dİvan edebİyati sanatÇilar ve eserler sunum-fahri dilekcan

7/31/2019 DVAN EDEBYATI SANATILAR VE ESERLER sunum-Fahri Dilekcan

1/62

DVAN EDEBYATISANATILAR ve ESERLER
http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/7/7c/Fuzuli.gif&imgrefurl=http://tr.wikipedia.org/wiki/Fuzuli&h=256&w=189&sz=25&hl=tr&start=1&tbnid=mCdYM2U7ax3NMM:&tbnh=111&tbnw=82&prev=/images%3Fq%3Dfuzuli%26svnum%3D10%26hl%3Dtr%26sa%3DGhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.dallog.com/images/bksa.gif&imgrefurl=http://www.dallog.com/ots/otsbul.php&h=104&w=65&sz=8&hl=tr&start=15&tbnid=Uf4Guffum4o4AM:&tbnh=84&tbnw=53&prev=/images%3Fq%3Dosmanl%25C4%25B1%2Bedebiyat%25C4%25B1%26svnum%3D10%26hl%3Dtr


2/62


3/62

Hoca Dehhaniden:Sabr ile gnl derdine derman ere umma

Can atma oda beyhude canan ere umma

Gzn sedefinden nice drdane dkersinol dii gher duda mercan ere umma

*****Aceb bu derdimin derman yok muY bu sabretmenin oran yok mu

*****

Bir kadehle bizi saki gamdan azad eyledi

ad olsun gnl onun gnlm ad eyledi

Bende idi bunca yllar kaddne serv-i revanDorulukla kulluk ettii iin azad eyledi


4/62

MEVLANA CELALETTN RUM(1207-1273)

Tasavvuf edebiyatnn enbyk ismi. Mecalis-i Seba,

Divan- Kebir, Mesnevi, FihiMafih,Mektubat adl eserleri-ni Farsa yazmtr.


5/62

Gene gel! gene gel! herne isen gene gel!

Kafirsen, ateetapyorsan, putatapyorsan da, gene gel,

Bu bizim dergahmz

umutsuzluk dergahdeil,

Yz kere tvbenibozmusan da genegel!

Hz. Mevlana


6/62


7/62

Gnller sultan Mevlana!

Gzlerini d dnyadan biraz da

kendi ilerine evirmek isteyenlerin

kendi ruhunda yolculuk yapmakisteyenlerin

Kendini bilmek ve tanmak

isteyenlerin rehberi!

Yzlerce yldr her trl karanlaydnlatan k!


8/62

13.Yzyln Dier Sanatlar

Ahmet FAKH: Dini-ahlaki bir eser olan vekaside biiminde yazd arhname adleseriyle bilinir.

eyyad HAMZA: En nemli eseri Yusufve Zeliha mesnevisidir.

Sultan VELED: Mevlanann oludur. Baz

blmlerini Trke yazd btidaname veRebabname adl Farsa mesnevilerivardr.


9/62

GLEHR(14.YY)

Tasavvuf konularn ileyen Mantkut-Tayr ve Felekname adl mesnevilerivardr.

Trkenin Anadolu'da bir kltr dili olmasiin aba harcamtr. Mevlana Celaleddin Rumi 'nin

lmnden sonra, Sultan Veled'inkendisini Mevlevi dergahlar kurmak zereKrehir'e gnderdii sylenir.


10/62

Glehrden

Kular lkesinin btn kular Kafda'nn

ardndaki padiahlar Simurg'u bulmak iin

yola karlar. Fakat yolculuk uzun ve zorlu-

dur. stei ve sebat az olanlar, dnyevi ey-

lere taklanlar yolda birer birer dklrler.

Kafda'na varanlarn nnde ise hepsi birbi-

rinden etin yedi vadi uzanmaktadr. stek,

Ak, Marifet, stina, Tevhid, Hayret ve

Yokluk Vadileri. Yedi vadiyi aabilen otuz

kuu ise Simurg yerine bir srpriz beklemek-

tedir...
http://www.ottomanstore.com/switch.php?file=ProductInfo&cat_id=236&product_id=4432


11/62

k PAA (14.YY)

12 bin beyit tutan Garipname, tasavvufdin-ahlak konusundaki didaktik rn ennemli yaptdr.

Trkenin Anadoluda bir edebiyat diliolarak yerlemesi iin uramtr.

Heceyle yazd iirler de vardr.

Sanat kiiliinden ok bir tasavvufrehberi olmasyla nlenmitir.
http://www.ottomanstore.com/switch.php?file=ProductInfo&cat_id=236&product_id=4433


12/62

Garipnamenin ilk sayfas ve Krehir'deki Ak PaaTrbesi

Trk diline kimesne bakmaz idiTrklere her giz gnl akmaz idi

Trk dahi bilmez idi bu dilleri

nce yolu ol ulu menzilleriAk Paa


13/62

AHMED(14.YY)

Yzyln en byk divan airi

Divan, skendername (mesnevi)

ve Cemid Hurit (mesnevi)balca yaptlardr.

nce Germiyan Beyinin, sonra Yldrm Beyaztn

hizmetinde bulunmu,onun Timura yenilmesinden sonrabir sre Timurun yannda kalm, son olarak elebiMehmetin emrine girmitir.


14/62

skendername: Makedonyal skenderin hayatnn anlatld 8250beyitlik mesnevi
http://portal.unesco.org/ci/photos/showphoto.php/photo/3474/size/big/cat/535


15/62

Cemid Hurit: in hkmdar Cemitin Rum Kayserinin kz Huriteakn anlatan 5000 beyitlik mesnevi


16/62

Kad BURHANETTN (14.yy)

Tuyularyla tannmtr. Azeri lehesiyle yazd ak ve tasavvuf

konularndaki iirlerinden oluan Divan

vardr.Tuyu

Hak ezelde ne ki yazmsa bolurGz neni ki greceine grrki alemde Hakka snmzToktam ne ola ya Aksak Timur


17/62

Kayseri kadsyken Ertena Beyliinin dalmasyla Sivastasultanln ilan etmi,1399ta Akkoyunlular tarafndan

pusuya drlerek Sivas surlar nnde ba kesilerek

idam edilmitir.
http://www.sivas.gov.tr/galeri/data/media/65/IMG_4467.JPGhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.ttkayseri.telekom.gov.tr/images/KALE1.jpg&imgrefurl=http://www.ttkayseri.telekom.gov.tr/kaystar.htm&h=175&w=400&sz=16&hl=tr&start=3&tbnid=D8r6E2Z-Vz3HuM:&tbnh=54&tbnw=124&prev=/images%3Fq%3Dkad%25C4%25B1%2Bburhanettin%26svnum%3D10%26hl%3Dtr%26sa%3DN


18/62

Seyyit NESM (14.yy)

Cokun tasavvuf inanlarylaYunus Emrenin Divan iirindeki

yansmas gibidir. Azeri Trkesini kullanmtr. Tasavvuf inancn ifadedeki cesur

ve takn tutumu nedeniyle Halepte

derisi yzlmek suretiyle idamedilmitir.

Divan vardr. Tuyularyla tannr.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Resim:Nesimi_statue.JPG


19/62

AL R NEVA (15.yy)aatay edebiyatnn enbyk airidir.

Muhakemetl-Lugateyn adl eserindeTrkenin Farsadan stn olduunu

savunmutur.Edebiyatmzn ilk uara tezkiresiMecalisn-Nefaisi yazmtr.

Mizanl-Evzan adl yaptTrklerin kullandklar vezin vemusiki ekillerini anlatr.

lk hamse airidir. Takentte Ali ir Nevai Ant


20/62

EYH (15.yy)

Alegorik bir anlatmla yazd Harname adlmesnevisi didaktik nitelikli bir sosyal hiciv rneidir.

Ayrca Divan ve Hsrev irin adl mesnevisi

vardr.

Bilime olan merak ile ran'a gitmi, burada bata tpve tasavvuf olmak zere youn bir eitim grmtr.

renimini tamamlayarak Anadoluya geri dner. Busralarda Hekim Sinanolarak anlmaktadr. Birhekim olarak nlenen eyhi'nin tedavi ettii hastalariinde Sultan Mehmet elebi de vardr.


21/62

Harname:Ayn zamanda bir hekim olan eyhi, Sultan elebiMehmet'i tedavi edince, elebi Mehmet ona bir ky (TokuzluKy) hediye etmitir. Kye doru yola koyulan eyhi, yoldaekyalar tarafndan soyulmu ve dvlmtr. Bunun zerine

Harnameyi kaleme alr. 126 beyitten oluan eserde, kaderi yktamak olan bir eein semiren kzlere zenmesi zerinebana ana gelenler mizahi ve alegorik bir dil ile hicvedilmitir.Divan edebiyatnda hiciv eserlerinin ilk nemli rneklerindendir.

Bir eek var idi zaif nizrYk elinden kat ikeste v zr*****

Arkasndan alnca palanSanki it artyd kalan

*****

Bunlar bana t nedenBize bu fakr ihtiy neden*****

Btl isteyp haktan ayrldmBoynuz umdum kulaktan ayrldm


22/62

Hsrev irin:kinci Muratnricas zerine, onun adnaeyh tarafndan kalemealnm bir mesnevi.

6944 beyitten oluan Hsrev irin'de konu,Sasanihkmdarlarndan Hrmz'nolu Hsrev-i Perviz, birprenses olan irin ve Ferhatarasnda geen olaylardr.


23/62

Ahmet PAA (15.yy)

Yzyln en usta divan airi

Fatihin veziri ve sohbet arkada

Tek eseri Divandr.

Kendisini kskananlarn iftiras yzndenFatihin gazabna urar, hapsedilir.Kerem

redifli kasidesiyle Fatihin gnln alr ve

cann kurtarr.

Cnma bir merhaba sundu ezelde em-i yr

yle mest oldum ki gayrn merhabsn bilmedim


24/62

Ahmet Paadan:

Ahmedn gm makas kesti dilin em gibiSana ren diyemez hlini sultn- kerem

*****Ey fitnesi ok kavli yalan yandm elinden

Bir nz ile bin gnlm alan yandm elinden*****

Bizimle bir nefes insanlk eyle sorualmGel ey per nicesin ho musun safca msn

*****Bizi hk etti heva yoluna sevda nidelimPayiml eyledi ol zlf-i semensa nidelimKul edinmezdi gzeller bizi illa nidelimVay gnl vay bu gnl vay gnl ey vay gnl

*****


25/62

NECAT (15.yy)

stanbula yerleen ilk divanairlerindendir.

15. yzyln Ahmet Paadan sonra en

usta airi Deyim ve ataszlerini kullanarak divan

iirine yerel bir renk getirdi.

iirimizin ran edebiyat etkisindenuzaklama sreci onunla balad. Divan vardr.Gazelleri nldr.


26/62

Sleyman ELEB (15.yy)

15.yzyldaki dnedebiyat

rnn en popler eseri

Vesiletn-Necat adl mevlit

kitabnn yazar.Mesnevi biiminde yazlan bu

eser 732 beyittir.

Tevhid-Mnacat,Doum,

Mucizeler,Mira, Vefat ve Duaolmak zere alt blme ayrlan

eserde Hz.Muhammetin hayat

anlatlr.
http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.isvwien.at/images/gul.jpg&imgrefurl=http://www.isvwien.at/index.php%3Fsite%3Dmain2.php%26pageTitle%3DArchiv&h=400&w=300&sz=21&hl=tr&start=83&tbnid=iBZVsuhUWmlsuM:&tbnh=124&tbnw=93&prev=/images%3Fq%3Dmevlid%26start%3D72%26ndsp%3D18%26svnum%3D10%26hl%3Dtr%26sa%3DN


27/62

Vesiletn-Necat(Mevlit)

Allah dn her kim ol evvel anaHer ii sn ider Allah ona

*****Bir kez Allah dese ak ile lisn

Dklr cmle gnah misl-i hazn*****

ndiler gkten melekler sf sfKbe gibi kldlar evim tavaf

*****Dediler olun gibi hi bir oulYradll cihn gelmi deil
http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.isvwien.at/images/gul.jpg&imgrefurl=http://www.isvwien.at/index.php%3Fsite%3Dmain2.php%26pageTitle%3DArchiv&h=400&w=300&sz=21&hl=tr&start=83&tbnid=iBZVsuhUWmlsuM:&tbnh=124&tbnw=93&prev=/images%3Fq%3Dmevlid%26start%3D72%26ndsp%3D18%26svnum%3D10%26hl%3Dtr%26sa%3DN


28/62

Sinan PAA (15.yy)

-Ssl nesrin rn aan ve butarzn ilk ustas

-lk stanbul kads Hzr Beyin olu

-Mderris,bilgin-Fatihin sadrazamyken bilinmeyen

sebeple gzden der

-Tazarruname,

Marifname,Tezkiretl-Evliya

Din ve tasavvuf konularnda yazlm

balca eserleridir.


29/62

Tazarrunameden:

Ey gzlerin nuru,gnlleri sruru;bamzn tac,ehl-i dilin mirac!Gnl hanesinin ziyas, dilhastasnn ifas!

Hayret denizine gark olann elinalc,dalalet vadisinde kalankurtarc; azmlara yol gsterici, azisteyene bol gsterici! Bilmeyenebildirici, grmeyene grdrc;

doymayan oyurucu, imeyenikandrc; Hak saraynn kapcs,gnl evinin yapcs!


30/62

MERCMEK AHMET (15.yy):Sade nesrin nemli temsilcilerinden olup Kabusnameyi2.Muratn isteiyle Farsadan yaln bir dille evirmitir.

Kabusname, Sultan Keykavusun olu iin yazd bir tkitabdr.


31/62

KABUSNAMEDEN TLER

mdi bilmi ol ey oul, arap konusunda ne

i diyebilirim ve ne ime diyebilirim.nkgenler kimsenin szyle i grmezler.

Ama eer imezsen, iki cihann faydassenin olur. Hem halk arasnda knanmazsn.

Aklszlarn yapt gibi olmayacakharaketlerde bulunmazsn, maln da telefolmaz. yleyse bu mana ile yani dediklerimdentr imezsen doru olur. Velev ki itin ve doru

yoldan ktnO zaman baz konulara dikkat etmekgerekecek. Ey cier kem, arap iersen ikindidensonra i, sen sarho oluncaya kadar akam olmuolur. Halk seni sarho olarak grmez.
http://www.ezgimuzik.net/portal/haftaninuyesi/fuzuli.jpg


32/62

Badat yaknlarnda Kerbelayresinde dodu.

iirlerini Azeri Trkesiyle yazd.

Mutluluu ak strabnda bulur;bu yzden sevgiliye kavumakistemez.

iirlerindeki lirizm ve itenlikbakmndan dnya edebiyatnnen byklerinden saylr.

)

(16.yy)
http://www.ezgimuzik.net/portal/haftaninuyesi/fuzuli.jpg


33/62

Fuzulinin Eserleri

Trke Divan,Arapa ve Farsa DivanLeyla ve Mecnun : mesnevi

Beng Bade: mesnevi

Heft Cem (Sakiname): mesneviHadikats-Suada: nesir-nazm

Rind Zahit: nesir

ikayetname: nesir (mektup)

Enisl-Kalp: kaside

Hadis-i Erbain : manzum eviri

Leyla ve Mecnun


34/62

Leyla ve Mecnun

Fuzulinin en gzel eseri

Eski bir Arap efsanesi

Trkede ilk defa Ali irNevai yazd

Eserde birbirini kk yata seven ikigencin, Kays ve Leylann trajik akhikayesi anlatlyor.Leyla bni Selam ileevlendirilir.Kays bu ayrln acsylamecnun olur ve llere der.bni Selamlnce Leyla,Mecnuna koar amaMecnun ilahi aka erdiinden Leylaytanmaz bile.Leyla zntsndenlr.Ardndan Leylann mezar banda

Mecnun da lr.


35/62


36/62

Hadikats-Seda:Fuzulinin Kerbela faciasn anlattmensur eseri


37/62

Ne yanar kimse bana te-i dilden zge

Ne aar kimse kapm bd-i sabdan gayr

*****

Ya rab bela-y ak ile kl aina beniBir dem bela-y aktan etme cda beni

*****

Ak derdiyle hoem el ek ilacmdan tabib!Klma derman kim, helakim zehri dermanndadr*****

Suya versin ba-ban glzar- zahmet ekmesin

Bir gl almaz yzn tek verse bin-glzre su*****

Hk-i pyine yetem der mrlerdir muttasl

Ban tatan taa vurup gezer vre su

BAK


38/62

BAK (16.yy)Divan edebiyatnn enbyk airi.

Sultan-uara (airlerSultan) unvanl air.Bir syleyi, ahenkustas.

Dili bir kuyumcutitizliiyle ileyen bir air.Renkli, gsterili hayalleri,grkemli slubu,sz sanat-

larn kullanmadakibaarsyla ne kar.Ak, iki, tabiat gibi temalariledii iirlerinde iyimser birdnya gr vardr.

F ki bi i i l l k


39/62

Unkapan

Kprs

Fakir bir mezzinin olu olarakbyd.ocukluunda sara raklyapt,gizli gizli medreseye gitti.

Sonunda mderris olmaybaard.Kadlk,kazaskerlik gibigrevlerde bulundu.Kanuni Sultan Sleymannsohbet arkada olacak kadarsaraya yaknd.En nl iiri Kanuninin lmzerine terkib-i bent biiminde

yazd Kanuni Sultan SleymanMersiyesidir.Az ve z yazmay tercih ettiiiin iir alannda tek eseriDivan oldu.


40/62

Badatl Ruhi (16.yy)

Badat doumlu olduu iin

Badatl Ruholarakanlmtr. Osmanlordusunda bir sipahiydi.

Eletirel tarz ve yaln slubuile nlenmitir.

En nl ve nemli eseriTerkib-i Bent isimlimanzumesidir. 17 bentlik bunl manzumeye Trk

edebiyatnn nemli isimleri(eyh Galip, Ziya Paa gibi)nazireler yazmtr.

Divan vardr.


41/62

TALICALI YAHYA (16.yy

Osmanl Trkesi sahasndakien nemli Hamse airidir.Hamsesindeki en beenilenmesneviYusuf Zelihadr.ah Geda, Gencine-i Raz,

Glen-i Envar, Usulnamedier mesnevileridir. Ayn zamanda divan sahibidir. Kanuni'nin byk ehzadesi

Mustafa'nn bodurulmas

zerine yazd mersiyesi denldr. Aslen asker olup yenierilik

yapmtr.


42/62

Seydi Ali RES (16.yy)

Seyahat edebiyatnn en gzelrneklerinden biri olan MiratlMemalik adl eseri nldr.

Basra'da, bir Osmanldonanmasn Svey'e getirmek

iin, 1553 ylnda Hint Kaptantayin edildi. Bana talihsiz olaylargeldi.1557 ylnda kara yoluylastanbul'a dndnde,mahvolmu bir donanmann

sorumlusu olmakla beraber,bana gelen olaanst olaylaryznden sulu grlmedi.Miratl-Memalikte bu olaylar vestanbula dn servenini

anlatt.


43/62

BABR AH (16.yy)

Hindistanda kurulan Trk-Mool devletinin hkmdardr

Gezi-an kitab olanBabrnamesi en nemliyaptdr.


44/62

PR RES (16.yy)

Kitab- Bahriye adl

corafya kitab ve

atlasyla nldr.

16 Y l Di li


45/62

16.Yzyln Dier nemliSanatlar

HAYALBakinin nlenmesine kadar devrininen byk airi olarak tannmtr.

Tek eseri Divandr.

ZATBaki, Hayali, Talcal Yahya gibiairlerin staddr.

SEH BEYOsmanl Trkl sahasnda ilkairler tezkiresi olan Het Behit in

yazardr.


46/62

Tahir efendi bize kelp

demi

ltifat bu szde zahirdirMaliki mezhebim benimzira

tikadmca kelp tahirdir

NEF (17.YY)vgleri ve yergileriyle tannr.Kaside ve hiciv alannn en ustaairidir.Gsterili slubu, ahenkli syleyii,mbalaal anlatm, ar bir diliolup; vmek, vnmek ve yermekkonusunda snr tanmayan birmizaca sahiptir.

Divannn yan sra hicivleriniToplad Siham- Kaza s balcayaptlardr.IV. Murat dneminde Bayram Paayhicvetmesi yznden bodurulmu,cesedi denize atlmtr.


47/62

NAB (17.YY)

Divan iirinde dnce iiri ya dahikemi iir rn amtr.

Lirizmden uzak olmasna karn kuru-lua dmeyen didaktik iirler yazmtr.

Akc ve przsz bir slubu vardr. Dilin sadeolmas taraftardr.

Hikemi gazellerinde bilgece bir syleyile birlikte yeryer toplumsal aksaklklar eletiren bir yan da

grlr. Olu iin yazd t kitab olan Hayriyye adl

mesnevisi, Divan, Surnamesi ve Tuhfetl-Haremeyni nldr . Ayrca Hayrabad adl

masalms bir mesnevisi vardr.


48/62

Hayrbd: Baltac Mehmet Paa adna, 1705-1706civarnda Nb tarafndan kaleme alnm nl bir mesnevidir.Yazld zaman byk vgleralan mesnevinin konusuAttr'n lh-Nme eserindeki bir hikayeden alnmtr.

Hayriye: Nabinin oluna hitaben mesnevi biiminde yazd birnasihatnamedir. Nabi kendisine byk hret salayan bu eserindedin ve ahlak konularndan mesleklerin tantmna dek yaamdeneyimlerini yaln bir anlatmla aktarmtr.

Surname: IV.Mehmetin ehzadeleri iin Edirnede yaplansnnet dn elencelerini hikaye ve tasvir eden 582 beyitlik

mesnevidir.

NABNN MESNEVLER


49/62

Surnameden Minyatrler

EVLYA ELEB


50/62

EVLYA ELEB (17.YY)Seyahat trnde edebiyatmzn en byk

yazardr.On ciltlik Seyahatname adl kitabnda

Anadolu, Rumeli,Suriye, Kafkasya, ran,Avusturya, Msr, Balkanlar, Rusya.. gibimemleketlere yapt seyahatlerini anlatr.Sade bir dille ve ilgi ekici bir anlatmla

yazd yaptnda sadece grdklerini veyaadklarn anlatmam, gezdii lkelerleilgili tarih corafya, folklor, din ve inanzelliklerini de aktarmtr.

Bazen abartmaya ve mizaha kamas,kiileri ve olaylar masallatrmas, halkarasnda yaayan efsanelere yer vermesiesere renk katmaktadr.Bavurduu hikaye teknii( bugnk

anlayla rportaj teknii) ilgi ekicidir


51/62

KATP ELEB (17.YY)

Bir ilim adam olan Katip elebi, didaktikamal mensur eserleriyle tannr .

Arapa yazd Kefz Znun, 14500 kitab tantan

bir bibliyografyadrve en nl eseridir.Cihannma adl corafya kitab, Takvimt Tevarihve Fezleke adl tarih kitaplar, toplumsal yaamnaksaklklarn iledii Mizanl-Hak ve Dsturl-Amel adl eserleri ve Trk denizciliini anlatanTuhfetl Kibar fi Esfaril-Bihar adl eseri sadenesre yakn bir dille yazlmtr.

Cihannma: Batllarn Hac Kalfa adyla bildikleri Katip


52/62

Cihannma: Batllarn Hac Kalfa adyla bildikleri Katipelebinin bu eseri Osmanl corafyaclnda yeni bir ramtr.

nn


53/62

17.Yzylda Dier airler

NAL: Sebk-i Hindi (Hint tarz) denilen ve anranl airlerinde grlen, girift hayallerleoluturulan karmak slubu iirimizde ilkkullanan airdir. Gazelleriyle tannr. Divan

vardr. eyhlislam YAHYA: Gazelleriyle stat kabul

edilen ve Baki ile Nedimi birbirine balayan airolarak tannr. Lirizmi nkteyle yourmu, dildesadelii, zarif, nkteli, samimi bir ifadeyi tercihetmitir. Divan vardr.

NEAT: Sebk-i Hindi akmna uyan vegazelleriyle sevilen bir airdir.


54/62

17.Yzylda Dier Nesir Yazarlar

NERGS: Ssl nesrin en ar rneklerinivermitir. Nihalistan en nemli yaptdr.

VEYS: Ssl nesir yazarlarndandr. Osmanlmparatorluundaki ahlak kntsn eleald Habname adl eseriyle tannr .AyrcaSiyer-i Veysi adyla bilinen eseri de nldr.

NAMA: Kendi adyla anlan tarih trndekieseri Osmanl tarihiliinin en gzelrneklerindendir.

PEEV: Kendi adyla anlan tarih trndekieseriyle tannr.


55/62

NEDM (18.YY)

Lale Devri airidir. Lale Devrinin zevk ve elencelerini, Kathane

ve raan alemlerini dile getirdii iirlerinde canl ve kvrakbir konuma dilinin zellikleri grlr.

Ona gre yaamn anlam sevmek, elenmek, gnn gnetmektir. Din ve tasavvuftan uzak bir anlayla yazd iirlerinde

stanbul deimez bir mekandr. iirlerinde apknca fakat zarif bir slupla szn ettii

gzelleri, klasik lleri zorlayp gerek zellikleriylebetimlemitir.

Tek yapt olan Divannda en gzel iirleri ark, gazel vekasideleridir; heceyle iir yazmas, mahallileme etkisininbir sonucudur.

Lale Devri airi NEDM ulusal zevkin yerel zelliklerin ve


56/62

Lale Devri airi NEDM,ulusal zevkin, yerel zelliklerin vehalk Trkesinin renkleriyle belirginleen

mahallileme akmnn en nemli temsilcisidir.


57/62

Eyvah! O ifte kayk ald kararmark okuyup geti bir afet var iinde

Yok bu ehr ire senin vasf ettiin dilber NedmBir per-sret grnm bir hayl olmu sana


58/62

Nedim,Patrona Halil syan srasnda kan karklkta ld.

Patrona Halil syannn Fransz ressam JeanBaptiste Vanmour tarafndan yaplm resmi


59/62

EYH GALP (18.YY)

Dnce ve esin kaynaklarnn bandaMevlana gelir. Tasavvuf dncesiniiirletirmi; Allah akn dile getirmitir.

Hsn- Ak adl tasavvufi mesnevisi, ilahi akyolunda kiilerin katlanmas gereken zorluklarileyen alegorik bir eserdir.

Bu eser ayn zamanda Sebk-i Hindi akmnn en

baarl rneidir. Gazelleriyle de baarl olan airin dier nemliyapt Divandr

Nedir, neyin nesidir Hsn Ak? Divan edebiyatnn son byk tasavvufi i i bi M l d i i i " lk" bi idi i l


60/62

mesnevisi mi, bir Mevlev derviinin "seyr slk"u mu, bir mridin iselhayat m, klasik edebiyat gelenei iinde bir reform mu, alegorik bir masalveya fantastik bir anlat m, tasavvuf dncesi mi, yoksa Tanpnar'n deyii

ile "avze gibi renk ve k dolu iir" mi? Veya bunlardan hibiri deil de,

Fuzl'nin Leyl v Mecnn'u gibi su katlmadk bir ak hikyesi mi? Biri mi,birka m, hepsi mi?

YRMSEKZ MEHMET ELEB


61/62

y

YRMSEKZ MEHMET ELEB(18.YY)

SEFARETNAMEHaziran 1721 Paris sosyetesi, kral vesarayllar bir kenara brakp yeni bir merakadmtr: III. Ahmet''in XV. Louis''ye yolladeli ve eliindeki heyetin iftar sofras. EliYirmisekiz Mehmet elebi ve heyeti, bu ilgiyeyabanc deildir. Fransa'ya ayak bastklar

andan itibaren, halk onlar seyretmek iingetikleri yerlere akn etmektedir. elebi,Franszlarn sava meydanlarndaki izlenimlerzerinden yarattklar Trk imgesini alt st eder:Kltr, yaam tarz, edebi bilgisi bu imgenin

eksik kalan taraflarn btnler. lkemizdeBat kltryle tanmada nc kabul edilenelebi, Avrupada 'Trk modasnn yolunuam; bu akmla modadan mimariye, mziktenresme pek ok alanda Trk tarz rnler

verilmitir.


62/62

FAHR DLEKCAN

dİvan edebİyati sanatÇilar ve eserler sunum-fahri dilekcan

Documents