GENEL İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARI
ADNAN GÖKÇE - İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI
AMAÇ• İş güvenliği nedir?• 6331 iş sağlığı ve iş güvenliği kanunu neleri kapsar?• Neden nasıl ne zaman nerede kaza olur ve kim kaza
yapar?• İş kazası nedir?• Tehlike risk ve ramak kala nedir?• Kişisel koruyucu donanım nedir?• Yangına nasıl müdahale edilir• ve yaptığımız bilinçli yanlışlar nelerdir?
İnsan Hakları BildirgesiMadde 3:Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.
Madde 23: Herkes, çalışma, işini özgürce seçme, adil ve uygun çalışma şartlarının sağlanması ve işsizlikten korunma haklarına sahiptir.
İş Sağlığı:“Tüm mesleklerde çalışanların bedensel, ruhsal ve sosyal yönden iyilik hallerinin en üstün düzeyde tutulması, sürdürülmesi ve geliştirilmesi çalışmalarıdır.” (WHO 1950)
İş Sağlığı ve Güvenliği:İşin yapılması sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa ve güvenliğe zarar verebilecek koşullardan korunmakamacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır.
Amacımız:• Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak,• Çalışanları çalışma ortamından kaynaklanan sağlık ve güvenlik risklerine karşı korumak,• Çalışanların sağlık, güvenlik ve refahını sağlamak ve geliştirmek,• Üretimin devamlılığını sağlamak,• Verimliliği artırmak olarak sayılabilir.
İSG YÖNETİMİ
«İSG yönetim sisteminin temel amacı işyerlerindeki çalışma koşullarından kaynaklanan her türlü tehlike ve sağlık riskini azaltarak insan sağlığını etkilemeyen seviyeye düşürmek, işletmenin zarar ve hasara uğramasına engel olmaktır.»
iş sağlığı ve güvenliği alanında 1990 lı yıllara doğru iş sağlığı ve güvenliği konusunda benimsenmiş reaktif yaklaşım değişmeye başlamış Uluslararası Çalışma Örgütünün sözleşmelerine ve AB yönergelerine yansıyan biçimiyle önlem alıcı (proaktif) yaklaşım benimsenmiştir.
PROAKTİF YAKLAŞIM(önlem alıcı)
Düne kadar geçerli olan reaktif yaklaşıma göre, işverenlerin yerine getirmesi gereken önlemlerin tümü o günün bilimsel ve teknolojik verileri dikkate alınarak önceden tüzük ve yönetmelikler şeklinde hazırlanmıştır.
Örneğin sadece, İş Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü 540 maddeden ibarettir. Alınması gereken önlemler tek tek önceden belirlenmiştir. İşverenler, bu düzenlemelere bakarak işyerlerinde yapacakları uygulamaları belirleyeceklerdir.
Halbuki, gündeme gelen proaktif yaklaşıma göre, işverenler işletmeleriyle ilgili olarak iş riski analizi yapacaklar, saptadıkları tehlikeleri yok etmek veya iş riskini en aza indirmek üzere alınması gereken önlemleri belirleyecekler, alınan önlemleri sürekli gözden geçirerek günün şartlarına uygun hale getirecekler, mevcut durumu sürekli olarak daha iyiye götürmeye çalışacaklar, çalışanları eğiterek, bilgilendirerek sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesinde katılımcı olmaları sağlanacaktır.
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME
İSG POLİTİKASI(Tüm sağlık ve güvenlik hedefleri)
1 PLANLAMA(Tehlike tanımlaması, risk
değerlendirmesi ve risk kontrol süreçleri)
2 UYGULAMA-İŞLETME(Çalışan eğitimi, bilinçlendirme, görüşlerin alınması ve gerekli
dokümantasyon sisteminin kurulması)
3
KONTROL-DÜZELTİCİ FAALİYETLER
(Performans ölçümü, kayıtlar ve kayıtların yönetimi)
4
YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
(Üst yönetim belli aralıklarla sistemin uygunluk, yeterlilik ve etkinliğini gözden geçirmesi)5
İSG YÖNETİM SİSTEMİSÜREKLİ İYİLEŞTİRME
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için herkese bir takım sorumluklar düşer.
DEVLET İŞVEREN
ÇALIŞAN
• Yasalar Çıkarmak• Denetlemek• Alt yapı oluşturmak • Gerekli her türlü önlemi almak,
• Araç ve gereçleri noksansız bulundurmak,
• İsg önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek,
• İşçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek,
• Gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.
Çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan
her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İŞVERENİN SORUMLULUKLARI:genel iş sağlığı ve güvenliği
• “ İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmakla yükümlüdürler ”
12
İŞVERENİN SORUMLULUKLARI:denetim, bilgilendirme
• “ İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar ”
13
İŞVERENİN SORUMLULUKLARI:iş kazalarının bildirilmesi
• “ İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç Üç iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar ”
14
İŞÇİ-ÇALIŞANLARIN SORUMLULUKLARI:genel iş sağlığı ve güvenliği
• “ …………., işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler ”
15
İŞÇİ- ÇALIŞANLARIN SORUMLULUKLARI:talimatlara uymak
• “ Çalışanlar, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşması için bu konuda hazırlanan talimat ve prosedürlere uymakla yükümlüdürler ”
16
İŞÇİ- ÇALIŞANLARIN SORUMLULUKLARI:sağlık çalışmalarına destek-eğitimlere katılma
-talimatlara uymak
• “ Çalışanlar ve temsilcileri, sağlıklı bir çalışma ortamının oluşması için bu konuda hazırlanan talimat ve prosedürlere uymak, işyeri sağlık biriminin çalışmalarına destek sağlamak, sağlık muayeneleri, bilgilendirme ve eğitim programlarına katılmak ve gerektiğinde işbirliği yapmakla yükümlüdürler ”
17
Çalışmaktan kaçınma hakkı
• Çalışmaktan kaçınma hakkı Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan
çalışanlar kurula(işgüvenliği), kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.
TEHLİKE«İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı
veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli»
(İSG Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği-Aralık-2012)
RİSK«Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka
zararlı sonuç meydana gelme ihtimali»(İSG Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği-Aralık-2012)
TEHLİKE VE RİSK İLİŞKİSİ«Tehlikelerin çalışanlar, makineler, malzemeler, gibi
kaynakları vardır.»
«Bir tehlike kaynağından birden çok tehlike, her bir tehlikeden de birden çok risk ortaya çıkabilir. Her bir
riskte birden çok yöntemle kontrol edebilir.»
KAZA OLAYI«Ölüme, hastalığa, yaralanmaya, hasara veya diğer
kayıplara sebebiyet veren istenmeyen olay»
İLO: «Önceden planlanmamış, bilinmeyen ve kontrol altına alınamamış olan etrafa zarar verebilecek
nitelikteki olaylardır.»
WHO «Önceden planlanmamış, çoğu kişisel yaralanmalara, makinelerin ve araç gereçlerin
zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir olay»
İŞ KAZASI
NELER İŞ KAZASIDIR?
• İş kazası; sigortalının işyerinde bulunduğu sırada• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle
• Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda
.
• Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır. İşçinin, işyerinde bulunduğu sırada, işçi kaza anında çalışsın, çalışmasın, mesai dahilinde olsun, olmasın, işyerinde olması yeterli ve aranan tek şarttır.• kaza ile sonuç arasında uygun bir illiyet bağının bulunması
gerekmektedir.
Kazalar birdenbire ortaya çıkmaz!!!
Bana bir şey olmaz...Hep böyle yapıyoruz... Güvenli görünüyordu...
Böyle bir kaza olacağını hiç tahmin edemezdim...Daha önce hiç olmamıştı.
Acelem vardı.
26
Kaza Piramidi
.
1000 Güvensiz davranışlar
500 Kazaya ramak kalma
100 Küçük yaranma/kaza
10 Ciddi yaralanma/kaza
1 Ölümlü yaralanma/kaza
RAMAK KALA OLAY – KAZA OLAYI İLİŞKİSİ
İnsan Tabiat Şartları Karşısında Zayıftır
«İnsanın Zayıflığı» %0,5-1Kazalar tam önlenemez!
1
Kişisel Kusurlar %0,5-1
Zayıflığın Kişisel Boyutu Psikososyal ve Çevresel
Faktörlere Bağlı
2
Tehlikeli Hareket Tehlike Durum %98
Tehlikeli hareket-durumun aynı anda olması
3
Ramak Kala
Yaralanma, zarar, hasar oluşmamış
4
Kaza
Yaralanma, zarar, hasar meydana gelmesi
5
Kaza zincirini oluşturan halkalardan biri olmadıkça diğeri oluşmaz ve kaza meydana gelmez!
İş Kazası Nedenleri
1. Güvensiz Davranışlar
2. Güvensiz Ortam
3. İç ve Dış Denetimsizlik
29
Güvensiz Davranışlar•İş ekipmanını kullanılması konusunda eğitim almadan kullanmak•Araç ve ekipmanları imalatçı talimatları doğrultusunda kullanmamak•Acele etmek, tehlikeli yerlerden gitmek•İkaz ve uyarılara uymamak•Hatalı pozisyonlar•İşyeri ve iş disiplinine uymamak•İşin gerektirdiği Kişisel Koruyucu Ekipmanları kullanmamak•Etrafta dikkatsiz dolaşmak•Başkalarını meşgul etmek•İşleri yasal mevzuatlar ve talimatlar doğrultusunda yapmamak•İş yerindeki tehlikeler hakkında bilgi sahibi olmamak
30
Emniyetsiz Davranışlar
Güvensiz Ortam•Arızalı ve bakımsız ekipmanlar•Çalışma ortamının darlığı ve sıkışıklığı•Yetersiz uyarı ve ikazlar•İşe uygun eğitimli eleman çalıştırmama•Koruyucusuz ekipmanlar•Yetersiz havalandırma•Yetersiz aydınlatma•Tehlikeli ortam( tozlu, gazlı, gürültülü vb.)•Düzensiz ortam•Kaygan veya düzgün olmayan zemin•Gerekli yerlerde ve merdivenlerde yetersiz korkuluklar•Taşeron faaliyetleri
32
- Bak güzel kardeşim bak huni kullanmazsan daha hızlı doluyor...
Kazalara,% 96 güvenli olmayan davranışlar sebep olmaktadır.
33
Kazaların:
• % 88’i insan hatası• %10’u mekanik hatalar• %2 ‘si öngörülemeyen,Sebebi
bilinemeyen
34
Neden İş Güvenliği?
Dünyada her 3 dakikada bir iş kazası gerçekleşiyor.
Her 90 dakikada bir kişi sakat kalıyor,
Her 4 saatte bir kişi hayatını kaybediyor.
Türkiye ölümü iş kazalarındaAvrupa’da 1. / Dünya’da 3. sırada.
TECRÜBE HER ZAMAN GÜVENDİR GÜVEN İSE ; HATA YAPTIRIR…
BELKİ DE SON SÖZLERİYDİ ?
20 yıldır bu işi yapıyorum 20 yıldır yapıyordur Evet ama ; 21. yıl kaza olur Sonuç : 22. yılı hiçbir zaman göremez!!!
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları1) Tüm yaralanmalar ve ucuz atlatmalar anında iş güvenliği
uzmanına bildirilecek ve yaralanmalara ilk müdahale revirde yapılacaktır.
Ucuz Atlatma (Ramak Kala): Yaralanmaya, hastalığa veya hasara yol açmayan olaylara denir. Ucuz atlatmalar kazaların habercisidir.
Örneğin:•Yürürken yukarıdan tam yanınıza bir parça düşerse,•Yerde duran bir parçalara takılıp tökezlerseniz,•Kaygan zeminde kayıp yere düşmezseniz, Hemen Haber Verin!!!
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
2) Her türlü yasak, zorunluluk ve ikaz işaretlerine uyulacaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları3) En yakın yangın söndürücüsü,
alarm düğmesi ve acil çıkış kapısının yeri herkes tarafından bilinecek, yangın ekipmanlarının önü kapatılmayacaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları4)Ağır nesneleri kaldırma kurallarına uyulmalıdır.
5) İstif kurallarına uyulmalıdır.
6) Yüksek yerlerden atlanmamalıdır. (Araç, rampa vb.)
7) Hayatınızı tehdit eden bir durumla karşılaştığınızda yaptığınız işi derhal bırakarak amirinize bilgi veriniz.
Kafanı kullan ve sırtını koru
•Kaldıracağın yüke yakın dur
• Sırtını bükme dizini bük
•Ayaklarınla kaldır
Gerekirse yardım iste
Doğru aletleri kullan
YÜK KALDIRMA VE TAŞIMA
Sağlığımızı Neler Etkiliyor
44
- Ergonomik Etmenler
- Psiko-Sosyal Etmenler
- Vb.
-Fiziksel Etmenler -Kimyasal Etmenler
- Biyolojik Etmenler
Fiziksel etmenler
• Termal konfor koşulları• Aydınlatma• Gürültü• Titresim
45
Termal Konfor Koşulları Çalışanların; Isı, Nem ve Hava Akımı gibi iklim şartları açısından
gerek beden ve gerekse zihin faaliyetlerini sürdürürken belirli bir rahatlık içinde bulunmalarını ifade eder.
46
Isı
Nem
Hava akımı
Çalışma Ortamında Termal Konfor Şartları
47
-Ortamın Sıcaklığı
-Ortamın Nem Durumu
-Termal Radyasyon
-Hava Akımı Hızı
-Yapılan İşin Niteliği
-Çalışanın Giyim Durumu
-Çalışanın Yaşı ve Cinsiyeti
-Çalışanın Beslenmesi
Termal Konfor Bölgesine Etki Eden Faktörler
Aydınlatma (sorunlar)
- Göz kamaşması- Parlayıcı ve Patlayıcı ortamlarda flüoresan
ampul kullanmak- Ergonomik standartlara uygun aydınlatma
yapmamak- Çok güçlü veya zayıf aydınlatma
48
Gürültü (sorunlar)
- Kalıcı ve ağır yoğun işitme kaybı,
- Kulak çınlaması,- Yorgunluk, stres, vb.,- Denge kaybı, dikkat dağılması,- İletişim sorunları vb
49
Titreşim (sorunlar)
-El ve kollarda uzun süre uyuşukluk ve/veya his kaybı (Parmak beyazlaşması)
- Damar hastalıkları ( osteo artikuler düzensizlikler, lumbago ve siyatik vs.)
50
Kimyasal Etmenler• Gaz ve Buharlar- Basit boğucular (CO2, argon, propan, bütan (LPG),- Kimyasal boğucular (CO),- Tahriş ediciler(ozon, SO2, hidrojen klorür),- Sistematik zehirler (hidrojen siyanür, benzen, karbon sülfür, trikloroetilen).• Sıvılar- Asitler, kostik alkaliler- Benzen, solventler, petrol eteri,aseton- Boya- tiner sisleri gibi malzemeler deri hastalıklarına (kontak dermatit)
neden olurlar• Katılar- 5 mikrondan küçük solunabilir metal tozları( mesleki zehirlenme, kanser
veya alerji)
51
Eğer Tozlar ve Dumanlar Olmasaydı İnsanlar Bin Sene Yaşardı. İbn-i Sina
Biyolojik Etmenler
• Bakteriler• Mantar• Virüs• Parazit
52
Ergonomik Etmenler
• Çalışanın işini yaparken bedensel ve ruhsal olarak zarar görmesi
- Yorgunluk- İşyeri tasarımı (hatalara ve
strese neden olan işyeri tasarımı)
53
Psiko – Sosyal Etmenler
• Yaşanılan çevre• Aile yapısı• Fiziksel stres• Zihinsel stres
54
YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER VE YANGIN SÖNDÜRME ILKELERI
YANGIN
• 56
YANGIN Yangın Nedir? Herhangi bir yanıcı maddenin, çeşitli
nedenlerle oksijenle kimyasal reaksiyona girmesi sonucu ısının açığa çıkmasına “yanma” denir.
İstenmeyen ve zarar veren, kontrolden çıkmış yanma olayına “yangın” denir.
YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI
A GRUBU: katı maddelerden oluşan yangınlar.
B GRUBU: Tutuşabilen sıvılardan oluşan yangınlar.
C GRUBU: Elektrik teçhizatından kaynaklanan yangınlar.
D GRUBU: Yanabilen metallerden oluşan yangınlar.
YANGIN ÜÇGENİ
YAKI
T ISI
OKSİJEN
• 59
Yangının Nedenleri Nelerdir?• Korunma önlemlerinin alınmaması,• Bilgisizlik,• İhmal,• Kazalar,• Sabotaj,• Sıçrama,• Doğa olayları.
• 60
Yangına Karşı Alınması Gereken Önlemler
Yapısal Olarak Alınabilecek Önlemler:• Yapılarda yanmaz veya yanması güç yapı
malzemeleri kullanılmalı,• Yangının yayılmasını önlemek amacıyla, yangın
bölümleri oluşturulmalı,• Dumanların yayılmasını önlemek için duvardan
sızmalar önlenmeli,• Yangına yüksek derecede dayanıklı yapı
oluşturulmalı,
• 61
• Yangının etkilerinden korunmuş, kaçış yolları sağlanmalı,
• Ateşleyici ve yanıcı malzeme kaynakları binalardan ayrılmalı,
• Her an çalışabilecek durumda yangın söndürme cihazları bulundurulmalıdır.
YANGIN TİPLERİ VE SÖNDÜRÜCÜLER
A GRUBU: BASINÇLI SU
B GRUBU: KÖPÜK
C GRUBU: KARBONDİOKSİT
D GRUBU: KURU KİMYASAL TOZ
YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATIYANGIN ALARMLARI:
1. Elle çalışan sesli,
2. Otomatik duyuru yapan sistemler,
3. Elle camı kırılarak çalışan alarmlar.
YANGIN SÖNDÜRME TEÇHİZATI:
1. Sulu sistemler (manuel veya otomatik püskürtmeli olabilir)
2. Basınçlı CO2 gaz sistemi
3. Diğer sistemler (Köpüklü ve sulu sisli olabilir)
4. Yangın köşeleri
• 64
Organizasyon Bakımından Yangından Korunma Önlemleri:
• İyi bir bina idaresi,• Gerekli yasakların konularak takibinin yapılması,• Tesisatın sık sık kontrolden geçirilmesi,• Yangın tatbikatının yapılması,• Acil ışıklandırma sisteminin kurulması,• Korunma sistemi ve planının düzenli kontrolünün
yapılması, vb.
• 65
Evlerde Alınacak Önlemler Nelerdir?
• Bacalar düzenli olarak temizlenmelidir. • Yangın ihtimali yüksek olan soba, kalorifer ve mutfak
ocaklarını kullanırken azami dikkat gösterilmelidir.• Çocukların ateşle oynamalarına engel olunmalıdır.• Ev içerisinde sigara içilmemelidir.• Elektrikli ısıtıcılar perde, koltuk gibi yanıcı eşyalardan
uzak tutulmalıdır.
• 66
• Elektrik donanımı, ehliyet sahibi kişilere kontrol ettirilmelidir.
• LPG tüpü ve doğalgaz kombilerinin bulunduğu mutfak ve banyo havalandırmaları sık sık kontrol edilmelidir.
• Evlerde, yangına karşı korunma cihaz ve donanımları bulundurulmalıdır.
Bina ve İşyerleri İçin : Düşük tehlike sınıfında her 500
m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir.
.
YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARININ BAKIM PERYODLARI
Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır.
YANGINLARDA MÜDAHALE EKİPLERİ Yapı yüksekliği 30.50 m.’den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede ve içinde 200’den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur.
a) Söndürme ekibi, b) Kurtarma ekibi, c) Koruma ekibi, d) İlk yardım ekibi
EKİPLERİN GÖREVLERİ
a) Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişlemesine mani olmak ve söndürmek,
b) Kurtarma ekibi; yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma işlerini yapmak,
c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek,
ç) İlk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak
• 71
İşyerlerinde Alınacak Önlemler Nelerdir?
• Yangın talimatnamesi hazırlanarak uygun bir yere asılmalıdır.
• Yangın söndürme cihazlarının mutlaka bulundurulmalı, bakımları zamanında yapılmalıdır.
• Çalışanlar arasında, söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yardım ekipleri kurulmalıdır.
• Yanıcı maddeler iş yerinin uygun bir yerinde bulundurulmalıdır.
• 72
• İşyerlerinde uygulanan sigara içilmemesi kuralına uyulmalıdır.
• Kaynak ve kesme işlemlerinde gereken özen ve dikkat gösterilmelidir.
• Elektrik tesisatları periyodik olarak kontrol edilmelidir.
• İşyerinde yangın alarm sistemi kurulmalıdır.• Çalışanlara yangın ve yangından korunma
hakkında bilgi verilmelidir.
• 73
İşyerlerinde Çıkabilecek Yangınlar
İş yerlerinde yangınlar genellikle; • Arızalı veya eskimiş elektrik donanımında oluşan
kısa devrelerden,• Hammadde veya mamul maddelerin
tutuşmasından,• İş güvenliği kurallarına uyulmamasından
meydana gelir. • İş yerlerinde yangına karşı gerekli tedbirler
alınmalı ve çalışanlar eğitilmelidir.
YANGIN YERİNİN BOŞALTILMASI
İşyerlerindeki atölyelerin ve yönetim binalarının kolayca terk edilebilecek şekilde yapılması gerekir.
Yangın, bir dakika süren üç kesik sesin ardından buna ilave olarak bir dakika süreli kesiksiz düdük sesi ile duyurulur. Bu sinyal veya buna ilave olarak iş yerinden uzaklaşma emri; mikrofon, megafon veya doğrudan sorumlu kişiler tarafından sesli olarak sesli olarak verilebilir.
Alarmı duyduğunuzda binayı en kısa yoldan sakin ve telaşsız bir şekilde terk ediniz. Önceden belirlenmiş çıkış yolları varsa orayı tercih etmelisiniz.
Binayı terk ettikten sonra önceden belirlenmiş toplanma yerine gitmeye çalışınız ve size yetkililerce verilecek talimatları bekleyiniz.
.
Cihazı yerinden alınız.
Taşıma kolundan tutarak yangın mahalline getiriniz.
Rüzgarı arkanıza alınız.
Valf emniyet pimini veya mühürünü çıkarınız.
Lansı yerinden çıkarıp yangına doğrultarak alevin alt kısmına yangının doğduğu yere tutunuz.
Vanayı açarak (sola çevirerek) tetiğe basınız.
Çıkan gaz veya tozun dış çevreden içe doğru gitmesini sağlayarak evvela önü sonra ileriyi söndürünüz.
Vanayı kapatınız (sağa çevirerek) yangın tamamen sönmeden ayrılmayınız.
.
.
.
.
.
.
.
UYARI İŞARETLERİ
.
Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden levha, renk, sesli ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el - kol işareti yoluyla iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretlerdir.
Engel veya düşme tehlikesi olan yerlerde herhangi biri;• İşaret levhası veya güvenlik rengi• Işıklı işaret, sesli sinyal veya sözlü haberleşme• El işaretleri veya sözlü haberleşme
Aşağıda belirtilen işaretler birlikte kullanılabilir.• Işıklı işaret ve sesli sinyal• Işıklı işaret ve sözlü haberleşme• El işaretleri ve sözlü haberleşme
İşaretlerin Kullanımı
YASAK İŞARETİ : Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan işaretidir.
UYARI İŞARETİ : Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan işaretidir.
EMREDİCİ İŞARET : Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işaretdir.
ACİL ÇIKIŞ VE İLKYARDIM İŞARETLERİ : Acil çıkış yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi veren işaretlerdir.
İŞARET LEVHASI : Geometrik şekil, resim, sembol, piktogram ve renklerden oluşturulan ve gerektiğinde yeterli aydınlatma ile görülebilir hale getirilmiş özel bilgi ileten levhadır.
EK BİLGİ LEVHASI : Bir işaret levhası ile beraber kullanılan ve ek bilgi sağlayan levhadır.
Ya da
GÜVENLİK RENGİ : Özel bir güvenlik anlamı verilen rengidir.
SEMBOL VEYA PİKTOGRAM : Bir işaret levhası veya ışıklandırılmış yüzey üzerinde kullanılan ve özel bir durumu veya özel bir davranışı tanımlayan şekildir.
IŞIKLI İŞARET : Saydam veya yarı saydam malzemeden yapılmış, içeriden veya arkadan aydınlatılarak ışıklı bir yüzey görünümü verilmiş işaret düzeneğidir.
SESLİ SİNYAL : İnsan sesi yada yapay insan sesi kullanmaksızın, özel amaçla yapılmış bir düzeneğin çıkardığı ve yaydığı, belirli bir anlama gelen kodlanmış sesdir.
SÖZLÜ İLETİŞİM : İnsan sesi veya yapay insan sesi ile iletilen, önceden anlamı belirlenmiş sözlü mesajdır.
EL İŞARETİ : Çalışanlar için tehlikeli olabilecek manevra yapan operatörü yönlendirmek için, ellerin ve/veya kolların önceden anlamları belirlenmiş hareket ve pozisyonlarıdır.
OPERATÖR : İşareti izleyerek araç ve gereci kullanan kişidir.
İŞARETÇİ : İşareti veren kişidir.
Yasak İşaretiTehlikeli hareket
veya davranış
Tehlike İşareti
Dur, kapat, düzelt, acil durdur, tahliye
et
Yangınla mücadele
ekipmanları
Ekipmanların yerinin gösteril-mesi ve ne olduğu
Şekil
Kırmızı
Daire biçiminde,Beyaz zemin üzerine siyah piktogram, kırmızı çerçeve ve diyagonal çizgi (kırmızı kısımlar işaret alanının en az %35'ini kapsayacaktır)
Dİkdörtgen veya kare biçiminde. Kırmızı zemin üzerine beyaz piktogram
(kırmızı kısımlar işaret alanının en az %50'sini kapsayacaktır)
RenkAnlamı ve
AmacıTalimat ve Bilgi Temel Nitelikler
Sigara İçilmez Sigara içmek ve açık alev kullanmak yasaktır Yaya giremez
Suyla söndürmek yasaktır İçilmez Yetkisiz kimse giremez
İş makinası giremez Dokunma
Yangın Hortumu Yangın Merdiveni Yangın Söndürme Cihazı Acil Yangın Telefonu
Yönler (Yardımcı bilgi işareti)
Sarı Uyarı işaretiDikkatli ol, önlem
al, kontrol et
ENGELLER
Engellere çarpma, düşme ya da nesnelerin düşme tehlikesinin
bulunduğu yerler
Talimat ve Bilgi Temel Nitelikler
Üçgen şeklinde.Sarı zemin üzerine siyah piktogram, siyah çerçeve (sarı kısımlar işaret alanının en az %50'sini kapsayacaktır)
ŞekilRenk
Anlamı ve Amacı
Parlayıcı madde veya yüksek
ısı Patlayıcı madde Toksik (Zehirli) madde
Aşındırıcı madde Radyoaktif madde Asılı yük
İş makinası Elektrik tehlikesi Tehlike
Lazer ışını Oksitleyici madde İyonlayıcı olmayan radyasyon
Acil kaçış, ilk yardım işareti
Kapılar, çıkış yerleri ve yolları, ekipman, tesisler
Tehlike yok Normale dön
(1) Mavi
(2)Flouresan turuncu
Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir.
Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında bu renk çok dikkat
çekicidir
Yeşil
Dikdörtgen veya kare biçiminde. Yeşil zemin üzerine beyaz piktogram (yeşil kısımlar işaret alanının en az %50'sini kapsayacaktır)
RenkAnlamı ve
AmacıTalimat ve Bilgi Temel Nitelikler
Şekil
Acil çıkış ve kaçış yolu
Yönler (Yardımcı bilgi işareti)
İlk Yardım Sedye Acil yardım ve ilk
yardım telefonu
Güvenlik duşu Göz duşu
Anlamı Tarifi Şekil
BAŞLATHazır olBaşlama komutu
Avuç içleri öne bakacak şekilde her iki kol yere paralel
DURKesinti / araHareketi durdur
Avuç içi öne bakacak şekilde sağ kol yukarı kalkık
TAMAMİşlemin sonu
Her iki kol göğüs hizasında eller kenetli
A. GENEL İŞARETLER
Anlamı Tarifi Şekil
KALDIR Sağ kol avuç içi öne bakacak şekilde yukarı kalkıkken yavaşça daire çizer
İNDİR Sağ kol avuç içi içeri bakacak şekilde yere doğru indirilmişken yavaşça daire çizer
DÜŞEY MESAFE Mesafe her iki elin arasındaki boşlukla ifade edilir
B. DİKEY HAREKETLER
Anlamı Tarifi Şekil
İLERİ Her iki kol avuç içleri yukarı bakacak şekilde bel hizasında bükülüyken kollar dirsekten kırılarak yukarı hareket eder
GERİ Her iki kol avuç içleri aşağı bakacak şekilde göğüs önünde bükülüyken kollar dirsekten kırılarak yavaşça gövdeden uzaklaşır
C. Yatay Hareketler
SAĞManevracının sağı
Sağ kol avuç içi yere bakacak şekilde yere paralel sağa uzatılmışken sağa doğru yavaşça küçük hareketler
SOLManevracının solu
Sol kol avuç içi yere bakacak şekilde yere paralel sola uzatılmışken sola doğru yavaşça küçük hareketler
YATAY MESAFE
Eller arasındaki boşluk mesafeyi ifade eder
C. Yatay Hareketler
Anlamı Tarifi Şekil
TEHLİKEAcil dur.
Avuç içleri öne bakacak şekilde her iki kol yukarı kalkık
D. TEHLİKE
Benim başıma gelmez demeyin. İşte yaşanmış bazı çarpıcı kazalar;• Emekliliğine 1 yıl kalan demir çelik fabrikası işçisi 600 tonluk pres makinesinin
arasından emeklemek suretiyle geçerek, 2450 santigratlık fırında sigarasını yakmaya çalıştı ve hayatını yanarak kaybetti. (Karabük Demir Çelik Fabrikaları)
• Gemi mühendisinin kazan kontrolü yaptığı sırada kapağın kapatılması ve yola çıkan geminin kazanında kalarak hayatını kaybetmesi. (Kocaeli, Dilovası)
• Elektrik direğine yaslanıp ayakkabısındaki taşı çıkarmak için ayağını silkeleyen kişiyi elektrik çarptığını sanan bir başkasının akımdankurtarmak amacıyla kafasına kürekle vurup öldürmesi. (Rize-Tunca Köyü)
• Bir vatandaşın yatağındaki tahtakurusunu öldürmek için yaptığıilaçlamadan sonra uykuya dalınca tahatakurularıyla birlikte zehirlenmesi. (Bodrum-Yalıkavak).
Toz mu? Ne yapar ki insana canım!
Aslında sirkte çalışıyor aldırmayın!
Getirin! Getirin! Bir sıra daha koyalım....
Baret mi? O da ne canım?
Ben aslında çinli bir akrobatım.
Bir merdiven daha getirin lütfen!
Elektrik mi! O bana bir şey yapmaz! Ben efsunluyum.
Ben tarzanım, elektrik bana birşey yapamaz!
Emniyet kemerinin ucu nereye takılı bakın da şaşmayın!
Yangın bize işlemez... Kablodan yangın çıkmaz...
Çay molası verdik de..
Ben aslında klima takmıyorum, yanlış anladınız!
Ben aslında kürekçiyim, olimpiyatlara hazırlanıyorum da!
İskele böyle sabitlenir işte, görün de örnek alın!
Çatı merdiveni mi! O da neymiş?
Vallahi pes! Ne diyeyim bilemedim!
Kaymaca! Kaydırmaca!....
SUNUYU TEBESSÜMLE İZLEDİKPEKİ BİZİM YAPTIĞIMIZ HATALAR NELER?
HİÇ DÜŞÜNDÜK MÜ?
