ДИНАМИКА ФИТОЦЕНОТИЧЕСКОИ СТРУКТУРЫ ЧЕРНЕВЫХ …

22
На правах рукописи ИСМАИЛОВА Дилшад Магомедовна ДИНАМИКА ФИТОЦЕНОТИЧЕСКОИ СТРУКТУРЫ ЧЕРНЕВЫХ ЛЕСОВ НИЗКОГОРИИ ЗАПАДНОГО САЯНА 03 00 16 - экология АВТОРЕФЕРАТ диссертации на соискание ученой степени кандидата биологических наук Красноярск - 2007

Upload: others

Post on 29-Mar-2022

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

03 00 16 -

- 2007
. ..
: ,
:

: . . , .
23 2007 14 — 003.056.01 . 660036, , , 50 . 7 (3912) 433686, e-mail: [email protected] akadem ru
.
« 21 » 2007
, . - «. _
3

( 1954, 1975, , 1992, Elliott et al , 1997, Grau et al , 1997, Uuttera et a l , 2000), - , - , , ,
1960- (, 1964, , 1968, , 1969, , 1970, , 1978, 1981, , 1992, , , 1980, , 2004, , 2005 ) - , -, - , , , - 1966
- -
1
( 40- )
2
3 ( - )
, 1 , 1940- ,
,
2 , ,
4
. , 40- , - , , (20-30 ), - (75-80 ) , (, )
,
,
,
,
2001 2006 , 1966 2006
VI - « » (, 2002), (IX) (-, 2006), - « » (, 2006), « » (, 2002, 2003), « » (, 2005), « , » (, 2005), - «
5 » (, 2005), « » (, 2004, 2005, 2007), - (, 2005)
20 134
, , 6 , 3 235 , 52 6 , 39
( 04-04-48-721 06-04-48971)
, , , , - , , , , - , , M E , ,
1
, (, 1951, , 1968, , 1969, 1974, , 1967, , 1958, 1968, , 1983, , 1979, 1991, , 1988, 1996,2006 ) (, 1964, , 2001, , 2006, Stewart, 1989, Bakker et al , 1996, Korb et a l , 2001, Cherlov et a l , 2003, Closset-Kopp et a l , 2006) , " situ" (, 1964, 1975, , 1981, , 1992, , 1993, , 2004, , 2004, , 2006) , ,
, - , , , - ,
(, 1969, , 1984, , 1995, , 1995, , 1999,2004, Magguran, 1988, Kadavul, 1999, Jenkins et al , 2000, Battles et al , 2001, Korb, Ranker, 2001, Mackey et al , 2001, Schumann et a l , 2001, Roberts, Zhu,2002, Gilliam, 2002)
6
2.
, - ­ - ( , 1980)
(350 - 850 ) (500-1000 ) ( 16-18 °, + 10 ° 1200-1800 °) ( , 1986) 160 - 120 - , - (, 1970)
, , (, 1973, , 1976, , 1986) (,1966, , 1968), , , (, 1963, , 1969)
- - , - ( )
("" "") 1966 , , (1111), 0,25 , " " (53°08' , 92°54' ) , (400-420 ) "" (53°02' , 92°54' ) - , , 3-5° (500-520 )
3 30-40 (" ") 20-30
(""), 1966 , - (1961) « » (1974) , , 1 100, 5x5 - ()
7
10
, - , - (Magguran, 1988) (RS), , (Jassby, 1974, Williams, 1975, Lewis, 1978, Kinllov, 2001)
-,1/2
/(*,-*,) - , ^ , Pt2 - - (f2
_'i) - > 0 1
(DCA ) (Hill, 1979)
() , , , ,
4
(" ") ("") 40- - - (, , 1990)

. - (- - 702+ A-I - 50221+, 1) (-) - (A-I) - 1966 2006 1 2 - (70 ), (80 ) 3 - 43,5 57% (-) 72%, - (A-I) - 57% 1966 100 226 3 "1 ( -), 106 337 3 "1 (A-I) ( 3,4)
, A-I ( 1), ,
, , .
1. (" ")

:721
5 0 - 6 0
7 5 - 8 0
.' "'
25,7 14,6
31.5 12
-
270 67
. - . N,c« - , NK - , - Di.j - 1,3 , - . * , 2 .
- 5"-
)>.. „ .%
| | - 1966 2006
. 1. - -1 P.t. - Papulus trennila I,.; B.p. - Belulapendula Roth.: A. sib. - Abies sibtrica I,edeb.; P.sib. - Pinus sibirica Du Tour.; P.syl. -Pimissylvestris L.
. - . , . (J'adus avium), (Rubus idaeus), {Viburnum opulus). (Salix caprea), - 60 . -1 .
. 2. - (-1) : 1 - --; 2 - - -; 3 - --;4 - ; 5 -.
. (-) 40 Maileiiccia stnithiopteris, Brunnera sibirica, - 80 110 ? 90 100%. . 11 (. 1), Bei- , - (Matteuccia strutliiopteris 60%, Athyrium filix-femina - 8%, Aconilum septentrionale - 10%, Brunnera sibirica - 20%, Pleridiiim pineiorum - 10% .). (80% 2006 .). ( - 55% .), 2006 . - ( - 35%, Brachypodium pinnatum - 25%, Calamagrostis obtusala - 10%).
10
1966 1984 2005
-1 •2 - 2
"" 10 -I 9 - 8 - 7 - 6 - 5 4 - 3 - 2 - 1 - -
-
* -—
2005
. 3. " ", "" 11. 15 : ( 1) - ; ( 1) - ; ( 1) - ; ( 1) ; : 2, 2, 1. 2.
" " -
1966 1984 2005
- N -
. 4. 1111 " ", ""
11
, 2004 (A-I) 1966 2005 ( 2), ( 1984 64% ) ( 5) - (Anemone bmcalensis -30%, Athyrmm filix-femma — 5%, Matteuccia struthiopterts - 15%, Carex macroura - 3%, Brunnera sibmca - 5% ) - - (Oxahs acetosella - 12%, Carex — 30% ) (1985- 2005 ) , ( ) (, ), , ,
1966 1984 201)1
. - (-) , - 40 (100-500 /), - - , - (A-I) , , , , - Pinus sylvestris, Carex , Brachypodium pirmatum , , - ,
"#*-*_*»V .' ' V-" "^^!r^w^>^
£^3- ' ', '' : ' " ' Jfe'mri"* " v ' ' ' v v v S S "" "^St f , ''>j*~****™i™
7V' v Vt^ i . v i«
v Jds*, v v sMferESt:
?5
7 v * ^ / V 'im* A V _ _ i i .
12 - , , (Oxahs acetosella ) Carex macroura ,
, - , - , , , 1966 18, 28 (25) (, , 1980)
. - 1966 - (801+) 20-30 40 - 3800 748 "1
2664 276 "1 - 66,8 387 3 "1 ( 4)
1966 - - -- (4420+) 1966 2005 2756 648 "1 ( 4) 1784 2436 "1 424 "1 88,4 314 3 "1
. -
40 - () , -, - --
- 40 - , , - - ( ), --, - , Brunnera sibmca
- - (1-2 "1 )
40- , - ( ) , , , , 20-30- - - (
13 ) , , , , ,
, , 40 , , , ,
"" - , , , , , A-I (" ") , - - , , , - , , - , , , , , ( , ) , , , , ,
, , - , ()
, , ,
, - , , , - - (, (1992) (-- , -, -), , , ,
14 , - ( , (1992)) , , , --, -
, , - -- -
, , , (, ), - (- )
, , , - ( ) (, , 2005), -
5
- 40- 1 - , , 2 - , - , ( , - , ) 14 - , 183 , (1960), (1963) (1963) (1992)
, -
, , , , , -
15
(" "), (-), 40 (Matteuccia struthiopteris. Alhyrium filix-femina) ( sibirica/, - (Aconitum septentrionale. Crepis sibirica, Laliiyrus gmelinii. I'leurospermum uralen.se, Thalictrum minus) (. 6). , - Pteridium pinelorum. Agrimonia pilosa, Geum aleppicum. Lamium album. Trifolium pratense. 40- 51 46 0,25 .
- -1
3 2 - 5 6 7 1 ) 1 1 1 0 1 2 1 3
. 6. - (1) 1111 A-III, A-I (• ") : - : 1 - ; 2 - ; 4 - - ; 5 - - ; 6 - ; 7 - ; 8 - ; 9 - ; 10 - - ; 11 - ; 12 - ; 13 .
(-), (A-I) (. 6). (1,0) J'leridium pinelorum. Alhyrium filix-feminai ( sibirica, Anemone baicalensis. Cruciala krylovii). , 1985 . (Oxalis acelosella. Gymnocarpium dryopleris. Stellaria bungeana), (Ceraslium pauciflorum), Carex macroura, : Agrimonia pilosa, Geum aleppicum. Plantago media. Prunella vulgaris. 40- 50 39 0.25 .
(, 1984) « » (Egler, 1954)
40 (-) 3,7 3,6 4,0 2,8 (A-I)
"" - 2005 Brunnera sibirica, Galium odoratum, Dryoptens
fllix-mas. — Cerastium pauciflorum, Equisetum hyemale 44 40 (-) 40 35 (-) 0,25
, - - ,
(Oxahs acetosella, Maianthemum bifohum, Gymnocarptum dryoptens, Stellarm bungeand), -
, (" ") (Jassby, 1974, Williams, 1975, Lewis, 1978, Kinllov, 2001) (-) 1966 - 2005 ( 7) , 0,007 ( Acomtunt septentnonale 15 5%, Brunnera sibirica - 20 7%, Matteuccia struthiopteris - 60 40%)
40 , 30-
17
-+-A-III -a-A-i
1965 1975 1985 1995 2005
7 1966 2005 - , "1, -
A-I, - , ( 7) 1966 1972 , , , 0,063 (Anemone baicalensis) 25 50%, Brunnera sibirwa - 15 4% Aihyrium filix-femma 5 0,5%, Matteuccia struthioptens - 5 0,5%, Ptendmm ptnetorum — 15 0,5%,
1972 1984 , 0,012 , , , ( 0,057) 1983 1992 (Anemone baicalensis - 55 10%, Brunnera sibirica - 10 0,5%), , , Oxahs acetosella 1 10%, Stellaria bungeana - 0,5 3% , , Carex macroura, , 10 25%, 30%, 1992 2005 , , ( 0,013)
6. ( - )
, , , , - , ,

18 , , , , DCA- , 8
1 DCA 8 DC - - , - , - , , D - ,
2- 1- DCA , , , , , ,
- , , - , , , ( ) , ( , 1968), -
11 2 ,
19 ( , , , , , , , ) - 36 - 16
, ( ), ( ) Angelica sylvestris Bupleurum aureum (), Geranium albiflorum, Pteurospermum uralense (), Brunnera sibirica, Anemone baicalensis ( ), Vicia sylvatica ( ), Athyrium fllix-femtna ( ), ,
1
- , ( - 0,8)
2 40- - , - -
3 - 35-50 , - - 13-14 (), , ( 500 _1)
4 , ,
5 40 ( 0,012 0,067 )
6 - - , , , - - ,
7 (, , , ) ( 36 16 )
20
( 11 2 - ),
. 1
- / , // - 2007 - 3 - 3-10
2 ( ) / , !/ -2007 - 8 - 1203-1214
3 - / , // ,2006 - 13 - 199-203
4
( ) / // I - , 26-28 2002 - , 2002 57
5 - - () / // X , 24 - 26 2003 - , 2003 10
6 / // VIII -, 17-21 2004 - - , 2004 169
7 - / // , , 30-31 2004 - , 2004 24-26
8 - / // / «» - 2005 - 1 - 208-211
9 40- / // « - 2005» , , 12-15 2005 -, 2005 86-87
10 IsmadovaDM 40 - year dynamics of secondary mixed fir-aspen chern forests m West Sayan / D M Ismailova // Studies on Components of Siberia Forest Ecosystems, Proceedings of Young Scientists Conference, V N Sukachev Institute of Forest, Siberian Branch, Russian Academy of Science, 21-22 March - Krasnoyarsk, 2005 P 72-73
11 / , // «
21 » , 11 - 15 2005 - , 2005 - 362-364
12 / , , M E // - , 1 1 - 1 3 2005 -,2005 137
13 / , , , // , , 25-27 2005 - , 2005 22-24
14 - - / , , , II , VII 1, 1 9 - 2 3 2005 -, 2005 141-144
15 / , , , , , , // - , 28 - 1 2005 - , 2005 69-73
16 Ismadova D M Using of quantitative methods for estimation of succession rate in secondary fir-aspen forests of West Sayan / D M Ismailova // I (DC) -, 2 1 - 26 2006 - -, 2006 83-84
17 / // - , 2006 - 14 - 49-51
18 / , , , , // - / - - - , 2006 270-274
19 / // , 5-10 2006 --,2006 - 1 123-124
20 - / , II V - , 21-23 2006 -,2006 74-75
22
17 09 07 18 09 07
266 100 «»
2463049448 660036 , , 50/28
, 156 90-72-32