Veilig werken aanVeilig werken aan Elektrische Voertuigeng

Piet-Jan van Gerwen

Inhoudsopgave• Aanleiding• Elektrische stroom en menselijk lichaamj• Nationale / EU regelgeving• Grondslag NEN 3140• Geldigheid van de norm NEN 3140Geldigheid van de norm NEN 3140 • De ontwikkeling van NEN 3140• Kwalificatie • Hoofdlijnen NEN 3140• Hoofdlijnen NEN 3140• Samenvatting• Merkorganisaties

Aanleiding

• Tot nu toe:– Spanning zwakstroom* 12 - 24 volt

• Nieuw:– Spanning zwakstroom 12 - 24 volt

+Laagspanning < 1500 volt DC

* Ongevaarlijke laagspanning wordt ook wel zwakstroom genoemd.

Elektrische stroom en menselijk

Gevaarlijke spanning: >60 V !

lichaamGevaarlijke spanning: >60 VDC !

Levensgevaar : >120 VDC !Levensgevaar : >120 VDC !

Batterijspanning EV : 200 – 400 VDC !Batterijspanning EV : 200 400 VDC !

Elektrische stroom en menselijk jlichaam

0 2 2 A Li ht ikk l d l• 0,2-2mA Licht prikkelend gevoel• 2-10mA Sterk wordende spierkramp

10 20 A O d i t d• 10-20mA Onder spanning staande delen kan men niet meer loslaten

20mA Ademhaling wordt verminderd• 20mA Ademhaling wordt verminderd met kans op verstikking

• 100mA Hartfibrillatie leidt tot de dood (elektrocutie)• 100mA Hartfibrillatie, leidt tot de dood (elektrocutie)

• In Duitsland sterven jaarlijks 200 personen aan een ongeval met elektriciteit

Elektrische stroom en menselijk lichaam

This could be your last day at work!

Nationale / EU regelgeving

In France, the reference document is the UTE C 18-510 body for installations and works (energy distribution). The automotive sector has its own reference document under the UTE C 18-550 body (extension of the UTE C 18-510).

Nationale / EU regelgeving

• Om duidelijkheid te verkrijgen wie waar verantwoordelijk voor is kent de NEN-EN 50110-1 een structuur die nauw

l it bij it h t A b b l itaansluit bij uit het Arbo-besluit.

• De NEN-EN 50110-1 eist dat de verantwoordelijkheden• De NEN-EN 50110-1 eist dat de verantwoordelijkheden voor de veiligheid in overeenstemming moeten zijn met de nationale wetgeving. De NEN 3140 geeft hieraan invulling in de vorm van een aanwijzingsbeleid voorinvulling in de vorm van een aanwijzingsbeleid voor personeel.

Grondslag NEN 3140Grondslag NEN 3140• Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet en besluit moet de• Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet en -besluit moet de

werkgever zorgen voor veilige elektrische installaties. Tevens moet hij zorgdragen, dat elektrotechnische werkzaamheden veilig en door deskundig personeel worden uitgevoerd. De werknemer moet op g p g pzijn beurt de regels voor het veilig werken volgen. Het overtreden van de Arbo-wet is een economisch delict en kan leiden tot stilleggen van de onderneming, boetes, een strafblad en gevangenisstrafgevangenisstraf.

• De norm NEN 3140 is in de beleidsregel bij het Arbo-besluit expliciet vermeld als middel om aan de wetgeving te voldoen Devermeld als middel om aan de wetgeving te voldoen. De arbeidsinspectie, die belast is met de controle op naleving van de Arbo-wet, hanteert de NEN 3140 bij haar inspecties. Indien bij een ongeval geconstateerd is dat de NEN 3140 niet of onvoldoende is g gtoegepast, heeft de werkgever een zwakke positie bij het aantonen dat hij voldaan heeft aan zijn zorgplicht.

Geldigheid van de normNEN3140

De norm is geldig voor werkzaamheden aan of in de• De norm is geldig voor werkzaamheden aan of in de omgeving van alle elektrische installaties bij spanningen tot 1000 V~ of 1500 V=.

• In het algemeen geldt de norm ook niet voor meet- en regelinstallaties en voor installaties van vaar-, voer-,en vliegtuigen tenzij ze zijn aangesloten op een g g j j g pnetaansluiting.

• Installaties die echter door het inzetten van een schakelaar of het aanbrengen van smeltveilighedenschakelaar of het aanbrengen van smeltveiligheden onder spanning kunnen worden gebracht gelden altijdde bepalingen van NEN 3140.H t dt b l d NEN 3140 t t• Het wordt aanbevolen de NEN 3140 norm toe te passen indien er geen andere regelgeving ter beschikking is.

De ontwikkeling van NEN 3140De ontwikkeling van NEN 3140D h fdb li t i d NEN EN 50110 1 NEN 3140• De hoofdbepalingen staan in de NEN-EN 50110-1; NEN 3140bevat alleen aanvullende Nederlandse bepalingen;

• Personen moeten beschikken over een minimaal opleidings- dan l k i iwel kennisniveau;

• Installaties en elektrische arbeidsmiddelen moeten periodiek gecontroleerd worden op basis van een risicoanalyse;

• De frequentie van de inspectie van installaties en elektrische arbeidsmiddelen verandert, waarbij de installatieverantwoordelijke de frequentie bepaald d.m.v. de risico-inventarisatie;q p

• De frequentie van de periodieke instructies moet eveneens worden bepaald op basis van een risicoanalyse.

KwalificatieKwalificatie NEN 3140 / EN 50110 Elektrotechnische PersonenNEN 3140 / EN 50110 Elektrotechnische Personen

Werkverantwoordelijke(elektrotechnische achtergrond niv.4)

Verantwoordelijk voor het uitgevoerde werk dat een elektrisch risico kan opleveren. ( g )Moet er op toezien dat medewerkers voldoende zijn geïnstrueerd over de risico’s.

Ploegleider (PL) Heeft een groep mensen onder zich werken g ( )(elektrotechnische achtergrond niv.3)

g p( wordt weinig gebruik van gemaakt)

V kb k P (VP) B idt i t ll ti it i t t dVakbekwaam Persoon (VP)(elektrotechnische achtergrond niv.2)

Breidt installaties uit en inspecteert deze. Heeft voldoende kennis van NEN 1010

Voldoende Onderricht Persoon (VOP) Geen elektrotechnische achtergrond maar( )(geen elektrotechnische achtergrond en 18 jaar of ouder)

Geen elektrotechnische achtergrond maar moet wel eens werkzaamheden uitvoeren met een elektrisch risico.

KwalificatieKwalificatie

Niveau Opleiding volgens WEB Voorbeeld functies

4 Specialisten -of middenkaderopleiding

Technisch -specialist

3 Vakopleiding Eerste monteur

2 Basisberoepsopleiding Monteur

1 Assistentenopleiding Assistent-monteur

Kwalificatie** Duitse structuur

au3

sch

onde

rng

Ploegleider•Storing zoeken•Delen onder

spanning wisselenNiv

eaEl

ektro

tech

nis

span

ni

Vakbekwaam Persoon•Spanningloos maken

•Tegen inschakelen zekeren

E

u2 isch

vrij Tegen inschakelen zekeren

•Spanningloosheid meten•Componenten wisselen

Niv

eau

Ele

ktro

tech

nisp

anni

ngsv

Voldoende Onderricht Persoon (VOP)• Proefritten

•Olieverversenau1

echn

isch

•Olieverversen•Wielwissel

•Carrosseriewerk

Niv

eaN

iet e

lekt

rote

Hoofdlijnen NEN 3140Hoofdlijnen NEN 3140

De norm NEN 3140 bestaat uit drie belangrijke hoofdlijnen:

• Het veilig werken van (elektro)technici aan allerlei soorten elektrische laagspanningsinstallaties.

• Het veilig werken van niet-elektrotechnici in de omgeving van een elektrische installatie.a ee e e sc e s a a e

• Het periodiek controleren van elektrisch gereedschap, t t ll b ili i idd l d d i titoestellen, beveiligingsmiddelen e.d. en de inspectie van elektrische installaties.

SamenvattingSamenvatting

• Alleen daarvoor aangewezen vakbekwaam personeel van een (erkend) elektrotechnisch installateur* of die in dienst zijn van een bedrijf met een erkenning mogen aan de elektrische laagspanningsinstallatie werkenlaagspanningsinstallatie werken.

• Ze moeten door de werkgever schriftelijk worden aangewezen als installatie verantwoordelijke werkverantwoordelijke ploegleider ofinstallatie verantwoordelijke, werkverantwoordelijke, ploegleider of vakbekwaam persoon.

• De aanwijzing kan echter alleen geschieden als ze aan bepaalde• De aanwijzing kan echter alleen geschieden als ze aan bepaalde opleidingseisen en ervaring voldoen. *Een installatiebedrijf dat in aanmerking wil komen voor een SEI-erkenning moet ten minste één vakbekwaam persoon fulltime in dienst hebben Deze man of vrouw de eigenaar of een medewerker moet minimaal éénpersoon fulltime in dienst hebben. Deze man of vrouw – de eigenaar of een medewerker – moet minimaal één relevant vakdiploma in bezit hebben voor een van de vakdisciplines.

V ?Vragen ?g