>>> SAYI 48

Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek. Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için “eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.

Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu

0 800 211 61 17Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30

Abone Servisi0 800 211 61 18

TEMEL B‹LG‹LER

PROJELER

INTERNET

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

PÜF NOKTASI

INTERNET’TE K‹TAP S‹TELER‹ELEKTRON‹K K‹TAPLAR ÜZER‹NE INTERNET ADRESLER‹.

ELEKTRON‹K TAC‹ZSPAM NED‹R, NASIL KORUNULUR?

ICQ KULLANIMI (2)ICQ UYGULAMASINA DAHA DETAYLI B‹R BAKIfi.

WINDOWS SESLER‹N‹ DE⁄‹fiT‹RMEKSESL‹ UYARI MESAJLARINI NASIL DE⁄‹fiT‹REB‹L‹RS‹N‹Z?

DIVX NED‹R?V‹DEOLARINIZI DVD KAL‹TES‹NE ULAfiTIRIN.

WINDOWS

DOSYA UZANTILARIWINDOWS DOSYA UZANTILARININ BAZI ÖZELL‹KLER‹.

PROJEKS‹YON C‹HAZLARIPROJEKS‹YON C‹HAZLARINA GENEL B‹R BAKIfi.

LCD GÖZLÜKLERKLAS‹K MON‹TÖRLERE YEN‹ B‹R ALTERNAT‹F.

ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (22)WINDOWS 98 ‹Ç‹N ÖNEML‹ ‹PUÇLARI.

Vogel Yay›nc›l›k Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3

80380 Kas›mpafla-‹STANBULTel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33

Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleriMüdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m: Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: YelizKoyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: AsuBozyayla, Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›kLtd. fiti. Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: BesteÖzerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›mB‹RYAY A.fi.

25 Aral›k’ta Bayilerde

Kaç›rmay›n!

49. SAYIDA NELER VAR?

TEMEL B‹LG‹LER

S‹STEM HIZININ ARTIRILMASI.

WINDOWS

ÜCRETS‹Z WINDOWS UYGULAMALARI.

PROJELER

WORD’DE HYPERLINK OLUfiTURMAK.

EXCEL’DE ÇAPRAZ REFERANSLAR.

INTERNET

ICQ KULLANIMI (3).INTERNET’TE ‹LG‹NÇ WEB S‹TELER‹.ÜCRETS‹Z WEB UYGULAMALARI.

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

X-BOX’A B‹R BAKIfi.

PÜF NOKTASI

ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (XXIII)

TEMEL B‹LG‹LERPROJEKS‹YON C‹HAZLARI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 233

>>>

PROJEKS‹YON C‹HAZLARIBu bölümde projeksiyon cihazlar›n› inceliyoruz.

Projeksiyon cihazlar› asl›nda bugün hemen herev ve ofiste bulunan bilgisayar monitörü ya da te-levizyon gibi cihazlar›n temelini oluflturan katottüpünden çok daha eski bir bulufltur. Bu ayg›tlar›ntemel prensibi bir ›fl›k kayna¤› kullan›larak genel-likle beyaz ve düz bir zemin üzerine çeflitli görün-tülerin yans›t›lmas›d›r. Bildi¤imiz anlamdaki gö-rüntü yans›tma ayg›tlar› ilk olarak geçen yüzy›ldatasarlanm›fl ve bunlardan yola ç›k›larak sinemamakineleri üretilmifltir. Bir sinema makinesi te-melde bir dizi resmi çok h›zl› bir biçimde ard› ar-d›na gösteren bir projeksiyonayg›t›ndan baflka bir fleyde¤ildir.

Zaman içindeprojeksiyonayg›tlar›n›n ta-sar›mlar›nda ge-liflmeler kaydedil-mifl, bunlar çeflitli ev ve ofiskullan›mlar› için farkl› yap›larda üretil-

meye devam edilmifltir. Özel-likle okul ve ofis gibi ortam-larda projeksiyon ayg›tlar›oldukça önem kazanm›fllard›r.Çünkü bunlar sayesinde anlat›lmakistenen konu hakk›ndaki bilgilerayn› anda çok say›da insana izletile-bilmektedir. Ancak projeksiyon ayg›tlar› zamaniçindeki geliflmelerle sadece donuk resim karelerigöstermeye yarayan ayg›tlar olmaktan ç›km›fl,farkl› ifllevler de kazanm›fllard›r. Bu bölümde bun-lara k›saca göz ataca¤›z.

Genellikle bir görüntüyü özel bir zeminüzerine yans›tarak çal›flan ayg›tlar›n tümü-ne “projeksiyon cihaz›” denir. Ancak bun-lar farkl› boyutlarda ve özelliklerde olabilir,de¤iflik amaçlarla kullan›labilirler. >>>

I < >INFO

234 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER PROJEKS‹YON C‹HAZLARI>

* < >‹PUCU

TEMEL B‹LG‹LER PROJEKS‹YON C‹HAZLARI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 235

>>>

Projeksiyon ayg›tlar› sadece ifl toplant›lar›ndasunum yapmak ya da okullarda ders vermek içinkullan›lmazlar. Bunun haricinde projeksiyon ay-g›tlar›n›n en yo¤un olarak kullan›ld›¤› alanlardanbiri de e¤lence sektörüdür. Günümüzde dijital tek-noloji her alana girmektedir ve haliyle sinema dabundan pay›na düfleni alm›flt›r. Nitekim bugün si-nema salonlar›n›n ço¤unda eski tür film projek-törleri yerlerini dijital sistemlere b›rakmaktad›r.

Asl›nda bu dönüflüm yabanc› ülkelerde çok dahaönce bafllam›flt›r, ancak dijital projeksiyon ayg›t-lar›n›n ilk modelleri pek yeterli say›lmazlard›, oyüzden de yay›lmalar› hayli zaman alm›flt›r. Builk modeller VGA standard›nda ve ancak640*480 çözünürlü¤e ç›kabilen cihazlard›, ancakesas sorun düflük çözünürlük de¤ildi. Esas prob-lem üretilen görüntünün düflük kontrast seviyesineve az say›daki renk seçene¤inden oluflan bir renkpaletine sahip olmas›ndan kaynaklan›yordu. Bucihazlar›n çal›flabilmek için tam bir karanl›¤aihtiyac› oluyordu ki bunu sa¤lamakher zaman mümkün de¤ildi.

Bugün ise çok dahageliflmifl dijitalprojeksiyon ci-hazlar› üretil-mektedir. Bu ci-hazlara sadece si-nema salonlar›ndailgiyle izledi¤imiz film-lerin gösteriminde de¤il, evve iflyerlerindeki sistemlerde des›kça rastlamak mümkün olmaktad›r.

Mesela bugün ev sinemas› tabir edilen sistemlerdekullan›lan büyük projeksiyon televizyonlarda eldeedilebilen görüntü kalitesi gerçekten de oldukçayüksektir. Bunlar 100 Hz görüntü yenileme h›z›nave 1024*768 (XVGA) çözünürlü¤e rahatça ulafla-bilmektedirler.

Bir projektörün ne denli güçlü bir görün-tü oluflturdu¤u “ANSI Lumen” de¤eri ba-z›nda ölçülür. Bu de¤er ne denli yüksekse,projektörün çal›flt›r›laca¤› alan› karartmaihtiyac› da o denli azalacakt›r. Yeterincegüçlü projektörler gün ›fl›¤›nda bile rahatçaçal›flabilirler. >>>

I < >INFO

Ço¤u projeksiyon cihaz› tafl›nabilir olarak tasarlanmaktad›r, bunlar ço¤unlukla5 kilogramdan daha a¤›r de¤ildirler. Fiyat-lar› ise kalite ve markaya ba¤l› olmak üze-re oldukça de¤iflebilmektedir, 2000 ila15,000 USD aras›nda ürünler bulabilmekmümkündür. >>>

I < >INFO

236 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER PROJEKS‹YON C‹HAZLARI>

* < >‹PUCU

>>>

WINDOWSDOSYA UZANTILARI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 155

>>>

DOSYA UZANTILARIBu bölümde dosya uzant›lar›n›n baz› özelliklerini inceliyoruz.

Daha önceki bölümlerde de de¤indi¤imiz gibi,Windows iflletim sistemi içindeki her dosyan›n üçkarakterlik bir “soyad›” bulunmaktad›r. Bu so-yadlar› bir dosyan›n türünü ve hangi uygulamalar-la, ne flekilde aç›laca¤›n› belirlemeye yarar. Win-dows ile çal›fl›rken bu dosya soyadlar›n›n ekrandagörüntülenmesini önlemek mümkündür. Ancak ovakit kullan›c› dosya türlerini simgelerinden tan›-mak zorunda kalabilir ve bu her kullan›c› için çokkolay bir ifl olmayabilir.

Windows ile çal›fl›rken her dosyan›n ad›n›n ge-rekti¤i zaman de¤ifltirilebilece¤ini biliyorsunuz.Peki dosya soyadlar› da ayn› flekilde de¤ifltirilebi-lir mi? Tabii ki bu da mümkündür, dosya soyadla-r› de¤ifltirilebilir ya da tamamen silinebilir. Nevar ki bu pek mant›kl› bir hareket olmayacakt›r,çünkü do¤rudan soyad›n› de¤ifltirmek demek, odosyan›n özelliklerini de¤ifltirmek demek anlam›-na gelmez. E¤er dosyan›n türünü de¤ifltirmek ihti-yac›nda iseniz, o zaman bunu uygun programla

yapman›z gerekir.Mesela

di-ye-limkibir“doc”belgesi-ni “txt”format›nadönüfltür-mek istiyor-sunuz. Bunudo¤su biçimdeyapman›n tek yolu o “doc” belgesini Word prog-ram› ile açmak, sonra da “Dosya” seçene¤i alt›n-daki “Farkl› Kaydet” fl›kk› yard›m›yla “txt” biçi-mine çevirerek kaydetmektir. Do¤rudan dosya so-yad›n› silerek yerine bir baflkas›n› yazmak genel-likle dosyan›n aç›lamaz hale gelmesine yol açar,

çünkü programlar o dosyay› yanl›fl ta-n›yacak ve açmay› baflaramayacaklar-d›r. Öte yandan dosya soyadlar›n› ta-mamen silmek ise onlar›n Windows ta-raf›ndan tan›namamas›na sebep ola-cak, haliyle bunlar› her hangi bir bi-çimde açmak mümkün olmayacakt›r.

Windows ile çal›fl›rken yüzlerce farkl›dosya soyad›na rastlayabilirsiniz. Bunun se-bebi hemen her program›n kendi verilerinisaklayabilmek için farkl› bir soyad› kullan-mas›d›r. >>>

I < >INFO

156 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS

WINDOWS>

PROJELER

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 145

>>>WINDOWS SESLER‹N‹ DE⁄‹fiT‹RMEK

WINDOWS SESLER‹N‹ DE⁄‹fiT‹RMEKWindows iflletim sistemi kullan›c›y› sesli olarak uyarabilecek flekilde tasarlanm›flt›r.

Windows iflletim sistemi kullan›c›lar› çeflitli du-rumlarda sadece görsel olarak de¤il, ayn› zaman-da sesli mesajlarla da uyarabilmektedir. Özellikles›k s›k bilgisayar›n›z›n bafl›ndan kalk›yorsan›z, busesli uyar›lar› oldukça faydal› bulabilirsiniz.

Ancak standard Windows ses uyar›lar› herkesinhofluna gitmeyebilir, bu durumda onlar› istedi¤inizfarkl› bir ses dosyas›yla de¤ifltirebilirsiniz. Buradauyman›z gereken tek koflul vard›r, o da kullanaca-¤›n›z ses dosyalar›n›n “wav” format›nda olmas›-d›r. fiimdi sesli uyar›lar› nas›l istedi¤iniz biçimdede¤ifltirebilece¤inizi ad›m ad›m inceleyelim.

Ad›m 1:Öncelikle “Bafllat” tuflu menüsünden “Ayarlar”

seçene¤i alt›ndaki “Denetim Masas›” fl›kk›na t›k-lay›n ve ilgili pencereyi aç›n. Burada “Ses” adl›simgeye çift t›klay›n.

Ad›m 2:Aç›lan diyalog penceresi içinde üstte bulunan k›-

s›m çeflitli olaylar› ve bunlara atanm›fl ses dosya-lar›n› gösterir. Yan›nda hoparlör simgesi olan

olaylara bir sesli uyar› atanm›flt›r.Bu da Windows o durumla karfl›lafl-t›¤›nda, belirtilen sesli uyar›y› ya-pacak demektir.

Ad›m 3:Kullanmak istedi¤iniz ses dosya-

lar›n› Windows içindeki klasördenseçerek kullanabilirsiniz. Yapma-n›z gereken bir olay seçmek ve “Ad” k›sm›ndanuygun bir ses dosyas›n› atamakt›r.Buradaki “Önizleme” tuflu size sesdosyas›n› dinleme imkan› sunar.

Baflta oyun programlar› olmak üzerepek çok uygulama kendi içinde k›sa “wav”ses dosyalar› bar›nd›r›r. Bunlardan istedik-lerinizi Windows uyar› mesajlar›nda kulla-nabilirsiniz. Ancak dosyalar›n birkaç sani-yeden uzun olmamas› kar›fl›kl›klar› önle-mek aç›s›ndan önemlidir. >>>

* < >‹PUCU

146 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER WINDOWS SESLER‹N‹ DE⁄‹fiT‹RMEK>

* < >‹PUCU

>>>

PROJELERDIVX NED‹R?

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 147

>>>

DIVX NED‹R?Bu bölümde Divx kurulumunu inceliyoruz.

Daha önce de bahsetmifltik ancak yine de bir ha-t›rlatma yapal›m. Divx asl›nda özel bir veri s›k›fl-t›rma biçimidir, ancak sadece video dosyalar›ndakullan›l›r. Temelini Microsoft taraf›ndan gelifltiri-len MPEG4 format›ndan alan bu yeni format sa-yesinde, çok yüksek görüntü kalitesine sahip 90dakikal›k bir filmi tek bir CD-ROM üzerine yer-lefltirmek mümkün olabilmektedir. Ancak unutma-y›n ki bu flekilde Divx format›na dönüfltürülmüflher video yasal olmayabilir, ve bunlar› bulundu-ranlar hakk›nda a¤›r yasal yapt›r›mlar uygulana-bilmektedir.

fiimdi gelelim Divx codeclerini nereden bulabile-ce¤iniz ve bilgisayar›n›za nas›l kurabilece¤inize,bu program› bilgisayar dergileriyle verilen CD’lerya da Internet üzerinden bulabilirsiniz. Internet

üzerinde bu programa eriflebilece¤iniz ad-res www.divxmovies.com/codec/ olacakt›r.

Ad›m 1:Öncelikle verdi¤imiz adrese giderek ilgili

web sayfas›n› bulun. Buradan Divx codec-lerini bilgisayar›n›za indirin. ‹ndirece¤i-niz codec v4.02 sürümü olmal›d›r,bu en son sürümdür.

Ad›m 2:Dosya indirme ifllemi bittikten

sonra bilgisayar›n›zda yerini bu-lun. Ad› “DivXCodecInstaller.exe”olan bu dosyay› bulduktan sonraüzerine çift t›klayarak çal›flt›r›n.

Ad›m 3:Kanuni yükümlülüklerinizi

bildiren bir uyar› metni ç›-kacakt›r, e¤er kurulumadevam etmek isterseniz“Devam” tufluna t›klay›n.

DivX format›nda kaydedilmifl filmleriizlemek için buradakinden baflka uygulama-lar da vard›r. Buradaki codec düzgün ku-rulmak ve çal›flmak için bilgisayar›n›zdaWindows Media Player uygulamas›n›n bu-lunmas›n› gerektirir. >>>

I < >INFO

DivX format›ndaki filmlerin pek ço¤uyasal sürümlerden k›r›larak haz›rlanm›flkorsan kopyalard›r. Bunlar› bulundurmakya da ticaretini yapmak sizi yasal zorluk-larla karfl› karfl›ya b›rakabilir. >>>

! < >D‹KKAT

148 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER>

INTERNET

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 289

>>>INTERNET’TE K‹TAP S‹TELER‹

INTERNET’TE K‹TAP S‹TELER‹Bu bölümde kitaplar üzerine yo¤unlaflm›fl

olan siteleri inceliyoruz.

http://onlinebooks.library.upenn.eduKlasik yazarlar›n kitaplar›n› ar›yorsa-

n›z onlar› bu sitede Zip dosyas› halindebulabilir ve indirebilirsiniz. Bu siteninhaz›rlanmas› ve ev sahipli¤i PennsylvaniaÜniversitesi taraf›ndan gerçeklefltiriliyor.

www.dogpatch.org/etext.htmlE¤er PalmPilot tafl›nabilir bilgisayar›-

n›z›n varsa, o zaman bu siteden PilotDocformat›nda haz›rlanm›fl çeflitli kitaplar›indirebilirsiniz. Kitaplar klasikten bilimkurguya dek genifl bir yelpazede seçilmifl.

www.short-stories.co.ukBu sitede hemen her türden çok say›da

k›sa hikaye bulabilir ve okuyabilirsiniz.Tabii bunlar›n neredeyse tamam›n›n ‹ngi-lizce olaca¤›n› da hat›rlatal›m.

www.gutenberg.netMatbaay› keflfeden adam olarak tarihe

geçen Gutenberg, ölümünden sonra bilekitaplardan kopmufl de¤il. Bugün ad›n›tafl›yan dev elektronik kitapl›k ücretsizindirebilece¤iniz binlerce kitab› bar›nd›-r›yor.

http://shopping.yahoo.com/booksTabii ki her konuda oldu¤u gibi, kitap-

lar hakk›nda da Yahoo dan›flaca¤›m›z te-mel adreslerden biridir. Burada Internetüzerindeki kitaplarla ilgili hemen her ko-nu hakk›nda bilgi bulabilirsiniz.

www.literature.orgE¤er Edgar Allan Poe ya da Mark Twa-

in okumak isterseniz, o zaman bu aresegideceksiniz demektir. Burada say›s›zklasik yazar›n eserlerini bulabilirsiniz.

290 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET INTERNET’TE K‹TAP S‹TELER‹

INTERNETELEKTRON‹K TAC‹Z

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 291

>>>

ELEKTRON‹K TAC‹ZHergün hiç ifle yaramayan bir dolu e-posta almak hoflunuza gidiyor mu?

fiüphesiz bu bölüm e-posta adresini hemen he-men hiç kullanmayanlar› pek ilgilendirmeyecektir.Bu tür kullan›c›lar ço¤unlukla bir zaman sonraadreslerini bile unutur ya da yeni bir tane edinir.Asl›nda onlar birçok aç›dan flansl› say›labilir.Çünkü hergün e-posta almak için Internet’e gire-rek ve de¤erli zamanlar›n› gönderilen bir dolu an-lams›z e-posta aras›nda laz›m olanlar› arayarakgeçirmiyorlar.

Oysa özellikle ifl hayat›nda e-posta iletiflim yön-teminden çok faydalanan ve hergün bir dolu me-saj al›p gönderen kullan›c›lar için durum ayn› de-¤il. Bunlar genel olarak “Spam” ad›n› verdi¤i-miz, ço¤u zaman s›rf reklam amaçl› e-posta me-saj› ya¤murunun alt›nda bunal›yorlar. Spam me-saj ya¤muru hem zaten kapasitesi oldukça k›s›tl›olan posta kutular›n› gereksiz yere dolduruyor,hem de bunlar›n al›nmas› için harcanan süre kul-lan›c›n›n zarar›na oluyor.

Spam mesaj ya¤muru içinde neler yokki? Mesela bir zamanlar normalposta yoluyla gerçeklefltirilenve herkesi baflkalar›na birdüzine mesaj atmaya ça-¤›ran “saadet zinciri” gi-bi saçmal›klara her ansiz de hedef olabilirsiniz.Her ne kadar bu oldukçazarars›z ve göz ard› edilmesikolay bir mesaj gibi gö-rünse de, ayn› mesaj-dan posta kutunuzda iki düzine oldu-¤unu ve çok önemli bir mesaj›n yer kalmad›¤›n-dan geri gitti¤ini görmek hofl bir tecrübe olmuyor.

Tabii bir de zarars›z gibi gözüken ama asl›ndaoldukça asap bozucu olan “yard›m” talepleri var.Bu mesajlar size ulaflt›klar› her kifli bafl›na filancayerdeki falanca isimli hasta küçük k›z›n hesab›naflu kadar para yatt›¤›n› söyleyerek duygu sömürü-sü yap›yorlar. Ancak tabii ki bir e-postan›n kaçkifliye ulaflt›¤›n› tespit etmenin ve buna göre biri-lerinden sponsorluk koparman›n imkan› yok, yanibu da insanlar› enayi yerine koymak için uydurul-mufl say›s›z palavradan biri.

E¤er belirli bir adresten gelen mesajlar›tamamen bloke etmek isterseniz, o zamanservis sa¤lay›c›n›z›n bu seçene¤i sunup sun-mad›¤›na bir bak›n. Yine de Spam alma-man›n en iyi yolu e-posta adresinizi dikkat-size her yerde kullanmamakt›r. >>>

* < >‹PUCU

292 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET ELEKTRON‹K TAC‹Z>

* < >‹PUCU

INTERNETELEKTRON‹K TAC‹Z

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 293

>>>

Ayr›ca veri taban›ndan ç›k-mak istiyorsan›z mesajgöndermenizi isteyen elektro-nik mesajlara da kesinlikle ce-vap atmaman›z önerilir.Çünkü buraya cevap at-man›n sa¤layaca¤›tek kazanç daha faz-la Spam alman›zolacakt›r. Veri taban›haz›rlayanlar genellikle buyöntemi kullanarak ellerindeki e-postaadreslerinin geçerli olup olmad›¤›n› s›-nar, sonra da onlar› mesaj ya¤murunatutarlar.

Tabii iyi olsun ya da olmas›n, isten-medik mesaj ya¤muru alt›nda bunal-mak hofl bir durum de¤ildir. Peki ama nas›l olurda hiç alakal› görünmeyen web siteleri ya da flir-ketleri adresinizi tespit edebilir, böylesine kullana-bilirler? Asl›nda bu sorunun cevab› oldukça basit-tir. Bir kullan›c› adresi veri taban› oluflturmaknormal yollardan çok zordur, ancak iflin içine pa-ra girince herfley de¤iflir. Ço¤u web sitesi hayat›-n›z›n boyunca bir defa ve o da kazayla u¤ram›fl

olsan›z bile, bilgisayar›n›zdan ald›¤› detayl› bilgi-ler sonucu e-posta adresinizi tespit edebilir.

Öte yandan ço¤u veri taban› haz›rlay›c›s› bilgile-rini herhangi bir sebeple e-pos-ta adreslerini gönüllü olarakb›rakan kullan›c›lardan sa¤-

lar. Ayn› flekilde web siteni-ze aç›k bir posta adresi be-lirtmek oldukça tedbirsizbir davran›flt›r. Tüm bunla-

r›n d›fl›nda bir desayg›n firmalar›n olufltur-du¤u kullan›c› adresleriveri tabanlar› vard›r ki,

bunlar bazen içeriden bireleman taraf›ndan çal›nabilir.

Hatta baz› durumlarda sözde say-g›n flirketlerin kendinlerinin bile bu adres veri ta-banlar›ndan faydaland›klar› olmufltur. Tabii bununyasal sonuçlar› pek hofl olmamaktad›r.

Peki tüm bu toplanan adresler sonuçta ne yap›-l›rlar? Ço¤u zaman bu adreslerden oluflan listelerCD-ROM’lar üzerinde önemli fiyatlara el de¤iflti-rirler. Özellikle reklam flirketleri bunlarla çok ilgi-lenir, çünkü çal›flan bir müflteri veri taban› büyük-lü¤ü nispetinde reklam verenlerden gelir getirir.

Size gelen Spam mesajlar› daha daart›rmak istemiyorsan›z, kesinlikle hiçbiri-ne cevap vermeyin. Bu kap›y› çalan birineevde olmad›¤›n›z› söylemekten farks›zd›r.

>>>

I < >INFO

294 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET ELEKTRON‹K TAC‹Z>

INTERNETICQ KULLANIMI (2)

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 295

>>>

ICQ KULLANIMI (2)Bu bölümde ICQ program›n›n genel özelliklerini gözden geçiriyoruz.

ICQ ile çal›fl›rken arabirim üzerinde en fazla ye-ri kaplayan ve en önemli olan bölümlerden biri de“Contact List” tabir edilen k›s›md›r. Bu k›s›mdaad›ndan da anlafl›laca¤› gibi irtibat halinde bulun-du¤unuz tüm kullan›c›lar›n birlistesi yer al›r. Tabii ki ICQ’nunçal›fl›yor olabilmesi için Internetba¤lant›n›z›n yap›lm›fl olmas›gereklidir. Ba¤lant› halinde ikenbu listede bulunan kiflilerin o an-ki ba¤lant› durumlar› çeflitlisimgelerle ifade edilir. Meselaad› aç›k mavi yaz›l› olanlar ba¤-l›, k›rm›z› olanlar ise ba¤lant›d›fl› ya da görünmez durumda-d›rlar.

Bu ba¤lant› listesi temel haberleflme ifllemleriniyapman›z› da sa¤lar. Buradaki isimlerden herhan-gi biri üzerine t›klad›¤›n›zda bir menü aç›l›r, bumenü karfl› tarafa çeflitli mesajlar gönderebilme-

niz imkan tan›r. E¤erisim üzerine çift t›klar-san›z do¤rudan mesajyazma penceresi aç›l›r.Ayn› flekilde herhangibir dosyay› sürükleyip

isim üzerine b›rakmak ta dosya gönderme arabiri-mini harekete geçirecektir. Yine buradaki isimlerüzerinde size mesaj gönderenleri görebilir, adlar›-na t›klayarak gelen mesaj ya da dosyalar› kabul

edebilirsiniz.Kullan›c› listesinin alt›nda yer

alan ve ba¤l› olmad›¤›n›zda k›rm›z›bir çiçek sembolü içeren tufla t›k-larsan›z, ba¤lant› kontrolüne ulafl-m›fl olursunuz. Buradaki menüdeyer alan seçenekler farkl› flekillerdeba¤lanman›za imkan tan›rlar. Me-sela “Online” normal ba¤lant› du-rumu iken, “Invisible” sizi sadeceseçti¤iniz kullan›c›lar›n görebilme-sine izin verecek flekilde ba¤lanma-

n›z› sa¤lar. “Free For Chat” ise rastgele konufla-cak birini ara-yanlar›n sizinleba¤lant› kurmas›-n› sa¤lar, burada-ki diyalog pence-resinden yafl veilgi alan› gibi bil-gilerinizi girebi-

lirsiniz.

296 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

>

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE 123

>>>LCD GÖZLÜKLER

LCD GÖZLÜKLERKimseyi rahats›z etmeden, her yerde televizyon izlemek mümkün mü dersiniz?

Çok eskiden bu yana s›k s›k bilim-kurgu filmlerinde rastlad›¤›m›z unsur-lar›n gün gelip hayat›m›za girmeyebafllad›klar›n› görmek grçekten de ol-dukça ilginç bir tecrübe. Bundan 30-40 y›l önce sadece bilim-kurgu filmle-rinde rastlanana laser ›fl›nlar› bugünart›k küçük çocuklar›n ellerindekianahtarl›klara kadar düfltü. Tabii he-nüz uçan arabalara sahip de¤iliz,uzayda koloni de kurmad›k, ama bun-lar eskisi kadar uzak hayaller de say›l-m›yorlar.

Bu filmlerden birinde rastlad›¤›m›z unsurlardanbiri de 3 boyutlu görüntüler sa¤layan ekranlar vegözlük fleklindeki bilgisayar monitörleridir. Ancakasl›nda bu gibi ayg›tlar uzun zamand›r bilim-kur-gu malzemesi olmaktan ç›km›fl durumdalar dene-bilir. En az›ndan gözlük fleklindeki monitör ve te-levizyonlar› bugün piyasada rahatça bulabilmekmümkün, üstelik fiyatlar› y›llar önce ilk ç›kt›kla-r›ndaki kadar abart›l› da de¤il.

Peki bu ayg›tlar ilk defa ne zaman ve neden or-taya ç›kt›? Asl›nda bu tür çok basit araçlar›n ta-rihi birkaç yüzy›l geriye kadar uzan›r. Burada anaprensip bir insan›n 3 boyutlu görebilmek için ikigözünü de kullan›yor olmas› gerçe¤inden yola ç›-

karak, gözleri çeflitli tekniklerle yan›ltarak bir tür“derinlik” hissi uyand›rmakt›r. Bu flekilde çal›flancihazlar›n en son ve en yeni versiyonlar› minikLCD ekranlar kullan›rlar ve dijital sinyalleri uy-gun biçimde iflleyerek görüntülerler.

lirler. Baz›lar› ne olursa olsun gerçek bir mo-nitör kullanmay› seçmektedirler. Ayr›ca bu türbir göözlü¤ü gerçekten hakk›n› verecek biçim-

de çal›flt›rabilmek için güçlü bir ekran kart›,ifllemci ve bolca haf›za gerekecektir. Yanikullan›lacak olan sistemin de uygun olmas›gereklidir.

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE LCD GÖZLÜKLER>

PÜF NOKTASI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI 51

>>>ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (22)

ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (22)GÜVENL‹ ALIfiVER‹fi

fiüphesiz Internet kullan›m› gün geçtik-çe daha da yayg›nlafl›yor ve bu ortamözellikle insanlar›n al›flverifl yapabilmesi-ne imkan tan›yacak biçimde donat›l›yor.Ancak Internet üzerinde al›flverifl yapma-n›n esprisi olay›n son derece süratli ger-çekleflebilmesidir, bunu da kredi kartlar›-n›n kullan›labilmesi sa¤lamaktad›r. Bafl-ka yöntemlerle günlerce sürebilecek öde-me ifllemleri kredi kartlar› sayesindean›nda yap›labilmektedir.

Ne var ki kredi kart› kullanarak Inter-net üzernden al›flverifl yapman›n berabe-rinde getirdi¤i tehlikeler flüphe götürmez.Asl›nda e¤er sadece sizin kullanabildi¤i-niz bir bilgisayardan ve flifrelenmifl say-falar› kullanarak al›flverifl ediyorsan›ztehlikeyi hayli azaltm›fls›n›z demektir.Fakat yine de bir önlem daha alman›zgerekmektedir. Internet üzerinde kredikart›yla al›flveriflte flifrelenmifl sayfalar›bile kullan›yor olsan›z, bu sayfalar›n sa-bit disk üzerinde kay›tl› kalmas› bir so-run yaratabilir. Bu sayfalara eriflmek veflifreyi k›r›p kredi kart› numaran›z› ö¤-renmek her zaman için mümkündür.

Bunu önlemek için alman›z gereken ön-lem flifreli sayfalar›n sabit disk üzerineyedeklenmesini önlemektir. Internet Exp-

lorer’›n “Araçlar”menüsünden “In-ternet Seçenekleri”k›sm›na girin. Bu-radan “Geliflmifl”seçene¤ine gidin,orada “fiifreli say-falar› diske kaydet-me” seçene¤ini ifla-retli hale getirin.De¤ifliklikleri onay-lay›n ve ç›k›n. Bun-dan sonra Explorerflifrelenmifl sayfala-r›n›z› ve haliylekredi kart› bilgileri-nizi sabit disk üze-rinde yedeklemeye-cektir.

TAM EKRANEXPLORER

Bazen Internet Explorer ile çal›fl›rkenekranda biriken çok say›da pencere yü-zünden bakmakta oldu¤unuz web sayfas›-n› tamamen göremeyebilirsiniz. Özelliklenispeten küçük monitörlerle çal›flmak zo-runda olanlar için bu oldukça can s›k›c›bir sorun olabilir. Acak bunu halletmeninçok basit bir yolu vard›r. Do¤rudan F11

tufluna basarak Internet Explorer uygu-lamas›n›n tam ekran çal›flmas›n› sa¤laya-bilirsiniz. Bu esnada ekranda sadece bir-kaç önemli kontrol tuflu kalacakt›r. Nezaman ekran› eski haline getirmek ister-seniz, bunu yine F11 tufluna basarak ya-pabilirsiniz.

52 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PÜF NOKTASI

PÜF NOKTASI ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (22)>