Transcript
Page 1: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 1/64

Bireyi Tanma Teknikleri

 Yrd. Doç. Dr. .Gonca Zeren Yldz Teknik Üniversitesi

Eitim Fakültesi

Eitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danma ve Rehberlik Anabilim Dal

[email protected]

goncazeren.blogspot.com

Page 2: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 2/64

Dr. . Gonca Zeren, 2009 2

Bireyi Tanmann Amaçlar

Bireyi tanmann temel amac, onun kendisinitanmasna yardm etmektir.

Kendini iyi tanyan bir kii, kendini daha iyianlar, problemlerini daha net olarak görüp

çözümler üretebilir, gerçekçi kararlar alabilir,kendi seçimlerini yapabilir ve çevresine dahakolay salkl uyum salayabilir.

Psikolojik danman da bir kiiyi ne kadar iyitanrsa, ona daha kaliteli ve etkili yardmhizmetleri sunabilir.

Page 3: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 3/64

Bireyi Tanmann Temellkeleri

1.Bireyi tanman amac, onun kendisinitanmasna yardm etmektir.

2.Bireyi tanmada kullanlan teknikler amaç

deil araçtr. Sonuçlar kilitli dolaplardabekleyen ve uygulamaya konmayantekniklerin deeri yoktur.

3.Bireyi tanma hizmetleri sürekli olmaldr.

Page 4: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 4/64

4.Bireyi tanmak amac ile kullanlanaraçlar, amaç, durum ve koullaragöre seçilmelidir. Tek ve en iyi bireyitanma teknii yoktur.

5.Bireyi tanma tekniklerinin

kullanlmas, ibirlii gerektirir.6.Tek bir bireyi tanma tekniindentoplanan bilgiler yerine farkl araçlar yoluyla toplanan bilgilerin bir aradakullanlmas daha iyidir.

Page 5: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 5/64

7.Bilinen tüm bireyi tanma tekniklerini

örencilere uygulamak her zamanzorunlu ve gerekli deildir.

8.Bireyi tanma teknikleri sadece sorunluörencilere yönelik deildir, tümörencileri kapsayacak biçimdeyürütülmelidir.

9.Bireyi tanmada elde edilen bilgiler 

geçerli ve güvenilir olmaldr.

Page 6: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 6/64

10.Birey hakknda ek bir bilgisalamayacaksa yeni bir bireyi tanmatekniinin kullanlmasna da gerekyoktur.

11.Okulda örencilerle ilgili olaraktoplanan özel olmayan bilgiler,öretmen, okul yönetimi ve ailelerin deyararlanmas salanmaldr.

Page 7: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 7/64

Bireyi Tanma Tekniklerinin

Snflandrlmas

Bireyi TanmaTeknikleri

Testler 

MaksimumPerformans

Baar

Yetenek

Davran

Kiilik

lgi

Tutum

Test DTeknikler 

Page 8: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 8/64

Testler 

Test ³Bireylerin herhangi bir niteliini ölçme amacyla, nitelikler evrenini temsil edecek ekilde

seçilmi standart uyarclar takmdr´ biçiminde tanmlanabilir.

Page 9: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 9/64

Testlerin Kullanm

 Amaçlar Yordama (Bireyin gelecektekibaarsn önceden tahmin etme.)

Nedenleri ortaya çkarma htiyaçlar belirleme

Deerlendirme

Aratrma Snflama

Seçme ve yerletirme.

Page 10: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 10/64

Testlerin Kullanm

Kurallar1.Bir test, gelitirilme amac dnda

kullanlmamaldr.2.Yurt dnda gelitirilen testler,

Türkçeye adapte edildikten sonrakullanlmaldr. Türkçeye adapteetmek demek, sadece Türkçeyeçevirmek demek deildir.

 Adaptasyonla kastedilen bir dizi

profesyonel ilem dizisidir.3.Baz testler sadece uzman kiilerceuygulanmaldr.

Page 11: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 11/64

4

.Belli bir amaçla gelitirilmi bir testinmaddeleri üzerinde deiiklikyaplamaz.

5.Test sonuçlar bireylere uygun dilleaktarlmaldr. Test sonuçlarn

örencilere aktarma konusundaaceleci davranlmamal, onlarnsonuçlar deerlendirebilmek içinhazrbulunuluklarnn yeterliolduundan emin olmaldr.

6.Sonuçlar bireyi ³etiketlemek´ amacylakullanlmamaldr.

Page 12: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 12/64

7.Bir test, hedef grubu dnda kalanbireylere uygulanmamaldr. Örneinlise grubuna yönelik olarak gelitirilmibir test, küçük çocuklarauygulanamaz.

8.Kullanlan testler geçerli ve güvenilir olmaldr.

9.Test amaç deil, araçtr. Sonuçlarkullanlmayacaksa bir testin

uygulanmasna gerek yoktur.10.Test sonuçlar bireylere ait dier 

verilerle birlikte kullanlmaldr .

Page 13: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 13/64

SORU (KPSS 2008)Aadakilerden hangisi rehberlik tekniklerinin

uygulanmasnda, dikkat edilmesi gereken ilkeler arasnda yer almaz?

 A) Örenci hakknda bilgi toplamak için birden fazla teknikuygulamak

B) Elde edilen genel sonuçlar, örencilerin isimleri sakltutularak okul yönetimiyle paylamak

C) Test sonuçlarn örencilere hemen iletmek yerine hazr olmalarn beklemek

D) Sonuçlar kullanlmayacak testleri uygulamaktan kaçnmakE) Örenci ve okulun ihtiyaçlarna uygun olarak psikolojik

testler üzerinde deiiklikler yapmak

 AÇIKLAMAPsikolojik testler, uzman kiilerce gelitirilmi, üzerindegeçerlik ve güvenirlikle ilgili analizler yaplm, maddeanalizi sonucunda maddelerine karar verilmi sorutakmlardr. Hiçbir biçimde soru maddeleri üzerindedeiiklik yaplamaz. Bu nedenle doru cevap eseçeneidir. Dier seçeneklerde yer alan maddeler bireyitanma tekniklerinin ve testlerin kullanm ilkelerineuygundur.

Page 14: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 14/64

Bireyi TanmaTeknikleri

Testler MaksimumPerformans

Yetenek

Baar

Test DTeknikler 

Page 15: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 15/64

Yetenek Testleri

Yetenek testleri bilgiye dayalolmayan testlerdir ve bireyin

çeitli alanlardaki yetenekleriniortaya çkarc soru takmlardr.

Page 16: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 16/64

Yetenek testlerini üç anagrupta inceleyebiliriz:

a) Genel Yetenek Testleri: Kiinineitimden ne derece yararlanabileceihakknda yordama yapmay kolaylatrr.Say, sözcük, ekil gibi sembollerle ifade

edilen kavramlarn örenilmesini ve bukavramlarla akl yürütülmesini gerektirenksmna ³Akademik Genel Yetenek´ denir.

b) Özel Yetenek Testleri: Müzik, resim vedier sanat dallarnda bireyin sahip olduu

özel zihinsel yeteneklerini ölçer.c) Farkl Yetenek Testleri: Dil yetenei,soyut kavrama yetenei, mekanikkavrama yetenei gibi farkl zihinyeteneklerini ölçer.

Page 17: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 17/64

Baar Testleri:

Baar testleri, eitim süresince örenilenbilgilerin ölçülmesi amacyla kullanlantestlerdir.

(a) standart baar testleri ve

(b) öretmen yaps baar testleri olarak ikigrupta ele alnabilir. Standart baar testleri, uzmanlar tarafndan

hazrlanm, geçerlik ve güvenirlikleri yüksekolan testlerdir.

Öretmen yapm baar testleri, örencilerinbir derse ilikin baarlarn ölçmek vedeerlendirmek amacyla hazrlanm, amageçerlik ve güvenirlikleri yüksek olmayantestlerdir.

Page 18: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 18/64

Bireyi TanmaTeknikleri

Testler 

MaksimumPerformans

Davran

lgi

Kiilik

Tutum

Test DTeknikler 

Page 19: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 19/64

lgi Envanterleri

lgi, bir kimsenin herhangi bir zorunluluk olmakszn dikkat ettii,gözledii, üzerinde durup düündüü

ve zevk alarak sürekli yaptetkinlikler olarak tanmlanabilir.

Çocukluk döneminde ilgiler 

deikendir, büyüme, gelime veolgunlamayla birlikte ilgiler dekararllk kazanmaya balar.

Page 20: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 20/64

Kiilik Testleri:

Kiilik, bir kiiyi dier kiilerdenayrt eden özellikler bütünüdür.

Kiilik testlerinde yer alanmaddeler, normal- anormal,uyumlu- uyumsuz gibi boyutlara veözelliklere göre düzenlenmi

davran örneklerinden oluur 

Page 21: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 21/64

Tutum Testleri:

Tutum, bireyin insanlar, olaylar venesneler karsnda takndtavrdr.

Tutumun ³duygu, düünce vedavran´ boyutlar vardr.

Tutum ölçekleri, bir kimsenin

nelere, ne derece deer verdiini,o duruma ilikin ne düündüünüve ne hissettiini saptamaya

yarayan araçlardr 

Page 22: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 22/64

Test DTeknikler 

GözlemselTeknikler 

Gözlem

Olay Kayd

Derecelendirme

Ölçekleri

Sosyometrik

Teknikler 

Kendini AnlatmaTeknikleri

Drama ve OyunTeknikleri

Dier Teknikler 

Page 23: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 23/64

Gözlem:

Gözlem, bireylerin deiikortamlarda, çeitli davranlarhakknda onlar gözetleme yolu ilebilgi toplama tekniidir.

Page 24: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 24/64

Page 25: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 25/64

Gözlem üç biçimde

yaplmaktadr:

Sistemsiz (doal) gözlem,

Sistematik gözlem, Katlml gözlem.

Page 26: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 26/64

Sistemsiz gözlem

Günlük hayatta çeitli etkileimler srasnda bireyler hakkndaoluturduumuz fikirlerinkaynadr. Ancak bu gözlemtürünü kullandmzda geçerli vegüvenilir bilgi edinme olasl

yüksek deildir.

Page 27: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 27/64

Sistematik gözlem

Önceden belirlenmi bir amaçdorultusunda, planl olarakyaplan gözlemdir. Gözlemyaparken hangi davran ya dadavranlarn gözlenecei öncedenbelirlenir.

Page 28: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 28/64

Katlml gözlem

Gözlemcinin gözlemledii grubakatlarak onlarla birlikte yaamasniçeren bir gözlem türüdür.

Belgesellerde zaman zaman izleriz,gözlemci, medeniyetten uzak bir kabileyi daha yakndan tanyabilmekiçin onlarla bir süre yaar. Kabilenin

yaam biçimini benimser ve onlarngözü ile dünyay görmeye çalr.

Page 29: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 29/64

Olay Kayd (Vak¶a Kayd, Anekdot):

Birey hakknda herhangi bir zamanda yaplan gözleminkaydedilmesi, birey hakknda bilgisalayabilmektedir.

Kaydetmenin kolay olmas amacile bir form gelitirilmitir. Gözlem

sonuçlarnn kaydedilmesiamacyla gelitirilen forma anekdotdenmektedir.

Page 30: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 30/64

  Ad- Soyad: Tarih:

Snf- No: Yer:

Olay:

Gözleyen:

Yorum:

Page 31: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 31/64

Derecelendirme Ölçekleri:

Derecelendirme ölçekleri, gözlemsonuçlarn saysal verileredönütürmeye yarayan araçlardr.

Ölçek üzerinde gözlenen bireyinçeitli davranlar sralanmtr.Gözlemci bu davranlarn bireydeolup olmadnderecelendirmektedir.

Page 32: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 32/64

Örnek

Geometrik ekil ve cisimlerinalan ve hacimlerinihesaplayabilme.

1. Çok zayf ( )2. Zayf ( )

3. Orta ( )

4. yi ( )5. Çok iyi ( )

Page 33: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 33/64

SORU (KPSS 2008)

Gözlemlerin kayt edilmesi için kullanlan araçlardan biriderecelendirme ölçekleridir. Gözlemciler derecelendirme

ölçekleriyle gözledikleri kiinin, ölçekte bulunan davranlargösterme skln kayt ederler.

Gözlem amacyla derecelendirme ölçeklerinin hazrlanpkullanlmasnda,

I. Gözlenen özelliklerin says snrl tutulmaldr.

II. Gözlemci gözlem sonuçlarn kimseyle paylamayaca

konusunda önceden gözlenene güvence vermelidir.III. Ayn davran birden çok kii tarafndan gözlenmelidir.

IV. Gözlenen davranlar aça vurulmayan duygular ortayaçkarmaya yönelik olmaldr.

V. Ayn davran birden fazla gözlenmelidir.

ifadelerinden hangileri dikkate alnmaldr?

 A) I, II, IV B) I, II, V C) I, III, V

D) II, III, IV E) III, IV, V

Page 34: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 34/64

 AÇIKLAMA

Gözlem amacyla hazrlanan bir derecelendirme

ölçeinde, gözlenen özelliklerin saysnn snrltutulmas gerekir. Gözlenecek davranlar ne kadar çok olursa, gözlemcinin dikkatinden kaçma olaslda o kadar artar. Ayn davran birden çok kiitarafndan gözlenirse, gözlem sonuçlarnn geçerliive güvenirlii artabilir. Ayn davrann farkl yer ve

zamanlarda birden fazla sayda gözlenmesi gereklidir. Ancak, gözlemcinin gözlem sonuçlarn kimseylepaylamayaca konusunda önceden gözlenenegüvence vermesi gibi bir kural yoktur. Çou kezgözlem, bireyin doal hayat içinde, ak bozmadanyapldndan zaten yannda birileri vardr. Gözlenendavranlarn aça vurulmayan duygular ortayaçkarmaya yönelik olmas demek, gözlemcininyorumlarnn gözlem sonuçlarna bulamas demektir.Bu da asla istenmeyen bir durumdur. Dolaysyladoru cevap c seçeneidir.

Page 35: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 35/64

Test DTeknikler 

GözlemselTeknikler 

SosyometrikTeknikler 

Sosyometri

Kimdir Bu?Kendini

 AnlatmaTeknikleri

Drama veOyun

Teknikleri

Dier Teknikler 

Page 36: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 36/64

Sosyometri Sosyometri, bir grubun belli bir zamanki sosyal ilikilerini

betimlemeyi amaçlayan bireyi tanma tekniidir.

Bu teknikte grup üyelerinin birbirlerini tercih etmelerinigerektiren bir durum oluturulur.

Örnein snftaki örencilerden, datlan kâtlara,

birlikte oturmak istedikleri arkadalarnn adlarnyazmalar istenebilir.

Örenciler yazdktan sonra katlar toplanr, isteklerinsaylar hesaplanarak frekanslar çkarlr. Böyleliklesnfta en çok ve en az tercih edilen örenciler tespit

edilebilir ve özellikle en az tercih edilen örenciler içingerekli önlemler alnabilir.

Sosyometri uygulanmas kolay ama deerlendirilmesive yorumlanmas zaman alan bir tekniktir.

Page 37: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 37/64

Sosyogram: Sosyometrisonuçlarnn grafiksel olarakifadesidir. Snftaki her bir örencibu grafikte iaretlenir ve snftakiilikiler a ortaya konur. Snftakutuplamalar, ikili ilikiler, klikler (üçlü ya da dörtlü küçük gruplar),

gruplamalar ve snftaki yalnzlar bu grafikte daha netgörülebilmektedir.

Page 38: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 38/64

SORU (KPSS 2008)Snf rehber öretmeni, örencileri arasndaki sosyal uzaklklar saptamak amacyla,

snfna sosyometri teknii uygulamtr ve sonuçlarn sosyogram üzerindegöstermitir. Sosyogramda kzlar ³daire´, erkekleri ³üçgen´ kullanarak ifade etmive ekillerin içine örenci isimlerinin ba harflerini yazmtr. Ayrca en çokbirbirini seçen örencilerini ³düz , 2. ve 3. düzey ilikileri ³kesik çizgiler´ kullanarakgöstermi, örencilerin seçimlerini belirtmek için ³oklarn yönlerinden´yararlanmtr. Bu sosyograma ilikin,

I. Snfta ikili ilikiler bulunmaktadr.II. Snftaki en iyi arkadalk C ve H örencileri arasndadr.III. Snfta klikler yoktur.IV. D, lider bir örencidir.V. Cinsiyete bal gruplamalar gözlenmektedir.yorumlarndan hangilerini yapmas durumunda, snf rehber öretmeni

örencileri arasndaki ilikileri doru tanmlam olur?

 A) I, III, IV B) I, IV, V C) II, III, IVD) II, III, V E) III, IV, V

 

Page 39: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 39/64

AÇIKLAMA Soruda yer alan yorumlar tek tek ele alalm: I.

Snfta ikili ilikiler bulunmaktadr. Doru: C ve Harasnda olduu gibi. II. Snftaki en iyiarkadalk C ve H örencileri arasndadr. Bunubilemeyiz. Sosyogram sonucu bize en iyiarkadalk gibi bir kavram hakknda bilgivermede yanltc olabilir, sosyogram sadece

snfta uygulamann yapld zamanda kiminkimi tercih ettiini gösterir. III. Snfta klikler yoktur. Doru: Klikler olmas için üçerli dörderliküçük ve birbirinden kopuk küçük gruplar yok.IV. D, lider bir örencidir. Sosyograma göre, Dmerkezde yer alyor ve lider bir örenci olarak

görülüyor. V. Cinsiyete bal gruplamalar gözlenmektedir. Hayr, gözlenmiyor. Üçgenlerledaireler ayr ayr deiller. O halde doru cevap aseçenei.

Page 40: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 40/64

Kimdir Bu? (Bil Kim?)

Bu teknikte örencilere bir dizi davrantanoluan liste verilir ve karsndaki boluklarasnfta bu özellie en uygun kim ise onun adnyazmalar istenir.

Bu listede olumlu davranlar olduu gibiolumsuz baz davranlar da yer alr.

³Kimdir bu?´ teknii, örencilerden olumsuzdavranlara uygun isimlerin yazlmasn

istemekle bir anlamda snf arkadalarnetiketlemelerine yol açmaktadr. Bu açdan buteknik eletirilebilir. Kullanlmasönerilmemektedir.

Page 41: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 41/64

Test DTeknikler 

GözlemselTeknikler 

SosyometrikTeknikler 

Kendini AnlatmaTeknikleri

Görüme

 Anket

Otobiyografi

ProblemTarama Listesi

 Arzu Listesi

Drama veOyun

Teknikleri

Dier Teknikler 

Page 42: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 42/64

Görüme

Görüme, iki veya daha fazlakiinin, belli bir amaçla, sözel vesözel olmayan iletiim araç vetekniklerini kullanarak yarattklaretkileimdir 

Page 43: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 43/64

Page 44: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 44/64

Görüme iki biçimdeyaplmaktadr: Serbest ve

yaplandrlm görüme. Serbestgörümede amaç ve konuönceden belirlenmitir ancak,

görüme srasnda sorulacaksorular kesin olarak belli deildir vesorular sralanmamtr.Yaplandrlm görümede ise

sorulacak sorular ve sralarönceden belirlenmitir.

Page 45: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 45/64

Görümede sorular geneldenözele doru sralanmaldr. ster serbest olsun, ister yaplandrlm,

görüme önceden planlanmaldr.Görümeyi kaydetmek amacyla(görüme srasnda ya da hemensonrasnda not almak için) kât

kalem, ses kayt cihaz veyakamera kullanlabilir.

Page 46: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 46/64

Görümenin avantajlarunlardr: Sorulara ayrntl cevap alma ihtimalinin

yüksek olmas ve yanl anlalmalarn anndadüzeltilebilmesi.

Görümede, söylenenlerin yüzeysel anlamlaryannda, gerçek ve derinliine anlamlarn daçkartlabilmesi.

Aratrmacnn, annda soraca sorularla,anlalmayan noktalar açkla kavuturabilme

imkân. Okuma yazma bilmeyen kiilerle yaplabilmesi.

Page 47: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 47/64

Görümenindezavantajlar unlardr: Görüülecek kii says fazla olduunda

çok zaman almas.

Standart olmayan cevaplar

snflandrma ve bunlara saysal deer verme güçlüü.

Tecrübeli ve yetenekli görümecilereihtiyaç duyulmas.

Kiilere isimlerini gizleme garantisiverilmedii durumlarda dürüst cevaplar alma zorluu.

Page 48: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 48/64

 Anket

Anket, görümede sorulacaksorularn yazl hale dönütürülmübiçimi gibidir. Görüme çok uzun

zaman ald için ksa zamandaçok kiiden bilgi toplamakamacyla anket kullanlabilir.

Ankette yer alan sorular açk, netve anlalr olmal, mümkünolduunca kapal uçlu sorular kullanlmaldr.

Page 49: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 49/64

Otobiyografi

Otobiyografi, bireyin kendi yaam öyküsünüyazl olarak anlatmasdr.

Otobiyografinin uygulanmas çok kolaydr,bireylere bo kât vererek kendi yaamlarnadönük olarak yazmalarn istediiniz konularbelirtmeniz çou zaman yeterlidir.

Ancak otobiyografinin deerlendirilmesi veyorumlanmas çok daha zordur.

Otobiyografinin düzeni, uzun ya da ksa oluu,öncelikli olarak anlatlanlar, yazdaki hava,silintiler, eksiklikler, kullanlan cümleler vb. her ey birey hakknda bilgi verebilmektedir.

Page 50: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 50/64

Page 51: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 51/64

Problem Tarama Listesi

Örencileri rahatsz edendurumlar saptamak amacylaoluturulmu bir tekniktir. Buteknikte bireyin kendisi, okulu,ailesi, gelecei vb. konulardasorun olabilecek cümlelerin listesi

verilir ve bu problemlerdenhangileri onda varsa iaretlemesiistenir.

Page 52: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 52/64

Problem tarama listesi

deerlendirilirken toplu olarakdeerlendirmeye gidilebilir. En çokiaretlenen sorunlar belirlenerek çözümyollar aranabilir. Bu anlamda çözümde

rol alabilecek aile, okul yönetimi ya daöretmenlere problem tarama listesininsonuçlar hakknda (örenci isimlerikesinlikle verilmeden) bilgi verilebilir.

Bir de bireysel olarak her bir örenciele alnabilir ve psikolojik danmayardm gereken örencilere yardmverilebilir.

Page 53: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 53/64

 Arzu Listesi

Özellikle ilköretimin ilk yllarnda kullanlanarzu listesi, çocuun istek beklentilerihakknda bilgi salamaktadr.

Arzu listelerinde genellikle yarm braklancümleleri örencinin istedii gibi tamamlamasistenmektedir.

³Elinde sihirli bir sopa olsayd nelerideitirmek isterdin?´ biçimindeki sorularla da

bu liste oluturulmaktadr.

Page 54: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 54/64

Test DTeknikler 

GözlemselTeknikler 

SosyometrikTeknikler 

Kendini AnlatmaTeknikleri

Drama veOyun

Teknikleri

Psikodrama

Sosyodrama

Oyun TerapisiDier Teknikler 

Page 55: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 55/64

Psikodrama

Bireyin iç dünyasnn, kayg vekorkularnn dramatize edilmesinepsikodrama ad verilmektedir.

Psikodrama özel uzmanlkgerektiren bir tekniktir ve bireyitanmadan çok bireye psikolojik

yardm verme hizmeti srasndakullanlmaktadr.

Page 56: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 56/64

Sosyodrama Bir grubun, bir sosyal problemi dramatize

ederek incelemesine sosyodrama adverilmektedir.

Gruptaki bireyler, yaanan ya da ortak bir 

sosyal problemle ilgili önemli rolleri paylaarakizleyiciler önünde, gerçek bir tiyatrosahnesinde olduu gibi oynarlar .

Sosyodrama da tpk psikodrama gibi bu

alanda uzman olan kiiler liderliindeyürütülen bir tekniktir.

Yine psikodrama gibi sosyodrama da bireyitanmadan çok bireye psikolojik yardm vermehizmeti srasnda kullanlmaktadr.

Page 57: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 57/64

Oyun Terapisi

Oyun ortamna alnan çocuklarnözelliklerini, yaadklarn, duyguve düüncelerini, oyun srasndatanmaya, anlamaya ve çocuapsikolojik yardm hizmeti vermeyiamaçlayan bir tekniktir.

Page 58: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 58/64

Test DTeknikler 

GözlemselTeknikler 

s metrikTeknikler 

Kendini

 AnlatmaTeknikleri

Drama veO un

Teknikleri

Dier Teknikler 

Ola

ncelemesi

T plu D s a

Page 59: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 59/64

Vak¶a incelemesi özet olarak u

Page 60: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 60/64

Vak a incelemesi özet olarak ubilgileri içerir:

1.Vak¶ann ad soyad, doum yeri, vedoum tarihi.

2. Ana babasnn sa, ölü, öz, üvey oluu.

3.Sorunun ksaca tanm.4.Geçirdii hastalklar ve ameliyatlar.

5. Akademik baars, okul yaants,

öretmenleri ve snf arkadalar ileilikisi, disiplin vak¶alar.

Page 61: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 61/64

6. Aile tarihçesi, ailenin sosyo-ekonomik durumu, karde says.

7.Sosyal ilikileri, okul d sosyaletkinlikleri, kar cinsle ilikileri,polis kaytlar.

8. Duygusal geliimi.

9. Gelecee ilikin beklentileri veplanlar.

Page 62: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 62/64

Page 63: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 63/64

Toplu Dosya

Örencilere daha iyi yardm edebilmek içinçeitli tekniklerle örenciler hakknda toplananbütün bilgilerin sistemli bir ekilde özetlenipkaydedildii dosyaya denir.

lkokul ya da okul öncesi düzeydeki çocuklar için hazrlanan toplu dosyada bedenselgeliimin tarihçesi önemli bir yer tutarken, ortaöretim çandaki çocuklarda gelecei ilikin

planlar daha ayrntl olarak ilenir. Örenci hakknda yazlacak herhangi bir bilgi,

daha sonradan onun aleyhine kullanlabilecekbir bilgi ise, toplu dosyada bu bilgi yer almamaldr.

Page 64: bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

8/8/2019 bireyi tanıma teknikleri mayıs 2009

http://slidepdf.com/reader/full/bireyi-tanima-teknikleri-mayis-2009 64/64

Daha fazla bilgi için lütfen u kaynaklar a bavurun:

- Bireyi Tanma Teknikleri, . Ethem Özgüven, PDREM.- Psikolojik Testler, . Ethem Özgüven, PDREM.

- Görüme lke ve Teknikleri, . Ethem Özgüven, PDREM.- Psikolojik Danma ve Rehberlik, Edt. Alim Kaya, An Yaynclk.- Eitimde Rehberlik Hizmetleri, Binnur Yeilyaprak, Nobel Yaynclk.

Sevgiler,

Yrd. Doç. Dr. . Gonca Zeren


Top Related