Dizilim Bozuklukları1- Q açısının arttığı durumlar 2- Subtalar eklemde aşırı

pronasyon: Kuadrisepsin patella uzerindeki lateral çekişini arttırır.

3- Kas gerginliği: Gergin hamstringler subtalar eklemde kompansatuar pronasyona neden olurlar.Gergin iliotibial bant diz fleksiyonu sırasında patellayı laterale çeker.

4- Patella alta 5- Vastus medialis oblikus

yetersizliği

??

İstirahat breysleriElastik breysler (knee sleeves)Yükverici breysler

Spor Diz OrtezleriSpor Diz Ortezleri

1)1) KoruyucuKoruyucu

2)2) RehabilitatifRehabilitatif

3)3) FonksiyonelFonksiyonel

Koruyucu Diz Breysleri

Travmadan korunma veya yaralanma şiddetini azaltma amaçlıdır.

Kullanımını veya maliyet-yarar kazanımını destekleyen kanıtlar yoktur.

Bazı çalışmalarda, bu ortezlerin dizinden sakatlanmış sporcu sayısını arttırdığı bildirilmiştir.

Aynı zamanda artmış enerji tüketimi ile ilişkilidir.

Rehabilitatif Diz BreysleriRehabilitatif Diz Breysleri

Belirlenen sınırlarda, Belirlenen sınırlarda, korunmuş harekete izin korunmuş harekete izin vermek için kullanılır.vermek için kullanılır.

Postoperatif ve Postoperatif ve konservatif tedavide konservatif tedavide kullanılır.kullanılır.

Fonksiyonel Diz BreysleriFonksiyonel Diz Breysleri

Patolojik laktisitenin tedavisinde, stabilite sağlamak için kullanılır.

Rehabilitasyon gereksiniminin yerine geçmez!

Kullanımlarının, spor aktivitesi esnasındaki yükün çok daha altındaki yüklerde etkili olduğu gösterilmiş.

Ayak-Ayak Bileği Ortezleri Ayak-Ayak Bileği Ortezleri (AFO)(AFO)

• En sık reçetelenen alt ekstremite ortezleridir.

• Ayak bileği hareketlerini effektif olarak kontrol edebilmek için kullanılan metal veya plastik ortezlerdir.

• Yürürken ayak bileği stabilitesini sağlar.• Aynı zamanda dizin stabilitesine destek

olur.

• Uygun bir AFO reçetelemesi için, hareketin tüm planlarında ortezin ayak, ayak bileği ve diz üzerine olan biyomekanik etkisi göz önüne alınmalıdır.

• Plantar fleksiyon Diz ekstansiyon momenti

• Dorsi fleksiyon Diz fleksiyon momenti

AFO

Metal AFO Plastik AFO Solid ortez Posterior yaprak yay Spiral ortez Hemispiral ortez Hemiposterior yaprak yay Patellar tendon destekli

ortez

Yer Reaksiyonlu AFOYer Reaksiyonlu AFO

Spinal kord Spinal kord yaralanmasındayaralanmasında

Plantar fleksiyonda Plantar fleksiyonda sabitleme (10sabitleme (10ºº))

Dizde ekstansiyon Dizde ekstansiyon momentimomenti

T-bantlı Ortez

Varus LateraleVarus Laterale

Valgus MedialeValgus Mediale

Ayak Bileği Osteoartriti

Ortezleme ile amaç;

Yürümeyi normalleştirmek Ağrıyı azaltmak Eklem hasarını önlemek

Lace-up AB Breysi Neopren Bileklik

Propriosepsiyonu iyileştirir Dengeyi arttırır

Ayak Bileği Osteoartriti

• Semirijid ayak ortezleri, anterior talar lezyonlarda topuk yükselticileri eklemin önünü açarak faydalı olabilirler.

• İleri dejeneratif durumlarda polipropilen AFO kullanılabilir.

• Solid AFO’lar ekleme binen kas kuvvetini azaltırlar.

• Planlanan AFO’nun dorsifleksiyon stoplu olması tercih edilir.

AFOAFO HFO-RHFO-R HFO-AHFO-A

• Topuk yükselticileri dorsifleksiyonu kısıtlayarak anterior osteofitin şıkışmasını önler.

• Büyük deformitesi, kemik çıkıntısı, periferal nöropatisi ve ileri derece artriti olan hastalarda patellar tendon taşıyıcı AFO düşünülebilir.

• Topuğa yerleştirilen elastiki bir metaryel ile yapılan ayakkabı modifikasyonu ile topuk vuruşu yumuşatılır, Rocker bar ile yumuşak bir itme sağlanırken minimal ayak bileği hareketi ile plantar fleksiyon benzeri hareket sağlanmış olur.

1. MTF Eklem OA

Halluks limitusHalluk rijidus

Geniş parmak kutusu olan ayakkabı

Sert tabanlık veya Rocker tabanlık

1. MTF Eklem OA

1. metatars şaftının altına ped yerleştirerek kemik yükseltilebilir ve böylece MTF eklemin fleksiyon derecesi azaltılır.

Eklemin dorsifleksiyonu kısıtlayan bantlama oldukça rahatlatıcı olduğu belirtilmiştir.

Halluks ValgusHalluks Valgus

• Esnek, geniş ayakkabı

• Düşük topuk

• Atel ve parmak arası makara

• Metatarsal ped

• Medial longitudinal ark desteği

Bunyon Koruyucu PedBunyon Koruyucu Ped

Çekiç Parmak

• Derin ayakkabı

• Yumuşak tabanlık

• Metatarsal ped

Metatarsalji

• Yüksek topuklu, dar burunlu ayakkabıdan kaçınma

• Metatarsal veya sasemoid ped

• Metatarsal veya rocker bar

Pes Planus

• Alçak topuklu ayakkabı

• Medial longitidunal ark desteği

• Scaphoid ped

• Medial topuk uzunluğunun arttırılması (Thomas topuğu)

• UCBL ortezi

• Subtalar eklem nötral pozisyonda ısmarlama ortez

Pes Kavus

• Yüksek yanaklı ayakkabı• Geniş parmak kutusu• Lateral topuk kaması• Metatarsal ped• Medial ark desteği• Aşırı supinasyonu önleme

Pes VarusPes Varus

• Uzun yanaklı ayakkabıUzun yanaklı ayakkabı• Lateral taban ve topuk kamasıLateral taban ve topuk kaması• Ters Thomas topuğuTers Thomas topuğu• Sabit deformiteler için medial Sabit deformiteler için medial

longitidunal ark desteğilongitidunal ark desteği

Pes EkinovarusPes Ekinovarus

• Uzun yanaklı ayakkabıUzun yanaklı ayakkabı• Topuğu yükseltmeTopuğu yükseltme• Diğer ayakkabıda taban, Diğer ayakkabıda taban,

topuk yükseltmetopuk yükseltme• Medial longitidunal ark Medial longitidunal ark

desteğidesteği

Plantar FasiitPlantar Fasiit

• Sert medial topuk konturlu Sert medial topuk konturlu ayakkabıayakkabı

• Topuk yastığıTopuk yastığı• Medial longitidunal ark desteğiMedial longitidunal ark desteği• Kalkaneal barKalkaneal bar• Subtalar eklemin nötral Subtalar eklemin nötral

pozisyonunda ısmarlama ortezpozisyonunda ısmarlama ortez

Bacak Uzunluk FarkıBacak Uzunluk Farkı

• Yaklaşık ≤ 1,3 cm ise düzeltilmezYaklaşık ≤ 1,3 cm ise düzeltilmez

• Uygunsuzluğun tamamı asla düzeltilmez!Uygunsuzluğun tamamı asla düzeltilmez!

• En fazla %75’i düzeltilmeliEn fazla %75’i düzeltilmeli≤ ≤ 1.3 cm Topuk yastığı1.3 cm Topuk yastığı≥ ≥ 1.3 cm Eksternal takviye1.3 cm Eksternal takviye

• Eksternal takviye yapılan durumlarda, stabil yürüme paterni için taban modifikasyonu yapılmalıdır.

KaynaklarKaynaklar

Randall L. BRADDOM Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, Randall L. BRADDOM Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, 2010, 3. Baskı, Alt Ekstremite Ortezleri2010, 3. Baskı, Alt Ekstremite Ortezleri

Joel A. DELİSA, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, 2007,4. Joel A. DELİSA, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, 2007,4. Baskı, Alt Ekstremite Ortezleri, Ayakkabılar ve Yürüme Baskı, Alt Ekstremite Ortezleri, Ayakkabılar ve Yürüme YardımcılarıYardımcıları

Hasan OĞUZ, Tıbbi Rehabilitasyon, 2004, 2. Baskı, Hasan OĞUZ, Tıbbi Rehabilitasyon, 2004, 2. Baskı, Üst ve Alt Ekstremite OrtezleriÜst ve Alt Ekstremite Ortezleri

U.S. National Library of Medicine National Institues of U.S. National Library of Medicine National Institues of HealthHealth

Türkiye Klinikleri FTR Dergisi, 2006, Osteoartrit Türkiye Klinikleri FTR Dergisi, 2006, Osteoartrit RehabilitasyonuRehabilitasyonu

Teşekkürler…Teşekkürler…