowy system bankowy: BC i inne banki.
69
![Page 70: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/70.jpg)
Banki komercyjne
Pośrednicy finansowi.
Funkcje: - kreują pieniądz, - pośredniczą pomiędzy posiadaczami zasobów pieniężnych.
Podstawą działania banków komercyjnych są wkłady pierwotne klientów banków; gdy bank udziela kredytu powstaje wkład pochodny (wtórny), który uznaje się za nowo wykreowany pieniądz bankowy.
70
![Page 71: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/71.jpg)
Kreacja pieniądza BANK A
Aktywa Pasywa
Gotówka 100
(rezerwy gotówkowe)
Kredyt dla B 90
Wkład na żądanie 100
Wkład na żądanie B 90
Razem 190 Razem 190
Re = re·DB Cu = cu·DB
re = Re/DB cu = Cu/DB
MB = Re + Cu = re·DB + cu·DB = (re + cu)DB
M = DB + Cu = DB + cu·DB = (1 + cu)DB
71
![Page 72: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/72.jpg)
Bank centralny
Najważniejszy bank w państwie.
Funkcje:
- emisja pieniądza,
- bank banków,
- bank państwa.
Prowadzi politykę pieniężną (monetarną)
w imieniu państwa.
72
![Page 73: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/73.jpg)
Polityka pieniężna = monetarna
Podstawowy cel: osiągnięcie stabilizacji poziomu cen (ograniczenie wahań realnej wartości pieniądza) oraz wspomaganie polityki gospodarczej rządu.
Funkcje:
- stabilizowanie poziomu cen krajowych, także kursu walutowego;
- zapewnienie stabilności systemu finansowego;
- stabilizowanie procesów i zmiennych ekonomicznych (aktywności w gospodarce).
Rodzaje: - ekspansywna, - restrykcyjna.
73
![Page 74: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/74.jpg)
Instrumenty polityki pieniężnej
instrumenty kontroli ogólnej = oddziaływanie makroekonomiczne,
instrumenty kontroli selektywnej,
oddziaływanie przez perswazję.
Instrumenty kontroli ogólnej:
- stopy procentowe banku centralnego,
- polityka rezerw obowiązkowych,
- operacje otwartego rynku,
- polityka refinansowa,
- polityka kursowa.
74
![Page 75: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/75.jpg)
Stopy procentowe banku centralnego
stopa lombardowa - stosowana przy udzielaniu kredytu lombardowego bankowi komercyjnemu na uzupełnienie niedoboru środków pieniężnych na rachunku bieżącym;
stopa redyskontowa - wg której bank centralny skupuje weksle handlowe od banków komercyjnych;
stopa referencyjna - dochodowość bonów pieniężnych sprzedawanych przez bank centralny bankom komercyjnym;
stopa depozytowa - oprocentowanie jednodniowych lokat banków komercyjnych w banku centralnym.
75
![Page 76: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/76.jpg)
Stopy procentowe NBP
i rezerwy obowiązkowe w Polsce
1) rentowność 7-dniowych bonów pieniężnych
2) 0,9 stopy redyskonta weksli
76
Źródło: www.nbp.pl
![Page 77: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/77.jpg)
Operacje otwartego rynku
Można podzielić na aktywne i bierne. Aktywne służą trwałej zmianie polityki pieniężnej. Bierne mają na celu zniwelowanie skutków wpływu innych czynników na ilość pieniądza w gospodarce.
Popularną formą operacji otwartego rynku są tzw. operacje zakupu (sprzedaży) papierów skarbowych przez bank centralny z umową, że je odsprzeda - tzw. repo (odkupi - tzw. reverse repo) po upływie krótkiego czasu np. 7 dni, 28 dni.
77
![Page 78: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/78.jpg)
Operacje otwartego rynku NBP
Podstawowe i dostrajające - równoważą popyt i podaż
środków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku
centralnym. Dzięki temu bank centralny wpływa na poziom
krótkoterminowych stóp procentowych na rynku
międzybankowym.
Podstawowe operacje otwartego rynku przeprowadzane
przez NBP polegają na emisji własnych papierów dłużnych
(7-dniowych bonów pieniężnych), których minimalna
rentowność jest równa stopie referencyjnej wyznaczonej
przez Radę Polityki Pieniężnej.
Dostrajające prowadzone są w postaci emisji bonów
pieniężnych o terminach zapadalności krótszych niż
operacje podstawowe (1-, 2-, 3- i 4-dniowe).
78
![Page 79: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/79.jpg)
Mnożnik kreacji pieniądza
mln zł
Źródło: www.nbp.pl i obliczenia własne
Data M0 M1 M2 M3 M3/M0
Grudzień 96 34 196,2 67 866,0 140 038,7 140 428,8 4,1
Maj 04 66 238,9 170 058,1 346 624,7 350 766,9 5,3
Wrzesień 12 140 875,7 457 338,7 874 563,2 892 680,0 6,2
Lut y 13 142 827,5 484 477,9 904 434,7 920 280,8 6,4
Wrzesień 14 166 103,6 578 485,4 1 003 354,3 1 021 824,2 6,2
Wrzesień 15 185 005,3 655 895,8 1 094 310,5 1 107 486,8 6,0
79
![Page 80: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/80.jpg)
Polityka pieniężna a podaż pieniądza
Sposób oddziaływania: - bezpośrednia regulacja podaży pieniądza poprzez instrumenty polityki pieniężnej, - pośrednia poprzez regulację stopy procentowej.
Skuteczność instrumentów polityki pieniężnej:
- rezerwy obowiązkowe –
- stopy banku centralnego –
- operacje otwartego rynku –
? +/-
!
80
![Page 81: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/81.jpg)
Równowaga rynku pieniężnego
L, M/P
i
i1
i2
L1 L2
L
M/P
i*
hikYLP
M
81
![Page 82: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/82.jpg)
Równowaga rynku pieniężnego – LM
i
L, M/P Y
i
i2
i1 i1
Y2
i2
Y1
LM M/P
L1
L2
hikYLP
M
P
M
h
1Y
h
ki
A A
L1
M/P<L
M/P>L
B B
L2
82
![Page 83: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/83.jpg)
INFLACJA W GOSPODARCE
83
![Page 84: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/84.jpg)
Istota inflacji
Proces wzrostu cen dóbr objawiający się
wzrostem przeciętnego poziomu cen.
Prowadzi do psucia pieniądza –
spadku jego siły nabywczej.
Jedna z sił wewnętrznych, które
przywracają stan optymalny w gospodarce,
po wytrąceniu gospodarki ze stanu
spoczynku (stanu równowagi
długookresowej).
84
![Page 85: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/85.jpg)
Teorie inflacji – przyczyny inflacji
Monetarystyczna.
Oparte na krzywej Philipsa.
- teoria inflacji popytowej,
- teoria inflacji podażowej,
- teoria oczekiwań inflacyjnych.
85
![Page 86: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/86.jpg)
Teoria monetarystyczna
Główne twierdzenia: Ceny wyrażane są w jednostkach pieniężnych i od ilości jednostek pieniężnych będących w obiegu zależy poziom cen. Inflacja jest zawsze spowodowana przez nadmierną w stosunku do potrzeb obrotu towarowego podaż pieniądza. Pieniądz jest neutralny – nie wpływa na wielkości realne.
Równanie obiegu pieniężnego Fishera
Y P = M V
86
![Page 87: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/87.jpg)
Inflacja popytowa
Gdy bieżący popyt wyznacza poziom produkcji przewyższający poziom potencjalny, bieżąca równowaga rynkowa osiągana jest drogą wzrostu cen.
Towarzyszy jej wzrost PKB – wzrost popytu wymusza przyrost produkcji (pojawia się luka PKB).
Przyczyny nadmiernego popytu: - deficyt budżetowy - nadmierna akcja kredytowa banków komercyjnych.
87
![Page 88: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/88.jpg)
Inflacja podażowa
Inaczej kosztowa - gdy rosną ceny, przy
względnie stałym popycie nominalnym,
z powodu wzrostu kosztów (np. pracy
żywej lub uprzedmiotowionej,
opodatkowania, cen importowanych dóbr).
Towarzyszy jej spadek PKB i realnego
popytu – pojawia się luka PKB, od której
zależy wzrost cen.
88
![Page 89: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/89.jpg)
Inflacja oczekiwana
Sposób zabezpieczenia się przed inflacją
rzeczywistą - indeksacja.
Uwzględnianie w płacach i cenach
(czynszach, oprocentowaniu) już minionej,
bądź dopiero co nadchodzącej inflacji.
Wystąpienie inflacji rzeczywistej dziś
powoduje pojawienie się inflacji
oczekiwanej jutro.
89
![Page 90: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/90.jpg)
Nie wystąpi, jeśli w poprzednim okresie nie pojawi się inflacja rzeczywista.
W okresie wyjściowym źródłem inflacji rzeczywistej jest pojawienie się luki PKB (inflacyjna presja rynku).
Obok inflacyjnej presji rynku inflacja oczekiwana jest źródłem rzeczywistej inflacji.
Inflacja oczekiwana
90
![Page 91: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/91.jpg)
Inflacja a polityka gospodarcza
Inflacja rzeczywista wygasa, gdy obie siły napędzające inflację (presja rynku i oczekiwania inflacyjne) znikną.
Wniosek: Rząd może skrócić czas wychodzenia z inflacji wywołując recesję (ujemną lukę PKB), co niweluje stopniowo inflację oczekiwaną.
91
![Page 92: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/92.jpg)
Skutki inflacji
Destabilizacja gospodarki.
Podatek inflacyjny – senioraż; drenaż
podatkowy.
Zmiany stopy procentowej i związane
z tym skutki ekonomiczne.
Niepewność ekonomiczna
(zniekształcenia informacyjne funkcji cen),
Techniczne koszty neutralizacji inflacji.
92
![Page 93: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/93.jpg)
Inflacja a stopa procentowa-
hipoteza Fishera
i
Konsumpcja
Zapasy i inwestycje rzeczowe Produkcja Eksport Nominalny kurs Import
r = i -
93
![Page 94: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/94.jpg)
Inflacja a polityka makroekonomiczna
Nie powinna kosztem inflacji walczyć z bezrobociem naturalnym.
Powinna likwidować przyczyny inflacji a nie jej skutki: - ograniczać i kontrolować wydatki publiczne, deficyt budżetowy, dług publiczny, - nie finansować deficytu budżetowego dodatkowym zasobem pieniądza.
Powinna opierać się na regułach (wzrostu podaży pieniądza, fiskalnych).
94
![Page 95: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/95.jpg)
DETERMINANTY POPYTU
GLOBALNEGO –
RÓWNOWAGA RYNKU
TOWAROWEGO
95
![Page 96: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/96.jpg)
Założenia do modelu
Niepełne wykorzystanie zasobów w
gospodarce – produkcja rzeczywista
(bieżąca) mniejsza niż produkcja potencjalna.
Stały poziom cen dóbr i zasobów (krótki
okres funkcjonowania gospodarki).
Poziom stopy procentowej (i = r).
Ceteris paribus.
Popyt globalny wyznacza rozmiary bieżącej
produkcji.
96
![Page 97: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/97.jpg)
Podstawowy warunek równowagi
na rynku towarowym
Równowaga na zagregowanym rynku towarowym oznacza, że w danej gospodarce, w danym czasie (przy danym poziomie cen) popyt globalny na wszystkie dobra i usługi (AD) równy jest rzeczywiście wytworzonej produkcji (Y).
AD=Y
97
![Page 98: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/98.jpg)
Istota i determinanty
popytu globalnego
Popyt globalny na rynku towarowym
to wysokość realnych wydatków
podmiotów krajowych i zagranicznych na
produkcję wytworzoną w danej
gospodarce przy danym poziomie cen.
98
![Page 99: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/99.jpg)
Składniki popytu globalnego
Część tych wydatków to wydatki autonomiczne – niezależne od poziomu bieżącego dochodu (produkcji), a pozostałe to indukowane bieżącym dochodem.
Wydatki
gospodarstw
domowych
Wydatki
przedsiębiorstw
Wydatki
państwa
Wydatki podmiotów
zagranicznych
AD = C + I + G + Nx
99
![Page 100: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/100.jpg)
POPYT SEKTORA
PRYWATNEGO
I PUBLICZNEGO
W GOSPODARCE
100
![Page 101: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/101.jpg)
Wydatki gospodarstw domowych –
wydatki konsumpcyjne
Realne wydatki gospodarstw domowych na
nabycie dóbr i usług to w całości wydatki
konsumpcyjne zarówno na dobra trwałego
i nietrwałego użytku. W ich skład wchodzą
wydatki autonomiczne i indukowane na
konsumpcję.
C
101
![Page 102: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/102.jpg)
Determinanty konsumpcji
RTTYYd 10
c
Y
CccYdCC
RTcTcYtcCC )1(
tYTT
10
t
Y
Tt
RTtYTYYd
102
![Page 103: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/103.jpg)
Oszczędności gospodarstw domowych –
związek z wydatkami konsumpcyjnymi
)1()1(1 tstct
cYdCC
RTsTsYtsCS )1(
SCYd
YdcCS )1(
CYdS
10
s
Y
Ss
103
![Page 104: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/104.jpg)
Funkcja konsumpcji
C
Yd
C
C1
C1
Yd Yd1
104
Δ c, s, t
C
![Page 105: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/105.jpg)
Wydatki przedsiębiorstw –
wydatki inwestycyjne
Realne wydatki przedsiębiorstw na
nabycie dóbr i usług to wydatki inwestycyjne
związane z nabyciem lub tworzeniem dóbr
kapitałowych oraz finansowaniem zapasów.
W ich skład wchodzą wydatki autonomiczne –
niezależne od dochodu, ale część zależy od stopy
procentowej.
I
105
![Page 106: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/106.jpg)
Decyzje inwestycyjne
106
![Page 107: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/107.jpg)
Popyt inwestycyjny - autonomiczny
względem dochodu
I popyt inwestycyjny
I
Y
I1
I2
107
![Page 108: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/108.jpg)
Wydatki państwa na dobra
– wydatki rządowe, popyt sektora publicznego
Realne wydatki państwa na
nabycie dóbr i usług to wydatki związane
z zapewnieniem prawidłowego
funkcjonowania sfery budżetowej.
Są one wydatkami autonomicznymi.
108
![Page 109: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/109.jpg)
WYMIANA
MIĘDZYNARODOWA
I POPYT ZAGRANICZNY
109
![Page 110: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/110.jpg)
Eksport netto
Porównanie wielkości eksportu i importu.
Eksport danej gospodarki nie zależy od
bieżącego dochodu - .
Import do danej gospodarki w części nie
zależy od jej dochodu, a w części jest
indukowany - .
110
![Page 111: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/111.jpg)
Funkcja eksportu netto
Exp, Imp
Y
Exp
Imp
Y Y1
Δ m
10
ΔY
ΔImp
m
m
Nx>0
Nx<0
111
![Page 112: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/112.jpg)
STOPA PROCENTOWA A POPYT GLOBALNY
112
![Page 113: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/113.jpg)
Stopa procentowa a konsumpcja
M ma wpływ na poziom dochodu, a w ten sposób na konsumpcję (wpływ pośredni polityki pieniężnej na konsumpcję indukowaną).
M ma wpływ na poziom i, od której zależy konsumpcja autonomiczna (wpływ bezpośredni).
Drogi bezpośredniego wpływu:
1. Większe M to więcej środków na kredyty konsumpcyjne.
2. Większe M to spadek i: - maleje koszt alternatywny wykorzystania S, - tańsze są kredyty konsumpcyjne i łatwiej je otrzymać, - pojawia się dodatni efekt majątkowy.
113
![Page 114: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/114.jpg)
M ma wpływ na poziom i, od której zależą inwestycje (wpływ bezpośredni).
Drogi wpływu:
1. Większe M to więcej środków na kredyty inwestycyjne.
2. Większe M to spadek i: - maleje koszt alternatywny wykorzystania SP , - tańsze są kredyty inwestycyjne i łatwiej je otrzymać, - pojawia się dodatni efekt majątkowy.
Stopa procentowa a inwestycje
114
![Page 115: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/115.jpg)
Stopa procentowa a inwestycje
i
I popyt inwestycyjny
I
I1
i2
i1
I I1 I2
115
Δb
Δi
ΔI
![Page 116: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/116.jpg)
Stopa procentowa a AD oraz Y
)( biAY o
Poziom dochodu równowagi na rynku towarowym zależy od:
- mnożnika (+),
- sumy planowanych wydatków autonomicznych (+),
- stopy procentowej (-) przy danym stopniu reakcji
popytu autonomicznego na zmianę stopy procentowej.
116
pmIExpGIRTcTcCAo
mYpmIExpGbiIRTcTcYtcCAD )1(
![Page 117: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/117.jpg)
Równowaga w gospodarce,
mnożnik i procesy mnożnikowe
mtc
biAmtc
Y
o
o
)1(1
1
)1(1
1
Mnożnik informuje o jaką wielokrotność zmiany
wydatku autonomicznego zmieni się poziom
dochodu równowagi.
1
o
o biA
Y
117
![Page 118: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/118.jpg)
Polityka fiskalna a dochód równowagi
biAY oo
pmIExpGIRTcTcCAo
Polityka fiskalna - kształtowanie wydatków i dochodów
budżetowych, aby osiągnąć zamierzone cele gospodarcze i
społeczne (stabilizację gospodarki na określonym poziomie
produkcji i zatrudnienia oraz niwelowanie negatywnego wpływu
braku tej stabilności).
Instrumenty: podatki, wydatki rządowe oraz płatności
transferowych.
118
![Page 119: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/119.jpg)
Równowaga rynku towarowego - IS AD
Y
Y
i
i2
i1
Ā-bi1
AD1
Y1
Y1
Ā-bi2
AD2
Y2
Y2
IS
b
Y
b
Ai
o
)( biAY o
A
A
AD>Y
B
B
AD<Y
119
![Page 120: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/120.jpg)
RÓWNOWAGA BIEŻĄCA
W GOSPODARCE –
MODEL IS-LM
120
![Page 121: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/121.jpg)
Równowaga bieżąca
Krótkookresowa.
Jednoczesna równowaga rynku
towarowego i pieniężnego.
Przy danym poziomie stopy procentowej i
dochodu
AD=Y oraz L=M/P
121
![Page 122: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/122.jpg)
Jednoczesna równowaga na dwóch
rynkach – model IS-LM
i
Y
IS
LM
i0
Y0
E
122
P
M
A
![Page 123: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/123.jpg)
IS-LM – postać algebraiczna
hikYP
M
P
M
hY
h
ki
1
)( biAY oo
b
Y
b
Ai
o
o
IS LM
123
![Page 124: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/124.jpg)
Warunki jednoczesnej równowagi
rynku towarowego i pieniężnego
pmIExpGIRTcTcCAo )( biAY oo
P
M
hY
h
ki
1
P
M
obkh
ob
oA
obkh
oh
oY
PoA
bkh
ok
oi
M
obkh
1
o
Ile wynosi w warunkach równowagi Y oraz i?
124
![Page 125: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/125.jpg)
P
M
moA
fY
Warunki równowagi
rynku pieniężnego i towarowego
Ile wynosi Y oraz i?
Inna postać równania czyli uproszczenie.
Gdzie:
mnożnik polityki fiskalnej
mnożnik polityki monetarnej
obkh
oh
f
obkh
ob
m
125
![Page 126: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/126.jpg)
Równowaga w modelu IS-LM Ostatnie równanie określa wielkość Y , przy której jednocześnie
rynek towarowy i pieniężny są w równowadze.
Wyjaśnia ono, że każde zmniejszenie lub zwiększenie wydatków autonomicznych powoduje zmiany Y równe efektom mnożnikowym (mnożnik polityki fiskalnej), a zmiana podaży pieniądza wywołuje zmiany Y uzależnione od mnożnika polityki monetarnej.
Mnożniki wyjaśniają o ile zmieni się Y pod wpływem:
- zmiany wydatków autonomicznych o jednostkę - mnożnik polityki fiskalnej;
Uwaga: pomimo swojej nazwy ukazuje on skutki zmiany każdego z wydatków autonomicznych!
- zmiany podaży pieniądza o jednostkę – mnożnik polityki monetarnej.
126
![Page 127: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/127.jpg)
Wykorzystanie mnożników
Znajomość wartości mnożników pozwala oszacować zmiany w gospodarce wywołane zmianami wydatków autonomicznych czy podaży pieniądza.
Np. jeżeli mnożnik polityki fiskalnej wynosi 1,3, a monetarnej 1,5; to każde zwiększenie wydatków autonomicznych o 100 jednostek spowoduje zwiększenie Y o 130 jednostek, a każde zwiększenie podaży pieniądza (przy P=const) o 100 jednostek wywoła zwiększenie Y o 150 jednostek.
W rzeczywistości możliwości prognozowania przyszłych zmian w gospodarce opierają się o bardziej skomplikowane modele, ale uwzględnia się w ich ramach także zależności wynikające z modelu IS-LM.
127
![Page 128: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/128.jpg)
Mnożnik polityki fiskalnej
oobkh
oh
f
Zależy dodatnio od mnożnika wydatkowego, ale jest od niego
mniejszy. Jego działanie uruchamiane jest zmianą wydatków
autonomicznych.
Wzrost wydatków autonomicznych:
- nie tylko zwiększa popyt globalny i przyczynia się do wzrostu dochodu
i produkcji, prowadząc do dalszego zwiększenia AD i Y;
- wzrost dochodu zwiększa popyt na pieniądz i wymusza wzrost stopy
procentowej, która ogranicza wydatki prywatne uzależnione od jej
poziomu, a to zmniejszenie wydatków niweluje efekt początkowego
wzrostu wydatków autonomicznych.
128
![Page 129: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/129.jpg)
Mnożnik polityki monetarnej
obkh
ob
m
Jego działanie uruchamiane jest przez zmianę podaży pieniądza.
Zwiększenie podaży pieniądza:
- prowadzi do spadku stóp procentowych,
- ta zmiana pobudza wydatki uzależnione od zmian stopy procentowej,
głównie inwestycyjne,
- rośnie AD oraz Y, prowadząc z kolei do wzrostu stopy
procentowej oraz zmniejszenia AD i Y.
129
![Page 130: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/130.jpg)
Efekty zmian w modelu IS-LM
Z powodu powiązań między rynkiem towarowym
i pieniężnym w modelu tym występują:
- efekt transmisji – przenoszenia impulsów
między rynkiem pieniężnym i towarowym;
- efekt tłumienia – wygaszania zmian Y
wywołanych zmianą poziomu wydatków;
- efekt wypychania (wypierania) – wydatków
prywatnych przez wydatki publiczne.
130
![Page 131: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/131.jpg)
Skutki ekspansywnej polityki fiskalnej
i zjawisko wypychania wydatków prywatnych
i
Y
IS
LM
i0
Y0
IS1
i1
Y1
E
A
E1
Y
131
GY o
GY f
![Page 132: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/132.jpg)
Skutki restrykcyjnej polityki pieniężnej
i mechanizm transmisji
i
Y
IS
LM
i0
Y0
LM1
i1
Y1
E
E1
A i
P
M
hi
1
132
P
M
mY
![Page 133: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/133.jpg)
POLITYKA MAKROEKONOMICZNA W MODELU IS-LM
133
![Page 134: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/134.jpg)
Efektywność ekspansywnej polityki fiskalnej
i
Y
IS
LM
i0
Y0
IS1
i1
Y1
i
Y
IS
LM
i0
Y0
IS1
i1
Y1
E1
E1
E
E
hY
i k
134
![Page 135: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/135.jpg)
Efektywność ekspansywnej polityki fiskalnej
i
IS
LM
i0
Y0
i1
Y1
i
IS
LM
i0
Y0
i1
Y1
IS1
IS1
E1 E1
E E
obY
i
1
135
![Page 136: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/136.jpg)
Efektywność polityki fiskalnej
Af
Y
A
obkh
ohY
pmIpxEGIRTcTcCA
Większa efektywność gdy: - większe h, - większe o, - mniejsze b, - mniejsze k.
136
![Page 137: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/137.jpg)
Efektywność ekspansywnej polityki pieniężnej
i
Y
IS
LM
i0
Y0
LM1
i1
Y1
i
Y
IS
LM
i0
Y0
LM1
i1
Y1
E1 E1
E E
obY
i
1
137
![Page 138: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/138.jpg)
Efektywność ekspansywnej polityki pieniężnej
i
Y
IS
LM
i0
Y0
i1
Y1
i
Y
IS
LM
i0
Y0
i1
Y1
E1 E1
E E
LM1
LM1
hY
i k
138
![Page 139: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/139.jpg)
Efektywność polityki pieniężnej
Większa efektywność gdy: - większe b, - większe o, - mniejsze h, - mniejsze k.
P
M
mY
P
M
obkh
obY
139
![Page 140: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/140.jpg)
Pułapka płynności
i
Y
IS
LM
i0
Y0
E
Gdy ludzie są skłonni do trzymania
każdej ilości pieniędzy przy danej
stopie procentowej (bardzo niskiej),
niezależnie od wielkości podaży
pieniądza (k ) - krzywa LM jest
płaska, a zmiana wielkości M/P
nie powoduje zmiany jej położenia.
Polityka monetarna nie wpływa
na zmiany stopy procentowej i Y.
Polityka fiskalna charakteryzuje się
największą efektywnością –
nie występuje efekt wypierania.
IS1
Y1
hY
i k
140
![Page 141: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/141.jpg)
Przypadek klasyczny
i
Y
IS
LM
i0
Y1
E
Gdy popyt na pieniądz jest zupełnie
niewrażliwy na zmianę stopy
procentowej (h 0) - krzywa LM jest
pionowa - to polityka monetarna jest
maksymalnie skuteczna - jeśli chodzi o
zmianę Y, natomiast nie ma wpływu
na zmianę stopy procentowej.
Polityka fiskalna nie ma wpływu na
zmianę Y, a zmienia jedynie stopę
procentową – jest nieskuteczna,
wystąpi efekt całkowitego wypierania.
IS1
Y0
LM1
E1 i1
i2
hY
i k
141
![Page 142: dr hab. prof. nadzw. Danuta Miłaszewicz · Saldo budżetu państw Zrównoważony budżet państwa F G = 0 Nadwyżka budżetowa F G > 0 – dodatnie oszczędności publiczne. Deficyt](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022060819/609814dd8d415a1e5622bcb0/html5/thumbnails/142.jpg)
Zarządzanie popytem globalnym
i
Y
IS
LM
i0
Y0
LM1
i1
Y1
E1
E
IS1
Y2
E2
E3
Restrykcyjna pieniężna,
ekspansywna fiskalna
Obie ekspansywne
Obie restrykcyjne
Restrykcyjna fiskalna,
ekspansywna pieniężna
i2
142