Download - DHV Times 2009-2

2009 / 2

“Soft engineering gebruiken om de grote rivieren te redden”

Atjeh voorbereid op nieuwe tsunami’s

Delta dilemma’s Maatwerk in watermanagement

--

info dhv kantoren

dhv groep, adviseurs voor een duurzameontwikkeling van de leefomgevingDe DHV Groep levert wereldwijd advies- en ingenieursdiensten in de markten Mobiliteit (inclusief Luchthavens), Bouw en Industrie, Water, Ruimtelijke Inrichting en Milieu. Wij komen tegemoet aan de behoeften van onze klanten door te opereren vanuit het concept Local Delivery of World-class Solutions: de toonaangevende kennis van de groep wordt beschikbaar ge-steld via een hecht netwerk van kantoren in Europa, Azië, Afrika en Noord-Amerika. Ons netwerk van bedrijven en allianties is verbon-den door onze gezamenlijke missie, waarden en projecten, gericht op de ontwikkeling van innovatieve concepten en oplossingen voor een duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving.

colofonDHVTimes bericht over de wereldwijde activiteiten van DHV. Het magazine verschijnt driemaal per jaar. Een abonnement kan kosteloos worden aangevraagd bij de redactie.Kijk op www.dhv.nl/dhvtimes of bel (033) 468 20 15.

redactieraadMachteld Blokhuis, Mariken Broekhoven, Andrea Conrad, Ytsen Deelstra, Andreas Giesen, Robin Hayes, Tim Jeanné, Anke Mastenbroek, Anneke ter Mors, Gea Peek, Sandra van Pernis, M.S. Prakash (India), Andreia Reis (Portugal), Mirjam Soeterbroek.

tekstschrijversRob Groot, Anton van Renssen, Peter Vlugt.

redactieteamPeter Vlugt (hoofd- en eindredactie), Suzanne van der Werf (projectleiding).

Redactie-adres: Postbus 1132, 3800 BC Amersfoort. Telefoon (033) 468 20 15, e-mail [email protected].

Artikelen mogen alleen worden overgenomen met toe-stemming van het redactieteam en met bronvermelding.

lay-outDHV, Shared Service Center Communications, Bert van Rootselaar.

fotografieCorbis (11), Delcan (17), DHV (3,5,6,7,8,12,13,14,15,16,18,19), Heijmans (11), Hollandse Hoogte (omslag, 4,5,9), Paul Ker-rebijn (12), WWF-Canon/Michel Gunther (16).

drukVan Amerongen, Amersfoort.

vestigingen wereldwijd Botswana, Canada, China, Guatemala, Hongkong, India, Indonesië, Israël, Kenia, Mozambique, Nederland, Polen, Portugal, Saoedi-Arabië, Taiwan, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Vietnam, Zimbabwe, Zuid-Afrika.

vestigingen nederlandAmersfoort, Amsterdam, Bergen op Zoom, Den Haag, Deventer, Eindhoven, Groningen, Maastricht Airport, Rotterdam, Utrecht, Zaandam, Zwolle.

--

inhoud voorwoord Bertrand van Ee, bestuursvoorzitter DHV Groep 2 | 3 2009 / 2

4 coverstory Dilemma’s in de delta’s: maatwerk in watermanagement

7 op locatie Ruimte voor de rivier 8 project Duurzame wateroplossingen op H2O9-congres 9 dhv groep nieuws

13 project Atjeh leert leven met tsunami-gevaar

14 interview Esther Blom, WNF: “Soft engineering gebruiken om de grote rivieren te redden”

17 project Verbetering van de drinkwaterinfrastructuur in Ottawa 18 bericht Nieuw kantoor voor waterschap

18 bericht Stedelijke vernieuwing in Jammu en Kashmir

19 visie Jan Baltissen, DHV: “Water moet de ruimtelijke inrichting bepalen”

Eén van de wereldwijde uitdagingen van onze tijd is de toegang tot schoon water. Door de verwachte groei van de wereldbevolking zal er een stijgende behoefte aan water zijn. Als DHV Groep spelen we hier nadrukkelijk op in van-uit onze missie voor het leveren van duurzame oplossingen. In samenwerking met kennisinstituten ontwikkelen we waterzuiveringstechnologieën zoals MBR, Nereda en Carrousel en buigen we ons over problemen als verdroging en overstromingen. Een paar voorbeelden daarvan, die u in deze editie van DHV Times kunt lezen, zijn onze Delta-activiteiten in Canada, Indonesië en Neder-land, de verbetering van de drinkwaterinfrastructuur van Ottawa en de ont-wikkeling van een waarschuwingssysteem voor tsunami’s in Indonesië.

De waterexperts van de DHV Groep spelen een grote rol in het vergroten van onze kennis. Vanuit een gezamenlijke passie en zorg voor het behoud en her-stel van onze planeet, delen wij die kennis graag. Alleen zo kunnen we wereld-wijd onze klanten de meest geavanceerde oplossingen bieden. Wij delen die kennis ook graag met u, bijvoorbeeld op het internationale waterforum H2O9 in New York. De DHV Groep is een trotse sponsor van dit grote watercongres, dat begin september plaatsvindt. Het is één van de vele evenementen om Henry Hudsons ontdekkingsreis, 400 jaar geleden naar Manhattan, te herden-ken. Het congres zal nieuwe inzichten opleveren over de wijze waarop we de uitdagingen van het water succesvol aan kunnen gaan. Daaraan draagt de DHV Groep graag haar steentje bij.

Bertrand van EeVoorzitter Raad van Bestuur

De uitdagingen van het water

tekst Peter Vlugt coverstory Dilemma’s in de delta’s

Dilemma’s in de delta’s Maatwerk in watermanagement

Wereldwijd wonen en werken miljoenen mensen in rivierdelta’s. Het streven om delta’s tegen overstromingen en vervuiling te be-schermen, plaatst overheden voor dilemma’s: hoe maak je de juiste afwegingen tussen veiligheid, leefbaarheid en betaalbaarheid? Wanneer kies je voor dijkversterking en waar creëer je ruimte voor het water en voor de natuur?

4 | 5 2009 / 2

Dilemma’s in de delta’s Maatwerk in watermanagement

In Jakarta vinden regelmatig overstomingen plaats door onder andere zeespiegelstijging, bodemdaling en dichtgeslibte kanalen.

van Jakarta’s stadsafvoerkanalen effectieve en efficiënte baggerwerkzaamheden kunt uitvoeren, en wel met het gebruik van schuifboten, grijpers en een trommelzeef. Maar er moet meer gebeuren. De overheid moet het dumpen van huisafval in de kana-len voorkomen en meer ruimte bieden, zo-wel aan de bewoners als aan het water. Met onze internationale expertise op het gebied van baggeren, van watermanagement en van procesbegeleiding, en met onze nauwe samenwerkingsverbanden met lokale part-ners (waaronder het advies- en ingenieurs-bureau MLD, dat onderdeel uitmaakt van de DHV Groep) kunnen wij Jakarta helpen om ook deze dilemma’s te doorbreken.”

hoogwaterbescherming vancouverDe Fraserriver, een van de grootste rivieren van Noord-Amerika, mondt in West-Canada uit in een delta die wordt omringd door bergen en water. Het gebied telt diverse eilanden waarop kleine gemeenten zijn uit-gegroeid tot grote steden. Een van deze ge-meenten is de miljoenenstad Vancouver. In de delta wordt ook intensieve landbouw bedreven, onder andere op de uitgestrekte Blueberry Fields. Na de aanleg van de rivier-dijken in 1948 zijn in dit gebied nauwelijks

De DHV Groep biedt maatwerk voor deze deltadilemma’s. Een reis langs projecten in de laaggelegen delta’s van Canada, Indone-sië en Nederland.

baggeren in jakarta Dat hoogwaterbescherming nauw samen-hangt met ruimtelijke en sociale aspecten, bewijst de situatie in de rivierdeltastad Ja-karta, waar jaarlijks overstromingen plaats-vinden. Enkele oorzaken: de zeespiegel stijgt, waardoor het rivierwater minder snel kan afvloeien naar zee; door het onttrekken van drinkwater daalt het bodemniveau; en het water krijgt door de compacte bebouwing steeds minder mogelijkheden om te infiltre-ren in de bodem. Het gevaar voor overstro-mingen neemt verder toe omdat Jakarta’s drainagestelsel, dat bestaat uit honderden stadskanaaltjes, dreigt dicht te slibben. In opdracht van de EVD, het agentschap voor Internationaal Ondernemen en Samenwer-ken (van het Nederlandse Ministerie van Economische Zaken) en met financiering van de Nederlandse Ambassade in Jakarta en het programma Partners voor Water, ver-kende DHV de mogelijkheden voor een ver-betering van de situatie. Projectleider Peter Vroege: “We hebben in dit proefproject aan-getoond dat je ook in de beperkte ruimte

“De investeringen moeten in verhouding staan met de waarde van het gebied.”

indonesië: jakarta

opdrachtgeverEVD

looptijd opdrachtAugustus 2008 - December 2009

omvang opdracht € 2,8 miljoen

betrokken organisatiesProvincie Jakarta, Ministerie van Open-bare Werken, lokale gemeenschappen.

De huidige dijken langs de Fraser bieden niet voldoende bescherming.

canada: fraser river

opdrachtgeverCity of Richmond, City of Surrey, Delta Coorporation and City of New Westminister

looptijd opdrachtJuly 2008 - September 2009

omvang opdracht ca. € 150.000

belanghebbendenProvince of British Columbia, Ministry of Environment, Ministry of Transport, Thurber Engineering, EnvirowestConsultants Ltd.

tekst Peter Vlugt coverstory Dilemma’s in de delta’s

nieuwe hoogwaterbeschermende maatre-gelen getroffen. In een recente risicoanalyse constateert DHV dat het bestaande veilig-heidsniveau door de stijging van de zeespie-gel niet overal kan worden gegarandeerd. George Peters, projectleider rivieren en kus-ten: “Om de juiste beschermende maatrege-len te kunnen treffen moet je weten welke mate van bescherming je nastreeft. De hoogte van de investering moet in verhou-ding staan met de waarde van het te be-schermen gebied. Samen met onze Canadese partner Delcan hebben we de be-scherming (en daarmee de hoogte van de investeringen) afgezet tegen de economi-sche waarde van de te beschermen gebie-den - en wel voor verschillende hoogwater scenario’s. Hierdoor is het economisch op-timale beschermingsniveau per locatie in-zichtelijk gemaakt. De deltagemeenten krij-gen hiermee een concreet model in handen waarmee zij hun ruimtelijke dilemma’s kun-nen doorbreken en waarop zij toekomstig hoogwaterbeleid kunnen baseren.”

nevengeul bij kampenOok in Nederland zorgen klimaatverande-ringen voor een langzame stijging van het waterpeil in rivieren en meren. Het feit dat de ruimte voor dijkverbetering in het dicht-

bevolkte land uiterst beperkt, is werpt nieu-we dilemma's op. Hoe realiseer je een langdurige hoogwaterbescherming in de beschikbare ruimte? In opdracht van de provincie Overijssel onderzocht DHV de mogelijkheden om de gebieden langs de IJssel tussen Kampen en Zwolle beter tegen overstromingen te beschermen. DHV werkt aan een oplossing die de veiligheid op langere termijn verhoogt en de ruimtelijke kwaliteit en economische waarde van het gebied verbetert. Senior projectleider Vincent Hombergen: “Het afvoeren van het overtollige water wordt gerealiseerd door een zomerbedverlaging in de Beneden-IJssel en een nieuw aan te leggen neven-geul ter hoogte van Kampen. Rijkswater-staat heeft ons gevraagd om een Functio-neel Programma van Eisen op te stellen voor het ontwerp, de aanleg en het beheer en onderhoud van deze bypass. Het gaat in totaal om 24 objecten, waaronder schut-sluizen, in- en uitlaatwerken, nieuwe dijken en een beweegbare waterkering. Via een systeemanalyse worden alle aspecten ten aanzien van waterveiligheid, wonen, re-creëren, verkeersafwikkeling en natuuront-wikkeling integraal beschouwd. Deze sy-steemanalyse vormt het kader waarbinnen oplossingen gezocht moeten worden, zodat

“Dijkverhoging is slechts één van de beschermingsmogelijkheden.”

nederland: ijssel

opdrachtgeverProvincie Overijssel

looptijd opdrachtMei 2008 - heden

omvang opdracht € 250.000

betrokken organisaties Gemeenten (Kampen, Zwolle, Oldebroek, Dronten), Ministeries, Provincies, Water-schappen, Staatsbosbeheer, Deltares, Arcadis, H+N+S Landschapsarchitecten, HKV Lijn in Water.

De rivier de IJssel krijgt bij Kampen een nieuwe geul.

voldaan wordt aan de doelstellingen van het project.”

elke delta z’n dilemma’sEen effectieve hoogwaterbescherming van rivierdelta’s kan op velerlei wijze worden bereikt. De aanleg en/of verhoging van dij-ken vormt slechts één van de mogelijkhe-den. Elke delta is uniek en vertoont haar ei-gen kenmerkende omgevingsaspecten. En elk besluitvormingsproces kent zijn eigen dilemma’s ten aanzien van ruimtegebruik, leefbaarheid, economie en ecologie. DHV benadert hoogwaterbescherming vanuit een ruimtelijk, economisch én ecologisch perspectief, met als resultaat een op maat gesneden oplossing die ten goede komt aan de totale ontwikkeling van de delta. •

Ruimte voor de rivier

Het gebied van de IJsselsprong is een van de mooiste in de provincie Gelderland. De IJssel stroomt er bij Zuthpen echter door een flessenhals wat bij hoogwater proble-men oplevert. DHV verbond de verschillende belangen van diverse partijen en maakte een gedragen gebieds-ontwikkelingsplan waarin ‘Ruimte voor de Rivier’ ook ruimte geeft voor wonen aan het water, ontwikkeling van natuur en verbetering van de ontsluiting. In het plan wordt tevens de landbouw bediend in de vorm van een sterk gereduceerde overstromingsfrequentie. DHV stuurde het proces en zorgde voor een efficiënt

plan met behoud van het oude cultuurlandschap. Het plan heeft geleid tot de vaststelling van de Interge-meentelijke Structuurvisie IJsselsprong en wordt nu verder in procedure gebracht. DHV is ook bij een aantal Nederlandse rivierprojecten betrokken, waaronder ook de IJssel bij Kampen (IJsseldelta-Zuid) en de verlaging van zo’n 750 kribben in de Waal. •info Paul van Meel

telefoon (033) 468 35 61

e-mail [email protected]

op locatie IJsselsprong, Nederland tekst Peter Vlugt 6 | 7 2009 / 2

project H2O9-congres tekst Peter Vlugt

Het congres richt zich op zogeheten mega-steden en op de duurzame aanpassingen aan klimaatveranderingen, behoud van waterkwaliteit en veiligheid in harmonie met de natuur. Hoewel Nederland en de regio van New York centraal staan, zullen de conclusies ook van belang zijn voor alle kuststeden in de wereld.“Water verbindt ons allemaal”, zegt Dick Kevelam, verwijzend naar de reis van Hud-son en de nauwe band tussen Amsterdam en Manhattan/New York. Kevelam is bij DHV één van de leading professionals op het gebied van watermanagement en kust-ontwikkeling.

Hij is op dit moment onder andere project-leider van de Chinese eco-kuststad Caofei-dian en nauw betrokken bij de plannen voor het herstel van moeras in de Missis-sippidelta. De moerassen vormen een na-tuurlijke kustverdediging en zijn in principe in staat om mee te groeien met de zeespie-gel. Kevelam zal een belangrijke bijdrage

leveren tijdens het Henry Hudsoncongres. Zijn presentatie zal vooral gaan over de duurzame ontwikkeling van laag gelegen kustgebieden. ‘Het is niet toevallig dat veel steden juist in deze gebieden tot ontwik-keling zijn gekomen. Beschikbaarheid van vruchtbare grond, water en handelsnet-werken waren de belangrijkste redenen. Water verbindt niet alleen Amsterdam en New York. Het verbindt ons allen. De uit-dagingen van de 21e eeuw zijn enorm en kunnen alleen maar opgelost worden door internationale samenwerking. Niet alleen door samenwerking tussen steden en lan-den, maar ook door samenwerking tussen de waterprofessionals over de hele wereld. Binnen de DHV Groep, met bedrijven in bijvoorbeeld Zuid-Afrika, India, Canada, China en Europa, is de zoektocht naar oplossingen voor het watervraagstuk een belangrijke motor achter steeds nauwere samenwerking en kennisuitwisseling. Alleen zo kunnen we voor elke markt en in elke situatie maatwerk leveren.”

De wereld komt steeds meer onder druk van een teveel of juist een tekort aan water. Mede door klimaatverandering stijgt op veel plaatsen het water onrustbarend, terwijl elders juist het tekort aan water hard toeslaat. Hoe we deze problemen moeten oplossen, is een overheersend thema op het H2O9-congres, dat begin september plaatsvindt in New York. DHV is een van de hoofdsponsors van het evenement dat wordt gehouden ter gelegenheid van de vierhon-derdste verjaardag van de ontdekking van het eiland Manhattan door Henry Hudson.

duurzaamheid“Duurzaamheid is hét kenmerk van onze oplossingen voor het watervraagstuk”, zegt Kevelam. “Een goed voorbeeld is onze aan-dacht aan de ontwikkeling van waterkracht. Na toetreding van het Poolse bedrijf Hydro-projekt, een waterkracht- en dammen-specialist, is de DHV Groep de grootste op de Poolse watermarkt. Ook in Zuid-Afrika (Ingula-dam) en in Portugal (Alqueva-dam) is de DHV Groep met respectievelijk SSI en DHV SA, actief met waterkracht.” Bij uitstek duurzaam is het concept eco-design, ook wel bouwen met de natuur genoemd. De gedachte hierachter is het natuurlijk even-wicht te herstellen door het gebruik van de natuurkrachten zoals eb en vloed. De zee zorgt hierbij zelf voor de aanvoer van zand, daarmee een natuurlijke zeewering opwer-pend en tegelijk een nieuw natuurgebied creërend. Kevelam: “Het is een veelbelovend concept dat we samen met Imares en Deltares hebben ontwikkeld voor de ver-sterking van de Nederlandse afsluitdijk en dat we overal ter wereld kunnen toepassen. De Chinese stad Caofeidian is daarvan het bewijs. Ons ontwerp wordt daar nu uitge-voerd en is een nieuw middel in de strijd tegen de gevolgen van klimaatverande-ring.” •info Dick Kevelam

telefoon (033) 468 33 53


Duurzame wateroplossingen op H2O9-congres

De Chinese eco-stad Caofeidian verbindt de behoefte aan land en de behoefte aan een duurzaam watermilieu.

8 | 9 2009 / 2

DHV ondersteunt Duits - Nederlandse samenwerking voor rivier de Vecht.

Klantgericht adviseren / Haalbaarheidsonderzoek mangaanmijn / Grondsanering

gasfabriek Amsterdam succesvol / Eerste Leed Gold certificaat / SEED inspecteert

Massingirdam / Energieneutrale brug / Hulp voor rivieren Mongolië

grensover-schrijdend rivierbeheerinfo Tobias Renner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoon (033) 468 2575 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

e-mail [email protected]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Acht Duitse en Nederlandse overheden hebben onlangs symbolisch de ‘Grensoverschrij-dende Vechtvisie’ gedoopt. Hierin spreken ze af de Vecht en het Vechtdal gezamenlijk te ontwikkelen en te beheren. Sinds 2007 ondersteunt DHV deze internationale samenwer-king. De ‘Vechtvisie’ is een voor-beeld van Duits-Nederlandse samenwerking maar ook in andere landen wordt intensief samengewerkt in het grens-overschrijdende waterbeheer. Wereldwijd zijn er meer dan 300 belangrijke rivieren die landsgrenzen overschrijden. Grensoverschrijdende samen-werking is er noodzakelijk om internationale conflicten te voorkomen, zich voor te berei-den op natuurrampen en eco-systemen gezamenlijk te beschermen. Met organisatie-advies, procesmanagement en

technisch advies helpt de DHV Groep verschillende landen de rivieren samen te beheren.Een ander recent project, onder-steund door de DHV Groep, is het PRIMA-project waarin Mo-zambique, Swaziland en Zuid-Afrika samen werken aan de Incomati-rivier. Er wordt ook een internationale kennisuit-wisseling opgezet tussen het Vechtproject en het Incomati-project. •

kostenbereke-ning metro amsterdaminfo Gerard Filé ............................................................................................................

telefoon (033) 468 33 47 ............................................................................................................

e-mail [email protected] ............................................................................................................

De nieuwe Amsterdamse me-trolijn (Noord/Zuidlijn) moet worden afgebouwd. Dit is het advies van de commissie Veer-man aan de gemeente Am-sterdam. Mede aan de basis van dit advies ligt een uitge-breide kostenberekening die is uitgevoerd door DHV in overleg met de Technische Groep onder leiding van pro-fessor Vrijling.

35 km lange brug-tunnel in china info Dick Kevelam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoon (033) 468 33 53. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


TEC (Tunnel Engineering Con-sultants) gaat samen met inter-nationale partijen de Chinese overheid adviseren over het ontwerp en de bouw van een 35 km lange brug-tunnelcom-binatie in het zuiden van Chi-na. TEC (permanent samen-

De commissie onder leiding van oud-minister Cees Veer-man onderzocht de toekomst voor de metrolijn. Dit naar aanleiding van financiële tegenvallers en verzakte wo-ningen in de binnenstad. In de ‘ondersteunende rappor-tage kosten’ heeft DHV het totale project overzien en is een visie gegeven over de compleetheid van raming en het risicoprofiel. Ook zijn de kosten berekend van verschil-lende toekomstscenario’s ten aanzien van de afbouw van de metro. •

De kosten van de aanleg van de nieuwe metro in Amsterdam is doorgerekend door DHV.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

haalbaarheids-onderzoek mangaanmijn info Rob Wilson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoon +27 11 4762279. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


Pallinghurst Resources Limited, een van de aandeelhouders van de mijnbouwonderneming Tshipi e Ntle Manganese Mi-

Hongkong, Macao en het Chinese vasteland worden met elkaar verbonden met bruggen en een tunnel.

klantgericht advisereninfo Wouter Stapel ............................................................................................................

telefoon (033) 468 22 05............................................................................................................

e-mail [email protected]............................................................................................................

De adviseurs van DHV willen hun werk steeds verbeteren.

Onlangs nodigden de advi-seurs van de afdeling Mens Stad en Water daarom een aantal klanten uit voor een bijeenkomst om de advies-vaardigheden te versterken. De klanten konden op deze manier in de DHV-keuken kijken en vertellen wat ze verwachten van een DHV-ad-viseur. De bekende Nederland-se hoogleraar Organisatiekun-de (Technische Universiteit Eindhoven) Mathieu Paul Weggeman hield een lezing. Volgens adviseur Wouter Sta-pel was de bijeenkomst zeer geslaagd en een goed voor-beeld van de manier waarop DHV inspeelt op de klant-vraag. “Voor klanten is het vanzelfsprekend dat DHV goe-de berekeningen en ontwer-pen aflevert. Het blijkt dat de

werkingsverband tussen DHV, Royal Haskoning en Witteveen +Bos) zal in het consortium zorgdragen voor de internatio-nale expertise op het gebied van ontwerp en realisatie van (afgezonken) tunnels en nieuw aan te leggen eilanden. Deze brug-tunnelcombinatie zal de verbinding gaan vor-men tussen de belangrijke Chinese economische centra Hong Kong en Macao en het Chinese vaste land. Het project, in de delta van de ‘Pearl-river’, omvat een serie conventionele bruggen en tui-bruggen, een aantal nieuw aan te leggen eilanden en een 6 km lange afgezonken tun-nel. De bouw begint aan het einde van dit jaar. Het streven is om de verbinding eind 2015 in gebruik te nemen. •

ning, heeft onlangs de resulta-ten bekendgemaakt van een haalbaarheidsonderzoek naar het Tshipi Kalahari-mangaan-project in Zuid-Afrika. Het haalbaarheidsonderzoek, uit-gevoerd door Turgis Consul-ting, de mijnbouwconsultant van de DHV Groep, voorziet in de exploitatie van een grote, open mangaanmijngroeve die per jaar twee miljoen ton mangaanerts van het type ‘Mamatwan’ moet gaan ople-veren. Het onderzoek beves-tigt dat het project econo-misch rendabel is. Turgis is er trots op deel te hebben uitge-maakt van het team dat het haalbaarheidsonderzoek heeft uitgevoerd. Het team bestond verder uit vertegenwoordigers van The Mineral Corporation en van de opdrachtgever. Turgis bracht advies in op het gebied van infrastructuur, engineering en verwerking. De leden van het team beschik-ken over praktijkervaring bij andere mijnen in het gebied en hebben in relatief korte tijd een optimaal resultaat ge-boekt. Turgis verheugt zich op verdere betrokkenheid bij het werk aan het project. •

meerwaarde voor hen vooral zit in de menselijke kant van ons werk. Het is aan ons om die menselijke kant steeds verder te verbeteren. Onze er-varingen met het organiseren van dergelijke ‘interne’ sessies voor DHV stellen we natuur-lijk ook graag in dienst van onze klanten”. •

Volgens Turgis Consulting is het Tshipi Kalahari-mangaanproject economisch haalbaar.

De adviseurs van DHV willen hun werk steeds verbeteren.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 | 11 2009 / 2

Op het gesaneerde terrein van de gasfabriek wordt een nieuwe stadswijk gebouwd.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

seed inspecteertmassingir dam info Champac Tribovane. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoon +258 21 48 59 17/8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


De Massingir Dam bevindt zich in de provincie Gaza in zuidelijk Mozambique. In de imposante dam ontstond op 22 mei van het vorig jaar een scheur in een van de afvoer-leidingen, wat plaatselijke overstromingen tot gevolg had. De regionale waterauto-riteit, ARA-Sul, gaf DHV-doch-ter SEED (Sociedade de Engen-haria e Desenvolvimento) opdracht de risico’s in kaart te brengen die samenhingen met de noodzakelijke ingebruik-name van de nooddeuren. Experts van SEED keken naar de staat van de hydromecha-nische apparatuur en deden aanbevelingen om de nood-

grondsanering gasfabriek amsterdam succesvol info Joachim Verheij /

Peter van Meurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoon (010) 279 47 94 /

(033) 468 28 31. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

e-mail [email protected] /

[email protected]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Na vijf jaar werken is onlangs de grondsanering van de grond onder de voormalige Ooster-gasfabriek in Amsterdam suc-cesvol afgerond. In opdracht van de gemeente Amsterdam heeft DHV de verantwoorde-

DHV heeft het LEED Gold-certificaat ontvangen voor de DSM-campus in Sjanghai.

lijkheid gehad voor de uitvoe-ringsbegeleiding, kwaliteit en compliance, de planning, ont-werp, engineering en het om-gevingsmanagement. De bo-demsanering is een voorbeeld van een complex binnenste-delijk project waarbij de werk-zaamheden voor de bodemsa-nering en de herontwikkeling in de ontwerp- en uitvoerings-fase zo optimaal mogelijk zijn geïntegreerd om tijd, en daar-mee kosten en overlast te beperken. De bodem en het grondwater onder het circa 9 hectare grote terrein was ern-stig verontreinigd met onder meer naftaleen, aromaten en minerale olie. Bij de bodemsa-

nering is de verontreinigde grond zoveel mogelijk afgegra-ven, ook zijn in situ technieken toegepast zoals chemische oxi-datie. In totaal is 135.000 m3 verontreinigde grond afgevoerd naar grondverwerkers. Op het terrein wordt de nieuwe stads-wijk Oostpoort gebouwd. DHV adviseert de gemeente ook over de ontwikkelingen van deze wijk. De sanering van het grondwater start spoedig. •

De campus in Sjanghai zal de lokale onderzoeks- en ontwik-kelingscapaciteit versterken. De campus is één van de eer-ste LEED Gold-gecertificeerde gebouwen in China. •

eerste leed gold- certifcaat info Tiffany Tsui............................................................................................................

telefoon (033) 468 39 93............................................................................................................

e-mail [email protected] ............................................................................................................

Voor de DSM China Campus op het Zhangjiang Hi Tech Park in Sjanghai, heeft DHV het officiële LEED Gold certifi-caat ontvangen. Dit is een mijlpaal omdat de campus het eerste LEED Gold-gecertificeer-de gebouw is dat DHV heeft gerealiseerd. Koninklijke DSM is een internationaal bedrijf dat producten en diensten cre-eert op het gebied van life sci-ences and materials sciences.

SEED experts onderzochten de conditie van de hydromechanische apparatuur van de Massingir.

??????????????.

DHV heeft een energieneutraal ontwerp gemaakt voor de nieuwe Ramspolbrug. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

energie-neutrale brug info Theo Smit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoon (070) 314 33 21. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


De Ramspolbrug bij Enst moet worden vervangen door een geheel nieuwe brug. Voor Rijks-

waterstaat, dat minder afhan-kelijk wil worden van fossiele energie en ook zuiniger wil omgaan met energie, heeft DHV een energieneutraal con-cept ontwikkeld. Het ontwerp minimaliseert het energiever-bruik van de beweegbare brug en het brughuis. Het resteren-de energieverbruik wordt op-gewekt met zonnecellen. Het energieverbruik wordt vermin-derd door een grotere door-vaarthoogte. Daardoor hoeft de brug minder vaak open. Tevens zorgen verschillende energie-besparende maatregelen,

DHV assisteert het WNF en de River Basin Council met een visie voor de Mongoleese rivieren in het algemeen en de Hovd/Buvant in het bijzonder.

deuren gereed te maken voor het openen en sluiten. SEED coördineerde tevens een suc-cesvolle test van een van de deuren. •

hulp voor rivie-ren mongolië info Theo Klink............................................................................................................

telefoon (033) 468 27 16 ............................................................................................................

e-mail [email protected]............................................................................................................

Het stroomgebied van de Mongolese rivieren Hovd en Buyant worden bedreigd door onder andere klimaatverande-ring. In opdracht van het WNF hebben DHV-vertegenwoordi-gers onlangs een eerste be-zoek gebracht aan dit gebied. Het WNF promoot integraal beheer van het stroomgebied om het kwetsbare gebied te behouden. In maart van dit jaar heeft de verantwoordelij-ke minister de eerste River Ba-sin Council (RBC) geïnstal-leerd. Het WNF steunt de RBC met een secretariaat en het maken van een beheerplan voor het gebied. DHV assi-steert het WNF en de RBC met een visie voor de Mongolese rivieren in het algemeen en de Hovd/Buvant in het bijzonder. De DHV-vertegenwoordigers keren in september terug naar Mongolië om het project te evalueren. •

waaronder beperking van het stand-by-vermogen voor in-stallaties en toepassing van het “passief-huisprincipe” voor het brughuis voor een extreem laag energieverbruik. Een noodstroomvoorziening met supercondensatoren en accu’s laat de brug functione-ren bij een langdurige stroom-storing. De brug is een ontwerp van Willem Zandvliet van Rijkswaterstaat. Minister Eur-lings heeft de brug aangewe-zen als spoedproject. De aanbe-steding start naar verwachting binnenkort. •

12 | 13 2009 / 2project Tsunami Warning System tekst Anton van Renssen

De omvang van de tsunami-ramp was on-voorstelbaar groot: meer dan 160.000 men-sen kwamen om en de infrastructuur aan de kust werd verwoest over een lengte van 1.200 kilometer. Als je in Banda Atjeh arriveert, pas-seer je twee massagraven met daarin tien-duizenden slachtoffers. DHV-adviseur Jeroen Alberts: “Iedereen die daar de eerste keer langs komt, valt stil. Je moet een knop omzet-ten, maar het geeft je wel extra motivatie voor je werk.”

Een projectteam van Nederlandse ingenieurs werkte onder leiding van DHV aan verschil-lende onderdelen van het strategisch herstel-plan voor de kust. De ontwikkeling van een tsunami-waarschuwingssysteem is daarvan een belangrijke component. Naast verschil-lende technische innovaties bestaat het sys-teem ook uit voorlichting, communicatie en bewustwording waarmee de bevolking wordt voorbereid op de gevaren. Deze menselijke kant van het project is minstens zo belangrijk als de technische kant van het systeem.

vluchtwegen en -gebouwen De aardbevingszone die de tsunami’s veroor-zaakt, ligt vlak voor de kust van Atjeh. Het

waarschuwingssysteem moet dus uiterst snel reageren op een tsunami-aardbeving. Daarvoor is het computerprogramma Risk-Map ontwikkeld. Na invoering van locatie, sterkte en diepte van de zeebeving rappor-teert het programma onmiddellijk waar de golf aan land komt. Een heldere evacuatie-infrastructuur biedt de mensen vervolgens uitvalswegen, tsunami-bestendige gebou-wen en verkeersborden die de weg wijzen naar vluchtlocaties. De Nederlandse ingeni-eurs werkten nauw samen met de plaatse-lijke gemeenschappen en overheden om be-langrijke aandachtspunten te kunnen inventariseren. Minstens zo belangrijk was de publieksvoorlichting over hoe te handelen bij een tsunami-waarschuwing. Die voorlichting bestond onder meer uit het oefenen van eva-cuaties en het trainen van de gemeenschap. Alberts: “Om te voorkomen dat de ontwik-kelde kennis verdwijnt zodra wij weg zijn, is intensief samengewerkt met de lokale over-heden, Rode Kruis, Universiteit van Banda Atjeh, internationale en plaatselijke NGO’s en het Departement van Onderwijs. Ondertus-sen schreven we ook lesmateriaal en trainden we leerkrachten in het geven van lessen over tsunami’s en veiligheid. Ook organiseerden

Sinds de allesverwoestende tsunami van 26 december 2004, werkt Indonesië met de internationale gemeenschap aan de succesvolle wederopbouw van Atjeh. Het Nederlandse Sea Defence-project, onderdeel van de internationale bijdrage, ontwierp een waarschu-wingssysteem dat de bevolking niet alleen op tijd waarschuwt maar ook leert hoe ze zich in veiligheid moeten stellen.

we oefeningen en spelletjes die gericht zijn op snelle evacuatie. De kinderen vertellen natuurlijk ook hun ouders, broers en zussen over bijvoorbeeld de evacuatieoefeningen die ze hebben gedaan. Daarmee bereikten we met één strategische investering de belang-rijkste groep mensen die Atjeh een nieuwe toekomst gaat geven, ook als er nieuwe tsunami’s komen.” •info Jeroen Alberts

telefoon (033) 468 39 62


Atjeh voorbereid op tsunami's

projectSea Defence Project

locatieProvincie Atjeh, Indonesië

opdrachtgeverNederlandse Ambassade Jakarta

rol van dhvOpstellen strategisch plan voor weder-opbouw, ontwikkeling van een tsunami-waarschuwingsmodel RiskMap, opstel-len van evacuatieplannen.

partnerWitteveen+Bos, Deltares

doorlooptijd project2006 – 2009

De gemeenschap van Atjeh heeft geleerd hoe te handelen bij een tsunami-waarschuwing.

interview Esther Blom tekst Peter Vlugt

Het Wereld Natuur Fonds (WNF) begon in 1961 met de succesvolle bescherming van de pandabeer. Anno 2009 is het WNF een invloedrijke Non-Governmental Organization (NGO) voor natuur-bescherming, onder andere in waterrijke ecosystemen als rivieren en delta’s. “Mens en natuur kunnen alleen overleven als we onze waterrijke ecosystemen goed beheren”, aldus Esther Blom, hoofd van het WNF-zoetwaterprogramma. Ze pleit voor soft engineering die gebruikmaakt van de natuur.

curriculum vitae esther blom Esther Blom (1972) is als vegetatie-ecoloog afge-studeerd aan de Universiteit Utrecht. Als manager van het waterprogramma van het WNF is ze on-der meer verantwoordelijk voor de waterprojecten in onder meer de Yangtze en in de Himalaya. Voordat ze bij het WNF in dienst trad, werkte ze onder andere voor het Nederlands Comité voor IUCN (The World Conservation Union), met name voor het Small Grants for Wetlands Programma. Tijdens een sabbatical year heeft ze voor The Mountain Institute in Nepal en Tibet onderzoek gedaan naar de waarden en bedreigingen van hoge wetlands (waterrijke natuurgebieden boven de 3000 meter boven zeeniveau).

14 | 15 2009 / 2

Esther Blom, hoofd zoetwaterprogramma Wereld Natuur Fonds Nederland:

“Soft engineering gebruiken om de grote rivieren te redden”

Wat houdt het zoetwaterprogramma van het WNF precies in? –––– “De waterrijke natuur-gebieden zijn erg belangrijk voor mens en natuur. Vijf-tig procent van de soortenrijkdom op aarde is afhanke-lijk van deze gebieden. Door klimaatveranderingen, de aanleg van dammen en andere menselijke activiteiten zijn veel van deze gebieden ernstig bedreigd. Wij willen de overheden en andere betrokkenen laten zien wat de bedreigingen zijn en dat er oplossingen zijn die goed zijn voor natuur én mens. Wij richten ons vooral op de rivieren de Yangtze in China, de Zambezi in Afrika en de Zuidwestelijke delta van Nederland.”

Wat zijn de belangrijkste doelen van het programma? –––– “Ons zoetwaterprogramma is gericht op behoud van de belangrijke rivieren en de ecosystemen die daarvan afhankelijk zijn. Wij zijn voor-stander van de ecosysteemaanpak. Door herstel van mangrovebossen, duinen en andere natuurgebieden kan hoogwater worden tegengehouden en opgevan-gen. Wij proberen overheden en andere waterbeheer-ders te stimuleren de rivier van bron tot monding te zien als één systeem. Zeker bij grote, grensoverschrij-dende rivieren is dat een grote uitdaging.”

Waarom spant het WNF zich specifiek in voor de Chinese rivier de Yangtze? –––– “De Yangtze wordt ernstig bedreigd door klimaatveran-dering en menselijke ingrepen zoals de Drieklovendam. De Yangtze is de langste rivier in Azië en is enorm be-langrijk voor 172 miljoen mensen en heel veel diersoor-ten. Er zijn veel parallellen met de Nederlandse Maas en Waal. De bevolkingsdichtheid is groot, het econo-misch belang van de rivier voor de haven van Sjanghai is net zo groot als de Maas voor Rotterdam en er is ge-

vaar van overstromingen. De Chinezen hebben veel belangstelling voor het Nederlandse plan Ruimte voor de Rivier.”

“Zowel China als Nederland kampt met perioden van wateroverlast en droogtes. Sinds de start van ons zoetwaterwerk werk in Nederland en China kijken de Chinezen met veel belangstelling naar ons project in de Nederlandse Millingerwaard. Daar hebben we de natuur kunnen herstellen in nauwe samenwerking met overheden en ondernemingen zoals steenfabrieken. Het is een enorm goed voorbeeld van hoe nieuwe natuur zich kan ontwikkelen en hoe natuurherstel in zijn werk kan gaan zonder dat het ten koste gaat van de economie, voedselproductie en recreatie. Het con-cept vindt inmiddels ook navolging China. Er komen veel parlementariërs, bestuurders, projectmanagers en natuurexperts kijken. Andersom zijn er ook veel Neder-landse bestuurders die kijken hoe het er in in China aan toe gaat.” >>

wetlands en waterfootprints Het WNF en DHV werken samen op het gebied van klimaatadaptatie en waterbeheer in kwetsbare wet-lands en rivierdelta's. De projecten zijn gericht op het voorkomen van negatieve effecten van ruimte-lijke ingrepen op de natuur in deze gebieden. Het WNF schakelt DHV in vanwege zijn brede kennis van waterbeheer in relatie tot gebiedsontwikkeling. Naast de Yangtze in China en de Khovd en Buyant in Mongolië, hebben DHV en WNF samengewerkt aan een Integraal Waterbeheersplan voor de Kafue Flats in Zambia. Als adviseur op het gebied van waterfoot-prints is DHV ook lid van het Waterfootprint Network. Het WNF is mede-oprichter van dit internationale netwerk dat is gericht op de ontwikkeling en toe-passing van het concept waterfootprint. In opdracht van het WNF maakt DHV een waterfootprint voor de Zuidwestelijke delta in Nederland.

tekst Peter Vlugtinterview Esther Blom

Hoe werkt het WNF in landen als China? –––– “Het WNF is, net als het Rode Kruis, neutraal. Ons hoofdkantoor staat niet voor niets in Zwitserland. We zijn primair bezig met natuurbescherming en we willen graag op een positieve manier laten zien dat het ook anders kan. De Chinese overheid neemt onze ideeën serieus en ziet dat er veel economische voordelen zitten aan een gezonde, levende rivier. Wij staan aan de basis van het Yangtze-Forum. Alle betrokken provincies praten daarin mee over de bescherming en het duurzaam be-heer van de rivier.”

Wat moet er gebeuren om de Yangtze te redden en wat kunnen we daar van leren voor de rest van de wereld? –––– “Veel rivie-ren hebben dezelfde problemen. Op een aantal plaat-sen trekken we een harde groene grens. Die gebieden moeten volledig worden beschermd. In andere gebie-den willen we laten zien dat economische ontwikkeling samen kan gaan met natuurbescherming. Als mensen zien dat ze ook kunnen leven van natuurvriendelijke activiteiten zoals biologische landbouw zijn ze sneller bereid om hun gedrag te veranderen. De Driekloven-dam is een project dat de natuurlijke rivierloop enorm heeft beïnvloed. Het is een gegeven dat die dam er nu ligt. Wat we wel kunnen doen is de dammenbeheerder helpen bij een natuurvriendelijker exploitatie, zodat ze er stroomafwaarts minder last van hebben.

Het is de bedoeling dat de successen van het project naar stroomgebieden in andere landen worden ver-plaatst via de World Estuary Alliance die we gaan lance-ren in Sjanghai op de WereldExpo in 2010. In de Alliance kunnen experts uit de hele wereld hun kennis over goed rivierbeheer uitwisselen.”

DHV en WNF werken nauw samen bij verschillende projecten. Hoe verloopt deze samenwerking? –––– “DHV werkt aan ver-schillende opdrachten voor ons bij de Yangtze-rivier en de rivieren Khovd en Buyant in Mongolië. We wisselen veel kennis uit, bijvoorbeeld over hoe je de natuur kunt gebruiken om overstromingen tegen te gaan. Wij den-ken dat met deze ‘soft engineering’ veel rivieren gered kunnen worden. De beste manier om overstromingen van rivieren tegen te gaan is ze de ruimte te geven in plaats van ze in te dammen. DHV denkt goed met ons mee. We zien graag dat ingenieurbureaus meer gaan denken in die zachte oplossingen.” •info Theo Klink

telefoon (033) 468 27 16


De Yangtze wordt ernstig bedreigd door klimaatverandering en menselijke ingrepen.

Het in 1874 gebouwde Fleet Street-pompsta-tion is door de Canadese overheid en de Ame-rican Water Works Association aangewezen als historisch erfgoed. Het station voorziet in 40% van de drinkwaterbehoefte van de ca. 800.000 inwoners van de Canadese hoofd-stad Ottawa. Het station maakt daarbij ge-bruik van 2,2 megawatt aan energie, geleverd door de Chaudière-waterval in de Ottawa-rivier. Met deze energie worden vijf turbine-pompen aangedreven. Delcan heeft sinds 1997 ontwerp- en bouwinspectiediensten geleverd voor de renovatie van het pompsta-tion. Het ging daarbij onder meer om verho-ging van de productiecapaciteit, vervanging van leidingen, aanleg van nieuwe sluisdeuren in het voorbassin om de turbines te isoleren, bouwkundige reparaties aan het kalkstenen afvoerkanaal onder het pompstation en ver-schillende bouwkundige verbeteringen. Dankzij de historische betekenis en de be-perkte milieubelasting is de toekomst van het station voorlopig veiliggesteld. Met enig geluk zal het station zelfs in Europese ogen een eerbiedwaardige leeftijd bereiken.

essentiële drinkwater-infrastructuurPraten over drinkwatervoorziening is gemak-kelijk, maar het is een stuk moeilijker om

nauwkeurige definities op te stellen. Vooral als die worden gebruikt om te bepalen welke infrastructurele projecten voorrang moeten krijgen bij de verbetering van de veiligheid van de drinkwatervoorziening. Sinds 2002 ondersteunt Delcan het stadsbestuur van Ottawa bij dit streven. Eerst door definities op te stellen en vervolgens door deze te gebrui-ken om metingen uit te voeren naar de alge-mene kwaliteit van de drinkwatervoorzie-ning. De eindevaluatie van het project wordt dit jaar afgerond. Tijdens het project organi-seerde Delcan workshops waarbij de advi-seurs ideeën en standpunten konden uitwis-selen met vertegenwoordigers uit vrijwel alle geledingen van de gemeentelijke organisatie, waaronder ingenieurs, uitvoerende mede-werkers, financiële, juridische en gezond-heidsadviseurs en vertegenwoordigers van de gemeentelijke brandweer. Dit leidde tot een aantal duidelijke en beknopte definities voor essentiële gebruikers (ziekenhuizen, thuisdialysepatiënten, essentiële zorginstel-lingen, etc.), voor kritieke infrastructuur (wa-terleidingen die essentiële gebruikers van water voorzien), essentiële infrastructuur (hoofdwaterleidingen) en kwetsbare verzor-gingsgebieden (met slechts één leverpunt). Kaarten met de locaties van essentiële ge-bruikers werden op de gemeentelijke water-

DHV’s Canadese partner Delcan ondersteunt het stadsbestuur van Ottawa bij het verbeteren van de drinkwatervoorziening. Delcan’s deskundigheid op het gebied van watervoorziening blijkt uit twee recente projecten.

voorzieningsmodellen gelegd om de kritieke en essentiële infrastructuur en de kwetsbare verzorgingsgebieden te bepalen en om vast te stellen hoe deze versterkt konden worden. De aanpak stelde de gemeente bovendien in staat om te bepalen welke onderhoudsactivi-teiten aan het watervoorzieningssysteem voorrang moeten krijgen. Deze grondige planningsmethode voor essentiële gebruikers in Ottawa wordt momenteel ook voor andere steden in Canada overwogen. •info Jackie Willick

telefoon +1 905 943 0500


Verbetering van drinkwater-infrastructuur in Ottawa

project Drinkwaterinfrastructuur Ottawa tekst Peter Vlugt 16 | 17 2009 / 2

projectFleet Street Water Pumping Station

opdrachtgeverDe stad Ottawa, Ontario, Canada

uitvoeringVoltooid in 2009

projectCritical Water Infrastructure Identifica-tion Study

opdrachtgeverDe stad Ottawa, Ontario, Canada

uitvoeringLoopt

Delcan heeft bijgedragen aan de verbetering van het historische Fleet Street Pumping Station.

bericht Duurzaam kantoor bericht Projectmanagement in India

In de Nederlandse provincie Noord-Holland weten ze als geen ander hoe de strijd tegen het water wordt gevoerd. Een groot deel van het land is ooit gewonnen op de zee en ligt nog altijd ver onder de zeespiegel. Het Hoogheem-raadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) zorgt er van oudsher voor dat alle inwoners droge voeten houden. Alle zeshonderd medewerkers krijgen nu een nieuw centraal-kantoor in Heerhugowaard. DHV leidt de bouw van begin tot eind.

Het kantoor weerspiegelt de waarden waar het Hoog-heemraadschap voor staat: betrouwbaarheid, openheid, kostenbewust en toekomstgericht. Geheel in lijn met de missie van de organisatie staan water en duurzaamheid centraal in het ontwerp. Naast het bouwmanagement adviseert DHV ook ter on-dersteuning van het invullen van het kantoorconcept. DHV heeft de ambities op het gebied van milieu, ecologie en duurzaamheid vertaald in duurzame oplossingen, zoals warmte- en koudeopslag in de bodem, waterberging in het terrein, koeling met waterdaken en voorbereiding voor zonnepanelen. Het uitdagende project is tot stand gekomen in samenwerking met architectenbureau Rudy Uytenhaak, Grontmij, Aronsohn en Cauberg-Huygen en zal in 2011 worden afgerond.

Florian Boxma, projectleider centrale huisvesting: “Door duurzame contacten en goede samenwerking ontstaat een mooi project waarbinnen de verschillende expertises van DHV optimaal worden ingezet voor een goed resultaat en een tevreden opdrachtgever.” •

info Florian Boxma

telefoon (075) 653 04 35


De regering van de meest noordelijke Indiase deelstaat Jammu en Kashmir is gestart met een ambitieus stedelijk vernieuwingsproject voor de twee belangrijkste steden in de staat: Jammu en Srinagar. DHV India en DHV B.V. heb-ben onlangs van het verantwoordelijke overheidsbureau de opdracht gekregen voor de uitvoering van het project-management.

Het project (Jammu & Kashmir Sector Development In-vestment Program JKUSDIP) heeft tot doel de verbetering van het milieu en de stedelijke infrastructuur. Het moet leiden tot economische groei in de regio. De Asian Deve-lopment Bank financiert het project met zestig miljoen US dollar.

De komende twee jaar wordt gewerkt aan verbetering van onder andere de watervoorziening, de riolering, sani-tatieprojecten, afvalverwerking, transport en wegen in Jammu, Srinagar en andere belangrijke steden en han-delscentra van de staat.DHV is onder andere belast met het adviseren van de overheid bij de uitvoering va het project, het maken van de planning van het project voor de komende jaren en de supervisie van het constructiewerk. Jammu en Kashmir wordt al lange tijd betwist door India en Pakistan. Het door India bestuurde deel heeft meer dan tien miljoen inwoners.

DHV India voert vergelijkbare projecten uit in Greater Bangalore. Belangrijkste doelen zijn de verbetering van de waterleidingen en de rioleringen in het gebied. •

info Mahmood Ahmad

telefoon +911 40539303 06


Stedelijke vernieuwing in Jammu en Kashmir De komende twee jaar wordt gewerkt aan verbetering van de watervoorziening, riolering en sanitatieprojecten in steden als Srinagar.

Het nieuwe kantoor van HHNK moet de waarden van de organisatie weerspiegelen.

Nieuw kantoor voor waterschap

bericht Projectmanagement in India visie Jan Baltissen, DHV tekst Peter Vlugt 18 | 19 2009 / 2

“Het klimaat verandert. De meeste mensen maken zich zorgen over de stijging van de zeespiegel en het toenemende overstro-mingsgevaar. Dat is een reëel gevaar, maar het zijn de steeds vaker voorkomende en langer durende droogteperiodes die mij meer zorgen baren. In landen als Spanje, Griekenland, Egypte merken ze het al lan-ger. Daar voeren de rivieren niet meer zo-veel water aan als vroeger. Dat zal ook in Nederland gebeuren en de gevolgen zullen groot zijn: bij extreme droogte is er onvol-doende water voor de landbouw en natuur-gebieden en slinkt de hoeveelheid drinkwa-ter. Ook de economische effecten zullen groot zijn. Schepen kunnen niet meer varen in het ondiepere water, koelwater voor energiecentrales raakt op en de elektrici-teitsprijs schiet omhoog. Bovendien krijgen we te maken met verzilting doordat het zoute zeewater meer kans krijgt om ver het land binnen te dringen.

Hoe moeten we reageren op deze onaf-wendbare ontwikkeling? Een ding is zeker: Nu laten we al het kostbare zoete water zomaar de zee in lopen. Over zo’n 40 á 50 jaar kunnen we ons dat niet meer permit-teren. Net zo min als we het ons dan kun-nen permitteren, om tot in lengte van da-gen en tegen de natuurlijke ontwikkeling in, veel geld te blijven pompen in het in-standhouden van bijvoorbeeld de kweke-rijen en natuurgebieden in West-Neder-land.

Nederland (net als veel andere landen) heeft een visie nodig op de toekomstige ruimtelijke inrichting. Nu bepaalt vooral de economie de plekken voor huizen, bedrijven en wegen. Of we willen of niet, in de toe-komst zal vooral het water dat doen. Willen we de landbouw en industrie rendabel hou-den, dan zullen ze zich moeten aanpassen aan de waterontwikkeling. Dit betekent een verplaatsing stroomopwaarts van de vele economische centra. Zoet water is daar gemakkelijker en goedkoper te krijgen.

Door verplaatsing van de landbouw zal West-Nederland radicaal veranderen. Waar nu nog koeien grazen, zullen dan golfballen rollen of vakantiehuizen staan. Voeg daarbij de verzilting van de zoetwaterplassen en je hebt een heel ander land. Een toekomstvi-sie kan die ontwikkelingen niet voorkomen maar wel op tijd sturen.Omdat droogte en een tekort aan water grenzen overstijgen, moeten Nederland, Duitsland, België en Frankrijk een gezamen-lijke toekomstvisie hebben op het gebruik van het rivierwater. Het water is immers ook van groot belang voor deze buurlan-den. Zonder afspraken over de hoeveelhe-den te gebruiken water zal er minder voor ieder van ons overblijven. Dan komt onze leefstijl nog verder onder druk te staan.

De verdrogingsproblematiek staat in Ne-derland nog niet hoog op de agenda. De bestuurders en belangenorganisaties wil-

curriculum vitaeJan Baltissen is strategisch adviseur bij DHV. In 1986 rondde hij zijn studie civiele techniek (TU Delft) af. Daarvoor deed hij onderzoek naar dijkverbetering in Sliedrecht.Na onder andere te hebben gewerkt voor ingenieursbureau Oranjewoud en het Hoogheemraadschap van Delfland, begon hij in 2006 bij DHV. Daar onder-steunt hij waterschappen en provin-cies bij beleidsmatige en bestuurlijke processen.Onlangs is hij benoemd tot Leading Professional op het gebied van water-management. In deze rol is hij een belangrijk gezicht in de markt.

Jan Baltissen, leading professional DHV

“Water moet de ruimtelijke inrichting bepalen”

len nu vooral behouden wat ze hebben en het huidige watervoorzieningsniveau hand-haven. Bij DHV houden we ons wel bezig met water, ruimtelijke ordening en de nau-we relatie daartussen. We willen graag meehelpen om de ruimtelijke inrichting en onze maatschappij voor te bereiden op het watertekort en lange perioden van droog-te. •info Jan Baltissen

telefoon (033) 468 31 76


dhv.nl Altijd een oplossing verder

Download - DHV Times 2009-2

Top Related