diŞ tİcaret İŞlemlerİ muhasebesİ

DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ

MUHASEBESİ

Yaser GURSOY

DIŞ TİCARET:DIŞ TİCARET:

Dış ticaret, bağımsız ülkeler Dış ticaret, bağımsız ülkeler arasında gerçekleştirilen mal ve arasında gerçekleştirilen mal ve hizmet ticaretinin tümüdür. hizmet ticaretinin tümüdür.

Dış ticaret, ithalat ve ihracat Dış ticaret, ithalat ve ihracat hareketlerinin toplamından hareketlerinin toplamından oluşmaktadır.oluşmaktadır.

Yaser GURSOY

TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET

Cumhuriyetin Cumhuriyetin kurulduğu yıl 51 kurulduğu yıl 51 milyonmilyon dolar olan ihracat, 2011 dolar olan ihracat, 2011 yılı sonunda yılı sonunda 135 milyar135 milyar dolara dolara (FOB), ithalatımız da 1923 (FOB), ithalatımız da 1923 yılında yılında 87 milyon 87 milyon dolar dolar seviyesinden 2011 yılında seviyesinden 2011 yılında 241 241 milyar (CIF) milyar (CIF) dolarlık hacme dolarlık hacme ulaşmıştır. ulaşmıştır.

Yaser GURSOY

DIŞ TİCARETTEDIŞ TİCARETTE

BELGELER BELGELER

Yaser GURSOY

B E L G E L E R *örneklerB E L G E L E R *örnekler -Proforma-Proforma fatura fatura-İhracat Faturası -İhracat Faturası -Navlun Faturası-Navlun Faturası, taşıma faturası, taşıma faturası--Çeki ListesiÇeki Listesi –ağırlık ve hacim bilgi listesi –ağırlık ve hacim bilgi listesi-İhraç Ka-İhraç Kaydıyla Satış Faturasıydıyla Satış Faturası-A.TR belgesi, serbest dolşım belgesi- AB-A.TR belgesi, serbest dolşım belgesi- AB- Menşe Şahadetnamesi, - üretim orijin belgesi- Menşe Şahadetnamesi, - üretim orijin belgesi-Konşimento-Konşimento, tasıyıcı tarafından düzenlenen teslim taahhüdünü de içern , tasıyıcı tarafından düzenlenen teslim taahhüdünü de içern belge (Kara-Deniz-Havayolu konşimentosu)belge (Kara-Deniz-Havayolu konşimentosu)

Ordino, Ordino, - - Konşimentoda yazılı malların kısım kısım çekilebilmesini Konşimentoda yazılı malların kısım kısım çekilebilmesini temin etmek üzere hazırlanan emir veya talimattır. temin etmek üzere hazırlanan emir veya talimattır. ((kaptana ya da kaptana ya da nakliyeciye hitaben emir mektubu) nakliyeciye hitaben emir mektubu) Gümrük Beyannamesi Gümrük Beyannamesi İİhracatçı tarafından; yurtdışına ihraç edilmek hracatçı tarafından; yurtdışına ihraç edilmek üzere gümrüğe getirilen malların muayenesi için düzenlenen belgedir.üzere gümrüğe getirilen malların muayenesi için düzenlenen belgedir.

Yaser GURSOY

DIŞ TİCARETTE DIŞ TİCARETTE

ÖDEME ÖDEME

ŞEKİLLERİŞEKİLLERİ

Yaser GURSOY

ÖDEME ŞEKİLLERİ ÖDEME ŞEKİLLERİ Peşin Ödeme, Peşin Ödeme,

Mal Mukabili Ödeme,Mal Mukabili Ödeme,

Vesaik Mukabili Ödeme, Vesaik Mukabili Ödeme,

Akreditifli Ödeme, Akreditifli Ödeme,

Kabul Kredili Ödeme, Kabul Kredili Ödeme,

Vesaik Mukabili Kab. Krd. – Poliçe, Vesaik Mukabili Kab. Krd. – Poliçe,

Konsinye Satış Şekli Ödeme, Konsinye Satış Şekli Ödeme,

Prefinansman Şeklinde Ödeme, Prefinansman Şeklinde Ödeme,

Açık Hesap Ödeme, Açık Hesap Ödeme,

Yaser GURSOY

PEŞİN ÖDEME PEŞİN ÖDEME Peşin ödeme şeklinde aşağıdaki süreç izlenir;Peşin ödeme şeklinde aşağıdaki süreç izlenir;

İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşme yapılır. İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşme yapılır.

İthalatçı kendi bankasına, ihracat bedelinin İthalatçı kendi bankasına, ihracat bedelinin ihracatçının bankasına havale talimatını verir, ihracatçının bankasına havale talimatını verir,

İthalatçının bankası ihracat bedelini ihracatçı İthalatçının bankası ihracat bedelini ihracatçı bankasına havale eder,bankasına havale eder,

İhracatçının bankası da bu bedeli ihracatçının İhracatçının bankası da bu bedeli ihracatçının hesabına transfer eder.hesabına transfer eder.

İhracatçı malları ithalatçı firmaya gönderilmek üzere İhracatçı malları ithalatçı firmaya gönderilmek üzere gümrük idaresine sevk eder, gümrük idaresine sevk eder,

İthalatçı firma ilgili peşin ödeme beyanı ile malları İthalatçı firma ilgili peşin ödeme beyanı ile malları gümrükten çeker.gümrükten çeker.

Yaser GURSOY

MAL MUKABİLİ ÖDEME MAL MUKABİLİ ÖDEME M. Mukabili ödeme şeklinde aşağıdaki süreç izlenir; M. Mukabili ödeme şeklinde aşağıdaki süreç izlenir; İthalatçı ile ihracatçı arasında İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşmesözleşme yapılır. yapılır.İhracatçı, malı ithalatçı firma ülkesine gönderilmek İhracatçı, malı ithalatçı firma ülkesine gönderilmek üzere gümrük idaresine sevk eder.üzere gümrük idaresine sevk eder.İhracatçı, ihracata konu olan İhracatçı, ihracata konu olan malın belgelerinimalın belgelerini kendi kendi bankası aracılığı ile ithalatçı firmaya gönderir. bankası aracılığı ile ithalatçı firmaya gönderir. İthalatçı firma malı gümrükten çeker.İthalatçı firma malı gümrükten çeker.İthalatçı firma kendi bankasına mal bedelini öder,İthalatçı firma kendi bankasına mal bedelini öder,İthalatçı bankası, ihracat bedelini ihracatçının İthalatçı bankası, ihracat bedelini ihracatçının bankasına transfer eder, bankasına transfer eder, İhracatçının bankası ihracat bedelini ihracatçı firma İhracatçının bankası ihracat bedelini ihracatçı firma hesabına kaydeder. hesabına kaydeder.

Yaser GURSOY

VESAİK MUKABİLİ ÖDEME VESAİK MUKABİLİ ÖDEME İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşme yapılır.İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşme yapılır.

İhracatçı, malları ithalatçı gümrüğüne sevk İhracatçı, malları ithalatçı gümrüğüne sevk eder. eder.

Belgeler, ihracatçı firmanın bankası aracılığı ile Belgeler, ihracatçı firmanın bankası aracılığı ile veya doğrudan ithalatçı firmaya gönderilir. veya doğrudan ithalatçı firmaya gönderilir.

İthalatçı kendi bankasına mal bedelini öder, İthalatçı kendi bankasına mal bedelini öder,

Mal bedeli ihracatçının bankasına havale edilir, Mal bedeli ihracatçının bankasına havale edilir,

Mal bedelini ihracatçı hesabına kayıt edilir, Mal bedelini ihracatçı hesabına kayıt edilir,

İthalatçı firma teslim aldığı ödeme belgeleri İthalatçı firma teslim aldığı ödeme belgeleri karşılığında, malları gümrükten çeker.karşılığında, malları gümrükten çeker.

AKREDİTİFLİ ÖDEME AKREDİTİFLİ ÖDEME İhracatçı firma ile ithalatçı arasında sözleşme yapılır,İhracatçı firma ile ithalatçı arasında sözleşme yapılır,İthalatçı firma bankasından ihracatçı firma lehine bir İthalatçı firma bankasından ihracatçı firma lehine bir akreditif açmasını ister,akreditif açmasını ister,İthalatçı bankası, akreditifi ihracatçı firmanın İthalatçı bankası, akreditifi ihracatçı firmanın bankasına bildirir,bankasına bildirir,İhr.bankası, akreditifin açıldığını ihracatçıya bildirir,İhr.bankası, akreditifin açıldığını ihracatçıya bildirir,İhracatçı, malları, gümrüğe sevk eder,İhracatçı, malları, gümrüğe sevk eder,İhracatçı sevk belgelerini kendi bankasına verir, İhracatçı sevk belgelerini kendi bankasına verir, İhracatçı, ihracat mal bedelini kendi bankasından alır, İhracatçı, ihracat mal bedelini kendi bankasından alır, İhr. bankası, belgeleri ithalatçı bankasına gönderir,İhr. bankası, belgeleri ithalatçı bankasına gönderir,İthalatçı firmanın bankası mal bedelini tahsil eder,İthalatçı firmanın bankası mal bedelini tahsil eder,İthalatçı firma bankası, ihracatçı firmadan gelen İthalatçı firma bankası, ihracatçı firmadan gelen belgeleri ithalatçı firmaya teslim eder,belgeleri ithalatçı firmaya teslim eder,İthalatçı firma malı gümrükten çeker.İthalatçı firma malı gümrükten çeker.

KABUL KREDİLİ ÖDEME KABUL KREDİLİ ÖDEME Sözleşmede ödemenin belli bir vâdeyi içeren poliçenin Sözleşmede ödemenin belli bir vâdeyi içeren poliçenin kabulü ile geçerli olacağı karara bağlanır.kabulü ile geçerli olacağı karara bağlanır.İhracatçı, malları gümrüğe sevk eder, İhracatçı, malları gümrüğe sevk eder, İhracatçı, belgeleri ve poliçeyi bankasına teslim eder. İhracatçı, belgeleri ve poliçeyi bankasına teslim eder. PoliçePoliçe ithalatçı firmanın mal bedelini ihracatçı firmaya ithalatçı firmanın mal bedelini ihracatçı firmaya ödenmesi için ödenmesi için bir ödeme teminatıdırbir ödeme teminatıdır. . İthalatçı bankası belgelerin ve poliçenin kendisine İthalatçı bankası belgelerin ve poliçenin kendisine ulaştığını ithalatçı firmaya bildirir. ulaştığını ithalatçı firmaya bildirir. İthalatçıİthalatçı poliçeyi kabul ederse poliçeyi kabul ederse poliçeyi imzalar. poliçeyi imzalar. İthalatçı bankası ise İthalatçı bankası ise "kabul edilmiştir"kabul edilmiştir" kaşesini vurur " kaşesini vurur ve vesaiki ithalatçıya teslim eder. ve vesaiki ithalatçıya teslim eder. İthalatçı, malları gümrükten çeker.İthalatçı, malları gümrükten çeker.İthalatçı bankası, İthalatçı bankası, kabul edilmişkabul edilmiş veya aval verilmiş veya aval verilmiş poliçeyi ihracatçı bankasına iade eder. poliçeyi ihracatçı bankasına iade eder.

Yaser GURSOY

KONSİNYE SATIŞ İLE ÖDEMEKONSİNYE SATIŞ İLE ÖDEMEKonsinye ihracat için, izin alınır. Konsinye ihracat için, izin alınır. İhracatçı, konsinyatör ve ithalatçı vardır. İhracatçı, konsinyatör ve ithalatçı vardır. Mallar sevk edilir. Mallar sevk edilir. (Sevk fiili ihracat değildir).(Sevk fiili ihracat değildir). Mallar konsinyatör firma gümrüğüne ulaşır. Mallar konsinyatör firma gümrüğüne ulaşır. Konsinyatör, mala alıcı bulur ve bu alıcıya yapılacak Konsinyatör, mala alıcı bulur ve bu alıcıya yapılacak satışı ihracatçı firmaya bildirir. İhracatçı, faturayı keser satışı ihracatçı firmaya bildirir. İhracatçı, faturayı keser ve konsinyatör firmaya gönderir. ve konsinyatör firmaya gönderir. İhracatçı faturanın bir örneğini ve diğer gerekli İhracatçı faturanın bir örneğini ve diğer gerekli belgeleri ihracatçı birliklerine ve aracı bankaya da belgeleri ihracatçı birliklerine ve aracı bankaya da gönderir. gönderir. Faturanın kesildiği tarih fiili ihracat tarihidir.Faturanın kesildiği tarih fiili ihracat tarihidir.

Yaser GURSOY

KONSİNYE SATİŞ İLE ÖDEMEKONSİNYE SATİŞ İLE ÖDEMESatışı yapılan mallarınSatışı yapılan malların;; bedellerinin tasarrufu bedellerinin tasarrufu serbesttir. serbesttir. Satılamayan mallar ise;Satılamayan mallar ise; Gümrük Mevzuatı Gümrük Mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekir. çerçevesinde yurda getirilmesi gerekir. Konsinye ihracat işlemi yapan firmalarca EDI ve Konsinye ihracat işlemi yapan firmalarca EDI ve BİLGE sisteminde konsinye ihracatlara ilişkin BİLGE sisteminde konsinye ihracatlara ilişkin beyanname tescil edildiğinde, beyanname tescil edildiğinde, "mal mukabili""mal mukabili" ödeme şeklinin işaretlenmesi ve ihracat ödeme şeklinin işaretlenmesi ve ihracat beyannamesinin beyannamesinin 44 no’lu sütununa 44 no’lu sütununa "Konsinye "Konsinye İhracattır"İhracattır" ibaresinin konulması suretiyle işlem ibaresinin konulması suretiyle işlem yapılması gerekmektedir.yapılması gerekmektedir.Güm. Gen. Müd. İhr. Rejim.02.11.2004 t. 30147 s. kararı. Güm. Gen. Müd. İhr. Rejim.02.11.2004 t. 30147 s. kararı.

Yaser GURSOY

AÇIK HESAP ÖDEME AÇIK HESAP ÖDEME Açık hesap ödeme de aşağıdaki süreç izlenir; Açık hesap ödeme de aşağıdaki süreç izlenir; İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşme yapılır. İthalatçı ile ihracatçı arasında sözleşme yapılır. Bu sözleşme ile vade üzerinde taraflar anlaşır.Bu sözleşme ile vade üzerinde taraflar anlaşır.İhracatçı firma malı ithalatçı firma ülkesine İhracatçı firma malı ithalatçı firma ülkesine gönderilmek üzere gümrük idaresine sevk eder.gönderilmek üzere gümrük idaresine sevk eder.İthalatçı firma malı gümrükten çeker.İthalatçı firma malı gümrükten çeker.İthalatçı firma vade sonunda kendi bankasına İthalatçı firma vade sonunda kendi bankasına mal bedelini öder.mal bedelini öder.İthalatçının bankası, bedeli ihracatçının İthalatçının bankası, bedeli ihracatçının bankasına transfer eder.bankasına transfer eder.İhracatçının bankası ihracat bedelini, ihracatçı İhracatçının bankası ihracat bedelini, ihracatçı firmaya öder.firmaya öder. Yaser GURSOY

ALICI FİRMA ALICI FİRMA PREFİNANSMANI ile ÖDEME PREFİNANSMANI ile ÖDEME

İhraç edilen malın finansmanında İhraç edilen malın finansmanında kullanılmak üzere, yurt dışındaki alıcı kullanılmak üzere, yurt dışındaki alıcı firmanın, Türkiye deki ihracatçı firma firmanın, Türkiye deki ihracatçı firma adına kredi açtırmasıdır.adına kredi açtırmasıdır.

Bu kredi fiili ihracatın gerçekleşmesi ile Bu kredi fiili ihracatın gerçekleşmesi ile “İhracat Bedeli” haline dönüşür. “İhracat Bedeli” haline dönüşür.

İhracatın 18 ay içinde gerçekleşmesi İhracatın 18 ay içinde gerçekleşmesi gerekir. gerekir.

G. B’sinde belirtilmesi zorunludur. G. B’sinde belirtilmesi zorunludur.


TESLİM TESLİM ŞEKİLLERİŞEKİLLERİ

Yaser GURSOY

ULUSLARARASI TESLİM ŞEKİLLERİINCOTERMS ‘LERINCOTERMS ‘LER

Yaser GURSOY

E GRUBU (İhracatçı İş Yerinde)

EXW EX WORKS

F GRUBU (Çıkış Gümrüğünde)

FCA

FAS

FOB

FREE CARRIER

FREE ALONGSIDE

FREE ON BOARD

C GRUBU

(Varış Gümrüğünde)

CFR

CIF

CPT

CIP

COST AND FREIGHT

COST, INSURANCE AND FREIGHT

CARRIAGE PAID TO

CARRIAGE AND INSURANCE PAID

D GRUBU (İthalatçı İş Yerinde)

DDPDATDAP

DELIVERED DUTY PAIDDELIVERED ATDELIVERED AT PLACE

E.XW. (Ex-Works)E.XW. (Ex-Works)

Ticari işletmelerde teslimdir. Ticari işletmelerde teslimdir.

Satıcı (ihracatçı) firma; malları Satıcı (ihracatçı) firma; malları kendi mahallinde yani işyerinde, kendi mahallinde yani işyerinde, fabrikada, depoda fabrikada, depoda gümrüklememişgümrüklememiş, ve hiçbir taşıma , ve hiçbir taşıma aracına aracına yüklenmemişyüklenmemiş şekilde, şekilde, alıcı (ithalatçı) firmaya teslim alıcı (ithalatçı) firmaya teslim eder. eder.

Yaser GURSOY

FOB – FCA - FASFOB – FCA - FASFOB teslimde,FOB teslimde, mal gemiye satıcı mal gemiye satıcı

tarafından yüklenir. tarafından yüklenir. Deniz taşımacılığındaDeniz taşımacılığında kullanılır. kullanılır. FCA teslimde,FCA teslimde, satıcı, malı alıcının satıcı, malı alıcının

belirlediği araca teslim eder. belirlediği araca teslim eder. Dört taşımaDört taşıma aracında da geçerlidir. aracında da geçerlidir. FAS teslim,FAS teslim, Gemi yanında teslim, Gemi yanında teslim,

rıhtımda teslim rıhtımda teslim ‘dir. ‘dir. DenizDeniz taşımacılığında geçerlidir. taşımacılığında geçerlidir.

Yaser GURSOY

CFR – CPT – CIF - CIP CFR – CPT – CIF - CIP CFR teslimde,CFR teslimde, alıcı varış limanında malı alıcı varış limanında malı gemiden indirir.gemiden indirir. Deniz Deniz taşımacılığı. taşımacılığı.

CPT teslimde,CPT teslimde, satıcının malı, kendisinin satıcının malı, kendisinin belirlediği araca yükler, varış limanında alıcıya belirlediği araca yükler, varış limanında alıcıya teslimi eder. Dört taşımada geçerli. teslimi eder. Dört taşımada geçerli.

CIF teslimde,CIF teslimde, Malın fiyatının içinde varış Malın fiyatının içinde varış limanına kadar taşıma ve sigorta bedeli de limanına kadar taşıma ve sigorta bedeli de vardır. Deniz taşımacılığında geçerli. vardır. Deniz taşımacılığında geçerli.

CIP teslimde,CIP teslimde, satıcının malı, kendisinin satıcının malı, kendisinin belirlediği araca yükler. Dört taşımada geçerli.belirlediği araca yükler. Dört taşımada geçerli.

Yaser GURSOY

Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim: DDPGümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim: DDP

Satıcı firma, gümrük çıkış işlemini yapar. Satıcı firma, gümrük çıkış işlemini yapar.

İthalatçı ülkesindeki varış yerine kadar taşıma İthalatçı ülkesindeki varış yerine kadar taşıma ücretini, sigorta primlerini, ücretini, sigorta primlerini, malın gümrük giriş malın gümrük giriş işlemlerini ve gümrük vergisini işlemlerini ve gümrük vergisini ve diğer tüm ve diğer tüm masraf ve riski karşılar.masraf ve riski karşılar.

Bu teslim şeklinde satıcı (ihracatçı) varış yerine Bu teslim şeklinde satıcı (ihracatçı) varış yerine kadar tüm masrafları karşılamakla birlikte, kadar tüm masrafları karşılamakla birlikte, ithalatçının ülkesinde gümrük vergisini de ithalatçının ülkesinde gümrük vergisini de ödemektedir. ödemektedir.

İhracatçının sorumluluğu yüksek, ithalatçının İhracatçının sorumluluğu yüksek, ithalatçının sorumluluğu ise en düşüktür. sorumluluğu ise en düşüktür.

Yaser GURSOY

BELİRLENEN YERDE TESLİM: DAPBELİRLENEN YERDE TESLİM: DAP

Satıcının malları alıcının ülkesinde, Satıcının malları alıcının ülkesinde, belirlenen yerde belirlenen yerde (liman iskelesinde, (liman iskelesinde, gümrük noktasında, havalimanında)gümrük noktasında, havalimanında) taşıma aracından boşaltmadantaşıma aracından boşaltmadan alıcıya teslim etmesidir. alıcıya teslim etmesidir.

Bu teslim şeklinde ithalat gümrük Bu teslim şeklinde ithalat gümrük işlemleri, masrafları, işlemleri, masrafları, gümrükte doğan gümrükte doğan vergi, resim ve harçlar alıcıya aittirvergi, resim ve harçlar alıcıya aittir.. Yürürlük 01.01.2011.. Yaser GURSOY

TERMİNALDE TESLİM: DATTERMİNALDE TESLİM: DATSatıcının malları alıcının ülkesinde, belirlenen Satıcının malları alıcının ülkesinde, belirlenen terminalde taşıma aracından boşaltılmış terminalde taşıma aracından boşaltılmış olarak alıcıya teslim etmesidir. olarak alıcıya teslim etmesidir.

Terminal terimi,Terminal terimi, rıhtım, depo, konteyner rıhtım, depo, konteyner sahası veya yol, demiryolu veya hava kargo sahası veya yol, demiryolu veya hava kargo istasyonu gibi üstü açık veya kapalı olabilecek istasyonu gibi üstü açık veya kapalı olabilecek herhangi bir yeri kapsar. herhangi bir yeri kapsar.

Bu teslim şeklinde de ithalat gümrük işlemleri, Bu teslim şeklinde de ithalat gümrük işlemleri, masrafları, masrafları, gümrükte doğan vergi, resim ve gümrükte doğan vergi, resim ve harçlar alıcıyaharçlar alıcıya aittir. aittir.

Yürürlük 01.01.2011.. Yaser GURSOY


MUHASEBEMUHASEBE

Yaser GURSOY

HESAP PLANINDA YER ALAN HESAPLAR HESAP PLANINDA YER ALAN HESAPLAR

Grup Adı Kod Aralığı

Bilanço Hesapları 100 – 599

Gelir Tablosu Hesapları 600 – 699

Maliyet Hesapları 700 – 799

Serbest 800 – 899

Nazım hesaplar 900 – 999

AKTİF – PASİF HESAPLARAKTİF – PASİF HESAPLARGrup Adı Kod Aralığı

AKTİF HESAPLAR 100 – 299

I - Dönen Varlıklar 100 – 199

II - Duran Varlıklar 200 – 299

PASİF HESAPLAR 300 – 599

III- Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 300 – 399

IV - Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

400 – 499

V - Özkaynaklar 500 – 599

GELİR TABLOSU HESAPLARI GELİR TABLOSU HESAPLARI

BÜRÜT SATIŞLAR BÜRÜT SATIŞLAR 600 - 609600 - 609

SATIŞTAN İNDİRİMLER SATIŞTAN İNDİRİMLER (-)(-) 610 - 619610 - 619

SATIŞLARIN MALİYETİ SATIŞLARIN MALİYETİ (-)(-) 620 - 629620 - 629

FAALİYET GİDERLERİ FAALİYET GİDERLERİ (-)(-) 630 – 639630 – 639

DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR 640 - 649640 - 649

D. OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR D. OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-)(-) 650 – 659 650 – 659

FİNANSMAN GİDERLERİ FİNANSMAN GİDERLERİ (-)(-) 660 - 669660 - 669

D. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR D. OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR 670 - 679670 - 679

D. OLAĞAN DIŞI GİD. VE ZARARLAR D. OLAĞAN DIŞI GİD. VE ZARARLAR (-)(-) 680 - 689680 - 689

DÖNEM KARI VEYA ZARARI DÖNEM KARI VEYA ZARARI 690 - 699690 - 699

MALİYET HESAPLARI MALİYET HESAPLARI

7 / A7 / A SEÇENEĞİ HESAPLARI SEÇENEĞİ HESAPLARI 700 - 789700 - 789

D. İLK MADDE VE MALZEMELER GİD.D. İLK MADDE VE MALZEMELER GİD. 710 - 711710 - 711

DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 720 – 721 720 – 721

GENEL ÜRETİM GİDERLERİ GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 730 - 731 730 - 731

HİZMET ÜRETİM MALİYETİ HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 740 - 741740 - 741

ARAŞATIRMA GELİŞTİRME GİDERLERİARAŞATIRMA GELİŞTİRME GİDERLERİ 750 - 751750 - 751

PAZARLAMA SATIŞ DAĞT. GİDERLERİPAZARLAMA SATIŞ DAĞT. GİDERLERİ 760 - 761760 - 761

GENEL YÖNETİM GİDERLERİ GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 770 - 771770 - 771

FİNANSMAN GİDERLERİ FİNANSMAN GİDERLERİ 780 -781780 -781

7 / B7 / B SEÇENEĞİ HESAPLARI SEÇENEĞİ HESAPLARI 790 - 799790 - 799

İHRACAT İHRACAT

İŞLEMLERİ İŞLEMLERİ VeVe

MUHASEBESİ MUHASEBESİ

Yaser GURSOY

FİİLİ İHRACAT NE ZAMAN GERÇEKLEŞİR ?

İhracata konu malın;

Karada taşımacılığında “Sınırı”,

Tren taşımacılığında “Sınırı”,

Deniz taşımacılığında “Limanı”,

Hava taşımacılığında “Hava Limanını” terk etmesi,

Fiili ihracat sayılır. Yaser GURSOY

MUHASEBE ve FİİLİ İHRACAT G.Ç.B ‘si ile ihraç edilen malın muhasebe kaydında; G.Ç.B ‘nin fiili ihracat tarihindeki T.C Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınır.

G.Ç.B ‘deki döviz miktarı ile fiili ihracat tarihindeki döviz kuru çarpılarak ihracatın Türk Lirası (T.L) cinsinden değeri (tutarı) hesaplanır ve muhasebe kaydı yapılır.

ÖRNEK UYGULAMAÖRNEK: EGE. A.Ş. tarafından 19.08.201x tarihinde 100.000.-$ ’lık mal ihracatı için işlemler tamamlanmıştır. İhraç edilen mal faturası 19.08.200x tarihinde düzenlenmiş ve gümrüğe sevk edilmiştir. Gümrük Beyannamesinin tescil tarihi 30.08.201x dir. Gümrük Beyannamesinin fiili ihracat tarihi 02.09.201x dir.. 02.09.201x tarihli beyanname üzerindeki T.C. Merkez Bankası kuru: 1.Dolar=1,8500 liradır.

Yaser GURSOY

ÖRNEK UYGULAMADA AŞAĞIDAKİ AÇIKLAMALARA DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR !

Fatura düzenleme tarihi 19.08.201x tarihidir.

Yurt Dışı Satışın kaydedileceği tarih;

02.09.201x tarihli fiili ihracat tescil tarihidir.

K.D. Vergisi beyannamesine intikal edecek ay; Fiili ihraç Tarihine ait Eylül ayıdır.

Kayıtta dikkate alınacak döviz kuru; Gümrük (ihracat) Beyannamesi Fiili İhracat tarihi döviz kurudur.

Vergi İdaresi gerek KDV beyanı için gerekse hasılatın beyanı için G.B. Fiili ihracat tarihi kuruna göre matrah kabul edeceğini beyan etmektedir.

Yaser GURSOY

11 02.09.200x Borç Alacak

120. ALICILAR HESABI

120.02.02.01 WXVYZ - İtalya

(100.000$ X 1,8500)

185.000.-

601. YURT DIŞI SATIŞLAR HESABI

601.09.09.01 X Malı İhracatı

185.000.-

A-1663478 no 'lu Fatura, 44099 nolu İhracat Güm. Beyannamesi ile yapılan ihracat kaydı. Dos.No: 21

Yaser GÜRSOY %

Denetim için; 120.ALICILAR Cari hesabı tercih ediniz !

Yurt Dışına Mal ve Hizmet İhracatın da, 601 Hesaba Alacak Kaydedilir.

100.000.- $ MAL İHRACATI KAYDI.

İHRACAT BEDELİ İHRACAT BEDELİ TAHSİLİ TAHSİLİ

OLUMLU KUR FARKIOLUMLU KUR FARKI

Yaser GURSOY

ÖRNEK - İHRACAT BEDELİ TAHSİLİ

02.09.201x fiil ihracat tarihli ve

1.$=1,8500 liradan kayıtlı

100.000.- Dolarlık, İtalyan Şirketinden olan ihracat mal bedeli,

22.10.201x tarihinde tahsil edilmiştir.

Tahsilat günü 1.$=1,9500 liradır.

CARİ DÖNEMDE GELEN İHRACAT BEDELİ


102. BANKALAR

102.02.02.01 İş Bank. Dolar Hesabı

(100.000.- $ X 1,9500)

195. 000.-

120.A L I C I L A R HS.

120.02.02.01. Expo-İtalya

(100.000.-$x1,8500)


601.09.02.01 İhracat Kur Farkı Gelirleri

( 100.000.- $ X 1,9500 – 1,8500 )

185.000.-

10.000.-

İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesaplarına kaydı. Dos.No:21 yevmiye kaydı.

% 195.000.- 195.000.-

Önce; Döviz Tevdiat Hesabına kaydetmeyi tercih ediniz !Yaser GURSOY

GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU A- BRÜT SATIŞLAR……………...……xxxA- BRÜT SATIŞLAR……………...……xxx

**Yurt İçi Satışlar Yurt İçi Satışlar **Yurt Dışı SatışlarYurt Dışı Satışlar

B- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)……..……. xxxB- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)……..……. xxx**Satış İadeleri Satış İadeleri **Satış İskontoları Satış İskontoları **Diğer İndirimler Diğer İndirimler

C- NET SATIŞLAR…………..………. xxxC- NET SATIŞLAR…………..………. xxxD- SATIŞLARIN MALİYETİ (-)…….... xxxD- SATIŞLARIN MALİYETİ (-)…….... xxx

**S.Mamul (Mal) MaliyetiS.Mamul (Mal) MaliyetiBRÜT SATIŞ KARI veya ZARARI ……xxxBRÜT SATIŞ KARI veya ZARARI ……xxxE- FAALİYET GİDERLERİ……………….xxx E- FAALİYET GİDERLERİ……………….xxx F- DİĞ. F. OLĞN. GELİR VE KARLAR…xxxF- DİĞ. F. OLĞN. GELİR VE KARLAR…xxxG- DİĞ. F. OLĞN. GİDER VE ZARAR…xxxG- DİĞ. F. OLĞN. GİDER VE ZARAR…xxx

KUR FARKIKUR FARKIİhracat mal bedelinin yurda geliş İhracat mal bedelinin yurda geliş tarihi ile malın gümrükten çıktığı tarihi ile malın gümrükten çıktığı (gümrük hattını geçtiği)(gümrük hattını geçtiği) fiili ihracat fiili ihracat tarihi arasında;tarihi arasında;LehteLehte oluşan oluşan “KUR FARKI”“KUR FARKI” 601.Yurt Dışı Satışlar601.Yurt Dışı Satışlar hesabına, hesabına, Aleyhte Aleyhte oluşan kur farkı ise oluşan kur farkı ise 612.Diğer İndirimler 612.Diğer İndirimler hesabına yazılır. hesabına yazılır.

YMM. Ahmet DEMİR T.H.P. İşleyişi. 6. Baskı. Çağdaş Yayıncılık. 2006 Syf.927YMM. Ahmet DEMİR T.H.P. İşleyişi. 6. Baskı. Çağdaş Yayıncılık. 2006 Syf.927

Döviz Olarak Tahsilatın Ticari Mevduat

Hesabına Devir Kaydı :

DAB belgesi ile tahsil edilen ihracat mal bedelinin, Türk Lirasına çevrilerek(satılarak) Ticari Mevduat Hesaplarına

Aktarma (devir) muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde yapılır.

Yaser GURSOY

TL Hesabına Devir Yevmiye Kaydı


102. BANKALAR

102.02.01.01 İş Bank. Tic. Mev. Hes. T.L.

195.000.-

102. BANKALAR

102.02.02.01 İş Bank. Dolar Hesabı.

(100.000$x1,9500)

195.000.-

İ-123456-no’lu DAB ile döviz tevdiat hesaplarının, ticari mevduat hesaplarına aktarma yevmiye kaydı.

Yaser GÜRSOY % 195.000.- 195.000.-

Döviz Tevdiat Hesabından, TL Hesabına devir ediniz !

TAHSİL EDİLEN İHRACAT

DEBELİNİN

FİİLİ İHRAÇ TARİHİNDEKİ KURDAN KÜÇÜK OLMASI HALİ

ÖRNEK - İHRACAT BEDELİ TAHSİLİ

02.09.200x fiil ihracat tarihli ve

1.$=1,8500 liradan kayıtlı

100.000.- Dolarlık, İtalyan Şirketinden olan ihracat mal bedeli,

22.10.200x tarihinde tahsil edilmiştir.

Tahsilat günü 1.$=1,8000 liradır.

CARİ DÖNEMDE YAPILAN TAHSİLAT KAYDI


102.B A N K A L A R HS.

102.02.02.01.İş Bnk-Dolar Hs.

(100.000.- $ x 1,8000)

612. DİĞER İNDİRİMLER HS.

612.09.02.01. İhracat Kur Farkı Giderleri

(100.000.- $x1,8500 – 1,8000)

180.000.-

5.000.-

120. A L I C I L A R HS.

120.02.02.01. Expo - İtalya

(100.000.- $x1,8500)

185.000.-

İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesaplarına aktarma yevmiye kaydı.

Yaser GÜRSOY % 185.000.- 185.000.-

GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU

A- BRÜT SATIŞLAR……………...……xxxA- BRÜT SATIŞLAR……………...……xxxYurt İçi Satışlar Yurt İçi Satışlar Yurt Dışı SatışlarYurt Dışı Satışlar

B- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)……..……. xxxB- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)……..……. xxxSatış İadeleri Satış İadeleri Satış İskontoları Satış İskontoları Diğer İndirimler Diğer İndirimler

C- NET SATIŞLAR…………..………. xxxC- NET SATIŞLAR…………..………. xxxD- SATIŞLARIN MALİYETİ (-)…….... xxxD- SATIŞLARIN MALİYETİ (-)…….... xxx

S.Mamul (Mal) MaliyetiS.Mamul (Mal) MaliyetiBRÜT SATIŞ KARI veya ZARARI ……xxx BRÜT SATIŞ KARI veya ZARARI ……xxx

İHRACATTA BANKA

MASRAFLARI

Yaser GURSOY

BANKA MASRAFI ÖRNEKÖRNEK:

İş Bankası, 22.10.201x tarihli ihracat ve ihracat mal bedelinin tahsili için, 200.- ($) dolarlık banka masrafını hesabımıza kayıt ettiğini dekontla bildirmiştir.

İşlem günü 1.$= 1,8000 liradır.

Yaser GURSOY

3.600.- TL. BANKA MASRAFI KAYDI


760. PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ

760.05.02.İhracat Bedeli Banka Masrafları

(200.- $ x 1,8000)

360.-

102. BANKALAR

102.02.02.01.İş.Bankası Döv. Tv. Hs

(200.- $ x 1,8000)

360.-

22.10.201x tarihli ihracat mal bedeli tahsili için yapılan banka masrafları yevmiye kaydı.

Yaser GÜRSOY % 360.- 360.-

Finansman giderleri olarak izlemeniz halinde; 780. Finansman Giderleri Hesabı tercih edilebilir !

İHRACAT BEDELİNİN

AVANS OLARAK TAHSİLİ

Yaser GURSOY

ÖRNEK:Ege A.Ş ‘ti, Almanya’nın Expo A.G firması ile 100.000.- Euro (€) ihracat anlaşması yapılmıştır. Bedel peşin tahsil edilecek ve mal gönderecektir. Avans 05.05.201x tarihinde İş Bankası döviz tevdiat hesaplarına gelmiştir. İşlem günü döviz kuru 1. Euro (€) = 2,5000 liradır. İhraç edilen malların, 01.06.201x tarih, xx no’lu G.Ç.B ile fiili ihracatı gerçekleşmiştir. 01.06.200x tarihinde 1. Euro (€) = 2,6000 liradır. İhracat ile ilgili alınan avans 01.06.201x. tarihinde kapatılmıştır.

İHRACAT İÇİN 100.000.- € AVANS KAYDI100.000.- x 2,5000 = 250.000.- T.L


102.BANKALAR HS.

102.02.02.01.Xx Bnk. Dolar Hs.

(100.000.- € x 2,5000)

250.000.-

340.ALINAN SİPARİŞ AVANSALARI

340.02.01.Y.D.A.S.A. Almanya- Expo

(100.000.- € x 2,5000)

250.000.-

İhracat ile ilgili “Alınan Avans” yevmiye kaydı.

İhracat Dosya No: 19

Yaser GÜRSOY % 250.000.- 250.000.-Yaser GURSOY

100.000.- € İHRACAT KAYDI 100.000.- x 2,5100 = 251.000.- T.L



120.02.02.05. Expo - Almanya

(100.000.- € x 2,6000)

260.000.-

601. YURT DIŞI SATIŞLAR HS.

601.09.06.01.Gömlek İhracatı

(100.000.- € x 2,6000)

260.000.-

Bedeli peşin tahsil edilen İhracat yevmiye kaydı.

İhracat Dosya No: 19

Yaser GÜRSOY % 260.000.- 260.000.-

PEŞİN TAHSİL EDİLEN AVANSIN KAPANIŞI42 01.06.201x Borç Alacak


340.02.02.Y.D.A.S.A. Almanya-Expo

(100.000.- € x 2,5000)

612. DİĞER İNDİRİMLER HS.

612.09.02.01. İhracat Kur Farkı Giderleri

[100.000.-€ x (2,6000 - 2,5000)]

250.000.-

10.000.-


120.02.02.05.Expo- Almanya

(100.000.-€ x 2,6000)

260.000.-

Peşin tahsil edilen ihracat avansının kapanış yevmiye kaydı. İhracat Dosya No: 19

Yaser GÜRSOY % 260.000.- 260.000.-

FİİLİ İHRACAT TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURU 1.€= 2,4500

OLMASI HALİN’DE Yaser GURSOY

PEŞİN TAHSİL EDİLEN AVANSIN KAPANIŞI44 01.06.201x Borç Alacak


340.02.02.Y.D.A.S.A. Almanya-Expo

(100.000.- € x 2,5000)

250.000.-


120.02.02.05.Expo- Almanya

(100.000.-€ x 2,4500)

601. YURT DIŞI SATIŞLAR HS.

601.09.06.11.İhracat Kur Farkı Giderleri

[100.000.-€ x (2,5000 - 2,4500)]

245.000.-

5.000.-

Peşin tahsil edilen ihracat avansının kapanış yevmiye kaydı. İhracat Dosya No: 19

Yaser GÜRSOY % 250.000.- 250.000.-

İHRACAT BEDELİNİN KISIM KISIM TAHSİLİ

ÖRNEK:

02.09.201x fiili ihracat tarihli ve 1.$=1,8500 liradan kayıtlı 100.000.- $ ‘lık, ihracat mal bedelinin, 40.000.-$ kısmı 22.10.201x tarihinde tahsil edilmiştir.

Tahsilatın yapıldığı günkü döviz kuru 1.$=1,9500 lira olarak kabul edildiğinde aşağıdaki yevmiye kaydı yapılır.

İhracat Bedelinin Kısmi Tahsil Yevmiye Kaydı


102. BANKALAR

102.02.02.01 İş Bank. Dolar Hes.

(40.000$ X 1,9500)

78.000.-


120.02.02.01. Expo-İtalya

(40.000.-$ x 1,8500)


601.09.02.01 İhracat Kur Farkı Gelirleri

[40.000.-$ x (1,9500 - 1,8500)]

74.000.-

4.000.-

İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesaplarına kaydı.

Yaser GÜRSOY % 74.000.- 74.000.-

İHRACAT BEDELİ

YURT DIŞINDA

BIRAKILABİLİR Mİ?

Yaser GURSOY

YURT DIŞINDA BIRAKILAN İHRACAT BEDELİ -1

İhracat bedelinin 08.02.2008 tarihinden itibaren yurt içi ve yurt dışı hesaplarda tasarrufu serbesttir. (TPKH.32 Sayılı K.M-8)

Yurt dışında verilen hizmet karşılığı hak edilen dövizlerin, yurda getirilmesi zorunluluğu yoktur.

Yaser GURSOY

YURT DIŞINDA BIRAKILAN İHRACAT BEDELİ -2

Ancak bu tutarlar VUK. hükümlerine göre geçerli belgelerle tevsik edilerek gidere dönüştürülebilir.

Yurt dışında yapılan harcamalar VUK:229. Md kapsamında fatura veya fatura yerine geçen belgelerle belgelenmiş, noterce tercüme edilmiş veya yurt dışı temsilciliklerce onaylanmış olması gerekir.

Yaser GURSOY

MUHABİR BANKA MUHABİR BANKA

MASRAFI MASRAFI

KAYDIKAYDI

Yaser GURSOY

MUHABİR BANKA MASRAFI NEDİR?

İhracat bedelinin bankaya yurt dışından transferi aşamasında aracı bankanın (ihracat bedeli tutarından) kestiği komisyon miktarıdır,

Bu miktar “DAB” belgesinde açıklanmaz,

Dolayısıyla hep ihmal edilir.

ÖRNEK : 100.000.- $ ihracat bedeli DAB belgesinde 99.900.- $ olarak yer alır.

100.- $ tutar kesilmiştir, açıklama yoktur.

İhracatçılar bu tutarın bankalar tarafından DAB belgesine açıklanmasını isteyebilirler.

Yaser GURSOY

OLUMSUZLUKLARI NEDİR..?

İhmal Edilmiştir…..!

İthalat & İhracat Maliyetlerini Hesaplamada Maliyet Sonuçlarını Etkilemiştir….!

Dönem Sonu Değerleme Sonuçlarını Etkilemiştir….!

Banka Döviz Hesaplarının Kapanmasında Uyumsuzluk Yaratır!

Yaser GÜRSOY

MUHABİR B. MASRAFI - ÖRNEK

Ege Ticaret; 1.$=1, 8500 liradan kayıtlı 100.000.- Dolarlık, İtalyan şirketinden olan ihracat mal bedelini, 22.10.200x tarihinde tahsil etmiştir.

DAB belgesinde yazılı tutar 99.900.- $ dır.

Tahsilatın yapıldığı günkü döviz kuru 1.$=1,9500 liradır

Yaser GÜRSOY

MUHABİR BANKA MASRAFI TUTARINI HESAPLAMA

Tahsil Edilmesi Gereken Tutar: 100.000.- $ x 1.9500 = 195.000.- T.L

DAB Belgesi Tahsilat Tutarı: 99.900.- $x 1.9500 = 194.805.- T.L

Muhabir Banka Kesintisi Tutarı: 100.- $ x 1.9500 = 195.- T.L ‘dir.

Muhabir Banka Kesintisi Tutarı: 195.000 - 194.805 = 195.- T.L ‘dir.

Yaser GURSOY

100.- $ = 195.- TL MUHABİR BANKA MASRAFI 19 22.10.201x Borç Alacak

780. FİNANSMAN GİDERLERİ

780.05.02.İhr. Uluslar arası Muhabir Banka Masrafı

(100.- $ x 1,9500)

195.-

102. BANKALAR

102.02.02.01.İş.Bank. Döv.Tev. Hs

195.-

22.10.201x tarihli ihracat mal bedeli tahsili ile kesilen uluslar arası muhabir banka masrafları yevmiye kaydı.

Yaser GÜRSOY % 195.- 195.-

diŞ tİcaret İŞlemlerİ muhasebesİ

Documents