Dorota Dorota TerakowskTerakowskaa

Czarownica czy Czarownica czy Czarodziejka…?Czarodziejka…?

Gabriela Bonk, Rybnik - maj 2010

Barbara Rozalia Barbara Rozalia Terakowska Terakowska urodziła się 30 urodziła się 30 sierpnia 1938 sierpnia 1938 roku w Krakowie. roku w Krakowie. Młoda, śliczna, Młoda, śliczna, czupurna Basia czupurna Basia postanawia, że postanawia, że będzie miała na będzie miała na imię Dorota. imię Dorota. I zdania nie I zdania nie zmienia. zmienia. Fot. Michał Englert Fot. Michał Englert

Katarzyna T. Nowak: Moja mama czarownica. Kraków: Wydawn. Literackie, 2005. ISBN 83-08-03781-X, s. 48Katarzyna T. Nowak: Moja mama czarownica. Kraków: Wydawn. Literackie, 2005. ISBN 83-08-03781-X, s. 48 . Łukasz Maciejewski: Portret czarownicy. „Tygodnik Powszechny. Książki w Tygodniku” z 20 listopada 2005, s. 10.Łukasz Maciejewski: Portret czarownicy. „Tygodnik Powszechny. Książki w Tygodniku” z 20 listopada 2005, s. 10.

Apodyktyczna, Apodyktyczna, władcza, uparta, władcza, uparta, w ciągłym biegu. w ciągłym biegu. Nie pasowała do Nie pasowała do żadnej szkoły. żadnej szkoły. Szukała siebie w Szukała siebie w szaleńczym stylu szaleńczym stylu życia cyganerii życia cyganerii krakowskiej. krakowskiej. Wszędzie musiała Wszędzie musiała być pierwsza, jeśli być pierwsza, jeśli nie najlepsza, to nie najlepsza, to najgorsza. Byleby najgorsza. Byleby inna.inna.Katarzyna T. Nowak: Moja mama Katarzyna T. Nowak: Moja mama

czarownica. Kraków: Wydawn. Literackie, czarownica. Kraków: Wydawn. Literackie, 2005. ISBN 83-08-03781-X, s. 172005. ISBN 83-08-03781-X, s. 17.

Terakowska była jak tajfun. Jako Terakowska była jak tajfun. Jako nastolatka dawała popalić swoim nastolatka dawała popalić swoim rodzicom. rodzicom. Od 16 roku życia czas spędzała Od 16 roku życia czas spędzała głównie głównie w w Piwnicy pod Baranami.Piwnicy pod Baranami.Przemysław Czapliński; Pogodzić się z czarownicą. „Gazeta Wyborcza” Przemysław Czapliński; Pogodzić się z czarownicą. „Gazeta Wyborcza” z 4 października 2005, s. 16.z 4 października 2005, s. 16.

Fot. Adam GolecFot. Adam Golec

Jej głowa Jej głowa znajduje się na znajduje się na monumencie monumencie Bronisława Bronisława Chromego, Chromego, upamiętniającyupamiętniającym postaci m postaci związane związane z z Piwnicą pod Piwnicą pod BaranamiBaranami

Były dwie Doroty Były dwie Doroty – pierwsza, – pierwsza, analizująca analizująca chłodno chłodno i krytycznie i krytycznie rzeczywistość rzeczywistość publicystka publicystka i druga, która i druga, która słyszy, jak słyszy, jak łabędzie łabędzie skrzydła skrzydła śpiewają.śpiewają.

Katarzyna T. Nowak: Moja mama Katarzyna T. Nowak: Moja mama czarownica. Kraków: Wydawn. czarownica. Kraków: Wydawn.

Literackie, 2005. ISBN 83-08-Literackie, 2005. ISBN 83-08-03781-X.03781-X..

BezkompromisoBezkompromisowa dziennikarka wa dziennikarka i wrażliwa i wrażliwa pisarka.pisarka.Łukasz Maciejewski: Portret czarownicy. Łukasz Maciejewski: Portret czarownicy. „Tygodnik Powszechny. Książki w „Tygodnik Powszechny. Książki w Tygodniku” z 20 listopada 2005, s. 10.Tygodniku” z 20 listopada 2005, s. 10.

źródło ilustracji: źródło ilustracji: Nowak Katarzyna Nowak Katarzyna T.: Córka T.: Córka czarownicy. czarownicy. Rozmowę Rozmowę przepr .Henryka przepr .Henryka Wach-Malicka. Wach-Malicka. „Dziennik „Dziennik Zachodni” 2005 Zachodni” 2005 nr 291, s. 15.nr 291, s. 15.

na zdjęciu : Katarzyna T. Nowak:na zdjęciu : Katarzyna T. Nowak:starsza córka Doroty Terakowskiej. Dziennikarka, starsza córka Doroty Terakowskiej. Dziennikarka, związana z „Gazetą Krakowską,” „Przekrojem” i związana z „Gazetą Krakowską,” „Przekrojem” i „Twoim Stylem.” Jako nastolatka, w 1980 roku„Twoim Stylem.” Jako nastolatka, w 1980 roku próbowała ukraść samolot.próbowała ukraść samolot.

Katarzyna Katarzyna T. Nowak jest T. Nowak jest autorką autorką książki książki biograficznej biograficznej o Dorocie o Dorocie TerakowskiejTerakowskiej

źródło ilustracji: Surdykowski Jerzy: Sprowadźcie tutaj Maćka! „Dziennik Zachodni” źródło ilustracji: Surdykowski Jerzy: Sprowadźcie tutaj Maćka! „Dziennik Zachodni” 2006 nr 204, s. 19.2006 nr 204, s. 19.

Pierwszy z prawej: Maciej Szumowski Pierwszy z prawej: Maciej Szumowski (1939-2004) redaktor naczelny „Gazety (1939-2004) redaktor naczelny „Gazety Krakowskiej”, znany dziennikarz i Krakowskiej”, znany dziennikarz i dokumentalista filmowy – mąż Doroty dokumentalista filmowy – mąż Doroty Terakowskiej. Zmarł miesiąc po niej. Terakowskiej. Zmarł miesiąc po niej.

Fot. Adam Golec ; źródło Fot. Adam Golec ; źródło ilustracji: Matka, córka i Ono. ilustracji: Matka, córka i Ono. Z Dorotą Terakowską Z Dorotą Terakowską i Małgorzatą Szumowską i Małgorzatą Szumowską rozmawia Renata Radłowska. rozmawia Renata Radłowska. "Gazeta Wyborcza. Wysokie "Gazeta Wyborcza. Wysokie Obcasy." 2003. Obcasy." 2003.

na zdjęciu: Małgorzata na zdjęciu: Małgorzata Szumowska:Szumowska:młodsza córka Doroty młodsza córka Doroty Terakowskiej, reżyserska i Terakowskiej, reżyserska i scenarzystka scenarzystka

Dorota Dorota Terakowska Terakowska nie wygrała nie wygrała z chorobą z chorobą nowotworownowotworową. Zmarła ą. Zmarła 4 stycznia 4 stycznia 2004 roku.2004 roku.

Źródło ilustracji:Źródło ilustracji:„Biblioteka w Szkole” 2005 nr 2.„Biblioteka w Szkole” 2005 nr 2.

Grób Doroty Grób Doroty Terakowskiej na Terakowskiej na

cmentarzu cmentarzu Rakowickim Rakowickim

w Krakowie, na w Krakowie, na planie zaznaczono planie zaznaczono

na czerwono na czerwono kwaterę (XVIII), kwaterę (XVIII), gdzie mieści się gdzie mieści się

grób pisarkigrób pisarki

Mama nie nauczyła nas sprzątać ani Mama nie nauczyła nas sprzątać ani gotować. Nauczyła nas za to miłości gotować. Nauczyła nas za to miłości do literatury. Czytanie w naszym do literatury. Czytanie w naszym domu było czymś tak naturalnym jak domu było czymś tak naturalnym jak jedzenie czy spanie.jedzenie czy spanie.

Katarzyna T. Nowak: Moja mama czarownica. Kraków: Wydawn. Literackie, 2005. ISBN 83-08-03781-X.Katarzyna T. Nowak: Moja mama czarownica. Kraków: Wydawn. Literackie, 2005. ISBN 83-08-03781-X.

na zdjęciu na zdjęciu Małgorzata Małgorzata SzumowskaSzumowska

Czytanie książek, to Czytanie książek, to jedna z ostatnich jedna z ostatnich czynności w trakcie czynności w trakcie których można których można usłyszeć własne myśli usłyszeć własne myśli lub upewnić się, że lub upewnić się, że się je w ogóle ma.się je w ogóle ma.

Książki nie dają odpowiedzi, Książki nie dają odpowiedzi, nawet te najmądrzejsze, ale nawet te najmądrzejsze, ale pomagają stawiać pytania.pomagają stawiać pytania.

Dorota TerakowskaDorota Terakowska

Jej pisarstwo nie hołduje modnym nurtom Jej pisarstwo nie hołduje modnym nurtom literackim. Dorota Terakowska opowiada, literackim. Dorota Terakowska opowiada, uprawia klasyczną sztukę opowiadania. uprawia klasyczną sztukę opowiadania. Odrzuca konwencje postmodernistyczne. Odrzuca konwencje postmodernistyczne. Stroni od eksperymentu literackiego i gry Stroni od eksperymentu literackiego i gry językowej.językowej.

Aleksandra Pethe: Doroty Aleksandra Pethe: Doroty Terakowskiej książki dla Terakowskiej książki dla

każdego. „Guliwer” 2003 nr 2 każdego. „Guliwer” 2003 nr 2 s. 62.s. 62.

Trzykrotnie Trzykrotnie otrzymała otrzymała literacką literacką nagrodę roku nagrodę roku Polskiej Sekcji Polskiej Sekcji IBBY. IBBY. W 1998 roku – W 1998 roku – nominowana do nominowana do Paszportu Paszportu „Polityki.”„Polityki.”W 2002 – W 2002 – nominowana do nominowana do pierwszej pierwszej nagrody nagrody prezydenta RP prezydenta RP za twórczość za twórczość dla dzieci i dla dzieci i młodzieżymłodzieży

Próba Próba generalnageneralna

- zbiór reportaży - zbiór reportaży 19831983

13 miesięcy 13 miesięcy i 13 dni i 13 dni Gazety Gazety

Krakowskiej Krakowskiej 19841984

Guma do Guma do żucia żucia 19861986- prywatne - prywatne rozliczenie rozliczenie

z latami PRLz latami PRL

Terakowska pisze uniwersalne Terakowska pisze uniwersalne fantasy. Dzięki temu jej książki fantasy. Dzięki temu jej książki trafiają zarówno do młodych jak i trafiają zarówno do młodych jak i dorosłych czytelników. Poprzez dorosłych czytelników. Poprzez czerpanie z obfitych źródeł mitologii czerpanie z obfitych źródeł mitologii celtyckiej i Biblii, tworzy obrazy, celtyckiej i Biblii, tworzy obrazy, których elementy współczesne których elementy współczesne sąsiadują obok starodawnych. sąsiadują obok starodawnych. Terakowska zauważa wokół siebie Terakowska zauważa wokół siebie mnóstwo rzeczy i zdarzeń mnóstwo rzeczy i zdarzeń przesyconych tajemnicą, przesyconych tajemnicą, niespodzianką.niespodzianką.

Jacek Sułek: Oczy wyobraźni czyli rzecz o pisarstwie Doroty Terakowskiej. Praca magisterska pod kierunkiem prof.. Jacek Sułek: Oczy wyobraźni czyli rzecz o pisarstwie Doroty Terakowskiej. Praca magisterska pod kierunkiem prof.. Dr hab. Alicji Baluch. Kraków: WSP, 1996.Dr hab. Alicji Baluch. Kraków: WSP, 1996.

Babci Brygidy szalona Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie podróż po Krakowie 1986 1986

(napisana w 1979 roku)(napisana w 1979 roku)

Władca Lewawu Władca Lewawu 19891989- wpisany do kanonu lektur szkolnych- wpisany do kanonu lektur szkolnych- zaliczany do złotej dziesiątki książek dla dzieci - zaliczany do złotej dziesiątki książek dla dzieci lat osiemdziesiątychlat osiemdziesiątych

W niezmierzonej głębi lustra W niezmierzonej głębi lustra 1983-851983-85

- baśń- baśń

Córka Czarownic Córka Czarownic 1991 1991- powieść wpisana na Światową Listę Jana Christiana - powieść wpisana na Światową Listę Jana Christiana Andersena w 1992 r.Andersena w 1992 r.- nagroda polskiej sieci IBBY w 1992 r.- nagroda polskiej sieci IBBY w 1992 r.- wpisana do Kanonu Książek dla Dzieci i Młodzieży na - wpisana do Kanonu Książek dla Dzieci i Młodzieży na XXI wiek „Gazety Wyborczej” (w lutym 2003)XXI wiek „Gazety Wyborczej” (w lutym 2003)

Lustro Pana Grymsa Lustro Pana Grymsa 19951995- Dziecięcy Bestseller (Mały Dong) w 1995 - Dziecięcy Bestseller (Mały Dong) w 1995

r.r.

Samotność Bogów Samotność Bogów 1998 1998- nagroda polskiej sieci IBBY w 1998 - nagroda polskiej sieci IBBY w 1998

r.r.- Najlepsza Książka Wiosna`98- Najlepsza Książka Wiosna`98

W krainie Kota W krainie Kota 19991999

Tam gdzie spadają Anioły Tam gdzie spadają Anioły 1999 1999- nagroda polskiej sieci IBBY w 1999 - nagroda polskiej sieci IBBY w 1999

r.r.

Poczwarka Poczwarka 2001 2001- na liście najlepiej - na liście najlepiej sprzedających się sprzedających się

książek w 2001 książek w 2001 rokuroku

Ono Ono 20032003- Krakowska Książka - Krakowska Książka Miesiąca w kwietniu Miesiąca w kwietniu 20032003- Nagroda Księgarzy - Nagroda Księgarzy „Witryna” 2003„Witryna” 2003

Być rodziną Być rodziną 20032003

Dobry adres to Dobry adres to człowiek człowiek 2004 2004

Bibliografia:Bibliografia:1. Baluch Alicja: Nowe arcydzieło. Wokół tematu spełnienia w Córce czarownic

- Doroty Terakowskiej. "Polonistyka" 1994 nr 9. s. 522- 525. 2. Bomba Jacek: Przerwane rozmowy. Wspomnienie o Dorocie Terakowskiej

(1938-2004). "Tygodnik Powszechny" 2004 nr 6. 3. Czapliński Przemysław: Nadnaturalny dar ułomności. "Poczwarka" Doroty

Terakowskiej - książka dla czułych odbiorców. "Polityka" 2001 nr 14 s. 51. 4. Czas mi sprzyja. Z Dorotą Terakowską rozmawia Aleksandra Pethe.

"Guliwer" 2003 nr 3 s. 28- 31. 5. Daję prawo wyboru. Ostatnia rozmowa z Dorotą Terakowską. Rozmawiała

Monika Janusz. "Rzeczpospolita. Plus Minus" z 10-11 stycznia 2004 nr 8 s. 12.

6. Gucwa Elżbieta: Tej, która odeszła, ale będzie żyć pośród nas... Dorocie Terakowskiej. "Biblioteka w szkole" 2004 nr 2 s. 26.

7. Łodej Elżbieta, Gucwa Elżbieta: Konkurs znajomości "Władcy Lewawu" Doroty Terakowskiej. "Biblioteka w szkole" 2004 nr 4 s. 26.

8. Matka, córka i Ono. Z Dorotą Terakowską i Małgorzatą Szumowską rozmawia Renata Radłowska. "Gazeta Wyborcza. Wysokie Obcasy." 2003.

9. Osięgowska Dorota: Na ratunek Aniołowi... Przez pryzmat wartości o książce Doroty Terakowskiej Tam gdzie spadają Anioły. W: Język polski. Poradnik dla nauczyciela. Zrozumieć słowo. Gimnazjum 2. Red. Anita Gis i Elżbieta Nowosielska. Poznań: Arka, 2000. s. 137- 141.

10. Pethe Aleksandra: Doroty Terakowskiej książki dla każdego. "Guliwer" 2003 nr 2 s. 60- 62.

11. "Poczwarka." Z Dorotą Terakowską rozmawia Bogusława Stanowska-Cichoń. "Niedziela" 2001 nr 14 s. 12.