F. N.DISSERTATIO HISTÖRICA,

SOLEMNEM INSCRINATIONIS ACTUMB. EPISCOPI ABOENSIS

HEMMINGIEXHIBI T U R A,

cuy u sPARTEM POSTERIOREM,

Sujfrag.Awpl. Facalt. Philof. inlUuftri Athenceo Aboenfi^Sub PRiESIDIO

Mag. JO HANNISBILMARK,

Hiftor. & Phil. Prad. PROFESSORIS Reg. & Ordin,PRO GRADU

PUBLICO OFFEXTGUSTAVUS SIVERS

Oftro- Gothus. XjfftIn AUDITORIO MAJORI die«£W* Apriiii

Anno MDCCLXXV.H. A. M. S.

AB OMTypis JOHAKNIS CHRISTOPHORX FRENCKELL,

THESES:

I.Quamvisßeges Svethia, ex familia Ynglingica oriun-

di, Heredkario Jure tenuerint imperium; non tamenpropterea abfoluta gavifi funt poteftate.

H;Quod Sveci Principem Olavum Tratelja ob Ingial-

di Illråda facinora ab imperio Svio-Gothico excluferint,exprudentias potius guam asqujtatis eapite fadum eft„

111.Quo tempore Svethia primos acceperit incolas de-

Senninare non pofifumus.IV.

An Gothi illi, qui Romanum imperium See. V ScVI gravker adflixerunt, Gothiam noftrara unquam vi~derint, non präster rationern dubitamus,

V.Qui in limitibus Regionum SvloGothicarunf defi-

nicndis, Etymologico tantum fundamento nituntur, nonpoflunt noiy^ffljo tramitc faepe aberrare.

VI.Luca Cuperi Paratitla Ovidiana nee iogeniofa, ner

dum vera efle exiftimamus.

g tern är fedvania ath allej| fom gaa i procefs fku-lu hafFue briunandhe wax-liws(d)i hand fa ftort fomhansftathtilfigr, inthe dogitörre äntil iij märka wax,och mäft en mark , iij och ijfom i fielifwe wele göratim hälge hiire hedhr.Item är och plegfedr ath

käfta i trappan aff par-län en iiij eller VIC pennin "£>hr, liws forthn mene maniedhan proceffio ar gjordoch officium begyniies omfa fkal fkee hr. Thy hr arotolugralmogheoch dryx(V) &c.

Itm oppa hwar pelareeth wapn hälge bifcophemmingzometh arkftortoch öffwer wapnet ethwaxliws: medhan ofilciunifägs i the Vill dagha.

ftem:Mos quoqueeft,utfin-guli,quipublico proceffui

interiu nt,candelascereas ma-nibus ferant tantas, quantaseorumfacultates permiferint,nullam tamen majorem tri-bus niarcis céras, plurknas u-nlus, ceteras duarura vel tri-ura raarcarum, prout quis-que S:tum Epifcopum hono-rare voluerit.

Confvetudo itidemfert, populum, procefiu fi-nko & fub inkiurn MifFa(Officii) in gradibus thea-tri candelas quatuor vel fexdenariis valentes apponere,fi ita heic fieri conveniat;eft enim populus heic im-patiens & gravis,

Item": A quavis columnafuipendatur infigne S:ti Epi-fcopi Hemmingi , fchedamcharta. magnkudine ex_e-quaivs, fupra quod per o-&o dies, quoaci duratura s-C runr

m ) i 2 ( m

ftm frän midhvaghm frahvalffwithmijt liidh pa pc - »larn a fkulw hcngias gröna |qwifta pa fegelgarn ochblomftr kranza och ifflet-lan hwana i] qwifta ellrkranza eth wapn om eth.hälft ark.Theslikcs pa Kirkegor-

dhenoch ialleKirkioporta.Item mijt i Kaiken fkal

hengjas iij ftor wapnhwarth om eth ark, mijiisHerres Riichfens för-ftandrs pa en fidhn och år-kebifpenspathn andra ochhålge bifcop hemmingz i-mellan och the fkulu wa-ra målad pa bodhe fidoriåfte i en kranzs fa hwartthe wåndes ath wapnenfynas.Itm offwan parken fkule

wara L LX ellr hundradeLampr med olio brännan-de om i kwnno kommathöm oftad, öwerft enmoth en thr nåft ij moth.

runt folemnia, candela cereaardeat.Item:A raedio fornicis ad

medium columnarum vi;rides rami 5c ferta fioridafuniculis annexa pendebunt,& inter duos fingulos ra-rnos duove fingula" ferta in-figne dimidke icheda; ma«gnitudine comparebit.

In ccemeterio & fingulistempli portis itidem fiet.Item:lnmedio templi tria

magna infignia pro fchedaschartacea: modo fufpenden-tur, ab uno latere Do-mini mci Regni Admini-ftratoris, ab altero Archie-

t pifcopi &in medio illorum. fandi Epifcopi Hemmingi,. Haec infignia fertis illigata. erunt, & ab utraque partej. pida, ita ut quomodocun*

que convertantur, arma ap--1 pareant.i Item: Supra theatrum e--2 runt L, LX vel centum ar«1 dentes lämpades fufpenfa»,

quotquot comparare pote-ftis: ha: erunt ita difpofitae,1 ut a parte fuprema fit una,

1 paulio infra du», pofl: tresfaccs

m ) *$ c mij iij moth iij och fa fidhanalt widare och widare.

Itm mong liws i welenliafFwa pa parkin ftor ochläng ftor til edhr.Itm i rom for hwar Car-

dinal iij liws afFcera com-muni och eth huit cera wir-ginea, the ij bår cctndataus(f), the huita cardimdisoch brinna alt medhanmesfen fegs.Itm huar erkebifcop, bl-

fcopa, protonotarij,ij liwseth hwith och ethcera com-muni thflikes oratores ochalle hrre fåndebud, Cena-tor urbis ij , romani de lia-tu communi eth.

Item for mijns hrre hr-berge alt beftrot gatanThslikes alle verduge fådrsochhålgehemmingz wapnpa porthén.

Ej fkule i forfta ath hålgebifcop Hemmingz wapn a-

faces,& fic por-ro-,, totideni*que ab altera parte exad-verfum pendeant.Item: In ipfb theatro can-

dela: tot quoque erunt, quotpro fpatii magnkudine con-fentaneum ducitis.Item: Romsc cuivis Cardi-

nali tres candela: ex ceracommuni, & una alba excera virginea ponuntur, ex.quibus duas gerit Canda-taus, albas vero Cardinalis,& ha-, quamdiu Miila cele-bratur, ardebunt.Similiter cuivis Archiepi-

fcopo, Epifcopo & ProtO'notario dua; erunt candela:,altera alba, altera ex ceracommuni fada; fimilker O-ratores, Legad, Senator ur-bis duas finguli, Romanide ftatu communi, unamtantum habebunt.Item: Ante hofpiciumDomi-ni mci plateje erunt foliis& ramis conlperfa& infigniavenerabilium Patrum, fan-di Hemmingi in portafufpenfä.Facile per vos intelligkis,

non infignia modo iandia Epi-Ca

m )' *4 ( Mileae fkiko malas, wthanhans hålighetzperfonaochfa wapnetundr högre han-den eilr hwar i tha welen ,pianthe andrewapn allena.

Itm fedan håjgedomanaåre med vördningh optag-ne göres proceffiofrån hö-gakorinkring om Kirkenförft fa inoppa parken ochfkrinet bärs mz aff minhrre R i i c h fen s forilandrmz andre the öffuerfte inpa altaret pa parken, ochtha fywngs veni creatorfpiritus i the proceffionefedhan fkrinith flor oppaaltaredh och veni creatorår utfwngit wphåfver thenverdugfte hrre och fadr er-chebifpen fme vårdughehender oc ögon i himllenbegynnandz compofitismanibus veni fancke fpiri-tus tha thet år wthe fineeollecla begins ftrax lita-nia, kirieieijfon och nårhans nadh kommer til yt-

Epifcopi Hemming! deberépingi, fed & perfonam fan-ditatis ejus & infignia fubdextra vel übicunque vo-lueritis ponenda effe} alio-rum vero. infignia fblumpingenda erunt.Item: Sandis reliquiis re-

verenter tumulo fublatis,procefius fiet a dextrapartechori, primo circum tern-,plum, tum inträ in theatrum,"& Dommus meus RegniAdminiftrator, ac reliquiViri Principes fcriniura in-terim portabunt, & in aratheatri coilocabunt. Interprocedendum canetur: Ve-ni Creator Spiritus. Quan-do hoc canticum eft fini-tum & fcriniura ara: irnpo-fitum, Reverendiffimus Do-mmus & Pater Archiepifco-pus venerabiles fuas manusfurfum tollet, oculis in ca>lum converfis & compofi-tis manibus intonans: VeniSande Spiritus. Hoc ad fi-nem perdudo fine colledaincipietur ftatim Litania sKyrieleefon, & quura adultimum pervenit verfura:Terogamus audi nos, iterummanus extoilet gg tribus vid*

bu.e

n ) *. c mbus folus cah-abitj Vt Ö!fan-lo hoc negotio hujusbeati patris beati Hemminginos non contingat errare,& chorus refpondebit; Terogamus s audi nos-

terfthe vårfen , te rogamusaudi nos fkal hanophåffwahånderne och fiwngr alle-ne iij refer ut in hoc fan-_Vo negotio hujus beati pa-tris beati hemmingi nosnon contingat errare &chorus refpondebit te ro-gamus audi nos.Itm fedan fkal proceffio

göras affpark in och kringomKirkegordhen och mijnhrre richfens forflandr bårfkrinit, och other inpåpar-ken igen och faa begynnesofficium milTe och medhanintro-tus fiwngez, bårsfkrinithin pa högaaltarethellr hwar thn mene mankanbetzftwedrkomma athoffra och kysfa och görafin gudlighet, haffve i thanogre fpålemån ellr dijs-kanfcores fom goo fforefkrinith ffå i fee for edrsochrijchfenS hedr -kull&c.

Item.Po-leaDormno meö^Regna Adminiftratore, fcri-nium geftante, iterabiturproceffus a theatro circuracoemereriurrj. & rurfus intheatrum; quo fac_o Miflaeinitium fiet. Dum introi-tus canitur, fcrinium in al-tam aram vel in alium lo-cum, übi populvs commo-diffime poterit facrificia fuaofferre, & exofculari & pi-etatem fuam exercere, trans-ferri oportebit. Tum Mu.fici & cantores, fl qui Vo-bis fuerint ante fcriniumprocedent; proutin VeftrumKegnique honorem coniti-tuere, fuerit conv-nientiffi,--ir,um.

Itm ij brödh fl.ulv offrasom en j fpan eth forgylteth filffrerad ij fierdinga

Duo etjam panes dodran-tis masjnkudine åker auroåker argento fuperlitus, Se

3 duc.C3

*£)*■*(*_

mödh ellr w!n en forgykoch en filffreradh.

Thetta fkal offra Ordi-narius bifpen förfleth brödthet andra altans epus,winfierdungen min hrre,then andra major prelatusthernåft, och alt thetta ffajthefom miniftrera , the ffainte annedh offer ellr me-ra wil nogon llåggia LellrLX gyllenapa altaredaffthöm fom brödhet ellrfierdunghab åra ther wardringen wredhr om.Itm om alla andra högti-

dher och ceremoniis fomfke fkall kwnne i eij begri-pa wfhn then wore hoosfom wiflhe the fwånckeroch ftycke(g-)thrtilhörermz löpande eldfrän hwalf-fwit och in pa parkin ochaffparkinop til hwalffwitoch ij leffande dwffor medhwar eld thet år eth gantzIåmpe 1ig t flyeke fom

duo modioli mulfl vel vt-ni, unus auratus, alter ar-gento obdu__us facrifica-buntur_Ordinarius Epifcopus pri-

mo unum panem, tum ad-f.ans Epifcopus alterum ,Dommus meus modiolumvini, alterum Major Preela-tus, fuo quisque ordine of-feret. Ha_c oblata fac_o_>rum miniftris cedent, necalia vel plura .facrificia re-portabunt. Verum fi cvieorum qui panes aut mo-diolos offerunt, L vel Lxauratos altari imponere pla-cuerit, id quidem floma*chum movebit nemini.Item: Sunt& alia folemnia

aliaeque ceremonia: heicobfervanda?, quas intelligerenon poteftis, nifi vobis adfitaliquis praftigiarura hucpertinentium gnarus; quem-admodum artificii, ad huncadum apprime accommo-dati, globulos igneos cur-rentes e fornice in thea-trum Se e theatro in forni»cern, scduas columbas facu-las geftantes, emittendi,Quocf a me petkis ut vos

coram

«S ) 17 ( I*i bcgåre iacli fkulle perfon- coram conveniam , id penesHghcftelffkoma, thet flor Dommum meum, cvi fer-_m "" i :„,... +-1, ;.«,«_*. v*°> ftat5 f 1 nempe Dömt-til mijn hrre lach tliuner * haneom hans nerredome wille ven; am mihi dåre. Lubensgifftva mich lofF, gerna ",giordheedrverdughetthen \thiånift for min nampna ■{kul, jacli owerdugh lick-nas wid hans nampn hålgebifkop hemmingh.

It-m, epter offertorium(//) fkal hollas fermo Lati-nus autoratio (f) pa par-kin och entho fedan en fompredicar pa Kirkegordenaff then håliglie hrre ochwerduge ffader hålge bifphemmingh.Itm når oratio år wthe,

ganghe ath aftiim archie-pifcopus och fom aétus be-gynnes fkal kallas nidh afhwalffwet alt iempt me-dan fancrus och agnus Dcifiwngz halffoch hell öffla-the och fragmenta fomfkersf aff öfflather och i-bland them blomilr bladblabrwn grön gol ochhuit,

veniam mihi dåre. Lubensveftra. dignitati hoc offici-um prceflarem propter no-men meum, quod mihi in-digno cum fando EpifcopoHemmingo eft commune,

Item': Poft ofFertoriuniperactum fermo Latmusaut oratio in theatro & de-inde etjam in ccemeterioconcio de fanc_o Domino& venerabili Patre SanctoEpifcopo Hemmingo habe«>buntur.

Item oratione flnka, adadum procedet archiepifco-pus, fub cujus initium, dumcantica agnus Dci & fan-étus canuntur, panis Eucha-riftici plagulas integrx,dimi-diae & fruftradm fcifke im-mifta* foliis florum cxruleis,puniceis, viridibus,flavis 8calbis, eisque fingulis abfquecaulibus, nee non ignes in-ter aves vivas parvas & ma*gnas e lacunan__contkHia :pejT

m ) v. c malt wtlin ftylcker och illd;bland leffande fogla fmooch f-ore, duffor iårpafteg-lizar, fpirwor och andrefmo fijncker the far kringhom alt Kirkian hiit ochtith och waffrar. Thår wiiwål ij fpån blomftr til , ochen iij wthan öfflathin, the,wilia och wara wed thenmottan och thr ibland o-rodh rwndh och afflonghalffwe måft thy the fiwn-ka fnaralth nidh når the å-reheleoch affgolffwit widhwar pelare gjöres perfu-mi, mzrokelfe och mirramfa then ena mother thet an-dra , mellom hwalfwit ochKirkep-olffuit år tw höll pahwalffwit och kallas ge-nom them bodhe.Itm fma bolla afLinblor,

flor fom en walnöt ochtherinnej nötfkalmedpol-wcr kaflas nidh mz eldhthet tyckes bland andrafom liwngeldh.

dejicientur, Columba., at-'tagenes, cardueles, pafieresali_eque avicula. per tem-plum quoquoverfum errare& ufque quaque voikareconfpicientu.. Ad hoc certevobis. opus eft duobus mo-dris florum forte tribus präs-ter panem confecratum,cujus non minor adelfe de-bet copia, vt __ panis obeli-tis, rotundi, oblongi, maxi-me dimidiati, quoniam fru-fira integra cidffime dela-buntur. In pavirnento adbafin cujusvis columna.fiet fuflitus ex thure _,myrrha; ita ut fumus exoppofitis locis profec_us inalto co.at. In fornice duoerunt foramlha, &per utrum-que projeclio fiet,

Item": Parvi qnoque ad-erunt globuli ex lino & ku-pa confedi inftar juglan-dura tantumque pulverisin quolibet, quantum ca-pere poteft dimidium pu-taminis nucei. Efi' cumighe dejecki fpeciem fulgu-n-sprabent foea»

m 5 '-'§ c ii'Itm wapnen bodhe fma

och itore wilia wara eneV ellr VIC fkal thet rackaalleftads omkringh bodheiKirkien Kirkiegordenka-llas i grab och alla hrrahrberghe och bortgiffuas.

Item : Infignibusmajoribus& minoribus opus eft quin-gentis aut fexcentis, alio-quin vix per omnia localuffe-turis, quippe qu_e intempio, ccemeterio & hofpi-tiis omnium Optimatumfuipendentur, in fepulcrumconjicientur, & muneri dernique dabuntur.Item: OfHcio finko, mis-

faperacTa, & benedicTione fa-cTacantetur: De te.VirgoMa-ria.Salve velaliaquacdamcan-tilena,prout foiemnitas dietpoftulaverit; poft pro über-te annonas: Dc-nine Rex;tum pro pace Se gratia:Dapacemj& poftremo pro a-nimabus omnium Chriilia-norum & pauperibus: Cle-mentiflime &c.

ItmOfficioSnito och mes-fanår wthe och wålftguelfeår giord fom fiwngz affjomfrw marie fom dagentha tilfiger Salve ellr an-nadh &c.thr naft for torff-telig wcderlek DomineRex thr nåfl for frijd ochnadhe dapacem ochyteritefor allakriftna fiåla och e-lendha clementiffime &c.

Hifce omnlbus peradts,domum fe recipere & per-nam,cui fuerit, avide gufta-re, bonamque cerevlfiamFennicara bibere, me judi-ce, erit convenientitTunum.Ante enkn quam fingularlte funt perada hora pri-ma certe aderk; nara PapaRoma; officium incipit ra-ter XII Se XHl,necidabfol-

\ vitue

Tha alt thetta år fkeet årbåft ga hem och fcacka i{kinckan ho hona haffueroch drijeka goth Finft 661(K) thet bliffuer wål kloc-kan widh eth for alt år w-the thy paffwen beginnerpa officium irom imellomXII och XIIIoch år.ejj w-

P

ii ) so ' c mtheforimellomXVllJ ochXlXfO-Itm forarbedes mz alle

the i fladhen boo ath allegathwr åro rene wthan al-la dyngio, löffwadhe medgrås ftrödde och imellanall hus pa gatwner blom-fira krantzar fa och hen-giandelöffqwiltahwarfomhan wil göra fig fielff hedroch then hålge hrra hålgebifoop hemmingh, tokinhögtijd fkeer aldrig mer itheras och wora dagar fomnw leffua thet år wthantwekan hothen helge her-ran gör hedr her i wårdenhan hedrar wether honomi hijmmerike, wthantwekan.Itm wnder moltijd fkal

låfas til bordh then hålgahrrans leffwerneochmira-cla for alle tha nårftaddaåre och theslikes perfumjthen kofleligafle holladzöwer all maltijdhen ochthet fkal wTara en aff pre-

vitur priusquam inter XVIII& XIX.Item : Omnes, qui in urbe

habitant, pramonendi funt,ut plateas expurgandas, fikmo evacuandas, easderaquefrondibus exornandas &herbis confpergendas cu-rent; ut inter omnes do-mos, quae plateis adjacent,ferta florida 6c rami fron-dei fufpendantur; proutquisque fibiipfi & fando Do-mino, fanclo Epifcopo Hem-mingo, honorem haberevo»luerit. Ejusmodi feftuin ve-ftris & noftris qui jam vi»vimus, diebus procul du-bio non redibit: Et qui inhoc mundo fandumDomi-num honore adfecerit, is inccelo viciffim ab eo certehonorabitur.Item: Inter prandendum^

vita & miracula fandi Do-mini omnibus, qui pra:ftofunt, pro menfa legentur, &quoad duraverit prandium,thus praftantiffimum ado-lebitur. Anagnoftes eritunus ex Praslatis Ecclefix,vel minimum Canonicus,

&

KS > -ftx c iilatis eeclefie elir ad mini-mum canonicus och forhonom tw brinnandeblofs medhan han lås tilbordz.Itmmongblosfi wilie haff-ue for then verdugfte hrreoch fadr erkebifpenmztheandre verdughe fader ltori edr fkön.Itm for mijn herre rijch-

fens forftandr och meneridderfkapethoofhansher-redömme fittia om hankommer år och i edr fkön.Itm XII par unge före

karla hwarthere en fläka ihand om iij alna formoladfom fkule holla hvar i an-nars ftakes ande och imel-lom thöm gor facramentetoch fkrinit, min hrre ochmene rodhet atingen trän-ger in oppa thöm.

Itm Verdughe fådr ochhrrar thet år opkaftat i engod ackth, omi thr aff be-

Da

& ante euro, dum lege.it.dua; faces ardebunt.

Item: Quot faces coramReverendiffimo Domino acPatre Archiepifcopo, cete-risque venerabilibus Patri-bus adhibenda. fint, res eritveftri arbkrii.

Quot itidem faces coramDomino meo RegniAdmini-ftratore,fi advenerk& nobili-bus Viris , qui ilii adfident,po-ni oporteat, vos ipfi judicetisItem : Duodecim paria

robuftorum juvenum , quo-rum qnisque fuftem trescubitos longum Se pidummanu geret, & finguli ex-tremum fuftis, quem por-tat alter tenebunt. Interhos Dommus meus cete-rique Senatores Sacramen-tum & Scrinium circumfe-rent, ne quid violentiae apiebe co.mmitatur.Venerabiles Patres ac Do-

mini! hac ipfa bono ani-mo funt prafcripta, ut oc-cafio Vobis detur perpen-a den-

m C *a ( Iifinne huru then helig hog-tidhen tilgå (kall,hon fkeeri edhr tidr och aldrig mermedan i liffwijac veth in-ghen tingh' edher kan merfelas ån lamporna, Itmomi haffwi icke malara i edhrbyy holler bod til refflaellerhiithtil itockholm, hårår en gansfJ_ofte_ig hoff-fnickare thn beftåller mzborgmåftaren hrr Erichjensfonjachwil gierna gö-ra, hnus gaddh.

dendi, quomodo fef_u.nhoc folemnefitcelebrandum-.Fiet hoc veflra .etate, nonrediturum, quoad vixeritis.Nihil quidem, ut ego opi-nor,vobis deerit pr_eter lam-padas; forte non haberis pi-c.orem in veflra urbe, ar-ceffatis igitur talem artifi-cem vel Revalia vel Hol«mia. Eft nobis faber lig-narius aulicus idemque pr_e-itantiffimus, quem per Con-fulem Dn. Ericum Johan-nis ad vos arceffendum cu-jreds. Egoautem vobisluben:dffimus inferviam.j Hem-mingus Gadd.

(a) Sicut tota Curise Papalis Politica fuperftitione nititur, & ad lucntrncft compofitn; ita etjam varia admodum fimt Pontificum Roma-norum inventa, ad emungenda» tarn a vivis quam pro demortuis,ingentes pecuniarum funiuias. Quamobrem inter alia difrin.fiionem fecerumt inter Beatincationens & canonizationem, qua-rum diflferentia. ut funpliciter dicaznup, in co potiffimum confifte.bat, quod Beatificatio praecederet, minoris conftaret, & pauciori-bus abfolveretur cereraoniis, quara Canonizatio» Temporis au-tem intervallum, inter utrumque aåum intercedens,inferviit explo-ran dis meritis illius, qui in Canonem Sanöorum adoptarefur.

(-J)BONAVENTURAantequatafacro ordini initiatus fuit, diöusJohan.nes Fidaufius, natus An. 1224, 0b prxftantiilimas in docendo dotesDofitor Scraphicus nuncupattis. Erat ex Ordine Francifcanorunieitjws Generalis An. izs6 fa&us eft. Pontifex Gregorius X ipiu:nAn. I*7l Cardinalem & Epifcopusn AJbcnicm conftituit. Mortuu»Aö, 1274. & a Pontifke Romano Sixto IV in Canonetn Sanflo-nuia rélätUj, Vana a fe coa/ignata fcripta sdiquit.

(c) I»~

Si "i- 'H ( It(_■) LfEOPOLBU S filiu. Marebtorus Auftriaci Leopoldi Pukri. Celebrls fult

tam pf.pter res in bellis fortiter geftas, tum imprimis quod in-ilgne Monafteriura «mdidf-rft Ncoburgi prope Vicnnam in grau-asn primo Mot.ach._r_m Seculariiim, fed ctim eorum vita parunieiTet probata, bis .übftituit Monachos ex örciine Auguftini, Qjrod iii-Aitutt__ PontificJ adeo pfecuit, ut Leopoldum appellaverit Filiu?»S. Pc.ri, Aliud adhuc Monaftcrium deinceps exitruendum euravif»Dcceillt An. lijö & demum An, 14.5 in numerim. San&orumrelatus,

(d) l"de ab sntiquiffimis retro temporibus ufu receptum fuit, in fefti.folemnibus cereasaccendere & circmnferre candelas, Unde ISIQDO-RUS: Acolutbi Grsece, Latine Ceroferarii dicuntur a deportandiscereis, quandoEvangelium kgendum eft,aut Sacrificium conferen-dum) tunc enim accenduntur luminaria ab eis & deportantur.Cerea. autem non folutu ad ppmpam funt,adhibit_, fed pecuiia-ris' adeo vis ipfis inefle credebatur fuperftitiofis te_.porib.is, ut in.quibuscunque locis accenfa. effent, difcederet Diabolus & contre-mifceret cum omnibus. fuis miniftris. Quod vero inftitutum falferidet etjam SENECA, cujus iftbocfcitum eft effatum; aceendere ali-quem lucernas Sabbathis, prohibemus, quoniam nee luxnine Dii c*gent, & ne homines quidem deleétantur fuligine.

(.) Hoc vocabulum videtur fynonymicum cum dryg, quod fignificatkominem gravem, quires ludrkas in rebus feriis c. taks in quibustvoluntaria regnat confufio minime ferre poteft, quales Galli ap-pellant Les arnes Roides. Tales e.jamnum funt Fenni noftri, quiab ipfa natura ad gravitatem formati effe videntur.

(/) Qyid fi°i vent -orrupta vox Candutcms, aut quomodo ipfa legidebeat, alii- difpickndum relinquimus.

{g]) Heic non diffimulat Auflor, dum ad fuss fidei confortes fcribit,quod in exercitio Religionis Romano-Cathololka. faepe adiubcan-tur ingeniofa quaedam artificia & quaii praeftigia, ad fafcinandosfimplicis pkbeculae" animos..

(fl) Offertorium erat initiuiu mirße fideliumj nam non fingulis Ikiturtifuit dona pfferre, Hinc exConeilii Carthaginienfis IV Canone 03non litigantibus, immo nulli pcenitenti, nulli energumeno vel ob-feffo, nulli catechumeno offerre o.im licitum fuit, fed hi c. iftidifcedere a templo omnes debebant, antequam offe-rretur»

(*") Skut veteri xvo Romani habebantur omnium pop-ilorum praflan-tiffimi; ita etjam lisigua' eorum ptitabatur aptiflima ad DEUM cc-kbrandmn. Qiiare etjam ea_em, veluti Sacra, in Sacris Svccanisdiv fuit adhibitßi guamvis vix Clerici nedum Laki intelligerent ÄDå q*id

m ) 24 -( mquid blatterarent, immo Majores noftri circa Reformationem «-