doza 01.2016
DESCRIPTION
miesięcznik doradcy zawodowegoTRANSCRIPT
33DD OO ZZAA // SS PPII SS TTRREE ŚŚ CCII
44 WSTĘPNIAK
66 Grywalizacja w edukacji / Agnieszka Ciereszko
11 22 STREFA BIZNES Jesteś dobry, naprawdę dobry . . . tylko
dlaczego nikt o tym nie wie?
/ Patrycja Załuska
11 77 STREFA BIZNES "Oswajam" pracodawców
z niepełnosprawnością . . .
Wywiad z Agatą Spała
22 66 PERSONAL BRANDING Słuchanie i przekaz w budowaniu
marki osobistej
/ Beata Świeczak
33 11 Co nami kieruje przy wyborze kariery zawodowej?
/ Lidia Golba
33 44 Podejmowanie decyzji zawodowych z wykorzystaniem
analizy pola sił / Anna Rduch
33 77 Edwarde S. Bordin wybór kariery a satysfakcja teoria
psychodynamiczna
/ Agnieszka TyniecSzram
SS PPII SS TTRREE ŚŚ CCII
WWSS TTĘĘ PPNN II AAKK
Drodzy Czytelnicy :)
Oddajemy w Wasze ręce kolejny numer miesięcznika DOZA. Gdy skład redakcyjny
spotkał się w zeszłym roku po raz pierwszy, aby stworzyć miesięcznik, to zapału
i wiary w sukces nam nie brakowało. Dzisiaj, gdy wiemy jaki jest odbiór miesięcznika,
to tej wiary i zapału jest jeszcze więcej, a to wszystko dzięki Wam drodzy czytelnicy.
Możemy zdradzić, że jest Was, czytelników przeszło trzy tysiące i l iczba ta ciągle
rośnie, co bardzo nas cieszy. Jednak wraz z tymi pozytywnymi emocjami pojawia się
coraz większa odpowiedzialność. Aby temu sprostać, prosimy – pozostańcie z nami
w kontakcie, piszcie o czym chcecie przeczytać i co mamy zmienić. Jak już jesteśmy
przy temacie zmian, to od tego numeru będziemy staral i się organizować konkursy.
Zachęcamy do wzięcia udziału w ogłoszonym w tym numerze, do wygrania udział
w webinarze!
W aktualnym numerze znajdziecie m. in. : propozycję wprowadzenia elementów
grywalizacji do procesu nauczania, by uczynić z niego niesamowitą przygodę
przynoszącą, efekt nie tylko w postaci pozytywnych emocji lecz również nabywania
wiedzy oraz kompetencji społecznych. W dziale Personal Branding dowiemy się jak
być „słyszanym” przez naszych klientów i jak to robić skutecznie, by wybieral i nas
jako swoich doradców. Strefa Biznes odpowie na pytanie, jak nasi kl ienci mogą się
o nas dowiedzieć i co może pomóc im w decyzji dotyczącej podjęcia zakupu naszych
usług. Dział Narzędzia jak zwykle niezawodnie zaopatrzy nas w kolejny must have
doradcy, a w felietonie Lidki Golby pochylimy się nad tym, co motywuje nas do
podejmowania takich, a nie innych decyzji zawodowych.
Dodatkowo zapraszamy do lektury wywiadu z niesamowitą osobą Agatą Spała –
doradcą zawodowym, trenerem, bizneswoman i laureatką Konkursu Lady D. im.
Krystyny Bochenek, który to honoruje wybitne osiągnięcia niepełnosprawnych kobiet.
Zapraszamy!
Jacek Stępień
Patrycja Załuska
44
DD OO ZZAA //
GG rryywwaall ii zzaaccjj aa ww eedd uu kkaaccjj ii
AAgg nn ii eesszzkkaa CCii eerreesszzkkoo
Badania nad aktywnością dzieci i młodzieży wykazują, że spędzają
oni średnio ok. 40 godzin tygodniowo przed komputerem. Wbrew
powszechnej opini i , tak często krytykowane gry i ich mechanikę
można z powodzeniem stosować w klasie szkolnej.
66
Specjal iści zajmujący się metodologią szkoleń od lat szukają co raz to nowych
i skuteczniejszych sposobów aktywizacji i zaangażowania uczestników.
W szkoleniach najwyższej jakości stosuje się coraz częściej elementy grywalizacji .
Grywalizacja (gamifikacja), czyl i wykorzystanie mechaniki gier do zmiany zachowań
ludzi, ich postaw i nawyków, zakłada ich maksymalne zaangażowanie w proces
zmiany. Jest to zatem nic innego jak proste przeniesienie elementu rozrywki do celów
edukacyjnych i wychowawczych. Od kiedy istnieje człowiek istnieją różnego rodzaju
gry. Nie jest to zatem zjawisko ani nowe, ani specjalnie wymyślne. Powszechna opinia
młodych ludzi na temat szkoły pokazuje, że ich potrzeby zmieniają się z roku na rok.
Dlaczego zatem nie wykorzystać w edukacji szkolnej tego, co tak bardzo ukochali
nasi młodzi podopieczni. Wykorzystując prostą mechanikę gier można w doskonały
sposób połączyć przyjemne z pożytecznym. W jaki sposób? Przyjrzyjmy się
fenomenowi gier.
Wyobraźmy sobie sytuację kiedy pracownicy korporacyjni wysokiego szczebla biegają
po lesie przebrani i pomalowani w barwy plemienne, wykonując rozmaite zadania,
podejmując wyzwania, planując strategię, wszystko po to, aby znaleźć jakiś skarb lub
pokonać wrogie plemię. Rezultaty szkolenia wykorzystującego elementy grywalizacji ,
a taki właśnie przykład przed chwilą został przytoczony, przynosi o wiele lepsze
rezultaty niż typowe szkolenie w sali . Jest to bowiem uczenie przez przeżywanie,
działanie, ponoszenie konsekwencji i w efekcie wyciąganie wniosków. Skoro zatem
osoby dorosłe zostają z powodzeniem zaangażowane w gry szkoleniowe, dlaczego
nie zaproponować tej aktywności młodzieży szkolnej? Przebieg każdej lekcji można
77
zamienić na fascynującą i wciągającą grę, podczas której uczniowie posiądą wiedzę
i umiejętności z zakresu używania funkcji matematycznych, pierwiastkowania,
obl iczania pola powierzchni brył, budowy układu kostnego, budowy komórki, histori i
Polski, budowy ziemi, zasad deklinacji i innych treści z podstawy programowej.
Gra to dobrowolna aktywność – jeśl i coś MUSZĘ zrobić, nie jest to grą. Rzeczywistość
szkolna jest zatem zaprzeczeniem fascynacji , którym poświęca się młodzież: szkoła
jest przecież obowiązkowa i muszą do niej chodzić. Jeśl i uczeń zamiast uczyć
matematyki, histori i czy biologi i mógłby w nie grać osiągałby lepsze
wyniki i szybciej nabierał umiejętności.
Każdą aktywność da się dziś zamienić w grę. Co musi się zadziać, abyśmy mogli
mówić o stworzeniu gry?
MM eecchh aann ii zzmm ii dd yynn aamm ii kkaa gg rryy::
NN aagg rroodd yy –– aby gra była atrakcyjna i wykorzystywała elementy rywalizacji , każde
wykonane zadanie oraz zaliczony etap muszą być nagrodzone. Nagrody zależą od
motywacji i wieku uczestników, powinny być nie tylko zwieńczeniem pewnego etapu
ale również zachęta do rozpoczęcia kolejnego, zmierzającego do osiągnięcia
końcowego celu gry. Dla najmłodszych dzieci może to być przysłowiowy cukierek, dla
starszych dodatkowe punkty w grze, które można wymienić np. na ocenę, dodatkowe
bonusy czy przywileje w klasie szkolnej.
FF aabbuu łłaa –– aby gra była atrakcyjna i spełniała swoje założenia, musi posiadać jasną,
prostą, ciekawą i najlepiej oderwaną od rzeczywistości fabułę. Uczniowie zatem mogą
wchodzić w role przybyszów z kosmosu, którzy przybywają na Ziemię z czterech
rywalizujących planet chcąc osiedl ić się na Ziemi. W tym celu muszą przeanalizować
budowę skorupy ziemskiej, rodzaje minerałów i poznać różne gatunki rośl in. I tak,
uczniowie pracując w czterech zespołach, będą zdobywali wiedzę z zakresu geografi i
czy biologi i .
OO ssii ąągg nn ii ęęccii aa –– aby uczestnicy gry utrzymali wysoki poziom motywacji konieczne jest,
aby stawiać przed nimi wyzwania, będące jednocześnie cennymi merytorycznie
elementami celu gry szkoleniowej. Za poszczególne osiągnięcia gracze otrzymują
określone nagrody.
KKoonn kkuu rreenn ccjj aa –– to najbardziej pierwotny i w większości podstawowy element gry.
Większość graczy gra po to, aby wygrać, by rywalizować z innymi, zdobywać większą
DD OO ZZAA //
88
l iczbę punktów i nagród na kolejnych poziomach, etapach i wykonywanych
zadaniach.
WWssppóółłpprraaccaa –– aby realizować założenia gry gracze muszą ze sobą współpracować
każdy z nich bowiem wnosi do jakości real izowanych zadań swoją indywidualność,
zasoby, umiejętności po to, by wspólnie pokonać rywali .
WWyyrróóżżnn ii eenn ii ee ssii eebbii ee nn aa ttll ee gg rraacczzyy –– podobnie jak w grach komputerowych warto
zadbać nie tylko o rankingi poszczególnych grup, ale również o rankingi
poszczególnych graczy. Taki zabieg będzie wzmagał nie tylko rywalizację (motywację)
międzygrupową, ale również wewnątrzgrupową.
W grywalizacji l iczy się nie tylko sama fabuła gry i jej elementy, ale również
charakterystyka samych graczy. To oni przecież mają tchnąć w grę życie nadać jej
kształt i dynamikę. Warto zatem wiedzieć z jakimi typami graczy mamy do czynienia.
MM oożżeemm yy wwyyrróóżżnn ii ćć cczztteerryy ppoodd ssttaawwoowwee ttyyppyy gg rraacczzyy,, kkttóórree mm oożżnn aa wwyykkoorrzzyyssttaaćć
ww oodd dd zzii aałłyywwaann ii aacchh eedd uu kkaaccyyjj nn yycchh ::
RREE KKOO RRDD ZZII ŚŚ CCII –– dla nich celem jest najlepsze wykonanie zadania, zdobycie
największej l iczby punktów w jak najkrótszym czasie, zwracają uwagę na rankingi. Są
najbardziej ze wszystkich nastawienia na rywalizację.
SS PPOO ŁŁEE CCZZNN II CCYY –– gra jest dla nich tłem w budowanych relacj i . Często są nastawieni
na poznawanie innych, wymianę doświadczeń, rozmowę oraz współprace grupową.
Nagroda dla nich może być samo przebywanie z innymi graczami.
OO DD KKRRYYWWCCYY –– zazwyczaj grają dla samej przyjemności wchodzenia w grę,
odkrywania kolejnych poziomów, zagadek, eksploracji terenu, każde osiągnięcie
poziomu jest dla nich ciekawym doświadczeniem, ponieważ otwiera przed nimi
nowy poziom i nowe możliwości eksploracji .
ZZAABB ÓÓ JJ CCYY –– grają po to, aby niszczyć konkurencję, aby rywalizować i siać
spustoszenie, są przeciwnikami społeczników, zazwyczaj też rywalizują między sobą
nawet w swoich grupach.
CCzzeegg oo uu cczząą gg rryy??
Patrząc na przykład pracowników korporacji opisanych powyżej, można już na tym
etapie określ ić kompetencje i umiejętności, które podczas gry są kształtowane
i trenowane. Mogą nimi być np. :
współpraca w grupie;
DD OO ZZAA //
DD OO ZZAA //
komunikowanie z innymi;
generowanie pomysłów, rozwiązań i dzielenie się nimi z resztą grupy;
analiza sytuacji ;
wyciąganie wniosków;
strategiczne myślenie;
negocjacje;
asertywność;
rozwiązywanie konfl iktów;
skuteczne działanie w stresie i radzenie sobie z nim;
wiedza merytoryczna, którą chcemy przekazać uczestnikom gry.
W zależności od tego, jaką wiedzę chcemy przekazać uczestnikom gry, różny będzie
stopień skomplikowania fabuły. Im trudniejsza i bardziej złożona wiedza, tym bardziej
wyszukana i wciągająca fabuła, składająca się z ciekawych wyzwań i atrakcyjnych
nagród, Każdy nauczyciel charakteryzujący się chociażby minimalnym poziomem
kreatywności, ale otwarty na inicjowanie nowych zadań, jest w stanie we własnym
zakresie wymyślić prostą grę, zapewniającą jego uczniom nowe doświadczenia
i motywację do nauki. Każda lekcja zatem może być przeprowadzona w ciekawy
sposób i nie być tylko jedną z wielu kolejnych nudnych zajęć w szkole.
ZZaatteemm mm ii eecczzee ww dd łłoońń ,, nn ii eecchh mm oocc bbęędd zzii ee zz nn aamm ii ..
Literatura:
P.Tkaczyk, Grywalizacja, Helion 201 2.
M. Urban, Niekonwencjonalne metody szkoleniowe, GWP 201 0.
A. Kirby, Gry szkoleniowe, Andy Kirby, Wolters Kluwer 201 1 .
www.edunews.pl
AAgg nn ii eesszzkkaa CCii eerreesszzkkoo
TRENER, COACH I KONSULTANT KARIERY
Specjal ista rozwoju osobistego. Autorka poradników, informatorów, scenariuszy gier
edukacyjnych, kursów elearningowych i programów komputerowych o tematyce
rozwoju zawodowego i osobistego. Pedagog, andragog i szkoleniowiec, wykładowca
akademicki na kilku uczelniach polskich, zapalony żeglarz. Zgłębia wykorzystywanie
nowoczesnych metod i technologii w szkoleniach i edukacji .
99
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
PPaattrryyccjj aa ZZaałłuu sskkaa
JJ eesstteeśś dd oobbrryy,, nn aapprraawwdd ęę dd oobbrryy.. .. .. ttyyll kkoo dd ll aacczzeegg oo nn ii kkttoo ttyymm nn ii ee wwii ee??
Dobrze by było, aby to co robisz i oferujesz mogło trafić do klienta. To jak
się z nim komunikujesz, informujesz go o swoim istnieniu, potrzebuje drogi. I te
właśnie drogi w modelu biznesowym mają swoją nazwę – kkaann aałłyy..
Kanał to droga, którą pokonuje twój produkt/usługa do klientów, to również
sposób w jaki przekazujesz im swoją propozycję wartości (patrz poprzedni numer
DoZa) oraz sposób komunikacji z nimi. Kanały to wszelkie odpowiedzi na pytanie
JAK?
11 22
Kanały – istotny element twojego modelu działania
Między określeniem w jaki sposób pomagasz (twoja propozycja wartości)
a otrzymaniem zapłaty jest pewna przestrzeń. W niej zawiera się świadomość klienta
oraz sam moment sprzedaży. Nawet jeśl i dokonałeś/ałaś dwóch najbardziej
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS 11 33
pracochłonnych czynności tj . określ i łeś/aś kl ientów, wydziel i łeś/aś segmenty oraz
zdefiniowałeś/aś oferowaną przez ciebie propozycję wartości, na nic się to zda jeśl i
twoi kl ienci nie dd oowwii eedd zząą ssii ęę oo ttoobbii ee i nie uznają, że wwaarrttoo sspprróóbboowwaaćć.
Kanały, którymi się posługujesz dostarczając klientom usługi lub
komunikując się z nimi mogą pomóc lub przeszkodzić m. in. w:
** kksszzttaałłttoowwaann ii uu śśwwii aadd oomm oośśccii twoich kl ientów na temat tego co oferujesz,
** ssffoorrmm uu łłoowwaann ii uu ooppii nn ii ii na temat twojej oferty,
** nn aabbyyccii uu twoich usług i produktów,
** pprrzzeekkaazzaann ii uu kkll ii eenn ttoomm oferowanej przez ciebie wartości,
** zzaappeewwnn ii eenn ii uu wwssppaarrccii aa kl ientom po skorzystaniu z usługi i/lub dokonaniu zakupu
produktu.
Kanały to punkty styczne między tobą a twoimi kl ientami. Wiążą się
z marketingiem, sprzedażą i dystrybucją.
Duża część nas dociera do klienta różnymi drogami. Warto umieć rozróżnić
jakim kanałem najbardziej efektywnie jestem w stanie zwrócić uwagę klienta na
produkt a w zanadrzu mieć odrębną strategię związaną utrzymaniem klientów. Warto
wydziel ić odrębne kanały dla każdego z segmentów klientów, których obsługujemy,
w przypadku gdy mamy ich zdefiniowanych więcej niż jedną grupę.
Nasze kanały komunikacji z kl ientami obejmują pięć faz tj . budowanie
świadomości kl ienta, kształtowanie jego opini i , zakup, real izację
zobowiązań wynikających z zakupu i wsparcie posprzedażowe.
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
Kanały mogą mieć charakter bezpośredni (bezpośrednio sprzedajesz i/lub
dostarczasz usługę, produkt) oraz pośredni (korzystasz z partnerów, którzy
dostarczają kl ientom oferowana przez ciebie wartość).
Dobrze zdefiniowane i dobrane kanały w znaczący sposób mogą
przyczynić się do zbudowania przewagi konkurencyjnej. Właściwie dobrane kanały są
klientocentryczne oraz sprawiają, że kl ient nabywa nasze usługi w możliwie
najbardziej dopasowany i wygodny dla niego sposób.
Na co warto zwrócić uwagę dobierając kanały:
• Jaką liczbę segmentów klientów wydziel i l iśmy dla naszej działalności?
• Czy oferowana przez nas usługa, produkt są typowe czy raczej niestandardowe?
Jeśli niestandardowe, to być może warto zastanowić się, czy nie istnieje konieczność
bezpośredniego dostarczenia ich do klienta.
• I lość i rodzaj informacji udostępnianych przez kanał (w zależności od tego czy mamy
tzw. dystrybutorów oferowanej przez nas wartości i czy nie stanowią oni potencjalnej
konkurencji dla nas).
• W jakim czasie uda nam się zbudować zdrową relację z dystrybutorami (co wpływa
również na elastyczność kanału)?
Przykłady kanałów:
• Kontakt osobisty, rozmowa telefoniczna
• Kontakt w siedzibie firmy
• Fizyczna dostawa usługi lub produktu
• Internet (serwisy społecznościowe, blogi, poczta elektroniczna, webinaria etc.)
• Media tradycyjne (TV, radio, prasa itp.)
Zatem zadajmy sobie kilka pytań, które mogą pomóc nam wyznaczyć
dalsze kierunki rozwoju:
• W jaki sposób potencjalni kl ienci poznają ciebie oraz oferowaną przez ciebie
propozycję wartości?
• Czy dowiadują się o tobie od innych?
• Czy dowiadują się o tobie ze strony www, bloga, etc.?
• Czy piszesz artykuły lub organizujesz prelekcje?
• Czy prowadzisz rozmowy sprzedażowe?
11 44
PPaattrryyccjj aa ZZaałłuu sskkaa
Coach, Doradca Zawodowy, Ekonomistka, Założycielka Fundacji Rozwoju
Osobistego StartGO! Absolwentka Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Szkoły
Głównej Handlowej oraz Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Posiada wieloletnie
doświadczenie w sprzedaży w pionie bankowości korporacyjnej jednego
z największych banków w Polsce. Aktywnie działa w środowisku osób
poszukujących swojego miejsca na rynku pracy. Autorka warsztatów
aktywizujących „Wracasz do gry” oraz „Mama na tropie pracy”. W swojej pracy
promuje myślenie o ścieżce kariery przez pryzmat modeli biznesowych. Jej
motto to: „Wstań i działaj! ”
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
• Czy uczestniczysz w forach internetowych, innych grupach?
• Czy inwestujesz w reklamę?
• Czy wiesz jak kl ienci oceniają to co robisz? Jeśl i nie – skąd się możesz o tym
dowiedzieć?
• Jakie możesz zaoferować inne opcje zakupu twojej usługi lub nowe formy przekazu?
• A może warto zastanowić się co można „przerzucić” na partnera? Może promocję?
Dystrybucję? Budowanie baz klientów?
A na sam koniec pytanie kontrolne z gatunku kluczowych, tj . czy
określ i łeś/aś wyraźnie to, jak pomagasz, abyś mógł/a o tym informować? Jeśli nie,
zapraszam do sięgnięcia po grudniowy numer DoZa, w którym znajdziesz dokładną
instrukcję jak to zrobić krok po kroku Powodzenia!
wwwwww.. ssttaarrttgg oo.. oorrgg ;;kkoonn ttaakktt:: ffuu nn dd aaccjj aa@@ssttaarrttgg oo.. oorrgg
11 55
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
wwyywwii aadd zz AAgg aattąą SS ppaałłaa
"" OO sswwaajj aamm "" pprraaccoodd aawwccóóww zz nn ii eeppeełłnn oosspprraawwnn oośśccii ąą .. .. ..
Agata Spała trenerka, doradca zawodowy, ekspertka z zakresu zatrudniania osób
niepełnosprawnych. Prowadzi własną firmę, pomaga innym firmom zmniejszyć koszty
zatrudnienia, budować odpowiedzialność społeczną oraz dobry wizerunek poprzez
zatrudnienie osób z niepełnosprawnością.
11 77
Prowadzi szkolenia z komunikacji
i współpracy z pracownikami
niepełnosprawnymi dla kadry
zarządzającej i pracowników oraz
indywidualne doradztwo w zakresie
przystosowania firmy i stanowisk pracy
dla osób z różnymi niepełno
sprawnościami. Jako doradca zawodowy,
wspiera osoby niepełnosprawne
inspirując je do aktywnego kształtowania
własnej drogi zawodowej i budowania
kariery. Osobiście doświadcza
niepełnosprawności, choruje na
rdzeniowy zanik mięśni, lecz mimoniepełnosprawności z powodzeniem buduje swoją firmę i markę eksperta. Swoim
przykładem pokazuje, że niepełnosprawność nie jest ograniczeniem w realizacji
celów!
Laureatka tegorocznej nagrody „Lady D.” (Dama Niepełnosprawna) organizowanego
przez Państwowy Fundusz Rehabil itacj i Osób Niepełnosprawnych, którego celem jest
podkreślenie działań kobiet niepełnosprawnych w różnych obszarach życia,
nagrodzona za promowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
To co oddaje jej misję życiową to słowa Coco Chanel „Może się zdarzyć, że urodziłaś
się bez skrzydeł ale najważniejsze, żebyś nie przeszkadzała im wyrosnąć”.
wwwwww.. aagg aattaassppaall aa.. ppll
wwwwww.. ffaacceebbooookk.. ccoomm //zzaattrruu dd nn ii jj oonn
wwwwww.. ffaacceebbooookk.. ccoomm //dd oorraadd zzttwwookkaarrii eerryy
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
PPaattrryyccjj aa ZZaałłuu sskkaa,, DD OO ZZAA:: AAgg aattaa jj eesstteeśś dd oorraadd ccąą zzaawwoodd oowwyymm ,, ttrreenn eerrkkąą,,
pprrzzeedd ssii ęębbii oorrccąą.. .. .. KKoogg oo wwssppii eerraasszz dd zzii ęękkii sswwoojj ee jj dd zzii aałłaa ll nn oośśccii bb ii zznn eessoowweejj ??
AAgg aattaa SS ppaałłaa:: Od ponad dwóch lat aktywnie prowadzę działalność gospodarczą
Centrum Integracji i Rozwoju. Jako przedsiębiorczyni współpracuję głównie z innymi
firmami, które wspieram w działaniach ułatwiających zatrudnianie pracowników
z niepełnosprawnościami. Z reguły są to firmy, które nigdy dotąd nie zatrudniały osób
niepełnosprawnych stąd niejako oswajam pracodawców z niepełnosprawnością
w miejscu pracy! Robię to poprzez szkolenia, doradztwo czy indywidualne projekty
prowadzone wewnątrz firm. Często określam swoje działania, jako platformę łączącą
pracodawców i osoby niepełnosprawne. Pierwszych oswajam z niepełnosprawnością
pracowników, uczę o rodzajach niepełnosprawności, możliwościach pracy na różnych
stanowiskach pracy, dofinansowaniach, które wiążą się z zatrudnieniem pracownika
z niepełnosprawnością. Drugich tj . osoby niepełnosprawne oswajam z rynkiem pracy
i pracodawcami, budując ich gotowość do podejmowania zatrudnienia a także
wspierając wiedzą i doświadczeniem koniecznym na etapie szukania pracy. To
wsparcie indywidualne jest właśnie drugim obszarem mojej działalności zawodowej.
Kolejnym elementem mojej pracy jest wspieranie osób już zatrudnionymi w obszarze
budowania ich ścieżek kariery wewnątrz organizacji . Badanie i sprawdzanie gdzie są
dzisiaj a gdzie chcą być za rok. Co muszą zdobyć oraz jakie kompetencje rozwinąć
żeby się tam znaleźć.
Od jakiegoś czasu pracuję też ze specjal istami rynku pracy tj . doradcami, trenerami,
coach’ami. Rok temu wraz z koleżanką Anną Sawczuk, również doradcą zawodowym,
podniosłyśmy inicjatywę skierowaną stricte do doradców zawodowych tj. założyłyśmy
KKll uu bb DD oorraadd ccyy ZZaawwoodd oowweegg oo w Warszawie. Jak się okazało istnieje wiele klubów
zrzeszających trenerów czy coach’ów natomiast klubu przeznaczonego dla doradców
zawodowych nie było. Zaczęło się od 5 osób a teraz musimy ograniczać miejsca ze
względu na ogromną ilość chętnych, dlatego też szukamy już nowego miejsca,
większego, bardziej dostępnego . . . : )
Mimo iż Klub z założenia miał skupiać się tylko na doradcach, z radością gościmy na
naszych spotkaniach również trenerów i coach’ów chcących rozwijać swoje
kompetencje właśnie w zakresie doradztwa zawodowego. Klub jest przestrzenią,
w której obecne są szkolenia, warsztaty, wymiana doświadczeń i dobrych praktyk,
11 88
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
networking a także po prostu wzajemne wsparcie. Jak się okazuje naprawdę
brakowało miejsca gdzie doradcy mogliby przegadać swoje procesy doradcze czy
nawiązywać nowe kontakty. Zapraszamy na spotkania dużo ciekawych osób
dzielących się swoim doświadczeniem. I tak niedawno miel iśmy spotkanie
z grafologiem, który prezentował, w jaki sposób można w doradztwie wykorzystać
grafologię. Miel iśmy również spotkanie dotyczące doradztwa zawodowego dla
młodzieży, spotkanie z coach’em dzięki któremu zobaczyliśmy i doświadczyliśmy jak
można wykorzystać coaching w procesie doradczym oraz szereg innych
wartościowych spotkań.
PPZZ:: CCoo ssppoowwoodd oowwaałłoo,, żżee zzdd eeccyydd oowwaałłaaśś ssii ęę ppoorrzzuu ccii ćć ssttaabbii ll nn yy eettaatt ii rroozzppoocczząąćć
dd zzii aałłaa ll nn oośśćć nn aa wwłłaassnn yy rraacchh uu nn eekk??
AASS: Przez kilka lat pracowałam jako doradca zawodowy w organizacji pozarządowej.
Oprócz „etatu” angażowałam się również w różne projekty czy to związane
z funduszami unijnymi, czy to projekty komercyjne. Wtedy też coraz więcej osób
zaczęło pytać o możliwość współpracy bezpośrednio ze mną, jako Agatą Spałą.
To m. in. stopniowo utwierdzało mnie w przekonaniu, że nadchodzi moment, że mam
już wystarczające zasoby na to, aby samodzielnie wystartować. Dlatego
zdecydowałam się zaryzykować i zrezygnowałam z etatu a tym samym rozpoczęłam
własną działalność.
PPZZ:: JJ aakkii ee pprrzzeekkoonn aann ii aa,, bbaarrii eerryy cczzyy sstteerreeoottyyppyy mm aajj ąą pprraaccoodd aawwccyy wwoobbeecc oossóóbb
zz nn ii eeppeełłnn oosspprraawwnn oośśccii aamm ii aa jj aakkii ee mm aajj ąą ssaamm ee oossoobbyy nn ii eeppeełłnn oosspprraawwnn ee,, jj aakkoo uu cczzeessttnn ii ccyy
rryynn kkuu pprraaccyy??
AASS :: Te obawy są z jednej strony bardzo podobne a z drugiej strony bardzo różne.
Podobne są na poziomie stereotypów i przekonań. Pracodawcy boją się, że osoba
niepełnosprawna nie będzie efektywnym pracownikiem, że nie zintegruje się
z zespołem, lub zespół będzie napotykał na trudności w procesie integracji z osobą
niepełnosprawną. Z drugiej strony osoba niepełnosprawna boi się tego samego tj. czy
sobie poradzi w pracy, czy zespół ją zaakceptuje, czy jej niepełnosprawność nie
będzie tematem numer jeden w pracy. Większość osób niepełnosprawnych nie chce
innego traktowania. Chcą pracować jak wszyscy inni pracownicy i chcą być traktowani
jak inni. Mają takie same potrzeby docenienia, awansu, zarobków itd.
11 99
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
Swoją działalnością staram się odpowiadać na obawy obu stron. Przekonuję
pracodawców, że warto zatrudniać osoby niepełnosprawne. Dzielę się z nimi dobrymi
praktykami, szukam efektywnych modeli współpracy dopasowanych do obu stron.
W zależności od rodzaju firmy i jej potrzeb wspieram organizacje konkretnymi
rozwiązaniami z zakresu prawa, procesu rekrutacji , organizowania wewnętrznych
kampanii społecznych, możliwości dofinansowań do wynagrodzeń i innych rozwiązań
dopasowanych do klienta. Z drugiej strony przekonuję osoby niepełnosprawne, że
warto podejmować nowe drogi, wyzwania i pokonywać obawy.
PPZZ:: AA cczzyy ssppoottyykkaasszz ssii ęę zz bbaarrii eerraamm ii cczzyy oobbaawwaamm ii zzwwii ąązzaann yymm ii zzee wwssppii eerraann ii eemm oossóóbb
nn ii eeppeełłnn oosspprraawwnn yycchh uu dd oorraadd ccóóww zzaawwoodd oowwyycchh ??
AASS :: Tak, czasami tak, choć nie są to obawy związane z osobą niepełnosprawną, że jej
się „boją”. Bardziej są to obawy związane z tym czy ja, jako doradca zawodowy, mam
wystarczające kompetencje, aby wspierać osoby z niepełnosprawnościami, czy
potrafię, czy znam rynek pracy osób niepełnosprawnych itp.
Myśląc o doradztwie zawodowym dla osób niepełnosprawnych doradca zawodowy
musi mieć wiedzę przede wszystkim o rodzajach niepełnosprawności i możliwościach
wykonywania pracy, o ograniczeniach, ale również o szansach. Jest to ważne gdyż
inne potrzeby czy bariery będzie zgłaszała czy napotykała na rynku pracy osoba na
wózku, inne osoba z epilepsją a jeszcze inne osoba z niepełnosprawnością
intelektualną. Innym wsparciem obejmujemy też osoby z niepełnosprawnością słuchu
lub wzroku.
Drugim czynnikiem, z którym spotykamy się podczas wspierania osób
niepełnosprawnych (choć jest to również stały element pracy z grupami osób
zmagających się z innymi rodzajami barier np.grup kobiet powracających na rynek
pracy po urlopach wychowawczych, osób długotrwale bezrobotne itd.) jest praca
z poczuciem własnej wartości, nazwaniem kompetencji , wsparciem w wyborze
kierunku poszukiwania pracy, wykorzystywania różnych metod itp.
Często dostaję pytania od innych doradców np. czy w CV osoby niepełnosprawnej
powinna znaleźć się informacja o jej niepełnosprawności, pojawiają się również
zapytania o kwestie formalne zatrudnienia, dofinansowania etc. Z jednej strony nie
22 00
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
jest to stricte obszar doradztwa zawodowego, ale. . . pracując z osobą
niepełnosprawną dobrze jednak byłoby mieć tę wiedzę.
Innymi obawami, z którymi zmagają się doradcy to jak głęboko można dopytywać
klienta o niepełnosprawność, czy w ogóle można o tym rozmawiać, czy nie urazimy
osoby niepełnosprawnej, czy jak mogą pracować z osobą głuchą, jeśl i nie znają
języka migowego. Ja przy jednym projekcie pracowałam z osobami głuchymi, nie
znając języka migowego i jak się później okazało projekt zakończył się sukcesem. Co
prawda nasze formy komunikacji były, nazwijmy to, bardziej kreatywne, ale osoby
wspierane uzyskały efektywną pomoc :) Czyli dla chcącego nic trudnego – jeśl i mamy
w sobie otwartość i chęć pomocy innemu człowiekowi – znajdziemy sposób.
Reasumując, to co może przeszkadzać doradcom w podjęciu współpracy z osobami
niepełnosprawnymi to brak wiedzy nt. niepełnosprawności, brak wiedzy formalnej, jak
prowadzić proces wsparcia pracując z Klientem z niepełnosprawnością.
PPZZ:: OO cczzyymm wwaarrttoo wwii eedd zzii eećć wwssppii eerraajj ąącc oossoobbyy nn ii eeppeełłnn oosspprraawwnn ee??
AASS :: Wspierając osoby niepełnosprawne na pewno nie można zapomnieć o nie
wchodzeniu w rolę opiekuna. Należy pracować, tak jak z każdym innym klientem, nad
gotowością, proaktywnością itd. Czyli np. praca nad zasobami, kompetencjami
wspólnie, ale dzwonienie do potencjalnych pracodawców już samodzielnie przez
osobę wspieraną.
Jeśl i ktokolwiek z doradców zawodowych chciałby pracować z osobami
niepełnosprawnymi niech po prostu zacznie to robić :) Warto w pierwszym kroku
zdobyć niezbędną wiedzę m. in. poprzez dostępne szkolenia, warsztaty, opracowania,
a w drugim kroku zacząć to robić! Poszukać osób, które można wesprzeć czy to
przez nawiązanie kontaktu z organizacjami pozarządowymi, urzędami pracy,
miejskimi ośrodkami pomocy rodzinie, ośrodkami pomocy społecznej, biurami karier
czy innymi instytucjami wspierającymi osoby niepełnosprawne.
PPZZ:: AAgg aattaa,, sskkąądd cczzeerrppii eesszz dd eetteerrmm ii nn aaccjj ęę,, wwooll ęę dd oo dd zzii aałłaann ii aa ii ss ii łłęę dd oo tteegg oo,, ccoo rroobbii sszz??
CCoo ppoowwoodd uu jj ee,, żżee nn ii ee uu ssttaajj eesszz nn aa sswwoojj ee jj dd rroodd zzee??
22 11
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
AS: Siłę dają mi dwie rzeczy. Jedną z nich jest nieustanne odpowiadanie sobie PO
CO TO ROBIĘ. Jaką wartość daje mi to konkretne działanie i jaką wartość daje ono
światu. Wiesz, ja jestem typem, który nie wyobraża sobie pracy bez ludzi i takiej nie
dla ludzi. Dochodzi tu do głosu moja dusza społeczna :) I to jest jeden element.
Drugim elementem, który wpływa na siłę i determinację to cele. Czyli nie tylko, po co
to robię, ale też, dokąd chciałabym dojść, co chcę zrealizować, osiągnąć, kim być? Za
2 lata, z 5 lat. . Myślenie przez pryzmat celów daje też pewną wizję. Ciężko czerpać
codzienną siłę, szczególnie w momentach porażek, z samej identyfikacji misj i . Ważna
jest świadomość własnego celu. W biznesie musimy ustalać konkretne cele
biznesowe, bo czemuś biznes ma służyć. Tak samo w życiu osobistym. To, co robimy
zawsze czemuś służy. Pytanie, czemu, komu i jak ma służyć.
PPZZ:: AA jj aakk ssoobbii ee rraadd zzii sszz ww mm oomm eenn ttaacchh kkrryyttyycczznn yycchh ??
AASS: Odpowiem nieco inaczej. Ważne jest dla mnie to, aby cieszyć się drogą do celów.
Jeśl i po spotkaniu, z osobą, którą wspieram indywidualnie, dostaję feedback, że coś
konkretnego zmieniło się w życiu tej drugiej osoby to jest to dla mnie konkret. To daje
sens. Siłę dają te rzeczy, które są codziennie. Z tego trzeba umieć czerpać radość.
Z drogi, która prowadzi do założonych celów. To, co jest jeszcze ważne dla mnie to
testowanie rozwiązań, samodzielne myślenie i dawanie sobie przyzwolenie na
popełnianie błędów! Dwa lata temu założyłam sobie pewne cele. Rozpoczynałam
samodzielną drogę i te cele z tamtego czasu różnią się od tych, które są dzisiaj.
Przykładowo wymyśliłam temat szkolenia, którym ja byłam zachwycona, wydawało mi
się super kreatywne, ale ni jak się ono miało do potrzeb ludzi, którym je proponowałam
:) Bo akurat im nie było potrzebne, nie ta grupa odbiorcza. Warto więc testować
pomysły, aby później nie okazało się, że nasz cudownie wymyślony produkt jest
potrzebny tylko nam :) Warto też współpracować z innymi i otaczać się takimi ludźmi,
którzy nas inspirują :)
PPZZ:: JJ aakkii ee bbaarrii eerryy nn aappoottyykkaasszz ww sswwoojj ee jj pprraaccyy??
AASS: Chyba tylko wewnętrzne :) Chciałabym robić wszystko szybciej i od razu, stąd
potrzebuję więcej cierpl iwości. W pracy z firmami pojawiają się czasami obawy czy
rozwiązania, które proponuję będą dobre, czy moja niepełnosprawność nie będzie
przeszkodą choć przyznam, że ta obawa pojawia się bardzo rzadko. W tych
22 22
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
działaniach, które proponuję firmom to, że jestem osobą niepełnosprawną po prostu
uwiarygadnia mnie. Czasami mam oczywiście bariery mobilności tj . dostępność
miejsca. Chociaż mam takie podejście, że tak naprawdę większość barier sami
ustawiamy sobie w głowach. W swoim przypadku oczywiście muszę wziąć pod
uwagę bariery architektoniczne i bariery mobilności, ale nie widzę barier
uniemożliwiających mi bycie dobrym doradcą czy trenerem. Bariery postrzegam jako
wyzwania. Jako coś, co mnie nie powstrzymuje, ale sprawia, że szukam rozwiązań.
Umiejętność radzenia sobie z porażkami, to też jest wyzwanie. Wyzwaniem dla mnie
jest wprowadzenie mojej firmy na najwyższy poziom! Przecież też mam konkurencję
w biznesie i dobrze, to sprawia, że trzeba się rozwijać, szukać nowych rozwiązań itp.
Ale też mocno wierzę w to, że jeśl i ktoś jest dobry w tym co robi, autentyczny
i odpowiada na potrzeby swoich Klientów to zawsze będzie ich miał. Życie zgodne
z własnym rytmem, potrzebami, możliwościami, wartościami sprzyja byciu
autentycznym, co z kolei czyni nas bardziej wiarygodnymi wobec klientów.
Moja niepełnosprawność (choruję na postępujący zanik mięśni), to jak z nią
funkcjonuję, co robię w życiu, co osiągam i jakie mam rezultaty są dowodem na to ile
rzeczy jest możliwych, choć wymagają często ogromnego wysiłku. Mój przykład
czasami motywuje osoby niepełnosprawne do zmiany sposobu myślenia oraz do
działania. Z kolei moje doświadczenia dla osób sprawnych są motywacją często na
zasadzie „kopniaka” w tyłek :) Są inspiracją do zmian, docenienia tego, co mają,
odbierają wymówki, że czegoś się „nie da”, nie chce mi się itp. Tak więc moją
niepełnosprawność chyba przekułam na plus :)
PPZZ:: WW SS ttrreeffii ee BB ii zznn eess sskkuu ppii aamm yy ssii ęę nn aa ttyymm ,, aabbyy rroozzwwii jj aaćć nn aasszząą sskkuu tteecczznn oośśćć
ii eeffeekkttyywwnn oośśćć nn aa rryynn kkuu pprraaccyy.. CCoo wweedd łłuu gg CCii eebbii ee wwssppii eerraa sskkuu tteecczznn oośśćć ii eeffeekkttyywwnn oośśćć
dd oorraadd ccyy zzaawwoodd oowweegg oo?? CCoo ssttaann oowwii oo ssuu kkcceessii ee??
AASS: Dla mnie kluczowa jest świadomość, iż podążanie za potrzebami kl ienta jest
najważniejsze. Generowanie i dawanie konkretnych rozwiązań przychodzi później, na
początku wsłuchujmy się w klienta. W początkowej fazie procesu doradczego
kluczowa jest praca na motywacji , świadomości kl ienta itd. Naszą skuteczność
i efektywność wspiera też nas własny rozwój. Jako doradcy zawodowi musimy
budować zaufanie i być autentyczni. Jeśl i pracujemy, jako doradca zawodowy i nie
lubimy tego, nie lubimy swoich Klientów, gdzieś w środku nas irytują albo niecierpl iwią
22 33
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
– wtedy warto się zastanowić najpierw, dlaczego tak się dzieje, bo to pierwszy krok do
wypalenia zawodowego. Nasza efektywność jest większa, jeśl i mamy dobre
narzędzia do pracy. Ważne są również umiejętności wykorzystania narzędzi
testowych, kwestionariuszy, wiedza o tym jak interpretować wyniki, jak je odnosić do
klienta. A na koniec dodałabym posiadanie zaufania do siebie :)
PPZZ:: AA jj aakkii ee wwyyzzwwaann ii aa ssttoojj ąą aakkttuu aall nn ii ee pprrzzeedd dd oorraadd ccaamm ii zzaawwoodd oowwyymm ii ??
AS: To są wyzwania związane z tempem różnych zmian dziejących się na rynku
pracy. Nowe zawody, które się pojawiają, ciągłe uzupełnianie wiedzy o nich czy
o kompetencjach poszukiwanych na rynku pracy. Z jednej strony są to kompetencje
specjal istyczne, z drugiej strony coraz częściej społeczne. Sporo osób ma problemy
z komunikacją, asertywnością, radzeniem sobie z oceną, krytyką itp. Szybkość życia
powoduje, że trudniej radzimy sobie ze stresem, z tempem życia. Nie do końca są to
problemy, którymi doradcy zajmują się na co dzień, ale jeśl i pojawiają się one
w procesie doradczym to nie możemy ich pominąć.
PPZZ:: AA ccoo jj eesstt tteerraazz pprrzzeedd TToobbąą?? JJ aakkii ee mm aasszz dd aall sszzee ppll aann yy,, wwyyzzwwaann ii aa??
AASS :: Chciałabym oczywiście kontynuować działania biznesowe, prowadzić
z sukcesem własną firmę, prowadzić szkolenia dla firm, wspierać je skutecznie
w zatrudnianiu pracowników z niepełnosprawnością. Kolejnym wyzwaniem jest rozwój
usług dla specjal istów, którzy chcą pracować z osobami niepełnosprawnymi.
Oczywiście pozostaje też rozwój usług, jako doradca zawodowy! Planów mam dużo :)
Wyzwaniem jest rozwój Klubu Doradcy Zawodowego. Wraz z Anią Sawczuk –
współzałożycielką, planujemy kolejne działania: szkolenia, seminaria, superwizje itp.
Chcemy, aby z tej wiedzy i spotkań mogli korzystać doradcy w całej Polsce.
Pracujemy nad nowymi pomysłami. Wierzę, w powodzenie tych planów! :)
PPZZ:: AA gg dd zzii ee mm oożżnn aa CCii eebbii ee zznn aall eeźźćć oorraazz ww jj aakkii ee jj ffoorrmm ii ee mm oożżnn aa sskkoorrzzyyssttaaćć zz TTwwoojj ee jj
wwii eedd zzyy ii dd oośśwwii aadd cczzeenn ii aa??
AASS :: W zależności od potrzeb zainteresowanych. Prowadzę spotkania na miejscu
w Warszawie lub innych miastach w Polsce, prowadzę również spotkania online.
Szkolenia związane z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych można znaleźć na
22 44
DD OO ZZAA // SS TTRREE FFAA BB II ZZNN EE SS
mojej stronie wwwwww.. aagg aattaassppaall aa.. ppll , natomiast sszzkkooll eenn ii aa sskkii eerroowwaann ee dd oo dd oorraadd ccóóww
zzaawwoodd oowwyycchh ssąą dd oossttęęppnn ee nn aa ssttrroonn ii ee KKll uu bbuu ttjj .. wwwwww.. kkll uu bbdd oorraadd ccyyzzaawwoodd oowweegg oo.. ppll ..
Zapraszam również do zapisania się na newsletter aby być na bieżąco. Na pewno w
tym roku będziemy poszerzały działalność na pozostałe miasta Polski, gdyż jest duże
zapotrzebowanie na tego typu spotkania.
PPZZ:: AAgg aattaa,, bbaarrdd zzoo dd zzii ęękkuu jj ęę TToobbii ee zzaa rroozzmm oowwęę oorraazz zzaa ppoodd zzii ee ll eenn ii ee ssii ęę TTwwooii mm cceenn nn yymm
dd oośśwwii aadd cczzeenn ii eemm ..
22 55
DD OO ZZAA // PPEE RRSS OO NN AALL BB RRAANN DD II NN GG
BB eeaattaa ŚŚ wwii eecczzaakk
SS łłuu cchh aann ii ee ii pprrzzeekkaazz ww bbuu dd oowwaann ii uu mm aarrkkii oossoobbii sstteejj ..
Słuchanie jest jednym z podstawowych składników komunikacji , zaś
komunikacja jest istotnym narzędziem w kreowaniu marki. Słuchanie
innych to sztuka, ale jeszcze większą sztuką jest zaciekawienie
innych swoim przekazem. Jak więc skonstruować przekaz, żeby inni
chciel i ciebie wysłuchać i kupować twoje usługi?
22 66
W dzisiejszym społeczeństwie coraz więcej osób odczuwa deficyt bycia
wysłuchanym. Często zdarza nam się mieć wrażenie, że partner, przyjaciel, znajomy
czy pracodawca nas nie słucha. Jest to nieprzyjemne uczucie, prawda? Jeżeli jest to
dla ciebie koszmar, to pomyśl jakim może być też dla innych. Słuchając innych
zdobywamy ich sympatię i zaufanie, a o to nam chodzi w budowaniu dobrej marki.
Dlatego powinniśmy nauczyć się słuchać i przede wszystkim sprawić, żeby inni
zechciel i i nas wysłuchać. Dlaczego zdobycie zaufania i sympati i odbiorców jest takie
ważne w budowaniu marki? Przede wszystkim dlatego, że powinno ci zależeć na tym,
żeby odbiorcy twojej marki chciel i robić z tobą interesy i przebywać w twoim
towarzystwie, a przede wszystkim, by byli zainteresowani twoimi usług. Słuchanie jest
elementem komunikacji , a w niej bardzo ważny jest przekaz, który powinien być
dobrze przygotowany i odpowiednio wyrażony, aby został odebrany tak jakbyśmy
chciel i . W związku z tym, że wykonujesz zawód doradcy zawodowego i „słuchanie”
jest podstawowym narzędziem twojej pracy oraz podstawową kompetencją
zawodową, zakładam że z przygotowaniem dobrego przekazu nie powinieneś mieć
problemu. Nie będę też skupiać się na samym procesie komunikacji , bo zakładam
też, że ten temat jest ci dobrze znany. Skupię się na omówieniu samej konstrukcji
przekazu. Podpowiem ci za to jak opracować skuteczny przekaz, który sprawi, że
twoja marka będzie sprzedawała się, a ty będziesz zdobywał odbiorców swoich
usług.
Od czego zacząć konstruowanie przekazu? Zacznij od powrotu do swojej wizj i , misj i ,
wartości i celów, ponieważ przekaz powinien być spójny z tymi elementami. W tym
miejscu powinieneś odpowiedzieć sobie na szereg pytań dotyczących przekazu:
kim jestem, czym się zajmuję, jakie produkty czy usługi oferuję, w czym mogę być
przydatny dla kl ienta i co mnie odróżnia od pozostałych Doradców na rynku.
Przygotowując przekaz możesz podejść na dwa sposoby: w sposób opisowy lub
skupić się na wskazaniu korzyści dla potencjalnych klientów. Najlepszy byłby drugi
sposób, ale musisz dobrze znać swoich odbiorców, a nie zawsze to jest możliwe.
Idealnie byłoby, gdybyś umiał zobrazować te korzyści. Możesz to zrobić w sposób,
jaki prezentuję w ramce poniżej:
22 77DD OO ZZAA // PPEE RRSS OO NN AALL BB RRAANN DD II NN GG
Źródło: opracowanie własne
Jakie możesz wykorzystać formy przekazu? Najpopularniejszą jest CCVV, czyli życiorys
zawodowy. Kolejne to: ooppoowwii eedd zz sswwoojj ąą hh ii ssttoorrii ęę,, bb ii oogg rraamm ,, pprrzzeekkaazz ww wwii nn dd zzii ee,, wwłłaassnn aa
rreekkll aamm aa,, mm oowwaa ppoogg rrzzeebboowwaa,, ll oogg oottyypp,, wwii zzyyttóówwkkaa..
CV nie będę omawiać, ponieważ zakładam, że jesteś w jego konstruowaniu mistrzem
i przejdę do omówienia pozostałych form, zaczynając od ooppoowwii eeśśccii sswwoojj ee jj hh ii ssttoorrii ii ..
Dobrze jak będziesz miał opracowaną i opanowaną na pamięć historię o sobie, bo to
dobra metoda na spójny przekaz w każdej, bezpośredniej biznesowej sytuacji
z nowym odbiorcą twoich usług. Bardzo pomaga w szybkim prezentowaniu swojej
osoby oraz w odpowiedzi na często zadawane pytania: czym się zajmujesz, kim
jesteś, co oferujesz etc. Zapamiętaj, że sposób w jaki opowiesz swoją historię będzie
świadczyć o twoim nastawieniu do życia. Jeżeli historia jest sucha, nie ma w niej
emocji , pozytywnej energii i umiejętności dostrzegania swoich sukcesów,
DD OO ZZAA // PPEE RRSS OO NN AALL BB RRAANN DD II NN GG
jeśl i nie będziesz mówił obrazami, które można odtworzyć w głowie, to twoja
opowieść będzie nudna. Jeżeli chcesz, aby cię słuchano, ważne jest jak zaczynasz
swoją opowieść. Nie możesz zaczynać się na przykład od słów: „nazywam się Jan
Kowalski, jestem doradcą zawodowym (… )” – odbiorca może ten przekaz odebrać
jakbyś się nauczył swojej histori i na pamięć i pomyśli , że rozmowa z tobą nie wniesie
niczego nowego i ciekawego. Aby zaciekawić odbiorcę, słowa wstępu powinny budzić
w nim emocje. Możesz swoją opowieść zacząć od słów: „opowiem wam historię, która
mi się przydarzyła, a która pokazała jak potrafiłem wykorzystać swoje kompetencje
i doświadczenie zawodowe w praktyce doradczej”. Prawda, że taki komunikat odbiera
się lepiej i aż chce się słuchać?
Kolejna forma przekazu – bbii oogg rraamm – bywa inaczej określana jako dossier. Powinieneś
się z nią spotkać w praktyce. Bardzo często jest wymagana od trenerów już na etapie
aplikowania. Często też trenerzy swój biogram zamieszczają w różnego rodzaju
czasopismach, portalach branżowych. Pisząc go, podobnie jak przy CV, warto
najpierw odpowiedzieć sobie na pytanie o cel, grupę docelową oraz swój docelowy
przekaz. Pamiętaj, że biogram powinien być krótki i bogaty w treści. Powinien
przekazywać tylko to, co chciałbyś powiedzieć o sobie odbiorcy i wzbudzać w nim
zainteresowanie tak, jak zaplanowałeś.
Czy miałeś sytuację, że musisz w przeciągu paru sekund zaciekawić sobą ważnego
klienta? Pomógłby ci w niej „„ pprrzzeekkaazz ww wwii nn dd zzii ee””. Rozpoczęcie konstruowana tego
rodzaju przekazu zacznij od wyobrażenia sobie, jak długo szukałeś dostępu do
bardzo ważnego klienta. Wyobraź sobie, że nagle spotykasz go w windzie. Co mu
powiesz zanim wysiądzie? W jaki sposób opiszesz siebie, usługę, którą oferujesz?
Masz na to od 30 do 60 sekund. W tym czasie możesz, w zależności od swojego
celu, sprzedać siebie lub usługę bądź pozytywnie odróżnić się od konkurencji . Aby to
osiągnąć, powinieneś klarownie zdefiniować swoje cele, spojrzeć na siebie
z perspektywy odbiorcy przekazu – czego on chce się dowiedzieć o tobie lub usłudze,
którą oferujesz. W treści wskaż cel (np. usługę, którą oferujesz), określ precyzyjnie
odbiorców (w ten sposób wysyłasz sygnał, że dokładnie wiesz, kto może kupić twoją
usługę), najważniejszy przekaz o usłudze i korzyści, jakie odniesie odbiorca gdy z niej
skorzysta. Pamiętaj, aby twój przekaz był jasny i czytelny.
Przy konstruowaniu natomiast wwłłaassnn eejj rreekkll aamm yy, pomyśl, jaką wartość dajesz swoim
22 88
DD OO ZZAA // PPEE RRSS OO NN AALL BB RRAANN DD II NN GG
klientom, co czyni cię atrakcyjnym dla nich i wyjątkowym. Uporządkuj zebrane
informacje i napisz krótką reklamę siebie. Następnie wróć do trzech wersj i biogramu
i przerób je na krótką reklamę.
MM oowwaa ppoogg rrzzeebboowwaa to kolejna forma przekazu, którą możesz posłużyć się
w zachęcaniu odbiorców do słuchania o tobie i zainteresowania tobą albo twoimi
usługami. Nie zachęcam ciebie do myślenia o swojej śmierci i nie ma ten przekaz
brzmieć jak wisielczy humor. Wyobraź sobie – jak twój przyjaciel przygotowuje się do
wygłoszenia mowy na twoim pogrzebie. Pomyśl jaką spuściznę chcesz zostawić po
sobie. Co chciałbyś, aby powiedział o tobie przyjaciel w mowie pogrzebowej? A może
chciałbyś, żeby twoje nazwisko mówiło samo za siebie? Wiem, że przygotowanie tej
formy przekazu może wydać ci się drastyczne, ale naprawdę skłania do głębokiej
refleksj i , co pomaga w szybkim prezentowaniu siebie. Mowa pogrzebowa powinna
być krótka, zwięzła, ki lkuzdaniowa.
LLoogg oottyypp ii wwii zzyyttóówwkkaa służą do identyfikacji wizualnej i odgrywają bardzo ważne
znaczenie w odbiorze twojej osoby bez kontaktu bezpośredniego z tobą. Zakładam,
że stale spotykasz się z tego rodzaju formami przekazu a nawet sam je stosujesz.
Pytanie, czy twój logotyp i wizytówka, którymi obecnie się posługujesz pomaga ci
w realizacji twoich celów biznesowych i w budowaniu dobrej marki? Jeżeli masz
wątpl iwości, to zachęcam do przyjrzeniu się im bliżej. Logotyp składa się najczęściej
z imienia i nazwiska lub nazwy firmy, elementu graficznego, ewentualnie sloganu lub
motta działalności. Jak go wykonać, aby należycie spełniał swoją funkcję?
Należy zacząć od ustalenia wizj i , misj i i wartości – opis może zawierać twoje cele
oraz grupy docelowe, do której kierujesz swój przekaz. Następnie powinieneś taki
brief przekazać doświadczonemu grafikowi. Jego zadaniem będzie dobór kolorów
i skojarzeń w możliwie najlepszy sposób odzwierciedlający twoją wizję, misję,
wartości i cele. Ważne powinieneś identyfikować się ze swoim logotypem! Dlatego
spośród propozycji grafika wybierz tą, która najbardziej ci odpowiada. Pamiętaj!
Twoim największym kapitałem jest twoje nazwisko. Slogan czy motto powinny
opisywać charakter twojej działalności, cel i grupę docelową. Na przykład może
brzmieć: „profesjonalizm w przekazywaniu wiedzy… ”. Może też nawiązywać do
fi lozofi i działania. Przygotowanie elementu graficznego logotypu to zadanie dla
grafika. Dobre logo to takie, które można łatwo narysować. Może się ono składać
22 99
BB eeaattaa ŚŚ wwii eecczzaakk
Trener, Doradca zawodowy, Coach kariery w Programach Aktywizacji i Integracji .
Zewnętrzny Audytor personalny. Mentor w Akademickich Inkubatorach
Przedsiębiorczości. Doradca w zakresie pozyskiwania funduszy unijnych w firmie
konsultingowej. Wykładowca przedmiotów zawodowych na uczelni wyższej.
Ekspert ds. rynku pracy i włączenia społecznego w Urzędzie Marszałkowskim.
Absolwentka Polsko – Amerykańskiego Programu Master of Bisness
Administracjon, specjal istycznych menedżerskich studiów podyplomowych
o specjalności zarządzanie zasobami ludzkimi, studiów podyplomowych
w zakresie doradztwa zawodowego, zarządzania projektami europejskimi oraz
l icznych kursów i szkoleń z obszaru rozwoju osobistego i zawodowego, tematyki
projektowej, personalnej, kadrowopłacowej. Pasjonatka Personal Brandingu.
DD OO ZZAA // PPEE RRSS OO NN AALL BB RRAANN DD II NN GG
z nazwy i charakterystycznego znaczka. Prosta forma jest dużo lepsza niż zdjęcie.
Ważne są również kolory, które mają określone znaczenie. Zanim powiel isz logotyp
warto wcześniej przetestować go na próbnej grupie docelowej, żeby uniknąć
niepotrzebnych kosztów. Logotyp możesz umieścić na wwii zzyyttóówwccee. A właściwie
wskazane byłoby jego umieszczenie. Pamiętaj, że wizytówka powinna być spójna
z pozostałymi materiałami. Ważny jest dobór papieru odpowiedniej jakości. Czy
wiesz, że są ludzie, którzy po dotyku papieru oceniają status osoby? Lepszy papier
i dodatkowe uszlachetnienia, takie jak wypukły druk, tłoczenia, złocenia, powodują, że
wizytówka wydaje się droższa, a zatem jej właściciel jest więcej wart. Nie należy
jednak przekraczać granic dobrego smaku. Polecam szlachetną prostotę. Warto
pamiętać o doborze czcionki. Najlepiej, aby była prosta. Ważne, aby treści
zamieszczone na wizytówce były czytelne dla odbiorcy. Dobrym rozwiązaniem byłoby
przygotowanie różnych wzorów wizytówek. Standardem powinno być posiadanie
dwóch rodzajów wizytówek: biznesowej i prywatnej.
Jak się przekonałeś, warto słuchać innych ludzi, a jak nie potrafisz słuchać to warto
się tego nauczyć. Słuchać należy w sposób celowy, konsekwentny i spójny. Taki
powinien być twój przekaz. Jeśl i chcesz być słyszany, to twój przekaz powinien być
nastawiony na innych, tj . dopasowany do ich potrzeb i oczekiwań oraz sformułowany
językiem korzyści twoich odbiorców. Tylko taki komunikat będzie naprawdę
skuteczny, twoja marka będzie dobrze odbierana, a twoje usługi będą się lepiej
sprzedawały.
33 00
DD OO ZZAA //
LLii dd ii aa GG ooll bbaa
CCoo nn aamm ii kkii eerruu jj ee pprrzzyy wwyybboorrzzee kkaarrii eerryy zzaawwoodd oowweejj ??
Czasami wydaje nam się, że kariera zawodowa to dzieło przypadku. Uda nam się lub
nie uda. Czasami działamy po omacku. Czasami metodą prób i błędów. Zwykle
możemy sobie na nie pozwolić ki lka razy na naszej drodze zawodowej. Rzadko
zastanawiamy się nad tym, co tak naprawdę kieruje naszymi wyborami, których chcąc
nie chcąc dokonujemy mniej lub bardziej świadomie.
Jednak warto się postarać, aby na miarę naszych możliwości działać w sposób
uporządkowany i zmierzający do realizacji określonego celu. Należy uświadamiać
sobie ten fakt zarówno w przypadku planowania i kierowania własną karierą
zawodową, jak i w przypadku wspomagania w tej dziedzinie dzieci i uczniów. Trzeba
zatem przede wszystkim zwrócić uwagę na następujące elementy, na podstawie
których podejmujemy decyzje edukacyjnozawodowe:
• poznanie siebie (czynniki wewnętrzne);
• poznanie oczekiwań i wymagań otoczenia (czynniki zewnętrzne);
• konfrontacja czynników wewnętrznych i zewnętrznych.
33 11
Do czynników wewnętrznych możemy zaliczyć wszystko to, co stanowi o nas jako
o przyszłych uczestnikach rynku pracy. Zatem kierujemy swoją aktywność, aby
poznać własną osobowość zawodową, czyl i nasze cechy wewnętrzne, które mogą
nam pomagać bądź utrudniać wykonywanie pewnych typów pracy, a w tym zawiera
się m. in. : charakter, temperament, uzdolnienia, zainteresowania, preferencje
zawodowe, system wartości, stan zdrowia.
Sukces:Gerald / pixabay / CC0 Public Domain
Aby dokonać głębokiej analizy swojego funkcjonowania wewnętrznego przede
wszystkim należy podjąć trud zastanowienia się nad tym samodzielnie. Co jest dla
mnie w pracy ważne? Jak reaguję w różnych sytuacjach? Czy lubię pracować
z ludźmi, a może raczej z danymi, rzeczami czy ideami? Wolę pracę zespołową czy
indywidualną? Jak działam pod presją? Wolę być zatrudniony czy samozatrudniony?
Czy moje zdrowie pozwala mi na wykonywanie danego zawodu? Czy mogę i na ile
mogę coś w sobie zmienić, jeśl i mój wymarzony zawód/praca jest w tym momencie
dla mnie nieosiągalna? Dokonanie takiego wewnętrznego przeglądu wymaga sporo
samozaparcia, dobrego wglądu w siebie, ale również dystansu do siebie
i zaakceptowania stanu faktycznego, gdyż są sprawy które mnie dotyczą, ale nie
mam nie większego wpływu lub nie chcę ich zmieniać (np. stan zdrowia, system
wartości). W poznawaniu czynników wewnętrznych możemy też korzystać z opini i
innych osób, które nas znają i potrafią w miarę obiektywnie ocenić nasze
funkcjonowanie np. widzą, że mimo stresu potrafimy świetnie poprowadzić szkolenie.
Można również skorzystać z różnego rodzaju testów, kwestionariuszy, ankiet, które
mogą dać nam podstawę do rozważań lub pomóc nam w dookreśleniu pewnych
elementów. Celowo użyłam schematu poznawania czynników wewnętrznych: ja –
inni, ludzie – testy, gdyż czasami te ostatnie nabywają mocy sprawczej nad nami,
gdyż zaczynamy się nad sobą zastanawiać dopiero u doradcy zawodowego, gdy
standardowo używane są tego typu metody. Żyjemy ze sobą cały czas, więc warto
polubić siebie i zadbać o dobrą znajomość tego, co w naszej głowie, sercu i całym
organizmie, nie tylko na potrzeby planowania ścieżki kariery zawodowej, ale
całożyciowego komfortu.
Na to, czego dowiemy się o sobie, nakładają się również wymagania i oczekiwania
naszego otoczenia zewnętrznego, zarówno bliższego, jak i dalszego. Trzeba ocenić
dodatkowo siłę wpływu innych osób na nasze decyzje, aktualną ofertę rynku pracy,
dokładność wiedzy o interesujących nas zawodach i ścieżkach kształcenia. Czy to,
jaki pomysł na mnie mają rodzice jest stanie przekonać mnie do tego, żeby porzucić
własne marzenia? Jakie zawody są w nadmiarze, które w niedoborze? Jakie są
możliwości kształcenia? Czy jestem lub chcę być mobilny zawodowo? W przypadku
analizy czynników zewnętrznych dużo zależy od nas samych i jakich wyborów
dokonamy, odpowiadając sobie na różne pytania. Sam fakt, że akurat zawód, który
został przez nas wybrany jest nadwyżkowy lub wśród wykonujących ten zawód jest
wielu bezrobotnych nie oznacza jeszcze, że musimy z niego rezygnować.
33 22DD OO ZZAA //
LLii dd ii aa GG ooll bbaa
Psycholog, szkolny doradca zawodowy, trener, specjal ista ds. profi laktyki;
entuzjastka i wcielająca w życie ideę uczenia się przez całe życie oraz
wielbicielka dzisiejszej młodzieży, dzięki której jest współautorką i real izatorką
szkolnego programu wsparcia rówieśniczego HELPsterzy.
DD OO ZZAA //
Podobnie w przypadku studiów humanistycznych, które przy potężnej dawce
oddziaływań medialnych i rządowych, boją się wybierać uczniowie – typowi
humaniści, ponieważ zewsząd jest im mówione, że nie znajdą po takich studiach
pracy. Lub gdy rodzice grożą, że odetną dziecko od środków finansowych, gdy ono
wybierze inną drogę zawodową niż tąęktórą oni sami mu wskazali . Podejmując takie
trudne decyzje, każdy powinien być świadomy właśnie swojej siły wewnętrznej
i konieczności dążenia do profesjonalizmu w wybranym przez siebie zawodzie ze
względu na istniejącą konkurencję.
Mając przed oczyma świat czynników wewnętrznych i czynników zewnętrznych
nakładamy je. I w ten sposób otrzymujemy obraz naszych zasobów, na których krok
po kroku będziemy planowali , budowali i czasami modyfikowali naszą drogę
zawodową. Czasem będzie ona już od samego początku równa i prosta, czasem
pojawiają się na niej jakieś dziury i wyboje, które trzeba będzie załatać. Najważniejsze
jednak, że będzie to NASZA droga.
PS. Bardzo ciekawym i już przetestowanym przez mnie ćwiczeniem, które można
wykorzystać do uświadomienia sobie rol i czynników wewnętrznych i zewnętrznych
w naszym życiu zawodowym, zarówno w pracy z uczniami jak i dorosłymi jest
„Pomost Kariery” wypracowany w projekcie „Od diagnozy do działania!” i dostępny
wraz z innymi na stronie www.metodagier.pl (zakładka Materiały do pobrania Przewodnik metodyczny część I I – scenariusze gier).
33 33
DD OO ZZAA // NN aarrzzęędd zzii aa
PPoodd eejj mm oowwaann ii ee dd eeccyyzzjj ii zzaawwoodd oowwyycchh zz wwyykkoorrzzyyssttaann ii eemmaann aall ii zzyy ppooll aa ssii łł
AAnn nn aa RRdd uu cchh
Analiza pola sił jest metodą opracowaną przez Kurta Lewina. Pozwala
określ ić sposób dotarcia do pożądanego miejsca i wykorzystywana jest przez
coachów, najczęściej w pracy indywidualnej z kl ientami. Nie przeszkadza to jednak
w jego adaptacji do potrzeb poradnictwa zawodowego.
Analiza pola sił może być wykorzystana na przykład w sytuacji dylematów
klienta w związku z podejmowanymi zmianami i koniecznością podjęcia trafnych
decyzji . Właśnie ten przykład zastosowania analizy przedstawię poniżej, w formie,
którą stosuję.
WW cczzyymm pprroobbll eemm ??
Rozpoczynając pracę tą metodą, prosimy klienta by określ i ł zzaagg aadd nn ii eenn ii ee, jakim
będziemy się zajmować. Oczywiście ćwiczenie to może być naturalnym następstwem
wcześniejszych rozmów i wskazywanych przez klienta dylematów. Po ustaleniu
dylematu kl ienta wpisujemy go na grafie (przykład poniżej). Strzałka pionowa w górę
oznacza kierunek pożądanej zmiany, np. „Zmiana pracy w Firmie A, na pracę w Firmie
B”. Linia pozioma oznacza rróówwnn oowwaagg ęę, gdyż „analiza pola sił zakłada, iż każdy z nas
znajduje się w stanie równowagi i trwa w miejscu, utrzymywany przez siły działające
w przeciwnych kierunkach” (Thorpe, Clifford, 201 1 ).
SS ii łłyy sspprrzzyyjj aa jj ąąccee ii ss ii łłyy hh aamm uu jj ąąccee
Kolejny etap, przynajmniej w pierwszej części, można porównać ze znanym
prostym sposobem podejmowania decyzji , polegającym na wypisywaniu plusów
i minusów („za” i „przeciw”) danego problemu. Również w analizie pola sił kl ient
wskazuje, cczzyynn nn ii kkii hamujące zmianę oraz te, które zmianie sprzyjają. W pierwszej
kolejności, można poprosić kl ienta o wypisanie wszystkich czynników. Następnie
każdemu przykładowi nn aadd aajj eemm yy „„ ss ii łłęę”” ,, np. od 1 do 5, gdzie 5 oznacza największy
wpływ. Od tego, jaką wartość klient przypisze danemu czynnikowi, takiej wielkości
strzałkę rysuje, w odpowiednim kierunku. SS ii łłyy hh aamm uu jj ąąccee zzmm ii aann ęę skierowane są w dół
i zaznaczone są kolorem pomarańczowym, natomiast ss ii łłyy sspprrzzyyjj aa jj ąąccee znaczone
kolorem niebieskim skierowane są w górę, wymuszając kierunek zmiany.
33 44
Na diagramie kl ient rysuje odpowiedniej wielkości strzałki opisując je
przypisanym czynnikiem. Na lub obok strzałki można wpisać hasło lub narysować
symbol danego czynnika oraz przypisaną siłę. To graficzne przedstawienie problemu,
uwidacznia kl ientowi z czym się zmaga oraz ułatwia pracę z siłami.
33 55
Rys. : Opracowanie własne na podstawie diagramu z Podręcznika coachingu.
DD OO ZZAA // NN aarrzzęędd zzii aa
AAnn nn aa RRdd uu cchh
Doradca zawodowy, coach, członek Bielskiego Stowarzyszenia Doradców
Zawodowych i Personalnych AKTYWNI. Pasjonuje się tworzeniem kreatywnych
narzędzi dla specjal istów z dziedziny doradztwa i coachingu. Prowadzi stronę
nomio.eu, tworzy gry szkoleniowe.
wwwwww.. nn oomm ii oo.. eeuukkoonn ttaakktt@@nn oomm ii oo.. eeuu
ZZmm ii aann aa ssii łłyy
Kiedy wstępny rysunek jest już gotowy, prosimy klienta o wyciągnięcie
wniosków i sskkoomm eenn ttoowwaann ii ee grafiki. DD ooppyyttuu jj eemm yy również:
• Co jeszcze hamuje podjęcie decyzji?
• Co sprawia, że nadal trudno ci podjąć ten krok?
• Jakie czynniki sprawiają, że chcesz dokonać zmiany?
• Które siły wydają ci się teraz mniej ważne?
• Czy chcesz zmienić ich wartości? Na jakie od 1 do 5?
• Które siły możesz zmienić, by dokonać zmiany? W jaki sposób?
• Które siły hamujące można wyeliminować lub zmniejszyć? W jaki sposób?
• Które siły sprzyjające można wzmocnić, by przybliżyć się do pożądanego rezultatu?
W jaki sposób?
• Co jeszcze możesz zrobić, by dokonać zmiany? Czego potrzebujesz?
Pracując z grafem i odpowiadając na pytania, kl ient może skracać,
wydłużać, dorysowywać strzałki, by na bieżąco zobrazować swoje przemyślenia,
a w konsekwencji podjąć przemyślaną decyzję.
Bibl iografia:
Marciniak Ł. , RogalaMarciniak S. (201 3), Coaching. Zbiór narzędzi wspierania rozwoju, Warszawa, Wolters
Kluwer Polska.
Thorpe S. , Clifford J. (201 1 ), Podręcznik coachingu, Poznań, Dom wydawniczy Rebis.
DD OO ZZAA // NN aarrzzęędd zzii aa 33 66
EE dd wwaarrdd SS .. BB oorrdd ii nn –– wwyybbóórr kkaarrii eerryy aa ssaattyyssffaakkccjj aa ––tteeoorrii aa ppssyycchh oodd yynn aamm ii cczznn aa
Założenia teori i
Edward S. Bordin – profesor psychologii , przez prawie pięćdziesiąt lat
związany był z Uniwersytetem Michigan. Przedstawił swoją teorię jako system wiedzy
psychologicznej, która uwzględniała istnienie szeregu uwarunkowań wyborów
zawodowych. Te uwarunkowania to:
• czynniki ekonomiczne,
• kulturowe,
• etniczne,• geograficzne,• biologiczne,• przypadek.
Według Edwarda Bordina uczestnictwo człowieka w świecie pracy ma
swoje korzenie w zabawie, w której człowiek poszukuje zawodów dostarczających
satysfakcję i radość. To już tutaj następuje początek aktywności zawodowej.
Spontaniczność, swoboda w wyrażaniu siebie, ekspresja i dążenie do samorealizacji
to elementy zabawy, a jej esencją jest satysfakcja.
ZZaałłoożżeenn ii ee 11 :: Zabawa jest pragnieniem typowym dla wszystkich, uwzględniającym
wielorakie aspekty życia, również zawodowego.
ZZaałłoożżeenn ii ee 22 :: Łączenie pracy i zabawy jest funkcją rozwoju jednostki, ze szczególnym
uwzględnieniem przymusu i wysiłku.
ZZaałłoożżeenn ii ee 33 :: Na ludzkie życie składa się szereg decyzji związanych z karierą.
Człowiek ciągle poszukuje idealnego dopasowania.
ZZaałłoożżeenn ii ee 44 :: Styl życia jednostki, jej osobowość oraz stadium rozwoju jest bardzo
ważne przy wyborze zawodu.
ZZaałłoożżeenn ii ee 55:: Źródeł indywidualnego charakteru, jaki nadaje jednostka swojej karierze,
należy poszukiwać w jej wczesnym dzieciństwie.
33 77
AAgg nn ii eesszzkkaa TTyynn ii eeccSS zzrraamm
DD OO ZZAA // TTEE OO RRII AA
33 88
ZZaałłoożżeenn ii ee 66 :: Każda jednostka buduje swoją osobową tożsamość.
ZZaałłoożżeenn ii ee 77 :: Problemy związane z podjęciem decyzji o karierze wynikają z aktualnego
braku satysfakcji , jaki odczuwa człowiek.
Podejście to stało się podstawą psychodynamicznego modelu poradnictwa
zawodowego. Bordin widział jego zastosowanie głównie w indywidualnym
poradnictwie zawodowym.
Doradca powinien dążyć do konfrontacji kl ienta z rzeczywistością
zawodową, zwrócić uwagę klienta na możliwość uzyskania poprzez pracę satysfakcji
i poprawienia jakości życia.
Proces wyboru zawodu ma bardzo złożony charakter. Być może dlatego
koncepcja ta nie zyskała wielkiej popularności zarówno wśród teoretyków, jak i
praktyków. Jej podstawową zaletą było zwrócenie uwagi badaczy na potrzeby osoby
wybierającej zawód oraz na fakt rozwojowych uwarunkowań decyzji zawodowych.
Model Bordina bywa krytykowany za niską precyzję w formułowaniu założeń
teori i , na przykład za brak specyfikacji zabaw dziecięcych, które znajdują
odzwierciedlenie w konkretnych charakterystykach zawodowych oraz
nieuwzględnienie czynników wynikających ze zdolności i talentów jednostki.
Bibl iografia
Paszkowska Rogacz A. (2003), Psychologiczne podstawy wyboru zawodu. Przegląd
koncepcji teoretycznych, Warszawa, KOWEZIU.
DD OO ZZAA // TTEE OO RRII AA
AAgg nn ii eesszzkkaa TTyynn ii eeccSS zzrraamm
Pedagog, doradca zawodowy, trener i nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej.
Autor i wykładowca kursów elearningowych z zakresu doradztwa zawodowego.
Expert w projektach edukacyjnych z zakresu doradztwa zawodowego
współpracujący z KOWEZiU.