Download - Karayolu Ulaşım Güvenliğinde Risk Yönetimi
Berk ÜSTÜNDAĞİstanbul Teknik Ü[email protected]
Şekil 1. 1990-2010 yılları arasında trafikteki araç sayıları ve 2013-2023 aralığındaki gelişim beklenti trendi
Şekil 2. 1990-2010 yılları arasında Türkiye karayollarında taşıt başına kaza oranı
Şekil 3. 1990-2010 yılları arasında yıllık trafik kazası sonucu ölüm miktarları
Şekil 4. Amerika Birleşik Devletlerinde 1900 yılından beri karayollarında nüfus başına yıllık ölümlü kaza oranı
Şekil 5. ABD ve Türkiye’de 100.000araç başına yıllık trafik kazası sonucu ölüm miktarı
Şekil 6. 1990-2010 yılları arasında Türkiye’de trafik kazası sonucu yaralanma miktarları
Ülke
1 Milyar km-araç başına otoyollarda ölüm sayısı
1 Milyar km-araç başına otoyol dışındaki yollarda ölüm sayısı
ABD 5,2 10,7Japonya 4 11,9Avr.Birliği 4,4 13,8
Tablo 1. AB, ABD ve Japonya’da otoyollarda ve otoyol dışı yollarda alınan yol başına ölüm sayısı
Risk Indices
tim e(day)
0-1-2-3-4-5-6-7-8
storm risk
now
Risk izleme nedir ? Tahmin ve geçmiş bilgisirisk izleme ile anlam kazanırKarar riskin değişimine göre verilmelidir.
Karar Destek Sistemi ile Yönetim Başarımı
t (yıl)
Müdahalekapasitesi(%LR)
Kar
fır
tına
sı
Don
Yen
i Yön
etic
i
Yan
gınl
ı Kaz
a
Dep
rem
Yen
i Yön
etic
i
Yol
çal
ışm
ası KDS ile
sürdürülebilirbilgi
mevcut yönetişim
Köp
rü ç
alış
mas
ı
1 2 3
Doy
ma
Yatırımetkinliği
Risk nasıl izlenir ?
Maruz kalınabilecek riskleryerlere göre analiz edilirve bunlara duyarlı işaretçi Parametreler belirlenir
Geçmiş verive olay bilgilerinegöre değerlendiren birsistem kuruluru
Karar vericiler içintahminleri ve geçmişverileri bölgelere göreolay riskine dönüştürenarayüz kullanılır
İşaretSınıflandırma
ÖrüntüTanıma
İmza Tanıma
Zaman serisi analizi
VeriMadenciliği V
ER
İ FÜ
ZY
ON
U
GörselEndeks
KararDestek Sistemi
Veri İşleme Şeması
Olaylar
Ölç
ümle
r
Risk nasıl Belirlenir?
Risk İzlemenin Kullanımı
YeniOlay bilgileri
Canlı ölçüm:Mevcut zaman penceri verileri
Geçmiş verisi(ölçümler ve olaylar)
Aktarılan veriler/Paylaşılan ölçümler
Risk BelirlemeMotoru
Kullanıcı Arayüzü
Karar Destek Sistemi
Olay öncesi işaret imzasıBu ilişkiyi yönetici değil teknik araç kurmalıYönetici sadece çıktıları karar vermede kullanmalı
Radar interferometrisiile yüzey deformasyonlarınınalgılanması
Acil Durum/Afet Yönetiminde Veri Aktarım Biçemleri
Ürün değil! süreçler, protokoller ve kayıt formatları standart olmalıdır
Farklı tipte uygulamaları standart protokol ve süreçler üzerindeVeri alış-verişini sağlayacak bir meta-format olmalı ve farklıSistemlerin merkez üzerinden (switcher) yönlenebilmesini
Şekil 7. Tokyo Trafik Kontrol Merkezi’nde ulaşım ağı izleme sisteminden bir görüntü
Gerçek zamanlı verinin noktalardan model ile alana yaygınlaştırılması ve katmanlandırılması
Şekil 8. Ulaşımda risk yönetim için gerçek zamanlı bir veri-bilgi dönüşüm şeması
• Karayolu ulaşımının mümkün olduğunca diğer ulaşım yöntemlerine sevk edilmesinin ve karayolu ulaşım ağının kapasite artışı tercih edilmekle birlikte önümüzdeki 10 yıl için ekonomik ve fiziki kısıtları da bulunmaktadır. Karayolu ulaşım güvenliği için risk yönetiminin başlatılması, anlık olay yönetiminden yıllara sair planlamaya kadar bütünsel bir yönetişim sağlanması gerekir.
• Ulaşım güvenliği için veri füzyon sistemi, bölgesel ve merkezi komuta kontrol ve karar destek sistemlerinin kurulması, afet ve acil durum yönetim merkezleri ile entegrasyonun sağlanması gerekir,
• Acil durum yönetiminin kriz ve afet yönetimini de farklı çalışma kipleri ile içinde barındıran tümleşik bölgesel güvenlik yönetim merkezlerinin oluşturulmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Sonuç:
• Uydu, İHA, aktif/pasif taşıt içi ölçümler dahil olmak üzere karayolu ulaşım güvenliğinde ve kapasite yönetiminde etkin olabilecek tüm ölçümlerin sayısal ortamda veri füzyon mekanizmasına katılması önerilir
• verinin kullanılabilir bilgiye dönüşmesinde füzyon modellerinin geliştirilmesi ve sınanması gereklidir
• Ulaşım güvenliğinde risk yönetimi, değişen yol kusur ve koşulları, yatırım planlaması, dinamik akış yönetimi, sürücü kusurlarına caydırıcılık ve kaza harici sürücü risklerinin teşhisi dahil bir bütün olarak ele alınmalıdır.
• Bu yönde sağlanabilecek her %5’lik fayda her yıl istatistiki açıdan yaklaşık en az 10.000 kişinin daha az yaralanması, 200 kişinin daha az ölmesi anlamına gelmektedir.
