Chào mừng cô và các bạn đến với bài thuyết

trình của nhóm 2

TIÊU HÓA, HẤP THỤ VÀ CHUYỂN HÓA LIPID

Thành Viên Nhóm:

1.Nguyễn Th ị K im Anh

2.Nguyễn Th ị Hoàng

3.Hoàng Minh Thúy

4.Tr ịnh Thị H iếu

5.Hồ Thị Hạnh

6.Nguyễn Th ị K im Cương

GVHD:NGUYỄN THỊ VÂN

Giới thiệu chung về lipid

Khái niệmTrong hóa học, lipit nghĩa là hợp chất béo, và là hợp chất hữu cơ đa chức (chứa nhiều nhóm chức giống nhau).Chúng gồm những chất như dầu ăn, mỡ.... Chúng có độ nhớt cao, không tan trong nước, tan trong các dung môi hữu cơ như ether, chlorphorm, benzene, rượu nóng. Giống như các carbonhydrate, các lipit được tạo nên từ C, H và O nhưng chúng có thể chứa các nguyên tố khác như P và N. Hai nhóm lipid quan trọng đối với sinh vật là: nhóm có nhân glycerol và nhóm sterol.

Phân loại lipid • Lipit đơn giản: đại diện là mỡ (gồm mỡ heo, mỡ bò, bơ, kem, sữa….) và dầu (dầu mè, lạc, oliu, hướng dương, cám gạo….) • Lipit phức tạp: gồm phospholipid (ví dụ lecithin….) và lipoprotein (ví dụ HDL, LDL, VLDL, Chylomicron….)

• Lipit dẫn xuất • Sterol: gồm cholesterol, vitamin D

Vai trò của lipid1. Lipid cung cấp các acid béo thiết yếu

2. Tổng hợp hormone

3. Cung cấp choline

4. Lipid là dung môi để hòa tan các vitamin A,D,K….(vitamin tan trong dầu)

5. Lớp mỡ dưới da và bao quanh phủ tàng là tổ chức bảo vệ, giữ thân nhiệt….

6. Nâng cao giá trị cảm quan của thức ăn

7. Cung cấp nguồn năng lượng cao cho cơ thể

TIÊU HÓA LIPID

Sự tiêu hóa lipid

Ở miệng: lipase ở lưỡi hoạt tính rất yếuỞ dạ dày: lipase hoạt tính rất yếu, chủ yếu tác động lên acid béo chuỗi ngắnỞ ruột non: hoạt động rất mạnh, và là nơi tiêu hóa lipid chính +Muối mật được tiết ra từ túi mật +Enzyme tiết ra từ tuyến tụy tạng được hoạt hóa thành dạng có hoạt tính.

→ Sản phẩm cuối cùng của quá trình tiêu hóa chất béo là các monoglycerids và các acid béo tự do.

Thủy phân triglycerid

Thủy phân phospholipid và sterid

•Phosphodiesterase: cắt liên kết este giữa acid phosphoric và choline hoặc acid phosphoric với glycerol→ diglyceride, phosphocholine, acid phosphoricholine•Phosphomonoesterase (phosphatase): tiếp tục thủy phân các sản phẩm trên•Cholesterol esterase: thủy phân sterid thành acid béo và cholesterol

Hấp thụ lipid Acid béo Monoglyxerid Glyxerol Cholesterol

– Glyxerol được hấp thu như một đường đơn theo hình thức khuếch tán đơn thuần

– Riêng acid béo, monoglyxerid và cholesterol muốn hấp thu cần phải có muối mật

Khi bạn ăn thức ăn có chứa chất béo, chủ yếu là triglyceride , nó đi qua dạ dày và ruột của bạn. Trong ruột sẽ xảy ra các cơ chế sau:

1. Chất béo kết hợp với muối mật từ túi mật thành hỗn hợp trong quá trình nhũ tương chất béo. Quá trình này làm nhỏ các giọt lớn chất béo thành nhiều giọt nhỏ hơn được gọi là các mixen, làm tăng bề mặt tiếp xúc của chất béo.

2. Tuyến tụy tiết ra lipase tấn công bề mặt mỗi mixen và thủy phân chất béo thành glycerol và các acid béo.

3. Glycerol và acid béo được hấp thụ vào các tế bào lót ở ruột.

4. Trong các tế bào ruột, các chất trên lại được tập hợp thành các gói của phân tử chất béo (triglyceride) với một lớp phủ protein gọi là chylomicron. Các lớp phủ protein làm cho các chất béo dễ dàng hòa tan trong nước hơn.5. Chylomicron được giải phóng vào hệ bạch huyết- chúng không đi trực tiếp vào máu vì kích thước của chúng quá lớn để đi qua hệ thống mao mạch ruột.6. Hệ bạch huyết cuối cùng hợp nhất với tĩnh mạch, mà tại đó các chylomicron đi vào máu.

Chuyển hóa lipid

Sự chuyển hóa của lipid trong cơ thể diễn ra theo hai chu trình:

Chu trình ngoại sinh: gọi là ngoại sinh vì cholesterol và tryglyxerid được đưa từ bên ngoài (thức ăn, thức uống) để đưa vào cơ thể.Sau khi được hấp thu ở ruột dưới dạng các hạt nhỏ (gọi là chylomicron) , tryglyxerid và cholesterol được đưa đến mô cơ, mỡ và tiêu thụ hay tích trữ một phần.Phần còn lại được vận chuyển đến gan tham gia vào chu trình nội sinh.

2/Chu trình nội sinh: gọi là nội sinh vì phần lớn cholesterol có trong cơ thể chúng ta được sinh tổng hợp ở gan.

Từ hợp chất acetyl CoA ban đầu, gan sẽ thông qua chuổi phản ứng để tạo thành cholesterol

Điều hòa quá trình phân giải lipid Trong quá trình phân giải lipid sẽ tạo thành một lượng lớn ATP là nguồn năng lượng cho quá trình trao đổi protein. Ngược lại protein với chức năng enzyme có vai trò quyết định đối với các phản ứng xảy ra trong trao đổi lipid cũng như các chất khác vì không có enzyme thì không có các phản ứng hóa sinh xảy ra tức là không có trao đổi chất

Một số bệnh do yếu tố lipid gây ra:

Theo nhu cầu khuyến nghị của người Việt Nam, năng lượng do lipid cung cấp hàng ngày cần chiếm 20-30% nhu cầu năng lượng của cơ thể, trong đó lipid có nguồn gốc động thực vật nên chiếm khoảng 50% lipid tổng số.Nếu lượng chất béo chỉ chiếm dưới 10% năng lượng khẩu phần cơ thể có thể mắc một số bệnh lý như giảm mô mỡ dự trữ, giảm cân, bị bệnh chàm da. Thiếu lipid còn làm cơ thể không hấp thu được các vitamin tan trong dầu như: A, D, K, và E do đó cũng gián tiếp gây nên các biểu hiện của việc thiếu các vitamin này. Trẻ em thiếu lipid đặc biệt là các acid béo chưa no cần thiết có thể gây chậm phát triển chiều cao và cân nặng.Chế độ ăn có quá nhiều lipid có thể dẫn tới thừa cân, béo phì, bệnh tim mạch và một số loại ung thư như ung thư đại tràng, vú, tử cung và tiền liệt tuyến.

Hãy ăn uống hợp lý để có một sức khỏe tốt

The end