dłuższe formy wypowiedzi
DESCRIPTION
Dłuższe formy wypowiedzi. Opracowała: Barbara Bilińska. Reportaż. Cechy reporterskiej relacji: waga problemu; - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Opracowała: Barbara Bilińska
Dłuższe formy wypowiedzi
ReportażCechy reporterskiej relacji:
waga problemu;aktualność (np. z kronikarską dokładnością
i rzetelnością dokumentuje rzeczywistość, podaje fakty: czas i miejsce zdarzeń, imiona i nazwiska uczestników zdarzeń, liczby, skutki itd.);
autentyzm (np. narracja w 1. osobie liczby
pojedynczej lub mnogiej, jest uczestnikiem wydarzeń: na własne oczy ogląda zdarzenia, rozmawia z uczestnikami itd.);
Reportażunaocznienie (np. stosowanie czasu
teraźniejszego);
„kontrolowany subiektywizm” (sam dobór i układ faktów zależy od autora reportażu);
ukształtowanie językowo-stylistyczne
(oprócz faktów podawanych z kronikarską dokładnością – funkcja informacyjna, reporter dba o literackość swojego przekazu – funkcja estetyczna).
ReportażReporter:
dba o autentyczność i wiarygodność prezentowanego materiału – pisze o tym, co widział „na własne oczy” i słyszał „na własne uszy”;
dopuszcza do głosu bohaterów-uczestników „sprawy”, którzy mogą oświetlić ją z różnych punktów widzenia i ze względu na role, jakie w niej odgrywają; wprowadza ich wypowiedzi w mowie niezależnej;
dopuszcza do głosu także obserwatorów zdarzeń, by dać świadectwo dogłębnego zajęcia się problemem;
Reportażodwołuje się do rozmaitych ekspertów
niezaangażowanych bezpośrednio w relacjonowany przez niego problem w celu zobiektywizowania prezentacji;
odnotowuje czas i miejsce zdarzeń, opisuje konkretne sytuacje, odtwarza emocje bohaterów, zaznacza ich indywidualność;
odtwarza aurę towarzyszącą prezentowanym
zdarzeniom, bywa że przez ich unaocznienie;
wstrzymuje się od własnych ocen i komentarzy, zabiega o obiektywizm relacji.
ReportażNajważniejsze (stałe) cechy reportażu:
dokumentaryzm,autentyzm,wiarygodność,z reguły aktualność prezentowanych
treści.
Reportaż
powiadamia o zjawiskach realnych, które mogły być bezpośrednio poznane lub udokumentowane;
podstawą odniesienia przedmiotowego dla treści reportażu są
rzeczywiście istniejący ludzie, ich zachowania, przekonania i doznania, ich działania oraz wytwory i skutki tych działań;
te obiektywne fakty ukazane są w reportażu jako autentycznie rozpoznane w konkretnym, określonym co do czasu i miejsca fragmencie rzeczywistości przez autora utworu, który był bezpośrednim obserwatorem zjawiska, uczestnikiem wydarzeń lub zrekonstruował je na podstawie informacji innych bezpośrednich świadków, a niekiedy źródeł i dokumentów;
Reportażze względu na sposób ukazania faktów oraz funkcję
czytelniczą reportażu w narracji utworu dominować mogą ujęcia informacyjne, relacjonujące bądź przedstawiająco-sceniczne (łączą się z nim różne stylistyki zapisu, od prezentacji protokolarno-opisowych przez ujęcia dyskursywne i komentujące aż po różne odmiany stylizacji ekspresywnych).
ReportażReportaż łączy w sobie funkcję
sprawozdawczą i funkcję wyjaśniająco-perswazyjną. Autor wykorzystuje je do kształtowania u czytelników postaw i przekonań oczekiwanych przez niego.
ReportażReportaż jako gatunek publicystyczny odznacza się następującymi cechami:
opiera się na zebranych bezpośrednio,
autentycznych materiałach (ukazuje prawdziwe, aktualne zdarzenia, ludzi, zjawiska);
kształtuje opinię publiczną, dostarczając informacji, wyjaśnień i oddziałując emocjonalnie w określonym celu;
ukazuje w dynamicznym opisie środowisko ludzkie i przyrodnicze oraz zaistniałe w nim sytuacje i wydarzenia, nie rozwija jednak akcji i nie ukazuje wydarzeń w łańcuchu przyczynowo-skutkowym;
Reportażw reportażu wymienia się rzeczywiste sytuacje,
nazwy miejscowości, nazwiska, liczby, podaje fragmenty wypowiedzi, rozmów, często w ich dosłownej formie;
sposób przedstawiania, i ze względu na indywidualność autora, i ze względu na cel publicystyczny, jest subiektywny i intencyjny (autor selekcjonuje fakty czy wydarzenia, akcentuje niektóre z nich, w określonym celu dopowiada i uzupełnia to, co stwierdził naocznie, odwołuje czasem do historii.
CharakterystykaPisząc charakterystykę należy zwrócić uwagę
na:
• wygląd zewnętrzny• usposobienie• charakter• intelekt i uzdolnienia• osobowość
CharakterystykaWygląd postaci – czyli jak bohater wygląda; czy jest wysoki, czy niski; tęgi, szczupły, przygarbiony, wysportowany itp.Ważny jest kolor włosów, oczu, a także to, jak bohater się ubiera, jak się porusza, w jaki sposób gestykuluje.
CharakterystykaUsposobienie – czyli to, jak bohater się zachowuje, jaki jest z natury, np.:
• pogodne, miłe, wesołe usposobienie• ponure, gwałtowne, kłótliwe
CharakterystykaCharakter – czyli to, jakim się jest w środku, innymi słowy, wszystkie cechy wewnętrzne bohatera.
Uwaga!Usposobienie jest tym, co prezentujemy
na zewnątrz, w stosunku do innych ludzi.Charakter to nasze wnętrze, nasza dusza.
CharakterystykaSłownictwo do charakteru:
• słaby charakter• silny, nieugięty, żelazny charakter• nieskazitelny, czysty, dobry charakter• gwałtowny, trudny, despotyczny, zawzięty
charakter• zły, czarny charakter• niezłomny charakter
CharakterystykaIntelekt i uzdolnienia – czyli umiejętności bohatera.
Słownictwo:inteligentny, bystrydobry organizator lub przywódcaświetny malarz, szermierz
CharakterystykaOsobowość – to inaczej indywidualność człowieka; to, czym wyróżnia się z tłumu.O osobowości mówimy wtedy, kiedy opisujemy człowieka wyjątkowego, nietypowego, nieprzeciętnego, różniącego się od innych.
Słownictwo:• nieprzeciętna, niepowtarzalna, bogata
osobowość• barwna, niebanalna osobowość
CharakterystykaJednolity plan charakterystyki:I. Nawiązanie do tematuII. Przedstawienie postaciIII. Część zasadnicza
1.Wygląd zewnętrzny 2. Umysłowość 3. Usposobienie 4. Cechy charakteru 5. Stosunek do otoczenia 6. Bohater w oczach innych 7. Stanowisko narratora (w utworach epickich)
IV. Zakończenie