Dolaşım Sistemi

Z.Aycan TUNCER

4/B Sınıf Öğretmeni

Kanın Vücutta Dolaşımını Sağlayan Yapı Ve Organlar

• Yaşamımızı devam ettirmek için gerek duyduğumuz besin ve oksijen organlara taşınır.

• Aynı şekilde organlarda oluşan artık maddeler de vücuttan dışarı atılmasını sağlayan organlara taşınır

• Bu taşınma işlemi KAN ile sağlanır.• Kanın dolaşımında KALP ve

DAMARLAR görevlidir.

Kalbimiz vücudumuzun neresindedir?

• Dolaşım sisteminin en temel organı olan kalp göğüs boşluğunda iki akciğerin arasında sol tarafa daha bir yakın yerdedir

• Kalbimiz çok sağlam bir yapıya sahiptir.

• Dolaşım sisteminin merkezini oluşturan kalp, bir su pompası gibi çalışarak kanın tüm vücutta dolaşmasını sağlar.

• Kalp, kan pompalama işini kasılma ve gevşeme ile gerçekleştirir. Bu kasılmalar kalp atışı olarak hissedilir.

Kalbimizin anatomik özellikleri

• Yetişkin insanda kalbin ağırlığı ortalama 250 – 300 gramdır.

• Yetişkin bir bireyin kalbi kendi yumruğu kadardır.

• Kalp dakikada ortalama 60- 80 vuruş yaparak vücudumuza kan pompalar.

Kalbin bölümleri• Kalp dört odacıktan meydana gelir.• Üst odacıklara kulakçık,alt odacıklara karıncık adı verilir.Kulakçıklar ile karıncıklar

arasında kan geçişini sağlayan kapakçıklar vardır.• Kapakçıklar kanın tek yönlü akışına izin verir.• Kalbi besleyen atardamarlara koroner damarlar adı verilir.

Koroner damarlar tıkanırsa!• Eğer bu damarlar tıkanırsa kalp kasları beslenemez ve kalp

krizi görülebilir.

Damarlar• Kalbin pompaladığı kan, vücudumuzda damarlar

yoluyla dolaşır. Damarları evimizdeki su tesisatına benzetebiliriz.

• Tesisatın içindeki borularda suyun dolaşması gibi kan da tüm vücudu boru şeklindeki damarlarla dolaşır.

Vücudumuzdaki damar tipleri

• Kanı kalpten vücuda götüren damarlara ATARDAMARLAR denir.

Vücudumuzdaki damar tipleri

• Kanı vücuttan toplayıp kalbe getiren damarlara TOPLARDAMAR denir.

Vücudumuzdaki damar tipleri• Kanı organlarda hücrelere kadar ulaştıran

damarlara KILCAL DAMARLAR denir.

Vücudumuzdaki kan dolaşımı nasıldır?

• Büyük dolaşım (sistematik dolaşım)

• Küçük dolaşım (akciğer dolaşımı)

Büyük dolaşım• Temiz kanın tüm hücre ve dokulara götürüldüğü ve kirli kanın

geri getirildiği dolaşımdır.• Kalp ile vücut arasındaki bu dolaşım 25-30 saniye kadar

sürer. • Bu dolaşıma sistemik dolaşım da denir.

Küçük dolaşım• Kirli kanın akciğerlere götürülerek karbondioksitin uzaklaştırıldığı

ve oksijence zenginleştirildiği dolaşımdır.• Yani temizlenen kan tüm vücuda dağılmak üzere kalbe gelmiş olur.• Kalp ile akciğer arasındaki bu dolaşım yaklaşık olarak 8 saniye

kadar sürer.• Bu dolaşıma akciğer dolaşımı da denir.

DOLAŞIM

Görev alır

DamarlarG

örev alırKalp

İçin

de d

olaş

ır

Pompalar

KAN

Taşır

Oksijen

Taş

ır

Karbondioksit

Taşır

Besin

DOLAŞIM (KAVRAM HARİTASI)

Vücudumuzdaki kanın yapısı

• İnsanlar ve hayvanlar için çok önemli olan kan alyuvar ve akyuvarlardan oluşmuş yaşamsal bir sıvıdır.

• Vücudumuz için gerekli olan besinler kan yolu ile hücrelere gelir.

• Oksijeni bol olan kan yani temiz kan açık kırmızı renktedir.

• Yetişkin bir insanda vücudunda ortalama 5-7 litre kan bulunur.

Kan Grupları

• İnsanların, A, B, AB ve 0 olmak üzere dört kan grubu vardır.

• 0 kan grubu genel verici gruptur.

• AB kan grubuna genel alıcı gruptur.

• A kan grubu kendi grubu ile ‘0’ kan grubundan kan alabilir.

• B kan grubu kendi grubu ile ‘0’ kan grubundan kan alabilir.

Nabız nedir?• Kalp, vücuda kan pompalamak için her defasında kasılır. Bu kasılmalar

damarlarda hafif bir şişkinliğe neden olur. • Kanın pompaladığı kanın damarlara yaptığı bu etkiye NABIZ denir.• Bileğimizin iç kısmına parmaklarımızla bastırdığımızda nabzımızı

kolaylıkla hissedebiliriz.• Nabız sayısı en kolay sol bilek ve boyundaki ana damarlardan hissedilir.• Kalp atışları ile nabız sayısı aynıdır.• Sağlıklı yetişkin bir insanda nabız sayısı 75 – 80 arasıdır.• Çocuklarda nabız sayısı daha yüksektir. Bir çocuğun nabız sayısı 80 –

100 arasında, bir bebeğin ise 100 – 120 arasındadır.

Steteskop nedir?• Kalbin ve iç organların çalışmasını dinlemeye

yarayan bir alettir. Doktorlar ve hemşireler kullanırlar. Kalbimizin ve iç organlarımızın çalışmalarını izlerler.