dokter, voelt u mijn pijn?! - az monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische...
TRANSCRIPT
![Page 1: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/1.jpg)
Dokter, voelt U
mijn pijn?! Over yellow flags en psychologische behandeling
Tamara Sinnaeve, klinisch psychologe AZ Monica
![Page 2: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Geef me de kalmte om te accepteren wat ik niet kan veranderen,
De moed om te veranderen wat ik kan veranderen,
En de wijsheid om het verschil te kennen
![Page 3: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Inhoud
Biopsychosociaal model
Behandelingstrajecten
Het ABC van Yellow Flags
Rol van de hulpverleners
Psychologische evaluatie/interventies
Toekomstperspectieven en uitdagingen
![Page 4: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Biopsychosociaal model
![Page 5: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/5.jpg)
Evolutie naar chronische pijn
5
![Page 6: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/6.jpg)
Behandelingstrajecten
2 trajecten:
- Preventietraject: psychosociale risicofactoren tot
ontwikkelen van chronische pijn worden
gescreend/geëvalueerd; “yellow flags”.
- Multidisciplinair pijntraject: chronische pijnpatiënten
worden geëvalueerd/opgevolgd bij de psycholoog met
als doel de levenskwaliteit en functioneringsniveau te
verbeteren.
6
![Page 7: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/7.jpg)
Yellow flags
Definitie
Psychosociale risicofactoren wijzend op een
verhoogde kans op chroniciteit van pijn
7
![Page 8: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/8.jpg)
Yellow flags
Vroege herkenning en identificatie van de gele
vlaggen leidt tot een gepaste interventie (cognitief,
gedragsmatig), wat het risico op chroniciteit en de
bijhorende gevolgen (pijn, disability en verminderd
activiteitenniveau) kan verkleinen
Focus: secundaire preventie
8
![Page 9: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/9.jpg)
Het ABC van de yellow flags
Attitude
Overtuiging dat de pijn verdere schade toebrengt, wat kan leiden tot angst-vermijdingsgedrag
Overtuiging dat pijn niet zelf te controleren is (externe locus of control)
Gebrekkig inschatten van eigen capaciteiten
algemeen passieve houding
Gedachte vooraf of men het werk zal kunnen hervatten heeft een sterk voorspellende waarde voor daadwerkelijke werkhervatting later (Hildebrandt, ea 1997)
9
![Page 10: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/10.jpg)
Het ABC van de yellow flags
Behaviour
Rusten, rusten, rusten,…
Onregelmatige deelname aan fysiotherapie
Vermijding van „normale‟, dagelijkse taken
Buitensporig hoge pijnscores
10
![Page 11: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/11.jpg)
Het ABC van de yellow flags
Compensatie
Gebrek aan financiële motivatie voor werkhervatting
Voorgeschiedenis van langdurig werkverzuim tgv
pijnproblematiek
11
![Page 12: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/12.jpg)
Het ABC van de yellow flags
Diagnose en behandeling
Verwarring rond diagnose, tegenstrijdige verklaringen omtrent de pijn (Deyo et al 1986)
Gebruik van jargon, wat kan leiden tot angst en catastroferen
Medical shopping
Ontevredenheid over voorgaande behandelingen
12
![Page 13: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/13.jpg)
Het ABC van de yellow flags
Emoties
Angst voor pijn tijdens activatie/werk
Depressie
Prikkelbaar
Toegenomen bewustzijn over lichamelijke prikkels
Stress
Nutteloosheid
13
![Page 14: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/14.jpg)
Het ABC… F van de yellow flags
Familie
Overbeschermende partner (+overnemen van taken
van de patiënt)
„Straffende‟ reacties van de partner (bvb: negeren,
constante uiting van frustraties,…)
Gebrek aan steun
14
![Page 15: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/15.jpg)
Het ABC… W van de yellow flags
Werk
Frequente jobveranderingen
Gebrek aan steun en plezier op de huidige werkvloer
Lage scholingsgraad, lage SES
Job met hoog niveau van fysieke inspanning
Negatieve ervaringen van management tegenover afwezigheid en pijn
Gebrek aan interesse en steun van de directe leidinggevende
15
![Page 16: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/16.jpg)
Beste voorspellers
Kritische items:
Overtuiging dat pijn schadelijk is
Catastroferen
Angst-vermijdingsgedrag
Gevoelens van depressie en sociale isolatie
Overtuiging dat passieve behandeling beter en
effectiever is dan actieve participatie.
16
![Page 17: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/17.jpg)
Rol van de hulpverleners
Nagaan van kritische items
Moedig gedragsactivatie aan
Uitleg geven over belang van vroegtijdig handelen;
pijnfysiologie --- overgevoeligheid
Bij indruk van rol van depressie en/of angst
doorverwijzen!
17
![Page 18: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Psychologische evaluatie
Intakegesprek
Overzicht maken van de moeilijkheden
- Pijngewaarwording
- Pijnbeleving
- Coping
- Psychiatrische voorgeschiedenis
- Onderhoudende factoren
- Verwachtingen
![Page 19: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Psychologische evaluatie
Doelstellingen samen met de pt formuleren
Psycholoog als wegwijzer
Motivatie als absolute voorwaarde tot succes
![Page 20: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Psychologische interventies
Thema’s
Pijneducatie: rol van alle hulpverleners
Activiteitenmanagement: graded activity vs graded
exposure
Vergroten zelfcompetenties en zelfwaardegevoel
Corrigeren van irrationele cognities, emoties, gedrag
Systeem mee betrekken in pijnbehandeling
Relaxatietechnieken bijbrengen
Werken rond aanvaarding, leven naar waarden
…….
![Page 21: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Psychologische interventies
2 soorten behandelingsvormen
1) Individueel: beperkt tot ongeveer 8 consultaties
2) Interactief groepsprogramma:
- Sessie 1: pijn en gedrag
- Sessie 2 en 3: pijn en gedachten
- Sessie 4: pijn en emoties/ impact op zelfbeeld
- Sessie 5: pijn en sociale context/communicatie (rollenspel)
- Sessie 6: effectevaluatie + tussentijdse evaluatie sociale dienst
![Page 22: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Werken rond aanvaarding
Wat is aanvaarding?
Bereid zijn lichamelijke sensaties zoals pijn precies zo
te ervaren zoals ze voor jou op dat moment zijn
= actief proces
![Page 23: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Wat denk je over de volgende stelling: „Soms is het
beter om te stoppen met vechten tegen de pijn‟
A) Waar
B) Niet waar
![Page 24: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Pijn + Verzet = LIJDEN
Clean pain vs dirty pain
![Page 25: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/25.jpg)
Hoofddoel van de psychologische behandeling is:
A) Verminderen van de pijn
B) Verhogen levenskwaliteit
C) Re-integratie naar de werksituatie
25
![Page 26: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/26.jpg)
Welke criteria horen tot de beste voorspellers tot het
ontwikkelen van chronische pijn:
A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning
B) Medisch shoppen en toegenomen bewustzijn voor
lichamelijke prikkels
C) Job met hoog niveau van fysieke inspanning en
lage socio-economische status
D) Angst-vermijdingsgedrag en catastroferen
26
![Page 27: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/27.jpg)
Wat denk je over de volgende stelling: „pijn geeft je
het signaal dat je beter stopt met de activiteit waar je
mee bezig was‟
A) Klopt
B) Klopt niet
27
![Page 28: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/28.jpg)
Toekomstperspectieven &
uitdagingen
Méér samenwerken met eerstelijns (huisartsen,
psychologen,…). Opstellen samenwerkingsverbanden
Uitbouw preventietraject pijn
Pijlen richten op socioprofessionele re-integratie
Opstart mindfulnesstraject
28
![Page 29: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/29.jpg)
Bedankt voor jullie
aandacht!
Soms is loslaten de volgende stap
![Page 30: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/30.jpg)
datum
VOETTEKST 30
![Page 31: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/31.jpg)
datum
![Page 32: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: Dokter, voelt U mijn pijn?! - AZ Monica_voelt_u... · 2015-11-25 · ontwikkelen van chronische pijn: A) Stress en gebrek aan sociale ondersteuning B) Medisch shoppen en toegenomen](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042709/5f47bc2a0241344e3f0e6c9c/html5/thumbnails/33.jpg)
Familie
Intieme relaties
Gezondheid /
zelfzorg
33
Ouderschap
Sociaal leven
Burgerschap /
gemeenschap
Werk / carrière
Opleiding / vorming
Hobby
Spiritualiteit