Дисперзија на светлинаДисперзија на светлина ии

боја на телатабоја на телата

ИзработилеИзработиле::Сашо МегленовскиСашо МегленовскиВесна КарчевскаВесна КарчевскаЦветан ПетрескиЦветан ПетрескиБлагоја МицескиБлагоја Мицески

Дисперзија на светлинатаДисперзија на светлината

• Зависноста на индексот на прекршување Зависноста на индексот на прекршување на светлината од нејзината боја (нејзината на светлината од нејзината боја (нејзината бранова должина ) се викабранова должина ) се вика дисперзија на дисперзија на светлинатасветлината..

• Поради дисперзија на светлината низ Поради дисперзија на светлината низ атмосферата и прекршување на светлината атмосферата и прекршување на светлината под различен агол и секојдневната промена под различен агол и секојдневната промена на положбата на Земјата во однос на на положбата на Земјата во однос на СонцетоСонцето на изгрејсонце има плав ефект, а на изгрејсонце има плав ефект, а кога сонцето заоѓа небото има портокалово кога сонцето заоѓа небото има портокалово –црвена нијанса–црвена нијанса..

• При премин воздух - стакло При премин воздух - стакло најголема промена на брзината најголема промена на брзината настанува кај виолетовата светлина, настанува кај виолетовата светлина, бидејќи таа има најголем индекс на бидејќи таа има најголем индекс на прекршување и кратка бранова прекршување и кратка бранова должинадолжина..

•ВиножитотоВиножитото е појава на е појава на континуиран природен спектарконтинуиран природен спектар. .

Тоа истотака е Тоа истотака е оптички и оптички и метеоролошки феномен кој метеоролошки феномен кој предизвикува светлинскиот предизвикува светлинскиот спектар од сончевите зраци да се спектар од сончевите зраци да се појави на небото поради појави на небото поради прекршување на светлината низ прекршување на светлината низ ситни капки вода во атмосферата. ситни капки вода во атмосферата. Прекршувањето предизвикува Прекршувањето предизвикува создавање на повеќебоен свод на создавање на повеќебоен свод на небото, со црвената боја најгоре, а небото, со црвената боја најгоре, а виолетовата најдолу. Виножитото виолетовата најдолу. Виножитото обично се појавува после дожд. обично се појавува после дожд.

Боја на телатаБоја на телата• TTаа зависи од тоа кои фрекфенции од аа зависи од тоа кои фрекфенции од

спектарот на белата светлина тие ќе спектарот на белата светлина тие ќе рефлектираатрефлектираат..

• БојаБоја е визуелна перцептивна способност на  е визуелна перцептивна способност на луѓето спрема категориите луѓето спрема категориите наречени наречени црвеноцрвено, , жолтожолто, , синосино и други. Бојата  и други. Бојата е резултат на интеракцијата на светлосниот е резултат на интеракцијата на светлосниот спектар со светлосните рецептори во окото. спектар со светлосните рецептори во окото. Категориите на боите и физичките Категориите на боите и физичките спецификации на бојата исто така се поврзани спецификации на бојата исто така се поврзани со предметите, материјалите, изворите на со предметите, материјалите, изворите на светлина и така натаму, пред се од аспект на светлина и така натаму, пред се од аспект на нивните физички својства како што се нивните физички својства како што се абсорпцијата (впивање), рефлексијата абсорпцијата (впивање), рефлексијата (одбивање) или емитувањето (зрачење) на (одбивање) или емитувањето (зрачење) на светлината. светлината.

• Обојувањето на објектот зависи, како од Обојувањето на објектот зависи, како од неговите и физичките особини на неговите и физичките особини на светлосниот спектар, така и од светлосниот спектар, така и од перцепционата способност на набљудувачот.перцепционата способност на набљудувачот.

• Од физички аспект, површината врз која Од физички аспект, површината врз која паѓа светлината може истата да ја паѓа светлината може истата да ја апсорбира или рефлектира, што зависи од апсорбира или рефлектира, што зависи од спектарот на упадната и на рефлектираната спектарот на упадната и на рефлектираната светлина, како и од изворот на светлина и од светлина, како и од изворот на светлина и од аголот на набљудување. Како и да е, аголот на набљудување. Како и да е, перцепцијата на објектот не зависи само од перцепцијата на објектот не зависи само од рефлектираниот спектар, туку и од рефлектираниот спектар, туку и од множество на други зависности, како што е множество на други зависности, како што е на пр. тенденцијата на бојата да биде на пр. тенденцијата на бојата да биде постојана, или релативно независна од постојана, или релативно независна од светлосниот спектар, аголот на светлосниот спектар, аголот на набљудување и др. Овој ефект е познат како набљудување и др. Овој ефект е познат како постојаност на обојувањето .постојаност на обојувањето .

• Светлината која паѓа на непрозирна површина, Светлината која паѓа на непрозирна површина, или се рефлектира спекуларно (ефект на или се рефлектира спекуларно (ефект на огледало), се растура со дифузно огледало), се растура со дифузно распространување, се апсорбира или настанува распространување, се апсорбира или настанува комбинација од претходно споменатите ефекти;комбинација од претходно споменатите ефекти;

• Непрозирните површини кои не ја рефлектираат Непрозирните површини кои не ја рефлектираат светлината спекуларно (имаат груби, нерамни светлината спекуларно (имаат груби, нерамни површини), обоени се во зависност од тоа кои површини), обоени се во зависност од тоа кои бранови должини повеќе ги растураат, а додека бранови должини повеќе ги растураат, а додека светлината која не се рефлектира, се апсорбира. светлината која не се рефлектира, се апсорбира. Доколку објектот ја одбива целата светлина, Доколку објектот ја одбива целата светлина, тогаш има бела боја, а доколку ја апсорбита цела тогаш има бела боја, а доколку ја апсорбита цела светлина, во тој случај има црна боја;светлина, во тој случај има црна боја;

• Непрозирните објекти кои различно ја Непрозирните објекти кои различно ја рефлектираат упадната светлина со различна рефлектираат упадната светлина со различна бранова должина, имаат изглед на огледала бранова должина, имаат изглед на огледала прошарени со бои формирани заради различната прошарени со бои формирани заради различната рефлексиона моќ на објектот. Објектот кој рефлексиона моќ на објектот. Објектот кој рефлектира мал дел од упадната светлина, а рефлектира мал дел од упадната светлина, а остатокот го апсорбира може да изгледа како црн, остатокот го апсорбира може да изгледа како црн, но и да има минимална рефлексиона способност но и да има минимална рефлексиона способност (пр. црн објект обложен со слој од лак);(пр. црн објект обложен со слој од лак);

• Објектите кои пренесуваат светлина се Објектите кои пренесуваат светлина се или делумно проѕирни (ја растураат или делумно проѕирни (ја растураат емитираната светлина), или емитираната светлина), или транспарентни. Доколку со различен транспарентни. Доколку со различен интензитет ја апсорбираат или интензитет ја апсорбираат или рефлектираат светлината составена од рефлектираат светлината составена од голем број на различни бранови должини голем број на различни бранови должини изгледаат како прошарени со оние бои кои изгледаат како прошарени со оние бои кои ги апсорбирале;ги апсорбирале;

• Објектите може да емитираат светлина Објектите може да емитираат светлина која самите ја создаваат, подобро отколку која самите ја создаваат, подобро отколку само да ја рефлектираат или пренесуваат. само да ја рефлектираат или пренесуваат. Тие можат да го прават тоа заради Тие можат да го прават тоа заради нивната поголема температура (во тој нивната поголема температура (во тој случај се вели дека се усвитени), како случај се вели дека се усвитени), како резултат на некоја хемиска реакција резултат на некоја хемиска реакција (хемолуминисцентни) или заради некои (хемолуминисцентни) или заради некои други причини.други причини.