มาตรฐานสื่อดิจิทัล ประเด็นสําคัญสําหรับคลังความรูดิจิทัล

บุญเลิศ อรุณพิบูลยบุญเกียรติ เจตจํานงนุช

ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีสํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ

http://stks.or.th

การจัดเก็บขอมูล

แบบเดิมๆ• ตางคนตางสราง• ตางคนตางเกบ็• การเผยแพรผานเว็บถูกควบคุมดวยคน/กลุมคน เชน web master

ยุคใหม• รวมกนัสราง

(ออนไลน/ออฟไลน)• แกไขรวมกันได

(ออนไลน/ออฟไลน)• เก็บรวมเปนสมบัติหนวยงาน

• เผยแพรกวางไกล

Digital LibraryInstitutional Repository

Digital ArchivesWeb

คลังความรูดิจิทัลคลังความรูดิจิทัล

Wikipedia

โครงการสวนพฤกษศาสตรโรงเรียน

Slide Share

DSpace

Kids-D Project : AIT

OpenBase.in.th

Blog

Gallery

Digital LibraryInstitutional Repository

Digital ArchivesWeb

คนไดคนได ใชไดหรือไมใชไดหรือไม??????

คนยากจัง

เปดแฟมไมได

เนื้อหาดีจัง

ปญหาสื่อดิจิทัลและคลังความรูดจิิทัลปญหาสื่อดิจิทัลและคลังความรูดจิิทัล

• สื่อดิจิทัลไมไดกําหนดมาตรฐานรวมกัน• การทํางานซ้ําซอน เสียเวลา• ระบบคลังความรูดิจิทัล ไมรองรับมาตรฐาน• การละเมิดลิขสิทธิ์

มาตรฐานสือ่ดิจิทัลมาตรฐานสือ่ดิจิทัล

• การตั้งชื่อโฟลเดอรและแฟมเอกสาร• การสรางเอกสาร

– ลดการทํางานซ้ําซอน– ตอยอดไดงาย– รูปแบบไมเพี้ยน– ภาษาไทยถูกตอง

• การกําหนดเมทาดาใหเอกสาร

ชื่อโฟลเดอรและแฟมเอกสารชื่อโฟลเดอรและแฟมเอกสาร

• มกัใชภาษาไทย• มกัจะมชีองวาง • มกัมอีกัขระพิเศษผสม• ไมสือ่ความหมาย• กรณีใชเครื่องมอืพัฒนาเว็บ เชน Web

Programming ชือ่บทความ เอกสารถูกกํากบัดวยโปรแกรม แบบสงคาพารามิเตอร

http://domain-name/index.php?option=com_content&task=view&id=509&Itemid=74

ชื่อโฟลเดอรและแฟมเอกสารชื่อโฟลเดอรและแฟมเอกสาร

• ภาษาอังกฤษ ผสมตัวเลข• ใชเฉพาะเครื่องหมาย –• ไมควรมีชองวาง• ไมควรยาวมากเกินไป• สือ่ความหมายชัดเจน• ถาใชเครื่องมอืพัฒนาเว็บ จะตองพัฒนาดวยเทคนคิ

SEO (Search Engine Optimizer, Search Engine Friendly)

http://domain-name/index.php?about-us

การสรางเอกสารการสรางเอกสาร

เสียเวลาปรบัแตง

จําไมไดแลวใชขนาดอักษรเทาไร

โห!! สรางสารบญัเสียเวลาจัง

ฟอนต Error

เปดแลวฟอรแมตเสียเปดไมไดนะ

คนละ version

แบบอักษรแบบอักษร (Fonts)(Fonts)

• เลือกใชฟอนตมาตรฐาน• หากจําเปนตองใชฟอนตพิเศษ ใหฝงฟอนต

(Embedded) ไปกับแฟมเอกสาร• ฟอนตไมละเมิดลิขสิทธิ์

ทราบไหมครับวาฝงฟอนตไดอยางไร

• Microsoft Office• PDF

การฝงฟอนตการฝงฟอนต MS OfficeMS Office

การฝงฟอนตการฝงฟอนต PDFPDF

ฟอนตภาษาไทยกับเว็บฟอนตภาษาไทยกับเว็บ

HTML<font face=“Tahoma, MS Sans Serif, Thonburi”>…</font>

CSSfont-family: Tahoma, “MS Sans Serif”, Thonburi;

เอกสารเว็บของทาน กาํหนดฟอนตใด

EncodingEncoding

เอกสารเว็บของทานกําหนด Encoding หรือไมหากกําหนดระบุเปนอะไร

Thai Encoding

<meta http-equiv=“content-type”content=“text/html; charset=………..”>

UTF-8, TIS-620, Windows-874

Style หัวใจงานพิมพ

Heading 1

Heading 2Heading 2Heading 2

ทาน/หนวยงานของทานกําหนดใหใช Style ในการสราง

เอกสารหรือไม

Style หัวใจงานพิมพ

• ปรับแกไขไดงาย• เอกสารไมเสียฟอรแมต• สรางสารบญัไดทนัที• แปลงเปนเอกสารเว็บที่คนตาบอดอานไดดวยSound Screen Reader ไดงาย

• แปลงเปน Digital LibraryContent มาตรฐานพรอมสารบญัอัตโนมัติ (Greenstone)

Word to PDFWord to PDF

เอกสารจาก Word ที่สรางดวย Style แปลงเปน PDF พรอม “สารบญั” หรือ “Bookmark” อตัโนมัติ

Version Version นั้นสําคัญไฉนนั้นสําคัญไฉน

• นักเรียน: ครูขา หนูโหลด PPT ครูมาอานไมไดคะ

• ครู: อาว เครื่องเธอมปีญหาหรือ ครูเปดไดนะ

ความผิดของใคร

Version Version นั้นสําคัญไฉนนั้นสําคัญไฉน

• ครู: ครูใช Office 2007

• นักเรียน: บานหนูใช Office 2003

ความผิดของหนู หรือนี่ !!!!

Progressive & InterlacedInterlaced

รูปภาพที่แสดงในโหมดปกติ

การแสดงผลภาพแบบ Interlacedการแสดงผลภาพแบบ Progressive

เสียงเสียง ..wavwav

• อยาบนัทึกแลวจบดวย Save• กําหนดคาใหเหมาะสมกอน• 8-bit or 16-bit sound data• Mono Preprocessing• Sample Rate

– 5 kHz is barely acceptable for speech.– 11 kHz is the lowest recommended quality for a short

segment of music and is one-quarter of the standard CD rate.

– 22 kHz is a popular choice for Web playback and is half the standard CD rate.

– 44 kHz is the standard CD audio rate

เสียงเสียง MP MP33

• Bit Rate– 8 Kbps through 160 Kbps CBR (constant bit rate). – 16 Kbps or higher for the best results

• Mono Preprocessing• Quality

– Fast yields faster compression but lower sound quality. – Medium yields somewhat slower compression but higher

sound quality. – Best yields the slowest compression and the highest sound

quality.

Metadata Metadata ภาคปฏิบัติภาคปฏิบัติ

• คนหาเอกสารไดยากจัง• ทําไหมคนหาภาพไมได• เสียงคนหาไดไหม

35

คุณเคยประกาศเมทาดาให Word หรอืสไลดหรือไม

• MS – Office– File, Properties..

36

ประโยชนของ Metadata

• เพิ่มประสิทธิภาพการสืบคนเอกสาร• เปนขอมูลใหกับ Search Engine ตางๆ • การเผยแพรในระบบอนิเทอรเน็ต เปนไปอยางรวดเร็ว

37

Meta Tags

• Metadata สําหรับการนําเสนอบนเวบ็• บรรจุไวใน Head • รปูแบบทั่วไป

<META NAME=“dataname” CONTENT=“datavalue”>

ตัวอยางตัวอยาง

<head><title>Meta Tags-Metadata Elements</title><meta name="description" content=“meta tags."><meta name="keywords" content="meta data, metadata, meta tag, meta-tag, search-engine"><meta name="author" content="Keith Brooke">

</head>

http://www.submitexpress.com/analyzer/

ความสวยงามของเว็บเมทาดาทาความสวยงามของเว็บเมทาดาทา

คนหาภาพไมยากดวย Image Metadata

• สนับสนนุระบบคนคืนภาพ และการปองกันลิขสิทธิ์ของภาพ • Image Metadata ระบบ XMP (eXtensible Metadata

Platform) • พัฒนาโดย The Newspaper Association of America

(NAA) และ The International Press Telecommunications Council (IPTC)

• ใชงานไดกบัโปรแกรม Adobe PhotoShop 7.0 และสามารถนําเสนอขอมูลตางๆ เกี่ยวกับรูปภาพ เชน Title, Author, Position, Caption, Copyright, URL, Keyword, Categories, Detail of org.

เสียงก็คนไดนะครับเสียงก็คนไดนะครับ

ประเด็นลิขสิทธิก์ส็ําคัญประเด็นลิขสิทธิก์ส็ําคัญ

• Copy คนอื่นมาโดยไมไดขออนุญาต แตเผยแพรในชื่อคนเองและใสสัญญาอนุญาต

• เผยแพรอยางไร ไมใหถูกละเมิดลิขสิทธิ์• มีเนื้อหาอยากเผยแพร แตไมอยากตอบใหเอาไปขาย ทําอยางไรใหงายๆ

PDF SecurityPDF Security

Watermark

ฝงลิขสิทธิ์ใน IPTC สิครับ

http://creativecommons.org/

http://stks.or.th/wiki

อยาทาํคลังความรูดิจิทลัเปนคลัง “ขยะดิจิทัล” และ

“คลังของเถื่อน”นะครบั