disa veҪori teknologjike nË impiantin e trajtimit tË...
TRANSCRIPT
DISA VEҪORI TEKNOLOGJIKE NË IMPIANTIN E TRAJTIMIT TË UJËRAVE
TË NDOTURA DURRËS
Tania Floqi1, Joli Liço2 , Holta Prifti3 1Departamenti i Inxhinierisë së Mjedisit, Universiteti Politeknik i Tiranës
2Departamenti i Mjedisit, Fushë-Krujë Cement Factory 3Ministria e Mjedisit
1 - 3 Nёntor 2017, Prishtinё, Kosovё
Qëllimi i punimit
Studimi i përparësive të impiantit të trajtimit të ujërave të ndotura, me synim:
• rritjen e shkallës së pastrimit të ujërave të ndotura
• përdorimin e mbetjes (llum aktiv) për përftimin e energjise elektrike për nevojat e impiantit
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Impianti i Trajtimit të Ujerave të Ndotura Durrës (ITUND)
• ITUND ndodhet në zonën e Porto Romanos 2 km larg qendrës së qytetit.
• Trajton ujërat e ndotura të kanalizimeve të Bashkisë Durres si edhe të fshatrave Arapaj, Shen Vlash, Shkallnur, Rashbull, Bisht Pallë.
• Prurja mesatare 700 l/s
minimale 111 l/s
• Popullsia në vitin 2022 – rreth 250.000 banorë
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
ITUND aplikon teknologjitë më të avancuara
Për trajtimin e ujërave të ndotura:
Teknologjia e trajtimit konvencional me llum aktiv biologjik, me ajrim të zgjatur, që pasohet nga trajtim terciar i lagunave me filtër dhe bimësi.
Për trajtimin e llumit aktiv biologjik:
Teknologjia e fermentimit anaerob për prodhimin e biogazit si burim energjie.
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Pamje nga ITUND
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
ITUND - Linjat kryesore të funksionimit
Linja e trajtimit të ujit të ndotur
• Linja e paratrajtimit
• Trajtimi sekondar
• Trajtimi terciar
Linja e trajtimit të llumit
• Trashimi i llumit
• Fermentuesi anaerob
• Shtretërit e tharjes së llumit
Linja e përftimit të biogazit
• Grumbullimi i biogazit
• Njësia e desulfurimit
• Njësia e prodhimit të energjisë elektrike
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Linja e trajtimit të ujërave
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Baza e impiantit të trajtimit është procesi me llum aktiv biologjik, që trajton ujërat e ndotura urbane dhe ujërat industriale, duke përdorur ajër dhe llum aktiv biologjik me bakterie dhe protozoarë në rezervuarin e ajrimit.
Uji i përzier me llum aktiv biologjik shkarkohet në 2 dekantuesit sekondar ku ndahet uji i trajtuar nga llumi aktiv biologjik.
Një pjesë e llumit riciklohet, pjesa tjetër është llum aktiv i mbetur që largohet për trajtim anaerob.
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Skema e procesit me llumit aktiv
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Parametrat e projektimit dhe kontrollit te llumit aktiv biologjik
Për mirëmbajtjen e organizmave të gjalla nevojitet një mjedis i përshtatshëm që monitorohet.
Parametrat
• Koha e ajrimit
• Koha e dekantimit
• Shkalla e riciklimit
• Lëndë të Ngurta në Pezulli
• Vëllimi i llumit të dekantuar
• Koha e qëndrimit të llumit
• Oksigjeni i tretur
• pH
• Popullata e organizmave
Ajrim i zgjatur
• 24 (orë)
• 2 – 4 (orë)
• 25 – 100 (%)
• 2000 – 6000 (mg/l)
• 400 – 700 (ml/l)
• 20 – 30 (ditë)
• 1 – 3 (mg/l)
• 6.5 – 9
• Indikatorë biologjik
Skema e rezervuarit të ajrimit dhe dekantuesve sekondarë
1. Rezervuari i ajrimit me 4 linja (dimensione 44.00 x 16.1 x 4.5 m) 2. Dhoma e kompresorëve 3. Dekantuesit sekondarë 4. Dhoma e ndarjes së prurjes 5. Stacioni i pompimit të llumit që riciklohet
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Cilësia e ujërave para dhe pas trajtimit
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Linja e trajtimit të llumit aktiv
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Fermentuesit anaerob
janë të pajisur me:
1. sistem të grumbullimit dhe filtrimit të biogazit
2. sistem të përzierjes së llumit 3. pajisje për largimin e llumit
4. pajisje sigurie 5. stacion pompimi për largimin e llumit të fermentuar tek shtretërit
e tharjes
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Fermentimi anaerob dhe fazat e tij
Faza e parë:
• Hidroliza
•Acidogjeneza
Faza e dytë: •Acetogjeneza
Faza e tretë: •Metanogjeneza
Substanca organike (proteina, sheqerna, yndyrna)
76%
Alkoole, Acide organike 4% 20%
24%
H2CO2 Acetate
52%
28% 72%
CH4 , CO2
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Skema e procesit të fermentimit
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Parametrat e procesit të prodhimit të biogazit
• 4 – 8 % Mbetja e thatë
• 6.8 -7.2 pH
• 32 – 37 ˚C Temperatura
• 30 – 60 ditë Koha e qëndrimit të llumit
• 60 – 72% CH4 i prodhuar
• 40 – 60% Zvogëlimi i mbetjeve
volatile
• 40 – 60% Zvogëlimi i lagështisë
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Linja e Biogazit
Pjesët përbërëse të kësaj linje:
Depozita e gazit biologjik me duosferë
Njësia e desulfurimit
Gjeneratori me gaz dhe naftë
Kaldaja
Djegësi i gazit
Stacioni i pompave të qarkullimit të llumit
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Grumbulluesi i biogazit në ITUND
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Grafiku i prodhimit të biogazit nga llumi aktiv i ITUND në laborator
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600 650 700 750 800
Run time (H)
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Karakteristikat dhe mundësitë e përdorimit të llumit pas fermentimit
• Llumi aktiv biologjik nga mbetje kthehet në burim alternativ energjie.
• Llumi pas trajtimit biologjik, është i stabilizuar, i sigurt nga pikëpamja sanitare dhe mund të përdoret si pleh organik në bujqësi.
• Llumi është lehtësisht i dehidratueshëm dhe përmban 25 - 40% më pak lagështi nga llumi para fermentimit.
• Vëllimi i lëndës së thatë reduktohet deri në 50%
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
Biogazi, burim alternativ energjie
• Prodhon energji elektrike me cmim më të ulët se rrjeti.
• 1mᶟ metan ka një përmbajtje të energjisë rreth 10kWh
• Mbron pajisjet nga luhatjet e tensionit duke i furnizuar me energji
• Përdorimi si karburant në shumë makineri,mikroturbina,
etj. për të gjeneruar energji dhe nxehtësi.
• Energjia elektrike mund të mbulojë të gjithë ose një pjesë të nevojës për energji të ITUND
• Energjia termike mund të përdoret për ngrohje.
• Prodhimi i biogazit nga llumi aktiv mbron mjedisin nga gazet e efektit serë.
KONFERENCA DHE EKSPOZITA E PERBASHKET BALLKANIKE 1-3 Nentor 2017 Prishtine, KOSOVE
FALEMINDERIT