1

DÖNEMLERE GÖRE GELİŞİM GÖREVLERİ

Gelişim görevlerini etkileyen faktörler

1. Olgunlaşma Kişi fiziksel ve zihinsel açıdan

olgunlaştıkça gelişim görevleri yerine getirilebilir. Örneğin; yürümenin öğrenilmesi, tuvalet kontrolünün kazanılması olgunlaşmaya bağlıdır. Eğer bireyin kasları yeterli olgunluğa erişmemişse ne kadar çok çaba gösterirse göstersin bu gelişim görevi yerine getirilemez.

2. Toplumsal Beklenti ve Talepler: İçinde bulunulan toplum, belli yaştaki bireylerden

yerine getirmesini beklediği bir takım beklentilere sahiptir. Bu beklenti bireylerin hangi gelişim görevini nasıl yaşayacaklarını etkiler.

Örneğin; ergenlik döneminde her iki cins yaşıtlarıyla yeni ve daha olgun ilişkilere erişme gelişim görevi vardır. Eğer tutucu bir toplumda yaşıyorsa birey sadece kendi cinsiyetinden olan bireylerle birlikte olması toplum tarafından desteklenebileceğinden bu gelişim görevini tam olarak yerine getiremez.

3. Kişisel Değerler ve Beklentiler: Kişi değer yargılarına, ilgilerine ve

beklentilerine göre gelişim görevi seçer ve yerine getirir.

Örneğin; kişi evliliğe sıcak bakmıyorsa, kendine uygun bir eş seçememişse tanımlanan evlilikle ilgili gelişim görevini yerine getirmez.

5

Bebeklik (0-2 yaş)

1. Doğumdan sonraki çevresel değişikliklere uyum2. Yürümeyi öğrenmek3. Katı yiyecekleri almayı öğrenmek4. Tuvalet kontrolünü kazanma (dışkı)5. Belli zamanlarda uyuma ve uyanma6. Anne-babayla ilişki kurma7. Konuşmaya başlama

ilk çocukluk 2-6 yaş

1. Konuşmada ustalaşma2. Yemek yeme,kendi başına giyinmeyi,elini yüzünü

yıkama gibi öz bakım becerilerini öğrenme.3. Cinsel farklılıkları öğrenme4. Toplumsal ve fiziksel gerçekleri tarif etmek İçin

kavramları oluşturmak5. Anne – babalarını model alarak, yaşıtları,

kardeşleri ve anne babaları ile iletişim kurmayı öğrenir, onlara karşı duygularının farkında olmaya başlar.

6. Okumaya hazır olmak7. Doğru ve yanlışı ayırt etmeyi öğrenmek, vicdan

duygusunu geliştirmek.

6

7

İkinci Çocukluk (7-11)

1. Basit oyunlar için gerekli olan fiziksel becerileri kazanma2. Kendine karşı olumlu bir tutum oluşturma2. Başkasına karşı iyi davranışlar oluşturmak.3. Yaşıtları ile iyi geçinmeyi öğrenmek, aile çevresinden ev

dışındaki gruplara gitmek.4. Tolerans ve sabır becerilerini öğrenmek.5. Erkeğe ve kadına ait uygun toplumsal rolleri öğrenmek.6. Okumada, yazmada ve hesaplamada temel becerileri

geliştirmek.7. Günlük yaşam için gerekli olan kavramları geliştirmek.8. Vicdan, ahlak ve değer sistemi geliştirme.9. Kişisel bağımsızlığı kazanmaya başlamak.10. Yaşantı ve taklit yolu ile sosyal gruplara ve kurumlara

karşı davranışlar geliştirmek.

8

Ergenlik (12-18 yaş)1.Aynı yaştaki kız ve erkek arkadaşlarıyla yeni ve daha olgun

ilişki kurmak2. Erkeksi ve kadınsı sosyal role erişme3.Kendi vücut yapısını kabul etmek ve etkin şekilde kullanmayı

öğrenmek4. Duygusal yönden anne ve babasından ve diğer

yetişkinlerden bağımsız olmayı öğrenmek5.Ekonomik bağımsızlık için mesleki hedefler ortaya koymak6.İlgileri, yetenekleri ile ilgili bir meslek seçmek ve onun için

hazırlanmak7.Evlenmeye ve aile hayatına hazırlanmak8.Vatandaşlık için beceriler ve kavramlar geliştirmek9.Toplumsal yönden sorumluluk istemek ve elde

etmek,toplumsal değerleri göz önünde bulundurmak10.Davranışlara rehber olarak değerleri ve ahlak sistemini

kazanmak11.Gerçekçi hedefler ortaya koymak ve bu hedeflere ulaşmak

için planlar yapmak

9

Yetişkinlik Öncesi – genç yetişkinlik

1. Eş seçme2. Eşle yaşamayı öğrenmek3. Aile hayatına başlamak4. Çocuk yetiştirme 5. Evi idare etmek6. Bir mesleğe başlamak7. Vatandaş sorumluluğu almak8. Topluma uyumlu bir sosyal gruba üye

olma

10

Orta yaş

1. Yetişkin olarak vatandaşlık ve toplumsal sorumluluğunu üstlenmek

2. Ekonomik yönden bir yaşam standardı oluşturmak ve devam ettirmek

3. Gençlerin sorumlu, mutlu yetişkinler olmalarına yardımcı olmak

4. Yetişkinler için boş zaman faaliyetleri geliştirmek5. Orta yaşın psikolojik değişmelerini kabul etmek

ve onlara uyum sağlamak6. Yaşlanmaya uyum sağlamak

11

yaşlılık (65-+)

1. Fiziksel gücün ve sağlığın azalmasına uyum sağlamak

2. Emekliliğe ve gelirin azalmasına uyum sağlamak

3. Eşin ölümüne alışmak4. Aynı yaş grupları ile açık ilişkiler kurmak5. Toplumsal zorunlulukları yerine getirmek

AşamalarıCinsiyet Akran Vicdan Eş Bağımsız

lıkMeslek

İlk çocukluk

Faklılıkları öğrenme

İlişki kurmaya başlama

Gelişiminin başlaması

Özbakım becerileri

Okul Rolleri öğrenme

Akranla geçinmeyi öğrenme

Toplumun değerlerini öğrenme

Kişisel bağımsızlık

Ergenlik Bu rollere erişme

Her iki cins akranla olgun ilişki

Vicdan ve değerler sistemi edinme

Kriter koyma

Duygusal bağımsızlık

Kriter belirleme

Genç yetişkinlik

Uygun eş seçme

Seçme

Yetişkinlik

Biz olma

sürdürme

Yaşlılık Akranlarıyla yakınlık kurma

Eş kaybına alışma

Azalan gelire uyum sağlama

12