Rak kory nadnerczy w świetle najnowszych danych
Paweł Gajkowski 06.03.2014
Rak kory nadnerczy (ACC)
• 0,5-2,0 osób/mln/rok• Kobiety > mężczyźni (60%-40%)• Szczyt zachorowalności w 4-5 dekadzie życia
Gruczolak Rak?
Wnt/β-katenina SF-1 IGF-2
• 80% wydziela w nadmiarze hormony kory nadnerczy
• Dominują objawy hiperkortyzolemii
• Krótki czas od rozwoju choroby do jej ujawnienia nie pozwala na rozwój typowego, pełnoobjawowego zespołu Cushinga
Konieczne badania laboratoryjne
• dobowy profil kortyzolemii • dzm na wolny kortyzol• próba hamowania 1 mg dexametazonu • ACTH
• DHEA-S, 17-OH-progesteron, androstendion, testosteron, estradiol
• ARR (tylko u osób z nadciśnieniem tętniczym i/lub hipokaliemią)
DCMW <50%
>35HU
• TK z kontrastem• MRI
– Ciąża– Naciek dużych żył
• USG– Monitorowanie
przerzutów w wątrobie
• PET z 18-FDG (?)
• Barwienie na SF-1 (steroidogenic factor)• Ocena złośliwości w skali Weissa ≥3 (Weiss score – atypia jąder w
stopniu III lub IV, tempo mitoz > 5/50HPF, atypowe mitozy, ≤25% komórek jasnych, zaburzona cytoarchitektura, ogniska martwicy, naciek naczyń żylnych, zatok i torebki)
• Ki-67• Ocena zasięgu resekcji (R0/1/2/x)
Stage 2004 UICC 2008 ENSAT
I Zmiany w obrębie nadnerczy o średnicy ≤5cm(T1N0M0)
Zmiany w obrębie nadnerczy o średnicy ≤5cm(T1N0M0)
II Zmiany w obrębie nadnerczy o średnicy >5cm(T2N0M0)
Zmiany w obrębie nadnerczy o średnicy >5cm(T2N0M0)
III Zmiany przekraczające torebkę i naciekające okołonadnerczową tkankę tłuszczową (T3N0M0) lub zmiany mniejsze z pojedynczymi przerzutami do okolicznych węzłów (T1-2N1M0)
Zmiany przekraczające torebkę i naciekające okołonadnerczową tk. tłuszczową (T3N0M0) lub dające pojedyncze przerzuty do okolicznych węzłów lub naciekające okoliczne narządy (w tym nerkę) lub duże naczynia (nerkowe, żgd)(T1-2N1M0, T3-4N0M0)
IV Zmiany naciekające okoliczne narządy (w tym nerkę) lub duże naczynia (nerkowe, żgd) lub obecne przerzuty odległe (T1-4N0-1M1)
Przerzuty odległe (T1-4N0-1M1)
Mitotan bezpośredni efekt cytotoksyczny? Blok 11β-hydroksylazy? Rozbicie pierścieni cholesterolu?
Czynniki warunkujące dalsze rokowanie: doświadczenie operatora, radykalność resekcji, Ki67
Pacjenci niezakwalifikowani do operacji – zaawansowana choroba nowotworowa
• Etopozyd + Doksorubicyna + Cisplatyna + Mitotan• Streptozotocyna + Mitotan
•Konieczne monitorowanie stężenia mitotanu w trakcie intensywnego leczenia (docelowo 14mg/l)• W razie nieskuteczności leczenia kolejnego rzutu rozważyć odstawienie mitotanu?
GALLACTIC (2014) –badanie oceniające skuteczność antagonistów receptora IGF-1R dla cząsteczki IGF-2!
• Jak wcześniej rozpoznawać chorobę? • Jak długo stosować mitotan?• Czy wszyscy chorzy wymagają tego
obciążającego leczenia? • Jakie zestawy chemioterapeutyków stosować?• Jaka jest rola laparoskopii w leczeniu
chirurgicznym ACC?
Bibliografia• 1.) M.Fassnacht et al. Update in adrenocortical carcinoma. J Clin Endocrinol Metab.
2013 98(12):4551-4564• 2.) M. Fassnacht et al. Adrenocortical carcinoma – clinical update. J Clin Endocrinol
Metab. 2006 91(6):2027-2037• 3.) Lughezzani et al. The European Network for the Study of Adrenal Tumors staging
system is prognostically superior to the international union against cancer – staging system: A North American validation. EJC 2010(46):713-719
• 4.) S. Balasubramaniam et al. Practical Considerations in the Evaluation and Management of Adrenocortical Cancer. Seminars in Oncology 2010, vol 37(6):619-626
• 5.) J. Lafemina et al. Adrenocortical Carcinoma: Past, Present and Future. J. Surg. Oncol. 2012;106:586-594
• 6.) M. Papotti et al. The Weiss Score and Beyond – Histopathology for Adrenocortical Carcinoma. Horm Canc (2011) 2:333-340
• 7.) M. Papotti et al. Pathology of the Adrenal Cortex: a Reappraisal of the Past 25 Years Focusing on Adrenal Cortical Tumors. Endocr Pathol. Jan 2014
• 8.) D. Brix et al. Laparoscopic versus open adrenalectomy for adrenocortical carcinoma: surgical and oncologic outcome in 152 patients. Eur Urol 2010;58:609-15.
Dziękuję za uwagę
