อาหารเสรมเพอสขภาพ

ชอโครงงาน (ภาษาไทย)

อาหารเสรมเพอสขภาพ

ชอโครงงาน (ภาษาองกฤษ)

Supplementary food for good health.

ประเภทโครงงาน โครงงานเพอการศกษา

ชอผท าโครงงาน 1. นางสาวภทราภรณ ค ารนทร เลขท 12 ชน ม.6/3

2. นางสาว กลธดา ปาล เลขท 14 ชน ม.6/3

ชอทปรกษา คณครเขอนทอง มลวรรณ

ระยะเวลาด าเนนงาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557

ทมาและความส าคญของโครงงาน

อาหารเสรม คอ สารอาหารทเตมเตมใหกบอาหารหลกทเรา

รบประทานในแตละวน สงคมทเรงรบในปจจบน ท าใหเราตองแขง

กบเวลา ทงการท างานและการรบประทานอาหาร ท าใหเราขาด

สารอาหารอยางใดอยางหนง เนองจากความเรงรบจงจ าเปนตอง

เพมสารอาหารใหรางกายไดรบอยางครบถวน การรบประทาน

อาหารไมควรค านงรสชาต ควรค านงถงคณคาทางโภชนาการ

และควรรบประทานอาหารใหครบ 5 หม

แตดวยสงคมในปจจบนทมแตความเรงรบท าใหหลายคนม

พฤตกรรมในการรบประทานอาหารเปลยนไป โดยไมค านงถง

ประโยชนและโทษในการเลอกรบประทานอาหาร ท าใหไมไดรบ

สารอาหารในปรมาณทเหมาะสม จงเปนสาเหตใหเกดโรคตางๆ

ตามมา เชน ไขมนในเสนเลอดสง ความดนโลหต น าตาลในเลอด

สง และอนๆ ดวยเหตผลนท าใหหลายคนหนมาดแลสขภาพโดย

การบรโภคอาหารเสรม

วตถประสงค

1. เพอศกษาองคประกอบของอาหารเสรม

2. เพอศกษาประโยชนของอาหารเสรม

3. เพอศกษาโทษของอาหารเสรม

4. เพอศกษาปรมาณสารอาหารทจ าเปนตอรางกายในแตละวน

ขอบเขตโครงงาน

โครงงานนมเพอศกษาขอมลเกยวกบอาหารเสรม เชน

องคประกอบของอาหารเสรม ประโยชนของอาหารเสรม โทษของอาหาร

เสรม และ ปรมาณสารอาหารทจ าเปนตอรางกายในแตละวน

หลกการและทฤษฎ

การจดท าโครงงานเรองอาหารเสรมเพอสขภาพ อาศย

หลกการทางดานเทคโนโลยซงกคอ อนเตอรเนตและสารสนเทศ

อยางแรกคอการหาขอมลของอาหารเสรมมาโดยคราวๆ ซงตอมา

คอหาอาหารเสรมแตละอยางเปนอยางไร จากนนกสอบถามจาก

เภสชกรหรอผเชยวชาญ

วธด าเนนงาน

แนวทางการด าเนนงาน

ศกษาอาหารเสรมแตละชนด มประโยชนอยางไร ใหโทษ

อยางไรบาง รบประทานแบบไหน

เครองมอและอปกรณทใช

สอการเรยนร อาทเชน อนเตอรเนต หนงสอ วารสาร

งบประมาณ

-

ผลทคาดวาจะไดรบ

ไดรบความรเรองอาหารเสรม วาแตละชนดมคณประโยชนและโทษอยาง

ซงความรทไดจากโครงงานยงสามารถน าไปประยกตใชในการด าเนน

ชวตประจ าวนของผทจดท าและผทศกษาโครงงานไมมากกนอย

สถานทด าเนนการ

โรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม

กลมสาระการเรยนรทเกยวของ

1.กลมสาระการเรยนรวชาภาษาไทย

2.กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

3.กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย

อาหารเสรมคออะไร

ขอควรทราบเกยวกบ

ผลตภณฑเสรมอาหาร

การผลต/จ าหนาย/โฆษณา

ผลตภณฑเสรมอาหาร

อย. เกยวของกบการขาย

ตรงอยางไร

มาตรการพจารณาโฆษณาผลตภณฑ

เสรมอาหารและบทก าหนดโทษ

ฉลากผลตภณฑ

อาหารเสรม

รจกผลตภณฑสขภาพกน

หรอยง

หลกการพจารณาเลอกซอหรอ

จ าหนายผลตภณฑสขภาพ

ขอดของอาหารเสรม

ตวอยางของอาหารเสรม

ขอเสยของอาหารเสรม

ภารกจของ อย. ท

เกยวของกบการขายตรง

ลกษณะการจ าหนายผลตภณฑ

สขภาพทพบในการขายตรง

ประเภทของผลตภณฑสขภาพ

ทเกยวของกบการขายตรง

อาหารเสรมคออะไร

สถานการณในปจจบนพบวา ไมเฉพาะประชาชนในประเทศไทยแต

ประชากรทวโลก หนมาใสใจการดแลสขภาพตนเองมากข น โดยเฉพาะการ

กนผลตภณฑอาหารรจกดพอหรอยง

ผลตภณฑเสรมอาหาร หรอ อาหารเสรม จดเปนอาหารประเภท

หนงตามพระราชบญญตอาหาร พ.ศ.2522 ซงหมายถงผลตภณฑทใช

รบประทานโดยตรงนอกเหนอจากการรบประทานอาหารหลกตามปกตเพอ

เสรมสารบางอยาง มกอยในรปลกษณะเปนเมด แคปซล ผง เกลด ของเหลว

หรอลกษณะอน และมจดมงหมายส าหรบบคคลทวไปทมสขภาพปกต มใช

ส าหรบผปวย และไมควรใหเดกและสตรมครรภรบประทาน

ตวอยางของผลตภณฑเสรมอาหาร อาท น ามนปลา สาหรายสไปรลนา

กระดกออนปลาฉลาม น ามนอฟนงพรมโรส กลโคแมนแนน ไคโตซาน เสน

ใยอาหาร คอลลาเจนอดเมด ชาเขยวชนดสกดบรรจแคปซล โค เอนไซมคว

เทน แคปซล ฯลฯ

ผลตภณฑเพอสขภาพ คอ ผลตภณฑทจ าเปนตอการด ารงชวต และ

ผลตภณฑทมวตถประสงคการใชเพอสขภาพอนามย รวมทงผลตภณฑท

เกยวของกบการประกอบวชาชพ ดานการแพทย และสาธารณสข ตลอดจน

ผลตภณฑทอาจมผลกระทบตอสขภาพอนามย ผลตภณฑสขภาพ

ประกอบดวยผลตภณฑอาหาร ยา เครองส าอาง วตถอนตรายทใชใน

บานเรอน เครองมอแพทย และวตถเสพตด

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาแหงประเทศไทยไดก าหนด

ค าจ ากดความของผลตภณฑอาหารเสรม ดงน

ผลตภณฑอาหารเสรมเพอสขภาพ (functional food) จดเปนอาหาร

ทมคณประโยชนอยางใดอยางหนงตอสขภาพ นอกเหนอจากคณสมบตและ

ประโยชนของอาหารทวๆ ไป

ผลตภณฑเสรมอาหารเพอสขภาพ (dietary supplements) เปน

อาหารทกนเพอเสรมอาหารทมอยแลว เพอเสรมสรางกลไกการท างานของ

รางกายและชวยใหมสขภาพแขงแรงมากขน เชน วตามน เกลอแร สมนไพร

เปนตน. รปแบบของผลตภณฑจะมลกษณะเปนแคปซล เมด หรอผง

โภชนาเภสชภณฑ (nutraceuticals) จดเปนผลตภณฑทผลตจาก

สารธรรมชาต ซงมคณสมบตปองกน หรอรกษาโรคทมาจากคณประโยชน

ของสารอาหารและยา ซงผลตภณฑสวนใหญจะอยในรปของแคปซล เมด

หรอผง

เนองจากผลตภณฑอาหารเสรมไมจดอยใน กลมยาทใชส าหรบ

บ าบดรกษาโรค จงไมจ าเปนตองผานการตรวจสอบประสทธภาพและความ

ปลอดภยกอนออกจ าหนาย รวมถงฉลากเตอนถงผลขางเคยงทอาจจะเกดขน

หลงกนผลตภณฑ รวมทงในดานอตสาหกรรมการผลตอาจไมไดตาม

มาตรฐาน (Good manufacturing practices, GMP)

ซงตามมาตรฐาน ตองรายงานคาความบรสทธและคาความปนเปอนทมกม

โอกาสเกดขนสง เนองจากสวนใหญเปนผลตภณฑทไดมาจากธรรมชาต อาจ

มความแตกตางกนจากแหลงทเพาะปลกท าใหปรมาณความเขมขนของสารท

มในผลตภณฑมความแตกตางกนรวมถงความเสยงตอการปนเปอนยาฆา

แมลงหรอโลหะหนก เชน ตะกว อาซนก หรอปรอท7 ตวอยางการทดสอบ

ผลตภณฑอาหารเสรมทมโสมเปน สวนประกอบทจ าหนายในประเทศ

สหรฐอเมรกา 22 ชนดพบวา 8 ชนดมการปนเปอนยาฆาแมลงชนด

quintozene และ hexachlorobenzene ทเชอวาเปนสารกอมะเรงในมนษย

และ 2 ชนดพบมปรมาณสารตะกวมากกวามาตรฐาน8 และผลการรายงาน

จาก California Department of Health Services

ไดตรวจสอบผลตภณฑอาหารเสรม ทน าเขาจากประเทศแถบเอเชยพบวา

อยางนอย 83 ตวอยางจากผลตภณฑ 260 ชนดทมการปนเปอนของโลหะ

หนกและ 23 ชนดทมสวนผสมทไมไดตามมาตรฐาน

ขอควรทราบเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหาร

1. โดยทวไปแมพบวารปลกษณของผลตภณฑเสรมอาหารจะ

ใกลเคยงกบ ผลตภณฑยา แตไมใชผลตภณฑยา ดงนนจงไมสามารถรกษา

หรอบรรเทาโรคใดๆ ตลอดจนไมสามารถเปลยนแปลงระบบการท างาน

ภายในรางกาย หรอ ชวยเปลยนแปลงโครงสรางของรางกายได

2. ขนตอนในการขออนญาตผลตหรอน าเขาผลตภณฑเสรมอาหาร

เพอจ าหนายแตกตางจากการขอข นทะเบยนเปนผลตภณฑยา ซงตองม

กระบวนการพจารณาเรองประสทธภาพของผลตภณฑจนเปนทประจกษแน

ชดกอนวาสามารถรกษา หรอ บ าบด บรรเทาโรคไดจรง ถงจะอนญาตให

จ าหนายเปนผลตภณฑยาได

ดงนนจงหามมใหโฆษณาเผยแพรในเชงกอใหเกดความเขาใจผดวา

ผลตภณฑเสรมอาหารสามารถรกษาหรอบรรเทาโรคใด ๆ เพราะการ

โฆษณาเชนนนเปนการกลาวอางสรรพคณทางยา

3. ตองไมโฆษณาโดยท าใหเขาใจวาการรบประทานผลตภณฑ

เสรมอาหารนนเพยงอยางเดยวจะท าใหสขภาพรางกายดข นได แตตอง

ใหขอมลเพมเตมวาจะตองบรโภคอาหารหลกใหครบสวน รวมทงการ

ออกก าลงกายและการพกผอนทเหมาะสมดวย

4. ไมอนญาตใหมการกลาวอางหรอรบรองคณภาพ

คณประโยชนโดยบคคล องคกร หรอหนวยงานใด ๆ

5. การโฆษณาโดยการแจกแจงคณประโยชนของสารอาหารแตละ

ชนดทเปน สวนประกอบของผลตภณฑเสรมอาหารนน สามารถกระท าไดก

ตอเมอพสจนไดวามคณประโยชนตามทกลาวอางจรง

6. ผลตภณฑเสรมอาหารใดมการแสดงขอความกลาวอางทาง

โภชนาการ หรอกระท าการโฆษณาโดยกลาวอางคณคาทางโภชนาการเพอ

สงเสรมการขาย ตองแสดงขอมลโภชนาการบนฉลากเพอใหผบรโภคทราบ

ดวย

7. ตองไมสอความหมายใหเขาใจวาเปนอาหารส าหรบควบคม

น าหนกหรอสามารถใชลดน าหนกได

8. การทผลตภณฑเสรมอาหารไดรบอนญาตใหจ าหนายจาก

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาแลว แสดงวาส านกงานคณะกรรมการ

อาหารและยารบรองเฉพาะสรรพคณตามทขออนญาต ซงก าหนดใหระบบน

ฉลาก ผบรโภคจงควรศกษารายละเอยด บนฉลากผลตภณฑกอนทกครง ไม

ควรเชอจากการกลาวอางของผขาย

9. การพบเอกสารวชาการ บทความ หรอคอลมนสขภาพ เอยถง

สารเคมหรอวตถดบทสกดจากธรรมชาตทมการกลาวถงการชวยรกษาโรค

หรอ ชวยเปลยนแปลงระบบการท างานภายในรางกาย ตลอดจนชวย

เปลยนแปลงโครงสรางของรางกาย เชน กลาววาชวยรกษาโรคมะเรง

เบาหวาน ชวยลดน าหนก ลดไขมนสวนเกน หรอ ลดรวรอย

ปญหาจดดางด าฝากระบนใบหนา ฯลฯ อาจท าใหผ บรโภคหรอผ

จ าหนายเชอมโยงขอมลดวยตนเองจนกอใหเกดความเขาใจ

คลาดเคลอน หรอความเชอทวาผลตภณฑเสรมอาหารทมสาร นน

สามารถรกษา บรรเทาโรค หรอเปลยนแปลงรางกายตนเองได ซงเปน

ความเขาใจไมถกตอง เนองจากปรมาณสารทออกฤทธในผลตภณฑ

เสรมอาหารนนยงมปรมาณไมถงขนาดทใชในการปองกน บ าบด

รกษาโรค หรอเปลยนแปลงระบบการท างาน ตลอดจนโครงสราง

รางกายได

การผลต/จ าหนาย/โฆษณาผลตภณฑเสรมอาหาร

1. ผประสงคผลตหรอน าเขาผลตภณฑเสรมอาหารเพอจ าหนายตาม

รานคา หรอจ าหนายในลกษณะการขายตรง นน ตองมาขออนญาตตอ

ส านกงานคณะ-กรรมการอาหารและยา เสยกอน เมอเจาหนาทตรวจสอบวา

ผลตภณฑมความปลอดภยตอการบรโภค ตลอดจนมการแสดงฉลากท

ถกตองตรงกบความเปนจรงจงจะอนญาตใหจ าหนายได

2. การโฆษณา สรรพคณ คณประโยชน คณภาพของผลตภณฑเสรม

อาหารเพอประโยชนทางการคา ผานทางโทรทศน วทย วารสาร แผนพบ

หรอดวยวธขายตรง ผานสอเผยแพรตาง ๆ อาท คมอสนคา เอกสาร

ประกอบการขาย อนเตอรเนต ฯลฯ แมแตการขายตรงโดยใชบคคลพดปาก

ตอปาก ถาเผยแพรเฉพาะทองถนหรอจงหวด

สามารถยนขออนญาต ไดทส านกงานสาธารณสขจงหวดนน ๆ แตหาก

เผยแพรทวประเทศจ าเปนตองขออนญาตตอส านกงานคณะกรรมการอาหาร

และยาอกครงหนงกอนจงจะเผยแพรได

ฉลากผลตภณฑอาหารเสรม

เนองจากขอมลทระบใหแสดงบนฉลากลวนเปนขอมลซงผานการพจารณา

แลววาเปนประโยชนตอผบรโภค ดงนน กอนตดสนใจซอผลตภณฑเสรม

อาหาร นอกจากตอง ตรวจสอบขอมลโฆษณาใหแนชดแลว ผบรโภคควรตอง

ตรวจสอบขอความบนฉลากใหมการแสดงสาระส าคญครบถวนตามท

กฎหมายก าหนดดวย โดยฉลากผลตภณฑเสรมอาหารนน ตองแสดงขอความ

ภาษาไทย ไดแก ชออาหาร เลขสารบบอาหารในเครองหมาย อย. ชอและ

ทตงของผผลต / ผแบงบรรจ หรอผน าเขา (ในผลตภณฑน าเขาตองระบ

ประเทศผผลตดวย) ปรมาณสทธ สวนประกอบส าคญ วนเดอนปทผลต และ

วนเดอนปทหมดอาย โดยมค าวา ”ผลต “ และ ”หมดอาย” หรอ “ควร

บรโภคกอน” ก ากบไวดวย ค าแนะน าในการเกบรกษา ในกรณทมการเจอส

แตงกลนรส ใชวตถกนเสย วตถปรงแตงรสอาหาร หรอ วตถใหความหวาน

แทนน าตาล ตองระบบนฉลากดวย

มาตรการพจารณาโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหาร

และบทก าหนดโทษ

การก ากบดแลการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหาร เปนมาตรการหนง

ทชวย ลดปญหาการถกลวงจากโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารทเปนเทจ หรอ

เกนจรงไดในระดบหนง โดยขอกฎหมายทก าหนดไวในพระราชบญญต

อาหาร พ.ศ. 2522 นน มมาตรการพจารณาโฆษณา และบทก าหนดโทษ

ส าหรบผฝาฝน ดงน

บทก าหนดโทษ

1. หามมใหผใดโฆษณาคณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณของ

อาหารอนเปนเทจ ผฝาฝนตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอ

ปรบไมเกนสามหมนบาท หรอ ทงจ าทงปรบ

2. ผใดประสงคจะโฆษณาคณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณ

ของอาหาร ทางสอเผยแพรตาง ๆ อาท โทรทศน วทย สงพมพ ฯลฯ หรอ

ดวยวธอนใดเพอประโยชนทางการคา ตองน าเสยง ภาพ หรอ ขอความท

โฆษณานนใหผอนญาตตรวจพจารณากอน เมอไดรบอนญาตแลวจงจะ

โฆษณาได ผฝาฝนตองระวางโทษปรบไมเกนหาพนบาท

3. เพอพทกษประโยชนและความปลอดภยของผบรโภค ใหผ

อนญาตมอ านาจสงเปนหนงสออยางใดอยางหนง ใหผท าการโฆษณา

ปฏบต ดงน

- ระงบการโฆษณาทไมไดรบการอนญาต

- ระงบการโฆษณาทคณะกรรมการเหนวาไมมคณประโยชน คณภาพ

หรอสรรพคณตามทโฆษณา ผฝาฝนค าสงของผอนญาต ตอง

ระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ า

ทงปรบ และใหปรบเปนรายวนอกวนละไมนอยกวาหารอย บาทแตไม

เกนหนงพนบาท ตลอดเวลาทไมปฏบตตามค าสงดงกลาว

เรยนรวธลดปญหาการถกลวงจากโฆษณา

“ผลตภณฑเสรมอาหารยหอน ขออนญาตจาก อย. ถกตองหรอไม”

หรอ “ ผลตภณฑเสรมอาหารโฆษณาเกนจรง ใชแลวไมเหนผลตามค า

โฆษณา” ขอความเหลานเปนขอมลทส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

มกไดรบการสอบถาม หรอรองเรยนจากผบรโภคอยเสมอ จงกลาวไดวา

ปญหาทผบรโภคกงวล และมกจะพบจากผลตภณฑเสรมอาหารคอ ถกหลอก

ใหซอผลตภณฑเสรมอาหารทไมคมคา สมประโยชน ซงสวนหนงเกดจาก

ไดรบขอมลโฆษณาทเปนเทจ หรอเกนจรงนนเอง

จากการตรวจสอบพบประเดนทนาสนใจ คอ ผบรโภคจะเขาใจผดวา

ผลตภณฑ เสรมอาหารทไดรบอนญาตใหจ าหนายจากส านกงาน

คณะกรรมการอาหารและยา แสดงวาการระบวารกษาโรคได หรอกลาวอาง

สรรพคณตาง ๆ อาท ลดความอวน ขจดไขมนสวนเกน รกษาฝา ฯลฯ ของ

ผลตภณฑเสรมอาหารนนไดรบการรบรองจากส านกงานคณะกรรมการ-

อาหารและยาวาเหนผลจรงตามทโฆษณา เมอซอไปรบประทานแลวไมไดผล

ตามทกลาวอาง จงสงสยวาเหตใดส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาจง

อนญาตใหจ าหนายได แตในความเปนจรงคอผผลตหรอผจ าหนายผลตภณฑ

เสรมอาหารบางรายท าการโฆษณาโดย ไมไดน าขอความหรอรปภาพมาขอ

อนญาตตอส านกงานคณะกรรมการอาหารและยากอน

สรรพคณทโฆษณาจงไมตรงกบทไดขอขนทะเบยนอาหารหรอขอใชฉลาก

ดงนนควรเรยนร วธลดปญหาการถกลวงจากโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหาร

ซงท าไดไมยาก ดงน

1. เปรยบเทยบขอมลโฆษณาทไดรบกบฉลากขอมลผลตภณฑทอยขาง

กลองหรอขวด ถาไมตรงกนกควรหลกเลยง หรอสอบถามขอมลจากหนวยงาน

ราชการทเกยวของกอนตดสนใจซอ

2. สงเกตฉลากเพอหาขอมลทบงชวาผลตภณฑใดขนทะเบยนเปน

ผลตภณฑเสรมอาหารผลตภณฑใดข นทะเบยนเปนยารกษาโรค โดยถาพบ

ผลตภณฑใดแสดงเครอง-หมาย อย. บนฉลาก แสดงวาไดรบอนญาตใหจ าหนาย

ในรปของอาหาร จงไมสามารถรกษาโรคใด ๆ ได ถาเปนผลตภณฑยาจะไมม

เครองหมาย อย. แสดงบนฉลาก แตจะแสดงเปนเลข-ทะเบยนต ารบยาระบบน

ฉลากแทน ลกษณะของเลขทะเบยนต ารบยาทแสดงบนฉลาก ตวอยางเชน

ทะเบยนยาเลขท 1 A 9999/46 หรอ เลขทะเบยนท 1 G 3996/ 44 หรอ

Reg.No. 1K 3333/28 เปนตน

3. ขอความโฆษณาตองมเลขอนญาตโฆษณา ลกษณะของเลขอนญาต

โฆษณา ตวอยางเชน ฆอ. 9988/2543 หรอ ฆอ. 10200/2546 เปนตน ซง

รวมถงค าพดทผจ าหนายอธบายประกอบการขายผลตภณฑ กตองไดรบการ

อนญาตจากส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา หรอ ส านกงานสาธารณสข

จงหวดแลว

ส าหรบขอมลทน าเสนอในบทความน เปนเพยงบางแงมมของผลตภณฑ

เสรมอาหาร ส าหรบใชประกอบการพจารณาเลอกซอเบองตนเทานน การจะเลอก

ซอผลตภณฑเสรมอาหารหรอไมนนเปนเรองสวนบคคลทสามารถตดสนใจไดอยาง

อสระโดยเลอกหนทาง ทเหนวาเหมาะสมและคมคากบตนเองมากทสดได อยางไร

กตามเพอประโยชนของตวทานเองใครขอแนะน าหลกปฏบต ดงน คอ

อยาหลงเชองาย อยาหนายตรวจสอบ ตองอานฉลาก สอบถามผร ตรวจสอบ

ผลตภณฑ ตลอดจนกลาปกปองสทธตนเอง

อย. เกยวของกบการขายตรงอยางไร

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) มหนาทรบผดชอบ

ดแลใหผบรโภคไดรบความปลอดภย เปนธรรม และสมประโยชนจากการ

บรโภคสนคากลมผลตภณฑสขภาพ ในขณะทการขายตรง คอ การจ าหนาย

สนคา หรอบรการ รปแบบหนง ซงผลตภณฑสขภาพ จดเปนสนคาประเภท

หนงทมการจ าหนายดวยวธการขายตรง ดงนนผประกอบการธรกจใดผลต

หรอจ าหนายผลตภณฑสขภาพใหแกผบรโภคในลกษณะการขายตรง

นอกจากจะตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยการขายตรงและตลาดแบบตรง

แลว ผประกอบการยงจ าเปนตองปฏบตใหถกตองตามกฎหมายทส านกงาน

คณะกรรมการอาหารและยารบผดชอบดวย ส านกงานคณะกรรมการอาหาร

และยากบ การขายตรงจงเกยวของกนอยางหลกเลยงไมได

รจกผลตภณฑสขภาพกนหรอยง

ผลตภณฑสขภาพคอ ผลตภณฑทจ าเปน

ตอการด ารงชวต และผลตภณฑทมวตถประสงค

การใชเพอสขภาพอนามย รวมทงผลตภณฑท

เกยวของกบการประกอบวชาชพ ดานการแพทย

และสาธารณสข ตลอดจนผลตภณฑทอาจม

ผลกระทบตอสขภาพอนามย ผลตภณฑสขภาพ

ประกอบดวยผลตภณฑอาหาร ยา เครองส าอาง

วตถอนตรายทใชในบานเรอน เครองมอแพทย

และวตถเสพตด

ประเภทของผลตภณฑสขภาพทเกยวของกบการขายตรง

ผลตภณฑสขภาพทพบมการจ าหนายในลกษณะการขายตรง ไดแก

ผลตภณฑอาหาร อาท อาหารควบคมน าหนก เครองดมทประกอบดวย แร

ธาต วตามน และผลตภณฑเสรมอาหารตาง ๆ เชน สาหรายสไปรลนา

น ามนอฟนงพรมโรส ใยอาหารชนดเมด กระเทยมอดเมด ไคโตซาน สาร

สกดจากสมแขก น ามนปลา เลซทน กระดกออนปลาฉลาม และกลโคแมน

แนน เปนตน

ผลตภณฑเครองส าอาง อาท ผลตภณฑท าความสะอาดผวหนา สบ

ครม/โลชนบ ารงผว ครมรองพ น แปงทาหนา ลปสตก ททาตา ททาแกม

แชมพ ครมนวดผม น าหอม เจลแตงผม ผลตภณฑทาเลบ ยาสฟน น ายาบวน

ปาก ฯลฯ

ผลตภณฑวตถอนตรายทใชในบานเรอน อาท ผลตภณฑซกผาชนด

เหลว ผลตภณฑท าความสะอาดหองน า ผลตภณฑลาง จาน ผลตภณฑท า

ความสะอาดภาชนะหรอเครองใชในครว ผลตภณฑฆาเชอโรค ฯลฯ

ผลตภณฑเครองมอแพทย อาท ทนอนแมเหลก พลาสเตอรแมเหลก

เครองสนสะเทอน เครองนวด ฯลฯ

ลกษณะการจ าหนายผลตภณฑสขภาพทพบใน

การขายตรง

ลกษณะการจ าหนายผลตภณฑสขภาพทพบในการขายตรง ไดแก

1.“ขายตรง” คอการน าเสนอผลตภณฑสขภาพตอผบรโภคโดยตรง

ณ ทอยอาศย หรอสถานทท างานของผบรโภคหรอผอน หรอสถานทอนท

ไมใชสถานทประกอบการคาเปนปกต โดยกระท าผานตวแทนขายตรง หรอ

ผแทนจ าหนายอสระชนเดยวหรอหลายชน

2. “ตลาดแบบตรง” คอ การทผประกอบธรกจตลาดแบบตรง

จ าหนาย ผลตภณฑสขภาพในลกษณะของการสอสารขอมลเพอเสนอขาย

ผลตภณฑสขภาพโดยตรงตอผบรโภคซงอยหางโดยระยะทาง และมงหวงให

ผบรโภคแตละรายแสดงเจตนาตอบกลบเพอซอผลตภณฑสขภาพจากผ

ประกอบธรกจตลาดแบบตรงนน

ในการซอผลตภณฑสขภาพดวยวธขายตรง/การตลาดแบบตรง

ผบรโภคมกพบปญหาใชผลตภณฑแลวไมเหนผลตามค าโฆษณา หรอ

ผลตภณฑไมไดคณภาพ ตรงตามทไดรบขอมลจากผจ าหนาย ดงนนกอน

ตดสนใจซอควรใชหลก อยาหลงเชองาย อยาหนายตรวจสอบ ตองอานฉลาก

สอบถามผร ตรวจสอบสนคา/เงอนไขใหแนชด ตลอดจนกลาปกปองสทธ

ตนเอง

ภารกจของ อย. ทเกยวของกบการขายตรง

องคประกอบทจ าเปนตอการด าเนนธรกจในลกษณะการขายตรง คอ

สนคา และ การสอสารขอมลสนคาตอผบรโภค ในกรณทสนคานนคอ

ผลตภณฑสขภาพ ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา มการก ากบดแล

ดงน

ผลตภณฑ ด าเนนการตรวจสอบ /ควบคม/ก ากบ/ดแลผลตภณฑ

สขภาพ ซงผลตและถกจ าหนายดวยวธขายตรง หรอ การตลาดแบบตรง ใหม

การขออนญาต หรอ ปฏบตใหถกตองตามหลกเกณฑทกฎหมายก าหนดไว

ซงจะแตกตางกนไปตามประเภทของ ผลตภณฑสขภาพ การโฆษณา หาก

ผลตภณฑสขภาพนนมการเอยถงสรรพคณ คณภาพ และประโยชน ของ

ผลตภณฑผานคมอสนคา เอกสารประกอบการขาย แผนปลว หรอ สอ-

อเลคทรอนก เพอน ามาใชประกอบการขายตรง ส านกงานคณะกรรมการ

อาหารและยาจะตองตรวจสอบใหอยภายในขอบเขตทกฎหมายก าหนด คอ

ไมฝาฝนกฎหมาย ไมเปนเทจหรอเกนความจรง โดยผลตภณฑสขภาพกลม

ผลตภณฑอาหาร และ เครองมอแพทย นน หากผประกอบธรกจขายตรง

ประสงคโฆษณา สรรพคณ คณภาพ และประโยชน เพอสงเสรมการขาย ตอง

ขออนญาตกบส านกงานคณะกรรมการอาหารและยากอน เมอไดรบอนญาต

แลวจงจะท าการโฆษณาได

ด าเนนมาตรการทางกฎหมาย ตอผประกอบธรกจขายตรง/

การตลาดแบบตรง ซงฝาฝนกฎหมายทอยในความรบผดชอบของส านกงาน

คณะกรรมการอาหารและยา

หลกการพจารณาเลอกซอหรอจ าหนาย

ผลตภณฑสขภาพ

ในยคของการคาเสร มผลตภณฑสขภาพจ านวนมากถกจ าหนายไป

ยงผบรโภคโดยผานตวแทนขายตรง และผจ าหนายอสระ ซงผบรโภคจะไดรบ

ผลตภณฑสขภาพทมคณภาพ มาตรฐาน คมคา สมประโยชน เพยงใดนน

อาจกลาวไดวาข นอยกบความรอบคอบของผบรโภคซงเปนผซอ และผ

จ าหนายเปนส าคญ โดยเฉพาะผจ าหนายซงเปนผเสนอขายหากมความร

เบองตนในการเลอกผลตภณฑสขภาพทจะจ าหนายแลว ยอมลดปญหาท

ผบรโภคอาจพบจากการซอหรอใชผลตภณฑลงได ตลอดจนไดรบความ

เชอถอจากผซอเพมมากข น ในขณะทตวผบรโภคซงเปนผตดสนใจซอ

ผลตภณฑสขภาพกควรตองมความร เพอเปนขอมลประกอบการตดสนใจ

เชนกน โดยการพจารณาเลอกซอ หรอจ าหนายผลตภณฑสขภาพผานการ

ขายตรง มหลกปฏบต ดงน

1. ควรซอ หรอ จ าหนายผลตภณฑจากผประกอบธรกจขายตรง และ

การตลาดแบบตรงทไดรบอนญาตใหจดทะเบยนการประกอบธรกจอยางถกตอง

ตามพระราชบญญตขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. 2545 หากไมแนใจควร

สอบถามส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค

2. ผจ าหนายอสระหรอตวแทนขายตรง ตองแสดงบตรประจ าตว

ประชาชนและบตรประจ าตว ผจ าหนายอสระหรอตวแทนขายตรงซงออกโดยผ

ประกอบธรกจขายตรงแสดงตอผซอดวย

3. ตรวจสอบผลตภณฑวาด าเนนการขออนญาต หรอปฏบตถกตองตาม

หลกเกณฑทกฎหมายก าหนดไวหรอไม การคดกรองผลตภณฑกอนซอหรอ

จ าหนาย จะชวยสรางความมนใจดานคณภาพ และความปลอดภยของผลตภณฑ

สขภาพนนยงขน ส าหรบ

ผลตภณฑยา กฎหมายก าหนดใหจ าหนายไดเฉพาะในรานขายยา และ

สถานพยาบาลทไดรบอนญาต ดงนนการซอหรอจ าหนายผลตภณฑยา ผาน

การขายตรงจงไมถกตองตามกฎหมาย

4. ตรวจสอบขอมลบนฉลากผลตภณฑ วาแสดงสาระครบถวนทเปนประโยชนตอผบรโภคตามทกฎหมายก าหนดไวหรอไม อยางนอยตองม

ขอความภาษาไทย ชอผลตภณฑ วนเดอนปทผลต และ/หรอ หมดอาย ชอ

และทตงสถานทผลต ปรมาณสทธ

5. พจารณาขอความโฆษณา เอกสารประกอบการขาย ใหถถวนแนใจเสยกอนวาไมผดกฎหมาย ไมเปนเทจหรอเกนจรง หากเปนผลตภณฑ

ประเภทอาหารและเครองมอแพทยตองตรวจสอบใหมเลขอนญาตโฆษณา

6. ตรวจสอบเงอนไขการคน/เปลยน/รบประกนผลตภณฑ

ระยะเวลาการพจารณา และการคนผลตภณฑ ฯลฯ ควรตองมเอกสาร

การซอขายระบถงสทธทเรยกรองไดตามค ารบประกนเปนลายลกษณ

อกษร

7. เกบรกษาผลตภณฑใหถกตอง เพอใหผลตภณฑไมเสอม

คณภาพ หรอ หมดอายกอนก าหนด

8. เลอกซอ หรอจ าหนายเฉพาะผลตภณฑทตองการจรงๆ ไม

ควรซอ หรอ จ าหนายดวยความเกรงใจ หากไมพอใจในคณภาพ

ผลตภณฑ ควรปกปองสทธ โดยคน/เปลยนผลตภณฑตามเงอนไขการ

รบประกน

ตวอยางของอาหารเสรม

วตามนซ

เปนอกหนงในสารสกดทชวยตานอนมลอสระทดเยยม เปนตวหลก

ส าคญในการเสรมสรางคอลลาเจนทมสวนส าคญของการสรางและซอมแซม

เนอเยอในรางกายไมวาจะเปน กระดก ฟน เหงอก หลอดเลอด นอกจากน

แลวยงชวยดดซมธาตเหลกไดดข น รกษาแผลสด แผลไหม เลอดออกตาม

ไรฟน ปองกนการตดเชอไวรสและแบคทเรยหลายชนด ตอตานการสรางสาร

ไนไตรซามนหรอสารกอมะเรง ปองกนไขหวด โดยวตามนซจะพบไดตามผม

ไมทมรสเปรยว เชน ผลไมตระกลเบอรร มะเขอเทศ แคนตาลป และพรกไทย

เปนตน หากลองสงเกตจะพบไดวาตามอาหารเสรมตางๆนนจะมสวนผสม

ของวตามนซ

สารสกดจากเมลดองน

เปนสารสกดทสามารถตอตานอนมลอสระทมประสทธภาพสงมาก

ในตลาดอาหารเสรมตางๆสารสกดตวนก าลงเปนทนยม เนองจากเตมไปดวย

สารฟลาโวนอยดทดกวาวตามนซและวตามน การรบประทานอาหารเสรม

จากสารสกดจากเมลดองนนนควรรบประทานไมเกด 100 มลลกรม/วน แต

ส าหรบผทปวยเปนโรคมะเรงในชวงแรกทรบประทานควรทาน 200

มลลกรม/วน แตหากเปนโรคมะเรงทเรมแพรกระจายจะตองรบประทานให

มากข นคอวนละ 500 มลลกรม/วน ในสารสกดนกมขอควรระวง โดยสาร

สกดจากเมลดองนอาจสงผลใหการชะลอการแขงตวของเลอด ซงจะท าให

เลอดแขงตวไดชา ส าหรบผทรบประทานยาตานเกลดเลอด ยาตานการ

แขงตวของเลอดหรอผทเปนโรคเกยวกบเลอดไหลไมหยด ไมควรทจะรบประทาน

นอกจากนแลวกอนมการผาตด หรอท าฟน ควรหยดรบประทานอาหารเสรมน

เนองจากจะท าใหเลอดไหลออกมางายและเลอดจะไหลไมหยดนนเอง

อาหารเสรมบ ารงผว

จะเปนอาหารเสรมทชวยบ ารงผวพรรณของคณใหมสขภาพดข น เชน

เพมความชมชนใหกบผว ลดความหมองคล า ชวยเสรมสรางคลอลาเจนใหแก

ผว ท าใหผวยดหยน ลดเลอนรวรอยตางๆ มกมสวนประกอบของวตามน

ตางๆ ทมสวนในการชวยบ ารงผวพรรณ เชน วตามนซ วตามนเอ และ

วตามนอ เปนตน

อาหารเสรมบ ารงสมอง

เปนอาหารเสรมทชวยในการบ ารงสมอง ปองกนการเกดโรคตางๆ

เกยวกบสมอง เชน การเกดโรคอลไซเมอรในผสงอาย ชวยบรรเทาอาการ

ปวดไมแกรน ชวยใหสมองผอนคลาย ชวยลดความเครยด ท าใหนอนหลบ

งาย เปนตน

อาหารเสรมลดน าหนก

เปนอาหารเสรมส าหรบผทตองการควบคมน าหนก หรอตองการลด

น าหนก เพราะจะมสารอาหารทชวยใหรางกายสามารถเผาพลาญพลงงานได

ดข น และชวยสลายไขมนตามสวนตางๆ ของรางกาย นอกจากนยงชวยลด

การสะสมของไขมนใหมไดอกดวย สวนมากอาหารเสรมลดน าหนกยงชวยให

ระบบขบถายภายในรางกายท างานไดดข นอกดวย

ขอดของอาหารเสรม

1. มสารอาหารทมคณประโยชนตอรางกาย

2. รบประทานในปรมาณนอย แตใหประโยชนเทากบรบประทาน

อาหารปกตในปรมาณมาก

3. สามารถเลอกรบประทานเพอรบสารอาหารตามทตองการได

4. สะดวกในการรบประทาน (ไมตองปรงใหยงยาก)

5. งายในการรบประทาน (ไมตองเคยว หรอเคยวไมมาก)

6. พกพาสะดวก

7. อนๆ

ขอเสยของอาหารเสรม

1. มราคาแพง

2. หลายอยางมผลขางเคยงตอรางกาย

3. หลายอยางมการโฆษณาทเกนความเปนจรง

4. หลายอยางเมอเทยบกบราคาแลว ไมคมคา

5. อนๆ

นางสาวภทราภรณ ค ารนทร

ชน ม.6/3 เลขท 12

นางสาวกลธดา ปาล

ช น ม.6/3 เลขท 14

Thank you.