doc.dr igor peško · ugovor ključ u ruke učešće u realizaciji dve strane (bez inženjera)...
TRANSCRIPT
Doc.dr Igor Peško Univerzitet u Novom Sadu
Fakultet tehničkih nauka
Departman za građevinartsvo i geodeziju
Email: [email protected] [email protected]
mob: 063.102.89.11
1
Šta je projekat?
BS 6079-1:2000
„A unique set of coordinated activities, with definite starting and finishing points, undertaken by an individual or organization to meet specific objectives within defined schedule, cost and performance parameters.“
PRINCE2TM
„A temporary organization that is created for the purpose of delivering one or more business products according to an agreed Business Case.“
IPMA
„A project is a time and cost constrained operation to realize a set of defined deliverables (the scope to fulfill the project's objectives) up to quality standards and requirements."
3
Šta je projekat?
4
PMBOK® 6th
„A project is a temporary endeavor undertaken to create a unique product, service, or result.“
temporary endeavor ≈ privremeni poduhvat
Privremenost projekta nagoveštava da projekat ima definitivan početak i kraj.
unique product ≈ jedinstven proizvod
Građevinski projekat?
5
• uslovi lokacije, okruženje, postojeća infratsruktura, geografski uticaj...
• širok spektar zahteva zainteresovanih strana
• jedinstven prozvod „one-of-a-kind product“
• ne postoji mogućnost izrade prototipa
• realizuju se u stalno promenljivom i kompleksnom okruženju
• integracija različitih inženjerskih disciplina
• velike kazne ili štete
• mnogo različitih učesnika
6
Ugovaranje realizacije
• design – bid – build
• design – build
• EPC (engineering, procurement, and construction)
• IPD (integrated project delivery)...
8
FIDIC organizacija
• osnovana 1913. godine u Gentu u Belgiji
• osnivači su nacionalne asocijacije inženjera konsultanata Švajcarske, Belgije i Francuske
• današnje sedište u Ženevi u Švajcarskoj
• članstvo preko 100 nacionalnih asocijacija inženjera konsultanata
2 miliona profesionalaca u više od 100 zemalja
9
FIDIC – učesnici u realizaciji projekta
Employer (Naručilac)
...označava lice koje je imenovano kao naručilac u Prilogu uz ponudu i njegove pravne sledbenike.
Contractor (Izvođač)
...označava lice(a) koje je imenovano izvođač u pismu ponude koje je prihvatio naručilac i njegove pravne sledbenike.
Engineer (Rukovodilac izgradnje - Inženjer)...
...predstavlja lice koje je imenovao naručilac za poslove rukovodioca izgradnje za potrebe ugovora, koje je kao takvo imenovao u prilogu uz ponudu...
....
FIDIC – izdanja 1999.
10
11
Conditions of Contract for Construction for Building and Engineering Works
Naručilac obezbeđuje ceo ili skoro ceo projeka
Izvođač – moguće projektovanje
vrednost ugovora preko 600.000$
plaćanja na osnovu izmerenih količina i jediničnih cena
Inženjer upravlja ugovorom (administrira),
Inženjer nadgleda radove i overava sva plaćanja
12
Conditions of Contract for Plant and Design-Build
za elektro, mašinske i građevinske radove
projekt je obaveza Izvođača
deo projektovanja od strane Naručioca (sastavni deo zahteva)
plaćanja prema ukupnoj ceni (lump sum) na osnovu plana plaćanja (moguća su i merenja)
Inženjer upravlja ugovorom (administrira)
Inženjer nadgleda proizvodnju, izradu i radove i overava plaćanja
13
Conditions of Contract for EPC / Turnkey Projects
ugovor ključ u ruke
učešće u realizaciji dve strane (bez Inženjera)
Izvođač – odgovornost za projektovanje, nabavke i građenje Engineering, Procurement, Construction (EPC)
Izvođač snosi sve rizike osim više sile – nebalansirani rizik plaćanje – fiksna cena ključ u ruke (promene samo u posebnim slučajema)
Naručilac – definisanje performansi
Naručilac plaća više u odnosu na Crvenu i Žutu Knjigu
polazna osnova za BOT projekte
14
Design-Build-Operate Contract
Izvođač je obično Joint Venture ili Konzorcijum
pogodan za Public Private Partnerships (PPP)
pogodan za green-field projekte
pogodan za dugotrajne ugovore (eksploatacioni peirod od 20 godina)
Design-Build-Operate (DBO) podrazumeva projektovanje, izgradnju i upravljanje objektom ili postrojenjem i sve to sa jednim Izvođačem
15
Short Form of Contract
vreme realizacije radova manje od 6 meseci
cena realizacije radova ispod 600.000$
bez Inženjera, Naručilac imenuje predstavnika
jednostavni i ponavljajući radovi (radovi na iskopu su dobar primer)
pogodan za građevinske, mašinske, elektro i ostale inženjerske radove
radove projektuje Izvođač u obimu koji je naveden u Prilogu tendera
nema avansa
mesečne situacije na osnovu izvedenih Radova
16
MDB Harmonized Edition of the Red Book
MDB (Multilateral Development Banks)
standardni dokument Svetske banke
posebno obrađena tema antikorupcije Asian Development Bank
Black Sea Trade and Development Bank
Caribbean Development Bank
European Bank for Reconstruction and Development
Inter-American Development Bank
International Bank for Reconstruction and
Development (The World Bank)
Islamic Bank for Development Bank
Nordic Development Fund
MDB Harmonised Edition
Published May 2005
Adjustment March 2006
17
Client / Consultant Model Services Agreement
za usluge upravljanja projektima
objavljena je 2006.
model sporazuma (agreement) između Klijenta i Konsultatnta
preporučuje se za izradu studija opravdanosti i slične studije
18
Ko radi projekat?
Koja je vrsta radova?
Kolika je cena radova?
Ko snosi rizik za promene u količinama?
FIDIC – koju knjigu koristiti?
Construction Contract
Design Contract
Consultancy Contract
19
FIDIC – koju knjigu koristiti?
projekti do 600.000 $
i do 6 meseci gradnje projekat
Naručioca
ne
ne
da
da
21
FIDIC
Opšti uslovi ugovora
Posebni uslovi ugovora, tj. smernice za pripremu posebnih uslova
Ponuda – pismo ponude, Prilog uz ponudu
Ugovorni sporazum (Contract Agreement)
Sporazum o rešavanju sporova
Sporazum o odboru za odlučivanje u sporovima (DAB)...
22
FIDIC – opšti uslovi ugovora 1. Opšte odredbe
2. Naručilac
3. Inženjer, Predstavnik Naručioca
4. Izvođač
5. Nominovani podizvođači, Projektovanje
6. Osoblje i radna snaga
7. Postrojenja, materijali i kvalitet izrade
8. Početak radova, kašnjenja i obustave
9. Ispitivanja po završetku radova
10. Prijem od strane Naručioca
11. Odgovornost za nedostatke
12. Merenja i procena, Ispitivanja nakon završetka
13. Izmene i korekcije
14. Ugovorna cena i plaćanje
15. Raskid ugovora od strane Naručioca
16. Obustava i raskid od strane izvođača
17. Rizik i odgovornost
18. Osiguranje
19. Viša sila
20. Odštetni zahtevi, Sporovi i Arbitraža
23
FIDIC – opšti uslovi ugovora 1. Opšte odredbe
2. Naručilac
3. Predstavnik Naručioca
4. Izvođač
5. Projektovanje od strane Izvođača
6. Odgovornosti Naručioca
7. Rok za završetak
8. Primopredaja
9. Otklanjanje nedostataka
10. Izmene i zahtevi
11. Ugovorna cena i plaćanje
12. Neizvršenje obaveza
13. Rizik i odgovornost
14. Osiguranje
15. Rešavanje sporova
24
FIDIC – posebni uslovi ugovora
Ne dirati Opšte uslove!!!
Izmene u ugovoru se rade isključivo dodavanjem posebnih uslova, nikako direktnom preradom opštih uslova.
Upotreba direktno izmenjenih opštih uslova predstavlja narušavanje FIDIC autorskih prava.
Definisanje posebnih uslova treba vršiti pažljivo i to od strane profesionalca.
Vodič za pripremu Posebnih uslova.
25
FIDIC – prilog uz tender
Sve informacije prikazane u Prilogu uz Tender definiše Naručilac i sastavni su deo Tenderske dokumentacije.
…najvažniji podaci su:
Naziv Inženjera
Rok za završetak radova
Period za obaveštavanje o nedostacima
Merodavno pravo i zakoni
Zvaničan jezik
Jezik za komunikacije
Rok za pristup gradilištu
Procenat zadržanih iznosa
Minimalni iznos privremenih situacija
Valuta plaćanja...
26
FIDIC – izdanja 2017.
27
FIDIC EFCA ACES
www.fidic.org www.efcanet.org www.aces.rs
28
www.aces.rs