DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AVRUPA SAĞLIKLI ŞEHİRLER AĞI

YILLIK İŞ VE TEKNİK KONFERANSI

Sağlıklı Şehirlerin İnşası: Sürdürülebilir, Kapsayıcı ve Esnek

01 – 03 Mart 2017 – Pecs/Macaristan

TOPLANTI RAPORU

Toplantının Adı : Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı Yıllık İş ve Teknik

Konferansı / Sağlıklı Şehirlerin İnşası: Sürdürülebilir, Kapsayıcı ve Esnek

Düzenleyen : Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi – Pecs Belediyesi

Tarih : 01 – 03 Mart 2017

Yer : Pecs / Macaristan

Katılımcılar

: DSÖ Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağına katılan şehirlerden delegasyonlar; ulusal

sağlıklı şehirler ağının delegasyonları; DSÖ bölgelerinin sağlık ağı ile ilişkili

temsilcileri ile Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Başkanlığı, Yalova Belediyesi,

Kadıköy Belediyesi, Karşıyaka Belediyesi, Gölcük Belediyesi, Nilüfer

Belediyesi, Çankaya Belediyesi, Ortahisar Belediyesi, Balçova Belediyesi,

Denizli Büyükşehir Belediyesi, Trabzon Büyükşehir Belediyesi ve Bursa

Büyükşehir Belediyesinden temsilciler katıldı.

Konferansın

Dili

: Konferansın resmi dili İngilizce’dir. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği tarafından

konferansta İngilizce - Türkçe simultane tercüme hizmeti sağlanmıştır.

ÖZET

01 – 03 Mart 2017 tarihleri arasında Macaristan’ın Pecs şehrinde düzenlenen Avrupa Sağlıklı

Şehirler Ağı Yıllık İş ve Teknik Konferansında “Sağlıklı Şehirlerin İnşası: Sürdürülebilir, Kapsayıcı

ve Esnek” başlıklı toplantıya 32 ülkeden 200’ün üstünde temsilci katılım sağladı.

Konferansta genel olarak sağlık ve kent konularına yönelik olarak, sürdürülebilir bir gelecek

için sürücüler, planlamadan mekanlara kadar değişim süreçleri, sürdürülebilir sağlıklı şehirler,

başarılı müdahaleler, yenilikçi metotlar, göç ve sağlık, sektörler arası çalışma ve değişim için

liderliğin güçlendirilmesi, eşitlik, bilimsel gözlemleme ve değerlendirmenin önemi, kapsayıcı

toplumlar için sürücüler, kapsayıcı şehirler, çevre ve sağlık, eylem planları, esnek toplumlar

için sürücüler, esnek şehirler, sağlığın geliştirilmesi, bilgi transferi, yenilikçi çözümler, gelişmiş

sağlık için kapasitelerin arttırılması, sağlıklı yaşlanma, nüfus değişikliklerine cevap verebilme,

sağlık kaynakları gibi konular üzerinde katılımcılar tarafından konuşmalar yapılıp çeşitli

yuvarlak masa toplantıları düzenlendi.

GENEL KONFERANS PROGRAMI

1 Mart 2017 Çarşamba

09:00 - 10:00: Resmi Açılış

Kültürel sunum, Hoş geldiniz konuşmaları

10:00 - 10:30: Kahve Arası

10:30 - 12:30: Sağlıklı Şehirler: Sürdürülebilir bir gelecek için sürücüler

12:30 - 14:00: Öğle Yemeği

14:00 - 15:30: Paralel Oturumlar A

- A1: Yuvarlak Masa - Planlamadan mekanlara kadar değişim süreçleri

- A2: Yuvarlak Masa - Sürdürülebilir sağlıklı şehirler

- A3: Başarılı müdahaleler

- A4: Politika entegrasyonu

- A5: Yaşlanma: Yenilikçi metotlar

15:30 - 16:00: Kahve Arası

16:00 - 17:30: Paralel Oturumlar B

- B1: Yuvarlak Masa - Sağlıktan sürdürülebilirliğe kadar yollar

- B2: Paralel Oturum - Göç ve Sağlık

- B3: Şehirlerdeki değişime ve sektörler arası çalışmaya yönelik liderliğin

güçlendirilmesi

- B4: Başlangıçtan itibaren eşitlik: Geçmişteki çoklu yatırımlar

- B5: Eylem politikası: Bilimsel değerlendirme ve gözetimin değeri

18:30: Hoşgeldiniz Resepsiyonu

2 Mart 2017 Perşembe

08:30 - 10:00: Sağlıklı Şehirler: Kapsayıcı toplumlar için sürücüler

10:00 - 13:00: Pecs şehri turları

1- Kamusal alan rehabilitasyonu

2- Ayrılmış yerleşimlerin rehabilitasyonu

3- Sağlık hizmeti ve hassas toplumlar için sağlığın geliştirilmesi

4- Toplum temelli bağımlılık önleme

5- Okullarda sağlığın geliştirilmesi

6- Pecs üniversitesi ve Pecs şehri işbirliği ile göçe yönelik sağlık programları

13:00 - 14:30: Öğle Yemeği

14:30 - 16:00: Paralel Oturumlar C

- C1: Yuvarlak Masa - Kapsayıcı şehirler

- C2: Paralel Oturum - Çevre ve Sağlık

- C3: Okullar: Aktif vatandaşlık için ayarlamalar

- C4: Yaşlanma: Eylem programları

- C5: Dikey verilerin değeri

16:00 - 18:00: 2018’den 2022’ye DSÖ Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı

19:00: Politikacılar Yemeği

3 Mart 2017 Cuma

09:00 - 10:30: Sağlıklı Şehirler: Esnek toplumlar için sürücüler

10:30 - 11:00: Kahve Arası

11:00 - 12:30: Paralel Oturumlar D

- D1: Paralel Oturum - Hiçbir çocuğu arka planda bırakmama

- D2: Sağlığın Geliştirilmesi: Etkili iletişim

- D3: Yaşlanma: Bilgi transferi

- D4: Yenilikçi Çözümler: Sürdürülebilir bir gelecek oluşturma

- D5: Davranışların Değişimi: Gelişmiş sağlık için kapasitenin arttırılması

12:30 - 14:30: Öğle Yemeği

13:00 - 14:30: Ulusal ağ koordinatörleri toplantısı

13:45 - 14:30: Poster sunumları

14:30 - 16:00: Paralel Oturumlar E

- E1: Paralel Oturum - Cinsiyet ve Sağlık

- E2: Nüfus değişikliklerine cevap verebilme

- E3: Esnek toplumlar oluşturmaya yönelik esaslar

- E4: Sağlık için çok katmanlı kaynaklar

- E5: Büyük vizyonlar, katılım ve eşitlik

16:00 - 16:30: Kahve Arası

16:30 - 18:00: Resmi Kapanış

19:30: Veda Yemeği

TOPLANTININ YAPILDIĞI YER: KODALY CENTRE

1. GÜN - 1 Mart 2017 Çarşamba

Konferansın başlangıcında Pecs Belediye Başkanı Zsolt Pava, Bakanlık Temsilcisi Jozsef

Betlehem, DSÖ Avrupa Bölge Ofisinden Piroska Östlin ve DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Direktörü

Monika Kosinska açılış konuşmalarını gerçekleştirdi. Açılış konuşmalarına ayrıca DSÖ Avrupa

Bölge Ofisi yöneticisi Zsuzsanna Jakab video mesajıyla katılımcılarla buluştu.

Pecs Belediye Başkanı Zsolt Pava bu sene ki DSÖ Sağlıklı Şehirler Ağı Yıllık İş ve Teknik

Konferansı’nın Pecs şehrinde düzenlenmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Pava

ayrıca Pecs şehri hakkında bilgileri katılımcılarla paylaşıp, düzenlenen konferansın tüm

katılımcılar için verimli geçmesi temennisinde bulundu. DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Direktörü

Monika Kosinska hoş geldiniz konuşmasında geçmiş yıllarda Kuopio’da düzenlenen konferans,

geçmişten bu güne kadar ki gelinen noktalar, yapılan ve yapılması planlanan çalışmalar

hakkında genel bilgiler verdi. Açılış konuşması bölümünde ayrıca diğer konuşmacılar

tarafından 2020 stratejileri, verilerin karşılaştırılması, sağlık tedavi sistemleri, ulusal sağlık

stratejisi, hastalıkları önleme, zihinsel hastalıklar, deneyimlerin paylaşılması, şehirlerin gelişimi

ve rolleri, iyi olma hali, (SDG) sürdürülebilir gelişim hedefleri, sağlık sistemi kapasitesi gibi

konulara değinildi.

Açılış konuşmalarının ardından sürdürülebilir bir gelecek için sürücüler başlığı adı altında, DSÖ

Avrupa Bölge Ofisi Direktörü Piroska Östlin’in oturum başkanlığında, DSÖ Avrupa Bölge

Ofisinden sağlık ve gelişim koordinatörü Bettina Menna, Finlandiya/Turku Üniversitesi Gelecek

Araştırma Merkezinden Markku Wilenius, DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Direktörü Monika Kosinska

konuşma yaptı.

Bettina Menna sağlık ve gelişim konusu adı altında sağlıklı bir kentin nasıl olması gerektiği,

sağlıklı bir kent olmanın kriterleri, 2030 kalkınma hedefleri, kalkınma hedeflerinin sağlıklı bir

kent olma konusuyla ilişkisini ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri üzerine düşüncelerini dile

getirdi. Bettina Menna’nın ardından Turku Üniversitesinden Markku Wilenius sağlıklı kent

projeleri ile ilgili Turku şehrinden bazı örnekler, Turku Üniversitesinin sağlık ve kent konuları

hakkında yaptığı çalışmalar, BM sürdürülebilir gelişim hedefleri, komplex sistemler olarak

sağlık ve kent, enerji, eğitim, mobilite konuları hakkında bilgiler verdi. Markku Wilenius’dan

sonra söz alan DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Direktörü Monika Kosinska ağa yeni katılan üyeleri

tebrik etti. Monika Kosinska ayrıca, sağlıklı kentler ağının geçmişte yaptığı çalışmalar ve

gelecekte planladığı çalışmalar, halk sağlığı ve halk sağlığının iyileştirilmesi, Şangay

Deklerasyonu, politik vizyon grubu, sağlıklı kentlerin bir araya geldiği ortamlar, kapsayıcı,

emniyetli, sürdürülebilir ve genel ihtiyaçlara cevap verebilen inovasyonlar, sağlıklı kentlerde

direnç, sağlık konusunda lokasyon, insanlar ve süreçler arası ilişki, 2018 - 2022 öncelikleri,

sağlık hakkında zorluklar ve fırsatlar gibi konulara değindi.

Verilen öğle yemeği arasının ardından konferans farklı salonlarda planlamadan mekanlara

kadar değişim süreçleri, sürdürülebilir sağlıklı şehirler, başarılı müdahaleler, politika

entegrasyonu, yaşlanma: yenilikçi metotlar, sağlıktan sürdürülebilirliğe kadar yollar, göç ve

sağlık, şehirlerdeki değişime ve sektörler arası çalışmaya yönelik liderliğin güçlendirilmesi,

başlangıçtan itibaren eşitlik: geçmişteki çoklu yatırımlar, eylem politikası: bilimsel

değerlendirme ve gözetimin değeri gibi konu başlıkları altında yuvarlak masa ve salon

toplantıları olarak devam etti.

Paralel oturumlardan A4 Sürdürülebilir Şehirler konulu oturumda Bursa Büyükşehir

Belediyesinden Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanı ve Bursa Sağlıklı Şehirler Koordinatörü

Nalan Fidan “Bursa İklim Değişikliği İle Mücadele Ediyor” başlıklı sunumunu katılımcılarla

paylaştı.

Nalan Fidan sunumunda küresel ısınmanın etkileri, iklim değişikliğine bağlı olarak son

zamanlarda Türkiye’de gerçekleşen bazı örnekler, sera gazı salınımı envanteri, şehirler ve iklim

değişikliği ilişkisi, Bursa Büyükşehir Belediyesinin iklim değişikliğine yönelik çalışmaları, Bursa

iklim değişikliği eylem planı, yenilenebilir enerji kaynakları, sürdürülebilir ulaşım, enerji

verimliliği, yeşil alanların arttırılması, çevre dostu ulaşım, toplu ulaşımın teşvik edilmesi,

binalarda enerji verimliliği gibi konular hakkında katılımcılara bilgiler verdi.

Paralel oturumlardan A5 Esnek Şehirler konulu oturumda Balçova Belediyesinden Gökçe Narin

“Sağlıklı Yaşlanmaya Bölgesel Yaklaşım” başlıklı sunumunu katılımcılarla paylaştı.

Gökçe Narin sunumunda Balçova Belediyesi stratejik plan hedefleri, sürdürülebilir sağlıklı

çevre ve hizmetler, sağlıklı yaşamın ve yaşlanmanın iyileştirilmesi, koruyucu metotlarla hane

halkı sağlının korunması, Balçova Belediyesi tarafından sağlanan toplum temelli sürdürülebilir

sağlık hizmetleri, Balçova Belediyesi spor kompleksi, engelli sosyal tesisi gibi konu ve projeler

hakkında bilgiler verdi.

Ardından yine paralel oturumlardan A5 Esnek Şehirler konulu oturumda Kadıköy

Belediyesinden Ece Çizel “Sağlıklı Yaşlanma Üzerine Politika Geliştirmeye Yönelik Örnekler”

başlıklı Kadıköy araştırmasını katılımcılarla paylaştı. Sunumunda araştırmanın amacı, sağlık,

sosyal ilişkiler, yaşam doyumu, yaşlanma ve gençlik tanımları, yerel yönetimlerden beklentiler,

kurumsal bakım, aktif yaşlanma, araştırma metodu, kurumsal destek, sağlık durumu ve

hizmetleri, sosyal bütünleşme konuları hakkında katılımcılara bilgiler verdi.

Ardından paralel oturumlardan B5 Esnek Şehirler konulu oturumda Karşıyaka Belediyesinden

Turan Ateş “Aktif Şehir Karşıyaka” başlıklı sunumunu katılımcılarla paylaştı.

Turan Ateş sunumunda Karşıyaka’da fiziksel aktivite seviyesinin arttırılması, Karşıyaka’ya

sağlıklı bir yaşam tarzı sağlama, dünyada en iyi şehirle aynı platformda olma ve aktif şehir

başlığını markalaşma serüvenine ekleme hedeflerinden söz etti. Ayıca Aktif Şehir Karşıyaka

projesinin detayları, fiziksel aktivite projeleri, iyi uygulama örnekleri, Aktif Şehir Karşıyaka

stratejisi ve eylem planı, global aktif şehirler gelişim programının pilot şehirleri gibi konular

sunumda yer aldı.

2. GÜN - 2 Mart 2017 Perşembe

Konferansın 2. gününde ana salonda devam eden “Sağlıklı Şehirler: Kapsayıcı toplumlar için

sürücüler” başlıklı oturumda Birleşik Krallık Halk Sağlığı Fakültesi Eski Başkanı John Ashton,

Pecs Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümünden Enstitü Direktörü Profesör Istvan Kiss, OECD’den

Emily Hewlett ve İtalya / Udine Belediye Başkanı Furio Honsell konuyla ilgili konuşmalar yapıp

görüşlerini dile getirdi.

Oturumun ardından kamusal alan rehabilitasyonu, ayrılmış yerleşimlerin rehabilitasyonu,

sağlık hizmeti ve hassas toplumlar için sağlığın geliştirilmesi, toplum temelli bağımlılık önleme,

okullarda sağlığın geliştirilmesi ve Pecs üniversitesi ve Pecs şehri işbirliği ile göçe yönelik sağlık

programları konulu Pecs şehri gezileri düzenlendi.

Öğle yemeğinden sonra devam eden oturumda DSÖ Sağlık ve Gelişim İçin Yatırım Avrupa

Ofisi’nden Direktör Christoph Hamelmann’ın oturum başkanlığında “Kapsayıcı Şehirler”

başlıklı yuvarlak masa toplantısı yapıldı. Oturumda Çankaya Belediyesi Başkan Yardımcısı

Gülsün Bor Güner, İtalya / Modena’dan Daniele Biagioni, Liverpool Kent Konseyinden Paul

Brant, İspanya / Barselona’dan Halk Sağlığı Temsilcisi ve Sağlıklı Şehir Koordinatörü Elia Diez

konuyla ilgili konuşmalar yaptı.

Devam eden paralel oturumlardan C5 Sürdürülebilir Şehirler konulu oturumda Türkiye Sağlıklı

Kentler Birliği Müdürü Murat Ar, Danışma Kurulu üyesi Prof. Dr. Cengiz Türe rehberliğinde

hazırlanan “İklim Değişikliğinden Etkilenebilirlik Analizlerinin Sağlıklı Kent Olma Açısından

Önemi” başlıklı sunumunu katılımcılarla paylaştı.

Murat Ar sunumunda ilk olarak Türkiye Sağlıklı Kentler Birliğini kısaca tanıttı. Sunumda Türkiye

Sağlıklı Kentler Birliği üyesi belediyelerin jeopolitik sınırları içerisinde kent bölgelerinin küresel

ısınma ve iklim değişikliğinden zarar görebilirlik düzeyinin belirlenmesi araştırması

sonuçlarının değerlendirilmesiyle ilgili bilgiler verdi. Murat Ar son zamanlarda giderek tüm

şehirler için büyük bir tehdit haline gelen küresel ısınma ve iklim değişikliği konusuna vurgular

yaptı. Sunumda ayrıca Kentsel Karbon Ayakizi Envanteri veya Kentsel Sürdürülebilir Enerji

Eylem planlamalarını hazırlayan üye belediyelerine (Bursa Büyükşehir Belediyesi, İzmir

Büyükşehir Belediyesi, Muğla Büyükşehir Belediyesi, Bilecik Belediyesi, Nilüfer Belediyesi,

Tepebaşı Belediyesi, Kadıköy Belediyesi ve Pendik Belediyesi) Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği

tarafından verilen sertifikaya değinildi. Sunumunun ardından Birlik tarafından hazırlatılan

“Karbon Ayakizimizi Azaltıyoruz” başlıklı kısa bilgilendirme filmini katılımcılarla paylaştı.

3. GÜN - 3 Mart 2017 Cuma

Konferansın 3. gününde “Sağlıklı Şehirler: Esnek toplumlar için sürücüler” başlıklı ana

oturumda DSÖ Sağlık ve Gelişim İçin Yatırım Avrupa Ofisi’nden Direktör Christoph

Hamelmann’ın oturum başkanlığında Hollanda / Rotterdam’dan Kees Van Veldhuizen,

Yunanistan Agioi Anargyroi-Kamatero Belediyesinden Aggeliki Oikonomopoulou, Avusturya /

Viyana’dan Sağlıklı Şehirler Proje Koordinatörü Ursula Huebel ve Danimarka’dan Jesper

Nielsen konuyla ilgili açıklamalar yaptı.

Devam eden paralel oturumlardan D3 Kapsayıcı Şehirler konulu oturumda Nilüfer

Belediyesinden Necla Yörüklü “Olgun Gençlik Merkezi” başlıklı sunumunu katılımcılarla

paylaştı.

Necla Yörüklü sunumunda dünyada yaşlı bireylerin hakları, Türkiye’de yaşlı bireylerin hakları,

Nilüfer’de yaşlı bireylerin hakları ve “Olgun Gençlik Merkezi” projesi ile ilgili detaylar hakkında

katılımcılara bilgiler verdi. Yörüklü ayrıca sunumunda “Olgun Gençlik Merkezi” için hazırlanan

tanıtım filmini katılımcılarla paylaştı.

D4 Sürdürülebilir Şehirler konulu oturumda ise Çankaya Belediyesi Başkan Yardımcısı Gülsün

Bor Güner “Yerel Yönetimlerde ve İştiraklerde Cinsiyet Eşitliği” başlıklı sunumunu katılımcılarla

paylaştı.

Gülsün Bor Güner sunumunda Çankaya Belediyesi yerel eşitlik eylem planı, cinsiyet eşitliği ve

sosyal hizmetler, kadın ve aile hizmet müdürlüğü, sosyal projeler, herkes için sağlık ve sağlıkta

eşitlik gibi konular hakkında katılımcılara bilgiler verdi.

Öğle yemeği arasının ardından Ulusal Ağ Koordinatörleri Toplantısı ve Poster Sunumları

yapıldı. Poster sunumlarına Türkiye’den Karşıyaka Belediyesi “Aktif Şehir Karşıyaka” projesi ve

“Üretici Kadınlar İşbirliği” posteri, Yalova Belediyesi “Herkes İçin Ulaşılabilir Bir Şehir” posteri,

Çankaya Belediyesi “Sağlıklı Şehir, Mutlu Şehir, Yaşanabilir Şehir” posteri, Kadıköy Belediyesi

“Kadın Forumundan Potlac’a Kadıköy’ün Kadın Politikaları” ve Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği

“Gençlik Politikaları” posteri ile katıldı.

Ulusal Ağ Koordinatörleri Toplantısında ise farklı ülkelerden katılan koordinatörler; şimdiye

kadar ki Ulusal Ağ Koordinatörleri arası iletişim, mevcut faz’ın başarıları, gelecek fazda neleri

geliştirmek istiyoruz, bu yıldan beklentilerimiz neler, DSÖ ofisinden neler talep ediyoruz, ağa

akreditasyon hakkında değerlendirmeler gibi konular ve sorular üzerine görüş alışverişi

yaparak yanıtlar aramaya çalıştı.

E4 Esnek Şehirler konulu ana oturumda ise Romanya / Bükreş’ten Tania Radulescu’nun oturum

başkanlığında Hollanda / Rotterdam’dan Kees Van Veldhuizen Rotterdam’da yaşlı göçmenler

için nasıl bir eğitim ayarlaması yapılabilir konusu hakkında görüşlerini dile getirdi. Ardından

Danimarka’dan Ingunn Sondergaard Danimarka Ulusal Sağlıklı Şehirler Ağı hakkında bilgiler

verdi. Son olarak Belfast’dan Jonna Monaghan daha sağlıklı bir şehir için kapasitenin

arttırılması konusunda fikir ve tecrübelerini katılımcılarla paylaştı.

Konferansın kapanış bölümünde poster sunumu yarışmasıyla ilgili sonuç katılımcılara

açıklandı. Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği, “Gençlik Politikaları” başlıklı poster sunumu ile en

beğenilen poster oldu. Ödülü Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği adına Birlik Müdürü Murat Ar, Pecs

Belediye Başkanı Zsolt Pava’dan aldı.

Kapanış bölümünde gelecek yıl ki Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı Yıllık İş ve

Teknik Konferansı’nın Belfast şehrinde yapılacağı açıklandı ve Belfast şehriyle ilgili bilgiler

verilip tanıtım videosu katılımcılarla paylaşıldı.

Pecs Belediye Başkanı Zsolt Pava kapanış bölümünde tüm katılımcılara katılımlarından dolayı

teşekkürlerini iletti ve Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı Yıllık İş ve Teknik

Konferansı’nın Pecs şehrinde gerçekleşmiş olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Son olarak DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Direktörü Monika Kosinska konuşmasında çalışma grupları,

ağın güncel üyelik durumu, ağın güncel finansal durumu, geçmiş seneki konferans, gelecek

programlar ve fazın mevcut durumu hakkında bilgiler verip, gelecek yıl tüm katılımcıları Belfast

konferansında tekrar bir arada görme temennisi ile tüm katılımcılara teşekkür ederek

konferansın kapanışını gerçekleştirdi.