Download - Gezichten van Het GielsBos 2012
1
gezichtenvan hetgielsbos
jaarverslag 2012
2012
1 januari 2012:Komst van twee paarden op boer-derij Kondigen samenwerKing met vzw de as aan. Bewoners rijden weer paard in Het GielsBos!
27 maart 2012: vernieuwend woonconcept FLeXwonen boven doopvont.Flexibele en aanpasbare inrichting van individuele bewonerskamer behoort in toekomst tot mogelijkheden.
29 februari 2012: uitroL van modeL van individueLe ondersteuningspLanning. Participatie en betrokkenheid van ouders als partners in zorgplanning van bewoners voort-aan een feit.
19 april 2012: Het gieLsbos in de ban van de eerste steen. Onder enorme belangstelling van bewo-ners en medewerkers, leggen Vlaams minister Jo Vandeurzen en gedeputeerde Marc Wellens de eerste steen voor de fundamenten van de eerste zeven wonin-gen. Startschot van wat voor Het GielsBos het grootste project van de 21e eeuw zal worden, het Masterplan Wonen.
uit diaLoogcaFé met “babbeLtaFeLs” groeit nieuwe Hedendaagse en gedragen missie. Houvast en toetssteen voor nieuwe projecten rond de bestaansredenen van Het GielsBos.
cijFers, tabeLLen, vergeLijKingen, waarderingen, inscHattingen…Diepgaande voorbereidende studies en analyses voor renova-tie van dienstengebouw (centrale keuken en wasserij) en behandel-gebouw (zwembaden en sporthal).
naar een geïntegreerd dossierbeHeer.Een jaar vol opleiding in ORBIS-dossier.
2013
1 oktober 2012: uitvoering nieuw sociaaL aKKoord. Aangepast middagmaaltijduur en activiteitenaanbod als hefboom voor realisatie van gezonder en comfortabeler dag- en nachtritme voor bewoners.
13 december 2012: aLgemene vergadering: wisseL van de wacHt.Marc Wellens - voorzitter van de vzw - draagt vaandel over aan nieuw gedeputeerde voor welzijn Peter Bellens.
24 december 2012:basis voor Financiering Fase 2, 3 en 4 van masterpLan wonen. VIPA verklaart aanvraagdos-sier voor financiering ontvankelijk.
20 september 2012: verbreding van ons aanbod. Engagement tot fusie tussen Het GielsBos en ’t Margrietje als ant-woord op nieuwe uitdagingen en ontwikkelingen in de sector: ruimer aanbod aan grotere doel-groep.
oktober en november 2012: bijzonder woonoverLeg op paviLjoen egeL rond FLeXwonen.Verfijning ontwerp indivi-duele kamer met optimaal comfort als streefdoel, vanaf 2014.
17 december 2012:stedenbouwKundige vergunningvoor bouw van fase 2, 3 en 4 van Masterplan Wonen is principieel aanvaard.
beKracHtiging van spLitsing vzw gouverneur Kinsbergen. Vanaf 1 januari 2013 vaart Het GielsBos, als onafhan-kelijke vzw, een autonome koers.
naar een geïntegreerd dossierbeHeer.Een jaar vol opleiding in ORBIS-dossier.
beste lezer,
ben jij goed in inschatten? Heb je enig idee hoe vaak we in 2012 in Het Gielsbos het woord “verandering” over de lippen lieten gaan? Wij heb-ben het alvast niet geteld. Wat we wel zeker weten, is dat veranderen, opstarten, aanvangen, hervormen … op alle domeinen binnen de organisatie aan de orde was. soms stond het einddoel van bij het begin scherp gefor-muleerd, soms ontdekten we gaandeweg de weg om te gaan.
Alle geplande veranderingen dienen slechts één enkele intentie: “volwas-senen en kinderen met een beperking een veilige en geborgen thuis bieden in Het GielsBos”. Deze intentie, gefor-muleerd in de nieuwe missie van Het GielsBos, zal ons de volgende jaren helpen een organisatie uit te bouwen die de toekomst van alle bewoners en medewerkers garandeert. Kortom: Het GielsBos, gedreven door buitengewone mensen.
Wereldwijd kondigt 2013 zich aan als een jaar van besparingen en bezuini-gingen. Ook wij moeten nauwlettend de rentabiliteit van onze organisatie in het oog te houden. Waar we echter
nooit op zullen besparen is menselijke verbondenheid. Want voor ons zijn hartelijkheid en oprechte menselijke vriendschappen geen luxeartikelen, maar eerste levensbehoeften. De verha-len uit het jaarverslag vertellen je hoe mooi oudere en jonge bewoners zich verbinden, hoe studenten een blijvend contact met bewoners koesteren, of hoe medewerkers een bewoner een aparte plaats geven in hun hart, …
Stuk voor stuk werden deze verhalen aangedragen door medewerkers, die vonden dat deze gezichten een plekje in het jaarverslag van 2012 verdienden.Laat je inspireren.
Pol Vanden Weygaert Algemeen directeur
Guy BruyninckxDirecteur zorg
Bruno StappaertsFinancieel directeur
gezichtenvan het
gielsbos
danny is de jongste van de drie gebroeders Wuyts die Het Gielsbos rijk is. alle drie hebben ze een sterk karak-ter, en een willetje waar je niet omheen kan. danny is heel betrokken met de bui-tenwereld. Hij houdt van sociale contacten, maar is toch pas écht op zijn gemak in zijn vertrouwde omgeving van vos 4. daar heeft hij zijn eigen plekje, voelt hij zich volledig aanvaard zoals hij is.
Eén van de karakteristieken die kenmerkend zijn voor Danny, is dat hij volledig opgaat in de emotie van het moment, en daar soms ook in vast komt te zitten. Dan heeft hij het moeilijk om een overgang te maken naar een nieuwe situatie, of bv. om in te gaan op een voorstel om een uitstap te maken. Om te voorkomen dat hij al op voorhand spanning opbouwt omwille van een aan-komende activiteit, worden weinig vaste activiteiten ingepland, en gebeurt er veel onaangekondigd.
danny
Eén van de mensen die Danny vaak als een vingerknip uit een dergelijke blokkade kan doen vrijkomen, is stafme-dewerker Hilde. Zij is verantwoordelijk voor de rondleiding van bezoekers, en stapt dan vaak spontaan naar Vos om deze bezoekers aan den lijve te laten kennismaken met de werking van Het GielsBos in de woningen.
Zodra Hilde binnenkomt in Vos 4, biedt Danny zich meestal aan om de rondleiding in de woning op zich te nemen. Met zijn gekende enthousiasme toont hij zijn kamer, de badkamer, stelt hij medewerkers voor, en geniet met volle teugen van de belangstelling.
Het gebeurt ook wel eens dat Danny weigert om mee te werken. Hilde weet dan precies hoe laat het is, en laat hem rustig in zijn eigenheid. Vaker wel dan niet, voelt hij aan dat Hilde hem altijd
nog een kans zal geven, en besluit hij toch nog deel te nemen.
Voor Hilde is Danny’s medewerking de mooiste illustratie om aan bezoekers te tonen hoe belangrijk het is om aandacht te hebben voor de mogelijkheden van mensen met een beperking, eerder dan voor wat ze níet kunnen.
Danny laat ook een blijvende indruk achter bij bezoekers, in het bijzonder bij studenten. Hij maakt met iedereen een praatje en vraagt hun naam. Zijn gezicht vergeet je niet snel, zijn open blik con-fronteert bezoekers met een mens, niet zo maar een anonieme bewoner. Kortom: PR is hem op het lijf geschre-ven. Met al zijn sterktes en zwakheden biedt Danny aan Hilde telkens een gele-genheid om te tonen hoe kwaliteit van leven voor al onze bewoners schuilt in de kleine dingen.
PR-assistent
6 | jaarverslag 2012
“voor mij is danny’s assistentie een echte ontdekking, zowel van zijn mogelijkheden, als van de gelegenheid om hem een werkerva-ring te bieden zonder dat hij zijn vertrouwde vos 4 moet verlaten. Hij doet telkens weer zo hard zijn best, het is ontroerend.” - Hilde
personen met Gedragsmoeilijkheden), de eerste stappen om aan de slag te gaan met de technieken van Gerrit Vig-nero.
In een notendop: Nicole sprak vier afzonderlijke momenten af met de woongroep om video-observaties te doen. Uit deze urenlange opnamen selecteerde Marij fragmenten die dan vervolgens aan het voltallige team van Egel 5 werden getoond, om zo ontdek-kend te leren kijken naar Isabelle. Al
gauw viel op dat wat je ziet dikwijls verschilt van hoe je het interpreteert. Dit kan heel confronterend en verfris-send zijn voor begeleiders.
Aan het einde van deze vergadering werden geen grootse conclusies gefor-muleerd, ieder van de begeleiders ging aan de slag met persoonlijke acties, naar aanleiding van wat ze gezien hadden.
Iedereen kon het een beetje laten bezinken, maar wat opviel is dat de begeleiders stuk voor stuk met andere ogen naar Isabelle begonnen te kijken. De videobeelden hebben hen een ander, vollediger beeld van Isabelle gegeven. Door de positieve benadering van de techniek van Vignero vonden ze nieuwe energie om begrip te tonen voor pro-bleemgedrag, en Isabelle meer positieve aandacht te geven alvorens dergelijk gedrag zich stelt. Met andere woorden: ze keken niet alleen met een frisse blik naar Isabelle, ook naar hun eigen hande-len en omgang met Isabelle.
De aanpak biedt geen magische oplossingen: wel heeft de toepassing van Vignero’s techniek aan dit team een opkikker gegeven, een nieuw begin in een proces dat nooit af zal zijn. De posi-tieve effecten van deze benadering, van het ‘ontdekkend kijken’, zijn vandaag dagelijks voelbaar in Egel 5.
isabelle woont al 33 jaar in Het Gielsbos. altijd werd ze ervaren als iemand die moei-lijk te doorgronden is, waar je weinig zicht op krijgt, die je niet zomaar kan lezen. als karaktertrek is dat niet zo buitengewoon. toch kun-nen we vandaag niet zonder trots melden dat we isabelle nu een beetje beter kennen. Ze is een fiere dame, die opfleurt als ze in veilige han-den is, en die flink haar plan kan trekken.
Isabelle beschikt niet over verbale communicatie. Bovendien vertoont ze opvallend weinig mimiek, waar je emoties van zou kunnen aflezen. Haar gedrag is dus de enige indicatie van haar gemoedstoestand. En net dat gedrag bleek bij Isabelle vaak moeilijk te begrijpen. Vandaar dat Isabelle’s ABO (Aandachts Bewoner Opvoeder) ging aankloppen bij Marij, de psychologe van Egel. Ze wilde graag een inspan-ning leveren om Isabelle beter te leren begrijpen. Meteen ondernam Marij in samenwerking met Nicole van de afde-ling OOg (Opvang en Ondersteuning van
isabelleeen ondooRgRondelijke dame?
| 7
“Het gebruiken van de methode van Gerrit vignero heeft ons nieuwe inzichten gegeven. dit draagt bij tot de levenskwaliteit van isabelle. daarom was het voor ons dit jaar iets om zeker niet te vergeten.” - marij
annemie
en haaR babbelende knieannemie is een vrolijke ver-schijning. met heel haar lichaam toont ze dat ze blij is om je te zien. in één oog-opslag zie je dat ze even nadenkt, of dat ze zoekt naar manieren om zich uit te druk-ken. Het is dus niet toevallig dat de werkgroep micro-elek-tronica al jarenlang met annemie samenwerkt om haar te ondersteunen in haar communicatie.
Deze werkgroep is al jaren actief in Het GielsBos, maar zelden komt ze op de voorgrond. Ze gaan bescheiden te werk, maar hun inspanningen zijn grensverleggend. Ze gaan op zoek naar de nieuwste technologieën, denken na over toepassingen voor onze doelgroep, en wisselen informatie uit. Het voorbije jaar gingen ze bijvoorbeeld aan de slag met een proefproject met iPads, dat op veel enthousiasme onthaald werd op de woongroepen.
Het verhaal van Annemie gaat al terug tot 1988. Toen bleek dat zij haar rechterknie het beste kan controleren, dus dat deze knie de sleutel zou kunnen worden in verdere communicatieont-wikkeling. Jarenlang naarstig oefenen en onderzoeken in de werkgroep leidde er in 2002 al toe dat Annemie de trotse eigenaar werd van een spraakcomputer. Met een klikcontact op de knie slaagt
ze erin picto’s aan te duiden en zo te vertellen over haar uitstapjes naar huis, over de familie die ze ontmoet heeft en het lekkers dat ze gegeten heeft. Haar contact met de buitenwereld is er sinds-dien alleen maar op vooruit gegaan. Annemie blijft ook op de hoogte van de actualiteit: minstens één keer per week bekijkt ze in groep het (wereld)nieuws op de computer, waarbij zij met haar knie op tijd en stond doorklikt naar het volgende artikel.
In de woongroep wordt niet dage-lijks met de spraakcomputer gewerkt: de begeleiders kennen Annemie goed genoeg om haar expressieve ogen te lezen. Maar Annemie heeft de smaak te pakken. Zij kijkt uit naar de komst van de nieuwe computer in Merel: de mogelijkheden van die machine zijn voor haar eindeloos. Met haar voorkeur voor moderne technologie kan ze nauwelijks wachten om aan de slag te gaan met dit nieuwe speelgoed.
“de werkgroep verricht jaar na jaar werk achter de schermen. met annemie willen we illustreren hoe ver we willen en kunnen gaan in de ondersteuning van iedere bewoner in zijn of haar mogelijk-heden.” - jos
8 | jaarverslag 2012
lea en elodie
oud en jong zij aan zijmeid. De begeleiders van Langoor 1 stonden er bij en keken er naar: voor hun ogen ontstond een prachtige zorgende relatie. Lea vertroetelde Elodie, nam haar op de schoot, hielp haar waar ze kon. ‘Natuurlijk moedigden we dit aan,’ getuigt Gerd. ‘Hoe kan je ook anders als je zoiets moois ziet gebeuren.’
Tenslotte betekende de komst van zo’n jeugdig meisje ook veranderingen voor de hele groep: Langoor 1 werd plots opgeschrikt door piepend speelgoed en andere geluidjes die voor een kind als Elodie net heel stimulerend werken. Dat zorgde voor nieuwe uitdagingen, en ook voor nieuwe energie in de woongroep.
Nieuwe dingen werden uitgeprobeerd, en andere bewoners ontwikkelden samen met Elodie nieuwe interesses.
lea kan je met één woord beschrijven: een moeder-kloek. een kloek met pit. Ze weet wat ze wil: bovenal haar geliefde medebewoners rondom haar verzameld zien. Zodat ze voor hen kan zor-gen.
elodie heeft een even sterk karakter als haar ‘woon-groep-moeke’ lea. met haar elf levensjaren is ze in volle groei, en ze heeft nog heel wat te verkennen in de wereld.
vijftig jaar leeftijdsverschil, is dat wel een goed idee in één woongroep?
Toen Elodie enkele jaren geleden haar intrede deed bij Langoor 1 is die vraag wel eens ter sprake gekomen. Toch bleek al snel dat jong bloed alleen maar een verrijking was voor de dynamiek in de groep. Lea aarzelde geen seconde en ontfermde zich meteen over de kleine
Vandaag beschouwt Langoor 1 zich niet als een doorsnee verzorgingsgroep: ‘We zijn heel heterogeen samengesteld. Sommigen zijn mobiel, anderen hebben hier hulp bij nodig. De ene kan zich ver-baal uiten, de andere moet zich zonder taal uitdrukken. En zo hebben we ook oudere en jongere bewoners. Zowel het team van Langoor 1 als de bewoners ervaren dit als iets verrijkends,’ vertelt Gerd.
Elodie geniet dagelijks van haar status als ‘benjamin’, en zet grootse stappen in haar ontwikkeling onder het wakend oog van Lea.
En Lea? ‘Lea zou Elodie niet meer kunnen missen. Haar oogappel is haar te dierbaar geworden. Niemand van ons zou het over het hart krijgen ze nog van elkaar te scheiden.’
| 9
“verbondenheid is een gevoel dat we altijd nastreven voor onze bewoners, maar niet zo eenvoudig te realiseren is. Zoiets vanzelf tot stand zien komen, is van een zeld-zame schoonheid. We doen alles wat we kunnen om dit te onder-steunen.” - Gerd
En eens hij, enkel met een zadeldoek en singel, op de rug van Alina zit, zie je iets wonderlijks gebeuren: de ritmi-sche bewegingen doen zijn gespannen houding verzachten, de schouders zak-ken, de spanning glijdt van hem af. Over een voltreffer gesproken: voor Guy zijn deze paarden meer dan de gedroomde vrijetijdsbesteding. Ze betekenen een onbeschrijflijke toegevoegde waarde.
te evalueren. Iedereen was het roerend eens: dit was zowel voor de mensen van De As als Het GielsBos een voltreffer.
Ondertussen plukten bewoners als Guy de vruchten. Regelmatig paardrij-den heeft op Guy een verbazingwekkend ontspannend effect. Als je weet dat Guy iemand is die spanning opstapelt, en zo gezondheidsproblemen ontwikkelt, is ontspanning geen evidentie. Maar te paard kan Guy zich zowel mentaal als fysiek ontspannen.
Begeleider Wim heeft intensief met Guy en de paarden gewerkt. Hij vertelt: ‘Voorheen probeerden we wel vaker om een uitstap naar een manege te regelen voor Guy. Daar kwam heel wat voorbe-reiding bij kijken, om dan vaak vast te stellen dat de hele onderneming voor Guy te veel was, en leidde tot onvoor-spelbaar gedrag. Vandaag valt die struikelblok weg: geen bindende afspra-ken, geen busrit, geen druk. Guy kan gaan paardrijden zonder stress.’
Hij geniet ten volle van de aanwezig-heid van de dieren. Zelfs gewoon naar hen kijken, vindt Guy al een cadeau.
guy
Guy is niet in twee woor-den te vatten. deze potige veertiger laat zichzelf niet makkelijk kennen, maar één ding staat al jaar en dag buiten kijf: Guy houdt van paardrijden.
Wat een hoopvol nieuws voor Guy: de komst van het paardenduo Wanda en Alina op de boerderij. Sinds januari 2012 zijn deze edele dieren thuis op Het GielsBos. Ze kwamen hier terecht na een vraag tot intensieve samenwer-king van vzw De As. Deze vzw werkte al langer met paarden en mensen met een beperking, maar was op zoek naar een nieuw onderkomen voor de dieren. Het GielsBos verwelkomde Wanda en Alina, werkte een samenwerkingsovereen-komst uit met De As, en het proefproject kon beginnen.
Stap voor stap vonden meer en meer bewoners hun weg naar het ruiterschap.
In september zaten de directies van beide organisaties samen om het project
een geboRen RuiteR
10 | jaarverslag 2012
“We hebben dit jaar met veel medewerkers hard gewerkt om het paardenproject op te star-ten en in goede banen te leiden. Guy’s ervaringen maken dit alles de moeite waard. een warme dankjewel aan iedereen die hier-toe heeft bijgedragen!” - Waut
vos 2
blikt dit team vandaag terug op de voorbije maanden als een ronduit positieve evolutie. ‘Hadden we geweten hoeveel voordelen deze nieuwe regeling voor onze bewoners met zich zou meebrengen, we zouden het al twee jaar eerder doorgevoerd hebben!’
Hoe hebben zij dit dan aangepakt? Eerst en vooral besliste het team te gaan wer-ken met een dagdienst. Dit betekent dat één medewerker ’s morgens pas om 8u30 begint i.p.v. om 7u30, en ook pas stopt om 16u30. De cruciale afspraak bij deze dagdienst bleek dat deze persoon zich tij-dens dat ene uurtje na 15u30, wanneer de andere ‘vroegen’ naar huis gaan, enkel en alleen met de bewoners mag bezighouden. Geen administratie, geen uitladen van de karren: puur ‘quality time’. Al gauw keek niemand nog tegen de dagdienst op.
Natuurlijk deed Vos 2 meer dan enkel dagdiensten invoeren: ze maakte ook per bewoner fiches met lievelingsactiviteiten en voorkeuren, zodat de dagdienst voor inspiratie hier naar kon teruggrijpen om
samen iets leuks te doen. Ze maakten nieuwe taakverdelingen en afspraken om het ritme en de rust in de groep te bewa-ken. Kleine ingrepen, maar achteraf is iedereen unaniem over de heilzame effec-ten.
De dames van Vos 2 vinden het best confronterend om terug te blikken op hun oorspronkelijke reacties. ‘We waren vooral bezorgd om ons thuisfront. Maar ook daar zien we nu alleen maar voordelen. Nie-mand van ons wil nog terug. Alles verloopt rustiger, we zijn minder gejaagd, we zien dat onze bewoners er wel bij varen. We stellen vast dat we ons blindstaarden op de mogelijke problemen, terwijl we nu zien dat problemen er zijn om opgelost te worden. En dat het nieuwe dagritme echt werkt. Het wekt vertrouwen bij iedereen en dat voel je in alles. We zijn enorm trots op al het werk dat we verricht hebben en de resultaten die we er nu van oogsten. De huiselijkheid die we hebben bereikt in Vos 2 willen we nu boven alles bewaren.’
Het team van vos 2 bestaat uit een groep jonge moeders. dat leidt tot vlotte contac-ten, herkenbare situaties en veel gespreksstof. maar is het ook de ideale werksfeer? als alle teamleden een gelijk-aardige thuissituatie hebben, willen ze dan niet allemaal dezelfde thuisbelangen ver-dedigen? is dat niet moeilijk om afspraken te maken? vos 2 bewees het tegendeel.
In 2012 werd van de woongroepen in Het GielsBos best wel wat inspanningen gevraagd op organisatorisch vlak. Een nieuw sociaal akkoord betekende voor hen concreet dat de middag- en avondmaal-tijd een half uurtje later geserveerd zou worden, om zo plaats te maken voor een extra dagdeel. Op deze manier moest voor onze bewoners een gezonder dagritme tot stand komen, met meer gelegenheid tot activiteit tussen de maaltijden. Net zoals vele medewerkers keek het team van Vos 2 niet bepaald halsreikend uit naar deze veranderingen. Andere uurroosters zou ook de nodige aanpassingen op het thuisfront met zich meebrengen, en daar zaten deze jonge moeders niet op te wachten. Iedere ouder weet dat de balans privé/werk vaak een moeilijke evenwichtsoefening is. Toch
een team in volle bloei
| 11
“ik ben héél trots op mijn team. Zonder hen zakt alles als een kaartenhuisje in elkaar. alles is bespreekbaar omdat we met open vizier met elkaar communiceren. Zo komt ieder van ons met plezier werken.” - joke
anass
in mei 2012 mochten we anass verwelkomen in Het Giels-bos. merel 3 is sindsdien zijn thuis. tijdens de gesprek-ken die aan zijn opname vooraf gingen, was anass’ moeder meteen enthousiast over de aanwezigheid van een dramuda-team binnen onze werking. deze moeder kent haar pappenheimer, want als er één bewoner is die helemaal mee is met de opvoeringen van drama, is het anass wel.
acteuR in woRdingDraMuDa, kort voor Drama, Muziek en
Dans, neemt al langer een belangrijke plaats in binnen de dagbesteding van onze bewoners. Het onderdeel ‘drama’
maakte in 2012 een belangrijke sprong voorwaarts. Sinds eind 2011 nam drama-therapeute Joke het heft in handen en werkte een groeiparcours uit. Het begon met enkele bewoners die voorheen met de muziektherapeute hadden samen-gewerkt, en breidde zich stapsgewijs verder uit.
Elke week vinden er improvisaties en opvoeringen plaats in het dramalokaal-tje en op tijd en stond zie je Joke op het domein rondtrekken met haar kar: daarin vervoert ze alles wat ze nodig heeft om op de paviljoenen een speelse interactie op poten te zetten met kleine groepjes bewoners. En zo trekt ze elke vrijdag naar Merel.
Anass is voor iemand als Joke een droom: vanaf het eerste moment zie je hem zijn aandacht vestigen op het gebeuren. Concentratie ten top, neemt
hij van op zijn stoel elke beweging waar en laat hij geen enkele kans tot interac-tie links liggen. Hij verkent de grenzen van zijn motoriek om zo ritmisch moge-lijk mee te bewegen, en geniet van de opbouwende spanning in het spel.
Joke: ‘Een dramasessie met Anass is voor mij genieten. Het gaat tenslotte om interactie: hoe meer Anass’ enthou-siasme stijgt, hoe verder ik ook kan gaan in mijn spel en hoe beter de sfeer in de groep is. Anass maakt soms onverwachte associaties, die het samenspel alleen maar voeden en beter maken. Het is echt zijn ding, en het geeft me voldoe-ning dat ik hem de ruimte kan geven om er iets mee te doen.’
12 | jaarverslag 2012
“anass bloeit open tijdens de dramasessies. Zijn aandacht is ook zo strak op het spel gericht, je ziet hem helemaal opgaan in de vrijheid van het theatrale. Het is toch wel heel bijzonder dat te mogen aanbieden.” - joke
tommy
tommy is een jonge man van formaat. met zijn torenhoge gestalte moet hij bukken om met zijn schoenmaat 50 door een normale deur te wande-len. Groot en sterk is hij aan de buitenzijde, warm maar ook licht ontvlambaar aan de binnenzijde. tommy is even prikkelgevoelig als hij groot is. en dat maakt samenleven in groep niet altijd makkelijk.
Net als alle andere leefgroepen van Het GielsBos ging Schildpad 3, Tommy’s woongroep, in 2012 aan de slag met het nieuwe dagritme. ’s Middags een half uurtje later aan tafel: logistiek moest alles dus even herbekeken worden. De teamleden van Schildpad 3 kozen voor de individuele aanpak: per bewoner deden ze de denkoefening. Welke ele-menten zijn voor welke bewoner tijdens de maaltijden aanleiding tot stress en hoe kunnen we die wegnemen? Schild-pad 3 koos ervoor om de maaltijden te spreiden in de tijd en in de ruimte.
Waar er voorheen misschien met alle acht bewoners gelijktijdig gegeten werd aan één tafel, eten zij nu in twee shif-ten, aan twee tafels. Ieder heeft zijn eigen ruimte, waar hij over mag beschik-ken zoals hij wil. Wat een rust! Waarom hadden we daar niet eerder aan gedacht?
Tommy houdt niet van conflicten en lawaai, dus eet hij liever een beetje later dan de meesten, alleen aan een tafel. Dat maakt het voor hem allemaal wat makkelijker verteerbaar. En dus vindt hij meer rust, bouwt hij minder span-ning op.
Toch heeft deze grote vriendelijke reus ook vaak behoefte om even weg te zijn van de woongroep, en hij kan deze nood ook goed verwoorden. Schildpad 3 ging op zoek naar manieren om aan deze vraag tegemoet te komen. En sinds een half jaar gaat Tommy nu wekelijks op een donderdagse ‘date’…
Als de maag begint te rommelen rond het middaguur mag hij zijn jas aantrek-ken om zijn ‘date’ op te pikken in het behandelgebouw. Stafmedewerker Roos ziet zijn brede glimlach dan om de deur komen piepen, en samen wandelen ze naar het personeelsrestaurant: op don-derdag staan er steevast frietjes op het menu!
Wat begon als een voorzichtig zoe-ken naar een vast vreugdemoment voor Tommy, groeide uit tot een uur lang babbelen en wandelen, grappen en grollen, smullen en smoelen trekken. Voor omstaanders is al lang niet meer zo duidelijk wie meer plezier beleeft aan deze ‘lunchdates’. Dus zolang de voor-raad frietjes strekt, zullen Tommy en Roos wekelijks samen ‘daten’.
de gRote vRiendelijke Reus
| 13
“ik wilde tommy graag in de kijker zetten omdat hij dit jaar emotioneel enorm gegroeid is. Zijn onbevooroordeelde vriend-schap met roos heeft daar een mooie rol in gespeeld. maar ook omdat nog maar eens duidelijk werd dat verandering altijd kan-sen biedt tot verbetering. en dat kleine aanpassingen tot grootse uitkomsten kunnen leiden.” - peter
samen de mouwen oPstRoPen
maRc en elke
we boven.’ Marc heeft het graag proper, en poetst graag. Elke ging maar wat graag in op het voorstel om één keer per week, op vrijdag, samen met Marc de kamers te poetsen. Ze zetten de radio aan, stropen de mouwen op, en werken en babbelen er op los. Marc geniet van haar gezelschap en van het nette resul-taat achteraf.
Het gebeurt wel eens dat er zich vrij-dags een ander aanbod aandient voor Marc: met de andere bewoners mee naar de winkel gaan bijvoorbeeld. Zelfs dan komt Elke nog op de eerste plaats: Marc kiest om thuis te blijven en samen te poetsen.
En Elke kan het zich ondertussen niet meer anders inbeelden. Tijdens het ont-bijt wordt dagelijks besproken wie welke taken of activiteiten zal doen. Ze voelt zich betrokken bij het geheel, voelt zich gewaardeerd als persoon doordat ze af en toe ook voor andere taken dan poets-werk wordt gevraagd. ‘Daaraan merk ik dat het team vertrouwen in me heeft. Dat vertrouwen groeide naarmate ik meer contact had met onze bewoners. Vrij spontaan dus eigenlijk. Wat zijn we met z’n allen naar elkaar toe gegroeid
marc is een bon vivant bij uitstek: geef hem zijn kip-pen, een fietstochtje in de zon, een lekkere maaltijd in goed gezelschap, en hij is een tevreden man. elke beschrijft hem als een goedgemutste mens met een warm hart voor kinderen en dieren. Hij is graag zelfstandig in zijn doen en laten, en zoekt spon-taan sociaal contact.
Tenminste, zo ging dat bij Elke. In november 2011 ging zij aan de slag als logistiek assistente in Marc’s woongroep in de Bisschopslaan. De eerste maan-
den vond ze niet meteen haar plekje in de woning: iedereen had zo zijn taken en activiteiten, zowel begeleiders als bewoners. Zij kwam dagelijks poetsen, maar had het gevoel dat die taak los stond van de anderen.
Tot ze ’s morgens het ontbijt mee ging begeleiden: ze schoof aan bij het tafeltje van Bert en Marc. Toen leek het alsof ze vertrokken waren. De gesprek-ken begonnen te vlotten, en Elke voelde zich elke dag een beetje meer betrokken bij de groep.
Marc was één van de bewoners waar Elke een bijzondere band mee ontwik-kelde. Als je hem vraagt wie Elke is, antwoordt Marc met een enthousiaste grijns: ‘Elke! Ja, Elke: samen poetsen
14 | jaarverslag 2012
“voor mij was de moraal van dit verhaal dat mensen met verschillende taken binnen een team volledig gelijkwaardig een plaats kunnen opnemen in de groep. Het is een boeiend pro-ces. respect voor elkaars werk is de sleutel!” - ilse
voor de gsm? Wat met de kost, zal die niet oplopen als hij lange gesprekken voert? Dus gingen we op zoek naar een model dat afgestemd is op Ludo’s moto-riek, zochten we een handig systeem om het toestel aan de riem te bevestigen, en spraken we af dat de gsm voorlopig enkel oproepen zou ontvangen.
Maar we konden nog verder gaan: deze gsm kon ook ingeschakeld wor-den in Ludo’s blocnote-zaakje. Voor een appel en een ei lieten we profes-sionele visitekaartjes maken, met als titel ‘Productiechef blocnotes’ en met vermelding van zijn gsm nummer, zodat zijn ‘klanten’ hem voortaan rechtstreeks konden bereiken. Wie van Ludo zo’n kaartje mocht ontvangen zal niet snel vergeten hoe hij met de ernst van een echte zakenman de kaartjes ronddroeg, en met een duidelijke uitleg erbij ver-telde dat hij voortaan bereikbaar was op zijn gsm.
Hoe een eenvoudige vraag heel wat in beweging kan zetten: vandaag lijkt het al de normaalste zaak van de wereld dat een bewoner een gsm bezit. Ludo is het levende bewijs van de grote meer-waarde die zo’n klein toestelletje kan hebben.
gestaan worden bij de haalbaarheid van Ludo’s wens. Een gsm zou voor Ludo een belangrijke meerwaarde zijn, dat stond als een paal boven water. De voordelen
waren makkelijk op te sommen: het zou hem extra vrijheid geven om te gaan en staan waar hij wil, en toch steeds bereik-baar zijn. Ludo zou bovendien stralen van trots, dat ook! Maar wat met Ludo’s grove motoriek? Zal hij de toetsen kun-nen bedienen? Zal hij zorg kunnen dragen
ludo
de zakenmanludo is een echte ‘ancien’ van Het Gielsbos. al van het prille begin in 1978 woont hij hier. met zijn 51 jaren is hij een gezicht dat niet meer weg te denken is. overal zie je hem opduiken met zijn ondeugende glimlach en pla-gerijen. ludo is dol op sociaal contact, maar is ook een lus-tige, zelfstandige werker.
Jaren geleden nam Ludo het initiatief om éénzijdig beschreven papier te recy-cleren tot zelfgemaakte blocnotes. Wat begon als een bescheiden activiteit op de leefgroep, groeide uit tot een heuse ‘business’. Ludo levert nu blocnotes aan alle diensten van Het GielsBos, aan zijn familie, zijn werkgever van de jobcoa-ching… en nog zint hij op uitbreiding. Elke levering betekent voor hem een moment van professionele fierheid. In 2012 zou zijn zaakje nog uitbreiden.
Ludo koestert namelijk ook een fas-cinatie voor technologie. Zo was hij al een hele tijd vragende partij voor een eigen gsm. Zijn vraag werd ernstig genomen, maar toch moest er even stil-
| 15
“We hechten veel belang aan de vertrouwensrelatie met onze bewoners, op basis van gelijk-waardigheid. tenslotte wonen zij hier, en zijn wij hier enkel om hen te helpen in hun zelfontplooiing. ludo’s verhaal is hier slechts één voorbeeld van.” - chris
ik smog, jij smogt, wij smoggen.
Toch merkten we dat er vaak nog een kloof was tussen het begrijpen van deze taal, en ze zelf beheersen en toepassen. Onze logopedisten hebben doorheen de jaren verscheidene initiatieven genomen om SMOG regelmatig op ludieke wijze op te frissen bij medewerkers. Jaren geleden ondersteunden de logopedisten Merel 2 om actief te kunnen ‘smoggen’ met bewoonster Laura aan de hand van een ‘gebaar van de week’.
In 2012 werd dat ‘gebaar van de week’ weer opgepikt, en uitgebreid naar alle afdelingen van Het GielsBos. In alle koffiekamers werd wekelijks een nieuw gebaar opgehangen, liefst afge-stemd op de periode. Zo leerden we het woord ‘feest’ tijdens de feestdagen, en fristen we ‘handschoenen’ op in een koude week. Niet alleen de woongroe-pen mochten van dit initiatief genieten: ook andere afdelingen mochten elke week iets nieuws leren. Zo kwam het dat je in het behandelgebouw al eens op twee enthousiast oefenende admini-stratieve medewerkers kon stoten. Of dat een directiesecretaresse ’s avonds met haar kindjes het gebaar voor frietjes herhaalde.
Het team logopedisten beseft dat dit waarschijnlijk een inspanning is die ze moet blijven leveren. Ilse: ‘Samen willen we er voor gaan, ook al is het zoeken naar manieren om dit fris te houden. De creatieve aanpak met het gebaar van de week krijgt alvast in 2013 nog een staar-tje!’ We kijken er naar uit.
Heeft u al van smoG gehoord? Het is kort voor: spreken met ondersteuning van Gebaren. Geen gebarentaal, zoals men die bij doven gebruikt. smoG wordt specifiek toegepast bij mensen met een mentale of communicatieve beper-king. de communicatie wordt ondersteund door sleutel-woorden in een gesproken zin uit te beelden in een gebaar.
Logopediste Ilse legt uit: ‘Het grote voordeel aan SMOG is dat het een combi-natie is van gebaren en langzaam praten terwijl de gebaren worden uitgevoerd. Spontaan zal je daardoor je boodschap beknopt houden, wat voor de ontvanger betekent dat hij minder “ballast” binnen krijgt, terwijl de persoonlijke interactie ook groter wordt.’ Daarom ondernam Het GielsBos al in 2009 de nodige stap-pen om deze manier van communiceren te leren, en zo meer en beter te han-teren met de bewoners. Veel bewoners gebruiken namelijk gebaren. Sommige kennen al SMOG-gebaren als ze hier toe-komen. Dan is het van belang dat ook de begeleiding deze ‘taal’ beheerst.
jannes en Ronald
16 | jaarverslag 2012
“ideeën voor het jaarverslag had ik genoeg! Het smoG-gebaar van de week, dat was een handige, creatieve en prettige manier om iets dat anders nogal makkelijk verwatert weer onder de aan-dacht te brengen. ik stak er zelf iets van op, en vond dat het ver-melden waard.” - christel
jannes en Ronald
een onaangekondigde vRiendschaPDe wandelingen van de Salamander-
straat naar Café ’t Centrum in Beerse verliepen in het begin een beetje onwennig, maar al gauw konden Jannes en Ronald het prima met elkaar vinden.
Jannes vertelt dat hij de eerste weken wel eens opzag tegen de bezoekjes: soms had hij meer zin om op zondag-avond rustig thuis te ontspannen. Maar naarmate hun band groeide, steeg ook het wederzijdse enthousiasme. Ronald stond telkens al met de jas aan te trap-pelen wanneer Jannes zich met een brede glimlach aandiende voor hun wekelijkse stapje in de wereld.
Ze doorlopen een vaste routine: rus-tig wandelend praten ze over koetjes en kalfjes, tellen ze de konijntjes op het grasveld, en bespreken of het eten die dag lekker was. Steevast moet Jannes ook meermaals antwoorden op de vraag: ‘Zijde gij blij dat ge op bezoek komt?’, waarop telkens hetzelfde antwoord
klinkt: ‘Ikke wel! Gij ook?’. Ronalds ‘Ja zenne!’ is nauwelijks hoorbaar door het gegrinnik.
De 25 weken vlogen voorbij, het project was afgelopen. Maar Jannes kon het niet over zijn hart krijgen aan Ronald te vertellen dat hij niet meer zou komen. Bijna een jaar later verschijnt hij nog steeds wekelijks op de afspraak. Hij beleeft er zelf echt plezier aan: ‘Ik krijg zoveel appreciatie van zowel de begeleiders als van Ronald zelf, en het kost mij geen moeite. Ik zie geen reden om te stoppen. Als ik volgend jaar ga verder studeren zullen we het opnieuw bekijken. Misschien zal ik dan wat min-der vaak kunnen komen. Maar ik zal zeker contact houden. Op enkelen na zijn al mijn medeleerlingen ondertus-sen gestopt, maar ik heb gewoon geluk gehad dat ik bij Ronald terecht gekomen ben.’
jannes is een jonge snaak van 17. Hij barst van de toekomstplannen, legt zich toe op zijn studies en zijn sport, is een fervente scout, en heeft bovendien nog tijd over om iets te doen voor een ander. ronald is een gemoe-delijke huismus. Hij is heel bezorgd om zijn medebewo-ners, heeft ze graag allemaal thuis en houdt van koken en wandelen. voor zijn 55ste verjaardag wil ronald maar één ding: op stap gaan met jannes.
Het verhaal van Jannes en Ronald begon in het najaar van 2011. In het kader van een schoolproject kwam Jannes in contact met Het GielsBos. Gedurende een 25-tal weken zouden hij en enkele medeleerlingen in hun vrije tijd regelmatige contacten onder-houden met een bewoner. Jannes koos voor Ronald omdat hij te boek stond als een liefhebber van wandelingen en een pintje drinken op café. Dat zag Jannes wel zitten!
| 17
“ronald heeft nog weinig familie-leden. op korte tijd werd jannes erg belangrijk voor hem. Het engagement van deze jonge kerel maakt voor ronald een wereld van verschil.” - linda
de bewoneRs centRaalIn 2012 namen we afscheid van 9 bewoners en heetten we 8 nieuwe bewoners welkom. Bij een open plaats gaan we eerst na of er een interne overplaatsingswens of -nood is die in aanmerking komt voor de betrokken woning. Zo vonden dit jaar 5 bewoners van Het GielsBos een thuis op een andere woning. Omdat overplaatsingen en opnames de nodige tijd vragen, halen we op jaarbasis nooit een bezettingsgraad van 100%.
In 2012 kwamen 10 kinderen jonger dan 18 jaar en 3 volwassenen met een handicap logeren in Het GielsBos, samen goed voor 150 logeerdagen. Ongeveer 2/3 van onze bewoners zijn mannen. Onze oudste bewoner is een dame van 72 jaar.
De meeste van onze bewoners heb-ben een ernstig of diep verstandelijke beperking.
2. leeftijd en geslacht bewoners (*)
3. indeling volgens hoofdhandicap (*)
1. bezettingsgraad
-18 jaar 18-21 jaar +21 jaar totaaL
matig verstandelijk beperkt 2 3 4 9
ernstig/diep verstandelijk beperkt 20 8 155 183
motorisch beperkt 8 7 77 92
TOTAAL 30 18 236 284
99,53%99,02% 98,84%
90,00%
92,00%
94,00%
96,00%
98,00%
100,00%
2010 2011 2012
3
11
17
11
12
14
11
23
27
24
20
10
2
1
7
6
11
8
12
7
12
11
7
13
3
1
15 10 5 0 5 10 15
20 25 30
0-5
6-10
11-15
16-20
21-25
26-30
31-35
36-40
41-45
46-50
51-55
56-60
61-65
66-70
71-75
76-80
aantal bewoners
leef
tijd
vrouwman
18 | jaarverslag 2012
de bewoneRs centRaal4. diversiteit (*)
5. indeling woningen (*)
Onze multiculturele samenleving weerspiegelt zich ook in de nationali-teit en afkomst van onze bewoners.
woning van 10
Zuid-Amerikaans
woning van 6
Aziatisch
woning van 8
Afrikaans
woning van 7
Europees
woning van 9
Belgisch
Het GielsBos telt in totaal 287 plaat-sen, verspreid over 32 woningen.
De voorbije jaren bleven deze cijfers constant. In 2013 zullen we nieuwe gegevens voorstellen naar aanleiding van de ingebruikname van de nieuwe woningen.
(*) momentopname gegevens 31/12/2012
-18 jaar 18-21 jaar +21 jaar totaaL
matig verstandelijk beperkt 2 3 4 9
ernstig/diep verstandelijk beperkt 20 8 155 183
motorisch beperkt 8 7 77 92
TOTAAL 30 18 236 284
63%
90%
13%
6%
9%
9%
90%
6%
0,5%0,5%
3%
| 19
weRken in het gielsbos 1. vacatures en instroom
3. jaren dienst in Het Gielsbos
2. leeftijd en geslacht medewerkers
vast tijdelijk totaaLInterne vacatures 12 4 16Externe vacatures 3 12 15totaaL 15 16 31
nieuwe medewerkers
<35 jaar 73
tussen 35 en 44 jaar 10
tussen 45 en 49 jaar 1
tussen 50 en 54 jaar 2
≥ 55 jaar 1
totaaL 87
vrouwman
In de loop van 2012 traden er 87 nieuwe medewerkers in dienst. Voor de aanwerving van tijdelijke mede-werkers putten we in eerste instantie uit spontane sollicitaties alvorens een vacature open te verklaren. Het is mogelijk dat naar aanleiding van 1 vacature meerdere medewer-kers in dienst komen.
Langdurige tijdelijke contracten zijn een voortdurend aandachtspunt, waar in 2013 actief aan verder gewerkt zal worden.
Het GielsBos telt 533 gemotiveerde collega’s: 80 mannen en 453 vrou-wen. Zij vertegenwoordigen 451,32 vol-tijdse equivalenten en zijn gemiddeld 41 jaar oud. De gemiddelde leeftijd is t.o.v. 2011 bijna een jaar gestegen. In 2012 voltooiden 107 stagiairs een stage in Het GielsBos en stelden we 7 jongeren te werk uit het project deel-tijds leren / deeltijds werken. De onmisbare medewerking van 125 vrijwilligers was in 2012 goed voor samen niet minder dan 2100 halve dagen werk. Dit komt ongeveer over-een met 5 voltijdse equivalenten. Ten opzichte van 2011 daalde het aantal vrijwilligers licht, maar het aantal gepresteerde uren steeg!
7
4
1
14
7
13
24
10
3
44
52
62
65
70
59
66
28
4
30 20 10 0 10 20 30 40 50 60 70 80
21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60
aantal medewerkers
leef
tijd
6-10 11-15 16-20 >20
vaste medew
76 64 75 71 157
tijdelijke medew
87 2 1 0 0
163
66 76 71
157
0 20 40 60 80
100 120 140 160 180
aant
al m
edew
erke
rs
20 | jaarverslag 2012
≤5
≥61
≤20
weRken in het gielsbos 4. personeelsverdeling per functiecategorie
Zorg (wonen, behandeling, dagbesteding)
Organisatieondersteuning (admi-nistratief en logistiek personeel)
Zorgondersteuning (ppd, sociale dienst, medische dienst, …)
Directie, directiesecretariaat en stafmedewerkers organisatie
74%
19%
2 %5%
Bijna 3/4 van het personeel wordt ingezet in de directe zorg voor onze bewoners.
6. arbeidsstelsel
contractueelmet tijdskrediet of een thematisch verlof (ouderschapsverlof, medische bijstand of palliatief verlof)
5. vorming
totaal uren totaal € (*) uren per vte € per vte
Interne en externe vorming 6319,32 37382,56 17,68 104,56
Mediatheek - 16383,30 - 45,83
totaaL 6319,32 53765,86 17,68 150,39
(*) exclusief km-vergoeding en uurloon
0% <50% 50% tussen 50 en 80 % 80% tussen 80
en 100% 100%
contractueel 0 1 64 49 123 4 168
met tk of tv 14 0 38 0 72 0 0
Om bijkomende vaardigheden te verwerven of om bepaalde compe-tenties aan te scherpen, biedt Het GielsBos ruime vormingsmogelijkhe-den. 438 medewerkers maakten hiervan in 2012 gebruik.
De verhouding tussen interne en externe vorming lag, gemeten op basis van het aantal vormingsuren, op gemiddeld 63,86% intern en 36,14% extern.
De medewerkers van Het GielsBos hebben heel wat mogelijkheden om de combinatie werk-gezin definitief of tijdelijk aan te passen aan hun noden.
| 21
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
0%
<50%
50%
tussen 50 en 80%
80%
tusen 80 en 100%
100%
weRken in het gielsbos Helaas zijn onze medewerkers ook afwezig op het werk. De aanleiding is meestal ziekte, zwangerschap, af en toe een arbeidsongeval of er doen zich gebeurtenissen voor in het privé-leven (kort verlet, familiaal verlof, …).
7. arbeidsverzuim
8. uitstroom
2010 2011 2012
ziekteverzuimpercentage 7,75% 9,25% 9,72%verzuimpercentage ziekte < 1 jaar 6,20% 7,09% 6,94%verzuimpercentage ziekte vanaf 1 jaar 1,55% 2,16% 2,77%
ontslag door werknemer
overmacht medische redenen
ontslag door werkgever
(brug) pensioen
natuurlijk (o.a. einde arbeidsovereenkomst)
In 2012 verlieten 97 medewerkers Het GielsBos. Wanneer we tijdelijke vervangingen hebben of medewerkers moeten ver-vangen die uit dienst treden, schrijven we een tijdelijke of vaste vacature uit. Zo stromen er weer nieuwe medewer-kers in en komen we weer bij punt 1 - vacatures en instroom.
65%
27%
5%
2%
1%
22 | jaarverslag 2012
2010 2011 2012 overig 5.268 4.894 4.309
zwangerschap 35.022 34.592 42.176
arbeidsongeval 2.659 2.064 1.525
ziekte 55.657 66.099 68.578
56,44%61,40% 58,82%
2,70%
1,92% 1,31% 35,52%
32,13% 36,18%
5,34%
4,55%
3,70%
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
uren
weRken in het gielsbos Financiën 1. samenstelling werkingskosten
2. samenstelling exploitatie-ontvangsten
86%
6%
3%
2%
1%
1%
1%
76%
10%
5%
4%
4%
1%
personeel
werking (o.a ontspanning bewo-ners, maaltijden,...) energie
ander goederen en diensten
onderhoud en herstellingen
voorzieningen
diverse en financiële kosten
werkingssubsidies VAPH en VIA
bijdrage cliënten
provinciale toelage
recuperaties
andere subsidies en giften
diverse en financiële opbrengsten
Om de kosten te financieren, ont-vangt Het GielsBos o.a. subsidies van het VAPH, VIA, fonds sociale maribel en provincie.
VAPH: Vlaams Agentschap voor per-sonen met een handicapVIA: Vlaams Intersectoraal Akkoord
colofonredactie: Annick Baeyens, Roos Van Bruggen en Kristien Wuyts
foto’s Sine Van Menxel en Koen Broos (p2, 4 en 24)
Een warm dankjewel aan alle medewer-kers van Het GielsBos, in het bijzonder aan alle geïnterviewden.
| 23
