Download - SOSYAL B‹LG‹LER - sinifogretmenim.com · 2019. 6. 27. · Foto¤raf ve belgeler de ait oldu¤u konunun içinde yer almal›d›r. Aç›k ve anlaﬂ›l›r bir dil kullanmal›d›r

SOSYAL B‹LG‹LER

Geçmiflimi Ö¤reniyorumTemel Kaynak 4

440022

Aile tarihi, üyesi oldu¤umuz ailenin yada seçti¤imiz baflka bir ailenin geçmiflininayr›nt›l› olarak incelenmesidir.

Aile tarihi oluflturulurken araflt›rmayapmam›z gerekir. Araflt›rma ile sahipoldu¤umuz bilgiler aile tarihiniö¤renmemize yard›mc› olacak ve tarihiö¤renmek için bize yol gösterecektir. Güncelbilgilerimizden yola ç›karak geçmifle do¤rugideriz. Örne¤in, büyük annemizden anne,babas›n›n öykülerini dinleriz. Mümkünoldu¤unca geriye gidip bilgi toplar›z.

Araflt›rma süresince foto¤raf, eflya,belge de toplamaya çal›flmal›y›z. Eflya,foto¤raf ve belgeler araflt›rmam›z›destekleyen unsurlard›r. Araflt›rmam›z›nsa¤lam kaynaklara dayanmas› ve bilimselnitelik kazanmas› için ulaflabilece¤imiz hertürlü unsuru de¤erlendirmeliyiz.

Aile tarihini araflt›r›rken, sözlü tarihyöntemini kullanabiliriz.

Aile Tarihi

Unutmayal›m!Ulaflt›¤›m›z belge,

eflya ve foto¤raflarazarar vermemeliyiz.

Geçmiflimi Ö¤reniyorum SOSYAL B‹LG‹LER

440033

Sözlü tarih, belli bir konu ile ilgili olarak,

konu hakk›nda bilgi sahibi olan kiflilerle

görüflmeler yap›larak bilgi toplamak,

incelemektir. Sözlü tarih, tarihin bir kolu

de¤il, bir yöntemidir.

Sözlü tarih yöntemi kullan›l›rken

afla¤›daki aflamalar izlenir:

1. Konunun Seçilmesi

Araflt›rma yap›lacak konunun

belirlenmesidir. Örne¤in, aile tarihi.

2. Görüflme Yap›lacak Kiflinin

Belirlenmesi

Araflt›rmada kaynak olarak

yararlan›lacak kiflilerin belirlenmesidir. Bu

kifliler seçilirken konu ile ilgili yeterince bilgi

sahibi olmalar›na dikkat edilmelidir.

Örne¤in, aile tarihi araflt›r›l›rken ailenin

yaflça en büyük bireyleri seçilebilir (Büyük

teyze, büyük amca, dede gibi.).

3. Sorular›n Haz›rlanmas›Görüflme s›ras›nda kaynak kifliye ya da

kiflilere sorulacak sorular›n belirlenmeaflamas›d›r. Sorular›n öncedenhaz›rlanmas›, görüflmenin daha verimligeçmesini sa¤lar. Aile büyüklerineafla¤›daki sorular sorulabilir:

• Ad›n›z, soyad›n›z nedir?• Kaç y›l›nda, nerede do¤dunuz?• Mesle¤iniz nedir?• Anne ve baban›z nerede do¤mufltur?• Eflinizle ne zaman evlendiniz?• Büyük anne ve büyük baban›zla ilgili

hat›rlad›klar›n›z› anlat›r m›s›n›z? (Ne iflyaparlard›, yaflamlar› nas›ld› vb.)

• Çocuklu¤unuz nerede geçmifltir?• Küçükken nas›l bir evde yaflad›n›z?

Bu sorular› geniflletebilir, eklemeleryapabilirsiniz. Görüflmede gerekligörürseniz konuyla ilgili sorularsorabilirsiniz. Sorular basit ve dolays›zolmal›d›r.

Sözlü Tarih Yöntemi


440044

4. Görüflmenin DüzenlenmesiGörüflülecek kifliye, önceden sözlü tarih

çal›flmas› yap›laca¤› hakk›nda bilgiverilmelidir. Randevu al›nmal›d›r.

Görüflme s›ras›nda kay›t cihaz›,foto¤raf makinesi gibi araçlar kullanmakyararl› olur. Ayr›ca sorular›n cevaplar› notedilmelidir. Görüflme ile ilgili farkl› notlar datutabilirsiniz. Örne¤in, bu soruyucevaplarken çok duyguland›, bafl›m› okflad›vb.

Görüflme s›ras›nda anlat›lanlarla ilgilibelge, eflya veya foto¤raf olup olmad›¤›n›sorunuz.

5. Görüflmede Elde Edilen BilgilerinDüzenlenmesi

Sözlü tarih yönteminde bilgi elde etmekkadar onu düzenlemek de önemlidir.Bilgiler düzenlenirken bir bütünlük içindeolmas›na özen gösterilmelidir. Ayn›konudaki bilgiler art arda yerlefltirilmelidir.Foto¤raf ve belgeler de ait oldu¤u konununiçinde yer almal›d›r. Aç›k ve anlafl›l›r bir dilkullanmal›d›r.

Baflar›l› Bir Görüflme ‹çin• Görüflme yapaca¤›n›z kifliye önceden konu hakk›nda bilgi veriniz.• Görüflmenin sizin için önemini ve amac›n›z› aç›klay›n›z.• Kay›t yapmak için teyp, kamera gibi araçlar kullan›n›z.• Karfl›n›zdaki kifliyi dikkatle dinleyiniz.• Görüflme yaparken nazik ifadeler kullan›n›z.

☞


440055

Kültür Ögeleri◆ Dil: Dünya üzerinde birçok ulus

vard›r. Bu uluslar›n her birinin kendine aitdilleri vard›r. Dillerin, uluslar›n geçmiflindebelli bir tarihi bulunur.

Dil, eserlerin nesilden nesiletafl›nmas›n› sa¤lar.

Atatürk’ün, cumhuriyeti kurdu¤uy›llarda yapt›¤› çal›flmalar›n bafl›nda TürkDil Kurumunu kurdurmas› gelmektedir. Bukurumun amac›, Türk dilini gelifltirmek, dilinmilletleri birlefltirici bir unsur oldu¤unu Türkmilletine anlatmakt›r.

◆ Destan: Kahramanl›k, güç, sevgigibi konular›n ifllendi¤i halk fliirleridir.

◆ Türkü: Ezgi ile söylenen halk fliirinedenir. Özel durumlarda ya da ezginin,sözlerin çeflitlenmesine göre ninni, a¤›t,deyifl adlar› da kullan›lmaktad›r.

◆ Tekerlemeler: Daha çok çocukgeleneklerinde yer alan ses ve sözcükbenzerli¤ine göre s›ralanan söyleyeni belliolmayan ürünlerdir.

Örnek: Bir berber bir berbere gelberaber bir berber dükkân› açal›m demifl.

◆ Kal›plaflm›fl Sözler: Dilimizdeatasözleri, deyimler, bilmecelerdir.

◆ Atasözü: Atalar›m›zdan günümüzeulaflan, belli bir yarg› içeren, söyleyeni belliolmayan, düz konuflma içinde kullan›lansözlerdir.

Millî KültürMillî kültür, bir millete ait bilgi, inanç,

davran›fllar bütünü ile bu bütünün parças›olan maddi eserlerdir.

Kültürü; dinî ve millî bayramlar, gelenekgörenekler, millî k›yafetler, el sanatlar›, dil,tarih gibi ögeler oluflturur. Bu ögelernesilden nesile aktar›l›r.

Kültür, bölgeden bölgeye farkl›l›kgösterebilir.

Millî Kültür Ögeleri

Millî duygu ve dil aras›ndaki ba¤ çok güçlüdür. Dilin millî ve

zengin olmas› millî duygunun geliflmesinde bafll›ca etkendir.

M. Kemal Atatürk

“Söz gümüfl ise sükût

alt›nd›r!“

“Sakla saman›, ge

lir zaman›.“


440066

◆ Deyim: As›l anlamlar›ndanuzaklaflarak yeni kavramlar meydanagetiren kal›plaflm›fl sözlerdir.

◆ Bilmeceler: Do¤a olaylar›n›, insan,hayvan ve bitkileri, eflyalar› konu alan, kapal›flekilde soran, ça¤r›fl›mlarla bulunmas›amaçlanan kal›plaflm›fl sözlerdir.

◆ Bayramlar: Milletçe kutlad›¤›m›zözel günlerdir. Bayramlarda insanlar biraraya gelir, iliflkiler kuvvetlenir.

• Dinî Bayramlar• Millî Bayramlar• H›d›rellez Bayram›• Nevruz Bayram›• Mevsimlik Bayramlar

“Ayaklar›na ka

ra sular inmek”

“Gözleri yollar

da kalmak.”

“El eker, dil biçer.“Yaz›


440077

Gelenek, bir toplumda eskiden kalm›flolmalar› nedeniyle sayg›n tutulup kuflaktankufla¤a iletilen, yapt›r›m gücü olan kültürelkal›nt›lar, töre ve davran›fllard›r.

Görenek ise bir fleyi eskiden berigörüldü¤ü gibi yapma al›flkanl›¤›d›r.

Türk gelenek ve göreneklerinde,misafire kahve ikram etmek, dinîbayramlarda büyükleri ziyaret etmek, millîoyunlar oynamak, sünnet, dü¤ün gibi özelgünleri kutlamak gibi davran›fllar vard›r.

Gelenek ve görenekler kanunlardabelirtilmez. Ancak toplumda uyulmas›beklenen davran›fllard›r.

Halk Oyunlar›: Dü¤ün, niflan, askeru¤urlamalar›nda, dinî ve millî bayramlardaoynan›r. Geleneksel k›yafetler giyilir. Figürleriyöreden yöreye de¤iflir.

Yiyecekler, ‹çecekler: Beslenmebiçimi, içinde bulunulan kültürel, co¤rafi veekonomik özelliklere göre flekillenir. Türkmutfa¤› Türk kültürünü yans›t›r. Türk mutfa¤›denince, Türkiye’de yaflayan insanlar›nbeslenmesini sa¤layan yiyecek, içecekler,bunlar›n haz›rlanmas›, piflirilmesi,korunmas›, yemek yapma tekniklerianlafl›l›r.

Gelenek ve Görenekler


440088

El Sanatlar›: ‹nsano¤lu varoldu¤undan beri tabiat flartlar›na ba¤l›olarak ortaya ç›km›flt›r. Geleneksel Türk elsanatlar›ndan hal›c›l›k, kilimcilik, kumafldokumac›l›¤›, dericilik, ahflap ve a¤açiflçili¤i vb. s›ralanabilir.

Giyim - Kuflam: Giyinme, insanlar›ndo¤a koflullar›ndan korumak için yapt›¤› bireylemdir. Zamanla do¤al, toplumsaletkenlerle biçim de¤ifltirmifltir. Bu de¤iflimdeco¤rafi özelliklerin ve kullan›lanmalzemelerin de etkisi olmufltur. Giyim,toplumun özelliklerini yans›t›r.

Siz çevrenizde hangikültür ögelerinigörebiliyorsunuz?


440099

Türklerin eskiden beri oynad›¤› oyunlarvard›r. Bu oyunlardan baz›lar› çocuklararas›nda da oynanmaktad›r. Saklambaç,birdirbir, bezirgânbafl› gibi oyunlar› örnekolarak verebiliriz.

Yaflam flartlar›n›n ve çevrenin de¤iflmesi,teknolojinin geliflmesi oynanan oyunlar› daetkilemifltir. Büyüklerimiz küçükken bezbebek, topaç gibi oyuncaklarla oynarlarm›fl.Günümüzde teknolojinin geliflmesi ile çeflitçeflit oyuncaklar, bilgisayar oyunlar›oynanmaktad›r.

Tarihte Türk Oyunlar›

Örnek oyun

Aç Kap›y› Bezirgânbafl› Oyunu‹ki oyuncu kendilerine birer ad seçerler. Örne¤in, biri “Elma”, öbürü “Armut” olur.

Öbürleri bunu bilmezler. “Elma” ile “Armut” karfl›l›kl› durarak el ele tutuflurlar. Oyunculars›rayla onlar›n kollar› alt›ndan oyunun flark›s›n› söyleyerek geçerler:

“Aç kap›y› bezirgânbafl›, bezirgânbafl›...Kap› hakk› ne verirsin? Ne verirsin?Arkamdaki yadigâr olsun, yadigâr olsun!”

fiark›n›n son hecesine rastlayan oyuncu tutularak usulca, “Elma m›, armut mu?” diyesorulur ve hangisini seçerse onun ard›na geçer. Bütün oyuncular›n bu seçimi yapmas›ndansonra ortaya bir çizgi çekilir. Gruplar karfl› karfl›ya geçerek çekiflmeye bafllarlar. Güçlü grupoyunu kazan›r.


441100

Millî kültürün ögeleri toplumu yans›t›r.Ülkemizde kurulmufl olan eskimedeniyetlerin kal›nt›lar› ve onlardan kalaneserler de millî de¤erlerimizdir. ÖzellikleAnadolu’da Selçuklular, Osmanl›lardöneminden günümüze kadar varl›klar›n›sürdürebilmifl de¤iflik türde ve çok say›damimari eser vard›r. Bu eserler, en de¤erlikültürel miras›m›zd›r. Bu miras›n en belirginörnekleri köprüler, saraylar, camiler,çarfl›lar, köflkler, çeflmeler olaraks›ralanabilir.

Toplumlarda teknoloji, yaflam flartlar›sürekli de¤iflmektedir. Bu de¤iflim kültürü deetkilemektedir. Kültür, nesilden nesilede¤iflerek aktar›lmaktad›r. Kültürün de¤iflimeu¤ramas›n›n en somut örne¤i mimarialan›nda görülebilir. Yaflad›¤›m›z yerde çeflitliözellikleri olan eski binalar bulunmaktad›r. Bubinalar onar›m ve restorasyon çal›flmalar› ilevarl›¤›n› sürdürmektedir.

Bir milletin en de¤erli varl›klar›ndan birikültür ögeleridir. Türk gençleri olarak bizlerbu ögeleri tan›mal›, yaflatmal›y›z. Bu hembirey olarak hem de millet olarakkimli¤imizi korumak için gereklidir.

Kültür Ögeleri ve De¤iflim

Millî kültürün her ç›¤›rda

aç›larak yükselmesini, T

ürkiye

Cumhuriyeti’nin temel dile¤

i

olarak temin edec

e¤iz.

Mustafa Kemal Atatürk, 193

2


441111

MMOONNDDRROOSS AATTEEfifiKKEESS AANNLLAAfifiMMAASSIIOOssmmaannll›› DDeevvlleettii’’nnee GGeenneell BBiirr BBaakk››flflOsmanl› Devleti 1299 y›l›nda Osman

Bey taraf›ndan kuruldu. K›sa zamandagüçlenerek Anadolu’da Türk siyasi birli¤inigerçeklefltirdi. Balkanlarda da geliflmesinisürdürdü. 16. yüzy›lda dünyan›n büyükdevletlerinden biri hâline geldi. Ancakzaman içerisinde büyümenin getirdi¤iaskerî, siyasi ve ekonomik sorunlara kal›c›çözümler bulunamad›. Bu yüzden, devletinzay›flamas›na ve gerilemesine engelolunamad›.

Osmanl› Devleti, Avrupa devletleri gibibirtak›m yenilik hareketlerine giriflti ise depek baflar›l› olamad›.

Frans›z ‹htilali bütün dünya devletlerinioldu¤u gibi Osmanl› Devleti’ni de etkiledi.Eflitlik, hürriyet, adalet ve milliyetçilik fikirlerih›zla yay›ld›. Osmanl› ülkesinde yaflayanpek çok millet, milliyetçilik düflüncesininetkisi ile ayakland›. Bu olaylar Osmanl›Devleti’nin içte ve d›flta zay›flamas›naneden oldu.

19. yüzy›l bafl›ndan itibaren Osmanl›Devleti’nde demokratikleflme hareketleribafllad›. Türk ayd›nlar›n›n çal›flmalar› ilemeflrutiyet yönetimine geçildi (1876). Ancakbu yönetim uzun sürmedi. 1908’demeflrutiyet, ikinci kez ilan edildi. Bu daOsmanl› Devleti’ni y›k›lmaktan kurtaramad›.

Trablusgarp ve Balkan savafllar›ndau¤rad›¤› yenilgilerle toprak kaybetmeyedevam eden Osmanl› Devleti, Birinci DünyaSavafl›’na girmek zorunda kald›. Osmanl›Devleti, bu savaflta ‹tilaf Devletlerine karfl›,‹ttifak Devletlerinin yan›nda savaflt›. Fakatsavafltan yenik ç›kt›.

MMoonnddrrooss AAtteeflflkkeess AAnnllaaflflmmaass››((3300 EEkkiimm 11991188))

Osmanl› Devleti ‹ttifak Devletleri ilebirlikte girdi¤i Birinci Dünya Savafl›’ndanyenik ç›k›nca ‹tilaf Devletleri ile a¤›r koflullariçeren Mondros Ateflkes Anlaflmas›’n›imzalamak zorunda kald›. 30 Ekim 1918’deLimni adas›n›n Mondros Liman›’nda ateflkesimzaland›.

Ateflkese göre,• ‹stanbul ve Çanakkale

bo¤azlar›ndaki *istihkâmlar ‹tilaf Devletleritaraf›ndan iflgal edebilecekti.

• Bo¤azlar bütün gemilere aç›lacakt›.• Osmanl› ordusu terhis edilecek,

silahlar› galip devletlere teslim edilecek,.• Osmanl› Devleti’nin tüm haberleflme

araçlar› galip devletlere b›rak›lacak,• ‹tilaf Devletleri güvenliklerini tehlikeye

sokacak bir durum ortaya ç›karsa Osmanl›Devleti’nin herhangi bir topra¤›n› iflgaledecekti (7. madde).

AAtteeflflkkeessiinn SSoonnuuççllaarr››• Anodolu ile Rumeli’nin ba¤lant›s›

kesiliyor,• ‹stanbul’un güvenli¤i tehlikeye

düflüyor,• Osmanl› Devleti’nin bo¤azlar

üzerindeki egemenli¤i sona eriyordu.• Osmanl› ordusunun silahlar›n› teslim

etmesi ile devletin savunma gücükalm›yordu.

**iissttiihhkkââmm:: Düflman sald›r›s›n› durdurmak, düflmana karfl›savunma yapmak amac›yla düzenlenmifl yer.

Cumhuriyete Nas›l Kavufltuk?


441122


441133

Ateflkesin en önemli maddesi ise galipdevletlerin Osmanl› Devleti’nde istedikleri yeriiflgal edebilmelerini sa¤layan maddeydi. Bumaddeye dayanan galip devletler Osmanl›Devleti’nin bütün topraklar›n› iflgal ederekaralar›nda paylaflmak istediler.

OOssmmaannll›› DDeevvlleettii’’nniinn DDuurruummuuPadiflah ve hükûmet, milletin haklar›n›

savunacak durumda de¤ildi. Padiflah, galipdevletlerin çok güçlü oldu¤una ve onlarlau¤rafl›lamayaca¤›na inan›yordu. Bu durumgalip devletlerin yurdumuzu iflgalinikolaylaflt›rd›.

‹flgaller;• 13 Kas›m 1918’de ‹tilaf Devletlerinin

ortak donanmas› ‹stanbul önlerine geldi.• ‹ngilizler; Antep, Urfa, Marafl ve

Musul’u iflgal edip Samsun ve Merzifon’aaskerî birlikler ç›kard›lar (‹ngilizler dahasonra Urfa, Antep ve Marafl’› Frans›zlarab›rakt›lar.).

• Frans›zlar, Adana ve çevresini iflgalettiler.

• ‹talyanlar ise Antalya ve Konyayöresini iflgal ettiler.

• Yunanl›lar, ‹ngilizlerin yard›m› ile‹zmir’i iflgal ettiler (15 May›s 1919).

‹tilaf Devletlerinin bütün iflgalleriMondros Ateflkes Anlaflmas›’n›n koflullar›naayk›r›yd›.

Padiflah ve Osmanl› Hükûmeti(Sadrazam ve Bakanlar) bu olaylara seyircikal›yor, iflgalleri önlemek için çabaharcam›yordu.

Türk Halk› Ne Yapt›?• Vatan›n› kurtarmak için önce ulusal

dernekler (millî cemiyetler) kurdular.• Sonra yine vatan› kurtarmak ve

ba¤›ms›z yaflamak için Kuvay›milliye (MillîKuvvetler) ad› verilen birlikler oluflturuldu.

Kuvay›milliye Birliklerinin Özellikleri• Düzenli bir ordu de¤ildi; yurdun

kurtuluflu için yeterli de¤ildi.• Düzenli ordunun kurulufluna kadar

TBMM’ye zaman kazand›rd›lar.• Güney Cephesi’nde tek bafllar›na

Frans›zlar› yenmeyi baflard›lar.• Ancak yurdumuzu düflmanlardan

tamamen kurtarmak için düzenli bir orduyagereksinim vard›.

11.. MMuussttaaffaa KKeemmaall’’iinn SSaammssuunn’’aa ÇÇ››kk››flfl››

Mustafa Kemal’e göre tek çare Türkmilletinin gücünü harekete geçirip yeni birTürk devleti kurmakt›. Bunun için 19 May›s1919’da Samsun’a ç›karak çal›flmayabafllad›. Mustafa Kemal’in görevi Samsunve çevresinde Pontusçu Rumlar›n Türkleresald›r›lar›n› ve isyanlar›n› önleyerekSamsun’un iflgalini önlemekti.

Mustafa Kemal’in amac› daAnadolu’ya geçip iflgalci devletlere karfl›kurtulufl mücadelesini bafllatmakt›. MustafaKemal 9. Ordu Müfettiflli¤ine atand›.Samsun’da birlik ve beraberli¤i sa¤lad›.Emirler verdi, toplant›lar yapt›, iflgallere karfl›mitingler düzenlenmesini istedi.


441144

MMiillllîî BBiilliinncciinn GGüüççlleennmmeessiiaa.. GGeenneellggeelleerrAmasya Genelgesi (22 Haziran 1919)Mustafa Kemal Samsun’dan Havza’ya,

oradan Amasya’ya geldi. Burada Rauf Bey,Refet Bey ve Ali Fuat Pafla ile birlikteAmasya Genelgesi’ni yay›nlad›lar. Genelgeile Türk milletini mücadeleye ça¤›rd›lar.

Genelgenin Maddeleri• Vatan›n bütünlü¤ü, milletin

ba¤›ms›zl›¤› tehlikededir.• ‹stanbul’daki hükûmet, üzerine ald›¤›

sorumlulu¤un gereklerini yerinegetirememektedir.

• Milletin ba¤›ms›zl›¤›n› yine milletinazim ve karar› kurtaracakt›r.

• Milletin haklar›n› savunmak için millîbir kurulun varl›¤› çok gereklidir.

• Sivas’ta millî bir kongre toplanacakt›r.• Bu kongereye halk›n güvenini

kazanm›fl kiflilerin seçilip temsilci olarakgönderilmesi gerekmektedir.

Genelgenin Önemi• Genelge, kurtulufl mücadelesinin

gerekçesini, amac›n› ve yönteminibelirtmifltir.

• Kurtulufl Savafl› için at›lan ilk ad›md›r.• Mücadelenin milletçe

kazan›labilece¤i vurgulanm›fl, Türk milletineegemenli¤i ele alma konusunda ça¤r›özelli¤i tafl›maktad›r.

• Genelge padiflaha karfl› birbaflkald›r› özelli¤i tafl›r.

Bu nedenle padiflah Mustafa Kemal’igeri ça¤›rd›. Fakat o geri dönmeyerekçal›flmalar›n› sürdürdü.

bb.. KKoonnggrreelleerrErzurum Kongresi(23 Temmuz - 5 A¤ustos 1919)‹tilaf Devletleri yurdumuzu paylafl›rken

Do¤u Anadolu’yu Ermenilere vermekistemifllerdi. Buna karfl›l›k Do¤u Anadoluhalk› bölgenin Türklü¤ünü ve haklar›n›savunmak için Do¤u Anadolu Haklar›n›

Koruma Derne¤ini kurdu. Dernek,Erzurum’da düzenledi¤i kongreye MustafaKemal’i ça¤›rd›.

Mustafa Kemal Erzurum’da 9. OrduMüfettiflli¤inden ve askerlik görevindenayr›ld›.

23 Temmuz 1919’da toplanankongrede baflkanl›¤a Mustafa Kemalseçildi.

Erzurum Kongresi’nde Al›nanKararlar

• Ulusal s›n›rlar içinde vatan birbütündür, bölünemez.

• Her türlü yabanc› iflgale, millet birliktekarfl› koyacakt›r.

• Vatan›n ve ba¤›ms›zl›¤›nkorunmas›na Osmanl› Hükûmeti’nin gücüyetmezse, geçici bir hükûmet kurulacakt›r.

• Millî meclis, hemen toplanmal› vehükûmet ifllerini denetlemelidir.

• Kongre sonunda Mustafa Kemal’inbaflkanl›¤›nda bir Temsil Heyeti seçildi.

ÖnemiKongre toplan›fl biçimi bak›m›ndan

yöresel, ald›¤› kararlar bak›m›ndan ulusalbir kongredir. Kongre kararlar›ndan ulusalbir hükûmet kurma ve ulusal egemenli¤igerçeklefltirme düflüncesi anlafl›lmaktad›r.

Sivas Kongresi (4 - 11 Eylül 1919)Kongrenin ça¤r›s› Amasya Genelgesi

ile yap›lm›flt›. Kongre bütün yurdun birli¤inisa¤lamay› amaçl›yordu. Kongrebaflkanl›¤›na yine Mustafa Kemal seçildi.Kongrede en çok baflka bir ülkeninkoruyuculu¤u alt›na girme konusu tart›fl›ld›ve kabul edilmedi.

Sivas Kongresi’nde Al›nan Kararlar• Erzurum Kongresi’nde al›nan kararlar

aynen kabul edildi.• Bütün ulusal dernekler Anadolu ve

Rumeli’nin Haklar›n› Koruma Derne¤i ad›alt›nda birlefltirildi.


441155

Kongrenin sonunda Mustafa Kemal’inbaflkanl›¤›nda bir Temsil Heyeti seçildi.

Sivas Kongresi toplanma biçimi veal›nan kararlar aç›s›ndan ulusal birkongredir. Çünkü yurdumuzun her yerindengelen delegelerle topland›. Ayr›ca bukongrede yurdumuzun tamam›n›ilgilendiren kararlar al›nd›.

Sivas Kongresi’nden SonrakiGeliflmeler

Sivas Kongresi’nden sonra her fleyera¤men Mustafa Kemal kongrenin ald›¤›kararlar› padiflaha bildirmek istedi.Sadrazam Damat Ferit Pafla’n›nengellemesi ile karfl›lafl›nca ‹stanbul ileAnadolu’nun iliflkisini kesti ve Damat FeritPafla istifa etmek zorunda kald›.

‹fl bafl›na gelen Ali R›za Pafla HükûmetiTemsil Heyeti ile anlaflmak zorunda kald›.

Amasya Görüflmeleri(20 - 22 Ekim 1919)‹stanbul Hükûmeti’nin temsilcisi Salih

Pafla ile Mustafa Kemal Amasya’da biraraya gelerek kararlar ald›lar.

Osmanl› Hükûmeti Temsil Heyetinitan›yacak, Türk vatan›n›n ba¤›ms›zl›¤› vekorunmas› için çaba harcayacakt›.

Millî Meclis güvenilir bir yerdetoplanacakt›.

Önemi‹stanbul Hükûmeti, Erzurum ve Sivas

Kongresi’nin kararlar›n› kabul ediyordu.Yine ‹stanbul Hükûmeti Temsil Heyetinitan›m›fl oluyordu.

Mustafa Kemal, 27 Aral›k 1919’daAnkara’ya geldi. ‹stanbul’a gidecekmilletvekilleri ile görüfltü. Milletvekillerinemecliste yapmalar› gereken iflleri anlatt›.

Ankara haberleflme ve ulafl›molanaklar› bak›m›ndan önemli bir merkezdi.Ayr›ca Anadolu’daki cephelere yak›n vegüvenli konumdayd›.

Mustafa Kemal’in Samsun’a ayakbast›ktan sonra Anadolu’da gitti¤i yerler:

Samsun (19 May›s 1919), Havza,Amasya (Amasya Genelgesi, 22 Haziran1919), Erzurum (Erzurum Kongresi,23 Temmuz 1919), Sivas (Sivas Kongresi,4-11 Eylül 1919), Ankara (27 Aral›k 1919)

cc.. MMiissaakk››mmiillllîî ((UUlluussaall AAnntt)) vvee ÖÖnneemmii‹kinci Meflrutiyet ile kurulan Osmanl›

Mebusan Meclisi’ni padiflah, MondrosAteflkes Anlaflmas›’ndan sonra kapatm›flt›.Bu nedenle padiflah›n ve Osmanl›Hükûmeti’nin yapt›¤› ifllerdenetlenemiyordu.

Erzurum ve Sivas kongrelerindemeclisin aç›lmas› kararlar› al›nm›fl, AmasyaGörüflmeleri’nde de ‹stanbul Hükûmetibunu kabul etmiflti. Mustafa Kemal meclisinAnadolu’nun güvenli bir yerinde aç›lmas›n›istiyordu. Ancak Osmanl› Hükûmeti vepadiflah meclisin ‹stanbul’da aç›lmas›nakarar verince Mustafa Kemal milletvekilleriile görüflmek için Ankara’ya geldi.

Osmanl› Mebuslar Meclisi 12 Ocak1920’de ‹stanbul’da topland›. MustafaKemal’e ba¤l› milletvekilleri mecliste birgrup oluflturarak Mustafa Kemal’inkendilerine verdi¤i ilkeler do¤rultusunda birbildiri haz›rlad›lar (28 Ocak 1920). Bunatarihimizde Misak›millî (Millî Ant.), UlusalYemin ad› verilir.

Misak›millî Kararlar›• Monros Ateflkes Anlaflmas›’n›n

imzaland›¤› s›radaki Türk vatan› bölünmezbir bütündür.

• Millî ve ekonomik geliflmemiziengelleyen ayr›cal›klar kald›r›lmal›d›r.


441166

• Yurdumuzdaki az›nl›klar›n haklar›yabanc› ülkelerde bulunan insanlar›m›zaverilen haklar kadar olmal›d›r.

ÖnemiTürk vatan›n›n s›n›rlar› çizildi. ‹flgallere

karfl› ç›k›ld›. Misak›millî kararlar› KurtuluflSavafl›’m›z›n program› olmufltur.

Misak›millî kararlar› ‹tilaf Devletlerinik›zd›rd›. Milletvekillerini tutuklad›lar ve‹stanbul’u iflgal ettiler (16 Mart 1920).

çç.. TTüürrkkiiyyee BBüüyyüükk MMiilllleett MMeecclliissiinniinn AAçç››ll››flfl››((2233 NNiissaann 11992200))

‹stanbul’un iflgali üzerine MebuslarMeclisi kapat›ld› ve baz› milletvekilleritutukland›. Bunun üzerine Mustafa KemalAnkara’da yeni bir meclisin aç›lmas›nakarar verdi. Seçimler yenilendi. ‹stanbul’dankaçabilen baz› milletvekilleri de Ankara’yageldi. Haz›rl›klar tamamlan›nca büyük birtörenle Türkiye Büyük Millet Meclisi 23Nisan 1920’de aç›ld›.

Meclis baflkanl›¤›na Mustafa Kemalseçildi. Mustafa Kemal meclise bir önergeverdi.

Önergede yer alan konular flunlard›:• Hükûmet kurmak zorunludur.• TBMM’nin üstünde bir güç yoktur.• TBMM yasama ve yürütme yetkilerini

kendinde toplam›flt›r.• Meclisten seçilecek bir kurul

(Bakanlar Kurulu) hükûmet ifllerine bakar.Meclis baflkan› hükûmetin de baflkan›d›r.

TBMM bu önergeyi kabul etti. Yeni Türkdevletinin temelleri at›ld›. Kurulan hükûmeteTürkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ad›verildi.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin Aç›lmas›ndan Sonraki Olaylar‹stanbul Hükûmeti’nin bafl›nda bulunan

Damat Ferit Pafla, Türk halk›n› meclise karfl›ayakland›rmak istedi. Padiflah ve

fleyhülislam›n imzalad›¤›, Mustafa Kemal’inöldürülmesini isteyen fetvalar›n› uçaklar ileAnadolu’ya da¤›tt›. ‹tilaf Devletlerini veaz›nl›klar› destekledi.

Ayr›ca, Kuvay›milliye birliklerinden birk›sm› düzenli ordunun emrine girmekistemedi¤i için ayakland›. Ayaklanmalarbast›r›ld›. TBMM düzenli bir ordu kurarakKurtulufl Savafl›’n› bafllatt›.

Ancak TBMM’nin aç›l›fl›ndan sonrameclis;

1. ‹stanbul Hükûmeti,2. Az›nl›klar›n ayaklanmalar› (‹tilaf

Devletleri k›flk›rtt›.)3. Düzenli orduya karfl› ç›kan

Kuvay›milliye birliklerinin (Çerkez Ethem,Demirci Mehmet Efe gibi) ç›kard›¤›ayaklanmalarla u¤raflmak zorunda kald›.

Sevr Antlaflmas› (10 A¤ustos 1920)Son Osmanl› Mebusan Meclisi’nde

Misak›millî’nin kabulünden sonra güçkazanan Millî Mücadele Hareketi, BirinciDünya Savafl›’n›n galip devletlerini telafladüflürdü. Daha önce aralar›nda anlaflarakdüzenledikleri bir antlaflma metniniOsmanl› Hükûmeti’ne kabul ettirmek içinharekete geçtiler.

Antlaflma maddelerini görüflmek içinOsmanl› Hükûmeti’ni Fransa’da Paris’inSevres (Sevr) kasabas›na ça¤›rd›lar. Burayagiden Osmanl› Heyeti 10 A¤ustos 1920’de‹tilaf Devletlerinin bask›s›yla SevrAntlaflmas›’n› imzalad›.

Bu antlaflma ile Türk halk›n›n sontoprak parças› olan Anadolu da elindenal›n›yor, ordusu ve donanmas› olmayansömürge bir Osmanl› Devleti ortayaç›k›yordu. TBMM bu antlaflmaya büyüktepki gösterdi. Antlaflmay› tan›mad›.Antlaflmay› imzalayan ‹stanbul Hükûmeti’nivatan haini ilan etti.


441177


441188

SSaavvaaflfl DDöönneemmiiKurtulufl Savafl›’nda savafl dönemi

Do¤u Cephesi’ndeki savafllarla bafllar.Lozan Bar›fl Antlaflmas› ile sona erer.

Kurtulufl Savafl›’nda Cepheler1. Do¤u Cephesi: Ermenilerle savafl›ld›.

Gümrü Antlaflmas› yap›ld› (2 Aral›k 1920).2. Güney Cephesi: Frans›zlarla

savafl›ld›. Urfa, Antep, Marafl Savunmas›.Ankara Antlaflmas› yap›ld› (20 Ekim 1921).

3. Bat› Cephesi: Yunanl›larla savafl›ld›.a. Birinci ‹nönü Savafl›b. ‹kinci ‹nönü Savafl›c. Sakarya Savafl›d. Büyük TaarruzMudanya Ateflkesi yap›ld› (11 Ekim

1922).Kurtulufl Savafl›’nda; Do¤u

Cephesi’nde, Güney Cephesi’nde ve Bat›Cephesi’nde mücadele edildi. Ayr›ca içerdepadiflah ordular› ile savafl›ld›. MustafaKemal’in önderli¤i, Türk milletinin gücüylebirleflince her zorlu¤un üstesinden gelindi.

11.. DDoo¤¤uu CCeepphheessii:: ‹tilaf DevletleriMondros Ateflkes Anlaflmas›’na bir maddekoyup Do¤u Anadolu’yu Ermenistan’avermek istediler. Ermeni sald›r›lar›ndainsanlar›m›z toplu olarak katledildi.

TBMM’nin karar›yla Kâz›m Karabekir PaflaDo¤u Cephesi’nde Ermenileri yendi. 2 Aral›k1920’de Gümrü Antlaflmas› imzaland›.Gümrü Antlaflmas› yeni Türk devletinin

imzalad›¤› ilk anlaflmad›r.22.. GGüünneeyy CCeepphheessii:: Mondros

Ateflkes Anlaflmas›’ndan sonra ‹ngilizlertaraf›ndan iflgal edilen Antep, Marafl veUrfa Frans›zlara b›rak›ld›.

Frans›zlara karfl› Antep, Urfa veMarafl’ta kahramanca savafl›ld›.Kazan›lan baflar›lar Frans›zlara Türktopraklar›nda tutunamayacaklar›n›gösterdi.

20 Ekim 1921’de AnkaraAntlaflmas› imzaland›. Halk›n gösterdi¤ibu kahramanl›klar nedeniyle TBMM

taraf›ndan Antep’e “Gazi”, Marafl’a“Kahraman”, Urfa’ya da “fianl›” unvanlar›verildi.

33.. BBaatt›› CCeepphheessii:: Bat› Cephesi’nde savafl15 May›s 1919’da Yunanl›lar›n ‹zmir’i iflgaliile bafllad›. As›l çarp›flmalar düzenliordunun kurulmas›ndan sonra oldu.

Birinci ‹nönü Muharebesi veSonuçlar›

Eskiflehir’in bat›s›ndaki ‹nönü’ye gelenYunan ordusunu, Albay ‹smet Beykomutas›ndaki Türk ordusu büyük biryenilgiye u¤ratt›. 10 Ocak 1921’de Bat›Cephesi’ndeki bu ilk askerî baflar›, kurtuluflazmi ve umudunu güçlendirdi.

Londra Konferans›: SevrAntlaflmas›’n›n flartlar›n› biraz de¤ifltirerekTürklere kabul ettirmek için toplanankonferans TBMM ve Hükûmet temsilcisininkârl› ç›kmas› ile da¤›ld›.


441199

Moskova Antlaflmas›: Birinci ‹nönüZaferi’nde Türklerin gücünü gören SovyetlerBirli¤i 16 Mart 1921’de Moskova Antlaflmas›ile yeni Türk devletini tan›d›.

‹kinci ‹nönü Muharebesi ve Sonuçlar›:Güçlerini art›r›p yeniden sald›ran Yunanl›laryine ‹nönü’de ‹smet Pafla’ya karfl› 31 Mart /1 Nisan 1921 tarihlerinde büyük bir yenilgiyeu¤rad›lar.

Sakarya Meydan Muharebesi veSonuçlar›: Büyük bir güçle sald›ran Yunanordusu Afyon, Kütahya ve Eskiflehir’i elegeçirince Türk ordusu çok kay›p vermemekiçin Sakarya ›rma¤›n›n do¤usuna çekildi.

TBMM, Mustafa Kemal’ibaflkomutanl›¤a atad›. Mustafa Kemal’inkomutas›ndaki Türk ordusu 22 gün, 22gece süren savafl sonunda parlak bir zaferkazand› (13 Eylül 1921).

TBMM Mustafa Kemal Pafla’ya“Mareflallik” rütbesi ve “Gazilik” unvan›verdi. Sakarya Zaferi TBMM Hükûmetininiçte ve d›flta sayg›nl›¤›n› art›rd›.

Büyük Taarruz ve Baflkomutanl›kMeydan Muhaberebesi: 26 A¤ustos1922’de bafllat›lan Büyük Taarruz, 30A¤ustos günü Mustafa Kemal’in yönetti¤iBaflkumandanl›k Meydan MuharebesiyleDumlup›nar’da büyük bir zafere dönüfltü.

9 Eylül 1922’de ‹zmir’e ulaflt›. Bu büyükzafer Anadolu’nun sonsuza kadar Türkvatan› olarak kalaca¤›n› gösterdi.

BBAARRIIfifi DDÖÖNNEEMM‹‹11.. MMuuddaannyyaa AAtteeflflkkeess AAnnttllaaflflmmaass››((1111 EEkkiimm 11992222))Yunanl›lar›n ‹zmir’de yenilgiye

u¤rat›lmas›ndan sonra Türk ordusubo¤azlara ve ‹stanbul’a do¤ru yöneldi.‹ngiltere görüflme iste¤inde bulundu.Mudanya’da ‹ngiltere, Fransa, ‹talyatemsilcileri ile ‹smet Pafla’n›n kat›ld›¤›görüflmeler sonunda ‹stanbul, Bo¤azlar veDo¤u Trakya savafl›lmadan kurtar›ld›.

Bu antlaflma Türk vatan›n› paylaflmatasar›lar›n› sonuçsuz b›rakt›.

22.. LLoozzaann BBaarr››flfl AAnnttllaaflflmmaass››8 ay süren bar›fl görüflmeleri ‹sviçre’nin

Lozan kentinde yap›ld›. ‹ngiltere, Fransa,‹talya, Japonya, Yunanistan, Romanya veYugoslavya ile Türkiye temsilcileri kat›ld›. D›fl‹flleri Bakan› ‹smet Pafla Türkiye’yi temsil etti.

24 Temmuz 1923’te imzalananantlaflmaya göre;

• Yunanistan ile Meriç Irma¤› s›n›rolacak,

• Bozcaada ve Gökçeada Türklereverilecek,

• Ege adalar› silahtan ar›nd›r›lacak,• Yunanistan savafl tazminat› olarak

Karaa¤aç’› verecek,• Bo¤az geçiflleri Bo¤azlar Komisyonu

taraf›ndan denetlenecek,• Suriye s›n›r› Ankara Antlaflmas›’ndaki

gibi olacak,• Kapitülasyonlar kald›r›lacakt›.Bu antlaflma Türk tarihinde bir dönüm

noktas›d›r. Bütün dünya devletleri yeni Türkdevletini ve ba¤›ms›z›¤›n› resmen tan›d›lar.

Irak s›n›r› hariç Misak›millî gerçekleflti.


442200

CCUUMMHHUURR‹‹YYEETT‹‹MM‹‹ZZ‹‹NN KKUURRUUCCUUSSUU:: AATTAATTÜÜRRKK

Mustafa Kemal Atatürk 1881 y›l›ndaSelanik’te do¤du. ‹lkokulu fiemsi Efendi‹lkokulunda okudu. Asker olmak iste¤i iles›navlara girip Selanik Askeri Rüfltiyesi,Manast›r Askeri ‹dadisi (Lisesi), Harp Okuluve Harp Akademisini baflar›yla bitirerekkurmay yüzbafl› olarak orduya kalt›ld›.

‹lk gençlik y›llar›ndan itibaren ülkeninkötüye giden durumu ve Türk milletiningelece¤i ile ilgilendi.

Mustafa Kemal, ilk askerî baflar›s›n›Trablusgarp ve Balkan savafllar›nda

gösterdi. Çanakkale Savafllar›nda parlakzafer elde edilmesinde önemli rol oynad›.Kurtulufl Savafl›’nda kazand›¤› Sakarya veBaflkumandanl›k Meydan Savafl›zaferleriyle Türk milletini ba¤›ms›zl›¤›nakavuflturdu.

Mustafa Kemal, ak›l ve bilimi yolgösterici kabul ederdi. Okuyan, araflt›ran,düflüncelerini eserleriyle ortaya koyan birönderdi. Onun en büyük eseri ba¤›ms›z,ça¤dafl Türkiye Cumhuriyeti’dir. Atatürk,üstün bir komutan, eflsiz bir devletadam›yd›. Devlet yönetimindeki baflar›lar›ile bütün dünyan›n hayranl›¤›n› kazand›.Birçok geri kalm›fl millet onun yapt›klar›n›örnek ald›. Atatürk bütün hayat›n›; ça¤dafluygarl›k düzeyinin üstüne ç›karmay›amaçlad›¤› Türk milletine adam›fl birinsand›r. 10 Kas›m 1938 sabah› ‹stanbulDolmabahçe Saray›’nda gözlerini yumdu.Mustafa Kemal Atatürk’ün naafl› devlettöreni ile Ankara Etnografya Müzesindekigeçici kabre kondu.

10 Kas›m 1953’te An›tkabir’e getirilerekebedî istirahatgâh›na defnedildi.


442211

Tan›mlar› verilen kavramlar› ilgili kutulara yazarak bulmacay› çözünüz.

11.. Yasa ve yönetmeliklerinuygulanmas›nda yol göstermek, herhangibir konuda ayd›nlatmak, dikkat çekmeküzere ilgililere gönderilen yaz›, sirküler.

22.. As›l anlam›ndan uzaklaflarak yenikavramlar meydana getiren kal›plaflm›flsözler.

33.. Daha çok çocuk geleneklerinde yeralan, ses ve sözcük benzerli¤ine göres›ralanan söyleyeni belli olmayan ürünler.

44.. Milletle ilgili, millete özgü.

55.. At koflturup birbirine de¤nek ataraktak›m hâlinde oynanan oyun.

66.. Millî ve dinî bak›mdan önemi olan vekutlanan gün veya günler.

77.. ‹nsan türüne özgü bilgi, inanç vedavran›fllar bütünü ile bu bütünün parças›olan maddi nesneler.

88.. Atalar›m›zdan günümüze ulaflan,belli bir yarg› içeren, söyleyeni belliolmayan, düz konuflma içinde kullan›lansözler.

99.. Milletin, egemenli¤i kendi elindetuttu¤u ve bunu belirli süreler için seçti¤imilletvekilleri arac›l›¤› ile kulland›¤› yönetimbiçimi.

E¤lenerek Ö¤renelim - 2

3

4

8

9

2

1

5

6

7

☺


442222

Afla¤›daki ifadelerde bofl b›rak›lan yerlere verilen kelime ve kelime gruplar›ndanuygun olanlar›n› yaz›n›z.

• Üyesi oldu¤umuz ailenin geçmiflinin incelenmesine …………………………… denir.

• Belli bir konu ile ilgili, bilgi sahibi kiflilerle görüflme yap›larak bilgi toplanmas›na…………………………………………………………………………………… denir.

• Araflt›rmalar›n sa¤lam kaynaklara dayanmas› ……………………………………… için önemlidir.

• Araflt›rmalarda foto¤raf, eflya, resim edinmek çal›flman›n …………………… unsurlar›ndand›r.

• Bir millete ait bilgi, inanç, davran›fllar›n bütününe ………………………………………… denir.

• ………………………………………, bölgeden bölgeye farkl›l›k gösterir.

• Dil, ……………………………………………………… biridir.

• Kahramanl›k, sevgi gibi konular›n ifllendi¤i halk fliirlerine ……………………………………………… denir.

• ………………………………………………, ezgi ile söylenen halk fliirleridir.

• ………………………………………, bir toplumda eskiden kalm›fl olmalar› nedeniyle sayg›nl›k duyulan,nesilden nesile aktar›lan davran›fllard›r.

• Bir fleyi eskiden beri görüldü¤ü gibi yapma al›flkanl›¤›na ………………………………………… denir.

• Millî kültür ögeleri ………………………………………… yans›t›r.

• Osmanl› Devleti ile ‹tilaf Devletleri aras›nda …………………………………………… imzalanm›flt›r.

• ……………………… birlikleri, düzenli ordu kuruluncaya kadar TBMM’ye zaman kazand›rm›flt›r.

• ……………………………………………, Kurtulufl Savafl› için at›lan ilk ad›md›r.

• “Ulusal s›n›rlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.” karar› ……………………………… al›nm›flt›r.

• ……………………………………………………, toplanma biçimi ve al›nan kararar aç›s›ndan ulusal niteliktedir.

• ‹stanbul Hükûmeti Temsil Heyeti’ni ………………………………… ile tan›m›fl oldu.

• ……………………………………… kararlar›, Kurtulufl Savafl›’n›n program›n› oluflturmufltur.

• …………………………… ile dünya devletleri Türk devletini ve ba¤›ms›zl›¤›n› resmen tan›m›fllard›r.

Ö¤rendiklerimizi Uygulayal›m - 2✍

• Amasya Genelgesi• sözlü tarih yöntemi• millî kültür• görenek• toplumu• Kuvay›milliye• aile tarihi

• Sivas Kongresi• görsel• türkü• Lozan Bar›fl Antlaflmas›• kültür ögelerinden• bilimsellik• Lozan Bar›fl Antlaflmas›

• Erzurum Kongresi’nde• kültür• destan• Mondros Ateflkes Antlaflmas›• gelenek• Amasya Görüflmeleri• Misak›millî

TEST 2✍


442233

1. Aile tarihi araflt›r›l›rkenafla¤›dakilerden hangisi yap›labilir?

a. Okul kütüphanesinde araflt›rma b. Gazeteleri incelemec. Aile büyükleriyle görüflmed. Ansiklopedileri tarama

2. Afla¤›dakilerden hangisi kültür ögeside¤ildir?

a. dil b. k›yafetc. destan d. yaflanan yer

3. “ ……………………………………………, tarihte Türklerinoynad›¤› oyunlardand›r.” cümlesinde boflb›rak›lan yere afla¤›dakilerden hangisigelebilir?

a.cirit b. basketbolc. tenis d. gülle

4. Afla¤›dakilerden hangisi milletlerinkültürünü yans›tan bir özelliktir?

a. Giyim tarz›b. Teknolojik geliflmelerc. Do¤al kaynaklard. Ekonomik unsurlar

5. Afla¤›dakilerden hangisigeleneklerimizden de¤ildir?

a. K›na gecesib. Asker u¤urlamas›c. Sünnet dü¤ünüd. Cumhuriyet Bayram›

6. Aile tarihini araflt›ran bir kifli içinafla¤›daki nesnelerden hangisi önemlidir?

a. Ansiklopedi b. Aile albümüc. Gazete d. Bilgisayar

7. Sözlü tarih çal›flmas› ile ilgiliafla¤›dakilerden hangisi do¤rudur?

a. Anlat›mlara dayan›r.b. Yaz›l› kaynaklardan yararlan›l›r.c. As›rl›k zamanlar için geçerlidir.d. Mekânlar hakk›nda bilgi verir.

8. Aile tarihini araflt›ran Emre, ailesiyleilgili olarak;

I. geçmifliII. yaflad›¤› yerIII. meslekler

bilgilerinden hangisi ya da hangilerineulaflabilir?

a. Yaln›z I b. I ve IIc. II ve III d. I, II ve III

9. Afla¤›dakilerden hangisi sözlü tariharaflt›rmas›nda kullan›lmaz?

a. ses kay›t cihaz›b. foto¤raf makinesic. kamerad. uydu

10. Millî Mücadele dönemindeegemenlik kavram›na ilk kezafla¤›dakilerden hangisinde yerverilmifltir?

a. Amasya Genelgesib. Sivas Kongresic. Erzurum Kongresid. Meclisin aç›lmas›

11. Yeni Türk Devleti afla¤›dakilerdenhangisi ile kurulmufltur?

a. Saltanat›n kald›r›lmas›b. Cumhuriyetin ilan edilmesic. Samsun’a ç›k›lmas›d. Erzurum Kongresi’nin yap›lmas›


442244

12. I. Sivas KongresiII. Amasya GenelgesiIII. Erzurum KongresiIV. Havza Genelgesi

Yukar›da verilenlerin kronolojiks›ralamas› hangi seçenekte do¤ru olarakverilmifltir?

a. I, II, III, IV b. II, III, I, IVc. III, I, IV, II d. IV, II, III, I

13. Afla¤›dakilerden hangisi SivasKongresi’nde al›nan kararlardand›r?

a. Millî s›n›rlar içinde vatan bir bütündür,bölünemez.

b. Millî iradeyi hakim, Kuvay›milliye etkink›lmak esast›r.

c. Az›nl›klara siyasal egemenlik vetoplumsal dengemizi bozacak ayr›cal›klarverilmeyecektir.

d. Milletin gelece¤ini yine milletin azimve karar› kurtaracakt›r.

14. Afla¤›dakilerden hangisi toplan›flamac› ve flekli bak›m›ndan bölgesel, ald›¤›kararlar bak›m›ndan millî nitelik tafl›r?

a. Amasya Genelgesib. Havza Genelgesic. Erzurum Kongresid. Sivas Kongresi

15. Atatürk, 27 Aral›k 1919’da TemsilHeyeti ile birlikte Ankara’ya gelerekçal›flmalar yapm›flt›r. Afla¤›dakilerdenhangisi Ankara’n›n merkez seçilmesininnedenlerinden de¤ildir?

a. Anadolu’nun ortas›nda olmas›b. Ulafl›m ve haberleflme imkân›n›n

daha iyi olmas›c. Bat› Cephesi’ne ve ‹stanbul’a yak›n

olmas›d. Meclis’in Ankara’da aç›lmas›

16. I. Millî egemenlik ilkesininbenimsenmesi

II. Osmanl› Hükümeti’nin yoksay›lmas›

III. Temsil Heyeti’nin Ankara’yagelmesi

ifadelerinden hangileri TBMM’ninönemi ile ilgilidir?

a. I ve II b. I ve IIIc. II ve III d. I, II ve III

17. Afla¤›daki konulardan hangisiLozan Bar›fl Antlaflmas›’n›n d›fl›ndad›r?

a. Kapitülasyonlar b. D›fl borçlarc. Musul sorunu d. Anayasa

18. “‹stanbul ve Bo¤azlar TBMMyönetimine b›rak›lacakt›r.” maddesiafla¤›dakilerden hangisinde yer al›r?

a. Lozan Bar›fl Antlaflmas›b. Mudanya Ateflkes Antlaflmas›c. Moskova Antlaflmas›d. Ankara Antlaflmas›

19. TBMM, hangi olaydan sonraMustafa Kemal’e mareflallik rütbesinivermifltir?

a. I. Dünya Savafl›b. I. ‹nönü Savafl›c. Erzurum Kongresid. Sakarya Meydan Muharebesi

20. “ …………………………………………… ile egemenli¤inmillete ait oldu¤u belirtilmifltir.” ifadesindebofl b›rak›lan yere afla¤›dakilerdenhangisi gelmelidir?

a. Misak›millîb. 1921 Anayasas›c. Lozan Antlaflmas›d. Temsil Heyeti’nin aç›lmas›

Download - SOSYAL B‹LG‹LER - sinifogretmenim.com · 2019. 6. 27. · Foto¤raf ve belgeler de ait oldu¤u konunun içinde yer almal›d›r. Aç›k ve anlaﬂ›l›r bir dil kullanmal›d›r

Top Related