Download - Défaillances et Loi d'usure.pdf
-
1431711564302.375 DfaillancesetLoid'usure
http://tpmattitude.fr/defail.html 1/3
Lesdfaillances*Accueil Mthodesdemaintenance
*
DEFINITIONSDfinitiondeladfaillanceselonlanormeNFX60011:altrationoucessationdunbienaccomplirsafonctionrequise.
Synonymesusuelsnonnormaliss:failure(anglais),dysfonctionnement,dommages,dgts,anomalies,avaries,incidents,dfauts,pannes,dtriorations.
Causededfaillance:circonstanceslieslaconception,lafabrication,linstallation,lutilisationetlamaintenancequiontconduitladfaillance.Mcanismededfaillance:processusphysiques,chimiquesouautresquiconduisentouontconduitunedfaillance.Modededfaillance:effetparlequelunedfaillancesemanifeste.Panne:tatdunbieninapteaccomplirunefonctionrequise.Dgradation:volutionirrversibledescaractristiquesdunbienlieautempsouladuredutilisation.
LanormeNFX60011proposeplusieursmisesenfamilledesdfaillances:
Suivantleurcause:Dfaillancesdecausesintrinsques:dfaillancesduesunemauvaiseconceptiondubien,unefabricationnonconformedubienouunemauvaiseinstallationdubien.Lesdfaillancesparusure(liesladuredeviedutilisation)etparvieillissement(liesaucoursdutemps)sontdesdfaillancesintrinsques.Dfaillancedecausesextrinsques:dfaillancesdemauvaisemploi,parfaussesmanuvres,dueslamaintenance,consquencesduneautredfaillance.Suivantleurdegr:dfaillancecomplte,partielle,permanente,fugitive,intermittente,etcSuivantleurvitessedapparition:soudaineouprogressive
Exemplesdemodlededgradation:
LESMECANISMESDEDEFAILLANCEDfaillancesmcaniquespardtriorationdesurface:fatigueetusure:
Usure:enlvementprogressifdematirelasurfacedespicesduncouplecinmatiqueenglissementrelatif.Frettingcorrosion:usureparticulireapparaissantaucontactde2picesstatiques,maissoumisesdepetitsmouvementsoscillants(vibrations).Cestlecasdespicesfrettesoudesclavetages.Lcaillage:enlvementdegrossescaillesdematire.Grippage:souduredelargeszonesdesurfacedecontact,avecarrachementmassifdematireAbrasion:actiondimpuretsoudedchets(poussires,sable,etc)Cavitation:implosiondemicrobullesdegazincondensablessouslactiondunebrutalechutedepressionauseindunliquide.Londedechocgnredescratresdanslazonedecavitation(pompes,hlices,etc)Erosion:enlvementdematireparlimpactdunfluideoudeparticulessolidesensuspension,oudephnomneslectriques(arcs)Faenage:rseaudecraqueluressuperficiellesdueslafatiguethermiqueMarquage:enfoncementlocalisduunechargeponctuelleRayage:tracelaisseparlepassageduncorpsdurRoulementetfatiguedecontact:roulementsbillesetaiguillessedtriorentintrinsquementparfatiguedecontact.LapressiondeHertzaucontactbille/cheminderoulementfaitapparatredescontraintesdecisaillementsurlesbaguesentranantdesfissuresensurfacepuisdbouchantes(piqres).
Frottementetusure:
Cemodededfaillanceestinexorabledslorsque2surfacesencontactontunmouvementrelatif.Latribologieestlascienceexprimentalequitudiecesphnomnes.
-
1431711564555.608 DfaillancesetLoid'usure
http://tpmattitude.fr/defail.html 2/3
Dynamiquedelusuredesloisdedgradation:
Apartirde2surfacesinitiales:
LaphaseIestconstituedelabrasiondesprincipalesasprits:cestlapriodederodageaffectantlesondulationsetlarugositliesaumodedobtention.LaphaseIIestconstitueduneusurestable,linairedansletemps.Lusureestreporteprincipalementsurlunedessurfacesdecontact.LaphaseIII,diteusurecatastrophique,consisteenmissionsparticulairesdbrisengendrantunlabouragedelasurfacelaplustendreetunedgradationrapide.
Lanalysedeslubrifiantsmetenvidencecettesuccessiondephasesencaractrisantlenombreetlataillecroissantedesparticulesmtalliqueslibres.
Dfaillancesmcaniquespardformationsplastiques:
Dformationsplastiquessouscontraintemcanique:duesundpassementdelalimitelastiquedumatriau.Uneinspectiondespicesvrifiantlapparitiondunezonedestrictionpeutprvenirlerisqueduneruptureprochaine.Dformationplastiquesouscontraintethermiqueetdansletemps:cestlefluagequiestunedformationapparaissantsouscontraintemcaniqueassociedestempraturesdeservicesuprieures40%delatempraturedefusion.
Dfaillancesmcaniquesparruptureductiles,fragilesoudefatigue:
Ruptureductile:elleprovientaprsunephasededformationplastiqueapprciable,allongementdumatriauetstrictionauniveaudelarupture.Rupturefragile:ellesurvientaprsunetrsfaibledformationplastique.Elleestsouventleffetdunchocetestfavoriseparlafragilitintrinsquedumatriau.Ruptureparfatigue:cestquandunepiceatteintsalimitedendurance.
Lesmodesdedfaillanceslectriques:
Rupturedeliaisonlectrique:cestleplussouventlaconsquencedunecauseextrinsque(choc,surchauffe,vibration).Collageouusuredescontacts:lescontacts,pardiffrentsmodesdedfaillances,sontsouventlesmaillonsfaiblesduncircuitlectrique.Claquageduncomposant,telsquedesrsistances,destransistors,etc
Cesmodesdedfaillancesprsententuncaractrecatalectiquequilesrenddifficileprvenir.Parcontre,ilestpossibledagirsurlesphnomnesextrieursquilesgnrent,telsquelesactionsthermiquesetvibratoires.Dansledomainelectronique,ledverminageapourbutdliminerlescomposantsayantunpointfaiblequirisqueraitdapparatreenfonctionnement.
MODESDEDEFAILLANCEPARCORROSIONCorrosionlectrochimique:
Elleaffectelesmtaux(souventlefer)enmilieuaqueux.
Lacorrosionatmosphriqueentredanscecadre(llectrolytetantapportparleaucontenudanslatmosphre).Ractionanodique:Fe?Fe+++2eRactioncathodique:2H+2e?H2
-
1431711564662.63 DfaillancesetLoid'usure
http://tpmattitude.fr/defail.html 3/3
Lesionsferreuxtantensolutiondansleau.
Lacorrosionchimique:Lamiseencontactfortuiteounormale,temporaireoupermanente,dquipementsavecdesproduitsagressifsentraneunecorrosionchimique:ractionchimiqueavecperterguliredematire,formationspiqres,oufissurationparcorrosionintergranulaire.Lesagentscorrosifspeuventtredesacides,(sulfurique,nitrique,chlorhydrique,etc),desdtergentsvoiremmedeslubrifiants(dontlamissionestlaprotectiondessurfacesmaisdontlesadditifscrentcertainesincompatibilitsetdontloxydationproduitdesacidesorganiques).Lacorrosionlectrique:sousleffetdecourantsvagabonds,2surfacesmtalliquesvoisinespeuventtresoumisesuneDDPsuffisantepourcrerunarclectrique,entranantuneabrasion.Lesoriginespeuventtreunemauvaisemiselaterre,descourantsinduitssurlesmachineslectriques,deschargeslectrostatiquesprovenantdefrottements(courroies,textiles,etc.).Lacorrosionbactrienne:leshuilesdecoupeetleseauxindustriellescontiennentsouventdesferrobactriessedivisanttoutesles20minutes(1bactriedonnenaissance1milliarddebactriesen12heures).Lacorrosiondecontact:ellesurvientlorsque2picessontencontactetsoumisesdesvibrations.Ex:bagueextrieuredunroulementdanssonlogement.Dansceprocessuscomplexe,ilseformeduFe2O3enpoussirerougetretrsabrasive.Lacavitation:ellesemanifestesurdespicesencontactavecunezonedeturbulenceliquide.Desbullesseformentdanslamasseduliquideencoulementturbulent.Sousleffetdelapressionexterne,cesbullesimplosent,gnrantuneondedechocaccompagnedunetempratureponctuelleleve.Ainsisexpliqueladgradationdesturbines,dhlices,dechemisesdemoteurs,etc.
Conclusion:chacunedecesfamillesdecorrosioncorrespondentdessymptmesetdesremdesparticuliers.Letechniciendemaintenance,aprsavoirobservaumieuxlessymptmesetanalyslesconditionsdapparitiondeladgradation,doitserfrerdesspcialistespourlaprconisationdactionscorrectivesouprventivesefficaces.Lesloisdedgradationduesdescorrosionssontmoinsbienconnuesquelesloisdusure.Denombreuxparamtressontencause,etlamthodeexprimentalesemblelamieuxadaptepourconnatrelesvitessesdecorrosion.
*.