dobra kultura rolna zgodna z ochronĄ Środowiska

1

Dopłaty bezpośrednie a Zasada Wzajemnej Zgodności

w gospodarstwach rolnych województwa dolnośląskiego

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

2007-2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

DOBRA KULTURA ROLNA ZGODNA Z OCHRONĄ

ŚRODOWISKA

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:Europa inwestująca w obszary wiejskie”

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

2

DOBRA KULTURA ROLNA DOBRA KULTURA ROLNA ZGODNA Z OCHRONĄ ŚRODOWISKAZGODNA Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA

Dobra Kultura Rolna obowiązuje wszystkie gospodarstwa rolne korzystające z płatności bezpośrednich.

Składa się z norm, które określone zostały:

• w załączniku nr III do rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009r.

(Dz. Urz. UE L 30 z 31.01.2009)

oraz

• w rozporządzeniu w sprawie minimalnych norm

z dnia 11 marca 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 39, poz. 211)

3

DOBRA KULTURA ROLNA DOBRA KULTURA ROLNA ZGODNA Z OCHRONĄ ŚRODOWISKAZGODNA Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA

Obejmuje następujące kwestie:

1. Erozję gleby.

2. Substancję organiczną gleby.

3. Strukturę gleby.

4. Minimalny poziom utrzymania.

5. Ochronę zasobów wodnych i gospodarkę wodną.

4

1. EROZJA GLEBY1. EROZJA GLEBY Erozja gleby jest to proces zmywania, wywiewania lub żłobienia wierzchniej warstwy gleby.

Szacuje się, że erozją wodną, powierzchniową zagrożone jest około 30% powierzchni kraju, wąwozową 22%, a wietrzną 11%.

Erozja wodna

Erozja wietrzna

5

1. EROZJA GLEBY1. EROZJA GLEBY

Charakter i nasilenie procesów erozyjnych zależy

głównie od:

• rzeźby terenu,

• rodzaju utworu glebowego,

• intensywności opadów,

• sposobu uprawy gleby,

• rodzaju okrywy roślinnej.

6


Minimalna pokrywa glebowa.

a) Minimalne zagospodarowanie terenu odzwierciedlające warunki danego miejsca.

b) Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności.

Ochrona gleby przez zastosowanie odpowiednich środków:

7


a) Minimalna pokrywa glebowaa) Minimalna pokrywa glebowa

Normy:

• grunt orny powinien być zajęty przez roślinę uprawną lub być

ugorowany,

• co najmniej 40% gruntów ornych położonych na obszarach

zagrożonych erozją wodną, wchodzących w skład

gospodarstwa rolnego, należy pozostawić pod okrywą roślinną

co najmniej

od dnia 1 grudnia do dnia 15 lutego.

8


Normy:

Grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20°

nie powinny być wykorzystywane:

• pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż

stoku,

• jako ugór czarny.

Dopuszcza się użytkowanie takich gruntów pod uprawę roślin

wieloletnich jeżeli:

• utrzymuje się okrywę roślinną lub ściółkę w międzyrzędziach albo

• prowadzi się uprawę metodą tarasową.

b) Minimalne zagospodarowanie terenu odzwierciedlające warunki danego miejsca

9


Normy:

• na gruntach ugorowanych należy prowadzić co najmniej raz

w roku w terminie do 31 lipca zabiegi uprawowe,

zapobiegające występowaniu i rozprzestrzenianiu się

chwastów,

• na łąkach koszenie okrywy roślinnej i jej usunięcie, co

najmniej raz w roku w terminie do dnia 31 lipca,

c) Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej c) Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności roślinności

10


• na pastwiskach wypas zwierząt w okresie wegetacyjnym

traw lub koszenie okrywy roślinnej i jej usunięcie, co

najmniej raz

w roku w terminie do dnia 31 lipca,

c) Przeciwdziałanie wkraczaniu c) Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności cd.niepożądanej roślinności cd.

11


• w przypadku łąk i pastwisk zadeklarowanych we wniosku

o przyznanie płatności dla obszarów:

Natura 2000

Ramowa Dyrektywa Wodna

Program rolnośrodowiskowy

koszenie i usuwanie okrywy roślinnej lub wypas

w zakresie i terminie określonym w przepisach dla ww.

działań,


12


• w przypadku łąk zadeklarowanych we wniosku o przyznanie

płatności:

z tytułu przedsięwzięć rolnośrodowiskowych

i poprawy dobrostanu zwierząt

koszenie i usuwanie okrywy roślinnej w zakresie i terminie

określonym w przepisach dla ww. działania, lecz nie później

niż

do 31 października,


13

• plantacje zagajników o krótkiej rotacji oraz wieloletnie

plantacje trwałe (sady, plantacje roślin jagodowych, szkółki)

powinny być utrzymywane w stanie niezachwaszczonym.

Plantacja zagajników powinna być położona:

• 1,5 m od granicy sąsiedniej działki gruntu, na której założona

została taka plantacja lub użytkowanej jako grunt leśny,

• 3 m od granicy sąsiedniej działki gruntu użytkowanej w inny sposób niż powyżej określony.



14

2. SUBSTABCJA ORGANICZNA GLEBY2. SUBSTABCJA ORGANICZNA GLEBY

Zapasy substancji organicznej w glebie maleją na skutek

m.in.:

• zwiększenia areału upraw w monokulturze,

• zakwaszenia gleb,

• zmniejszenia ilości stosowanych nawozów

naturalnych,

• wzrostu intensyfikacji produkcji roślinnej.

15


Rośliny uprawne można podzielić na 3 grupy:

• wzbogacające glebę wieloletnie rośliny pastewne, motylkowate i ich mieszanki z trawami oraz trawy w uprawie polowej,

• rośliny o małym ujemnym wpływie na bilans próchnicy lub neutralne zboża i oleiste,

•zubożające glebę rośliny okopowe, warzywa korzeniowe i kukurydza.

16


Przykład wyliczenia gospodarki substancją organiczną w płodozmianie:

a) gleba lekka:

żyto - żyto - owies - żyto

zb.[-0,49]+zb.[-0,49] +zb.[-0,49] zb. [-0,49] = [-1,96]

Wniosek: w okresie 4 lat wystąpi strata 1,96 t/ha suchej masy organicznej. Uzupełnić ją mogą: 33 tony obornika lub 10 ton przyoranej słomy.

17


b) gleba średnia:

kukurydza-kukurydza-kukurydza-kukurydza

[-1,15]+[-1,15]+[-1,15]+[-1,15] = [4,60] + gnojowica [+0,28] = - 4,32 t mat. org./ha

Wniosek: w okresie 4 lat wystąpi strata 4,32 t/ha suchej masy organicznej. Uzupełnić ją mogą: 150 ton gnojowicy, lub 55-60 ton obornika.

18


1. Zmianowanie upraw.

2. Gospodarowanie rżyskiem (ścierniskiem).

Utrzymywanie poziomów substancji organicznej

gleby poprzez:

19


• ten sam gatunek zbóż (pszenica, żyto, jęczmień, owies) może

być uprawiany na tej samej powierzchni w ramach działki

ewidencyjnej

nie dłużej niż 3 lata.

Dopuszcza się uprawę tego samego gatunku zbóż, w 4 i 5 roku,

pod warunkiem:

• przyorania słomy lub międzyplonów, lub obornika w ilości

co najmniej 10 ton na hektar,

• wymieszania słomy z glebą lub wymieszania międzyplonów z

glebą, lub prowadzenie uprawy międzyplonów,

a) Zmianowanie uprawa) Zmianowanie upraw

Normy:

20

2. SUBSTABCJA ORGANICZNA GLEBY2. SUBSTABCJA ORGANICZNA GLEBYa) Zmianowanie uprawa) Zmianowanie upraw cd.cd.

• złożenia oświadczenia o zamiarze wykonania ww. zabiegu złożenia oświadczenia o zamiarze wykonania ww. zabiegu

do kierownika BP ARiMR, w terminie do dnia 9 czerwca roku:do kierownika BP ARiMR, w terminie do dnia 9 czerwca roku:

- poprzedzającego rok, w którym zamierza wykonać taki zabieg - poprzedzającego rok, w którym zamierza wykonać taki zabieg

wiosną, lubwiosną, lub

- w którym zamierza wykonać taki zabieg jesienią.w którym zamierza wykonać taki zabieg jesienią.

W przypadku uprawy gleby w systemie bezorkowym dopuszcza się W przypadku uprawy gleby w systemie bezorkowym dopuszcza się

wykonanie zabiegów takich jak: wykonanie zabiegów takich jak:

• wymieszania słomy z glebą lub wymieszania słomy z glebą lub

• wymieszania międzyplonów z glebą lub,wymieszania międzyplonów z glebą lub,

• uprawę międzyplonów.uprawę międzyplonów.

21


Normy:

• zakazuje się wypalania gruntów rolnych.

b) Gospodarowanie rżyskiem (ścierniskiem)b) Gospodarowanie rżyskiem (ścierniskiem)

22


Skoszona trawa, słoma i resztki pożniwne powinny być

zbierane

lub przyorane.

Dopuszcza się siew bezpośredni międzyplonu, czy też plonu

następczego w mulcz.

Podpalenie ścierniska powinno być zgłoszone w biurze

powiatowym ARiMR, a także na Policję.

b) Gospodarowanie rżyskiem (ścierniskiem) cd.b) Gospodarowanie rżyskiem (ścierniskiem) cd.

23

3. STRUKTURA GLEBY3. STRUKTURA GLEBY

Utrzymanie struktury gleby poprzez zastosowanie odpowiednich środków.

Należy ograniczyć ilość wykonywanych zabiegów uprawowych

do minimum.

Powinny być wykonywane tylko zabiegi konieczne,

zapewniające roślinie korzystne warunki do wzrostu i rozwoju.

24

3. STRUKTURA GLEBY3. STRUKTURA GLEBY

Normy:

• zabrania się wykonywania zabiegów uprawowych ciężkim

sprzętem rolniczym w okresie wysycenia profilu glebowego

wodą.

26

4. MINIMALNY POZIOM UTRZYMANIA4. MINIMALNY POZIOM UTRZYMANIA

Zapewnienie minimalnego poziomu utrzymania

oraz przeciwdziałanie niszczeniu siedlisk

naturalnych poprzez:

a) Zachowanie charakterystycznych elementów

krajobrazu.

b) Tworzenie i / lub utrzymywanie siedlisk.

27


Zachowane powinny być elementy krajobrazu

nieużytkowane rolniczo, a szczególnie zadrzewienia i

zakrzewienia śródpolne, oczka wodne.

a)a) Zachowanie charakterystycznych Zachowanie charakterystycznych elementów krajobrazuelementów krajobrazu

28


Normy:

Zabrania się niszczenia w obrębie działki rolnej:

• drzew będących pomnikami przyrody,

• rowów, których szerokość nie przekracza 2 metrów,

• oczek wodnych, o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2

- wymóg wchodzi w życie od 2011 r.

a)a) Zachowanie charakterystycznych Zachowanie charakterystycznych elementów krajobrazu cd.elementów krajobrazu cd.

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:POL_Pomnik_Przyrody.svg&filetimestamp=20081110141519

29


Normy:

Zabrania się niszczenia:

• siedlisk roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową,

• siedlisk przyrodniczych, położonych na obszarach objętych

formami ochrony przyrody.

b) Tworzenie i / lub utrzymanie siedliskb) Tworzenie i / lub utrzymanie siedlisk

Lilia złotogłów

Półnaturalna łąka świeża

30


Do obszarów prawnie chronionych należą:

• parki narodowe,

• rezerwaty przyrody,

• parki krajobrazowe,

• obszary chronionego krajobrazu,

• obszary Natura 2000,

31


• pomniki przyrody,

• stanowiska dokumentacyjne,

• użytki ekologiczne,

• zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,

• ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

32

5.5. OCHRONA ZASOBÓW WODNYCH i OCHRONA ZASOBÓW WODNYCH i

GOSPODARKA WODNAGOSPODARKA WODNA

Normy:

Należy posiadać pozwolenie wodnoprawne przy

nawadnianiu:

• gruntów rolnych wodą podziemną za pomocą

deszczowni lub

• przy poborze wody powierzchniowej lub podziemnej w

ilości większej niż 5 m3 na dobę.

33

6. OCHRONA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH6. OCHRONA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH

Polska, jako państwo członkowskie UE, zobowiązana jest

zapewnić, aby stosunek powierzchni trwałych użytków zielonych

do powierzchni gruntów rolnych nie zmniejszył się o więcej

niż 10% w stosunku do wskaźnika referencyjnego, który został

określony przez Polskę w 2005 roku i wynosi 16,97%.

34

6. OCHRONA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH6. OCHRONA TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH

• zmiana sposobu użytkowania trwałych użytków zielonych

wymaga zgody kierownika BP ARiMR, w przypadku gdy

wskaźnik referencyjny określony przez Ministra Rolnictwa

zmaleje o więcej niż 5%,

• jeżeli wskaźnik referencyjny zmaleje o więcej niż 8%,

rolnik posiadający grunty przekształcone z trwałych użytków

zielonych jest obowiązany do ich ponownego

przekształcenia w trwałe użytki zielone do dnia 15 maja

roku następnego.

35

LISTY SPRAWDZAJĄCELISTY SPRAWDZAJĄCE

Lp. Normy zgodności tak nie nie dotyczy

uwagi

1. Grunt orny wykorzystywany jest do uprawy roślin lub jest ugorowany.

2. Pszenica, owies, żyto lub jęczmień nie są uprawiane na

tej samej powierzchni w ramach działki ewidencyjnej

dłużej niż 3 lata. 1. Przed rozpoczęciem uprawy w 4 roku pszenicy,

owsa, żyta lub jęczmienia na tej samej powierzchni w

ramachdziałki ewidencyjnej, rolnik:a) wykonał zabieg przyorania słomy lub

międzyplonów, lub obornika w ilości co najmniej 10 ton na hektar albo wymieszania słomy z glebą lub wymieszania międzyplonów z glebą, lub prowadził uprawę międzyplonów,

b) złożył oświadczenie o zamiarze wykonania takiego zabiegu do kierownika biura powiatowego ARiMR, w terminie do dnia 9 czerwca roku:

- poprzedzającego rok, w którym zamierza wykonać taki zabieg wiosną,

- w którym zamierza wykonać taki zabieg jesienią.

36

LISTY SPRAWDZAJĄCE cd.LISTY SPRAWDZAJĄCE cd.


uwagi

2. 2. Po zakończeniu zbiorów w 4 roku, lecz przedrozpoczęciem uprawy pszenicy, owsa, żyta lub

jęczmieniana tej samej powierzchni w ramach działki

ewidencyjnej w 5 roku rolnik:a) wykonał zabieg przyorania słomy lub

międzyplonów, lub obornika w ilości co najmniej 10 ton na hektar albo wymieszania słomy z glebą lub wymieszania międzyplonów z glebą, lub prowadził uprawę międzyplonów,

b) złożył oświadczenie o zamiarze wykonania takiego zabiegu do kierownika biura powiatowego ARiMR, w terminie do dnia 9 czerwca roku:

- poprzedzającego rok, w którym zamierza wykonać taki zabieg wiosną,

- w którym zamierza wykonać taki zabieg jesienią. 3. Na gruntach ugorowanych przeprowadzono koszenie

lub inne zabiegi uprawowe zapobiegające występowaniu i rozprzestrzenianiu się chwastów, co najmniej raz w rokuw terminie do dnia 31 lipca.

37

LISTY SPRAWDZAJĄCE cd.LISTY SPRAWDZAJĄCE cd.Lp. Normy zgodności tak nie nie

dotyczy

uwagi

4.

Na łąkach lub pastwiskach okrywa roślinna jest koszona i usuwana, co najmniej raz w roku w terminie do dnia 31 lipca, lub są na nich wypasane zwierzęta.1. W przypadku łąk i pastwisk zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pomocy finansowej w ramach działania:• płatności dla obszarów NATURA 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej,• program rolnośrodowiskowy-okrywa roślinna jest na nich koszona i usuwana w zakresie i terminie określonym w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, lub są na nich wypasane zwierzęta w sezonie pastwiskowym określonym w tych przepisach.

2. W przypadku łąk zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt - okrywa roślinna jest na nich koszona i usuwana co najmniej raz w roku, w terminie określonym w przepisach w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich, jednak nie później niż do dnia 31 października.

38



uwagi

5.

Na obszarach zagrożonych erozją wodną jest przestrzegany wymóg utrzymania okrywy roślinnej

w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 15 lutego co najmniej na 40 % powierzchni gruntów ornych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

6. Na gruntach rolnych nie stwierdzono śladów wypalania.

7. Na gruntach rolnych nie są wykonywane zabiegi uprawowe ciężkim sprzętem w okresie wysycenia profilu glebowego wodą.

8.

Nie stwierdzono śladów niszczenia w obrębie działki

rolnej:1. Drzew będących pomnikami przyrody,

objętych ochroną prawną.

2. Rowów, których szerokość nie przekracza 2 m.

3. Oczek wodnych o łącznej powierzchni mniejszej niż

100 m2.

39



uwagi

9.

Na obszarach objętych formami ochrony przyrody, zgodnie z ustawą o ochronie przyrody nie stwierdzono śladów niszczenia:1. Siedlisk roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową.

2. Siedlisk przyrodniczych w rozumieniu tej ustawy.

10. Rolnik posiada pozwolenie wodnoprawne przy nawadnianiu gruntów rolnych wodą podziemną za pomocą deszczowni lub przy poborze wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 m3 na dobę.

11.

1. Plantacje zagajników o krótkiej rotacji utrzymywane są

w stanie niezachwaszczonym.

2. Wieloletnie plantacje trwałe utrzymywane są w stanie

niezachwaszczonym.

3. Plantacja zagajników o krótkiej rotacji położona jest: - 1,5 m od granicy sąsiedniej działki gruntu, na którejzałożona została taka plantacja lub użytkowanej jakogrunt leśny.

4. Plantacja zagajników o krótkiej rotacji położona jest: - 3 m pomiędzy zagajnikami o krótkiej rotacji a

sąsiednimi działkami, które są użytkowane jako grunt rolny.

40



uwagi

12.1. Grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20° nie są wykorzystywane pod uprawę roślin wymagających utrzymania redlin wzdłuż stoku.

2. Grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20° nie są utrzymywane jako ugór czarny.

13. Na gruntach ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20° i wykorzystywanych pod uprawy roślin wieloletnich jest utrzymywana okrywa roślinna lub ściółka w międzyrzędziach albo uprawa jest prowadzona metodątarasową.

14. Rolnik uzyskał zgodę kierownika biura powiatowego ARiMR na zmianę sposobu użytkowania trwałych użytków zielonych lub ich części, w przypadku gdy wskaźnik referencyjny określony przez Ministra Rolnictwa zmaleje o więcej niż 5% zgodnie z ustawą o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.

15. Rolnik przekształcił grunty orne w trwałe użytki zielone, zgodnie z ustawą o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, jeżeli wskaźnik referencyjny zmaleje o więcej niż 8%, do dnia 15 maja roku następnego.

Opis stwierdzonych niezgodności:

41

Dziękuję za uwagę

Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów

Wiejskich na lata 2007-2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09.

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:Europa inwestująca w obszary wiejskie”

dobra kultura rolna zgodna z ochronĄ Środowiska

Documents