dÖnem sonu İŞlemlerİnde Özellİk arzeden hususlar ve gelİr vergİsİ beyannamesİnİn ...

DÖNEM SONU DÖNEM SONU İŞLEMLERİNDE ÖZELLİK İŞLEMLERİNDE ÖZELLİK ARZEDEN HUSUSLAR VE ARZEDEN HUSUSLAR VE

GELİR VERGİSİ GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİNİN BEYANNAMESİNİN

DÜZENLENMESİDÜZENLENMESİMUSTAFA DÜNDARMUSTAFA DÜNDAR GELİRLER BAŞKONTROLÖRÜGELİRLER BAŞKONTROLÖRÜ

BURSA, 21 ŞUBAT-2009BURSA, 21 ŞUBAT-2009

Dönem Başı Bilançosu

-------------/--------------Yevmiye Defteri KaydıYevmiye Defteri Kaydı--------------/---------------

Defteri Kebir Hesaplarını Sınıflama

GENEL GEÇİCİ MİZANGENEL GEÇİCİ MİZAN

Kesin Mizan

ENVANTER İŞLEMLERİENVANTER İŞLEMLERİ

Gelir TablosuDönem Sonu Bilançosu

ENVANTERİN İKİ BOYUTU VARDIR;ENVANTERİN İKİ BOYUTU VARDIR;

1- Muhasebe Dışı Envanter1- Muhasebe Dışı Envanter:: İşletmede kayıtlı bulunan İşletmede kayıtlı bulunan varlık ve kaynakların kayıtlı değerleri ve miktarları varlık ve kaynakların kayıtlı değerleri ve miktarları dikkate alınmaksızın bilanço günü itibariyle tek tek dikkate alınmaksızın bilanço günü itibariyle tek tek sayılması, ölçülmesi, tartılması ve değerlenmesi sayılması, ölçülmesi, tartılması ve değerlenmesi işlemlerini kapsayan bir süreçtir.işlemlerini kapsayan bir süreçtir.2- Muhasebe İçi Envanter:2- Muhasebe İçi Envanter: Tespit edilen miktar ve Tespit edilen miktar ve değerler doğrultusunda gerekli düzeltme kayıtlarının değerler doğrultusunda gerekli düzeltme kayıtlarının yapılmasıdır.yapılmasıdır.

VUK’NA GÖRE ENVANTERVUK’NA GÖRE ENVANTER

Bilanço günündekiBilanço günündeki Mevcutları, Mevcutları, Alacakları,Alacakları, Borçları;Borçları;

Saymak, ölçmek tartmak ve Saymak, ölçmek tartmak ve değerlemek Suretiyle kesin bir değerlemek Suretiyle kesin bir

şekilde ve müfredatlı Olarak tespit şekilde ve müfredatlı Olarak tespit etmektiretmektir

DEĞERLEMEDEĞERLEME

– Değerleme,Değerleme, vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir.iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir.

– Tanım uyarınca değerlemeTanım uyarınca değerleme– A) Tespit A) Tespit – B) TakdirB) Takdir– Şeklinde yapılmaktadır. Şeklinde yapılmaktadır. – Tespit,Tespit, mükelleflerce VUK’nunda yer alan değerleme mükelleflerce VUK’nunda yer alan değerleme

ölçüleri kullanılarak yapılan değerleme işlemi, ölçüleri kullanılarak yapılan değerleme işlemi, – Takdir iseTakdir ise, mutat değerleme ölçüleri kullanılarak , mutat değerleme ölçüleri kullanılarak

değerleme yapılamadığı takdirde idare tarafından değerleme yapılamadığı takdirde idare tarafından yapılan takdir işlemidiryapılan takdir işlemidir.

MUHASEBEDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİMUHASEBEDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ

1- MİKTARIN BELİRLENMESİNE YÖNELİK İŞLEMLER

2- DEĞERLEME İŞLEMLERİ2- DEĞERLEME İŞLEMLERİ

3- AMORTİSMANLARIN HESAPLANMASI3- AMORTİSMANLARIN HESAPLANMASI

4- DÖNEMSELLİK KAVRAMI GEREĞİ YAPILAN İŞLEMLER4- DÖNEMSELLİK KAVRAMI GEREĞİ YAPILAN İŞLEMLER

5- GELİR VE GİDER HESAPLARININ DÖNEM SONU İŞLEMLERİ5- GELİR VE GİDER HESAPLARININ DÖNEM SONU İŞLEMLERİ

8- DÖNEM SONU İŞLEMLERİNE YÖNELİK HESAPLARIN 8- DÖNEM SONU İŞLEMLERİNE YÖNELİK HESAPLARIN KAYITLARA YANSITILMASIKAYITLARA YANSITILMASI

7- TİCARİ KARDAN MALİ KARA GEÇİŞ7- TİCARİ KARDAN MALİ KARA GEÇİŞ

6- MALİ TABLOLARIN DÜZENLENMESİ6- MALİ TABLOLARIN DÜZENLENMESİ

DEĞERLEMEDE DİKKAT EDİLECEK DEĞERLEMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLARHUSUSLAR

• Emsal bedel ölçüsünün kullanılması gereken durumlarda bu Emsal bedel ölçüsünün kullanılması gereken durumlarda bu ölçüye göre değerleme yapılması zorunludur.ölçüye göre değerleme yapılması zorunludur. Emsal bedel ölçüsü aşağıdaki değerlemelerde mutlaka kullanılmak zorundadır.

• A- A- Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar.

• B- Emtianın maliyet bedeline nazaran değerleme günündeki satış bedelleri % 10 ve daha fazla bir düşüklük gösterdiği hallerde maliyet bedeli yerine VUK’nun 267. maddesinin ikinci sırasındaki usul hariç (MALİYET BEDELİ HARİÇ)(MALİYET BEDELİ HARİÇ) olmak üzere, emsal bedeli ölçüsü uygulanabilir.

Gelecek Ay/Yıl Gelir ve Gelecek Ay/Yıl Gelir ve Giderlerinin TESPİTİ Giderlerinin TESPİTİ

(DÖNEMSELLİK İLKESİ);(DÖNEMSELLİK İLKESİ);Dönemsellik kavramı, işletmelerin

sınırsız kabul edilen ömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır.

Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve karların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması dönemsellik ilkesinin sonucudur. VUK uyarınca defterlerin hesap dönemi itibariyle tutulması gerekmektedir.

İşletmeye Bağışlanan mal, gayrimenkul İşletmeye Bağışlanan mal, gayrimenkul gibi iktisadi kıymetler,gibi iktisadi kıymetler,

Mükelleflerce, ayın olarak yapılan bağış Mükelleflerce, ayın olarak yapılan bağış ve yardımlardan, maliyet veya mukayyet ve yardımlardan, maliyet veya mukayyet değeri bilinmiyorsa,değeri bilinmiyorsa,

Teşebbüs sahibi ile eşinin, çocuklarının Teşebbüs sahibi ile eşinin, çocuklarının işletmeden çektikleri değerler,işletmeden çektikleri değerler,

VUK’nunda Değerleme Ölçüsü Belirlenmeyen VUK’nunda Değerleme Ölçüsü Belirlenmeyen veyahut belirlenmiş olmasına rağmen kendi veyahut belirlenmiş olmasına rağmen kendi ölçüleriyle değerlenmesine imkan bulunmıyan ölçüleriyle değerlenmesine imkan bulunmıyan iktisadi kıymetlerden;iktisadi kıymetlerden;

bina ve arazibina ve arazi vergi değerleriyle, vergi değerleriyle, diğerleri, diğerleri, varsavarsa borsa rayici, borsa rayici, yoksa mukayyet değerleri, yoksa mukayyet değerleri, o da yoksa o da yoksa emsal bedeliyleemsal bedeliyle

değerlenecektir.değerlenecektir.

ŞÜPHELİ ALACAKLAR

• Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;

• 1. Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar; • 2. Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla

istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar;

• şüpheli alacak sayılır. • Alacak Şüpheli Hale Geldiğinde karşılığın Alacak Şüpheli Hale Geldiğinde karşılığın

ayrılması gerekmektedir. İzleyen yıllarda ayrılan ayrılması gerekmektedir. İzleyen yıllarda ayrılan karşılıkları Gelir İdaresi kabul etmediği gibi, karşılıkları Gelir İdaresi kabul etmediği gibi,

Yargı’nın kararlarında bir uyum Yargı’nın kararlarında bir uyum bulunmamaktadır.bulunmamaktadır.

Dava ve icra safhasındaki alacaklar için Dava ve icra safhasındaki alacaklar için alacağın şüpheli olan alacağın şüpheli olan miktarı, mahkemede dava konusu edilmiş veya icra takibi miktarı, mahkemede dava konusu edilmiş veya icra takibi açılmış olan alacak miktarıdır.açılmış olan alacak miktarıdır. VUK’nun 281. maddesinde karşılık ayrılmasına esas teşkil VUK’nun 281. maddesinde karşılık ayrılmasına esas teşkil edecek tasarruf değeri, mükellefin söz konusu alacaklarda edecek tasarruf değeri, mükellefin söz konusu alacaklarda tahsil edilme olasılığı bulunan miktardır. İhtilaf, alacağın bir tahsil edilme olasılığı bulunan miktardır. İhtilaf, alacağın bir kısmı üzerinde ise, kısmı üzerinde ise, ihtilaflı olan kısmı şüpheli alacak olarak ihtilaflı olan kısmı şüpheli alacak olarak kabul edilir.kabul edilir.

Karşılık KDV dahil tutar üzerinden ayrılacaktır.Karşılık KDV dahil tutar üzerinden ayrılacaktır.

Teminat var ise teminatsız kalan kısım için karşılık ayrılacaktırTeminat var ise teminatsız kalan kısım için karşılık ayrılacaktır..

Kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesi ile ilgisi Kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesi ile ilgisi bulunmayan alacaklar için ayrılan karşılıklar ile şartların tam bulunmayan alacaklar için ayrılan karşılıklar ile şartların tam olarak oluşmamasına rağmen ayrılan karşılıklar KKEG olarak olarak oluşmamasına rağmen ayrılan karşılıklar KKEG olarak

dikkate alınacaktır.dikkate alınacaktır.

• Döviz cinsinden olan bir alacağın şüpheli hale gelmesi durumundaDöviz cinsinden olan bir alacağın şüpheli hale gelmesi durumunda, , Alacağın dönem sonundaki kur'dan değerlemesi yapılacak, Alacağın dönem sonundaki kur'dan değerlemesi yapılacak, kur farkı kur farkı "646. Kambiyo Kârları Hesabına"646. Kambiyo Kârları Hesabına" alınacak bundan sonra da şüpheli " alınacak bundan sonra da şüpheli alacak hesabına alınma ve karşılık ayrılması işlemi yapılacaktıralacak hesabına alınma ve karşılık ayrılması işlemi yapılacaktır..

• Sağlık hizmetinden yararlanan kamu kurum ve kuruluşlarının fatura bedelini herhangi bir şekilde düşük ya da reddedilen miktar kadar ödemesi durumunda, ödenmeyen kısmın faturayı düzenleyen tarafından hasılattan çıkarılması, Vergi Usul Kanununun alacaklarda amortisman (şüpheli alacaklar veya değersiz alacaklar) hükümlerine göre mümkün bulunmaktadır. Ancak, özel sağlık kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen faturalarda hizmet bedellerinde bir değişiklik olması halinde, değişikliğin gerçekleştiği dönem içinde KDVK’nun 35 inci maddesi kapsamında gerekli düzeltme işleminin yapılmasına da bir özelgede izin verilmiştir

• Söz konusu işlemin tevsiki ile ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarının ödemeyi yaptığına dair düzenlenen belgenin, Vergi Usul Kanununun 227’nci maddesinde yer alan hüküm uyarınca kayıtların tevsikinde geçerli bir belge olarak kabul edilmesinde bir sakınca bulunmamaktadır.

GAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİGAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİ

GAYRİMENKULLER MALİYET BEDELİ İLE DEĞERLENİR.GAYRİMENKULLER MALİYET BEDELİ İLE DEĞERLENİR.

MALİYET BEDELİNE EKLENECEK MALİYET BEDELİNE EKLENECEK ZORUNLU HARCAMALARZORUNLU HARCAMALAR

MALİYET BEDELİNE EKLENMESİ MALİYET BEDELİNE EKLENMESİ İHTİYARİ OLAN HARCAMALARİHTİYARİ OLAN HARCAMALAR

Satınalma bedeli,Makine ve tesisata ait gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri,Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsanın tesviyesinden doğan giderler,Yatırımın tamamlandığı dönemin sonuna kadar ortaya çıkan kur farkları ve faizleri,

Tapu Harcı,Özel Tüketim Vergisi Çevre Fonu Eğitime Katkı Payı,Yatırımın tamamlandığı dönemden sonra ortaya çıkan kur farkları ve faizleri, (Seçim değiştirilemez.)Binek Otomobil alımında ödenen ve indirilemeyen katma değer vergisi,

GAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİGAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİFONKSİYONUNU FONKSİYONUNU

ARTIRAN ARTIRAN HARCAMALARHARCAMALAR

KULLANIM ÖMRÜNÜ KULLANIM ÖMRÜNÜ VEYA KIYMETİNİ VEYA KIYMETİNİ

ARTIRAN GİDERLERARTIRAN GİDERLER

BAKIM BAKIM ONARIM ONARIM

GİDERLERİGİDERLERİ

Bir motorlu kara nakil vasıtasının kasa veya motorunun yenisi ile değiştirilmesi veya alımında mevcut olmayan yeni bir tertibatın eklenmesi için yapılan giderler.Bu giderler de maliyet bedeline eklenir. Ancak, bu giderler, ilgili iktisadi kıymetin kalan itfa süresi içinde amortisman yoluyla itfa edilir.

Bir geminin iktisap tarihindeki süratini fazlalaştırmak, yolcu ve eşya yükleme ve barındırma tertibatını genişletmek veya değiştirmek suretiyle iktisadi kıymetini devamlı olarak artıran giderler.BBu giderler ilgili iktisadi giderler ilgili iktisadi kıymetin maliyet bedeline kıymetin maliyet bedeline dahil edilerek asıl kıymetin dahil edilerek asıl kıymetin tabi olduğu amortisman tabi olduğu amortisman oranı üzerinden amorti oranı üzerinden amorti edilir.edilir.

Doğrudan gider kaydedilir.

GAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİGAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİ

• Duran Varlıklarla ilgili olarak doğan lehe doğan Kur lehe doğan Kur Farklarının veya teşvik primlerininFarklarının veya teşvik primlerinin İlgili İktisadi Kıymetin Aktifleştirildiği Dönem Sonuna Kadar Olanların Maliyet Bedelinden Düşülmesi Zorunludur.

• İzleyen Dönemlerde Doğan Söz Konusu farkların veya teşvik primlerinin maliyet bedelinden düşülmesi veya Doğrudan Gelir Yazılması İhtiyaridir. Aleyhe doğan Aleyhe doğan farklar da maliyet bedeline eklenebileceği gibi gider de farklar da maliyet bedeline eklenebileceği gibi gider de yazılabilir. Maliyet bedeline eklenmesi halinde, iktisadi yazılabilir. Maliyet bedeline eklenmesi halinde, iktisadi kıymetin kalan ekonomik ömrü süresi içinde maliyete kıymetin kalan ekonomik ömrü süresi içinde maliyete eklenen bedel için amortisman ayrılır.eklenen bedel için amortisman ayrılır.• ANCAK, SEÇİLEN YÖNTEM DEĞİŞTİRİLEMEZANCAK, SEÇİLEN YÖNTEM DEĞİŞTİRİLEMEZ..

FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE DEĞERLEMEDEĞERLEME

KİRALAYANKİRALAYAN KİRACIKİRACIKira Ödemelerinin Toplam Tutarı Ana Para+Faiz Olarak Ayrıştırılarak Akife Alınacaktır. Aktifleştirilen Alacak Tutarı ile Kira Ödemelerinin Net Bugünkü Değeri Arasındaki Fark ise Gelecek Dönemlere Ait Faiz Geliri Olarak Pasifleştirilecektir.Kiralayan, Sabit Kıymet Kiralamasında, İktisadi Kıymetin Net Bilanço Aktif Değerinden Kira Ödemelerinin Net Bugünkü Değerinin Düşülmesi Sonucu Bulunan Tutarı Sabit Kıymetin Değeri Olarak Dikkate Alıp Aktifleştirecek ve Amortismana Tabi Tutacaktır.Aradaki Farkın Eşit veya Negatif Olması Halinde İz Bedeli İle Değerlenecektir.

Kiralama alacakları reeskonta tabi Kiralama alacakları reeskonta tabi tutulmayacaktır.tutulmayacaktır.

Finansal Kiralama İşlemine konu İktisadi kıymetin kullanma hakkı ve sözleşmeden doğan borç, kiralama konusu iktisadî kıymetin rayiç bedeli veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı ile değerlenir. Aktifleştirilen Kullanma Hakkı, kiralama konusu iktisadi kıymet için belirlenmiş usul ve esaslar çerçevesinde amortismana tabi tutulacaktır.Her bir kira ödemesi sonunda borç anapara ve faiz ödemesi ayrıştırılacaktır. Ayrıştırma işlemi, her bir dönem sonunda kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmasını sağlayacak şekilde yapılacaktır. Kiralama borçları reeskonta tabi Kiralama borçları reeskonta tabi tutulmayacaktır.tutulmayacaktır.

• Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 290. maddesi uyarınca FİNANSAL KİRALAMA KONUSUNA GİREN İKTİSADİ KIYMETLER İÇİN FİNANSMAN GİDERLERİNİN, MALİYET OLARAK MI, GİDER OLARAK MI DİKKATE ALINACAĞI KONUSUNDA yasada bir hüküm bulunmamakla birlikte bu konuda Maliye Bakanlığı’nca verilen özelgelerde, 319 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin II-B/2 bölümünde; kiracı tarafından aktifleştirilen finansal kiralamaya konu iktisadi kıymeti kullanma hakkı, Vergi Usul Kanunu’nun üçüncü kitabının üçüncü kısmının birinci bölümü ve ilgili genel tebliğlerde kiralama konusu iktisadi kıymet için belirlenmiş usul ve esaslar çerçevesinde amortismana tabi tutulacağı belirtildiğinden hareketle, kullanım hakkı, Vergi Usul Kanunu ve ilgili genel tebliğlerde ve bu iktisadi kıymet için tespit edilmiş amortisman sürelerinde amorti edilmesi gerektiği belirtilmektedir.

• Tebliğde yer alan bu açıklamalara göre, yabancı para cinsinden yapılan finansal kiralama sözleşmelerinde kiracının sözleşme tarihinden sonra oluşan anapara kur farkları ile kiracı tarafından ödenen faizlerin, ilgili kıymetin maliyetine intikal ettirilmesi ve maliyete eklenen bu farkların ilgili kıymetin amortisman süresi içinde itfa edilmesi gerektiği şeklinde görüş verilmektedir.

EMTİA DEĞERLEMESİ• Maliye Bakanlığınca çıkarılan 238 Sıra No’lu VUK Genel

Tebliğinde belirlenmiştir. Söz konusu Tebliğe göre;• Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar

oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Stokta kalan emtia ile ilgili olarak daha sonra ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır.

• İşletmelerin finansman temini maksadıyla bankalardan veya benzeri kredi müesseselerinden aldıkları krediler için ödedikleri faiz ve komisyon giderlerinden, dönem sonu stoklarına pay vermeleri zorunlu bulunmamaktadır. Buna göre mükellefler söz konusu ödemelerini doğrudan gider olarak kaydedebilecekleri gibi, diledikleri takdirde stokta bulunan emtiaya isabet eden kısmı maliyete dahil edebileceklerdir.

DEPOZİTOLU AMBALAJ MADDELERİNİN DEĞERLEMESİDEPOZİTOLU AMBALAJ MADDELERİNİN DEĞERLEMESİ

Ambalaj maddeleri, geri dönmemek üzere satılan malla verilebileceği gibi satılan maldan ayrı olarak depozito alınmak ve geri geldiğinde depozito ödenmek suretiyle olmak üzere iki şekilde kullanılır.Geri getirilmek üzere, depozito karşılığı verilen ambalaj maddeleri bir kısmı değişik nedenlerle geri gelmez ise bu ambalaj maddelerinin amortisman konusunu teşkil eden kıymetlerden olması durumunda Bu ambalaj maddeleri mal olarak değil, demirbaş olarak aktifleştirilmek suretiyle değerlenmeleri gerekir.

Damacana olarak kullanılan bidonlar, LPG tüpleri ve sebze ve meyve sandıklarının demirbaş olup, sahipleri tarafından amortismana tabi tutulması gerekmektedir.

AMORTİSMANAMORTİSMANGayrimenkul (mütemmim cüzü ve teferruatı dahil) ve gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetler (maden ocakları, petrol kuyuları, makine ve tesisat, gemiler ve diğer taşıt araçları, patent, telif, ihtira,imtiyaz v.b gayri maddi haklar) alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin,

İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilir olması, Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması Envantere dahil olması,Kullanılmaya hazır olması, İktisadi kıymetin değerinin belli bir tutarı aşması.

Halinde amortismana tabi tutularak itfa edilebilirler.2008 yılı için 600.-YTL’sını aşmayan alet, edavat, mefruşat, demirbaşlar ve peştemallıklar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan gider yazılabilir.

• Maliye Bakanlığınca belirlenen ekonomik ömürler Maliye Bakanlığınca belirlenen ekonomik ömürler dikkate alınarak amortisman ayrılacaktır.dikkate alınarak amortisman ayrılacaktır.

• Uygulanması gereken amortisman oranından Uygulanması gereken amortisman oranından daha düşük amortisman oranının tercih edilmesi daha düşük amortisman oranının tercih edilmesi mümkün bulunmakla birlikte düşük amortisman mümkün bulunmakla birlikte düşük amortisman oranı kullanılması halinde amortisman süresinin oranı kullanılması halinde amortisman süresinin (faydalı ömür) uzatılması mümkün (faydalı ömür) uzatılması mümkün bulunmamaktadır.bulunmamaktadır.

• Her bir iktisadi kıymet için amortisman ayırma Her bir iktisadi kıymet için amortisman ayırma yöntemlerinden yöntemlerinden (NORMAL-AZALAN BAKİYELER)(NORMAL-AZALAN BAKİYELER) herhangi biri seçilebilir. Sadece bir kereye mahsus herhangi biri seçilebilir. Sadece bir kereye mahsus azalan bakiyeler usulünden normal amortisman azalan bakiyeler usulünden normal amortisman usulüne geçilebilir.usulüne geçilebilir.

ÖZEL MALİYET BEDELİ• Kiracı tarafından kiralanan gayrimenkul için yapılan ve

gayrimenkulün normal tamir, bakım ve temizleme giderleri dışında kalan, gayrimenkulu genişletmek ve gayrimenkulu genişletmek ve değerini devamlı olarak artırmakdeğerini devamlı olarak artırmak amacıyla yapılan giderler Özel Maliyet Bedeli Olarak Aktifleştirilecektir.

• Kira süresi belli ise kira süresi içinde, kira süresi belli değilse 5 yılda eşit olarak amortisman ayrılacaktır. Opsiyonlu kira sözleşmelerinde ise opsiyon dikkate alınmayacaktır. Ancak, kira süresinin uzamasından sonra yapılan özel maliyet bedeli harcamaları ise yapıldığı yıl itibariyle kalan kira süresi içinde itfa edilecektir.

YENİLEME FONUYENİLEME FONU

• Satılan ya da elden çıkan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi, İşin mahiyetine göre zaruri bulunur veya Bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş

ve teşebbüse geçilmiş olursa • bu takdirde, satıştan tahassül eden kar, yenileme giderlerini

karşılamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan karlar üçüncü yılın vergi matrahına eklenir. Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu karlar o yılın matrahına eklenir.

• Ayrılmış olan kar ile temin edilen iktisadi kıymetin değerinin de kanunun amortisman hükümleri dairesinde amortisman yoluyla edilecektir

• Söz konusu kar, ayrılacak amortismanlara mahsup edilecek, diğer bir ifade ile, hesaplanmış olan bu amortismanlar, satıştan doğan kar miktarına ulaşıncaya kadar gider yazılmayacaktır. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş bakiye bir değer kalırsa bu bakiye değerin amortismanına devam edilecek ve ayrılan amortisman payları o zaman gider kaydolunacaktır.

• Satılan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin münhasıran yenilenmeleri halinde uygulanacağından, doğan karın başka bir iktisadi kıymetin alımında kullanılması halinde yenileme fonu uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.

ENFLASYON DÜZELTMESİNDEN ENFLASYON DÜZELTMESİNDEN DOĞAN FARKLARDOĞAN FARKLAR

• Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarıPasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kar dağıtımı sayılmaz


• Dolayısıyla pasif kalemlere ait olup işletmeden Dolayısıyla pasif kalemlere ait olup işletmeden çekilen enflasyon farklarının gelir hesapları ile çekilen enflasyon farklarının gelir hesapları ile ilişkilendirilmeksizin ayrı beyanname ile beyan ilişkilendirilmeksizin ayrı beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.edilmesi gerekmektedir.

• Sermayeye Eklenecek Farklar;• Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları,• Yedekler Enflasyon Düzeltme Farkları,• Geçmiş Yıl Karları,• Yukarıda yer alan tutarların 2003 yılından 2004

yılına taşıma farkları,


• Sermayeye eklenen enflasyon farklarının;Sermayeye eklenen enflasyon farklarının;• İşletmenin tasfiye edilmesi,İşletmenin tasfiye edilmesi,• Sermayenin azaltılması ,Sermayenin azaltılması ,• Gibi yollarla işletmeden çekilmesi halinde de Gibi yollarla işletmeden çekilmesi halinde de

bu farkların işletmeden çekildiği kabul bu farkların işletmeden çekildiği kabul edilmektedir. Ancak, yasada açık bir edilmektedir. Ancak, yasada açık bir düzenleme bulunmadığından gerek idare düzenleme bulunmadığından gerek idare gerekse yargı organlarında bir görüş birliği de gerekse yargı organlarında bir görüş birliği de bulunmamaktadır.bulunmamaktadır.


• Ancak, daha önce sermayeye eklenmiş olan pasif Ancak, daha önce sermayeye eklenmiş olan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, şirketin kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, şirketin sermaye azaltması yapması veya tasfiye edilmesi sermaye azaltması yapması veya tasfiye edilmesi nedeniyle ortaklara dağıtılması halinde, işletmeden nedeniyle ortaklara dağıtılması halinde, işletmeden çekilen tutarların öncelikle kurumlar vergisine tabi çekilen tutarların öncelikle kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası ortaklara dağıtılan kazancın tutulması, vergi sonrası ortaklara dağıtılan kazancın da kâr dağıtımına bağlı olarak vergi kesintisine da kâr dağıtımına bağlı olarak vergi kesintisine (tevkifata) tabi tutulması gerekmektedir.(tevkifata) tabi tutulması gerekmektedir.


• Ancak, daha önce sermayeye eklenmiş olan Ancak, daha önce sermayeye eklenmiş olan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, şirketin sermaye azaltması yapması veya tasfiye şirketin sermaye azaltması yapması veya tasfiye edilmesi nedeniyle ortaklara dağıtılması edilmesi nedeniyle ortaklara dağıtılması halinde, işletmeden çekilen tutarların halinde, işletmeden çekilen tutarların öncelikle öncelikle kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası ortaklara dağıtılan kazancın da kâr dağıtımına ortaklara dağıtılan kazancın da kâr dağıtımına bağlı olarak vergi kesintisine (tevkifata) tabi bağlı olarak vergi kesintisine (tevkifata) tabi tutulması gerekmektedir.tutulması gerekmektedir.

GELİR VERGİSİGELİR VERGİSİ• Bilindiği üzere gelir vergisinin konusuna,

gerçek kişilerin elde ettiği gelirler girmektedir. Yasada “KAYNAK KURAMI”KAYNAK KURAMI” kabul edildiğinden verginin konusuna giren gelir unsurları da tek tek sayılmıştır.

• Dolayısıyla bir gelirin vergiye tabi olabilmesi için;

Gelirin Yasadaki herhangi bir gelir tanımına girmesi,

Gelirin Vergiden istisna ve muaf olmaması,Gelirin elde edilmiş olması (VERGİYİ (VERGİYİ

DOĞURAN OLAYIN GERÇEKLEŞMESİ)DOĞURAN OLAYIN GERÇEKLEŞMESİ)• Olması gerekmektedir.

GELİR VERGİSİGELİR VERGİSİ

• Gelir vergisinin konusuna giren ve vergiye tabi olan kazanç ve iratların vergilendirilmesinde;

GVK’nun 94 ncü maddesi kapsamında elde edilen gelirler üzerinden sadece tevkifat suretiyle vergilendirme,

Tevkifat yapılmasına rağmen ya da tevkifata tabi tutulmaması nedeniyle ilgili kazanç ve iradın yıllık beyanname ile beyan edilmesi,

Diğer ücret geliri elde edenler açısından da kanunda belirlenen matrahlar üzerinden ücret gelirinin tahakkuk ettirilmesi,

• şeklinde gerçekleşmektedir. •

BEYAN EDİLMEYECEK GELİRLERBEYAN EDİLMEYECEK GELİRLER(GVK GEÇ Madde 67)(GVK GEÇ Madde 67)

• GVK’nun Geçici 67 nci maddesi kapsamında tevkifat suretiyle vergilendirilen ve ticari işletmeye dahil olmayan aşağıdaki kazanç ve iratlar için beyanname verilmeyecek olup, beyanname verilse de bu kazanç ve iratlar beyannameye dahil edilmeyecektir.

Hisse Senetleri ile Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklıkları Hisse Senetleri,

* Sabit getirili menkul kıymetler,* Değişken getirili menkul kıymetler, * Diğer sermaye piyasası araçları, * Yatırım fonları katılma belgeleri

BEYAN EDİLMEYECEK GELİRLERBEYAN EDİLMEYECEK GELİRLER(GVK GEÇ Madde 67; (GVK GEÇ Madde 67; 01.01.200601.01.2006))

Hisse senedi alım-satım kazançları, Devlet tahvili ve Hazine bonoları faiz

gelirleri ve alım-satım kazançları, Özel sektör tahvil ve bonoları faiz

gelirleri ve alım-satım kazançları, Mevduat faizleri,Repo gelirleri, Özel finans kurumları gelirleri, Vadeli işlem ve opsiyon

sözleşmelerinden elde edilen gelirler, Menkul kıymet ve vadeli işlem ve

opsiyon piyasalarında işlem gören diğer menkul kıymetlerin gelirleri,


Hazine veya diğer kamu tüzel kişiliklerince çıkarılan menkul kıymetlerin faiz gelirleri ve alım-satım kazançları.

Menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan gelirler,

Menkul kıymetler yatırım fonlarının ilgili olduğu fona iadesi ve menkul kıymetler yatırım ortaklıkları hisse senetleri alım-satımından elde edilen gelirler için de yıllık beyanname verilmeyecektir.

GVK’NUN GEÇİCİ 67 NCİ MADDE GVK’NUN GEÇİCİ 67 NCİ MADDE UYARINCA TEVKİFATA TABİDİRUYARINCA TEVKİFATA TABİDİR..


Ancak, Tam mükellef kurumlara ait olupTam mükellef kurumlara ait olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen gelirler. BU GELİRLER İÇİN TEVKİFAT YAPILMAYACAĞI GİBİ GVK’NUN MÜKERRER 80/1 NCİ MADDESİ UYARINCA DA DEĞER ARTIŞ KAZANCI HESAPLANMAYACAKTIR.

Sürekli olarak portföyünün en az %51 ’i İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkarılmasından elde edilen gelirler, BU GELİRLER İÇİN TEVKİFAT YAPILMAYACAK OLUP TEVKİFAT YAPILSIN VEYA YAPILMASIN BEYAN EDİLMEYECEKTİR.

BEYAN EDİLEBİLECEK GELİRLERBEYAN EDİLEBİLECEK GELİRLER(GVK GEÇ Madde 67; (GVK GEÇ Madde 67; 01.01.200601.01.2006))

• Diğer taraftan, Geçici 67 nci madde uyarınca tevkifata tabi tutulmayan aşağıdaki gelirler için beyanname verilebilecektir.

Hisse senedi kar payları, Hazine tarafından yurt dışında ihraç edilen

menkul kıymetlerin (Eurobond) alım- satımı, itfası sırasında elde edilen getirileri Ve bunların dönemsel getirilerinin tahsili,

Tam mükellef kurumlara ait olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen gelirler,

İHTİYARİ BEYANİHTİYARİ BEYAN(GVK GEÇ Madde 67; (GVK GEÇ Madde 67; 01.01.200601.01.2006))

• Aynı tür menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracının değerlendirilmesinde aşağıdaki sınıflandırma esas alınacaktır.

• I) Sabit getirili menkul kıymetler • II) Değişken getirili menkul kıymetler• III) Diğer sermaye piyasası araçları• IV) Yatırım fonları katılma belgeleri ve

Yatırım Ortaklıkları Hisse Senetleri,• Menkul kıymetlerle yapılan vadeli işlem ve

opsiyon sözleşmelerinde sınıflandırma, işlemle ilişkilendirilen menkul kıymetin dahil olduğu gruba göre yapılacaktır. Menkul kıymete bağlı olmaksızın yapılan işlemler ise III. Gruptaki diğer sermaye piyasası araçları kapsamında değerlendirilecektir.


• Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesi kapsamında tevkifata tabi tutulan ve yıllık veya münferit beyanname ile beyan edilmeyeceği belirtilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançlar için dardoğan kazançlar için dar mükellefler de dahil olmak üzere takvim yılı itibarıyla yıllık beyanname verilebilecektir.

• Bu gelirlerin beyanı “İhtiyari Beyanda Bulunan Mükellefler İçin” düzenlenen yıllık gelir vergisi beyannamesiyle, izleyen yılın Mart ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar yapılacaktır.

• Geçici 67 nci madde kapsamında tevkif edilen vergilerin mahsup ve iadesine imkan sağlayan bu beyan ihtiyari bir beyan olup, bu imkandan yararlanılabilmesi için ihtiyari beyanın kanuni süresinde yapılması gerekmektedir. Süresi geçtikten sonra yapılan ihtiyari Süresi geçtikten sonra yapılan ihtiyari beyanlara dayanılarak işlem yapılması mümkün beyanlara dayanılarak işlem yapılması mümkün değildir. değildir.

• İhtiyari beyan, tam mükelleflercetam mükelleflerce ikametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesine, öteden beri mükellef olanlar için ise bağlı oldukları vergi dairesine yapılacaktır.

• Dar mükellefler iseDar mükellefler ise ihtiyari beyanlarını İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Boğaziçi Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne yapacaklardır.


• Söz konusu beyan sadece menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının alım-satımına ilişkin olarak yapılabilecektir. Geçici 67 nci maddenin (11) numaralı fıkrası hükmü uyarınca 2008 yılı gelirlerine ilişkin olarak ihtiyari beyanname verilmesi durumunda, beyannameye dahil edilen hisse senetlerine ilişkin gelirlerin, beyan edilen diğer gelirlerden farklı olarak kıst dönemler itibarıyla hesaplanması gerekmekte olup, 2008/14272 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği 14.11.2008 tarihi öncesinde elde edilen gelirlere % 10'luk, bu tarihten itibaren elde edilenlere ise % 0'lık vergi oranı uygulanacaktır

• Alım-Satım işlemlerine ilişkin olarak yapılacak ihtiyari beyanda, aynı türden menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarına ilişkin olması şartıyla yıl içinde oluşan zararların tamamı mahsup edilebilecektir. Aynı tür menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile ilgili olarak bu rehber de yer alan “AYNI TÜR MENKUL KIYMET VE DİĞER SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI” na ilişkin sınıflandırma esas alınacaktır. Beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif edilen vergiler mahsup edilecektir. Mahsup ve mahsup sonrası kalan tutarın iade işlemleri 252 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki açıklamalara göre yapılacaktır.

GEÇİCİ 67 NCİ MADDE KAPSAMINA GEÇİCİ 67 NCİ MADDE KAPSAMINA GİRMEYEN MENKUL KIYMETLERİN GİRMEYEN MENKUL KIYMETLERİN

VERGİLENDİRİLMESİVERGİLENDİRİLMESİ• 01.01.2006’den Önce İhraç Edilen Hazine 01.01.2006’den Önce İhraç Edilen Hazine

Bonosu Devlet Tahvilleri ile ;bu Tarihten Bonosu Devlet Tahvilleri ile ;bu Tarihten Önce İktisap Edilen Hisse SenetleriÖnce İktisap Edilen Hisse Senetleri

• 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine bonoları ile olan her nevi tahvil ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin elde İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin elde tutulması veya elden çıkarılması suretiyle tutulması veya elden çıkarılması suretiyle sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde bu sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde bu gelirlerin vergilendirilmesinde, gelirlerin vergilendirilmesinde, 31.12.2005 31.12.2005 tarihi itibarıyla geçerli olan hükümler tarihi itibarıyla geçerli olan hükümler uygulanacaktır.uygulanacaktır.

EUROBONDUN EUROBONDUN VERGİLENDİRİLMESİVERGİLENDİRİLMESİ

• İHRAÇ TARİHİ NE OLURSA OLSUNİHRAÇ TARİHİ NE OLURSA OLSUN yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerden (Eurobond) elde edilen;

Faiz gelirlerinde, Devlet tahvili ve Hazine bonoları için belirlenen istisna uygulandıktan sonra kalan tutar tam mükellefler tarafından 2008 yılına ilişkin beyan haddini aşması halinde beyan edilecektir. DAR MÜKELLEFLER İSE BEYAN ETMEYECEKTİR.

Alım-satım kazancında ise maliyet bedeli endekslemesi ve istisna (16.000 YTL) uygulaması sonucunda istisna tutarını aşan kazanç, tutarı ne olursa olsun beyan edilecektir. Dar mükellefiyete tabi olanların ise, Eurobondlardan alım satım kazancından elde ettikleri gelirler için beyanname vermeleri söz konusu değildir.

DİĞER MENKUL KIYMETLERİN DİĞER MENKUL KIYMETLERİN VERGİLENDİRİLMESİVERGİLENDİRİLMESİ

• 2008 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 01 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu FAİZLERİFAİZLERİ ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir. (% 64,9)

• Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında indirim oranı uygulanmayacaktır. (euro bond gibi)

• Ayrıca, ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.

MENKUL KIYMETLERİN ALIM SATIM MENKUL KIYMETLERİN ALIM SATIM KAZANCIKAZANCI

• 01 Ocak 2006 tarihinden önce iktisap edilmiş olan menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından veya elde tutulma sürecinde elde edilen gelirler için de bankalar veya aracı kurumlarca tevkifat yapılmayacak olup, bu gelirlerin vergilendirilmesinde, 31.12.2005 tarihi itibarıyla geçerli olan hükümler uygulanacaktır.

• 01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilmiş olan menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan gelirler, dar mükellef kurumlar tarafından özel beyanname ile beyan edilecektir.


• İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri HARİÇHARİÇ, menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar değer artış kazancı olup vergiye tabidir. Ancak değer artış kazançlarının toplam 16.000 YTL’si vergiden istisnadır.

• Kazancın tespitinde, mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilecektir.


• Ayrıca, safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların (gelir vergisi hariç) indirilmesi suretiyle bulunur. Hâsılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur.

• Maliyet bedelinin mükelleflerce tespit edilememesi halinde maliyet bedeli yerine; Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, takdir komisyonlarınca tespit edilecek bedel, kazancı bilanço veya işletme hesabı esasına göre tespit edilen işletmelerde ise son bilançoda veya envanter kayıtlarında gösterilen değer esas alınacaktır.

KAR PAYLARI• Hisse senedi kar payları GVK’nun Geçici 67 nci

maddesinin kapsamı dışında olduğundan tevkifata tabi değildir. Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesi hükmü uyarınca, TAM MÜKELLEF KURUMLARDAN elde edilen kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar, Diğer Beyana Tabi Gelirlerle Birlikte GVK’nun 86 ıncı maddesinde belirtilen beyan haddini aşması halinde (2008 yılı için 19.800 YTL) beyan edilecektir.

• Beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden kurum bünyesinde yapılan % 15 oranındaki tevkifatın tamamı mahsup edilecektir.

ÜCRET GELİRİNİN BEYAN EDİLMESİÜCRET GELİRİNİN BEYAN EDİLMESİ• 2008 yılında elde ettikleri ücret gelirleri nedeniyle

beyanname vermek zorunda olanlar ; Birden fazla işverenden alınan ve kesinti yoluyla

vergilendirilen ücretlerden, birinciden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamı 19.800 YTL’ yi (Gelir Vergisi Kanununun 103. maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutar) aşan ücretler,

Ücretlerini yabancı bir memleketteki işverenden doğrudan doğruya alan ve GVK 23/14 NCÜ MADDESİNDEKİ İSTİSNADAN YARARLANMAYAN hizmet erbabı,

İstisnadan faydalanmayan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri,

Maliye Bakanlığı’nca yıllık beyanname ile bildirilmesi gerekli görülen ödemeler,

Kesinti yoluyla vergilendirilmeyen yukarıda sayılanlar dışında kalan ücretler,

ÜCRET GELİRİNİN BEYAN EDİLMESİÜCRET GELİRİNİN BEYAN EDİLMESİÖRNEKÖRNEK

• Gerçek usulde ticari kazanç sahibi Bay (Y), ticari kazancının yanında tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş iki işverenden ücret geliri de bulunmaktadır. Ticari Kazanç 25.000-YTL Birinci işverenden alınan ücret 30.000-YTL İkinci işverenden alınan ücret 15.000-YTLMükellef elde etmiş olduğu ticari kazancı nedeniyle mutlaka beyanname verecektir. Birinci işverenden alınan hariç, ikinci işverenden alınan ücret geliri ise 19.800 YTL’lik beyan sınırını aşmadığından ücret gelirleri beyannameye dahil edilmeyecektir.

ÜCRET GELİRİNİN BEYAN EDİLMESİÜCRET GELİRİNİN BEYAN EDİLMESİÖRNEKÖRNEK

• Serbest Avukatlık yapan (A), 2008 yılında 10.000 YTL serbest meslek kazancı, tevkif suretiyle vergilendirilen üç ayrı işverenden de ayrı ayrı sırasıyla 5.000 YTL, 19.000 YTL ve 50.000 YTL ücret geliri elde etmiştir.

• Bu durumda birden sonraki her işverenden alınan ücret toplamı (19.000 + 5.000=( 24.000 YTL, 19.800 YTL’yi aştığından tüm gelirlerini (74.000 + 10.000 =) 84.000 YTL beyan edecektir.

TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLARÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR

• Kazancın tespitinde kanunen kabul edilen ve edilmeyen giderlerin ayrıştırılması gerekmektedir. Ayrıca, kazancın tespitinde;

• Vergiyi doğuran olay tahakkuk esasına bağlandığından, gelirin ve giderin mahiyet olarak kesinleştiği tarih itibariyle tahsil edilmesi ya da ödenip ödenmediğine bakılmaksızın dönemsellik esası da göz önüne alınarak kazancın tespit edilmesi gerekmektedir.

GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASI ( %0,5)

• İhracat, yurtdışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetinde bulunan mükelleflere, bu dönem giderlerine ilaveten, bu faaliyetlerden döviz olarak ELDE ETTİKLERİ HASILATIN BİNDE BEŞİNİ AŞMAMAK şartıyla, yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları tutarı gider olarak indirebilmektedirler.

• Götürü gider uygulamasında, mükelleflerin bu uygulamaya yönelik olarak herhangi bir belge ibraz etme yükümlülükleri bulunmamaktadır.

• Söz konusu uygulamadan ihracat, yurt dışında inşaat, onarım, montaj, taşımacılık ile uğraşanlar yararlanabilecektir. Götürü gider uygulamasından GVK’nun 45 inci madde kapsamındaki işleri yapan dar mükellefler hariç olmak üzere tam ve dar mükellefler yararlanabilecektir. (GVK.Md.40)

GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASI ( %0,5)

• Döviz olarak elde edilen ihracat hasılatının Türk Lirası karşılığının tespitinde, hasılatın kanuni defterlere kaydedildiği tarihte geçerli olan ve T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilmiş döviz alış kurlarının esas alınması gerekmektedir.

• Hasılatın kanuni süreden sonra kayıtlara intikal ettirilmesi halinde, götürü gider uygulamasında dikkate alınacak hasılat, kayıtlara intikal ettirilmesi gerektiği tarihteki kur üzerinden hesaplanacaktır. Dövizlerin yurda getirilmesi gerektiği tarihe kadar doğan kur farklarının ise bu uygulamada dikkate alınmamaktadır.

• İşletmenin yurt dışı faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan belgesiz giderlerin de Tekdüzen Muhasebe Sisteminde ilgili gider hesaplarında izlenmesi ve dönem sonunda "690 Dönem Kar-Zarar" hesabına aktarılması gerekmektedir.

İŞVERENLER TARAFINDAN ÜCRETLİLER ADINA ÖDENEN İŞVERENLER TARAFINDAN ÜCRETLİLER ADINA ÖDENEN

BİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARININ İNDİRİMİBİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARININ İNDİRİMİ • Gelir Vergisi Kanununun 40/9 Maddesi uyarınca, işverenler

tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının, ücretlerle ilişkilendirilmeksizin, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilebilmektedir.

• Ancak, indirim konusu yapılabilecek tutar, ücretlinin elde ettiği ücretin %10'unu ve yıllık bazda asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır.

• Gerek işverenler gerekse ücretliler tarafından ödenen ve vergi matrahının tespitinde dikkate alınan katkı paylarının toplamı, ücretlinin elde ettiği ücretin %10'unu ve yıllık bazda asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır.

• Hem işveren hem de ücretli tarafından katkı payı ödenmesi ve toplam tutarın yukarıda belirtilen sınırı aşması halinde, indirimin öncelikli olarak ücret matrahının tespitinde mi yoksa ticari kazancın tespitinde mi yapılacağı konusu taraflarca serbestçe belirlenebilecektir.

İŞVERENLER TARAFINDAN ÜCRETLİLER ADINA ÖDENEN İŞVERENLER TARAFINDAN ÜCRETLİLER ADINA ÖDENEN BİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARININ İNDİRİMİBİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARININ İNDİRİMİ

• İşverenler tarafından hizmetlilerine yönelik olarak sadece bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarını içermekte olup, diğer şahıs sigorta primlerini içermemektedir.

• İşverenlerce ödenen diğer şahıs sigorta primleri, işle ilgili olarak ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret kapsamında olduğundan, Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin (1) numaralı bendi çerçevesinde genel gider olarak her hangi bir tutar ve oran sınırlaması olmaksızın indirim konusu yapılabilecektir. Öte yandan, söz konusu primler, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 5’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak üzere hizmet erbabının safi ücret tutarının belirlenmesi sırasında indirim konusu yapılabilecektir.

• İşverenin ödediği ancak, kazancın tespitinde indirim konusu yapılan katkı payları ise ücret olarak vergilendirileceğinden, ilgili ayda tevkifat matrahına dahil edilmesi ve personel gideri olarak kazancın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

İŞÇİ VE İŞVEREN SİGORTA PRİMİ• 5510 sayılı Yasanın 81 nci maddesi uyarınca, Hazinece

karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

• 5510 sayılı Yasanın 81 nci maddesi uyarınca Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarları, gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamaz. Ayrıca, aynı madde uyarınca erken ödeme indiriminden yararlanılması halinde bu indirimlerin kayıtlara gelir olarak alınması, sosyal güvenlik kurumuna ödenen para cezaları ve gecikme faizlerinin de Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Olarak dikkate alınması gerekmektedir.

• 174 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca; Aralık ayına ait olan sigorta primlerinin ertesi yılın Ocak ayı içinde ödenmesi durumunda bu primler Aralık ayının gideri olarak dikkate alınabilecektir.

• Hizmetliler için ödenen sigorta primi ve emeklilik aidatları; kanunla kurulan sigorta şirketleri ve emekli sandıklarına işveren payı olarak ödenen tutarlardır. Özel sigortalar için yapılan ödemeler bu kapsamda değildir.

HİZMET ERBABININ ÖZEL SAĞLIK HARCAMALARININ GİDER YAZILMASI

• İşletmede çalışan personelin özel poliklinikte tedavi ettirilmesi nedeniyle işletme tarafından karşılanan sağlık harcamalarının (muayene ve ilaç masrafları) ücret olarak değerlendirilmesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi uyarınca tevkifat yapılması gerekmektedir. Diğer taraftan, sağlık giderlerinin hizmet erbabına sağlanan bir menfaat olarak kabul edilmesi nedeniyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesi uyarınca ücret olarak ücret bordrosu üzerinden gider olarak kabul edilmesi mümkündür.

KANUNEN YASAKLANMIŞ FİİLLER KANUNEN YASAKLANMIŞ FİİLLER NEDENİYLE KATLANILAN GİDERLERNEDENİYLE KATLANILAN GİDERLER

• Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili giderler niteliğinde olmadığından, bu giderlerin gelir ve kurum kazancından indirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, Rüşvet Verme Fiili Türk Ceza Kanununun 252 Nci Maddesinde suç olarak tanımlandığından, rüşvet ve rüşvet ile ilgili her türlü gider, vergiye tabi ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmayacaktır."

ÖĞRENCİLERE VERİLEN BURSLAR

• Burs alan öğrenciler ücret geliri elde etmektedir. Bunlara yapılan ödemelerin vergiden istisna olabilmesi için;

Öğrencilerin Türkiye’de tahsilde bulunması, Yapılan ödemenin yeme ve yatma giderleri ile tahsil

giderlerinin karşılanması amacına yönelik bulunması,

Ödemenin münhasıran öğrencilere yapılması, Mükellef ile öğrenciler arasında işçi-işveren (hizmet)

ilişkisinin bulunmaması, • halinde, gelir vergisinden istisna tutulması

gerekmektedir.

ÖĞRENCİLERE VERİLEN BURSLAR

• Burs alan öğrencilere yapılan burs ödemelerinin kazancın tespitinde indirilebilmesi için de;

Bursun İşle ilgili olması, Burs verilen kişilerin okulu bitirdikten sonra

işletmede hizmet yükümlülükleri nedeniyle çalışacaklarını gösteren bir sözleşme düzenlenmesi ve durumun herhangi bir inceleme anında denetim elemanına ispatlanması,

Burs verilecek kişilerin, Türkiye’nin her tarafında eğitim gören öğrencilerin katılabileceği bir yarışma sınavı sonunda başarılı olması,

Verilecek burs miktarının işin önemi ve genişliği ile orantılı olması,

• Gerekmektedir.

GIDA BANKACILIĞI FAALİYETİNDE GIDA BANKACILIĞI FAALİYETİNDE BULUNAN DERNEK VE VAKIFLARA BULUNAN DERNEK VE VAKIFLARA

YAPILAN BAĞIŞLARYAPILAN BAĞIŞLAR• Gıda bankacılığı kapsamında faaliyet gösteren dernek veya

vakıflara yapılan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddeleri yardımının maliyet bedelleri ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. (KDV, ÖTV vb. vergiler dahil toplam tutar)

• Ancak, ihtiyacı bulunanlara doğrudan veya başka organizasyonlar aracılığıyla yapılacak yardımlar yukarıda belirtilen maddeler kapsamında yapılmış bağış olarak değerlendirilemeyeceğinden ticari kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmemektedir.

• Ayrıca, yapılan söz konusu bağışları kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması gerekmektedir. Uygulama açısından, dernek veya vakfın başka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmasının ya da kamuya yararlı dernek veya vergiden muaf vakıf olup olmamasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

DİĞER KANUNLARA GÖRE DİĞER KANUNLARA GÖRE İNDİRİLEBİLECEK VE İNDİRİLEMEYECEK İNDİRİLEBİLECEK VE İNDİRİLEMEYECEK

GİDERLERGİDERLER • Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununa göre, söz

konusu Kanunun I-III-IV sayılı tarifelerinde yer alan taşıtlardan alınan vergi ve cezalar ile gecikme zamlarının gider olarak indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

• Ancak, ticari amaçla kullanılan uçak, helikopter ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlara ait giderlerin indirilmesi mümkündür

• Özel iletişim ve Şans Oyunları vergilerininÖzel iletişim ve Şans Oyunları vergilerinin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

YILLARA SARİ İNŞAAT VE YILLARA SARİ İNŞAAT VE ONARMA İŞLERİONARMA İŞLERİ

Bir işin yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında değerlendirilebilmesi için aşağıdaki koşulları taşıması gerekmektedir.

Faaliyet konusu iş, inşaat ve onarım işi olmalıdır.

İnşaat ve onarım işi başkalarının hesabına ve taahhüde bağlı olarak yapılmalıdır.

İnşaat ve onarım işi birden fazla takvim yılına sirayet etmelidir.


• Başlama Tarihinin Tespiti;Yapılan sözleşmede yapılacak işin yer

teslimi öngörülmüş ise yerin teslim edildiği tarih,

Sözleşmede yer teslim tarihi belirtilmemiş ise sözleşmede belirtilen işin başlangıç tarihi,

Sözleşmede bunların hiçbiri belirtilmemiş ise sözleşme tarihi,

işin başlangıç tarihi olarak kabul edilir.


• İşin bitim tarihi;Geçici ve kesin kabule tabi olan işlerde

Geçici kabulün yapıldığını gösteren Geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın onaylandığı tarih,tutanağın onaylandığı tarih,

Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olmayan işlerde işin FİİLEN FİİLEN TAMAMLANDIĞI VEYA FİİLEN TAMAMLANDIĞI VEYA FİİLEN BIRAKILDIĞI TARİH,BIRAKILDIĞI TARİH,

• İşin bittiği tarih olarak kabul edilir.


• Sözleşme yapılırken işin yıl içinde bitmesinin öngörülmesine karşın iş değişik nedenlerle yıl içinde bitmeyip sonraki yıla sarkabilir.

• Yeni sözleşmenin yapılması veya sözleşmede değişikliğin yapılmasıyla birlikte ya da iş fiilen yıllara yaygın duruma gelebilir.

• Bu durumda yeni sözleşmenin veya sözleşmede değişikliğin yapıldığı ya da fiilen yıllara yaygın hale geldiği tarihten sonra yapılan hakediş ödemelerinden vergi kesintisi yapılması gerekmektedir

• Ancak, bu gibi durumlarda geçici vergi ödenmiş ise bu geçici verginin söz konusu iş bitiminde mi mahsup edileceği ya da iş bitmeden ilgili döneme ait beyannamede mi mahsup edileceği tartışmalıdır. Ayrıca, düzeltme hükümlerine göre iade alınması gerektiği konusunda Gelir İdaresi’nin görüşü bulunmaktadır.


• Bu işlerde kazancın tespitinde ortak giderlerin dağıtımı ve işte kullanılan sabit kıymetlerin amortismanlarının tespitinin yasaya göre yapılması gerekmektedir.

• Ayrıca, yıllara sari inşaat işinden doğan hasılatın bankada vb. şekilde değerlendirilmesi halinde elde edilen gelirlerin yıllara sari inşaat işine girip girmediği de tartışmalıdır. Gelir İdaresinin görüşü bu gelirlerin yıllara sari inşaat işi ile ilişkilendirilmeksizin beyan edilmesi yönünde olmakla birlikte yargı aksi yönde karar verebilmektedir.

SERBEST MESLEK KAZANÇLARISERBEST MESLEK KAZANÇLARI

Serbest meslek faaliyetinde faaliyet, kişisel sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılır.

Bir işverene tabi olarak yürütülmez. ( İşverene tabi olursa ücrettir.)

Sermayeden ziyade şahsi çalışmaya, bilimsel veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanır.

Serbest meslek faaliyetinin devamlılık göstermesi gerekir.

Şahıs şirketlerinden serbest meslek faaliyeti ile uğraşan adi ve kolektif şirket ortakları ile adi komandit şirketlerin komandite ortakları serbest meslek erbabı sayılır ve bu kişilerin ortaklıktan aldıkları pay serbest meslek kazancıdır.

SERBEST MESLEK KAZANÇLARISERBEST MESLEK KAZANÇLARI• Sahibi olduğu ve faaliyette bulunduğu işyerinin

bir kısmını kiraya veren serbest meslek erbabının elde ettiği kira geliri gayrimenkul sermaye iradıdır.

• Vergiyi doğuran olayın tahsilat esasına bağlandığı durumlarda, gelirin nakden veya hesaben elde edilmesi gerekmektedir.. Serbest meslek kazançlarında vergiyi doğuran olay, tahsil esasına bağlanmıştır. Bu kapsamda avans şeklinde yapılan tahsilatlar da gelir yazılmaktadır.

• Diğer taraftan, kazancın tespitinde İndirilecek giderlerin de ödenmiş olması şartı aranmaktadır. Örneğin, ödenmeyen kira giderinin veya ayni vergi resim harcın kazancın tespitinde gider kabul edilmesi mümkün değildir.

•

SERBEST MESLEK KAZANÇLARISERBEST MESLEK KAZANÇLARI

• Meslek erbabına ödenecek ücretin miktar ve mahiyet itibariyle kesin olarak hesaplanması mümkün ise, dönemsellik ilkesi gereği meslek mensubuna ödeme yapılmasa dahi, ödemeyi yapacak olan ticari ve zirai kazanç erbabı gider kaydı yapabilir. Ancak giderin hesaben de olsa yapılması tevkifat yönünden vergiyi doğuran olayı meydana getireceğinden, ödemeyi yapacak olan mükellef yönünden gelir vergisi stopajının yapılmasını zorunlu hale getirir.

GAYRİMENKUL SERMAYE GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARIİRATLARI

• Gayrimenkul sermaye iradını aşağıdaki kişiler elde edebilir.

• GVK’nun 70 nci maddesinde sayılan mal ve hakları kiraya veren

Mal ve hakların sahipleri, Mutasarrıfları, (Kendinde mal veya hakkın

kullanım hakkı olan, elinde bulunduran kimse )Zilyedleri, İrtifak ve intifa hakkı sahipleri veya

Kiracıları


• Gayrimenkul sermaye iratlarında elde etme (VERGİYİ DOĞURAN OLAY),(VERGİYİ DOĞURAN OLAY), tahsil esasına bağlanmıştır. Ancak, Yasadaki özel düzenleme nedeniyle;

• Bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarı tahsil edildiği yılın geliridir.


• Ancak, Gelecek yıllara ait olup peşin tahsil olunan kiralar,

• İradı elde eden sağ ise, ilgili bulundukları yılların hasılatı sayılır.

• İradı elde eden kişinin ölüm ve memleketi terk hallerinde mükellefiyetin kalktığı tarihi takibeden zamanlara ait olmak üzere peşin tahsil olunan kiralar, mükellefiyetin kalktığı dönemin hasılatı kabul edilmektedir. Dolayısıyla ölüm halinde mirası Dolayısıyla ölüm halinde mirası reddetmemiş olan mirasçıların, peşin tahsil edilen reddetmemiş olan mirasçıların, peşin tahsil edilen kira hasılatını muris (ölen Kişi) adına verecekleri kira hasılatını muris (ölen Kişi) adına verecekleri yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan etmeleri yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan etmeleri gerekmektedir.gerekmektedir.


•Diğer taraftan, para veya para yerine geçen değerler dışında mal veya hizmet gibi, ayın olarak tahsil edilen kiralar, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir.

KİRA ÖDEMESİ OLMADAN ŞİRKET KİRA ÖDEMESİ OLMADAN ŞİRKET ORTAĞINDAN KİRALANAN GAYRİMENKULDEN ORTAĞINDAN KİRALANAN GAYRİMENKULDEN

TEVKİFAT YAPILIP YAPILMAYACAĞITEVKİFAT YAPILIP YAPILMAYACAĞI • Şirket ortağına ait işyeri için nakden veya

hesaben bir kira ödemesinin yapılmaması, başka bir ifadeyle işyeri kirası olarak şirket hesabına gider gösterilmemesi halinde nakden veya hesaben ödeme yapılmış sayılmadığından GVK’nun 94/5-a maddesine göre tevkifat yapılmasına ve bu yönde beyanda bulunulmasına gerek bulunmamaktadır.

• Ancak, Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesi uyarınca kira tutarının emsal değerinin belirlenerek söz konusu ortak tarafından aynı Kanun’un 86/d bendi gereğince 2008 yılı için 960 YTL’yi aşması halinde gayrimenkul sermaye iradı olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

BİNALARIN DIŞ CEPHELERİNİN REKLAM BİNALARIN DIŞ CEPHELERİNİN REKLAM PANOSU OLARAK KİRAYA VERİLMESİ HALİNDE PANOSU OLARAK KİRAYA VERİLMESİ HALİNDE

ELDE EDİLEN KİRAELDE EDİLEN KİRA• Kiralanan binaların dış cepheleri apartman

yöneticiliğine ait olmayıp kat maliklerine ait olduğundan kiracı tarafından kat maliklerine ödenen kira bedeli üzerinden ödemeyi yapan GVK’nun 94 ncü maddesinin 1inci fıkrasında sayılanlardan ise her bir malik’in payına düşen kira tutarı üzerinden gelir vergisi tevkifatının yapılarak ödenmesi gerekmektedir.

• Ayrıca apartmanlarının dış cephelerini reklam ponosu olarak kiraya veren kat maliklerinin, VERGİYE TÂBİ GELİR TOPLAMININ 103. maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (19.800 YTL) aşması koşuluyla, gayrimenkul sermaye iratları için beyanname vermeleri gerekmektedir.

• Tevkifat yapılmaması halinde ise, Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesi uyarınca kira tutarının emsal değerinin belirlenerek söz konusu ortak tarafından aynı Kanun’un 86/d bendi gereğince 2008 yılı için 960 YTL’yi aşması halinde gayrimenkul sermaye iradı olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

ÖZEL MALİYET BEDELLERİ ÖZEL MALİYET BEDELLERİ GMSİ’MİDİR ?GMSİ’MİDİR ?

• Kiracı tarafından gayrimenkulü genişletecek veya iktisadi değerini devamlı surette artıracak şekilde gayrimenkule ilave edilen kıymetler, kira müddetinin sonunda bedelsiz (Kıymetlerin emsal bedelinden düşük değerle devri halinde, aradaki fark bedelsiz devir sayılır) olarak kiralayana devrolunduğu takdirde, mezkur kıymetler kiralıyan bakımından, bu tarihte aynen tahsil olunmuş addolunmaktadır.

• Yasada özel maliyetin GMSİ olabilmesi için BEDELSİZ BEDELSİZ DEVREDİLMESİ GEREKMEKTEDİRDEVREDİLMESİ GEREKMEKTEDİR.. Bedel üzerinden yapılan devirler ise, gayrimenkulün maliyet bedeli olarak dikkate alınarak, gayrimenkulün maliyet bedeline eklenmesi gerekmektedir.

ÖZEL SÖZLEŞMEYE DAYALI OLARAK YAPILAN YAP-İŞLET ÖZEL SÖZLEŞMEYE DAYALI OLARAK YAPILAN YAP-İŞLET DEVRET VE GMSİDEVRET VE GMSİ

AYNI KONUDA VERİLEN AŞAĞIDAKİ İKİ FARKLI ÖZELGE AYNI KONUDA VERİLEN AŞAĞIDAKİ İKİ FARKLI ÖZELGE BULUNMAKTADIR.BULUNMAKTADIR.

Şirket ortağının arsası üzerine yapılacak bina harcamalarının aktifleştirildiği tarihte “ayın şeklinde kira” peşin olarak ödenmiş sayılacağından bu tarihte yürürlükte olan gelir vergisi tevkifat oranı üzerinden (emsal bedeli esas alınarak) gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir. Bu durumda arsa sahibi Bu durumda arsa sahibi özel maliyeti peşin tahsil özel maliyeti peşin tahsil edilen kira geliri olarak edilen kira geliri olarak dikkate alıp, kira hasılatının dikkate alıp, kira hasılatının ilgili olduğu yıllara ilişkin ilgili olduğu yıllara ilişkin gelir vergisi beyannamesi gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekebilecektirvermesi gerekebilecektir.

• Şahsa ait arsa üzerine inşa edilen işyerlerinin kiralanmak suretiyle belli bir süre (5 ile 10 yıl) işletildikten sonra arsa sahibine devredilmesi durumunda,, KİRA SÜRESİNİN SONUNDA yapılan “işyerlerinin emsal bedelinin” gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilmesi gerekmektedir.

• İnşa edilen ve belli bir süreyle işletilecek olan işyerleri için nakden veya hesaben bir kira ödemesi söz konusu olmadığı için gelir vergisi tevkifatı da yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

• Ayrıca binanın arsa sahibine devrinde Ayrıca binanın arsa sahibine devrinde de tevkifat yapılmayacaktırde tevkifat yapılmayacaktır. ANCAK . ANCAK BİNANIN ARSA SAHİBİNE, BİNANIN ARSA SAHİBİNE, BIRAKILDIĞI YIL GMSİ ELDE EDİLECEK BIRAKILDIĞI YIL GMSİ ELDE EDİLECEK OLUP, BİNANIN EMSAL BEDELİ OLUP, BİNANIN EMSAL BEDELİ ÜZERİNDEN GMSİ ELDE EDİLECEK ÜZERİNDEN GMSİ ELDE EDİLECEK OLUP BU BEDEL HASILAT OLARAK OLUP BU BEDEL HASILAT OLARAK DİKKATE ALINARAK GMSİ OLARAK DİKKATE ALINARAK GMSİ OLARAK BEYAN EDİLMESİ GEREKEBİLECEKTİR.BEYAN EDİLMESİ GEREKEBİLECEKTİR.

ÖZEL MALİYET BEDELİNDE KDV ÖZEL MALİYET BEDELİNDE KDV SORUNUSORUNU

• 13 No’lu KDV Sirkülerinde; KDV açısından aşağıdaki düzenleme yapılmıştır.

• “ KAMUYA AİT OLUPKAMUYA AİT OLUP YAP İŞLET DEVRET ŞEKLİNDE YAP İŞLET DEVRET ŞEKLİNDE YAPILAN TESİSLERİN İLGİLİ KURUMA DEVRİ YAPILAN TESİSLERİN İLGİLİ KURUMA DEVRİ KATMAKATMA değer vergisine tabi olmakla birlikte, bu teslim karşılığında bir bedel alınmaması ve matrahın da buna göre belirlenmesi “haklı sebeplerle” izah edilebildiğinden bu tür devir işlemlerinde emsal bedel uygulaması yoluna gidilmemesi gerekmektedir.

• Bu çerçevede, yap-işlet-devret modelinde süre sonunda tesisin işletici tarafından ilgili kuruma tesliminde emsal bedel üzerinden katma değer vergisi aranılmayacaktır.


• Gayrimenkul sermaye iratlarında hasılat gerçek tutarları üzerinden tespit edilir. İradın tespitinde indirilecek giderler ise mükellefin seçimine göre, götürü ya da gerçek olarak belirlenir. Ancak, hakları kiraya verenler götürü gider uygulamasından yararlanamazlar.

• Götürü gider, hasılatın % 25’idir. Götürü gider usulünü seçenler iki yıl geçmedikçe gerçek gider usulüne dönemezler.

• Gerçek gider usulünün seçilmesi halinde indirilebilecek giderler de hasılatın elde edildiği aylara ilişkin olanlardır.


Gerçek giderlerin indiriminde giderlerin iradın tespitinde indirilirken, giderin ödenmesinin zorunlu olup olmadığı, Yasada açık olarak düzenlenmemiştir. Ancak, gelecek yıla ait peşin ödenen giderlerin de dönemsellik ilkesi gereği ilgili olduğu yılda gider olarak kabulü edilerek ilgili yıla ait iradın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

GVK’nun 74.maddesinde aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, vergi, resim ve harç giderleri, zarar, ziyan ve tazminatlar ile kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiraların ödenmiş olması gerektiği belirtildiği halde, genel idare giderleri, bakım ve onarım gideri konusunda “ödeme” kelimesi kullanılmamıştır.

Buna göre gerçek gider usulüne göre iradın tespitinde tamir ve bakım faturasının bedelinin satıcıya ödenip ödenmediğine bakılmaksızın indirilebilirken, çevre temizlik vergisinin gider olarak indirilebilmesi için verginin ödenmiş olması gerekmektedir.

KONUT İSTİSNASI

• Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın (2008 yılı için) 2.400 YTL.’sı istisnadır. Ancak;

İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde,

Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar

• bu istisnadan faydalanılamaz.

İSTİSNADAN YARARLANILMASI İSTİSNADAN YARARLANILMASI HALİNDE GERÇEK GİDERİN TAMAMI HALİNDE GERÇEK GİDERİN TAMAMI

İNDİRİLEMEZ.İNDİRİLEMEZ.

• Vergiden istisna edilen gayrisafi hasılata (2.400 YTL) isabet edenler gerçek giderler indirilemez. Bu nedenle, istisnadan yararlanılması halinde aşağıdaki formüle göre bulunacak gerçek giderin indirilmesi gerekmektedir.

• İstisnaya Tekabül Eden Gerçek Gider = Vergiye Tabi Hâsılat x Toplam Gider

Toplam Hâsılat

GERÇEK GİDER USULÜNDE KONUT KİRA GERÇEK GİDER USULÜNDE KONUT KİRA GİDERLERİGİDERLERİ

• Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedeli (kira kira ile oturdukları konutun kira bedeli (kira indirimi gayri safi hasılattan GVK’nun 72 nci indirimi gayri safi hasılattan GVK’nun 72 nci maddesinin 1 ila 9 ve 11 numaralı bentlerinden maddesinin 1 ila 9 ve 11 numaralı bentlerinden yazılı giderler düşüldükten sonra, kalan miktar yazılı giderler düşüldükten sonra, kalan miktar üzerinden yapılır; kiranın indirilemeyen kısmı üzerinden yapılır; kiranın indirilemeyen kısmı 88'inci maddenin 3'üncü fıkrasının 88'inci maddenin 3'üncü fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz);uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz);

• Bu indirimden yararlanılmasında; Lojman kiraları,Yurt dışında ikamet edilmesi nedeniyle ödenen konut

kiraları,Eşle birlikte oturulan konut için ödenen kira bedelinin,

evlilik birliğinde müşterek bir gider olması nedeniyle, eşlerden birinin konut kira geliri dolayısıyla vereceği beyannamede, istisnaya isabet eden kısım hariç olmak üzere indirilmesi bir özelgede Gelir İdaresi Başkanlığı’nca uygun görülmüştür.

ÖRNEK

• Uğur Bilim, 2007 yılının Aralık ayında 200.000 TL peşin bedelle satın aldığı taşınmazı 2008 yılında yıllık 30.400 TL’ye kiraya vermiştir. Bu taşınmazı 2008 yılında 3.500 TL’ye sigorta yaptırmıştır. Ayrıca, yurt dışında geçici süre ile konakladığı taşınmaz için 6.000 TL karşılığı Euro kira ödemesinde bulunmuştur. . Mükellefin, vergiye tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradı olup, gerçek gider usulünü seçmiştir.

Gayri safi Kira Hâsılatı

30.400

G.M.S.i. İstisnası 2.400 Kalan 28.000 İndirilebilecek Gerçek Gider Tutarı

17.960

Beyan Edilecek G.M.S.i.

10.040

ÖRNEK• Serbest meslek kazancı

nedeniyle her halükarda beyanname verilecektir.

• Birinci işverenden alınan hariç, ikinci işverenden alınan ücret geliri ise 19.800 liralık beyan sınırını aşmadığından ücret gelirleri beyannameye dahil edilmeyecektir.

• Serbest meslek kazancı ve Serbest meslek kazancı ve işyeri kira geliri tutarının işyeri kira geliri tutarının toplamı 19.800 Liralık toplamı 19.800 Liralık beyan sınırını aştığından, beyan sınırını aştığından, işyeri kira geliri işyeri kira geliri beyannameye dahil beyannameye dahil edilecektiredilecektir..

Serbest meslek erbabı Bay (C)’nin serbest meslek kazancı yanında tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş iki işverenden ücret geliri ile yine tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş işyeri kira geliri bulunmaktadır.

Serbest meslek kazancı 10.000 YTL Birinci işverenden alınan ücret 28.000 YTL İkinci işverenden alınan ücret 11.000.YTL İşyeri kira geliri (Brüt) 15.000.YTL

GAYRİMENKUL SATIŞLARIGAYRİMENKUL SATIŞLARI

• GVK’nun Mükerrer 80 nci maddesi uyarınca,• İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak

iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde (1) (2) elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.).


70 inci maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı MAL VE HAKLAR AŞAĞIDAKİ GİBİDİR:

Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;

Voli mahalleri ve dalyanlar; Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar; Gemi ve gemi payları (Motorlu olup

olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaz) ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları.


• Değer artış kazancı kapsamına giren gayrimenkuller 01.01.2007 tarihinden önce iktisap edilmiş ise elde tutam süresi 4 yıldır.Bu Tarihten sonra iktisap edilenlerde ise 5 yıldır.

• Kazancın tespitinde mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen ÜFE endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. Ancak, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde olması şarttır.

• Diğer taraftan, bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 6.000 Yeni Türk Lirası (2008: 6.800 YTL -) gelir vergisinden müstesnadır. İstisna kazançların tümüne uygulanacaktır.


• Alım satım faaliyeti bir organizasyon dahilinde veya sürekli olarak gerçekleştirilir ise bu takdirde ticari kazanç hükümlerine göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekmektedir.

VERİLECEK BEYANNAMELERVERİLECEK BEYANNAMELER

• 1-Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi,

•2-Dar mükellefler, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermediği taktirde bazı kazanç ve iratları için MÜNFERİT BEYANNAME.

BEYAN EDİLMEYECEK KAZANÇLAR(TAM MÜKELLEF)

• 1- GVK’nun Geçici 67 nci maddesi kapsamına giren ve beyan edilmeyecek kazanç ve iratlar,

• 2- Gerçek Usulde Vergilendirilmeyen zirai kazançlar,• 3- Kazanç ve İratların istisna hadleri içinde kalan

kısmı,• 4-Tek işverenden alınan ve tevkif suretiyle

vergilendirilen ücretler,• 5- Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım

sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından; On yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara

yapılan ödemeler, On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel

emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan on yıl süreyle prim veya aidat ödeyenlere ve vefat, malüliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler,

Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, malüliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler

BEYAN EDİLMEYECEK KAZANÇLARBEYAN EDİLMEYECEK KAZANÇLAR(DAR MÜKELLEF)(DAR MÜKELLEF)

• Tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan;

Ücretler, Serbest meslek kazançları, Menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile

Diğer kazanç ve iratlar.

BEYAN EDİLMESİ ZORUNLU KAZANÇLAR

(TAM MÜKELLEF)• 1-1- Basit Usulde Vergilendirilen Ticari Kazançlar,• 2-2- Gerçek Usulde Vergilendirilen Ticari

Kazançlar,• 3-3- Gerçek Usulde Vergilendirilen Zirai

Kazançlar,• 4-4-Gerçek Usulde Vergilendirilen Serbest Meslek

Kazançları,• 5-5-Tasfiye halinde bulunanlar dahil olmak üzere

kollektif şirket ortakları ile komandit şirketin komandite ortakları.

BEYAN EDİLMESİ ZORUNLU KAZANÇLAR

(DAR MÜKELLEF)• 1-1- Basit Usulde Vergilendirilen Ticari

Kazançlar,• 2-2- Gerçek Usulde Vergilendirilen Ticari

Kazançlar,• 3-3- Gerçek Usulde Vergilendirilen Zirai

Kazançlar,• 4-4-Tevkifata tabi tutulmayan menkulve

gayrimenkul sermaye iratları,• 5-5-GVK’nun 101. maddesi uyarınca münferit

beyanname ile beyan edilmesi gereken kazanç ve iratlar.

TAM MÜKELLEFLERDE İHTİYARİ TAM MÜKELLEFLERDE İHTİYARİ BEYANBEYAN

Birden fazla işverenden ücret alınmakla beraber, birden sonraki işverenden alınan ücretlerinin toplamı, 19.800 YTL’yi aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri,

VERGİYE TABİ GELİR TOPLAMININVERGİYE TABİ GELİR TOPLAMININ 19.800 YTL’yi aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tabi tutulmuş olan; menkul sermaye iratları ve menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları, (gayrimenkul sermaye iratları, (Konut kira geliri ile Konut kira geliri ile vergi tevkifatına tabi tutulmuş gayrimenkul vergi tevkifatına tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iradının birlikte elde edilmesi sermaye iradının birlikte elde edilmesi halinde,halinde, 19.800 YTL’ lik haddin hesabında; konut 19.800 YTL’ lik haddin hesabında; konut kira geliri için istisna tutarı düşüldükten sonra kalan kira geliri için istisna tutarı düşüldükten sonra kalan tutar ile tevkifata tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye tutar ile tevkifata tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iradının iradının brüt tutarınınbrüt tutarının toplamı dikkate alınmaktadır.) toplamı dikkate alınmaktadır.) 19.800 YTL’lik haddin hesabında tevkif yoluyla 19.800 YTL’lik haddin hesabında tevkif yoluyla vergilendirilen ücretler dikkate alınmamaktadır.vergilendirilen ücretler dikkate alınmamaktadır.

Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 960 YTL’yi960 YTL’yi aşmayanaşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları.

BEYANNAMEDE YAPILACAK İNDİRİMLERBEYANNAMEDE YAPILACAK İNDİRİMLER

Zarar Mahsubu, Şahıs sigorta primleri ve bireysel emeklilik

sistemine ödenen primler, Eğitim ve sağlık harcamaları, Sakatlık indirimi, Bağış ve yardımlar, Sponsorluk harcamaları, Ar-Ge Harcamaları, Doğal afetler ile ilgili ayni ve nakdi bağışlar.

ZARAR MAHSUBU

• Gelirin toplanmasında gelir kaynaklarının bir kısmından hasıl olan zararlar (GVK’ nun 80. maddesinde yazılı diğer kazanç ve iratlardan doğanlar hariç) diğer kaynakların kazanç ve iratlarına mahsup edilir.

• Bu mahsup sonucunda kapatılmayan zarar kısmı, müteakip yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya beş yıl içinde mahsup edilmeyen zarar bakiyesi müteakip yıllara naklolunamaz.

• MENKUL VE GAYRİMENKUL SERMAYE MENKUL VE GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARINDA, GİDER FAZLALIĞINDAN İRATLARINDA, GİDER FAZLALIĞINDAN DOĞANLAR DOĞANLAR HARİÇHARİÇ, sermayede vukua gelen eksilmeler zarar addolunmaz.

ZARAR MAHSUBU

• Zarar olarak mahsup edilecekler: Önceki yıllara ait mahsup edilemeyen zarlar, Diğer kazanç ve iratlar dışındaki kazanç ve

iratlara ait zararlar, Yurt dışındaki faaliyetten doğan zarar(Koşullara

uymak suretiyle), yıllık süre içerisinde kazanç ve iratlarından mahsup edilir.

• Zarar olarak mahsup edilemeyecekler; Diğer kazançlardan doğan zararlar, Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında,

sermayede vukua gelen eksilmeler Türkiye’de gelir vergisinden istisna edilen

kazançlarla ilgili yurt dışı zararlar.

İNDİRİMLERİNDİRİMLER

• Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi Kanununun 89. maddesinde belirtilmiştir. Söz konusu indirimlerin yapılabilmesi için;

Yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması,

Gelirden yapılacak indirimlerin kanunda açıkça yazılan ve belirtilen şartları taşıması,

• gerekmektedir.

İNDİRİME ESAS TUTARIN TESPİTİİNDİRİME ESAS TUTARIN TESPİTİ

• İndirimim beyan edilen gelirle sınırlandırıldığı hallerde, indirime esas tutar beyan edilen gelir üzerinden hesaplanacaktır. Dolayısıyla beyan edilen gelirin olmaması ya da beyanname verilmemesi halinde indirimlerden yararlanılamayacaktır.

• Yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları toplamından önceki tutarın (yıllık gelir vergisi beyannamesinin 26 numaralı sütunu olan kar sütununun) anlaşılması gerekmektedir.

SİGORTA ŞİRKETLERİNE VE BİREYSEL SİGORTA ŞİRKETLERİNE VE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENEN KATKI EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENEN KATKI

PAYLARIPAYLARI • Yıllık beyanname veren mükellefler, vergi

matrahlarının tespitinde;BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDEDİKLERİ

KATKI PAYININ BEYAN EDİLEN GELİRİN % 10’UNA

BİREYSEL EMEKLİLİK DIŞINDA KALAN ŞAHIS SİGORTALARI İÇİN ÖDENEN PRİMLERİN İSE BEYAN EDİLEN GELİRİN %5’İNE

• Bireysel emeklilik sistemi ile diğer şahıs sigortaları için ödenen primlerin birlikte olması halinde matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutar beyan edilen gelirin % 10’u ile sınırlı olacaktır. Bu durumda şahıs sigorta primleri için %5 oranındaki sınır ayrıca aranacaktır.

EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARIEĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI

• Aşağıda belirtilen şekilde yapılan eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilir:

Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır.

Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmelidir.

Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olmalıdır.çocuklarına ilişkin olmalıdır.

Bu kapsamda çocukların okula gidip gelmeleri için ödenen servis ücretleri de indirilebilecektir. Küçük çocuk tabirinden, 18 yaşını doldurmamış ve mükellef tarafından bakmakla yükümlü olunan (nafaka suretiyle bakılanlar dahil) kişilerin anlaşılması gerekmektedir.

SAKATLIK İNDİRİMİ

• Serbest meslek faaliyetinde bulunan veya • Basit usulde vergilendirilen • Özürlülerin beyan edilen gelirlerine, hesaplanan

yıllık sakatlık indirimi, (7.200, 3,600, 1.800 YTL)• (Bu indirimden bakmakla yükümlü olduğu özürlü

kişi bulunan serbest meslek erbabı ile hizmet erbabı (ÜCRETLİ) (tevkifat matrahı dahil) da yararlanır.).

• Sakatlık indiriminden yararlanılmasına rağmen indirilemeyen tutarlar izleyen yıla devretmez.

BAĞIŞ VE YARDIMLAR

• Matrahtan indirilmesi için bağış ve yardımın;

Yasalarda belirlenen kurum ve kuruluşlara yapılması,

Makbuz karşılığı olması, Karşılıksız yapılması, Sadece ilgili dönem kazancından

indirilmesi, Beyannamede ayrıca gösterilmesi, • gerekmektedir.

BAĞIŞ VE YARDIMLAR• Sınırlı Olarak İndirilecekler Bağış ve Yardımlar • Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelere, İl Özel

İdarelerine, Belediyelere ve Köylere, Kamu Menfaatine Yararlı Derneklere, Bakanlar Kurulunca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara yapılan bağış ve yardımlar, beyan edilecek gelirin %5’i (Kalkınmada Öncelikli Yörelerde % 10’u) ile sınırlı olarak indirim konusu yapılır.

• Bu kapsamda, Okul koruma dernekleriOkul koruma dernekleri yukarıda belirtilen kurum ve kuruluşlar arasında yer almadığından, bu derneklere yapılan bağış ve yardımların beyan edilecek gelirden indirilmesi mümkün değildir. Ancak, söz konusu derneklerin kamu menfaatine yararlı bir dernek olması halinde bu derneklere yapılan bağış ve yardımlar beyan edilen gelirin %5’ini aşmaması koşuluyla indirim olarak dikkate alınabilir.

BAĞIŞ VE YARDIMLAR

• Sınırsız Olarak İndirilecek Bağış ve Yardımlar Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine,

belediyelere ve köy tüzel kişiliklerine bağışlanan okul, sağlık tesisi ve 100 yatak kapasiteli öğrenci yurdu (Kalkınmada Öncelikli Yörelerde 50 yatak kapasiteli) ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı.

Bakanlar Kurulu’nca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz mukabili yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı indirim konusu yapılabilir.

BAĞIŞ VE YARDIMLAR• Sınırsız Olarak İndirilecekler

Bağış ve Yardımlar

Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin maddelerinin maliyet bedellerinin tamamı.tamamı.

Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamalar da indirilebilmektedir.

SPONSORLUK HARCAMALARISPONSORLUK HARCAMALARI

• 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının;

Amatör spor dalları için tamamı, Profesyonel spor dalları için %50’si•

yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecektir.

DİĞER YASALARA GÖRE YAPILAN VE TAMAMI DİĞER YASALARA GÖRE YAPILAN VE TAMAMI İNDİRİLEN BAĞIŞ VE YARDIMLARİNDİRİLEN BAĞIŞ VE YARDIMLAR

7269 sayılı Kanuna göre oluşturulan fona yapılan nakdi bağışların tümü ile milli yardım komiteleri veya mahalli yardım komitelerine makbuz karşılığı yapılan ayni/nakdi bağışlar.

Yüksek Öğretim Kanununa göre üniversitelere ve Yüksek Teknoloji Enstitüsüne makbuz karşılığı yapılan nakdi bağışlar ile vakıf üniversitelerine yapılan bağış ve yardımlar .

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Kanununa göre yapılan bağış ve yardımların tamamı.

Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun Kuruluşu Hakkındaki Kanuna göre yapılan nakdi bağışlar.

DİĞER YASALARA GÖRE YAPILAN VE TAMAMI DİĞER YASALARA GÖRE YAPILAN VE TAMAMI İNDİRİLEN BAĞIŞ VE YARDIMLARİNDİRİLEN BAĞIŞ VE YARDIMLAR

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununa göre yapılan nakdi bağışlar.

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar.

Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar .

Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa göre yapılan ayni/nakdi bağışlar .

İlköğretim ve Eğitim Kanununun 76. maddesine göre ilköğretim kurumlarına yapılan nakdi bağışlar.

5706 sayılı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun uyarınca kurulan İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansına, kurumlar vergisi mükelleflerince makbuz karşılığında yapılan her türlü ayni ve nakdi bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı.

AR-GE İNDİRİMİAR-GE İNDİRİMİ

• Ülkemizde Ar-ge ile ilgili olarak, 2008 yılında özel yasa çıkartılmıştır. 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında KanununDesteklenmesi Hakkında Kanunun hükümleri, hükümleri, 31.12.2023 tarihine kadar uygulanacaktır31.12.2023 tarihine kadar uygulanacaktır..

• Bu Yasaya istinaden de 31.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca ortak ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN UYGULAMA VE DENETİM YÖNETMELİĞİ yayımlanmıştır.


• Ar-Ge indirimi: Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE ARTIŞININ YARISIBİR ÖNCEKİ YILA GÖRE ARTIŞININ YARISI,Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.

• Ayrıca bu harcamalar, 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan gider yazılır. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.

AR-GE İNDİRİMİAR-GE İNDİRİMİAR-GE İNDİRİMİ DIŞINDAKİ İNDİRİMLERAR-GE İNDİRİMİ DIŞINDAKİ İNDİRİMLER, kazancın yeterli olması halinde indirilecek, indirilemeyen tutarlar ise sonraki yıllara devredilmeyecektir.

Doğrudan gider olarak dikkate alınan Ar-Ge harcamalar,

ATİK üzerinden amortisman hesaplanan Ar-Ge harcamaları üzerinden

%100 oranında hesaplanacak , ve ilgili dönem kurum kazancından indirilecektir. 2008 yılından 2008 yılından itibaren gelir vergisi mükellefleri deitibaren gelir vergisi mükellefleri de % 100% 100 oranında AR-GE indirimi uygulayacaktır. 2008

yılından ÖNCEKİ HESAP DÖNEMLERİNDE gerçekleştirilen araştırma ve geliştirme harcamaları üzerinden ise %40 oranında AR-GE indirimi hesaplanacaktır."


• Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde bulunanların; kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları destekler özel bir fon hesabında Tutulmak zorundadır..

• Bu fon, 193 sayılı GVK ve 5520 sayılı KVK’na göre vergiye tabi kazancın ve ilgili yılda yapılan Ar-Ge harcaması tutarının tespitinde dikkate alınmaz.

• Bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılır.

MAHSUP VE İADELERMAHSUP VE İADELER

• Beyanname verilmesi kaydıyla beyannamede yer alan kazanç ve iratlar nedeniyle;

Tevkif suretiyle ödenen vergiler,Ödenen Geçici Vergiler,Yurt dışında elde edilip Türkiye’de

beyan edilen kazanç ve iratlar için yurt dışında ödenen gelir vb. vergiler,

• Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.

MAHSUP SIRASIMAHSUP SIRASI• Mahsuplar aşağıdaki sıraya uygun olarak

yapılacaktır:• 1- Yurt Dışında Ödenen Vergiler,• 2- Tevkif Suretiyle Ödenen Vergiler,• 3- Ödenen Geçici Vergiler,• Yurt dışında ödenen vergiler dışında diğer

vergilerden dolayı iadesi gereken bir vergi doğarsa;

Tevkif suretiyle kesilenler 252 Seri No’lu GVK Genel Tebliği’ne göre nakden veya mahsuben,

Geçici Vergi iseGeçici Vergi ise ödendiğinin belgelendirilmesi kaydıyla,teminat ve inceleme raporu aranmaksızın nakden veya mahsuben iade edilecektir.

YILLIK BEYANNAMEDE GEÇİCİ VERGİ MAHSUBUNDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Yıllık beyannamenin vergi bildirimi tablosunda yer alan geçici vergiye ilişkin satırda, beyannamenin ilgili olduğu geçici vergi dönemlerinde ödenen geçici vergi tutarı (ilgili geçici vergi beyannamelerinin ödenecek geçici vergi satırında yer alan tutarlar toplamı) gösterilir. Yıllık beyannamenin vergi bildirimi tablosunun kesinti yoluyla ödenen vergiler satırında ise, o yıl içinde tevkif yoluyla kesilen vergilerin tamamı (geçici vergiden mahsubu yapılan tevkifat tutarları dahil) gösterilecektir.

GEÇİCİ VERGİNİN İADE TALEP GEÇİCİ VERGİNİN İADE TALEP SÜRESİ SINIRLIDIRSÜRESİ SINIRLIDIR

• Ödenen geçici vergi tutarının, geçici verginin ilgili olduğu döneme ilişkin olarak verilen beyanname üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden fazla olması halinde, mahsup edilemeyen tutar mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir.

• Mahsup işleminin yapılabilmesi için yazılı başvuru şartı aranmaz. Söz konusu mahsup işlemi 6183 sayılı Kanunun 47 nci maddesi hükmü de dikkate alınarak ilgili vergi dairesince re’sen yapılır.

• YILLIK BEYANNAMENİN İLGİLİ TABLOSUNDA/SATIRINDA YILLIK BEYANNAMENİN İLGİLİ TABLOSUNDA/SATIRINDA GÖSTERİLMEYEN GEÇİCİ VERGİNİN MAHSUBEN VEYA GÖSTERİLMEYEN GEÇİCİ VERGİNİN MAHSUBEN VEYA NAKDEN İADE EDİLEBİLMESİ İÇİN O YILIN SONUNA NAKDEN İADE EDİLEBİLMESİ İÇİN O YILIN SONUNA

KADAR YAZILI OLARAK BAŞVURULMASI KADAR YAZILI OLARAK BAŞVURULMASI GEREKMEKTEDİR.GEREKMEKTEDİR.

•

YILLIK BEYANNAMENİN VERİLME SÜRESİ

Beyanı gereken kazançları sadece basit usulde vergilendirilen ticari kazançtan oluşan mükellefler 25.02.2009 tarihine kadar,

Diğer Mükellefler ise 25.03.2009 tarihine kadar,Beyannamelerini vermeleri gerekmektedir. Ölüm halinde ise,

ölüm tarihine kadar olan kıst döneme ait beyannamenin, ölüm tarihinden itibaren (4) ay içinde mirası reddetmemiş mirasçılar tarafından verilmesi gerekmektedir.

Şubat ayında verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergiler Şubat ve Haziran, Mart ayında verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergiler ise Mart ve Temmuz olmak üzere iki eşit taksitte ödenecektir.

BEYANNAMELERE EKLENECEK BELGELER

• Beyan Edilen Kazanç Unsuruna göre beyannameye eklenmesi gereken belgelerin, eklenmesi gerekmektedir. Örneğin gerçek usulde ticari kazanç elde eden mükellefler aşağıdaki belgeleri beyannamelerine eklemek zorundadırlar.

Ayrıntılı Bilanço ve Ayrıntılı Gelir Tablosu, Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükelleflere Ait Ticari Kardan Mali Kara Ulaşmak İçin Hesaplamayı Gösteren Bildirim,

Yabancı Ülkelerde Ödenen Vergilere İlişkin Bildirim, Varsa, Kesinti Yoluyla Ödenen Vergilere İlişkin

Belgeleri, 4325 Sayılı Kanun Kapsamındaki Gelir Vergisi

İndirimine İlişkin Bildirimi,

TEŞEKKÜR EDERİM….TEŞEKKÜR EDERİM….

dÖnem sonu İŞlemlerİnde Özellİk arzeden hususlar ve gelİr vergİsİ beyannamesİnİn ...

Documents