İlkokul
2018 baskısı
Çocuk gribi aşısı: bilmeniz gere-kenler.
GRIP
Turkish version:Child flu vaccine:Primary school
Aşağıdakilerin grip aşısı olması tavsiye edilir:
• ilkokul çağındaki tüm çocuklar (aşı okulda yapılır).
• İskoçya’da 2 ila 5 yaş arasında olan ve henüz okula gitmeyen tüm çocuklar (aşı Aile Hekimliklerinde (GP) yapılır).
Grip son derece bulaşıcıdır ve ciddi olabilir. Sağlıklı çocuklar dahi grip nedeniyle ciddi şekilde hastalanabilir ve hastalığı ailelerine, arkadaşlarına ve çevrelerindeki diğer insanlara bulaştırabilir.
Her yıl grip aşısı olunması, şiddetli hastalığa sebep olabilecek, öngörülemeyen bir virüse karşı mevcut en iyi korumadır.
2 www.nhsinform.scot/childflu
Grip hakkında bilgiler• Grip son derece bulaşıcıdır ve ciddi olabilir.
• Sağlıklı çocuklar dahi grip nedeniyle ciddi şekilde hastalanabilir ve hastalığı ailelerine, arkadaşlarına ve çevrelerindeki diğer insanlara bulaştırabilir.
• Grip, hastaneye yatırılma ve hatta ölümle sonuçlanabilecek komplikasyonlara yol açabilir.
• İskoçya'da her yıl çocuklar grip veya gribin yol açtığı komplikasyonların tedavisi için hastaneye yatırılmaktadır.
Grip nedir? Grip bir virüstür. Çok hızlı bir şekilde yayılır ve hem çocuklara hem de yetişkinlere çok hızlı bir şekilde bulaşabilir. Ciddi olabilecek, hoş olmayan bir hastalığa sebep olur. Okulda olmaktan veya günlük faaliyetleri yapmaktansa çocukların günlerini yatakta hasta olarak geçirmesine yol açabilir.
Grip belirtileriÇocuklarda da yetişkinlerde görülen grip belirtilerinin aynısı görülür. Bu belirtiler normal soğuk algınlığından daha kötüdür ve aşağıdakileri içerir:
• burun tıkanıklığı, kuru öksürük ve boğaz ağrısı
• ateş ve titreme
• kas ve eklem ağrıları
• baş ağrısı
• aşırı yorgunluk.
Bu belirtiler, iki günden yedi güne kadar devam edebilir. Bazı çocuklarda bazen diğer belirgin belirtiler olmaksızın çok yüksek ateş görülebilir ve tedavi için hastaneye gitmeleri gerekebilir.
3
Grip çok ciddi olabilirGrip, bazı durumlarda komplikasyonlara yol açabilir. Bu, aşağıdakileri içerebilir:
• bronşit
• zatürre
• ağrılı orta kulak enfeksiyonu
• kusma
• ishal.
Sağlık sorunları olan çocukların (örneğin, astım, kalp, böbrek, karaciğer hastalığı, nörolojik hastalık, diyabet, immünosupresyon veya tam olarak çalışmayan dalak) gribe yakalanmaları daha da ciddi bir duruma sebep olabilir.
Grip, en kötü durumlarda sakatlığa ve hatta ölüme dahi yol açabilir.
Grip aşısı, çocuğunuzun gribe karşı korunmasına yardımcı olur ve çocuğunuzun virüsü başkalarına bulaştırma ihtimalini azaltır.
Grip nasıl yayılır? Grip virüsü, insanlar burunlarını ve ağızlarını kapamaksızın öksürdüklerinde ve hapşırdıklarında hava aracılığıyla yayılır. Bundan sonra, diğer insanlar da nefes yoluyla virüsü doğrudan içlerine çeker veya virüse, önce virüsün düştüğü yüzeylere, ondan sonra da kendi göz, burun ve ağızlarına dokunarak yakalanırlar.
Küçük çocuklar öksürdüklerinde veya hapşırdıklarında her zaman burunlarını veya ağızlarını kapatmadıklarından virüs, onlardan başkalarına çok hızlı bir şekilde yayılabilir. Küçük bir çocukla yakın temas içerisinde olan herkes örneğin, ellerini yıkamak gibi iyi kişisel hijyen uyguladıklarından emin olmalıdır.
4 www.nhsinform.scot/childflu
Grip aşısı Grip aşısı, gribe karşı mevcut en iyi koruma olan ağrısız bir burun spreyi şeklindedir.
Çocuğum ne zaman ve nerede aşı olacak?Grip aşısı, İskoçya'da ilkokul çağındaki tüm çocuklara devam ettikleri okulda Ekim ve Aralık ayları arasında sunulmaktadır.
Çocuğunuzun bir sağlık sorunu varsa, aşı ona da devam ettiği okulda yapılır ve bu durumda aşıyı artık Aile Hekiminizden (GP) almanıza gerek kalmaz.
Ortaokula devam eden çocuklar, şu anda bu programa dahil değildir. Çocuğunuz ortaokuldaysa ve bir sağlık sorunu varsa, aşıyı Aile Hekimine (GP) yaptırabilir.
Aşı nasıl yapılır? Grip aşısının çok küçük bir dozu her bir burun deliğinden nazal (burun) sprey olarak yapılır (aşağıya bakınız). Aşı, iğne şeklinde değildir. Aşı, hızlı ve ağrısızdır. Aşının buruna veya içe çekilmesi gerekmez. Çocuğunuz burnunda sadece çok az bir gıdıklanma hisseder.
Okulda çocuklara grip aşısının yapılışını gösteren bir film izleyin: www.nhsinform.scot/childflu#the-vaccine
5
Çocuğumun nazal (burun) spreyi almaması için herhangi bir sebep var mıdır? Nazal sprey aşısını almaları uygun olmayan çocuklar için aşının enjekte edilebilir alternatif bir formu vardır. Bu aşağıdaki kategorilere giren çocukları kapsar:
• organ nakli veya kanser gibi ciddi sağlık sorunlarından dolayı tedavi gördükleri için bağışıklık sistemi baskılanmış olan çocuklar
• şiddetli birincil bağışıklık sistemi yetmezliği gibi, bağışıklık sistemini etkileyen ciddi bir sağlık sorununa sahip olan çocuklar
• düzenli olarak yüksek dozda oral steroid alan çocuklar
• daha önce verilen aşı dozuna şiddetli reaksiyon göstermiş olan çocuklar
• salisilat tedavisi (aspirin) alan çocuklar.
Yumurta alerjisi olan çocuklar, daha önce yumurtalara karşı yoğun bakım tedavisi gerektiren bir reaksiyon göstermemiş oldukları müddetçe nazal spreyi güvenle alabilirler.
Nazal sprey aşısı, yüksek dozda içe çekilen steroidler alan şiddetli astım hastası çocuklar veya kendilerine yakın zaman önce oral steroidler reçetelenmiş olan çocuklar için uygun olmayabilir. Yerel NHS Kurulunuz (NHS Board) sizi bu konuda bilgilendirecektir.
Çocuğunuzun tüm ilaçlarını onay formunda listelediğinizden lütfen emin olun. Çocuğunuzun nazal spreyini alabileceğinden emin olmak için, aşı yapılmadan önce tüm onay formları okulun sağlık ekibi tarafından kontrol edilecektir.
Okulunuzun sağlık ekibi, çocuğunuzun sağlık sorununu daha iyi bir şekilde anlamak için sizinle iletişim kurabileceğinden lütfen onay formunda gün içinde erişilebilecek bir telefon numarası verdiğinizden emin olun.
6 www.nhsinform.scot/childflu
Nazal sprey aşısı, eser miktarda domuz jelatini içerir. Müslüman ve Yahudi topluluklar da dahil birçok inanç grubu jelatin içeren aşıların kullanımını onaylamıştır. Ancak, çocuğunuzun nazal sprey aşıyı olmasını isteyip istememek sizin seçiminizdir.
Nazal sprey aşı, çocuklarda iğneden çok daha fazla etkilidir. Çocuğunuzun nazal sprey aşıyı olmasını dini sebeplerden dolayı istemiyorsanız, onay formundaki kutucuğu işaretlemek suretiyle iğne alternatifini talep edebilirsiniz.
İlkokulun her yılında çocuğunuz için size bir onay formu gönderilecektir (çocuğunuza iğne alternatifi otomatik olarak sunulmayacaktır; her yıl kutucuğu işaretlemeniz gerekecektir).
Çocuğum aşı gününde hastaysa ne olacak?Çocuğunuz aşağıdaki durumlarda aşı olmamalıdır:
• çocuğunuz çok hastaysa (örneğin, ateş, ishal veya kusma varsa)
• çocuğunuzun astımı normalden daha kötüyse, yani daha fazla hırıltısı varsa ya da aşı olmadan önceki üç gün içinde nefes açıcılarını normalden daha fazla kullanmak zorunda kaldıysa.
Aksi takdirde, aşıyı ertelemek için hiçbir neden yoktur.
Çocuğum aşısını kaçırırsa ne olur?Çocuğunuz okuldaki aşısını kaçırırsa, aşıyı başka zaman olmakla ilgili yerel düzenlemeler hakkında bilgi edinmek için lütfen yerel NHS Kurulunuzla (NHS Board) iletişim kurun (ilişikteki mektupta yer alan numarayı kullanın).
Grip aşısı çocuğumun grip olmasına neden olabilir mi? Hayır, grip aşısı çocuğunuzun grip olmasına neden olmaz. Aşıdaki virüs, gribe sebep olmaması için zayıflatılmıştır. Çocuğunuzun gribe karşı bağışıklık kazanmasına yardımcı olur.
7
Grip aşısını olmamış çocuklar, grip aşısının yapıldığı odada bulunarak veya grip aşısını yeni olmuş bir çocukla temas ederek aşıdan gribe yakalanma riski altında değildir. Bu nedenle, aşı yapılırken veya yapıldıktan sonraki haftalarda çocukların okuldan uzak tutulması gerekmez. Buna tek istisna, bağışıklığı son derece baskılanmış (zayıf bağışıklık sistemi) olan çocuklar olabilir.
Çocuğumun ikinci bir doza ihtiyacı var mı? Hemen hemen tüm çocuklar sadece bir doz aşıya ihtiyaç duyar. Aşağıdaki kutucuklar, tamamen bağışıklık kazandıklarından emin olmak için çocukların hangi durumlarda ikinci doza ihtiyaçları olacağını göstermektedir (ilk dozdan dört hafta sonra uygulanır).
İkinci doz sadece aşağıdaki durumlarda gerekir:
Yerel düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olmak için lütfen (ekli mektuptaki numaradan) yerel NHS Kurulunuzla (NHS Board) iletişim kurun.
Aşının yan etkileri var mı? Her ilaç için geçerli olduğu gibi nazal sprey aşıdan kaynaklanan yan etkilerin görülmesi mümkündür ancak bunlar genellikle hafiftir ve baş ağrısı ile kas ağrılarını içerebilir. Her çocukta görülmemekle birlikte bazı çocuklarda burun akıntısı veya burun tıkanıklığı görülebilir. Nazal sprey aşısı olunduktan sonra daha az yaygın olarak görülen yan etkilere burun kanaması dahildir.
Çocuğunuz 9 yaşından küçükse
+ Bir sağlık sorunu varsa + İlk defa grip aşısı
oluyorsa
ya da Çocuğunuz 9 yaşından
küçükse + Aşıyı iğne şeklinde olduysa+ İlk defa grip aşısı oluyorsa
8 www.nhsinform.scot/childflu
Kapsamlı hasta bilgilendirme formuna bağlantı için www.nhsinform.scot/childflu adresini ziyaret edin.
Aşı güvenli midir? Bütün ilaçlar (aşılar dahil), kullanılmalarına izin verilmeden önce güvenlilik ve etkililik açısından test edilir. Aşılar kullanılmaya başlandıktan sonra güvenlilikleri izlenmeye devam edilir.
Nazal sprey grip aşısı, yıllardır başarılı ve güvenli bir şekilde kullanılmaktadır ve geçtiğimiz beş yıl içerisinde Birleşik Krallık’ta çocuklara milyonlarca doz aşı yapılmıştır.
Çocuğum ömrü boyunca korunacak mı?Hayır, çocuğunuzun grip aşısını her yıl olması gerekecektir. Grip virüsleri sürekli değişmektedir ve gribe karşı en iyi korumanın sağlanması için her yıl farklı bir aşının yapılması gerekmektedir. Grip aşısının her yıl sonbahar ve kış mevsiminde sunulmasının sebebi budur.
Aşı ne kadar etkilidir?Grip aşısı, çocukların çoğunu aşılarını olduktan sonra 10 ila 14 gün içerisinde korumaya başlamalıdır.
Yılda bir defa yapılan aşı, her kış ortaya çıkan en yaygın grip virüsü türlerine karşı koruma sağlar.
Son birkaç yılda nazal sprey grip aşısı, küçük çocukları gripten koruma konusunda çok işe yaramıştır. Grip aşısı, ayrıca çocuğunuzun virüsü başkalarına bulaştırma ihtimalini azaltır.
9
Fikrimi değiştirirsem ne olur? Fikrinizi değiştirirseniz, ilişikteki mektupta yer alan numaradan yerel NHS Kurulunuzla (NHS Board) iletişim kurun. Onayınızı geri çekmek için yerel NHS Kurulunuza yazmanız gerekecektir. Onay vermek için yeni bir onay formu doldurmanız gerekecektir.
Nereden daha fazla bilgi alabilirim?Daha fazla bilgi için www.nhsinform.scot/childflu adresini ziyaret edebilirsiniz.
Aynı zamanda, okulunuzun sağlık ekibi, sağlık ocağı hemşiresi veya Aile Hekimi (GP) ile görüşebilir veya NHS inform (bilgilendirme) yardım hattını 0800 22 44 88 numaralı telefondan arayabilirsiniz (metinli telefon 18001 0800 22 44 88). Yardım hattı her gün hizmet verir ve aynı zamanda tercümanlık hizmeti de sunar.
10 www.nhsinform.scot/childflu
Bu kaynak ayrıca talep üzerine aşağıdaki biçimlerde de sunulabilir:
www.nhsinform.scot/childflu – Bu broşüre diğer dillerde erişmek için Further Informtion (Daha Fazla Bilgi) düğmesine tıklayın.
0131 314 5300
çeviriler braille işaret dili
braille alfabesikolay okuma ses büyük baskı
Lütfen çocukların başka diller konuşan ebeveynlerinin bu alternatif formatlara nereden erişebileceklerini bildiğinden emin olun.
Cantonese
Polish
Urdu
Bu broşür Arapça, Bengalce, Bulgarca, Fransızca, Galce, Geleneksel Çince (Kanton Çincesi), Hintçe, İspanyolca, İtalyanca, Kürtçe (Kurmançça), Kürtçe (Soranice), Lehçe, Letonca, Litvanyaca, Macarca, Malayalam, Mandinka, Modern Çince (Resmi Çince), Pencapça, Portekizce, Romanca, Rumence, Rusça, Slovakça, Türkçe, Urduca ve Wolof dillerinde sunulmuştur.
Kişisel sağlık bilgilerinizin erişim ve kullanımıyla ilgili haklarınız vardır. Haklarınız ya da NHS’nin kişisel bilgilerinizi Genel Veri Koruma Yönetmeliğine uygun şekilde nasıl kullandığı hakkında daha fazla bilgi için NHS inform (bilgilendirme) yardım hattını 0800 22 44 88 numaralı telefondan (metinli telefon 18001 0800 22 44 88) ücretsiz olarak arayabilir ve bir sağlık danışmanıyla görüşmek isteyebilirsiniz ya da bunun için şu internet adresini kullanabilirsiniz: www.nhsinform.scot/confidentiality
11
www.nhsinform.scot/childflu 6455
6/2
018
ALT
7/20
18 ©
NH
S H
ealth
Sco
tland
201
8
Ne zaman aşı yaptırmalı?
Korunma sağlanan hastalıklar Yapılan aşı
8 haftalık • Difteri, tetanos, pertussis (boğmaca), çocuk felci, Haemophilus influenza tip b (Hib) ve hepatit B (HepB)
• Six-in-one (DTaP/IPV/Hib/HepB)
• Pnömokok hastalık • Pneumococcal
• Rotavirus • Rotavirus
• Meningokokal grup B (MenB) • MenB
12 haftalık • Difteri, tetanos, boğmaca, çocuk felci, Hib ve HepB
• Six-in-one (DTaP/IPV/Hib/HepB)
• Rotavirus • Rotavirus
16 haftalık • Difteri, tetanos, boğmaca, çocuk felci, Hib ve HepB
• Six-in-one (DTaP/IPV/Hib/HepB)
• Pnömokok hastalık • Pneumococcal
• MenB • MenB
12 aylık ila 13 aylık arasında - ilk yaş gününden itibaren bir ay içerisinde
• Hib ve meningokokal grup C • Hib/MenC
• Pnömokok hastalık • Pneumococcal
• Kızamık, kabakulak ve kızamıkçık • MMR
• MenB • MenB
2 yaşından ilkokulun sonuna kadar her yıl
• Grip • Flu
3 yıl 4 aylıkken ya da bundan kısa bir süre sonra
• Difteri, tetanos, boğmaca ve çocuk felci • Four-in-one (DTaP/IPV)
• Kızamık, kabakulak ve kızamıkçık • MMR (önce ilk dozun yapıldığını teyit edin)
11 ila 13 yaş arasındaki kızlar
• İnsan papilloma virüsü (HPV) tip 16 ve 18’in sebep olduğu rahim ağzı kanseri
• HPV
14 yaş civarında • Tetanos, difteri ve çocuk felci • Td/lPV ve MMR durumunu kontrol edin
• Meningokokal gruplar ACWY • MenACWY
