didifuga - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/236049/1/didi_fuga.pdf · sad, cemi...

mi xail edi Se raS vi li

didifuga

mi xail edi Se raS vi li

didifuga

Tbilisi 2017

ISBN 978-9941-27-434-3

uak(UDK)821.353.1-32 e-20

didi fuga mixail ediSeraSvili

redaqtorebi: qeTevan zaqareiSvili, ekaterine abzianiZeydis dizaini: daCi daTuaSvilidamkabadonebeli maka comaia

– 3 –

sarCevi

dra ko ni ................................................................. 5weli axali .......................................................... 19Нежность ............................................................... 27C2H6O ................................................................... 31an dro me da ........................................................... 36TeT ri cxe le ba ................................................... 41le vio sa ................................................................ 46he re deo si tba ba za leT ze ................................. 713.14 ........................................................................ 76qa ri ....................................................................... 84sar kev, sar kev ....................................................... 88mzis so na ta .......................................................... 92ana da ma ria .......................................................... 96Cak ru lo .............................................................. 114naR vlis buS ti _ anu, oc da meer Tes sev da ...... 120kol xi me deas am ba vi uwi wa kod .......................... 128ka rib We ................................................................ 133Ta na mec xed re...................................................... 139mo na nie ba ............................................................. 172dif so ma nia .......................................................... 177na ka du li _ anu, tu Ce bi kol xi me deas Tvis ..... 187ho mo ga me tu ri imed gac rue ba ............................ 232yu ri Cve ni ar so bi sa ........................................... 238

– 5 –

dra ko ni

me siz mra, vi Tom, vi je qi er Txel iq, sai da-nac ukan aras dros brun de bian _ gaR ma mxa res _ mag ram, imis ga mo, rom da ba de bi dan rus Tav Si vcxov rob, Cem Tvis gaR ma gas vla da isev aqeT mxa res ga mos vla prob le mas ar war moad gens. mok led, vi je qi rus Ta ve lis qu Cis ro me li Ra ca no mer Si, grZel skam ze, zur gi mog rZo ma gi dis ki des mqon da miy rdno bi li da sax lebs vu yu reb-di. yve la fe ri sav se mqon da _ anu, ax la ras niS-navs es: gu li sav se mqon da ga mouT qme li sev diT da, bio lo giu rad, ro gorc cno bi lia, sis xliT; tvi ni sav se mqon da fiq re biT, nao We bi Ta da nei-ro ne biT; cxvi ri sav se mqon da qve da hai mo ru li Rrue bis ara he mo lo giu ri daC rdil vis Se de gad Sig Rrueb Si Cam dga ri da uk ve iqi dan gad mo su li lor wo va ni moy vi Ta lo siT xiT; Ce mi yu re bi iyo ga dav se bu li han ge biT da, Se sa ba mi sad, Ca mes mo da qvec no bie rad bo xi, od nav da Wi mu li xmiT naT-qva mi sit yve bi: „Oh, my sweet decadence”. mar Tlac

– 6 –

da, Sav ze cas vu yu reb di Ce mi Sa vi Tva le biT, vi-qe qav di Sav, xSir war bebs Ti Te biT, Sa vi Tme bi dan mom wva no wiw vebs, rom le bic ga mud me biT, Seuw-yvet lad me ce mod nen Tav ze, vic li di, da me re, sir cxvi lis sak maod mZlav ri grZno bis ga da go-re bis Sem deg, Zirs da vi xe de, sa dac ase Ti su ra-Ti dam xvda: nac ris fer as falts mtris sis xli-viT mis xmo da Sa vi nar wye vi. xin klis co meuls rom amoi Rebs ka ci da le vis Sem deg, bu neb ri via da, SeiZ le ba iT qvas, nor ma lu ric ki, mag ram sul araf ris gan Sa vi ma sa, nav To bi viT blan ti, TiT-qos sa ba do me pov nos sa ku Tar kuW Si an RviZ lSi, an naR vel Si, an, ra vi ci, sai da nac mo dis mTe li es yve la fe ri. mok led, es ara yia uz mo ze, sa ku-Tar or ga niz mSi nav To bis sa ba dos rom ga pov ni-nebs da aR mo ga Ce ni nebs. mag ram ara, rad gan ara yi eS mak ma Rmer TTan sau ku no Se jib re bi sas Seq mna imis me re, rac Rmer Tma ada mia nebs Rvi no ubo Za da kar gu li sa moT xis wa mie rad dab ru ne bis sit-kboe bis Se sag rZno bad. mo men teb Si Rmer Ti be-bias hgavs: be bia Cxu bobs, gsjis; ro ca eub ne bi, aTi la ri min dao, SeiZ le ba im de ni ila pa ra kos, rom aRarc ki mo gin des fu lis aRe ba, mag ram me-re Tvi Ton ve eco de bi da xuT lars mainc gaZ-levs. mok led, ara yi mo ma va li an, Tun dac, ax lan-de li jo jo xe Tis mZaf rad Se sag rZno bi siT xea, Rvi no _ da kar gu li sa moT xis mo sa go ne be li, da lu di aris yve la ze ada mia nu ri ram, rad gan, Tu sev da gaqvs mo reu li, uf ro naR vlian de bi, da Tu mxia rul gu ne ba ze xar, uf ro karg xa siaT ze dge bi. arays rom da lev, ma ga ri ka ci im Sem Txve-

– 7 –

va Si iq ne bi, ro ca im fiq rebs ajo beb, rom le bic mo gaw ve ba. is Sa vi nar wye vi iyo ra: _ iyo da ara iyo ra, RvTis uke Te si ra iq ne bo da!.. _ iyo is kup-ri, ro mel sac as xa men ada mian Ta cod vil su lebs jo jo xeT Si, ra Ta dai tan jon, da mar Tlac, mi si amo Re bi sas ise vgrZnob di siz mar Sic da cxad-Sic Tavs, TiT qos vul ka nis ga var va re bu li mag ma amo dio da Ce mi ye li dan. ra to mac ara?..

me re siz mar Si ve ga mov fxiz ldi ki dec co ta-Ti imis Sem deg, rac grZel skam ze xan erT ro me-li me wer tils vi ya vi miS te re bu li, da xan qar wa-mo be ri li ler wa mi viT vir weo di win da ukan, win da ukan, win da ukan, win da ukan, win da ukan. ra vqna-meT qi, vfiq rob di, da sa bo lood mi ve di im ga daw yve ti le bam de, rom un da ame wia Ce mi mZi me er Ti ad gi li, da un da mev lo iqiT, saiT ke nac da-dio da bev ri Ce mam de _ anu, es niS navs imas, rom un da mev lo mtkvris ken, Zve li da axa li rus Ta-vis da ma kav Si re bel xi dam de. asec mo vi qe ci _ ga-na, ra miS li da xels _ da, ga dav xe de ra mtkvars moC xria les, wam sve Se vig rZe ni mi si ze da pi ri dan da, amav drou lad, uR rme si Zi ri dan wa mo su li mRel va re qa ri, ro mel mac mai Zu la, me fiq ra: „vin icis, mtkva ro, ras but bu teb, vis Tvis ras it yvi? mra val droe bis mo wa me xar, mag ram xar ut yvi“. xi dis iqiT _ Zve li rus Ta vis ken _ ga da vi xe de, da Tval Si mom xvda er Ta der Ti: amaoe ba. ga mo vi xe de me re aqeT ken, axa li rus Ta vis ken, da aqac igi ve ga meC xi ra Tva lis fo so Si. ra meq na, aRar vi co-di. ra vqna, ga na, ga dav xte-meT qi? ave di moa jir ze. ad re na li nis moz Rva ve bas su lac ver vgrZnob di,

– 8 –

ami to mac ga da vi fiq re da isev Zirs Ca mo ve di, miu xe da vad imi sa, rom isev Ca mes ma siz mri seul go ne ba Si Psychonaut 4-is1 sul Si Cam wvdo mi ri fe-bi da gra fis2 xma, ro me lic am bob da Cems saT-qmels: „Нет уже сил, хоть за что-то держаться; Весь мой мир словно не мой“. mag ram ara, ra tom-meT-qi, ga vi fiq re da lo ya ze ga vi la wu ne Ce mi arc ise sus ti xe li. mainc ra aris-meT qi Cve ni yo fa, wu Ti so fe li, Tu ara oden saw yau li aRuv se be-li?3 ar vi co di im wams ara fe ri, ar mes mo da arc Sig ni dan aR Zru li qvec no bie ri xme bi, arc ga-re dan Se mo ma va li bge ra Ta er Tob lio ba. er Ta-der Ti, ra zec vfiq rob di, iyo di le ma, ga meg rZe-le bi na Tu ara yve la fe ri ise, ro gorc ma nam de iyo, Tu aq ve da mes ru le bi na yo ve li ve? amao kia mar Tlac yve la fe ri, TiT qos uaz ro, sak maod dab la da ce mu li ise, rom mi si aw yo ba TiT qmis SeuZ le be lia, mag ram... siz mri seul ma xmam miT-xra stro fi:

mag ram, rad ga nac kac ni gvqvian – Svil ni sof li sa –un da ki de ca miv sdioT mas, gves mas mSob li sa.

arc ka ci var ga, rom coc xa li mkvdar sa em sgav sos, iyos so fel Si da sof lis Tvis ara iz ru nos.4

1. 2010 wels Ca mo ya li be bu li qar Tu li sui ci dur bleq-me tal jgu fi;

2. Psycho naut 4-is so lis ti;

3. stri qo ni ni ko loz ba ra TaS vi lis leq si dan `fiq rni mtkvris pi-ras“;

4. bo lo stro fi leq si dan „fiq rni mtkvris pi ras“.

– 9 –

av de qi da ga vag rZe le is gza, ro me lic Ce mam-dec gauv liaT, im ime diT, rom, sa nam sax lam de mi-vi do di, ki dec ga mov fxiz lde bo di.

Tva le bi ga va xi le cxad Si.wi na Ra me sa co da vad gai we la sas mli sa da ra-

mo de ni me uka no no tab le tis dax ma re biT. Zil Si ra sac viT vli di, mok led, sa mi wu Ti da ToT xme-ti wa mi mo vas wa ri da Zi ne ba, me ti ve ra, ara da Zi-lis win ime di mqon da, dav xu Wav Tva lebs da meo-re di liT ve Rar ga va xel-meT qi, mag ram, ai esaa, ra caa _ is siz ma ri vna xe, ze viT rom mo giT xreT. si coc xle, Ce mi az riT, me tad jiu ti ra maa, da miT uf ro Zlie rad geb Rau We ba yo vel wams, rac uf ro mZlav rad gZuls igi. Tum ca Ra xom ar dav-neb de bo di?! ara, ra Tqma un da. da ne be ba ada mia-nis sis xlSi araa da arc aras dros yo fi la. ax-la SeiZ le ba ikiT xoT, maS, fran ge bi ada mia ne bi ar aria no? ra vi ci, SeiZ le ba mar Tlac ar arian. mTlia nad, mTe li ar si Ta da sim Zlav riT mtkio-da mTe li sxeu li, jan mrTe lo ba sak maod mqon-da Ser yeu li. rom mi gax ved roT, ras vgrZnob di, get yviT ase: tvi nis Ti Toeul naoWs vgrZnob di, mTel nei ron Ta gro vas aR viq vam di mag tvi niT-ve, mag ram ner vu li sis te ma men greo da imis ga-mo, rom ver va kon tro leb di Ti Toeul nei ron sa Tu naoWs. cno bis Tvis, ada mia nis tvins gaaC nia sa moc ze me ti mor fo lo giu li ve li, rom lis struq tu ru li wyo ba, rao de nob ri vad da xa ris-xob ri vad, uni ka lu ria _ yve las aqvs in di vi dua-lu ri, er Tma ne Tis gan gan sxva ve bu li ve li; anu, Ti Te bis ana beW di, aTi mi lio ni dan, er Ti SeiZ-

– 10 –

le ba daem Txves, tvi nis vel Ta struq tu ru li gan la ge bis dam Txve va ki SeuZ le beb lia, ub ra-lod SeiZ le ba or ada mians met nak le bad msgav si struq tu ra gaaC ndes, da na Te saur kav Sirs ara aqvs mniS vne lo ba ama Si _ bev ri ma ga li Tis moy va-na Seg viZ lia yve las, ro ca Se vam xa nag de biT sru-liad uc xo ada mian Tan da ara, ma ga li Tad, bi ZaS-vil Tan, an Tun dac ar vi WerT ax lo ur Tier To-bas sa ku Tar das Tan an Zmas Tan. tvi nis Ti Toeu li ve li pa su xis mge be lia sxeu lis ama Tu im na wi lis moq me de ba ze _ ma ga li Tad: mo to ri ka ze, Seg rZne-bis or ga noeb ze, Zil ze da sxva. ne bis mier Cvens moq me de bas akon tro lebs ori, na xe var sfe roeb-Si dia met ra lu rad gan Tav se bu li, ve li _ er Ti mTa va ria da uf ro moq me di, meo re ki sa re zer vo da uf ro mci re. ase ve, gag vaC nia ve li, ro me lic akon tro lebs nei ro me dia to re bis Sem cvlel _ anu, ma Ti ga mo yo fis ga maZ lie re bel _ niv Tie re-bebs, ro go ri caa al ko ho li, nar ko ti ki da sxva. ama ze co ta kon kre tu lad: ada mia nis or ga niz-mi fi zio lo giu rad ga moi mu Sa vebs en do ge nur al ko hols, ro me lic daax loe biT 0.04-0.1 ml-s ud ris as gram sis xlSi. ro ca Cven saW mels mi-vir TmevT imis me re, rac Tor me ti saa Ti ara fe-ri ar gvi Wa mia, ku Wi war mo Sobs pi ro biT en do-ge nur al ko hols. ase ve ga moi yo fa Sa qa ri, ro me-lic, pir vel rig Si gi Ji viT mir bis tvi nam de, rom miur be ni nos mas kve bis mo wo de ba ze in for ma cia. am bu neb ri vi spir tis _ en do ge nu ri al ko ho lis _ rao de no ba Cvens or ga niz mSi jam Si Sead gens sxeu lis wo nis na xe vars ku bur san ti met rSi. ri-

– 11 –

Tac ik ve be ba ada mia ni, yve laf ris Se mad gen lo ba-Si un da Se dio des Sa qa ri da spir ti. amis ga re Se tvi ni ver mii Rebs sa Ta na do in for ma cias da ver day ma yo fil de ba. vsin joT: aviv soT ku Wi qa Ral-diT, gaZ Ro mis grZno bas kuW Si ki mi vaR wevT, mag-ram tvi ni ver mii Rebs in for ma cias amis Se sa xeb, ra Ta mi si mTa va ri in di ka to re bi _ Sa qa ri da Ce mi Zma ka ci al ko ho li _ ar war mo So bi lan. Se sa ba mi-sad, Ce mi az riT, sis xlis ana li zi, Tor met saa-Tia ni Sim Si lo bis da War bad mir Tmeu li kve bis me re, aC ve nebs spir tis rao de no bas. es en do ge-nu ri al ko ho li aris zus tad is do za, ro me lic ada mia nis or ga niz mis Tvis sa sar geb loa. aqe da naa ga moT vli li is sa ma si pro mi li al ko ho lis mi-Re ba, rac ev ro pa Sia daS ve bu li mZRo le bis Tvis. eh! mag ram, sam wu xa rod Tu sa bed nie rod, ada mian-ma is wav la am al ko ho lis ga mo mu Sa ve ba da tvi-nis Tvis sxva do zeb Si mi wo de ba. tvins aqvs di di mid re ki le ba da mo ki de bu le ba ze. mii Ro ra Ta vi-si do za tvin ma, Sem deg Si uf ro me ti al ko ho li moiT xo va da daiw yo vaW ro ba _ ki dev mo me ciT, To rem da ma te biT nei ro me dia to rebs mets ar ga-mov yo fo. cno bi lia, al ko ho lis mi Re bis dros ga moi yo fa sa mi ve me dia to ri: do fa mi ni, en dor-fi ni da ami no-ze To va ni mJa ve. da ro ca mii Rebs tvi ni mo rig ulu fas, ga mo yofs da ma te biT wa ma-xa li se bels _ me dia to rebs _ rac im wam sve iw vevs sia mov ne bas, da nar Ce ni me zo be li ve le bis gaaq-tiu re bas, rom lis bo lo ar gvin da rom Can des. esaa sim Tvra le. rac uf ro mets vaw vdiT spir-tSe mad ge nels, miT uf ro ic vlis for mas ama ze

– 12 –

pa su xis mge be li ve li, zo meb Si far Tov de ba da ze wo las uwevs gver diT myof ve lebs _ mo to-ri kis vels, Zi lis vels, met yve le bis vels _ esaa mi ze zi imi sa, rom da loc vi li sim Tvra li sas vbo-dia lobT, ena gveb me ba da gve Zi ne ba. di liT na ba-xu sev ze pir Si sim Sra lis, Ta vis tki vi lis da sxva Zlie ri ga ma nad gu reb le bis mi ze zi, zus tad, gu-Sin ga Ri zia ne bu li da ga di de bu li ve lis ad gil-ze mob ru ne bis mcde lo baa. Se sa ba mi sad, das kvna: al ko ho liz mi tvi nis erT-er Ti ve lis ga Ri zia-ne ba da zo meb Si cvli le baa, da mi si pir ve la di for mis dab ru ne ba SeuZ le be lia _ anu, al ko-ho liz mi, nar ko ma nia da sxva da mo ki de bu le be bi tvi nis erT-er Ti se rio zu li daa va de baa da aRmze de lo bi Ti me To de biT mi si gan kur ne ba SeuZ-le be lia. es kar gi, ga sa ge bia, mag ram arc ki vi ci, imas ra hqvia, es yve la fe ri rom ici da mainc ve-ra fers ake Teb ga mo sas wo reb lad.

uk ve mar Tla ga meR vi Za. arc ise Ti bne li yo-fi la di la, ro go ric me go na, mag ram mainc dah-krav da So ri kos mo si dan mom zi ra li sau ku no si Sa ve, ro mel sac ax lac aqvs Za la, STan Tqos ne-bis mie ri Cven ga ni da, al baT, im di la sac hqon da. na ba xu sev ze Ta vi mis kde bo da, mag ram sak maod msia mov neb da es yve la fe ri. Zlie ri Ta vis tki-vi lis dros mdu ma red ki ar bra zob, ara med gmi nav, mag ram es gul wrfe li gmin va ki ar aris, ara med Rvar Zlia ni gmin vaa, xo lo mTa va ri az-ri swo red ama Sia _ ga wa me bu lis sia mov ne ba am gmin viT ga moi xa te ba, rad gan, rom ar sia mov neb-des, gmin va sac ar moh yve bo da. da fiq rdiT, ra-

– 13 –

tom kvne sis qa li, da ra tom xvne Sis ka ci seq sis dros? mous mi neT oc da meer Te sau ku nis ada mia-nis kvne sas Ta vis tki vi lis dros, da dai na xavT, rom tki vi lis meo re dRes is ise aRar ik vne sebs, ro gorc amas pir vel dRes ake Teb da; is ise aRar xvne Sis, ro gorc daR lis gan su la mox di li mu Sa ka ci, ara med ise, ro gorc gan vi Ta re bul da ev-ro pul ci vi li za cias na zia reb ada mians See fe-re ba. mi si gmin va, drois gas vlis pa ra le lu rad, sul uf ro bra zia ni da amaz rze nia, da arc dRi-siT wyde ba, arc _ Ra miT. am ada mian ma Ta vad ve icis, rom sa ku Tar Tav sac da sxveb sac gan zrax aRi zia nebs, da isic kar gad icis, rom mis gar Se-mo myo fi ada mia ne bi, vis wi na Sec ase mon do me biT gmi navs da ox ravs, ziz RiT us me nen mas da mi si od na va dac ki ar sje raT, gul Si ki iZa xian, ga na ar SeuZ lia, uf ro ub ra lod ix vne So so? isi ni fiq ro ben, rom es pi rov ne ba am saq ciels si bo-ro tiT da boR miT sCa dis. im pi rov ne ba mac icis, rom mi si gar Se mom yof ni ase fiq ro ben, mag ram zus tad is Seu rac xmyo fe li fiq re bi ani Webs am kacs sia mov ne bas, rad gan icis, is awu xebs maT, ar aZi nebs, mag ram mainc un da, rom arc maT dai-Zi non mas Tan er Tad, da ma Tac ig rZnon is Ta vis-tki vi li, am ada mians ro me lic awu xebs. da, miu-xe da vad imi sa, rom mec ase Ti yai dis ka ci viq ne-bo di, vin me rom myo lo da, jo bia, isev Cems Tavs da vub run de da Txro ba ga vag rZe lo: ki du reb sac ki ver va moZ ra veb di, mag ram uceb ube ga mo me be ra, ho da da zel va mo min da _ ba xu sic ga da ma viw yda, da sa sia mov no dac mi vi zi le. max sovs, er Txel la-

– 14 –

bo ra to ria Si cdis Sem swre gav xdi: vir Txa Cas-ves ga liis erT uki du res mxa res, xo lo meo re uki du res mxa res da des saW me li; es vir Txa, Cveu-leb riv, ra ga sak vi ria, mi dio da iqam de da Wam da. cdis mom dev no etap ze ga liis Zir ze de ni gaa ta-res da kar ga xnis gan mav lo ba Si zrdid nen Zab-vas nel-ne la; ma le, ro ca Zab vis do nem gar kveul niS nuls miaR wia, mRrRne li saW mel Tan aRar mi-dio da. Ca ta re bu li mo ri gi cda, drois gas vlis Sem deg, co ta gan sxva ve bu li aR moC nda: saW me li ise Ti ra miT Caa nac vles, rac vir Txas did sia-mov ne bas ani Web da _ ga mab rue be li sa Sua le ba; aR-moC nda, rom cxo vel ma ima ze bev rad di di Zab va ai ta na sia mov ne bis mi sa Re bad, vid re es saW mlis Wa mis Sem Txve va Si mox da.

bev ri rom ar mi ved-mo ve do, qa leb ma dam Ra-les, mag ram, imis ga mo, rom sa ku Tar Tavs ram-den jer me vai Zu le, Sey va re bu li vyo fi li ya vi, es niS navs imas, rom sa ku Tar Tav sac da vuR li var. ra Tqma un da, gu lis siR rme Si ar mje ro da, rom miy var da da, Se sa ba mi sad, Si na ga nad, al baT, me-ci ne bo da ki dec, mag ram mainc vi tan je bo di im siy va ru liT, veW via nob di xol me Zlie rad, Ta nac nam dvi lad, da ase Sem deg, xo lo drois gas vlis Sem deg miv xvdi, rom es yve la fe ri ise Ti mow ye-ni lo bis bra li iyo, ro mel sac bo lo ar uCan-da, me ki mi si das ru le ba ga dav wyvi te. mok led, qa li, ro gorc qmni le ba, uZ lie re sia, ki, mag ram... ai, Zlier kacs una ri aqvs, si tua cia qa lis mxri-dan dai na xos _ aseT dros am bo ben zus tad, kacs qa lis es mi so _ mag ram qals isic SeuZ lia, ka cis

– 15 –

gad mo sa xe di dan Se xe dos si tua cias da, ase ve, ori ve obieq tis miR ma, sad Rac gver di dan iyu-re bo des. qa le bi Cven, ka cebs, ise ve gvep yro bian, ro gorc ka cob rio ba ep yro bo da da dRem de eq-ce va Ta vis Rmer Tebs _ gva ker pe ben, mag ram, amav-drou lad, Tavs gva bez re ben, rom ma rad Jams ma-Ti usas ru lo da uki de ga nod uaz ro sur vi le bis Tav dau zo gav aR msru leb le bad viq ceT. ada mia ni, zo ga dad, araa mar ti vi ar se ba, ga sa ge bia, mag ram yve la ze rTu li ka cic ki ima ze bev rad mar ti via, vid re _ yve la ze mar ti vi qa li. xan da xan mar Tla gin da kacs, yve la er Tad daam wkri vo, agi no da me re bo di Se bi mou xa do, mag ram aRar Se moi ri go. pir ve lad qa li rom ga daag debs kacs, da Tu am kacs is mar Tla uy var da, me re es ka ci, drois gas-vlis da pa ra le lu rad, aT jer met qals ga daag-debs, ri si er Ta der Ti mi ze zi aris cno bie ri sa da qvec no bie ris mwi ri kav Si ri er Tma neT Tan, vi nai dan: qvec no bier Si mu dam ar se bobs da xa tu-li Se ni idea lu ri qa lis, Se ni er Ta der Ti siy va-ru lis sa xe, mag ram sus ti cno bie ri ver cnobs, ver aRiq vams ra mis sa xes, ro me lic qvec no bier ma war moud gi na, wam sve iw yebs mis Zie bas sxva qa leb-Si, rac, ume tes Sem Txve veb Si, kra xiT srul de ba. mag ram rad gin da _ erT qals mxo lod meo re da-ga viw yebs iqam de, sa nam ur Tier To ba ar das rul-de ba, xo lo, ro gorc ki das rul de ba, im oris da-sa viw yeb lad me sa mes pou lob, Tum ca Ra, un da iT-qvas, erT qals meo res Tan ax lo sac ver daa ye neb, rad gan im er Tma ga da gag do, is meo re ki Sen Ta vad ga daag de. mok led, un da wa vi des ka ci, yve las agi-

– 16 –

nos, me re bo di Se bi mou xa dos, me re isev agi nos, me re isev pa tie ba sTxo vos, agi nos, da ase Sem deg, usas ru lod.

av de qi, miv ban cal di ma civ ram de _ Tum ca im gza ze or jer ke dels mi ve ja xe _ ga mo va Re mi si ka ri, amo vi Re „bor jo mis“ boT li, sav se ar yiT, da di li dan smas Se vu de qi, mag ram, ori Wi qa rom ga mov ca le, gav Cer di, boT li isev ukan Sev dgi da lo gin Si dav brun di. asea, xan da xan Tav sac ki akon tro lebs ada mia ni. dav we qi, da uc bad er-Ti am ba vi mo ma gon da: eq vsi wlis rom vi ya vi, Cems uban Si er Ti go go cxov rob da _ Ti ko. ro gorc max sovs, yve las mos won da, mag ram uk ve hyav da Sey va re bu li zuT xi _ ase eZax dnen im biWs. ho da, ki ar im Cnev dnen xal xSi, mag ram bo lo pe riod Si mainc daet yoT, rom xSi rad mos dio daT ka ma Ti. sa Wi ro saq mis Tvis Cav rTav: Ce mi _ da Ti kos, ra Tqma un da _ kor pu sis gver dze iyo ga sar To bi par ki, sa dac sul ori at raq cio ni fun qcio ni-reb da: den ze mier Te bu li pa ta ra man qa ne bi, or-moc daaT TeT ria ni Je to ne bi rom un da Ca geg do, Tu ka tao ba gin do da, da lian dag ze ame ri ku li gor ke bis sti lis _ oRond, bev rad uf ro msu bu-qi, bav Sve bis Tvis _ dra kon-va go ni. erT dRes, ro-ca mec im par kSi vi ya vi dra kon ze sa ka taod, Ti ko da zuT xic mo vid nen, ri gi dai ka ves da Cem ukan dad gnen. ise, ra ri gi ma gas eT qmo da _ sul oT xni vi ya viT _ mag ram mainc. arc aras dros yo fi la mag at rak cion ze bev ri xal xi. me sul win dav je qi, rad gan, ro gorc naT qva mi hqon daT Cem Tvis, ku di mag rad iq nev so, me ki me Si no da. Cem ukan er Ti uc-

– 17 –

no bi daj da, Ti ko da zuT xi ki er Tad das xdnen sul ukan _ ai, iq, mag rad rom iq nev da. mok led, ori wre daar tya am dra kon ma, vi xa li se. er Ti wu-Ti su lis mo saT qva mad rom gav Cer di, ra Ra meq na _ gad mo ve di, mag ram Ti ko ver da vi na xe, zuT xi iq iyo, uk ve ki beeb ze Ca dio da. Tum ca vi fiq re, al-baT, iC xu bes da Ti ko gaiq ca-meT qi. meo re dRes qve mo qar Tlis te le vi zia ze ga moac xa des, Ti ko iaS vi lis cxe da ri gvian Ra miT ipo ve so ga sar To-bi par kis erT-erT at raq cion ze, ye li hqon dao ga moW ri li. me win vxa li sob di, ukan ki zuT xim Ti ko mok la, Cem gan xuT met rSi. war moid gi neT, be di xom un da, ukan, ku dis mxa res im dRes ara-vin dam jda ra an, mig de bu li go go rom dai na xes, ara vis Seu wu xe bia. mag ram mTa va ri da yve la ze iro niu li: bav SvTa ga sar To bi par kis ori dan erT mxia rul at raq cion ze mTe li dRe cxe da ri ka taob da, sa nam at raq cio nis mu Sam dra kon-va go-nis wmen da ar ga daw yvi ta. al baT, amouy va na yel-Si ima nac zuT xis, zuT xim ki ye li ga moW ra. wmin-da wylis ka cu ri am ba via, vi Tom?!

wa ve di rki nig zis sad gur ze, ma ta reb lis bi-le Ti avi Re da Ta vi qviS xe Tis ken da va de. meT qi, Ce mi er Ta der Ti siy va ru li un da vna xo _ is go-go, ro mel mac Ta vad ga da mag do, mag ram mainc miy var da _ da, Tu mov kvde bi, mov kvde, ma gis de-dac va ti re, mTa va ria uka nas kne lad da vi na xo, mi-si Tmis su ni Se vig rZno, mi si sqe li tu Ce bi dan wa mo su li ener gia, Cems ba geebs rom izi dav da ase Zlie rad, ki dev er Txel Se vi sis xlxor co... rad gin da sxva am dros? ara, sas me li mainc gin da,

– 18 –

mgo ni, me ti ara fe ri. si ga re tic SeiZ le ba. sax li. Cus te bi. lep to pi. te le fo ni. mok led, ka pi ta-liz mma ra moi ta na!.. va gon Si vi je qi, xeds gav yu-reb di _ Se ki de bod nen mTva res TeTr-var dis fe-ri alu Ce bi da Sad rev ne bi, ro gorc mZi me mtev ne-bi; qan da ke beb ma Ca mia res mox de nil wye bad.

_ Svi lo, _ mom mar Ta Cem win mjdom ma mo xuc ma qal ma, Tva le bi gad moc ve na ze hqon da, _ mar Tla ase Za lian giy vars?

_ ho, ra, _ vuT xa ri, _ me re ra, vis ar hyva re-bia!..

28 ap ri li, 2017 we li

– 19 –

წელი ახალი

da ba de bis dRe da axa li we li we li wa dis is dRee bia, ro ca Se mo sul Set yo bi ne beb Si mo we ri-li koc nis si ci la ki, Ta vi si gu le bia nad, ara-fers niS navs da, Se sa ba mi sad, sru liad uw yi na-ria. ai, sul ToT xmet ma ada mian ma mo mi lo ca axa-li we li _ ki, am do nem de mar to var _ da maT gan, da viT va le, Ti Toeul ma sa Sua lod 2.03 koc nis si ci la ki da 3.004 gu li ga mo mig zav na so cia lur qsel Si. da rek viT ara vin Se wu xe bu la, bi Za Ce mis gar da, ro me lic bi Za Ce mia da, aqe dan ga mom di na-re, saT va lav Si mi sa Re bi ar aris.

mok led, 2017 wels Sev xvdi ojax Tan er Tad _ mainc, er Tad rom vid ge biT amo de na xal xi, sa-mi ma ma ka ci, ve ra fe ri axa li Cvens Tmis Rer sac ver See xe ba-meT qi avi gan zrax viT, vfiq rob di _ da me re, rom ga va ci leT ki de vac da mi va Za xeT, sxva oja xe bic moi na xu le-Cven Tqi, kar gio, dam-je rad gviT xra, da mar Tlac wa vi da. jer vwru-pav di Sam pa nurs, me re ki mo yu de ba ze ga da ve di.

– 20 –

ro gorc ki ga dio da ma ma Ce mi oTa xi dan sa pa tio mi ze ze bis da ga mo, ga mov xsni di ma ci vars, sa dac „ba da go nis“ Se na xu li boT li me gu le bo da, sal-fet kCaC ri li Tav sa xu ris ad gi las, vi Reb di am mwva ne Se fe ri lo bis Su Sis boTls da vu yu reb-di si naT le ze Sig niT ar se bul siT xes. pir ve lad vinc ga moi go na Sam pa nu ri _ sa xe li da gva ri ar max sovs, me ma pa tieT _ ase uT qvams, var skvla vebs ga vu sin jeo ge mo. me ki dev vu yu reb di siT xes, Su-Sis miR ma rom mo Can da sa Ra mos xee bis Crdi li viT da, rac uf ro mets vu yu reb di, miT uf ro naT-de bo da, Sa ra van de di efi ne bo da Tavs. am dros, Cem da Seum Cnev lad, ma ma Ce mi dab ru ne bu la.

_ anu, hoooo, _ Ca vi la pa ra ke dab neul ma, _ anuu, jer aqvs va da, hooo...

_ aqvs, aba, va da ga suls xom ar vi yid di? _ ri-to ri ku li Se kiT xva mo mig do da Tvi Ton isev ma-gi das miuj da.

gu li aC qa re biT mi cem da da bol Tas vcem-di mTel sax lSi _ erT oTa xia nia mainc da ar dav Rlil var. me re erT ad gi las Sev deqi, Ta vi dav xa re da ase vi de qi, isic ki ar vi ci, ras mi-vaS ter di, an mi vaS ter di Tu ara rai mes. uceb cxvi ri dan er Ti wve Ti gad mo mi var da da ia taks Seas kda, me re gaix li Ca, TiT qos ato mi yo fi li-yo, da gaib na. fiq rebs wav ye vi, eleq tro nebs aqeT-iqiT mois vri da, pro to nebs da neit ro nebs ki iq ve da to veb da-meT qi, rad gan, ro gorc cno-bi lia, ato mis ma sa bir Tvze mo dis mTlia nad, bir Tvi ki, Ta vis mxriv, pro to ne bi sa da neit-ro ne bis gan Sed ge ba. pro to ni Tu gaix li Ce bo da-

– 21 –

meT qi, me re amas gav ye vi: ad gils ar moic vli-da, mag ram gaix li Ce bo da kvar ke bam de da, Tu es kvar ke bic Seir xeo da da mas Si myo fi „si me bic“, ma Sin Ce mi cxvi ris lor wo dan SeiZ le ba sis xlic ki mi vi RoT-meT qi. „eleq tro ne bi? _ Cam Za xo da Ce mi Ta vi, _ eleq tro ne bi ase ub ra lod ga dac-viv de bo da aqeT-iqiT da mor Ca?!“. „ara, _ vu pa-su xe mtki ced, _ atom Si el qtro ne bi da kvar ke bi arian ara nu lo van gan zo mi le bia ni obieq te bi, ara med war moad ge nen erTgan zo mi le bian os ci-li re bad wrfeebs, gai ge?“. da me re Se me Sin da, vai da cxvi ri dan lor wo mom dis, mag ram sis xlad ew ve Te ba-meT qi? da gaS ma ge biT da vi xe de Zirs. Sve biT amo vi sun Tqe, ro ca ufe ru li siT xe Se-vam Cnie, me re ki sa pir fre So Si Se vir bi ne da mis-gan gav Ta vi suf ldi.

„gav Ta vi suf ldeT!“ _ Cam Za xo da da viT usu-faS vi lis xma yu reb Si,1 da ise dac ga xeT qva ze myof Tavs ki dev uma teb da al ba To bas, ga xeT qi-li yo.

_ mok led, ma ma, _ sa sa di lo Si ga ve di da ase miv mar Te, _ bi We bi xo vik ri be bo diT dRes, ho da wa val uk ve, To re iq Tu Ca me Zi na, ra Ra az ri aqvs _ Zi li aqac xom Se miZ lia.

_ me re, da we qi da dai Zi ne, _ ar un do da Ce mi was vla, mag ram pir da pir xom ver met yo da, _ kai, wa di, _ dam neb da bo los.

1. sa qar Tve lo Si 2016 wlis oq tom ber Si Ca ta re bul sa par la men-to ar Cev neb Si res pub li ku ri par tiis slo ga ni iyo „gav Ta vi suf-ldeT“, xo lo, Ta vis mxriv, res pub li kur par tias xel mZRva ne lob-da da viT usu faS vi li;

– 22 –

da vi Zi no-meT qi? kiT xva da vus vi Cems Tavs. Zi li. Zi li? ra Zi li? Zi li ra aris? „Zi li ma-Ral gan vi Ta re bu li or ga niz mis pe rio du li fi-zio lo giu ri mdgo ma reo baa, ro mel sac gan saz-Rvravs Ta vis tvi nis mTe li ri gi struq tu re-bis koor di na ciu li moq me de ba, _ mi kar na xa Cem ma tvin ma, asi wlis mo xu cis ka ni viT nao Wia ni rom maqvs, _ ga reg nu lad xa siaT de ba umoZ rao biT da ga re sam ya ros gam Ri zia neb le bis gan ga mo TiS viT. ada mia nis Zi lis dros daT rgu nu lia Seg ne bu li fsi qo lo giu ri aq ti vo ba, ro me lic pe rio du lad aR dge ba siz mris dros“. vax-meT qi, vi fiq re, max-sovs, ese igi me ma Ral gan vi Ta re bu li or ga niz mi var-meT qi! go ne ba Si ki Ji na mov cxe, si nam dvi le Si ki sas tum ro oTax Si ga ve di, rom ga mo mec va la.

se mes tris das ru le bam de er Ti dRiT ad re Cem ma kla sel ma na xe var lit rian „pep sis“ boT-lSi Cas xmu li Wa Wa ma Cu qa. im mo men tSi ga mi xar-da, er Ti Se xed viT, mag ram me re, co ta rom da vu-fuq rdi, miv xvdi, rom klas Sic ki lo Tis re pu-ta cia maqvs. „mag ram arau Savs! _ mam xne veb da Ce mi Ta vi, _ mTa va ria... _ aq gai We da, did xans ifiq ra, da bo los es moi fiq ra: _ mok led, arau Savs-meT-qi, da mi je re“.

„me ara fe ri maqvs saer To Cems Tav Tan,“ _ vfiq rob di, ro ca vic vam di nac ris fer jinss. me re ro lin gi un da Ca mec va, kaS ne ga me ke Te bi-na da Ce mi gan Tqmu li man to Se mo mes xa. mok led, sik vdi lam de me za re bo da. max sovs, isic vi fiq re, ne tav si ci vis Seg rZne ba ar mqon des, ax la tru-siT xom ga vi do di-meT qi ga reT.

– 23 –

mok led, ga ve di. ar dai je roT, rom mar Tla bi Web Tan miv dio di. ar ar se bobs ara nai ri „bi-We bi“, Rmer Tma ni, mia mi te bo. yi nav da ga reT, orTqls pi ri dan ise vuS veb di, TiT qos uxi lav Ci lims ve weo di. man tos gu lis ji be Si „pep sis“ boT li me do, gam Wvir va le siT xiT sav se, mar-cxe na ji be ga mo be ri li mqon da da ke ci li tya vis xel TaT ma ne bis da ga mo, mar jve na Si ki te le fo ni da kan fe te bi Ca va cu re ga mos vlis win. da vu ye vi Tbi li sis qu Cas, gav cdi Ce mi sko lis Ca sax vevs, Se ve di ma Ra zia Si, kan fe te bi gam yid vels sa xe Si ves ro le da vTqvi:

_ Se mov dgi fe xi, gwya lob deT Rmer Ti, „mar-lbo ro“ er Ti!

_ ro me li?_ axal wels gi lo cavT! wi Te li min da, wi Te-

li, sis xlis fe ri, bro weu lis wve nis fe ri, qin-Zma rau lis fe ri, sa fe ra vis fe ri, wi Te li, mok-led!

mom ca wi Te li _ sis xlis fe ri, bro weu lis wve-nis fe ri, qin Zma rau lis fe ri, sa fe ra vis fe ri _ „mar lbo ro“, ga vu wo de rki nis la ria ni da or-la ria ni da ga mos vla da va pi re. ka reb Si mo ma Za-xa, gaZ vir da da ak liao oci TeT ri. me oc da xu Ti mi ve ci da vuT xa ri, ba rem asan Tic mo me ciT-meT-qi. mom ca da, ki dev er Txel gi lo cavT-meT qi, vuT xa ri da ga mo ve di.

Ca vu ye vi tro tuars isev _ jer ne la, me re saer Tod gav rbo di _ da cur ta vel ze amov ya vi Ta vi, par kTan. Se sas vlel Si ori ska mi dgas, iqi-dan erT-er Tze dav je qi, me re Sar dis buS ti ami-

– 24 –

tok da, mag ram ar max sovs, sad mov fsi. si ci vem Zval sa da rbil Si rom gaia ra, me re Ra ga dav wyvi-te, rom Wa Wa da me lia. vsvam di da vfiq rob di, ra mar to var-meT qi. „me Tbi li si var, _ ga vi-fiq re, _ Ta vis di de bis Jams mTe li sa qar Tve-lo rom Cau sax lda; is Tbi li si var, na xe var ze me ti qar Tve li Cem Si rom cxov robs; is Tbi li si var, mo sax leo ba dRe sas wau leb ze sof leb Si rom gaur bis; is Tbi li si var, mTaw min di dan rom Cans xe lis gul ze“. Tum ca rus Ta ve li vi ya vi, esec ga-saT va lis wi ne be lia. me re gza ga dav We ri da ar vi ci, sad amov ya vi Ta vi. da vi kar ge-meT qi, ase ga-dav wyvi te. me re uceb _ ar vi ci, meC ve ne bo da Tu mar Tlac ase iyo, mag ram zam Tar Si aq ra un da _ gve li ga moC nda, Cem ukan mos ria leb da da, rac uf ro vuC qa reb di na bijs, miT uf ro Cqa ra mos-ria leb da isic.

_ miS ve leT! _ da viy vi re, me re ki „ja dos nu ri flei ta“ 1 ga max sen da, zus tad igi ve epi zo diT _ ra ko mi ku ria! _ da sim Re ras mov ye vi te no ris xmiT, miu xe da vad imi sa, rom Ce mi xma uf ro ba-ri to nu lia da xan da xan ba nis ke nac ix re ba. _ Zu Hil fe! Zu Hil fe! Sonst bin ich ver lo ren, der lis ti gen Schlan-ge zum Op fer er ko ren. Bar mher zi ge Goetter! Schon na het sie sich! Ach, rettet mich! Ach, schuet zet mich! _ me re vi ci no di iqam de, sa nam crem liT ar ga mev so Tva-le bi da ve Ra ra fe ri da vi na xe.

1. „ja dos nu ri flei ta“ _ „Die Zauberflöte~ _ vol fgang ama deus mo-car tis uka nas kne li ope ra;

– 25 –

„mainc mar to var, _ ga vi fiq re da si ci lis crem le bi mo viw min de, _ mainc mar to var“. me re er Ti leq si ga max sen da:

qa Sue Tis winloT ma san druam

ara yis fu limTel dRes ag ro va,

me re daus xes did Wi qa Si da...

_ ada mia ni mainc mar toa!mid ga kuT xe Si

sit yvis uT qme ladda sav se Wi qasco ta ad ro va,

me re ga dak ra sul mouT qme lad..._ ada mia ni

mainc mar toa!1

ga vu ye vi isev uc nob gzas, Wa Wa maT bob da, mag-ram vfiq rob di, rom ga mo me le va, me re ra Ra vqna-meT qi. me Si no da, rom ar mo vit yuo, me Si no da Za-lian.

„aba, bi We bi? _ Cem Tvis vfiq rob di, _ rais bi-We bi?!“

vu yu reb di uc nob aiv nebs, den Tis su ni miw-vav da nes toebs, mag ram mainc miv dio di. ka cob-

1. naw yve ti re vaz ama Su ke lis leq si dan „ada mia ni mainc mar toa“.

– 26 –

rio bas da vu kav Sir di im wams go ne bis Za liT da xma maR la Se vu Za xe:

_ Zma no, ar gir CevT moZ mis siy va ruls, girCevT siy va ruls So reu li sas!

Happy new year!Frohes neues Jahr! C новым годом! Bonne année! Felice anno nuovo! Godt nytt år! axal wels gi lo cavT!

2 ian va ri, 2017 we li

– 27 –

Нежность

Ты моя нежность, ты моё небо, за тобой встану, где бы ты не был.

Ты моё сердце, ты моё чудо, обниму нежно и с тобой буду.1

*** me rwme na me kar ge ba,

xval aRar ga Ten de ba dRe.

me Ta vi me ziz Re ba - vinc miy vars, es xar mxo lod

Sen.2

*** ma Sin mag rad vlo Tob di. axa li wle bis me re

sa mi kvi ra ar ga mov fxiz le bul var da, im sa mi

1. teq stis naw yve ti ru si Sem sru leb lis _ НАРГИЗ _ sim Re ri dan „ТЫ — МОЯ НЕЖНОСТЬ“;

2. mi sam Re ri qar Tu li pank-rok jgu fis _ Vod ka vtraiom _ sim Re-ri dan „rwme na“.

– 28 –

kvi ris Sem deg, co ta az rze rom mo ve di, yur Si sul Cur Cu le bi mes mo da da me go na, vi Ra ca SeT-qmu le bas miw yob da mo sak la vad, mag ram, ki dev kar gi, go ne ba Zlie ri maqvs _ ga vaa na li ze, rom es Se saZ lo mo mas wav le be li niS ne bi iyo TeT-ri cxe le bis, ami tom ga dav wyvi te, co ta ki dev da me lia. or moc daa Ti gra mi rom Ca var tyi, ki-dev ori kvi ra ga da va bi sma, da uk ve bo los Ta-vi saa vad myo fo Si amov ya vi mwva ve in toq si ka ciiT _ Ce mi RviZ li ve Rar fil trav da sas mels mav ne niv Tie re be bis gan, ho da ga da viw vi. er Ti dRe apa-rat zec vi ya vi Seer Te bu li, mag ram eg ara fe ri _ ga mo ve di. meo re dRes dav dio di ki dec, ho-da sax lSi wa miy va nes. yve la boT li me da me lia, Tu de da Cem ma ga daas xa uni taz Si, ar vi ci, mag ram Ta roe bi sul ca rie li dam xvda. am xa des tvi ni sax lSi, ra Tqma un da, mag ram me ar vus men di _ sxva xme bic Ca mes mo da, rom le bic SeT qmu le bas miw yob dnen. me re mor Ca de da Ce mi CoC qols, ro-gorc iq na, da Ta vis Tan wa vi da, xo lo Ce mi co li mom dga, Ti kas Tan _ da qa lia mi si _ un da wa vi de, Tavs ara fe ri au te xoo. ga vid nen Tu ara, av var-di sa wo li dan da sas mels da vuw ye Zeb na. ve ra-fe ri rom ver vna xe, imis ime di Ra mqon da, sa me-di ci no spirts mainc vi po vi-meT qi, oT xmoc daaT pro cen tian eTa nols, mag ram egec ver vi po ve. co ta xan Si xmeb ma Se mo mi ties da pir da pir mu qa-ra ze gad mo vid nen. Wkui dan viS le bo di. cxe le ba mew ye bo da. oci gra mi mainc un da da me lia ra-me an, Tun dac, aTi. bo los ga mi naT da go ne ba _ Sev var di aba za na Si, uj ria ni sar ke ga mov xse ni da

– 29 –

Ce mi co lis „Sa ne li“ dav lie. xme bic miw yda. mok-led, ga dav rCi.

er Ti Tve rom ga vi da, isev ga da vi kar ge, ax-la uk ve _ er Ti kvi riT. Tum ca me re Tavs Za-la da va ta ne da ga leS vam de sma Sev wyvi te. yo-vel dRe vsvam di isev, ra Tqma un da, mag ram ara ga TiS vam de. erT dRe sac sax lSi dav brun di, da ras vxe dav _ Cems cols vi Ra ca Wi mavs! zo ga dad, Ce mi co li Za lian la ma zi kia, Tan _ meg re li, kol xu ri eS xi dah ravs; Tva le bi ise Ti aqvs, gar-da ma va li fe ris, mag ram Rias ken ix re ba uf ro, Tum ca, vfiq rob, aR mo sav le li rom yo fi li yo _ vTqvaT, qar Tle li _ mu qi fe ris eq ne bo da Tva-le bic; cxvi ri sul od nav mo kau We bu li aqvs, rac mis ise dac mkacrs iers ki dev uf ro am kac-rebs, am sim kac ris Sem yu re obieq ti ki Wkui dan ga dah yavs; fe xe bi mu dam pir wmin dad ga par su li aqvs, xo lo ter fe bi ise Tia, mis wi na Se ueW ve-lad un da dae ce da da koc no. mok led, vi de qi ka ris Wril Si, vi Ra ca ka ci ki Cems cols isev Wi mav da, da es Ce mi meuR lec kvne so da sia mov-ne biT. vi de qi ase ori wu Ti, da mxo lod me re Ra da mi na xa ma na nam. mag rad Seh kiv la. ga ve di sas-tum ro oTax Si, ka ra da ga mov xse ni, Cems jin sis Sar vals qa ma ri mov xse ni, da isev sa Zi ne bel Si dav brun di. is ti pi gaq ceu li dam xvda, ho da Cems cols mi va de qi, vce me da vce me, vur tyi da vur-tyi. saaT na xe va ri xe li ar ga mi Ce re bia _ qam ris jer tya vis bo los vur tyam di, me re ki, da na Sau-li rom aRia ra, rki nis bo lo Ti da vuw ye ce ma, rad gan uf ro gav braz di. sul dae buS ta is la ma-

– 30 –

zi sa xe, ara da mar Tla miy var da; Tva li dan sis-xli sdio da, pi ri dan ori kbi li gad moa fur Txa. qa ma ri rom ga miw yda, xe liT vur tyam di _ jer gaS li liT, me re mo muS tu liT. bo los Se me co da, da fe xe bis rtyma da vuw ye nek neb Si, mag ram isec ar vur tyam di, rom Cam tvreo da. ma pa tieo, rom daiy vi ra, mTlad ga da me ke ta _ lo gin ze ave di, gad mov xti da mTe li ta niT zed da vax ti. amoig-mi na da nax vels sis xli amoa yo la. me re, ro gorc iq na, ikad ra _ ase miT xra, fe xebs dag ba no _ mag-ram mainc ar kma ro da. fur Txe bac da vuw ye, Tum-ca bo los mTxo va, ga Cer di, da fe xebs dag ban, me re ki mag da na ban wyals dav le vo. eg re-meT qi, Se qa lo! ax la da gin dob-meT qi, vuT xa ri, oRond, fe xebs rom dam ban, Tan mim Re re-meT qi. kar gio. taS ti gad moi Ro, cxe li wyliT aav so, me re mo-mi ta na, fe xe bi Ca ma yo fi na, ter feb ze mo mea ler-sa, Tan mban da, Tan mRe ro da, Ты моя нежность, ты моё небо-o. me sa var Zel Si ves ve ne da vtkbe bo di. da ba nas rom mor Ca, pir sa xo ciT rbi lad ga mim-Sra la ter fe bi, me re taS ti moi yu da da wya li ga mo ca la.

_ Se ger gos! _ me vuT xa ri, da me re mxur va led va ko ce. mar Tla mag rad miy var da eg oxe ri qa li, da ax lac miy vars ki dev uf ro Za lian.

27 iv li si, 2017 we li

– 31 –

C 2H 6O

ver mo gat yuebT, ar max sovs, cio da Tu ara, mag ram mgo nia, rom, we siT, si ci ve un da yo fi li-yo, Tu ga Ce re ba ze aR mar Tul eleq tro nul ab ras da vu je rebT, ro me lic xan 2017, xan 2033, xa nac 2098 wels aC ve neb da ek ran ze. mok led, SiS vel, Zu Zus Ta ve bis gar Se mo ume te sad Tmian tan ze Ce-mi mtvris fe ri pal to Se mo vic vi, zo lia ni kaS ne yel ze TviT mkvle lis To ki viT ga vik van Ze, fe-xe bi, qus lze ga xeul Wre li win de biT, ta la xian ba Tin keb Si Cav ya vi, me re, ra xan wi Te li tru se bi-sa da Ce mi sam Si grZe lis ama ra vi ya vi, Sar val Si Cav ya vi co ta Ti me tad ban jgvlia ni, mag ram mainc kar gad grZe li fe xe bi, rom da mes va ra da ba Tin-ke bi dan Sar vlis Si da mxa re ze ga da su li ta la xi Cems bew vebs Se ze lo da. cal sa xad ver it yo diT, of lis su ni am dio da, uka na lis wve nis Tu zan gis, mag ram nes toebs Ta va dac miw vav da. ga via re me re sam za reu los ken, ga mo va Re ga mor Tu li ma ci va ri _ iq neb am er Txel ga mi mar Tlos da ra me sas me li dam xvdes-meT qi, vfiq rob di da voc ne bob di, mag-

– 32 –

ram sul tyui lad: er Ti kver cxi mqon da _ an, Tu yvelas CaT vliT, sa mi _ da er Tic maio ne zi. avi Re es „slo bo da“, mov xse ni Tav sa xu ri, mo vu Wi re xe li bo lo Si da pir Si Ca vi ca le. a, eg re-meT qi, max sovs, ga vi fiq re. mag ram ve Rar viT men di, ami tom ma ma Ce-mis da na to va ri su na moe bis ko leq ciis ken gav wie, Bleu de Cha nel Pa ris amo vi Re, Tav sa xu ri da is mov-xse ni, sai da nac deo do ran ti viT as xams, da pir Si na xev ram de Ca vi ca le, rom Cems sis xlSi C2H6O-s _ spir tis an, Tu gne bavT, al ko ho lis _ rao de no-ba da me ba lan se bi na. ena da sa sa sas ti kad amew va, mar Ta lia, mag ram Ta vi mainc ukeT vig rZe ni. me re, meT qi, es spir ti ueW ve lad na jer nax Sir ba da tom-Tan mier Te bul erT an ram de ni me hid roq si lis jgufs Sei cavs da erT ato mia nia, ho da me ra un-da da mak los-meT qi, _ pi ri qiT. ami tom, sa bo lood ga dav wyvi te, rom wya li min do da. wa ve di ki dec sam za reu lo Si isev, mo vuS vi on ka ni, da saW re li frCxi le bi wyliT ga viv se da ase vsvam di H2O-s. me-re Stef scels _ si nam dvi le Si, den cqvi tas _ mov-ka ri Tva li, da ga max sen da, rom de ni aris da mux-tu li na wi la ke bis mi mar Tu li da mo wes ri ge bu li moZ rao ba, mag ram xan da xan da ume te sad, Se saZ loa, na wi la ke bi mo wes ri ge bu lad ar moZ raob dnen, mag-ram mTa va ria, ma Ti moZ rao ba mi mar Tu li iyos _ anu, esec de nia. me re isic ga vix se ne, rom de nis ma xa sia Teb lad Se moi ta nes de nis Za la _ I _ ro me-lic pir da pir pro por ciu lia Zab vi sa _ U _ xo lo ukup ro por ciu lia wi na Ro bi sa _ R; ase ve I=q/t, es ki niS navs, rom de nis Za la to lia gam ta ris ga nik-veT Si ga ma va li mux tis far do bi sa im dros Tan, ra

– 33 –

dro Sic am mux tma gaia ra. Sem deg is, rom me de nis Za la ga max sen da, da is, rom wyals vsvam di, ra Rac-nai rad da va kav Si re, sa bo lood ki im das kvnam de mi ve di, rom wya li Za lian kar gi gam ta ria, rad ga-nac mi si age bu le ba wi na Ro bas ar aZ levs sa Sua le-bas, di di ric xvi Ti mniS vne lo ba hqon des. mok led, vi fiq re, Za lian bevr wyals dav lev, me re ki den-cqvi ta Si Ti Tebs Sev yob _ iq neb, den ma da mar tyas da mov kvde-meT qi. ga va ke Te ki dec, mag ram od nav miC xvli ta nem si viT, ami to mac am saq mes Ta vi da va-ne be da ga reT ga ve di sax li dan.

Cvid met no mer sa mar Sru to taqss da va je qi, rad gan zus tad or moc daa Ti TeT ri mqon da, me ki da xar jva min do da. ga daia ra xi di, gaR ma da ga moR-ma rus Tavs rom akav Si rebs. ise, rus Ta vi uni ka lu-ri qa la qia _ mxo lod rus Ta ve li Tu dab run de ba, gaR ma ga su li, mSvi do biT ukan. me rias Tan moux-via, me re or moc daaT met rSi isev Seux via, me re ki aRar mi miq ce via yu rad Re ba, ras ake Teb da _ mar to ima ze vfiq rob di, es mZRo li ner vebs miS lis-meT-qi; dav geg me ki dec go ne ba Si, ax la av dge bi, Tmis Re rebs mtkiv neu lad da va wiw kni da, gab ra ze bu li rom Se moi xe de ba, cxvir Si Se va fur Txeb an ni kap ze Sua TiTs mi va deb-meT qi, mag ram, sau be du rod, aR-moC nda, rom Ta vis bo lo ga Ce re bam de uk ve mieR wia da me mic di da, ro dis Ca vi do di da, Se sa ba mi sad, fuls miv cem di. oq ros fe ri or moc daaT TeT ria-ni amo vi Re da mZRo lis Tval win ise Se va Ta ma Se, TiT qos fi lo so fiu ri qva mWe ro da xe leb Si, me re ga vu wo de, xe lis gul ze da vu de, Ti Te bi mo vu muS-te, mya rad ge Wi ros-meT qi, Tva li Ca vu ka ri, hae-

– 34 –

ro va ni koc na ga vug zav nde da Ca ve di. Cem gan mar-jvniv ek le sia id ga, pir da pir _ Crdi loe TiT _ qa la qis saa vad myo fo, xo lo pi rda pir da mar cxniv _ Crdi lo-da sav le TiT _ fsi qiat riu li kli ni ka. ho da, Crdi lo-da sav le Tis ken wa ve di, WiS kar Tan Sev Cer di da da viy muv le, rom Zmebs gae goT, vin mo su li yo. im wam sve vig rZe ni pa la te bi dan wa mo-su li mRel va re bis na ka di. mim Reb Si dav de qi, mo-ri ge eqim Tan mi ve di da vuT xa ri:

_ na po leo ni aq gyavT?er Ti kar gad Se maT va lie ra _ dar wmu ne bu li

vi ya vi, mo ve wo ne _ da mxo lod me re Ra mi pa su xa:_ diax, ori, _ da gai Ri ma, _ er Ti nam cxva ria,

meo re _ im pe ra to ri._ im pe ra tor Tan mo ve di, _ Tva li Ca vu ka ri. _ aha, _ fur cleb Si qeq vis Sem deg miT xra, _

me doi Ze ni ko lo zis vin xarT?me, cbier ma, fur clis ken Tva li ga va pa re, sa-

dac ze moT xse ne bu li sa xe li da gva ri ewe ra, me-re ki mis gas wvriv amo vi kiT xe: „asa ki _ 56 we li“.

_ Zmis Svi li var, _ vuT xa ri, Tum ca mainc gav-ris ke _ iq ne ba da, Zma ar hyo lo da.

_ ma Sin aqeT mob rZan diT, _ ga miZ Rva, _ am bo-lo dros ag re siu li aRa raa, rac Za lian gva xa-rebs. mag ram, ise, aqam de aras dros mo sul xarT aq. ra me xom ar mox da? Tu rai me ise Ti am ba vi gaqvT saT qme li mis Tvis, jo bia, vi co deT...

_ ara, ara! _ Sev Za xe, _ ub ra lod, Ich bin gerade aus Leipzig angekommen,1 da nax va mo min da, fi su ni, _ da mxar ze xe li da va de.

1. germ.: „laip ci gi dan sul ax la xans Ca mo ve di“.

– 35 –

mok led, me doi Ze ni ko loz-ni ka-ni ko lais Ta vi-dan mis _ anu, na po leo nis _ di de ba ze ve saub re, Sem deg mis Zlier mxa reebs mo vu xa re qe di, bo los ki veC xu be, su le li xar, va ter loo rom waa ge-meT-qi. da dum da, sun Tqva Sek ra, kri Wa gax sna, Tqva, aRar va ro na po leo ni, da ti ri li daiw yo. ra gin-dao, mkiT xa ki dec.

_ geC xu be bian aq, Zmis gu lo? ar je raT Se ni?_ mwyins, _ miT xra._ vinc gaw ye ni nebs, ise uyu re, ro gorc _ Sen ze

susts, _ vuT xa ri, _ pa ta ra bav Svma rom xel ze gik-bi nos, ga daux di sa ma gie ros? ara. ho da, arc ara vis ga dau xa do, imi tom, rom bo ro te bi ki ara, sus te-bi arian. Sen zRva xar, ni ko lai, da zRva ara so des gad mo dis ka la po ti dan imis da sax rCo bad, vinc mas qvebs es vris.

ga mo ve di. mo ri ge eqims vTxo ve, Za lian ki mrcxve nia, mag-

ram xuT la ria ni xom ar geq ne baT-meT qi? ger ma nu-li fu li ban kSi maqvs, ise ki ji be Si xu Ti TeT ric ar mig dia-meT qi. mom ca, ke Ti li iyo. ze da tuC sa da cxvirs Sua amow ve ril qa lur ul va Seb ze va ko ce, erT Rers ki enac avus vi. mad lo ba-meT qi, vuT xa ri da wa ve di.

am bo ben, Rvi no Rmer Tma Seq mna, ara yi ki _ sa ta-na mo. ami to mac lu di vi yi de.

vsvam ax la da, da mi je reT, ara fe ri ma wu xebs.

13 Te ber va li, 2017 we li

– 36 –

an dro me da

di la iyo me tad mzia ni. hae ri, jer ki dev O2-

iT mdi da ri, nel-ne la iv se bo da CO2-iT. an dro, me da si ko _ an dros de bi li lab ra do ri _ mov-dio diT fa liaS vi lis qu Cis daR mar Tze. ba xis aria Ca mes mo da im wams yu reb Si, mag ram me re sa-ku Tar ma go ne bam ve ga mo maf xiz la, ga miq ro yve-la nai ri Si na ga ni bge re bi, da dav rCi im xmau ris ama ra, rac su fev da im di liT _ Tum ca jer ki-dev sus ti, mag ram gaZ lie re bis Tvis gan wi ru li da mzad myo fi. mok led, ki da vub run di am sam ya-ros cno bie ri go ne biT, mag ram Cem ma uZ lie res ma qvec no bier ma wam sve daT rgu na cno bie re ba da, Se sa ba mi sad, ax la uk ve ba xis ga re Se, ga da ve di go ne biT gan zo mi le ba Si. Ce mi az riT, Tu ada mia-nis sxeu li suls aka vebs _ anu, Tu ada mia nis sxeu li su lis ci xea an, meo res mxriv, Tav Se sa-fa ri _ ma Sin, lo gi ku rad, su lis sa bu de bels ada mia nis or ga niz mSi un da hqon des gar kveu li lo ka cia, ad gil mde ba reo ba. ar mgo nia, es ad gi-

– 37 –

li go ne ba iyos, rad gan, miu xe da vad imi sa, rom go ne biT sxeu lis saz Rvre bis gac de na Seg viZ lia da, aqe dan ga mom di na re, mxo lod war mo sax vis meS veo biT va xer xebT ne bis mier ad gi las mox ved-ras Cvens cno bier aR qma do ba Si, mainc, vfiq rob, ci vi go ne ba uf rTo ar wi via Zlie ri nis kar tiT; sxva gad mo sa xe di dan, sxeuls Cve ni gu lic scil-de ba xSi rad da, me tic, is arc kia da mo ki de bu li Cvens cen tra lur ner vul sis te ma ze, rad gan Ta-vad war moq mnis im pulss; guls Zgi dis mar cxe na mxa res aqvs si noat rea lu ri da an tri ven tria-lu ri ner vu li sad gu re bi; gu li si noat rea lu ri ner vu li sad gu riT Ta vad war moq mnis im pulss da, Se sa ba mi sad, war moq mnil im pul sze ikum Se-ba; ra Ra Tqma un da, ki, es yve la fe ri tvin Tan Se Tan xme bu lia, mag ram tvi nis mier ga mog zav ni-li im pul si _ ro go ri Zlie ric ar un da iyos _ mainc ver moq me debs gu lis mu Sao ba ze ve ra nai-ri Za liT. Tum ca, miu xe da vad am yve laf ri sa _ da ki dev imis miu xe da va dac, rom gu li si ke Ti sa da siy va ru lis sim bo loa _ gu lis qo na go ne bis ga re Se pir da pi ri de bi liz mia, ra sac sa bo lood fa ta lur Se de ge bam dec ki mih yavs ada mia ni xan-da xan. mok led, Ce mi az riT, Tu ga dav TvliT gu-lis cen tri dan da Ta vis tvi nis cen tri dan Ta-na bar man Zils _ ra xa nac er Ta der Ti WeS ma ri ti su lie ri gan vi Ta re ba gu li sa da go ne bis Ta na ba-ri, Se Tan xme bu li da ka non zo mie ri gan vi Ta re baa _ mi vad ge biT im wer tils, sa dac ada mia nis su li xor cSes xmis ga re Sea ma te ria li ze bu li. TviT fi zi ka Sic ki, mag ni tur an, Tun dac, eleq trul

– 38 –

vels verc er Ti Cve ni grZno ba Ta or ga no ver aRiq vams, mag ram isi ni, am yve laf ris gauT va lis-wi neb lad, ma te riis sa xes war moad ge nen da, Se sa-ba mi sad, ar se bo ben ki dec. ga dav wyvi te, es Ce mi hi po Te za im mo men tSi ve Se me mow me bi na. lab ra-do ri si ko Se me co da, ami tom an dros miv var di da, daax loe biT, iq, sa dac fa ri seb ri jir kva li mde ba reobs, xe li Zlie rad mo vu Wi re.

_ ha, ga Cer di, ras uke Teb an dros! _ da mi ye fa si kom da, ga Ta ma me bul ma, da miR ria la ki de vac. ar mo me wo na, rad gan, zo ga dad, ro ca ar se bas zed me ti mos dis Ta vis ze ma Ral ar se bas Tan mi-mar Te ba Si, ar mom wons.

_ Sen Cu mad iya vi mand, _ arc ki Se mi xe davs, ise vuT xa ri, rad gan es an dro mi Za lian de bo da. jan ze ki iyo, ise.

yef da es de bi li si ko, suf Ta su le li, ar Cer-de bo da _ mgo ni, Caiw yvi ta ki dec ram de ni me io-gi. mok led, keT ro va ni ka cis ena ver inar na rebs qa liS vi lis SiS vel mker dze ise mon do me biT, ro go ri en Tu ziaz mi Ta da Tav ga mo de bi Tac icav-da si ko an dros. Tva le bi rom dae bin da si kos pat rons, ma Sin ga vuS vi xe li, da da vak vir di, ras moi moq me deb da. gaS ve bam de wa mis mea se diT ad re mis Tva leb Si uceb ge di dav lan de, ra mac mo-men ta lu rad ga max se na, „Tu sik vdi lis siax love ro gor as xva fe rebs mo mak vda vi ge dis han gTa var debs da Can Cqe rebs“. asea, eg rea nam dvi lad. sa bo lood, ro gorc uk ve mix vdiT _ si nam dvi le-Si, vi ci, ver mix vdiT, da ar ge go noT, TiT qos Tqvens go neb riv Se saZ leb lo bebs vak ni neb de _

– 39 –

me da an drom mag rad viC xu beT, mo me ria da, am yve laf ris me re, aRarc ki Sev xvdiT er Tma neTs.

er Ti kvi ris Tav ze sa so war kve Ta mo me Za la, me re su lie ri ga Wir ve bis areal Sic Sev dgi fe xi, Sem deg ki _ mTe li sxeu lic. ise mox da, rom _ be dis iro nia _ fa ri seb ri jir kva li ga mi did da im xe la ze, TiT qos gas kdo mas la mob so. es iyo, cxa dia, iod de fi ci ti, mag ram ver vxvde bo di, riT akom pen si reb da mdgo ma reo bas fa ri seb ri jir kvlis ga di de ba, ro ca hor mo nis kom po nen ti or ga nizms ar mie wo de bo da. mok led, bev ri rom aRar vi la pa ra ko, uceb dav kar ge ga na cxov re bis az ri, ara med is mon do me ba, ro me lic ada mians ai Zu lebs, si coc xles az ri upo vos. wa ve di fa-liaS vi lis qu Ci dan _ Ce mi sax li aq mde ba reobs, oTx no mer Si _ me gob ro bis pir ve li ga sas vle-lis iqiT, rus Ta vis cno bi li sas tum ros ken. Se-ve di sas tum ros is to riul Se no ba Si, ave di bo-lo sar Tul ze, iqi dan tyui le bi sa da ve ra go bis xar jze aR mov Cndi sas tum ros sa xu rav ze, sa xu-ra vi dan ki dev er Txel gad mov xe de rus Tavs oT-xi ve mi mar Tu le biT, oT xi ve mxri dan, pir jva ri ga da vi we re er Txel, gav Sa le xe le bi, mi was sa xiT dav xe de da gad mov xti, mag ram mar Tlac saoc re-ba mox da _ yel ma qa vi li da miw yo, da Ce mi sxeu li ki gad mox ta, Tum ca me, rea lu ri me, ara fi zi ku-ri, dav rCi sas tum ros sa xu rav ze. vxe dav di, ro-gor miv fri nav di, me re da vi na xe, ro gor ga da-mex sna sa xe Sua ze, ro ca ki be ze da ve nar cxe, da ro gor mi vanTx-mo van Txie Ce mi blan ti, wi Te li sis xli er Tob gra cio zu lad. me re me, rea lu ri,

– 40 –

ara fi zi ku ri, Cem da une bu rad avi We ri haer Si, gav cdi de da mi wis at mos fe ros Ti Toeul fe nas, ave di kos mos Si, va kuum Si, ukan mo vi to ve mzis sis te ma, gav cdi sxva sis te mebs, Ca mo vi ci le ga-laq ti ka ir mis nax to mi da, ai, ase uc bad, an dro-me das ga laq ti ka Si amov ya vi Ta vi. ner ve bi meS le-ba ax la _ sas me li mainc iyos aq!

ra min do da, ras vxte bo di!..

32 mai si (31 mai sis Ra me). 2017 we li

– 41 –

TeT ri cxe le ba

sa zo ga dod, yve la ze rTu li daw ye baa. mar-Tlac, ro dis daiw yo es yve la fe ri? iq neb, Cve ni gac no bis dRi dan an, su lac, ga ci le biT ad re?

cxe li da Ca xu Tu li sa Ra mo iyo. ca ze var-skvla ve bi ise Ti sim Wid ro viT iy vnen gan la ge-bul ni, rom, ge go ne bo daT, ver gauZ lebs da, sa-da caa, ze ca Ca moiq ce vao. hae ri ise Ti sim Zi miT aw ve bo da at mos fe ros, xal xi fiq tiu rad iW yli-te bo da. me da is _ an, Tu uf ro arae gois tu rad gvin da, gaiJ Re ros, is da me _ vis xe diT grZel skam ze, va Ja-fSa ve las qu Cis ro me li Ra ca kor-pu sis win, pir da pir bi nis ezo Si. yve la uxer xu-lad gvi yu reb da, rad gan, eW vi araa, Sey va re bu-li wyvi li ve go neT, mag ram, faq ti iyo, ub ra lod dav pa ti Je ga reT ga mo sas vle lad. me, ub ra lod, ise Ti ada mia ni var, ro ca vin me miy vars, ver vma lav an, uf ro swo rad rom vTqva, vcdi lob, dav ma lo, mag ram ise uni Wod ga mom dis, mag yve-la fers saaS ka rao ze ga mo ta na mainc jo bia. mok-

– 42 –

led, mSvi dad vis xe diT, ase Tu ise. xe le bi mi-kan ka leb da da mTlia nad of lSi cu rav da Ce mi gac ve Ti li tan sac me li, is ki ij da Tav Se ka ve bu-li mox de ni lo biT, da saT rgu nad gan wi ru li sia-ma yiT, la ma zi TmiT, cxvi riT, Tva le biT, mag ram me re yve la fe ri Seic va la, da me bin da Tva le bi da ka ku ni ga vi ge. tan Si gam cra da Sem JrJo la. im wam sve ga vi fiq re, meT qi, rom mov kvde, cu di iq-ne ba? mwe re bi ma wu xeb dnen.

_ su ni ag dis of lis, _ miT xra stu mar ma xmam. am dros meo re jer gais ma ka ku ni da, ise, rom Se mos vlis ne bac ar mi mi cia, meo re xma gaC nda, Tum ca, ro gorc Can da, is Cems mxa res iyo, Cem-ken, me mi cav da, me.

_ me re ra, _ ga moe pa su xa, _ of li ufe ru li, mla Se siT xea, ro mel sac fi zi ku ri an di di go-neb ri vi dat vir Tvis Sem deg ga mo yofs saof le jir kvle bi. Tum ca, si mar Tle iT qvas, ar caa sa-Wi ro dat vir Tva _ yo vel Tvis ga re ga ni sek re-ciis jir kvle bi mci re rao de no biT mainc ga mo-yo fen Ta vianT sek rets, er Ta der Ti au ci le be li pi ro ba isaa, rom, ub ra lod, or ga niz mi coc xa li un da iyos. am sic xe Si ka ci of lian de bo des, ga-sak vi ria?

_ ar iC xu boT, gTxovT, _ Se vex ve we da crem-le bi wa mo mi vi da.

_ ra? miT xa ri ra me? ise, rom miT xra, cu di ar iq ne ba _ bo lo-bo lo, xom ga mo ve di Sen Tan er-Tad ga reT, ara? _ si ci liT miT xra man, mag ram, si nam dvi le Si, ro gorc yve la qa lis naT qvam yo-vel sit yva Si, mis am wi na da de beb Sic ig rZno bo-

– 43 –

da say ve du ris Sem cve li qve teq sti. mok led, mas er qva eka, bev ri rom aRar gain tri goT, To rem Se sa va li mii lia da am in tri gas Tav da pir ve li fa sic, ra Ra Tqma un da, dae kar ga.

_ ara fe ri, _ Tqva pir vel ma xmam. Se ma Si na isev, _ ub ra lod, go go ga moiy va na ga reT; fu li ar aqvs, su ni _ icoc xle, ise Ti. vfiq rob, esaa prob le ma. me re ki dev, xu Ti la ri mainc ar un da Caig do ji be Si, Se sa co da vo, ro ca ase Ti am ba-via? ax la es ori la ri ga mo mar Tvi, da im yo fi ne, ro gorc gin da, _ me vig rZe ni, ro gor Ca cur da Ce mi Sa vi Sar vlis mar cxe na ji be Si rki nis mo ne-ta. _ mi di, Caam Tav re es dRe ro gor me, ar Ser-cxve am go gos Tan, da me re Ta vi moi ka li.

_ ho, bo di Si, _ vuT xa ri ekas, _ fiq reb Si ga-ver Te da... ma pa tie.

_ uy vars amas es go go, _ meo re xmam ga mi xeT qa gu li, Cem ma say va rel ma dam cvel ma _ ki dev kar-gi, eg mainc myav da, To rem Sem Wam da is, pir ve li, _ da mo ka li, aha! Ta vis mok vla ra ga mo sa va lia _ un da ad ges da iSo vos ra me sam sa xu ri, me re fu lic eq ne ba da ke Til dReo bac. Tan, mo mis mi-ne ax la, ga sie bu li bur Jua ka pi ta lis ti viT nu la pa ra kob, ges mis?! go go Tu uy vars da fu li ar aqvs, ra, sir cxvi lia? fu lis ga mo un da Seiy-va ros go gom?!

_ amas ri si Sov nis Ta vi aqvs, _ dam ci na pir-vel ma xmam, _ Ta vi si ga naT le bac ki ver Sve lis _ sa mi sam sa xu ri dan mar to sas mlis ga mo ga moag-des. me re, aqao da, me mo wo de biT mu si ko si var, ban kSi an ma Ra zia Si ro gor vi mu Sa voo. vai, Se sa-

– 44 –

co da vo. mi di, ga daa go re es dRe da, da mi je re, dais vi da na yel ze _ ra sa na xa vi iq ne ba!..

_ maqvs Ta vi, _ kan ka liT vTqvi, _ xom maqvs?_ ri si Ta vi? _ Ca me kiT xa eka, _ la pa ra kis?

Tu ama so ba Si isev fiq reb Si iya vi gar Tu li? ici, kar gi bi Wi ki xar, Tan Za lian, mag ram, ra giT-xra... co ta dab neu li meC ve ne bi.

_ ra sa Wi roa ban kSi da ma Ra zia Si mu Sao ba? _ isev mi cav da meo re xma. kar gi ka ci iq ne bo da, xor ci rom hqo no da Ses xmu li, Ce mi az riT, _ mu-si ko si ka ci yo vel Tvis iSo vis iseT sa mu Saos, ro me lic mu si kas Tan pir da pir pro por ciul da-mo ki de bu le ba Si iq ne ba. me vfiq rob, ge nio sic kia es ka ci, ara? xom xar?

_ var! _ vTqvi, _ var, ro gor ar var!_ me re, ra tom xar dab neu li? _ et yo bo da

eka sac, rom aRar sia mov neb da Cem Tan yof na, _ sad me xom ar wav su li ya viT?

_ ro mel sa mu Sao ze me la pa ra ke bi, _ dam ci no-da isev is pir ve li xma, _ res to ran Si mRe ro da da _ es xom mainc aris mu si kas Tan da kav Si re-bu li _ me re Tqva, es me ar me kad re bao; wa vi da, da lia da di liT isev im res to ran Si gaiR vi Za, oRond, ro gorc _ klien tma. usir cxvi lo ka cia. RvTis mSob lis xa ti, mooq ro vi li, lom bar dSi wai Ro, sau ke Te so sas me li rom eyi da, miu xe da-vad imi sa, rom iaf zec ar am bobs xol me uars. ra ka ci es aris!

_ auh, _ meo re xmam amoig mi na, _ Se sa co da vo mar Tla... wa di, mar Tla moi ka li Ta vi. oRond, mar Tla. yel ze dais vi ra me bas ri. ra sa na xao-

– 45 –

ba iq ne ba!.. oRond jer es dRe Caam Tav re, usir-cxvi lo, ges mis?

_ ho... eka, _ vuT xa ri, _ miy var xar. xval coc-xa li SeiZ le ba aRarc vi yo. ori la ri maqvs da, ra vi ci, „ana ko mi“ gin da?

jer Za liT gai ci na, mag ram me re, ro ca mix vda, se rio zu lad vuT xa ri, er Ti ula ma ze sad Se mom-xe da, Se sab ra li si sa xe mii Ro, Sub lze ma ko ca da wa vi da. ai, miT xa riT ax la, ro gor ar ga mo viW-ra?!.

15 iv ni si, 2017 we li

– 46 –

le vio sa

ki, qa li qa lia da ipov nis Ta vis ma la mos,1 mag-ram me ka ci var da, iq neb, miT xraT, ra ga va ke To?

*** im dRes, ub ra lod, ise gav braz di, rom sul

mi vi viw ye Ce mi ge nio so ba, Ce mi miR we ve bi, Ce mi da sa xu li geg me bic ki, da ga ve Su re ro me li Ra ca bar Si, ga da kar gu lis ken, rom gav xeu li ya vi Sua-ze smiT, rom gav mskda ri ya vi, rom dav na ku we bu-li ya vi, da rom Ce mi ge nio su ri tvi nis naf le Te-bi vi Ra cis lu diT sav se bak leb Si Ca me ya ra.

zam Ta ri iyo. me tad yi nav da im Ra mes, max sovs, da Cem Tvis uc xo qa laqs mkac ri, xis ti, ara me-gob ru li da mtru lad mom zi ra li lam pio ne bis jgros Su qi ana Teb da. sa ku Ta ri Zvle bis RrWia-li mes mo da, ro ca dav dio di. mok led, vi yi ne bo-di da, Ima gi ne Club-s rom mi vaR wie, uk ve coc xal-

1. naw yve ti fra za ti cian ta bi Zis leq si dan „mear Rnee bi da poe-te bi“;

– 47 –

mkvda ri vi ya vi, mag ram miv xvdi, rom ga dav rCe bo-di. ba ris Tu klu bis ka ri Se va Re, mar jve na fe xi Sev dgi da Sem deg mTe li ta ni ro gor Rac Sev te-ne. pir ve li, rac Sev niS ne, da ra mac mom Ten Ta da mo ma du na, iyo siT bo _ pa ta ra klu bis ke-del Tan mied gaT Zvel mo du ri, mag ram la ma zi da, ro gorc Can da, mZlav ri ga maT bo be li Ru me li, ro mel sac dro dad ro uma teb nen xol me Zve li ga ze Te bis nag le jebs; meo re, ra mac ma sia mov na, iyo si ga re tis kvam li, sqe li da mo mak vdi neb lad sa Si Si nis li viT rom Ca moh fa re bo da mTel siv-rces im oTx ke del Si; me sa me _ rac ar maw yob da mag ram mainc me sia mov na _ iyo is, rom yve lam me Se mom xe da, rad gan, eW vi ar iyo da arc aris, mic nes me, ge nio si, Ta na med ro ve li te ra tu ris ma ma, sit yvis os ta ti; meoT xe faq ti, ris ga moc Tval ze crem lic ki mo mad ga _ siy va ru liT mi-yu reb da ume te so ba; xo lo me xu Te da mTa va ri _ sas mlis mra val fe rov ne ba. mok led, Se ve di Ta ma-mad, bars mi va de qi da jer lu di Se vuk ve Te, ra-zec bar men ma Tva li Ca mik ra, ax la ve iq ne bao. me-re vi kiT xe, ad gi le bi da jav Sni li an da ka ve bu li xom ar aris-meT qi. mi pa su xes, ara, iq dab rZan-diT, sa dac ge ne bo To. mec zus tad ise mo vi qe ci, ro gorc miT xres _ iq dav brZan di, sa dac me ne ba. vi je qi ase, mi buJ de bo da fe xe bi nel-ne la, mi-nel de bo da ise dac ne li gu lis ce ma, xor klebs Cems kan ze uk ve of lis wve Te bi cvli da, mag ram am dros klu bis Se mo sas vle li xis TeT ri ka ri mok rZa le biT gai Ro da, miu xe da vad imi sa, rom ar da mi na xavs, mainc vig rZe ni, vi Ra cam Ta vi jer

– 48 –

Se mo yo, xo lo Sem deg ki si xa ru liT, siT bo Ti, bav Svu ro biT da ra Ra ca ise Ti Zlie ri grZno biT, rac me mak lda di di xa ni, Se mof ra tun da klub-Si. yve la fers vi fi ceb, rom im wams Ce mi Cab ne-le bu li go ne ba, Ce mi mwe ve lis fil tve bi viT Sa-vi, gaW var tlu li gu li er Tia nad ga naT da, gaT ba da gal Rva.

_ zu ra! _ siy va ru liT dai Za xa da, di di al-ba To biT, vi Ra ca zu ras Cae xu ta. su le li vi ya vi _ da na xu lic ar myav da is go go, rom uk ve vieW-via ne. ise me go na, rom yve la uy var da. da ba li xma hqon da, mag ram ara bo xi, da ra Rac nai rad wi-Te li Rvi no sa viT Tbi lad geR vre bo da yu reb Si mi si gul wrfe li pi ri dan wa mo su li bge re bis er-Tob lio ba. _ mo ve di. dRes min da, rom da gex ma-ro. karg dros mov sul var, ise. xal xi rom mo va, Sek ve Te bi iq ne ba bev ri, da min da, rom me mo vem-sa xu ro.

_ le vio sa! _ di di al ba To biT, zu ra iyo is, vinc ga moe pa su xa. Ta vi dan me go na, es „le vio sa“ mi mar Tvis for ma iyo, mag ram ma Sin Sev cdi. pir-vel jer ze bev ri cde ba, bev ri, ume te so ba, _ an-ge lo zi xar, ro gorc yo vel Tvis! mad lo ba, ra, go go, Svi li viT xar. ise, ma ma ro go raa?

„ma ma... _ ga vi fiq re ma Sin gu lub ryvi lod, _ ma ma! ese igi, ma ma miss ic nobs! aqe dan ga mom di na-re, daax loe biT, ma ma mi sis to lia! anu, verc Sey-va re bu le bi iq ne bian da, Se sa ba mi sad, verc col-qma ri!“. mag ram me re Cems Tavs vuT xa ri, dam Svid-di, go go arc ki gi na xavs da nu eW via nob-meT qi. ai, naR di su le li! suf Ta de bi li! ara?

– 49 –

es go go ma le ve gaiq ca sad Rac _ sa va rau dod, sa pir fa re So Si _ da ra mo de ni me wuT Si klu bis ka ri isev gai Ro. am je rad sa mi Tav ga da par su-li da Sua Si, pan kur ze uf ro mok led da to ve-bul Tmia ni, SeiZ le ba iT qvas, da kun Tu li bi We-bi Se mo vid nen Ima gi ne Club-Si. ma le ve sa mi mo hi-po Ti nei je ri da ori eg red wo de bu li „be be ri Ti nei je ric“ dae ma ta klub Si ar se bu li xal xis rao de no bas da, sa bo lood, od nav Se maR le bul sce na ze da ba li, Wa Ra ra ka ci avi da, ro mel sac Tav ze ka laT bur Tis ro me li Ra ca gun dis lo-goia ni ke pi exu ra.

_ Cven Tan Sek re bi lo sa zo ga doe bav, _ Cah yvi-ra mik ro fons, _ mo ge sal me biT! _ amas mci re au-di to riis Tvis Se sa fe ri sad mxur va le ta Si moh-yva. mec dav ka ri Ce mi xe lis gu le bi er Tma neTs di di mon do me biT, _ me var zu ra go ge baS vi li, da es Ce mi uk ve oc dao ri wlis sax lia _ Ima gi ne Club-i! _ amis gaJ Re re bi sas stve nac gais ma dar-baz Si. me ga vi fiq re, ai-meT qi zu ra, ai, mar Ta li vi ya vi-meT qi, kar gia-meT qi, au, Za lian ma ga ria-meT qi, _ mok led, Zme bo da de bo, gax sni lad vac-xa deb dRe van del sa Ra mos, gax sna ze ki ra un da da vuk ra sxva, Tu ara di di jo nis „Ima gi ne~, ris ga moc daer qva am klubs es sa xe li!

mok led, zu ram Ta vi si Seu be ra, mag ram me vi-je qi ise, rom ar vi co di, ras ve lo de bo di; vi je-qi da uaz rod mi xa ro da ra Ra ca, miu xe da vad imi-sa, rom ar vi co di, ra iyo ga sa xa ri. me re ga max-sen da, rom Ce mi lu di ig via neb da, mag ram ga vaa na-li ze, rom es faq ti saer Tod arc ki ma wu xeb da.

– 50 –

sa bo lood miv xvdi imas, rom, ro ca iq ne bo da, luds mo mi tan dnen da, rac Cems zurgs ukan mo-vis mi ne, vin ikis ra im dRe van del sa Ra mo ze mim-ta no bis fun qcia? ki, im go gom. ami tom av Rel-di _ vfiq rob di, luds rom mo mi tans, SeiZ le ba ga mi Ri mos, me ki ra un da vqna-meT qi; gem rie lad miir Tvi To, rom miT xras, me ras vu pa su xeb-meT-qi; rom mic nos da av tog ra fi mTxo vos, ro gor mo viq ce vi-meT qi; sa xes rom da ma nax vebs, Ce mi pi-ri uf ro far Tod gaix sne ba Tu Ce mi Tva le bi-meT qi; ro ca bak lis da sa de bad daix re ba, SeiZ-le ba Sem Txve viT Tva leb Si Cav xe do, es ki ras mi zavs-meT qi. mok led, av fo riaq di, Cems sul Si ki ra Rac ise Ti Zlie ri mox da, rom sxeul zec ki gad mo vi da, Cem ma or ga niz mma ki ise ig rZno yve-la fe ri, rom TiT qos say la pav mils vi Ra ca an ra Ra ca miC xap ni da, Sem deg es in for ma cia tvins ga daug zav na da, Se sa ba mi sad, mec vig rZe ni, ami-tom fex ze wa mov xti, sad Ra ca gav qan di da _ ga-mar Tle ba ar un da? _ pir da pir sa pir fa re So Si amov ya vi Ta vi, me re mux leb ze dav de qi, uni tazs ori ve xe liT Ca ve Wi de da yve la fe ri Sig Ca var-wyie, mag ram ga mo dev ni li usia mov no ma sis rao-de no bam mainc ga mak vir va, rad gan im dRes, Tu swo rad max sovs, saer Tod ara fe ri me Wa ma. fex ze rom wa mov de qi, qve da tuC ze mi we be bu li nar wye-vi pal tos sa xe lo Ti mo viw min de, pi ri ga mo viv-le da isev dar baz Si ga ve di.

_ Ima gi ne, the re’s no hea ven, _ mRe ro da zu ra, _ it’s easy, if you try; no hell be low us, abo ve us only sky; ima gi ne all the peop le li ving for to day… Ima gi ne, the re’s

– 51 –

no coun tries, it isn’t hard to do; not hing to kill or die for, and no re li gion, too; ima gi ne all the peop le li ving in pie-ce… You may say, I’m a drea mer, but I’m not the only one; I ho pe, so me day you’ll join us, and the world will be as one.

ar ve Tan xme bo di jon le nons, mag ram es sim-Re ra mainc miy var da. Tum ca Ra Cems gver diT ma-gi das Tan mjdom ma sam ma da kun Tul ma axal gaz-rdam Riad gaap ro tes ta am sim Re ris teq sti, rad gan, rTu li ga mo sac no bi ar iyo, rom Cxu bic uy var daT, aur zau ric da, aqe dan ga mom di na re, ara pie ce da drea mer da msgav si ra Ra ce bi.

da nam dvi le biT Se miZ lia vTqva, rom uceb, mou lod ne lad da el vis us wra fe sad _ sib ne le-Si uc no bi rom mog devs, rom ge we va da, Sen rom ggo nia, da nas Ca gar tyams, is ki mo dis da Sub lze gkoc nis, ase _ vig rZe ni, ro gor See ria Cems muq lurj au ras uk ni dan ga mo ma va li da ga mos xi ve-bu li su lie ri fe no ti pi. ise Ti ma coc xle be li Za la Se vi da im wams Cems or ga niz mSi, TiT qos al qi mi ko si vyo fi li ya vi da fi lo so fiu ri qva aR mo me Ci na; TiT qos vkvde bo di, sis xliT vic le-bo di, mag ram ho ri zon tze ior da ne ga mo Ce ni li-yo, me ki un da mov naT lu li ya vi au ci leb lad. uk ni dan ve Ca mes mo da vi val dis „ga zaf xu li“ _ kvne so da vio li nos si me bi, ibu te bo da xan da xan, xa nac Se cie bu li be Ru ra sa viT ibu ze bo da, xan ki mTe li har mo niu lo biT mi xev da yu ris ap kebs; Cems zurgs uk ni dan mes mo da ba xi _ bach, na ka du-li _ da mar Tlac vxvde bo di, rom mwyu ro da wya-li, da un da dav lo de bo di am na ka du lis moax-

– 52 –

loe bas, ra Ta me po va me uk vda ve ba Ce mi su li sa, ra me Tu sa xe lis uk vda ve ba im mo men ti dan mo vi po-ve, ro ca pir ve li wig nis we ra da viw ye; beT ho ve nis „di di fu ga“ mes mo da ki dev zurgs uk ni dan, da ise dac areul go ne bas ki dev uf ro mi rev da, amas-Tan, sis xlis mi moq ce va mac TiT qos ic va la kur si da mi mar Tu le ba, da yve la fe ri ukuR ma gaa ke Ta _ ga moi ta na sis xli ve nam mar jve na wi na gu li dan, wai Ro mci re wre ze, Sem deg fil tvis ar te ria ga-jer da Jan gba diT, Se vi da gul Si da wa mo vi da isev ve niT did wre ze, xo lo sa bo lood aor tam Sei-ta na Ce mi sis xli mar cxe na par kuW Si.

_ ai, Tqve ni lu di, _ xma gais ma ede mis ba-Ris ak rZa lu li xis na yo fi viT da main tri ge be li, mac du ri, qa li saT vis da ba li, da mainc me tad Jruan te lis mom gvre li, _ gem rie lad miir TviT, _ da vig rZe ni, rom ga mi Ri ma.

ver Sev xe de. vi yu re bo di Ima gi ne Club-is od nav Se maR le bu li sce nis ke dels miR ma da, amav drou-lad, mTe li sam ya ros miR ma, da Tavs vgrZnob di yve la ze sust ar se bad mTel ir mis nax tom Si. ra un da meq na? iro nia _ sa ku Ta ri tvi niT vai Zu-leb di sa ku Tar tvins, rom uf ro Cqa ra emu Sa va, mag ram amao iyo es yve la fe ri, ami tom su le li-viT Sev yvi re:

_ aaa! is wam sve Cem Tan mo var da da mxreb ze Ta vi si

hae ri viT msu bu qi mar jve na xe li mom xvia, mar-cxe na Ti ki lo ya ze mim kra co ta Ti. Rmer To, si ke Te! TviT si ke Te da xor cSes xmu li ke Ti li bav Svo ba id ga ma Sin Cem win.

– 53 –

_ kar gad xarT? _ au fo riaq da ula ma ze si xma, ime dia ni da ke Til So bi li io ge bi dan amo su li. _ da gex ma roT?

_ ara, ara, me ma pa tieT, _ ar vi ya vi sa ziz Ra-ri? ar iyo is var di da ar vi ya vi me mis gver diT da de bu li Zro xis ga na va li? _ dRes Za lian araa-dek va tu ri var.

_ Se ma Si neT, _ Cai la pa ra ka de da ze naw ye ni pa-ta ra sa viT. Ta vi Sem ziz Rda _ Se va Si ne, mi si au-ris mTlia ni TeT ri ho ri zon ti jer Sev kum Se da Sem deg ava to ke, da la qac ki da vam Cnie sul pa-ta ra, vxe dav di. nex vi var-meT qi, vfiq rob di da, si mar Tle iT qvas, ar vcde bo di. ga na va li.

_ un da gTxo voT ra Rac, _ Ce mi Za lian da ba-li, mo no to nu ri da araw min da xmiT vuT xa ri.

_ diax, gis menT, _ uk ve Tav ze med ga da, di di al ba To biT, gak vir ve bu li an co ta imed gac rue-bu li iyo, rom sa xe Si arc er Txel ar Se mi xe davs mis Tvis, ara med sul ke dels gav cqe ro di, sce nis zurgs rom war moad gen da.

_ er Ti lu di ki dev mo mi ta neT, Za lian gTxovT, _ avad myo fi viT vuT xa ri, Sma gi viT da ga mo Tay va ne bu li viT. ise ga mo mi vi da, TiT qos mTe li cxov re ba mxo lod da le va ze fiq rSi ga-me ta re bi nos.

miT xra, ra prob le maao, da ga far fat da ba-ris ken. wa mie rad be dis bor ba li viT as oT xmo ci gra du siT Sev trial di, rom da me na xa mi si sa xe da Ce mi Sec do ma ga mo mes wo re bi na, mag ram gvia ni aR moC nda _ zur giT id ga. ma Sin mom xvda Tval-Si mi si Cac mu lo bis uc nau ri de ta le bi: kre mis-

– 54 –

fe ri, od nav ga ru ju li ev ro pei dis ka nis fe ri Sar va li ec va, mag ram, amav drou lad, mu qi ia sam-nis fe ri, var dis fe ri yva vi le biT mo xa tu li ka-bac Caec va; Cems ba kal Si das xmu li lu dis fe ri Tme bi sa Sua lo ze mok led SeeW ra da wi Te li re-zi niT uxei rod Seek ra ukan; ori ve mxa ri hqon-da kis ri dan zus tad iden tu ri kuT xiT dax ri-li, da la viws ze moT ar se bu li sxeu lis na wi li SiS vlad mou Can da; mo xar Su li tya vis xa kis fe ri ba Tin ke bi dan mo Can da win dis ye le bi _ mar cxe na ter fze yvi Te li win da amoec va, Sav zo le bia ni, xo lo maj ve na terfs lur ji win da ufa rav da, Sin dis fer kop le bia ni. ga vi fiq re, es us vams-meT-qi yve la ze did da Tval Si sa cem xazs mis xa siaT-sa da, zo ga dad, pi rov ne bas. iR blia ni bor ba-li viT dav trial di da isev Cems Tav da pir vel po zas da vub run di. ban kro ti! mainc var dia, Sen _ nex vi. ho da, Sev trial di Tu ara, im wam sve mo-min da, ia tak ze gav Sxlar Tu li ya vi da for TxviT miv su li ya vi mas Tan, ga me xa da mis Tvis xa kis fe-ri ba Tin ke bi, ga meZ ro fe rad-fe ra di win de bi da ter fe bi da me koc na, da me koc na frCxi le bi, ro go ric ar un da hqo no da, da me koc na fe xis-gu le bi, Sem deg av mdga ri ya vi, da loc va meT xo va da gav var dni li ya vi klu bi dan. mag ram isev Tav-da pir vel po za Si vi je qi gaq va ve bu li, uaz ro da mo saw ye ni ka ci viT, da klu bis sce nis zur gad aR mar Tul ke dels vaS te reb di Tvals.

_ ai, esec Tqve ni meo re lu di, _ miT xra. da me av xe de.

TiT qmis mrgva li Tva le bi hqon da, fe ra di

– 55 –

gar si _ pi ter pe nis Ca sac me li viT mwva ne, ke Ti li Wao bis fe ri; fer da kar gu li wi Te li tu Ce bi uk-rTo da gaur kvev lo bi sa gan, rac, dar wmu ne bu li vi ya vi, Cem ma araa dek va tur ma qce vam ga moiw via, mag ram mainc un do da, gae Ri ma an, Tu uf ro swo-rad vit yvi, mi si Si na ga ni bu ne ba ewi naaR mde ge-bo da pi ris kuT xeebs, Ca moS ve bu li yo, ami to mac ga mi Ri ma mainc sa bo lood da, yve la fers vfi cav, ri si da fi ce bac SeiZ le ba an ar SeiZ le ba, rom is Ri mi li ara so des da ma viw yde ba _ am Ri mi lis dros mis Tva leb Si gak rTa bav Svo ba, ra mac ga-max se na, ro gor vi je qi le goeb Si Caf lu li, vTa-ma Sob di Tav da viw ye biT ise, rom war mod ge na ar mqon da sa ku Tar ge nio so ba ze; bav Svo ba da mid ga, ki, Tval win, ami to mac ga mo vi ta ne sa bo loo das-kvna, ver diq ti ga daW riT, rom es go go, Cem win sve ti viT aR mar Tu li, iyo xor cSes xmu li si ke-Te, io han se bas tian ba xis mu si kis sxeu leb ri vi gan xor cie le ba, vi val dis se zo neb ze dak ru li vio li nos si mis or ga noi du li pir mSo, ver dis jil da da sxva da sxva. la ma zi iyo? _ ver get-yviT, ar main te re seb da.

_ di di mad lo ba, _ ro gor Rac mainc amo mi vi-da xma kvam li sa da aTa si ube du re bis gan ga Ri-zia ne bu li Ce mi ye li dan, _ mag ram... Za lian ki mrcxve nia... er Ti lu dic mo mi ta neT, gTxovT. iciT, ra Sia saq me? _ da uaz ro ax snas mov ye vi, ro me lic me, sa zo ga doe bis Tval Si, me pa tie bo-da, _ ra Ra ca eq spe ri ments va ta reb da, rac ar un da su le lu rad JRer des...

_ ara, ar JRers su le lu rad, _ Se ma Ce ra, da

– 56 –

ise mo meC ve na, TiT qos co ta Ti Cem ke nac ki dai-xa ra, _ me gic nobT, ami tom mje ra Tqve ni. ax la ve mo gar TmevT.

mo vat yue, man ki da mi je ra. is ar iyo su le li, ara med, ub ra lod, me vi ya vi dam pa li.

Tva li isev ga va yo le, ra Ra Tqma un da. bar-men Tan mi vi da da uT xra, er Tic Ca moas xio, me ki sit yva „bar me ni“ rom ga vi go ne Cems go ne ba Si, wam sve „kar me ni“ ga max sen da, da mov ye vi stve nas vir tuo zuls. mag ram ma le ve ga ma Ce ra gver dze mjdom ma sam ma da kun Tul ma biW ma _ Zmao, aq mar-to ar xa ro. ra un da meT qva, ami to mac gav Cer di. ama so ba Si is mo miax lov da, me sa me ba ka li lu dic da mi do da kvla vac ga mi Ri ma, Tan ar ge go noT, rom xe lov nu ro bis na ta ma li mainc eria am Ri-mil Si _ es iyo sru liad, asi pro cen tiT bu neb-ri vi da gul wrfe li qme de ba. mec ki ga vu Ri me. me re Cems gver diT Ca moj da.

_ co ta ar iyos, da vi Ra le, _ Tqva da mSra-li Sub li xe liT moiw min da, vi Tom of lia ni iyo. ama zec ga mi Ri ma. sul iRi mo da. yve la uy var da, ase me go na.

_ Tu sai dum lo gu lis sar kmel Si Ses vlas ga-be davs bav Svi, _ Cu mad vsaub rob di, mag ram ime-di mqon da, rom gai go neb da, _ da Sua Ra me rom dah kravs saaTs, ga mo va imav wam Si, Tqve ni ge niac did ron saf lav Si ma Sin Caw ve ba mxo lod, da mis-ve gul Si sim Svi de dai sad gu rebs bo los.

_ mSve nie ri leq sia, _ Se mi qo, wa moj da, iday-ve bi mux leb ze daiw yo da me mo ma Cer da, _ ax la SeT xzi?

– 57 –

_ Tqven uke Te si xarT, vid re me, _ vuT xa ri da vig rZe ni, Tva le bi ro gor amic rem lian da. ai, da ber di! crem le bi mainc Sei ka ve, Tu ka ci xar!

_ Tqve no biT nu mom mar Tav, _ Ta vi si xe lis gu-li _ sxva Ta So ris, uxe Si meC ve na _ da ma do Cem-sa ze, da ma Sin vig rZe ni zus tad is eleq tro So ki, ro mel mac mTe li sxeu li jer ga mi xu ra, xo lo Sem deg er Tia nad ga mi yi na, _ miu xe da vad Ce mi di-di pa ti vis ce mi sa, verc me mog mar Tav Tqve no biT.

_ eg ara fe ri... _ wa val, _ miT xra da fex ze wa mox ta, _ ax la

sce na ze me un da avi de, da vuk ra ra Ra ce bi, _ me-re dai xa ra, Ta vi si na xe var mTva ri seb ri pi ri Cems yur Tan mii ta na da Cam Cur Cu la: _ pir ve li sim-Re ra is iq ne ba, ra sac Sen met yvi.

_ is dau ka ri... _ da vi be ni, sit yveb sac ver vik reb di me, aso Tam wyo bi, qar Tu li li te ra tu-ru li sit yvis ma ma, _ is... sa xe li da ma viw yda... ai, ese rom iw ye ba... Hel lo, dar kness, my old friend…

ara fe ri uT qvams Cem Tvis, ise gaiq ca ka bis Sria liT sce nis ken, TiT qos da ori wu Tis win ar hqo no da naT qva mi, da vi Ra leo. pa ta ra ki bes-Tan mdga ri sa var Zli dan gi ta ra gi Ji viT aag do haer Si, dai Wi ra, sce na ze avar da, mik ro fons Ti-Ti dah kra da, ga mar jo bao, daiy vi ra, Tan xe lis qne vac mia yo la. mo men tSi mo meC ve na, rom Cem ke-nac ga moa pa ra mze ra, da ime di mqon da, rom es mxo lod Ce mi egoiz mi sa da nar ci siz mis na za vis-da ga mo ar da mi na xavs ase. mag ram ara _ vi co di, rom sa sia mov no ga reg no ba ar mqon da, da am Cems usia mov no Se sa xe dao bas wver Si vma lav di, maS

– 58 –

ra tom un da vyo fi li ya vi nar ci si am kom po nen-tSi? mag ram am de bu le ba Si uk ve nam dvi lad ik ve-Te bo da er Tgva ri nar ci siz mi, rac, Ta vis mxriv, mci re pa ra doq su li mov le na iyo.

mij nu ro ba aris tur fa, sa cod ne lad Zne li gva ri; mij nu ro ba sxva ra mea, ar siZ vi sa da sa da ri:

igi sxvaa, siZ va sxvaa, Sua uzis di di zRva ri, nur vin ga revT er Tma neT sa! ges miT Ce mi nau ba ri?1

es stro fi amo mi tiv tiv da uceb go ne ba Si. ra iyo es yve la fe ri? mij nu ro ba? siZ va? iq neb, arc er-Ti?

igia saq me sa zeo, mom ce mi aR maf re na Ta; vin ca ec de bis, Tmo bam ca hqon da mra val Ta wye na Ta.2

aR maf ri na-meT qi me im go gom? _ vfiq rob di. aR maf ri na Tu, pi ri qiT, Zirs dam ca? iq neb, Zirs imi tom da ve ci, rom ma nam de wel Si mox ri li dav-dio di, ax la ki un da wa mov dge da wel Si ga vi-mar To-meT qi? da Tu wel Si ga vi mar Te bi, iq neb aR mac gav frin de-meT qi. vin ico da... vin icis...

me re man dak vra daiw yo, Sem deg am Rer da. me isev tan Si da mia ra eleq tro den ma, ro me lic Se-saZ loa su lac ar yo fi li yo is eleq tru li de-ni, fi zi ka Si ro maa cno bi li _ I=q/t=U/R. is ag rZe-leb da sim Re ras, Cem Tval win ki uc bad ga dai-

1. stro fi So Ta rus Ta ve lis „vef xis tyaos ni dan“;

2. ori stri qo ni „vef xis tyaos ni dan“;

– 59 –

Sa la or kes tri sim fo niu ri, da da viw ye fiq ri, ro me li sak ra vi iyo is. me, Ce mi mxriv, sa ku Ta ri me tad bo xi, od nav uxe Si da co ta Ti Tav zar dam-ce mi xmiT miv hgav di tu bas _ sak ravs, ro mel sac yve la ze da ba li bge re bis aRe ba SeeZ lo. mag ram is? or kes trSi Sev var di, di ri Jo ris mar cxniv mdga ri ska mi dan Sma gad da vi ta ce vio li no, ga-vaJ Re re, da miv xvdi, rom vio li nos xma uf ro ma Ra lia, vid re _ mi si. Sem deg ga da vir bi ne uka na rig Si, avi Re flei ta, Cav be re, rom Se me mow me bi-na, mag ram ga vaa na li ze, rom flei ta _ miu xe da-vad imi sa, rom im oq ta va Si mRe ro da, ro mel Siac is _ mainc uf ro araa da mia nu ri iyo, uf ro Ci-tis mag va ri. da via re mTe li or kes tri, ga dav wvdi Ce los _ iq neb, es iyos-meT qi. pir vel gaJ Re re ba-ze, rom ar mo gat yuoT, mi vam sgav se, mag ram mainc ara _ es uf ro da ba li iyo. da ma Sin da mar tya Tav Si, rom al ti ar mi na xavs. miv var di alts, xe-mi ga vus vi da, Rmer To, es iyo. es iyo is. mis xmas ava yo le al tis JRe ra do ba, al ti avam Re re zus-tad mis xma ze, ub ra lod sit yvebs ver iZax da, mag ram ra az ri hqon da _ is xom iZax da? vuk rav di da vuk rav di, ar viR le bo di, mag ram me re sim Re-ras mor Ca, da me isev Ima gi ne Club-is oTx ke del Si aR mov Cndi ga mo ke ti li. ta SiT See ge ba mTe li iq Sek re bi li sa zo ga doe ba, me re Zirs Ca mo vi da da vi Rac biWs ga daex via. me vieW via ne go go ze, ro-mel sac arc ki vic nob di, ami tom pir ve li ba ka li er Ti mo yu de biT ga mov ca le, Tan Tva le bi mtru-lad muv Wu te da dav Za be.

uceb Cem ken ga moe Su ra. isev gver diT mo mij-

– 60 –

da, jiu tad mSvi di da ke Ti li Ri mi liT mo ma Cer-da, Sem deg xe li ga mo mi wo da Ca mo sar Tme vad da miT xra:

_ me le vio sa mqvia, _ me xe li Ca mo var Tvi, da isev meC ve na, rom xe lis gu le bi hqon da uxe Si, _ le vio sa ba du raS vi li, _ Sem deg, ase uaz rod, mag ram mainc qve bis xa xu nis Se de gad ga Ce ni li er Ti Sem Txve vi Ti na per wka li viT Tqva: _ Ce mi say va re li mwe ra lia ed gar alan po.

_ ed gar po! _ si xa ru liT Sev yvi re, rad gan er Ti me tad kar gi leq si ga max sen da: _ lan debs sa sax le Si mxo lod ma Sin eli, ro ca sau ba ri ed-gar poe zea! aC rdils Ta na ziars ma rad sa Si ne li das devs gan wi rul Ta Sa vi poe zia!

le vio sa uk ve ra Rac nai rad Tbi lad mi yu reb-da, TiT qos, Cem Tvis gaur kve ve li mi ze ze bis da ga mo, ve co de bo di.

_ ga nag rZe, _ miT xra da xe li isev xel ze da-ma do, rom Cem Tvis mo ti va cia See ma te bi na.

_ ...xSi rad ma gon de ba foT leb Se moc li li, _ ga vag rZe le me, -

sa xe mib ne di li qa lis mwu xa re ba! mTva riT da bu ru li, mTva riT Se mo si li, mTva riT da Zon Zi li ox vra, Sey va re ba! (rad xar uc xoeT Si? me Sen ge lo de bi!) mo va Sua Ra mis bne li stu ma ri viT... san Tlebs gaa ne lebs, dar bazs daab ne lebs, mi dis sa var Zel Tan sxvag var mdu ma re biT. uc xo mxa ree bi ig rZnes xo mal deb ma, far da Seir xe va, ro gorc _ yru fo To li.

– 61 –

koS kTa si maR li dan re kavs mo lan de ba, ci vi udab noa Ra me uS foT ve li, Ta nac gai xe dav: Se nac da Ram de bi _ ir gvliv dam Wkna ria fe ri da fer va li; aseT sa na xa vad, ro gorc Ta nam de bi, baR Si SeS li li viT kvde ba Te ber va li!1

_ mad lo ba, _ ase miT xra, isev Se co de biT ga-mi Ri ma, ad ga, Ce mi er Ti dac li li ba ka li ai Ro da wa vi da.

ori ve ba ka li er Tma ne Tis mi yo le biT ga mov-ca le. ye lic da mis vel da co ta, sa sia mov nod, da sis xlSi al ko ho lis do ne mac moi ma ta da sa Wi ro niS nuls miaR wia, rac Cem Tvis au ci le be li iyo. Tum ca Ra uceb fex ze wa mov xti, ga vi qe ci sce nis-ken, mas ze av var di, avi Re mik ro fo ni da Cav yvi re:

_ le vio sa! _ da vi na xe, ro gor ga moi xe da Cem-ken od nav da zaf rul ma da Se Si ne bul ma, _ kar gi go go xar, le vio sa! Tan, ici, ro go ri? ai, xom aris ori gan vi Ta re ba _ em brio nu li da post-em-brio nu li _ ho da, zo gi ada mia ni post-em brio-nul Si karg xalxs xvde ba da maT gav le nas ga-nic dis, ami tom xde ba kar gi; mag ram, em brio nul-Si ve kar gi vin caa, imas cxov re ba Si yve la cu dic rom Sex vdes, mainc kar gi iq ne ba. ase Ti xar Sen, me ase mgo nia, le vio sa _ dai ba de, da kar gi ki ar gax di, ara med, Cai sa xe Tu ara, kar gi iya vi im Ta viT ve. rea lo ba, qal ba to ne bo da ba to ne-bo, _ gav yvi ro di ara nor ma lu ri viT, _ ko niuq-

1. ga lak tion ta bi Zis leq si „sau ba ri ed gar ze“.

– 62 –

tu ris saa ler so sa xe lia. ki, an ga ri Si ro gor ar un da gau wioT, mag ram dro dad ro Tu ma ra diul fa seu lo beb sac ar Seav leT Tva li, Ca gix vevT ko niuq tu ris sad Rve bi man qa na da agan TxlevT er Tia nad. ai ReT, ma ga li Tad, ka ci, ro mel sac Sia da saW me li ar aqvs _ ase Ti ka ci rom mar to rea lo bas mia civ des da ma ra diu li fa seu lo be bi fe xeb ze dai ki dos, an maT xo va ri un da gax des, an qur di, an dac mo na. le vio sa, Sen Ce mi ma ra diu li fa seu lo ba xar!

da vi na xe, ro gor ir weo da le vio sa bar me nis dax lTan, mag ram Sem deg uceb Sew yvi ta ze viT-qve viT rwe va da ga SeS da. er Txans ase id ga, ge-go ne bo daT, sa ku Tar sxeuls ug deb da yurs da cdi lob da, ro me li Ra ca Se maS fo Te bel kiT xva-ze Zne li pa su xi epo va. bo los ra Rac idu ma li, TiT qos de da mi wis Rrma wia Ri dan qur du lad amo ma va li xmi Ta da eqo sa viT usaS ve lod gag-rZe le bu lad Tqva ra Ra ca sit yve bi, rom le bic ver ga vi go ne, ub ra lod pi ris moZ rao biT miv-xvdi, rom sit yva me tad ga we la. Tav Si Ca vir-tyi xe li, ne ka Ti Te biT yu re bi ga mo viw min de im ime diT, rom isev gai meo reb da le vio sa sit yvas, mag ram ara, mov tyuv di.

_ ada mian no, _ da viw ye ise, ro gorc mTvral-ze mCveo da, uaz rod, rad gan Cem mier war moT-qmu li es sit yva ara fer kav Sir Si ar iyo arc erT mom xdar faq tTan im dRes, _ ro gor ggo-niaT, me mTvra li var? meoc ne be? siz mre bis ga-mom cno bi? Sua Ra mis za ri? na mis cva ri? or Tqli da sur ne le ba ma ra di so bi sa? ga na, ar ges miT?

– 63 –

ga na, ar iyo Tqmu li? Sua Ra me Suad Rec ars, sev-da si xa ru lic ars, wyev la kur Txe vac aris, Ra me aris dRec, mTva re aris mzec, brZe ni reg ve nic aris. giT qvamT odes me „ki“ mxia ru le bi saT vis? aha, Ce mo me gob re bo, ma Sin „ki“ giT qvamT yo ve li mwu xa re bis Tvis. yve la fe ri ga da jaW vu lia, er-Tma neT Si areu li da Sey va re bu li. me vin var? me var mTvra li tkbi li sak ra vi, Sua Ra mis ar fa, im za ris xma, ro me lic ara vis gau gia, mag ram mainc un da re kos yru Ta wi na Se _ Tqven wi na Se, me gob-re bo, ra me Tu Tqven Ce mi ar ges miT. le vio sa, _ Sem deg isev mas Sev xe de, _ Sen xar Ra me, uZi lo-bis dros sar kmel Si mo kam ka me, da ara xar dRe, rad gan Ra me uf ro Rrmaa, vid re _ dRe, da yo ve-li Ra me meub ne ba, rom mi vi de mas Tan ax los, ra-Ta mi Cur Cu los ra Rac ise Ti, rac dRem ar icis. mag ram Ra mec dRea, Senc dRe xar da, amav drou-lad, Ra mec, da Sen un da wa miy va no me ax la sad-me, rom sa bo lood ga dav rCe an da vi Ru po.

_ Se ni ie Ro ve li de da!.. _ mo mes ma mar jvni-dan, Sem deg ki Tav Si ma ri lia ni mi wis Txi lis na-te xi mom xvda, mag ram, ra Ra Tqma un da, ara fe ri mom svlia.

al baT, Ce mi poe tu ri sit yvis da ga mo _ mainc ar un da efiq raT, rad gan, WeS ma ri tad, ie Ro ve-le bi Cem nai rad poe tu re bi nam dvi lad ar arian _ ifiq res im tlo pi neb ma da da kun Tu leb ma, rom ie Ro vel Ta seq tis war mo mad ge ne li vi ya vi, Tum-ca is uf ro mew yi na, rom ga vaa na li ze, ra xan es ifiq res, es niS nav da, rom arc me mic nob dnen da, mi Tu me tes, arc Cems Se moq me de ba sa da ge nio-

– 64 –

sur bu ne bas. mag ram arau Sav da, rad gan mtki ced vuT xa ri sa ku Tar Tavs, rom ar main te re seb da. miu xe da vad imi sa, rom ase Ti mar ti ve bi da pri mi-tiu le bi iy vnen, mainc, zo ga dad, ada mia ni is ar aris, vi sac Ta vi si sa ma ris sam yo fi mi wa dai tevs, ara med _ is, vi sac TviT sam ya roc ar eyo fa da-sa te vad. ada mian Ta um rav le so bas bev ri fa ru-li da di de bu li una ri aqvs, ro mel sac mxo lod gan sa kuT re bu li Sem Txve va ga moam JRav nebs da ga moaaS ka ra vebs xol me. ada mia nis er Ta der Ti rea lu ri moT xov na WeS ma ri te bis ken swraf vaa, da mxo lod am mis wra fe bis dros aR wevs igi Ta-vi suf le bas. ada mians er Ta der Ti ram aq cevs ase di de bul qmni le bad _ is er Ta der Ti ar se baa de-da mi wa ze, ro mel mac icis, rom sik vdi li au ci-leb lad moa kiT xavs, da am fiq reb Si igi uf ro maR lde ba; rac nak lebs fiq robs ada mia ni sik-vdil ze, miT uf ro hgavs igi cxo vels. al baT, is da kun Tu le bi sxvis sa sik vdi lod ce ma ze uf ro mets fiq rob dnen, vid re sa ku Tar sik vdil ze.

mainc ima ze me fiq re bo da, Sev cdi Tu ara da, Tu Sev cdi, vis mier? le vio sam Se mac di na ise, ro gorc evam Seac di na ada mi erT dros? mag-ram, eva vin Ra Seac di na? eva sa ta nam Seac di na, mag ram le vio sa? sa ta na da an tiq ris te yve las ver daeuf le ba, ara med iba to nebs mxo lod ima-ze, vinc ise dac da Rup vas api reb da _ ima ze, vinc mi si Sec de nis ga re Sec moi Zu leb da xsnis gzas. da le vio sa iyo ase Ti? Cem Tval win id ga-meT qi si ke Te, vax se ne ram den jer me da, da vi je ro, is da Rup vis Tvis iyo gan wi ru li? aramc da aramc-

– 65 –

meT qi, mtki ced vuT xa ri Tavs da prob le ma amiT ga dav We ri.

_ ie Ro ve lo, _ mo ma Za xa erT-er Tma da kun-Tul ma, _ sa xe xom ar Se gi la ma zo? me ziz Re biT ie Ro ve le bi.

_ nu ge ziz Re ba nu ra vin, _ vuT xa ri mar Tlac ie Ro ve li viT, mag ram mainc gu li dan, _ sjobs, siy va ru lis cec xlSi iw vo de, rom ar daiw va iq, sa dac iw vian de mo ne bi. giy var des yve la, da Rmer TTan ax los iq ne bi _ Tu mas ar da kar gav, jo jo xe Tic sa moT xed geq ce va, mag ram, ai, uR-mer Tod sa moT xec jo jo xe Tia. sa dac siy va ru li ar aris, iqaa zus tad cec xli da tan jva.

_ es mar Tla ie Ro ve lia, _ Zma bi Webs ga xe da si ci liT, _ jo jo xe Ti ar ar se bobs, fi su nia.

_ su le lo, _ co ta gav braz di, _ ga na Se-saZ le be lia, si ke Te ake Tos iman, rac ar ar se-bobs? Se xe de, ram de ni si ke Te mou ta na jo jo-xeT ma ada mian Ta mod gmas: ram den bo rot moq meds Seag rZno bi na si na nu li; ram de ni cod vi li aq cia wmin da nad; ram den cod vas ar mis ca moq me de ba Si mos vlis sa Sua le ba. Sen ar ge Si nia mi si, imi tom, rom ar fiq rob mas ze.

ise Zlie rad mom xvda am dros muS ti yba Si, rom saer Tod ve ra fe ri vig rZe ni _ verc Ta vad dar tymis gan mo ye ne bu li tki vi li. vxe dav di sa-ku Tar Tavs ze vi dan, rad gan, ro gorc Can da, me ia tak ze veg de, mag ram, amav drou lad, sa ku Tar ugo no da usu lo sxeuls dav yu reb di maR li dan. me re mec zed Cems sxeuls da ve ci da, ro ca gons sru liad mo ve ge, isev er Ti vi ya vi da ara _ ori.

– 66 –

ho da, mTe li Ce mi ar se bu li Za la mo vik ri be, wa-mov de qi, im da kun Tuls mi va Cer di, me re si la ga-va wa ni sa xe Si da Tav qud mog le jiT ga vi qe ci jer ga sas vle li ka ris ken, xo lo Sem deg _ Te ber vlis Ra mis ga yi nul qu Ca Si. ora si met ri ise swra fad vir bi ne, ro gorc ara so des mer bi na mTe li Ce mi Seg ne bu li cxov re bis gan mav lo ba Si, mag ram me re uceb gav Cer di da, Cem da une bu rad, Zirs dav var-di sa xiT qve moT.

ar vi ci, ram den xan Si ga maR vi Za Tav ze dam-dgar ma le vio sam, mag ram jer ki dev Ra me iyo, Ta-nac pi ri dan isev sas mlis su ni amom dio da _ anu, Se sa ba mi sad, di di dro ar un da ga su li yo. er-Ta der Ti axa li ga re moe ba aR mo va Ci ne mxo lod im wams _ Tov da da, Ta nac, uk ve ze da pir zec dae do. le vio sas Ta vi si xa kis fe ri ba Tin ke bi gae xa da da Tov lSi win de bis ama ra daa bi jeb da mxia ru lad.

_ au, ra xma iyo! _ aR frTo va ne biT mo ma Za xa, _ wa mo, ade qi. man qa niT var da, sa dac met yvi, iq ga giy van.

me ux mod gav ye vi, od nav bar ba ciT. ar sad gay-va na me ar mWir de bo da, ami tom ub ra lod man qa-na Si Ca vu je qi, siT bos Tvis.

_ Sey va re bu li ara so des myo lia... _ Cai but-bu ta ra Rac nai rad da, miu xe da vad imi sa, rom aS-ka rad gag rZe le bas api reb da, me mainc ar da vas-ru le bi ne:

_ gin da, giT xra, ra tom? _ da Ji ne biT mi va-Cer di, Sma gi viT, _ imi tom, rom zed me tad kar gi xar. yve la mam ri iqam de, sa nam na bijs ga dad gam-des, kar gad fiq rde ba, gaT vlis ara Sor _ es

– 67 –

qa lebs Cve viaT _ ara med ax lo mo ma vals, uk ve da So re bis sce nas gai Ta ma Sebs go ne ba Si. da Sen... Sen rom gu li get ki ne ba... ada mia ni, ro me lic wyvi lis da So re bis sce nas go ne ba Si gai Ta ma Sebs da Sens gu lis tki vi lis ga mo da zaf rul sa xes dai na xavs, yve la fers wam Si ve ga dai fiq rebs. esaa ka cis bu ne ba, da es xar Sen. da, ici, ro gor min-da, ter fze gem Txvio?

Ta vi dan od nav auc rem lian da Tva le bi, mag-ram ram den jer me swra fad daa xam xa ma, Sem deg ki mo mib run da mZRo lis sa var Zli dan da mkiT xa:

_ ro mel ze?_ sul er Tia, _ saer Tod aRar ve kuT vno di

uk ve Cems Tavs, _ mag ram, mainc mar jve na uf ro min da ax la.

Sar vlis to te bi ai ka pi wa jer, fe xi sa var Zel-ze Se mo do, Sem deg Ta vad Sar va li ai wia maR la, me re fe rad win das yel Si Caav lo ce ra da saC ve-ne be li Ti Te bi, gaiZ ro, sve li win di da fer Txa, bar Zay ze ga dai fi na, mar jve na ter fi ki Cem ken ga moiS vi ra. ro go ri saa mo sur ne li hqon da!.. ka-ni od nav mo xar Suls hgav da, rad gan Tbi li win da ec va, da frCxi le bi od nav grZe li hqon da, TiT-qos mouv le li, mag ram amis da nax va ze Cems tan-Si me xi ga var da da or ga noe bi da miw va. vig rZe ni, ro gor esia mov na ma sac, ro ca ce ra Ti Ti avu-lo ke, xo lo Sem deg fe xis zur gze vem Txvie, mag-ram Sem deg ad gil ze gav Sri, ga vi yi ne, gav qvav di, TiT qos vi ya vi ma ma ci ber Ze ni meo ma ri, ro mel-mac me du za gor go nas Tva leb Si Ca xe da. gav SeS-di-meT qi da, daax loe biT, oci wa mi ase ga va ta-

– 68 –

re, Sem deg ki ukan ga da vi wie, wel Si gav swor di, xe li mov muS te da, rac Za la da Ro ne mqon da, Tav Si vi ta ke.

saw ya li go go! me Se vac di ne! me, vi Tom ge-nios ma, si nam dvi le Si ki na gav ma! me vi ya vi vaS li, me vi ya vi cia ni di, me vi ya vi da riS xa ni, me vi ya vi ara rao ba.

_ ra gWirs? _ Se Si ne bu li mi yu reb da, _ ra tom ake Teb amas?

_ me ara fe ri maqvs saer To Cems Tav Tan! _ da viy vi re mTel xma ze, wi Te li „fol ksva ge nis“ ka ri ga va Re, qu Ca Si ga da ve di da, ar vi ci, sad, mag ram ga vi qe ci.

*** zus tad ori kvi ris Sem deg dav brun di Ima gi ne

Club-Si. iyo si ci ve, id ga si Cu me, axa li Car Tu-li bu xa ri ki jer ver aT bob da dar ba zis pa ta-ra oTx ke dels. bu xar Tan zu ra _ max sov da mi si sa xe li _ Ca cuc qu li yo da cdi lob da, cec xli uf ro mZlav ri gae xa da.

_ zu ra, _ zur gi dan mi ve di da ise da vu Za xe, _ ga mar jo ba.

_ gau mar jos, _ xe li ga mo mi wo da, da mec Ca-mo var Tvi, _ rom ico deT, pa ti via Cem Tvis Tqve-ni aq yof na, da imdRe van del ze bo di Si min da, mo gi xa doT...

_ eg ara fe ri, _ vuT xa ri da mxar ze xe li da va-de, _ mag ram ra Rac main te re sebs da, mgo nia, rom Tqven ge co di ne baT.

– 69 –

_ gis menT, _ miT xra da bu xa ri sul ga daa viw-yda.

_ aq im dRes go go iyo, le vio sa, _ mi si sa-xe lis war moT qmi sas isev ga maJ rJo la tan Si, _ mi si xel TaT ma ne bi me maqvs da... no me ri mainc ar iciT, rom da vu re ko da ga va ge bi no es am ba-vi? al baT, uk ve ime dic ga dae wu ra, rom odes me ipov nis Ta vis tya vis wi Tel xel TaT ma nebs, me ki min da, da vum tki co, rom ime di ma ra dia.

_ le vio sa ma mas Tan wa vi da, ame ri ka Si, _ saeW-vod mi yu reb da zu ra, _ ma ma mi si mu si ko sia, ge-co di ne ba... „ba du raS vi li“ gva ri ar gec no ba? mok led, iqaa. ise, aqam de sad iya viT?

_ anu, aRar Ca mo va?_ iq cxov robs ma ma mi si da, ra vi ci, _ lei-

ker sis ke pi moiZ ro Ta vi dan, _ ro gorc ga vi ge, le vio sac mu si ka lur ka rie ras iw yebs. mok led, mgo ni, Ca mos vlas ar api rebs.

...(rad xar uc xoeT Si? me Sen ge lo de bi!) mo va Sua Ra mis bne li stu ma ri viT...

san Tlebs gaa ne lebs, dar bazs daab ne lebs, mi dis sa var Zel Tan sxvag var mdu ma re biT.

uc xo mxa ree bi ig rZnes xo mal deb ma, far da Seir xe va, ro gorc _ yru fo To li.

koS kTa si maR li dan re kavs mo lan de ba, ci vi udab noa Ra me uS foT ve li,

Ta nac gai xe dav: Se nac da Ram de bi _ ir gvliv dam Wkna ria fe ri da fer va li;

aseT sa na xa vad, ro gorc Ta nam de bi, baR Si SeS li li viT kvde ba Te ber va li!

– 70 –

wa mo ve di. gza Si baz ro ba ze Se via re, rom, rac ki fu li mqon da, sul vaS le bi me yi da mi siT.

*** vxe dav, ro gor moa bi jebs Cem ken Ta va weu li.

erT ter fze mwva ne win da Cauc vams, Sav zo le bia-ni, meo re ze _ yvi Te li, wi Te li kop le biT. min-da, sul frCi le bi vu koc no, da vu Co qo, vkoc no da vkoc no ter feb ze yo vel gva ri avi az ri sa da gan zrax vis ga re Se. ia tak ze vzi var Cems ge nios tvins mi jaW vu li, is ki mo dis Cem Tan yel mo Re-re biT, mo dis da var de bis sur nels maf rqvevs. mkla ve bi gauS lia bav Svu ri gu lub ryvi lo biT, me ki bo rot go ne ba Si mik rTe ba az ri, da na xom ar ga vu ya ro, mag ram im wam sve vam bob mtki ce uars, da mec miv di var, rom Ca ve xu to. le vio sa! mec haer Si var.

19 Te ber va li _ 21 Te ber va li, 2017 we li

– 71 –

he re deo si tba ba za leT ze

2000 wlis de kem bris Tve id ga, max sovs. ma Sin zus tad Teq vsme ti wlis, ori Tvi sa da oT xi dRis vi ya vi, Tav Si or pi ri qa ri miq ro da, mag ram mTlad da kar gu li Tao bis war mo mad gen lad ar viT vle-bo di _ ma ri xua nac mo weu li mqon da, qal Ta nac vi ya vi nam yo fi da _ ga le Si li mTvra lic, mag ram es yve la fe ri Ti To jer mox da da, si mar Tle iT-qvas, Tu ar Cav TvliT qal Tan yof nas, ma Ti meo-red ga ke Te bis sur vi li ar mqo nia. sko la Si ve-ra fers moe xer xe bi na Ce mi dain te re se ba, gar da _ sa bu ne bis met yve lo sag ne bi sa da, gan sa kuT re biT, fi zi kis. Tum ca, imis ga mo, rom 2000 wels sa qar-Tve lo Si arc ise da la ge bu li mdgo ma reo ba su-fev da, fi zi kis gak ve Ti li iyo qar Tu lis an is-to riis ga da meo re bis Tvis, rad gan ma Te ma ti kis da va le bis da we ras bio lo gia sa da qi mia zec vas-wreb diT. da mainc, mTa va ri iyo, sa xel mZRva ne lo gvqon da _ avi Reb di xol me, Cav rgav di Tavs da, miu xe da vad imi sa, rom win gnis av to ri aS ka rad ga-

– 72 –

ge ba Si ar iyo fi zi ki sa, me mainc miy var da kiT xva imi si, rac ar mes mo da. da al baT ami to mac miy-var da fi zi ka _ ar mes mo da. ai, ma ga li Tad, ro-gorc qa leb zea: de da mi wa ze ar da dis er Ti ka cic ki, vi sac qa le bis es mis ga na bo lom de, ara med _ od na va dac. Tum ca, al baT, es ga re moe ba ar un da iyos ka ce bis da mak ni ne be li, rad gan qa lebs es miT er Tma ne Tis da ami to mac sZulT er Tur Ti. Se saZ-le be lia, er Ta der Ti mi ze zi, ra to mac ma ma ka cebs qa le bi mos wonT, zus tad isaa, rom ma Ti ar es miT, mag ram surT, es mo deT. mec ar mes mo da fi zi ka, mag ram viT daW ril ir me bis jogs _ wya ro an ka ra, ise mwyu ro da mi si ga ge ba.

mok led, 2000 wlis de kem bris Tve id ga-meT-qi, da viw ye da aRar da vas ru le. ba za le Tis tba ze vi ya viT asu le bi me da Ce mi ori me go ba ri _ nia da da To. ba za le Tis tbis im mxa res, ro mel ze dac Cven vi ya viT, ori na pi ria _ er Ti ker Zo da meo-re Cveu leb ri vi. ker Zo sa na pi ro ze Ses vla, ra Ra Tqma un da, fa sia nia, ami to mac meo re plia Ji var-CieT. er Ta der Ti Si Si, rac Tan sdev da Cems erT dRe-Ra mian mog zau ro bas, iyo is, rom SeiZ le bo-da tua let Si gas vla mom do me bo da, iq ki yi nav-da. mag ram ro gor me ama sac ga da vi tan di, ro gor-me vi zam di imas, ra sac ax la, oc da Tor me ti wlis asak Si msxvi li naw la vi dan nar Ce ni sak ve bis ga mo-dev nas vu wo deb me, fi zi ko si ka ci _ diax, imis-da gauT va lis wi neb lad, rom Ce mi fi zi kis cod na uco di na ri av to ris wig nis kiT xviT Se moi far-gle bo da, mainc Ca va ba re. Tum ca Ra im dros, im dRes, Cvid me ti wlis hor mo nebs ayo lil ma da Tom

– 73 –

da tes tos te ro nis do ne mo War be bul ma niam dam-to ves _ ki, ai ase mar ti vad, ad gnen da da mag des qar Si, yin va Si, da Rmer Tma icis _ an ma nac Tva li moa ri da im sa na xao bas _ sad wa vid nen Ta vis ga sa-gi Jeb lad. da am dros, uc bad, TiT qos ar sai dan gaC ndao, Cems gver dze ama yad mom zi ra li, lo mis fa fa ri viT gra cio zu li wve ris pat ro ni, upee-ba mo Ra me bu li Tva le bis pat ro ni ka ci da vi na xe. pir ve li ve wams ver ga var Cie mi si sa xis nak vTe bi, mag ram me re Ra miv xvdi.

_ ba to no he re deos! nu Tu... nu Tu es Tqven xarT? _ ena Ca mi var da me, am dia di ka cis wi na Se mdgom ara rao bas.

_ sxva vin mes ic nob Cem nairs? _ mo mi go mox de-ni li qed maR lo biT ge nios ma.

_ ara, ra Tqma un da... ba to no he re deos!.._ mi ga to ves, bi Wo, mi ga to ves, ara?_ eg rea, mag ram arau Savs, ba to no he re deos,

arau Savs!_ swo ria, arau Savs. am qve ya na ze ar ar se bobs

ra me, rac uSavs, dai max sov re. Cven or ni vi de qiT erT po za Si _ zur gze ori-

ves Se mog veW do Cve ni xe le bi, Ta vi ori ves maR la gve Wi ra, da ba lan se bu lad, da vu yu reb diT, ro-gor ix sne bo da ca, da ro gor cdi lob da mze, gae-na Te bi na Wao bis fe ri ba za le Tis tba.

_ di do mna To bo, viT iyo bed nie ri, ukue Tu ara gyav des, vi sac asi naT leb?.. _ uceb war mos-Tqva ti tan ma.

me mas vu yu reb di, is ki id ga, uyu reb da tbas, da Ta vis xe lebs _ im xe lebs, rom leb sac Se dev re-

– 74 –

bi Seeq mnaT _ zur gsu kan aTa ma Seb da. od na vi qa ri, di li dan rom qro da, im wams Cad ga, xee bic mi yuC-dnen, tbac gait ru na _ si Cu me Ca mo var da, Zve li bib lio Te kis Ta roeb ze gaZ val tya ve bu li wig ne bis gver diT da de bu li mtvris fe nis msgav si sqe li si Cu me. me re ve Rar gav Ze li da mainc vuT xa ri:

_ me er Ti moT xro ba maqvs, pa ta raa, min da, rom wai kiT xoT.

_ kar gi, ra... is imed gac rue ba ar ge yo fa, me-gob reb ma rom mi ga to ves da, vin icis _ ara, SeiZ-le ba vi ciT, ki _ ras ake Te ben ax la?

ama so ba Si aR mo va Ci ne, rom mTlia nad dam viw-ye bo da eg am ba vi. gu lic mat ki na od nav ba to ni he re deo sis sit yveb ma, mag ram, jan da bas, me mainc fi zi ka main te re sebs-meT qi, ga vi fiq re.

_ am cxov re ba Si ra gza gin da, bi Zia? _ TiT qos Cems fiq rebs ga moex mau ra igi.

_ fi zi ko so ba min da, ba to no he re deos, fi zi-ko so ba.

_ ho da gaa ne be we ras Ta vi, ra Ra sa Wi roa me re, _ Cai ci na Ta vad ve, mag ram Sem deg se rio zu lad miT xra: _ rom ico de Sen mo mav lis Tvis, cxov re-ba Si ra gzac ar un da air Cio, yve la bo los mainc er Tde ba. me uk ve was vlas va pi reb awi, xom ici Sen. ci va aq, me ki dev ar yis Tvis fu li ar maqvs...

eS ma ki iyo, aba ra iyo _ ico da, me mqon da fu-li da miv cem di. mar Ta lic iyo. rom ga vu wo de qa Ral dis ku piu ra, mxreb ze xe li dam kra da ke-Ti lad ga mi Ri ma.

_ Se ni sa xe li ar vi ci da arc main te re sebs _ es saw ye nad ar mii Ro, _ miT xra ba ton ma he re-

– 75 –

deos ma, _ mag ram kar gi bi Wi ki xar. pla ni ar mo-wio bev ri, xom ici, araa kar gi. arc ara yi var ga, mag ram pla ni mainc ar mo wio. msxlis li mo na Ti ar giy vars, bi Zia? wa mo, aq ve res to ra ni vi ci, me ara yi, Sen _ li mo na Ti, a?

me vuT xa ri, me gob re bi, ra sac ar un da ake Teb-dnen, Cems tvin sac igi ves uza men, Tu ar da ve-lo de bi-meT qi. gai ci na da zur gi maq cia. mag ram bo los mob run da da ase Ti ra Ra ca miT xra:

_ fi zi ka xom giy vars, bi Zia? ho da, ico de, me ki ne ti ku ri ener gia ar ga maC nia, mxo lod _ po-ten ciu ri.

sam xed ro sa la mi ma Cu qa, da wa vi da. sal miT ga-mo mem Svi do ba, diax _ vi ci, ma niS na, da sas ru lic da saw yi siao.

*** wle bi ga vi da mas me re. erT dRes, ro ca leq-

cia ze vi je qi da for mu le biT gav se bul da fas vu yu reb di, leq tor ma yve la fe ri wa Sa la, ai Ro car ci da da we ra: „E

k=mv2/2. E

p=mgh~. Se mog vxe da

bo los da Tqva:_ ki ne ti ku ri ener gia, uxe Sad rom vTqvaT, siC-

qa ris ener giaa, xo lo po ten ciu ri ener gia _ si-maR lis.

da mec ma Sin miv xvdi.

2 de kem be ri, 2016 we li

– 76 –

3.14

„iZ le va dro-siv rce imis sa Sua le bas, rom drois mag va ri mru di da xu ru li iyos? anu, Se-saZ le be lia Tu ara, drois mag va ri mru di saw yis wer til Si brun de bo des? _ aseT kiT xvebs vus-vam di sa ku Tar Tavs im sa Ra mos, ro ca ma gi da-ze Wi qa da na xe va ri boT li Stro xi me do, _ Tu dam kvir veb le bi dro-siv rcis ga reT mox vdnen, usas ru lo ba Si, ga na, imas ifiq re ben, rom ma Ti mog zau ro ba dro-siv rce Si mox da? _ Stro xi Wi-qa Si da vas xi da xa xa Si ga da vu Za xe, _ kos mo su ri si mi aris grZe li da Za lian wvri li obieq ti. er-Ti kos mo su ri si mis gra vi ta ciu li ve li brtye-li da gax vre ti li siv rcea, ro mel sac bo lo Si gaaC nia es si mi. aqe dan ga mom di na re, Tu ada mia-ni kos mo su ri si mis gar Se mo iv lis, man Zi li ima-ze nak le bi iq ne ba, vid re er Ti Se xed viT Cans, dro ki saer Tod ar moeq cva ze gav le nis qveS. anu, er Ti kos mo su ri si mis gar Se mo ar se bu li dro-siv rce da xu rul drois mag var mruds ar

– 77 –

Sei cavs. miu xe da vad ami sa, Tu meo re kos mo su ri si mi pir ve lis mi marT moZ raobs, siv rcis dis-tan ciac mcir de ba da drois in ter va lic. Tu kos mo su ri si me bi, er Tma neT Tan Se far de biT, TiT qmis si naT lis siC qa riT imoZ ra ve ben, ori ve si mis gar Se mo ar se bu li dro SeiZ le ba ise Ti di-di rao de no biT dai zo gos, rom ada mia ni mgzav-ro bis daw ye bis drom de ram de ni me xniT ad rec ki dab run des iq, sai da nac daiw yo. anu, ar se bobs da xu ru li drois mag va ri mru de bi, rom leb sac Se giZ lia gah yve da dro Si imog zau ro. ase ve, ar-se bobs pa ra le lu ri sam ya roe bi usas ru lo bas ga mok le bu li er Ti rao de no biT. Cven war su li imi tom gvax sovs, rom is uk ve mox da, mag ram, Tu pa ra le lur gan zo mi le ba Si Cve ni mo ma va li meo re Ce mi Ta vis war su lia, ma Sin Sev Zleb Tu ara, ga-vix se no is, rac ar mom xda ra, mag ram, amav drou-lad, mox da? da Tu sam ya ro uam ra vi sxva sam ya-ros gan Sed ge ba, ma Sin ra aris ga da sas vle li gza maT Si? Sa vi xvre li, nu Tu? swo ria de bu le ba: „ro de sac saw yi si kvan tu ri mdgo ma reo ba gra vita ciul ko lafss ga nic dis da iq mne ba Sa vi xvreli, ma Sin Sa vi xvre lis aor Tqle bis uka nas kne li pro ce si iq ne ba kvan tu ri; ase ve, Sa vi xvre lis mier STan Tqmu li in for ma cia ga re sam ya ros gan sa mu da mod ima le ba da ve ras dros ga mo dis dRis si naT le ze _ ma Si nac ki, ro de sac Sa vi xvre li or Tqlde ba da qre ba“? mag ram ara, ara mgo nia! vfiq rob, Sa vi xvre li dan wa mo su li ga mos xi ve ba ener gias wai Rebs, ris ga moc Sa vi xvre li ma sas da kar gavs da Sei kum Se ba; sa bo lood, Sa vi xvre-

– 78 –

li aor Tqlde ba da sru liad gaq re ba, mag ram in for ma cia ar dai kar ge ba, Tum ca Ra ga mou sa de-ga ri da me tad uxer xu li for miT dab run de ba _ es yve la fe ri imas hgavs, wig ni rom daw va: fi-zi ku rad, wig nSi ar se bu li in for ma cia ar dai-kar ge ba, Tu mTel kvamls da ferfls Se vag ro-vebT, mag ram mi si wa kiT xva iq ne ba Zlier rTu li da TiT qmis SeuZ le be li,“ _ Stro xi mov svi, Sua da saC ve ne be li Ti Te bi er Tma neTs mi vab ji ne, sa-feT qleb ze mi vi de, da vi zi le da sa bo lood ga-dav wyvi te, rom fi zi ki sa da as tro fi zi kis Te ma im mo men tSi ve un da amo me wu ra. asec mo vi qe ci _ me ti fiq ri aRarc ga mig rZe le bia arc did afeT-qe ba ze, arc Sav xvre leb ze da arc sxva msgavs Te ma ze.

_ mra va lo, mraa vaa loo, da sa le vad waa va lo, _ wa vi Ri Ri ne ba ri to nu lad, mag ram, ro ca miv-xvdi, „wa va lo“ uaz ro ba iyo Ce mi mxri dan, ga da-va ke Te: _ da sa le vad Ca vaa lo, _ Tu gain te re-sebT, sad „Ca va lo“, get yviT: Ce mi arc ise mok-rZa le bu li sax lis pir vel sar Tul ze, rad gan iq maqvs yve la nai ri sas mlis yve la nai ri boT li _ sav sec, ca rie lic da na xev rad sav sec an, Tu pe-si mis ti brZan de biT, na xev rad ca rie li.

da Zon Zi li mai su ri ga vi xa de, mi ve di fan-ja ras Tan, ga da vi xe de, Su Sebs Se va fur Txe da, spir tis su ni rom vig rZe ni Ce mi fur Txis gan ve amo ma va li, isev av lo ke da ukan ve Se vaT vi se bi ne Cems or ga nizms. fan jris ra fa ze amot vif rul teqsts Sev xe de war su lis ken siy var liT mom zi-ra li Tva le biT _ Нет уже сил по барам спиваться,

– 79 –

но и нет сил прекращать запой. Нет уже сил хоть за что-то держаться. Весь мой мир словно не мой _ da is dRe ga max sen da, ro ca sa mar Teb liT me tad mon do me bu lad vCiC qni di am sit yvebs. mok led, vgiJ de bo di umoq me do bi sa da usaq mu ro bis gan, ase ve, ra Ra Tqma un da, ro gorc yo vel Tvis, smis-gan. dav xe de saaTs _ Ra mis sa mi saa Ti da ca me ti wu Ti iyo zus tad _ da, ro ca usaq mo bis gan xsna ar sai dan Can da, Cem ma kar ma gaiR rWia la, ne la gai Ro, Cems oTax Si ki Ce mi Sa vi ka ta Se mo vi da, karl mar qsis1 wve ri viT ga bur Zgnu li, ka ri ar miu xu ravs, ise mo ma Cer da meg ru li wi wa ka sa viT mwva ne Tva le biT.

_ ra gin da, vla di mer iliC? _ vkiT xe, rad-gan Se vat yve, ra Ra cas di di ze gav le na moex di na mas ze.

_ mo vi da, _ miT xra Cu mad, TiT qmis Cur Cu liT._ vin mo vi da, ulia nov? _ daeW ve bul ma vkiT xe

ka tas, Tum ca is, aS ka rad, da zaf ru li id ga da xmas Zlivs iReb da.

_ is mo vi da, lu kia ne, is, _ miT xra da er Ti Rrmad Cai sun Tqa.

_ ar it yvi we sie rad, iliC, vin mo vi da?! _ ga-vub raz di.

_ di lis var skvla vi mo vi da.ra ki es Tqva, me wam sve ga vaa na li ze yve la fe-

ri da isev Cems ka tas mi vub run di:_ Ca di, vla di mer, da ase uT xa ri, wu Ti wuT ze

1. ger ma ne li fi lo so fo si, eko no mis ti, is to ri ko si, po li ti ku ri Teo ri ti ko si, so cio lo gi, ko mu nis ti da re vo lu cio ne ri, rom lis ideeb sac efuZ ne ba Ta na med ro ve ko mu niz mi.

– 80 –

Ca mo vao, _ ka ta gab run da, mag ram me re ra Rac ga-max sen da da isev da vu Za xe: _ iliC!.. moi ca de. mo-mis mi ne, ga reT wvims, ami tom sve li iq ne ba, ho da ga xa de, rac ac via, sa kid ze da ki de, bu xa ri aan Te da vis ki mie ci an, Tu sa ku Ta ri Se moq me de bis ga-sin jva un da ax la, sa moc gra du sia ni Wa Wa gad-mou Re da ase uT xa ri, lu kia nem Se mo giT va laT, ga da ka riT da ga gaT bob To.

Ce mi Zma ka ci ka ta _ vla di mer iliC ulia no-vi _ ki beeb ze rbi lad daeS va, me ki uceb ga mo-viv le pi ri men To lia ni sav le biT, rom sas mlis su ni ar am svlo da, amo vic vi suf Ta sac va li, TeT ri, fiT qi na, ase Ti ve win de bi, naW ris Sar-va li, zo lia ni ze da da Sa vi pal to, TiT qos ga reT gav dio di wvi ma Si mar Tlac. mok led, mec ne la Cav dio di ki be ze, gam be dao bas vik-ref di Ti To sa fe xu ris gac de nas Tan er Tad, da bo los Cem win is ga moC nda: ada mia nis tya-vi sa gan Se ke ri li Sa vi kla si ku ri fex sac me li ec va, ga la ku li, Sa vi Tas me bi ma Ral Sav win-deb Si Cae ta na, er Tma neT ze ga da de bul, ga daj-va re di ne bul fe xebs ase ve Sa vi da ase ve kla si-ku ri Sar va li umo sav da; SiS vel, od nav bew vian tan ze mu qi lur ji pe ran gi ec va, zed ki Txe li Sa vi pi ja ki Se moec va. cal yba Ri mi liT Se mo me-ge ba, ase ve ga vu Ri me mec.

_ cis kris var skvla vi amo dis! _ wa vim Re re xma maR la ki bis bo lo ori sa fe xu ri dan, _ amo-dis, da or zRvas Sua brwyin de ba!

_ for ma Si xar, _ Se ma qo da gai ci na, me re xe-lis ska mis ken gaS ve riT ma niS na, da je qio.

– 81 –

_ aba, aq ram mo giy va na, Se mad lia no? _ Ri mi-liT vkiT xe.

_ yve la ze ara zus ti zed sar Ta vi Se gir Ce via Ce mi da xa sia Te bis Tvis, _ Ri mi li ar Sor de bo da sa xi dan, _ mag ram, lu kia ne, un da giT xra: aq ro-mis pa pis da va le biT var.

_ ram xe la iro niaa _ is ba to ni gzav nis msa-xurs, ro me lic Ta vad imis msa xu ria, vinc mas ax la em sa xu re ba!.. pa ra doq se bi, icoc xle, giy-varT ori ves!

_ mo mis mi ne, _ da se rio zul da, _ pap ma icis Se ni gav le na or To doq seb ze, da isic icis, rom Sen nai ri mor wmu ne dRes ar moi Zeb ne ba, ami to-mac gTa va zobs, dai Tan xme si no di, rom sa bo-lood gaer Tian des is, rac uaz rod gai yo 1054 wels _ mar Tlma di deb lo ba da ka To li keo ba. war moid gi ne, mo sis xle mtre bi _ ka To li ke bi da pro tes tan te bi _ uk ve Seer Tdnen, da ra sWirs mar Tlma di deb lo bas? ga na, ar kar gavs Za las da gav le nas Tun dac xal xze, ro ca xe da ven, ro go-ri da sus te bu lia ek le sia?

_ Sen me su le li ggo ni var, var skvla vo? _ mec dav se rio zul di uk ve, _ 1054 wels mox da di di gan xeT qi le ba _ sqiz ma _ da mi ze zi Cem Tvi sac kar gad cno bi lia da, mi Tu me tes, Sen Tvi sac: ka-To li kur ma ek le siam sar wmu noe bis sim bo lo _ mrwam si _ Sec va la fi lio kes Ca ma te biT; Tu paps un da Se ri ge ba, Ca ma te bu li un da amoi Ros, xom ici.

_ lu kia ne, mo mis mi ne..._ ara, da ma ca de, _ Se vaw yve ti ne, _ ma ma, Ze

– 82 –

da su liw min da; ma ma _ pir ve li hi pos ta si, Se-moq me di, ara vis gan iS ve ba da ara vis gan ga mo dis; Ze _ meo re hi pos ta si, ma mis gan So bi li; su liw-min da _ me sa me hi pos ta si, ma mis gan ga mom di na re. var skvla vo, ka To li ku ri ek le siis mier mox da uaz ro bis Ca ma te ba me sa me hi pos ta sis bu ne ba Si _ TiT qos da su liw min da Zis ga nac ga mom di na reobs, rac WeS ma ri tad uxe Si dar Rve vaa _ ra ga mo dis, su liw min da RvTis mSo bels miud ga da iS va ie so, sru li Rmer Ti da sru li ka ci? Tu su liw min-da Zis ga nac ga mom di na reobs, vi RebT in ces tis msgavs dar Rve vas da uaz ro pa ra doqss _ anu, Svi lic miud ga de das. meo re se rio zu li dar-Rve va, Ce mo var skvla vo, aris dog ma ti ma ria mis yov lad... _ aq sit yva gav wyvi te, rad gan az rze mo ve di, _ jan da ba, var skvla vo, sul da ma viw yda, vis ve la pa ra ke bo di, _ da ga me ci na, _ vi ci, iq iya vi, da isic vi ci, rom es yve la fe ri Sen Tvi sac cno bi lia _ ga na SeiZ le ba, ar ico de? mok led, Ce mi pa su xi na Te lia, Tum ca Ra ga fa seb, rom ime-di ar da kar ge da am xe la gza ga moia re Cem Tvis. er Ti xom ar dag ve lia ra me, Se ni Taos no biT Seq-mni li? „Fin lan dia“ maqvs lur jic da wi Te lic _ air Cie.

Tum ca di lis var skvlavs ara fe ri aur Ce via, ub ra lod gaw bi le bu li _ Tum ca, ar im Cnev da _ da imed gac rue bu li sa xiT mo ma Cer da, sa kid ze Ca mo ki de bu li mSra li Sa vi pal to moic va, ka ri gaa Ro da wvi ma Si gau Ci nar da. ga mo vi xu re me ka-ri, rag dan Sem civ da co ta Ti da Se me Sin da, ar gav ci ve bu li ya vi. wa ve di sas mle bis ka ra dis ken,

– 83 –

dav xe de jer lurj, xo lo Sem deg wi Tel „Fin-lan dia“-s da, rom ver ga dav wyvi te, ro me li da me-lia, ori ve Ti To Wi qa Ca mo vis xi da ga dav ka ri. Se ma xu ra sxeul Si. saaTs rom Sev xe de, sa mi da TxuT me ti iyo jer mxo lod. ga mik vir da, nu Tu sul erT wuT Si mo vas wa riT-meT qi am de nis Tqma. am dros sam za reu lo dan vla di mer ili Ci ga mo-vi da, kuds in te re siT aqi ci neb da, me re ki gver-dze mo mij da. gak vir ve bul ma Sev xe de da vkiT xe:

_ iliC, xom ar ici, ra un do da?_ aba, me ra vi ci!..

Te ber va li _ 17 ap ri li, 2017 we li (pau ze bis ga mo)

– 84 –

qa ri

erT me tad qa rian dRes me mov dio di qu Ca Si mar to, ro gorc _ yo vel Tvis, da Tan mom qon da mTe li qa ris ener ge ti ka. mar jve na xel Si, mar cxe-nas Tan Se da re biT bev rad uf ro gam Zle, am tan sa da Zlier Si, me Wi ra ci vi lu dis qi la da, ra xan Cem win mdgom xes ap ri lis Tvis mi wu ruls ise Ca mos cviv da fo To li, TiT qos ga ga nia Se mod go ma yo fi li yo, Zlier ma sa so war kve Tam mo mic va, ami-tom ga dav wyvi te, mar cxe na, mar jve nas Tan Se da-re biT bev rad uf ro nak le bad gam Zle, mo Ten Til da sust xel ze yve la ve na ga da mex sna Sua ze an mra val na wi lad. ri Ti ga da viW ra, ri Ti ga da viW-ra-meT qi, vfiq rob di, ro ca pa su xi Cem sa ve xel Si da vi na xe _ lu dis qi la. im xvrel Si Cav Ca re ori-ve xe lis saC ve ne be li Ti Ti, rom li da nac siT xe gad mo dis da, Se sa ba mi sad, is me va, ori ve Ti Tis veq to ri er Tma ne Tis sa wi naaR mde go mxa res miv-mar Te da, ro ca ga vaa na li ze, rom qi la Si jer ki-dev es xa sas me li, uk ve gvia ni iyo _ mTe li lu di

– 85 –

Zirs daiq ca, as fal tze. me, ro gorc uk ve al ko-ho li kad Ca mo ya li be bu li axal gaz rda, Cav var di ui me do ba Si, da ve ci mux leb ze, xe lis gu le bi jer mi was da va de, Sem deg ki ze cas avuS vi re sa lo cav po za Si, am dros ki Zlier ma qar ma dau be ra, Zirs daq ceul gra du sian siT xes sqe li wve Te bi bum-bu li sebr msu bu qad mos wyvi ta, tu Ceb ze mo mas-xa da od nav da maw yna ra. me spir tis ge mo ki dev er Txel _ da bev rad uf ro di di sia mov ne biT, vid re ma nam de _ Se vig rZe ni re cep to re biT, me-re une bu rad war mov Tqvi, Se pa ra zi to-meT qi, am sit yva ze Psycho naut 4-is „Pa ra si te~ ga max sen da, da mov ye vi jer Ri Rins, Sem deg zmuils, bo los ki xa vil sa da ki vils. gam vle li ara vin iyo, mag ram yve la me mi yu reb da mainc da, aqe dan ga mom di na re, od nav Sem rcxva, Tum ca, ga na, ar se bobs bu ne ba Si ise Ti ka ta, ro mel sac Tag vis az ris eSi nia? esec vi fiq re, ami tom isev ga var Ze le yvi ri li. me re sxva mi mar Tu le biT ga meq ca go ne ba: Zmao, ni ko-loz, iq neb ka ta ki ara, spi lo xar-meT qi, Cems Tavs vuT xa ri, da aman da ma fiq ra ki dev uf ro me-tad, rad gan, ro gorc cno bi lia, spi los eSi nia Tag vis, mag ram, ga na, Tagvs ar eSi nia uS ve le be li spi los er Ti da bi je bis mainc? es aris or mxri-vi Si Si da, ro gorc sxva yve la fe ri or mxri vi grZno ba, isic sa sia mov no da pa tiv sa ce mia me tad. me ar vi co di, ra meq na an, su lac, ra min do da am qve ya na ze, ami tom di di zo mis qur Tu kis far Te gu lis ji be Si xe li Ca vi ya vi da _ hoi saoc re bav! _ axa li qi la gaC nda Cems mar jve na xel Si, ro me-lic wam sve gav xse ni da mo vi yu de. civ ma siT xem

– 86 –

kbi le bi mat ki na, sa ku Tar ma Tav Seu ka veb lo bam _ gu li, al ko ho lis axal ma do zam _ RviZ li da Tir kmle bi, mag ram, miu xe da vad am yve laf ri sa, me me gob ro bis gam zi ris or moc daerT no mer Si, meo-re sa mu si ko sko lis pir da pir ar wav qceul var da gza ga vag rZe le dau Ra la vad, axa li Se mar Te-bi Ta da en Tu ziaz miT, ra mac gu li, co ta ar iyos, amiC qa ra, gu lis aC qa re bam Cem Si sis xlis mi moq-ce va daaC qa ra, sis xlis mi moq ce vis pro ces ma me-ta bo liz mis siC qa re ai yo lia da, am yve laf ri dan ga mom di na re, ga vof lian di.

_ si ga re ti xom ar geq ne ba, Zma? _ iq ve gam-vlel la maz go go nas vkiT xe od na vi mo wi we biT.

_ ar ve we vi, _ miT xra da xe li ise aiq nia, TiT-qos mo ma bez re bel bu zebs ige rieb so di di mon-do me biT.

am dros ho ri zon tze, ius ti ciis sax lis mo pir-da pi re mxa res, ga moC nda xa tia _ er Tdrou lad, arc nac no bi da arc uc no bi go go na. moa bi jeb da TiT qmis areu lad, Tav dau je reb lad, moa Ta ma Seb-da mox de nil ga vas nar ci su li su lis kve Te biT, ga mo met yve le ba hqon da zRvru li _ ma Sa sa da me, es niS navs, rom mas uWir da, rad ga nac mis mTel sxeul ze Can da Wi di li xor cis da su lis, ase ve _ siy va ru lis da si Zul vi lis, ki dev _ maq si ma-liz mis da ni hi liz mis. mok led, brZo lis ve lad qceu li yo xa tias mTe li sxeu li, da mis tu Ceb ze mox de ni lad ixa te bo da ini da ia ni. mi si Tva le bi hgav da has ki sas _ er Ti vne biT iyo gan msWva lu li da sav se, xo lo meo re siy va ruls da ke Til So bi-le bas gaeJ Rin Ta. vi co di, mo vi do da da ga dam koc-

– 87 –

ni da, ami to mac sas wra fod da viw ye sa Re Wi re zi nis mo Zie ba Cems ar se nal Si, Tum ca, sam wu xa rod, amao ga mod ga es yve la fe ri da, Se sa ba mi sad, dav mar cxdi. xa tia mar Tlac mo vi da Ce ma m de me tad in di fe ren-tu li, ni hi lis tu ri, uin te re so da haer Si gaur-kvev lad ga mo ki de bu li sa xiT, mag ram, da mi na xa Tu ara ax lo dan, ise gai Ri ma, rom, Se miZ lia dar wmu ne-biT vTqva, cxov re ba Si me ase Ti Ri mi li aras dros me na xa da arc mi na xavs. ver miv xvdi, ra un do da mas cxov re bis gan _ Cem sa viT iyo im mo men tSi, ub ra lod is ar svam da, me ki, Ta ma mad vam bob, vlo Tob di.

_ ro gor xar, ni ko loz? _ Ta vi si wi Te li po-ma dia ni tu Ce bi ga moiS vi ra Ce mi lo yis ken, mag-ram, ro gorc yo vel Tvis xde ba xol me ga da koc-vni sas, Cve ni mxo lod lo ye bi mie do er Tma neTs mWid rod. wam sve da mia ra Jruan tel ma mi si rbi-li ka nis Seg rZne bis ga mo.

_ es me var, _ vuT xa ri Ri mi liT._ ra? _ ver mim xvda ri yo, mag ram, Ce mi Ri mi-

lis da ga mo, isic iRi mo da._ es me var, _ ga vu meo re im ime diT, rom nel-

ne la gai geb da, ra sur da cxov re ba Si rea lu rad ara sxvis gan da ara ka rie ris gan, ara med _ ub ra-lod, fa seu lad da WeS ma ri tad Ri re bu lad.

_ miT xa ri... _ Ri mi liT ve SeW mux na war be bi._ es me var qa ri, _ mec vuT xa ri, lu di ga mov-

ca le da, si mar Tle vTqva, aRar max sovs, me re ra iyo.


– 88 –

sar kev, sar kev

da saw yi si: mok led, erT dRes Zvel rus Tav-Si, moed nis gver dze rom viw ro qu Caa da im qu Ca ze bar-res to ra ni „pra Ra“, ro me lic pir-da pir ase ve bar-res to ran „ber lins“ uyu rebs, iq, xin kals vWam di. Cem win gaw yo bil xis ma-gi da ze oTx wi la dad ido asi xin ka li, da Ti-Toeuls or Tqli as dio da. uceb, Se vam Cnie, rom er Ti maT ga ni ga xeu li yo da wve ni gad mos-dio da, ami tom, bib liu ri iga vis da Ta nax mad,1 mi va to ve is oT xmoc dac xra me ti xin ka li da im erTs mi vub run di saW me lad. ax la vxvde bi, rom es is to ria ara nair kav Sir Si araa imas Tan, ri-si mo yo lac min da, ami tom, Tqve nis ne bar TviT, da saw yiss Sev cvli.

axa li da saw yi si: ada mia ni, ro gorc er Ti ar si, Jam Tas vlas Tan er Tad or arss hqmnis.

_ yi nu lia Sens Ri mil Si, _ vuT xa ri, _ tyui-

1. sau ba ria da kar gu li cxvre bis igav ze, ro me lic sa xa re ba Si gvxvde ba.

– 89 –

lad mi Ri mi. ver mgrZnob da, Se sa ba mi sad, mat-yua ra xar.

_ ra tom ver ggrZnob me Sen, ro ca Sen me uf-ro ver mgrZnob, a? _ ase Ti iyo mi si pa su xi.

_ me rom ver ggrZnob de, ar vit yo di, yi nu-lia-meT qi Sens Ri mil Si, rad gan, Tu si ci ve ver ig rZe ni, ro gor igeb, yi nu lia Tu ub ra lo mi na Sen wi na Se?

_ da ris ga mo, a?_ ga na, ar ici? Cven Cve ni saq mee biT vfa sobT

ada mia ne bis Tval Si. me rom Rmer Ti vi yo, gu liT gan gsji di, mag ram, sam wu xa rod an sa bed nie rod, ada mia ni var, ami tom es ar Se miZ lia. da, sa nam it yo de, da gas wreb da me vit yvi: vi ci, ara maqvs uf le ba vin mes gan sjis, mag ram mwams, Sen vin me ar xar.

_ jo jo xe Ti me lis? da ra, ggo nia, me ar vi-ci es yve la fe ri? _ Rrma iro nia Seim Cneo da im wams mis xma Si, ro me lic ga mow veu li iyo sa bo-loo ar sis gaaz re bis dra ma tu lo biT. ada mia-ni ro ca cuds sCa dis ra mes, yo vel Tvis icis, rom Ca de ni li cu dia, mag ram, imis ga mo, rom sa ku Tar Tav Tan sa xe li gai te xa da mis Tval Si mu dam av xor cia Ta vad ve da iro niu li, Si na ga-nad ve brkol de ba da aRar cdi lobs, ra me ga-moas wo ros.

_ ara, ras am bob. tyui lia Sen Tvis eg yve la-fe ri: ar ar se bobs Sen Tvis arc eS ma ki da arc jo jo xe Ti _ Se ni su li dai Ru pe ba iqam de, sa nam mok vde ba Se ni sxeu li, ami tom araf ris ge Si no-des.

– 90 –

_ ra Tqma un da, es ima ze Se ma Si ne be lia, vid re ne bis mie ri eS ma ki an jo jo xe Ti SeiZ le ba iyos, da dar wmu ne bu li var, Sen es ici.

_ ra to mac ara?.._ Tu mar Ta lia es yo ve li ve, rac gai fiq re _

da Sen ici, me mes mis Se ni fiq re bi _ ma Sin, ga-mo dis, Ce mi ar se bo bis da kar gviT ara fers vkar-gav, rad gan ar var im cxo vel ze me ti araf riT, ro mel mac cek va da xtun va Sim Si li sa da gve mis xar jze is wav la.

_ Tu mo mis men, ase get yvi: ar se bo bis da kar-gviT ar se bo bas da kar gav, ar se bo ba ki, Ta vis mxriv, cxov re bis Tvis au ci le be li wi na pi ro baa. Sen ver daT rgu nav sik vdi liT sik vdils, rad gan er Ta der Ti, vinc daiT rgu ne ba, me viq ne bi.

_ me gza er Ti maqvs._ Sen ar xar er Ta der Ti, vi sac gza er Ti

aqvs. ver iv lis ada mia ni aT gza ze er Tdrou-lad, Tum ca, un da ico de, rom es aTi ve gza bo-los er Tde ba. aqe dan ga mom di na re, me Ta ma mad vas kvni, gza yve las er Ti aqvs, Tum ca sxva das-xva, mag ram, ra xa nac isi ni bo lo Si er Tde ba, ga-mo dis, yve la erT mi zans em sa xu re ba gar dau va-lo bis prin ci piT.

_ ma Sin, Tu sit yveb ze me ki de bi bav Svi viT, ase vit yvi: me bo lo er Ti maqvs, rad gan gaaz re bu-lad vef lo bi Waob Si.

imis ga mo, rom da mem tki ce bi na mis Tvis, bo lo er Ti ar hqon da, ga dav wyvi te, ori da sas ru li da me we ra:

da sas ru li1: _ Zmao, mis mi ne, _ vuT xa ri, _ aw

– 91 –

Se ni xe lo biT iRu pe bi, ami to mac Ce mi xe liT da-ga sa ma reb.

da sar ke da vam sxvrie. da imas ve da vem sgav se sa bo lood, vi sac vu yu reb di sar ke Si.

da sas ru li2: _ me erTs get yvi, Ce mo Zmao, _ vuT xa ri, _ Sen iRu pe bi, mag ram mainc miy var xar.

sar ke mainc da vam sxvrie. xo az rze xarT...


– 92 –

mzis so na ta

sik vdi lis pi ras myo fi, vfiq rob, dav we ro axa li so na ta, mTva ris so na ta. Tum ca jer dRea, mo mi wevs moc da da Ra me bam de.

***ai, sau ku ne ga vi da TiT qos, da mainc dRea, me

ki ver viT men, we ra da viw yo.

***dro iwe le ba, dro ne la ga dis, da mainc mih-

qris, da mec mi maq ro lebs uf skru li sa ken. mi-fiq ria dro ze bev ri. am qve ya na ze Cven Tvis mo-ce mul dro da siv rce Si un da mo vas wroT cxo-ne bis ken aR mas vla. aw myo un da da va fa soT, ueW-ve lia, mag ram un da viC qa roT Seg ne bu lad, gaaz-re bu lad, rad gan verc ki war mog vid ge nia, ras gvim za debs Cven, ube durT da amouc no bi mi ze ze-

– 93 –

biT Seq mnilT, xva lin de li dRe. Ti Toeu li ada-mia ni drois sa mi mo nak ve TiT cxov robs: war su-liT, aw myo Ti da mo mav liT _ war suls, ra Tqma un da, ver Sev cvliT da verc da vab ru nebT; me-tic _ Cven ar gvaqvs war su li, ara med Cven Ta vad varT Cve ni war su li. mag ram, ai, mo ma va li dRe-van de li dRiT ga ni saz Rvre ba da, Se sa ba mi sad, mis gan ga mom di na reobs. aw myo, Ta vis mxriv, sxva ara fe ria, Tu ara _ Cve ni war su lis Tvi sob ri vi ja mi ax lan del dro Si. dro, ro gorc me mes mis mi si ar si, su lie ri un da iyos, we siT, drois su-li ki, Ce mi az riT, sic ruis su lia, rad gan igi dRes erTs am kobs, xval _ meo res; is dRes das-ci nis im az rebs, rom le bic, Ta vis mxriv, wle bis Sem deg uk ve imas das ci nebs, ro me lic mas das-ci no da. ro gorc aR tki ne bis wu Teb Si, ro de sac Tav Si xmau ria, qao si, Tva leb Si yve la fe ri gao-re bu lia da Tav bru gex ve va, ro de sac SeuZ le-be lia rai mes da nax va da mos me na da, Se sa ba mi-sad, ga ge ba, ase ve drois su lis ze gav le nis qveS xde ba igi ve _ ada mia ne bi ise Ti ve Tav brus xve va Si arian, ise ve nak le bad xe da ven da es miT, ro gorc _ Zlie ri aR gZne bis Jams. usas ru lo bas rac See-xe ba, is SeiZ le ba drois ar ar se bo biT iyos ga-mow veu li an, rac me uf ro me tad sa va rau dod mi maC nia, drois War bi rao de no biT _ yo ve li we li, yo ve li Tve, yo ve li kvi ra, yo ve li dRe, yo ve li wu Ti, yo ve li wa mi gvaax loebs Cven ma ra-diu lo bas Tan; yo ve li axa li wlis dad go ma ma ra-diu lo bis oma xia ni Se mo Za xe baa Rrma si So ri dan, ro me lic Cve ni go nie ri gu le bis ke naa mo mar Tu-

– 94 –

li; yo ve li wu Ti mar Tlac gvaax loebs im mij-nas, ro ca ma ra diu lo ba Si un da ga da vi nac vloT da, vid re droi sa da usas ru lo bis am zRvars mi vaR wev deT, WeS ma ri te bis gza ze dad go ma un-da mo vas wroT. Ti Toeu li dRe da saa Ti ma ra-di so bis ga mo Za xi lia, me ase vTvli da mi maC nia... ada mians ub ra lod ada mia nis Se fer xe ba da Se Ce-re ba Tu SeuZ lia mxo lod, To rem aba dros ras uzams... da mainc, es yve la fe ri kar gi, mag ram, Rmer To, dro?.. sa nam Cems Tavs vkiT xav, dro ra aris_meT qi, iqam de pa su xi da nam dvi le biT vi ci, mag ram, ro ca kiT xvas vsvam, miT uf ro mi Wirs pa su xis ga ce ma...

ai, mTe li Ce mi cxov re ba dro swra fad ga dio-da, da mxo lod ax la Ra Se nel da TiT qos spe cia-lu rad, ga miz nu lad da gaaz re bu lad. max sen de-ba co li, wle bis win Tav ze rom med ga da dam-Cxao da umow ya lod; er Txel isic miT xra, yve-la fe ri dam Tav rdao. ki, yve la ada mia ni Ta vi se-bu rad sas ti kia _ ma ga li Tad, ka ce bi uxe So ben, sva men, igi ne bian da it yue bian _ mag ram yve la ze sas ti ki ka cic ki ver get yvis sit yvebs, dam Tav-rdao yve la fe ri. qa le bi ise mar ti vad, ise sia-mov ne biT da sia mis gan cdis Tan xle biT am bo ben am da msgavs sit yvebs, rom, Za lau ne bu rad, ar ges mis ma Ti. al baT, er Ta der Ti, rac ka cebs qa-leb Si mos wonT, isaa, rom qa le bis ga ge ba, ub ra-lod, ar SeiZ le ba da mor Ca. zo ga dad, siy va ru-lis ar si Tac gan sxvav de ba ka ci da qa li _ qals surs, ma ma ka ci miiy va nos im do nem de, rom man sa ku Ta ri Ta vi uar yos da bo lom de qal ze gax-

– 95 –

des da mo ki de bu li, xo lo ma ma ka cis siy va ru lis ar si Tavisufali flo bis sur vi lia, da ara _ sa ku Ta ri Ta vis uar yo fa da qa lis bo lom de er-Tgu le ba; flo bis sur vi li ki dev uf ro me tad iz rde ba ma ma kac Si, rac qa li mis cems sa ku Tar Tavs, rad gan ma ma ka cis bu ne bis Tvis ad vi li ar aris, da neb des azrs, rom qals me ti aRa ra fe ri aqvs mi sa ce mi.

mag ram, so na ta?!.ar Ram de bo da, me ki mouT men lo bi sa da Si Sis

na zav grZno bas ave ta ne. vai da, ise mov kvde, rom Ce mi bo lo so na ta ver dav we ro-meT qi, vfiq rob-di. da am fiq reb Si mo mi vi da idea, az ri: so na ta mzis Tvis. mze mo nat re baa mTva ris, xo lo mTva re _ mzis. me dav wer, Tqven daar qviT, rac gin daT _ er Ti dai gi vea es yve la fe ri, ara fe ria mzis qve-SeT Si axa li.


– 96 –

ana da ma ria

zus tad max sovs, es iyo 2013 wlis cxra iv ni sis Ra me, ro me lic, rea lu rad, uk ve aRar iyo cxra iv ni si, ara med _ aTi. qo bu leT Si vi ya vi erT-erT Sa viz Rvis pi ra sas tum ro Si, ro me lic su lac ar iyo Sa vi. sas tum ros meoT xe sar Tul ze vi ya vi asu li, mom cro ai van ze, da zRvas ar gav yu reb-di. vi de qi am viw ro ai van ze, vuc qer di pal me bian ho ri zonts, ro ca uceb mo min da, qve viT da me xe-da da, ra to mac ara, da vi xe de ki de vac, Tum ca ara fe ri gan sa kuT re bu li me iq ar dam xved ria _ id ga er Ti mu qi ia sam nis fe ri man qa na, ori gaS-li li qol ga da as fal ti. ar vi ci, da sav le Tis, zRvi dan wa mo su li no tio hae ris bra li iyo es yve la fe ri Tu sxva rai me aux sne lis, mag ram eniT ga mouT qme li sev da ki Se mo maw va me im wu Teb Si da, dav xe de Tu ara ki dev er Txel nac ris fer as-falts, ga vi fiq re, ba rem xom ar ga dav xte-meT qi. daiR vre bo da ki er Ti msxvi li crem li mainc imis ga mo, rom, ai, mov kvdi am xe la ka ci? iq neb, gau-

– 97 –

xar de bo daT is, rom, ro gorc iq ne bo da, da vis ve-neb di am qvey niu ri uaz ro bis gan? xe le bi gav Sa le da sa ku Tar Tavs mo vat yue, vxte bi-meT qi, me re co ta ga da vi wie ki dec win, mag ram ise Se me Sin da, aiv nis ka rebs ave ka ri zur giT. dav je qi Zirs, Se-mo viw yve xe le bi Tav ze, Tum ca, rom miv xvdi, ase di di xa ni ver gav Zleb di, gaZ le bis maq si ma lur dros da vas wa ri _ av de qi, ka ri ga mo va Re, de-re fan Si ga ve di, ki beeb ze da veS vi, Se mo sas vle-li ka ric da mTa va ri WiS ka ric dav xse ni, ga ve di ca riel qu Ca Si da Rrmad Ca vi sun Tqe. mok led, sik vdil ze da, gan sa kuT re biT, Ta vis mok vla ze rom daiw yebs ada mia ni fiqrs, sa nam ar mok vde ba, iqam de ver Cer de ba, mag ram me re fiq robs, ra-tom mov kdi, ra min do dao; Tum ca Ra qal sac aqvs _ uf ro kon kre tu lad, qa lis siy va ruls _ is mkur na li Za la, rom sik vdil ze fiqrs mog wyvi-tos, mag ram es mxo lod iqam de, sa nam Tvi Ton qa-li ar mi ga to vebs, me re ki bev rad mets ifiq reb ima ze, ra sac mow ydi. ax la ga vag rZe leb imas, ra-sac vyve bo di: mok led, ga ve di qu Ca Si, Ca vu ye vi me fe da viT aR ma Se neb lis gam zirs iqam de, sa nam Ria ma Ra zia ar vi po ve. mar ke ti pa ta ra iyo, da Ta vi suf lad SeiZ le bo da ar hqo no daT is, rac me min do da, mag ram, ra xan sxva gza ar mqon da, Se ve di mainc.

_ ga mar jo ba, _ vuT xa ri gam yid vels im wam sve, ro gorc ki Sev dgi fe xi.

_ ga mou mar jos, _ ase mi pa su xa an, rac uf ro me tad sa va rau doa, me ga vi ge ase uc nau rad.

_ er Ti ime di mo me ciT, Tu SeiZ le ba, _ vTxo ve.

– 98 –

_ rai? _ sak maod di di pau zis Sem deg gaik vir-va xma maR la.

_ ime di min da. ra Rirs? _ ga vu meo re kiT xva da ma te bi TurT.

_ he le, te le vi ziis Car Tva gin da? ar maqvs ager me te le vi zo ri, _ ula ma ze si aq cen tiT war moT qva.

_ ara, te le vi zia ara, _ Ta vi ga vaq nie da ax-snas mov ye vi: _ ui me dod var. di liT Ca mo ve di aq, ax la uk ve Ra mea, mag ram ime di ar miC nde ba mainc, ho da, ra Rirs, miT xa riT, da ga da vix di ne bis-mier Tan xas.

_ ax la ra Sia saq me, Tu ici, _ da fiq rda am sit yve biT, me re ki miT xra, _ bev ri ime di maq me _ daw ye bu li na xe va ri lit ri dan, dam Tav re bu li or lit ra na xev riT _ da gaaC nia, ro mel gin da da.

_ „ba va ria“ ime di gaqvT? ori lit ri._ ra fer ar maqvs „ba va ria“ ime di! _ gaib rwyi-

na sa xe Za liT. _ Tan ori lit ri. eq vsi la ri da TeT ri oT xmoc daa Ti moi ta.

_ aha Sen Svi di la ri, da er Tje ra di Wi qac mo me ci er Ti ca li, _ vuT xa ri im mo men tSi, ro-ca ga vu wo de xuT la ria ni ku piu ra da rki nis or la ria ni mo ne ta. me re vkiT xe: _ Ta vis mok vla ze gi fiq ria?

_ ara, Zma, _ ase mi pa su xa da Tan mom ca ori lit ri „ba va ria“ da er Ti gam Wvir va le Wi qa.

_ kai ma Sin, _ vuT xa ri, na vaW ri ga mo var Tvi da wa mo ve di isev sas tum ros ken.

ga mov dgi Tu ara fe xi ma Ra zii dan da ori met-ri ga via re, mo SiS vle bul mxar ze wvi mis me tad

– 99 –

ci vi wve Ti da me ca, ra mac ma fiq re bi na, rom ada-mia ni, ro me lic ab so lu tu rad az rian sam ya ros uaz ros daar qmevs, Ta vad grZnobs sa ku Tar Tavs uaz rod, mag ram sag nis Tvis uaz ros dar qme va Si is uk ve azrs nel-ne la xe davs, da icis, faq ti, nes vis di di da mZi me na yo fi rom pa ta ra da sust ba lax saa ga mob mu li, xo lo kak lis msu bu qi da pa ta ra na yo fi _ uzar ma zar xes, er Ti Se xed viT usa mar Tlo baa, mag ram, ro gorc ki daw ve ba kak-lis xis qveS da Tav Si na yo fi dae ce ma, xvde ba, nes vi rom da ce mo da, ki de vac gau xeT qav da Tavs. meo re wve Tic rom da me ca ax la uk ve meo re mxar-ze, fiq ri Sev wyvi te, rad gan ise mo min da uceb da le va, rom go ne bis yve la wer ti li dan ga mo-ma va li uxi la vi Zal wi ri lu dis boT lis ken ga-meq ca. na bi jis siC qa res mo vu ma te sag rZnob lad. sa ku Tar az rebs ise vyav di dat yve ve bu li bo lo pe rio dis gan mav lo ba Si, rom yo vel dRe dRe Si ram den jer me vsvam di, mag ram ga na imi tom, rom da le va an fiqrs asus tebs _ ara da, pi ri qiT, aZ-lie rebs ki dec mo men teb Si _ an imi tom, rom cud gu ne ba gan wyo bi le bas kar giT cvlis, ara med, ra vi ci... ar vi ci, ra tom. al baT, mi ze zi mainc is iyo, rom Cems sul Si ar se bu li si ca rie le xor-cSi ar se bu li si ca rie le me go na, da mu cels viv seb di sas mliT; an dac imi tom, rom al ko ho-li cen tra lur ner vul sis te mas mi du neb da da tvin ze ab so lu tur Za lauf le bas ver vi Reb di, is ki ake Teb da yve la fer imas, ris uf le ba sac Ce mi ada mia nu ri ar se ba ar an ver aZ lev da xol me. sas tum ro Sic ma gi tom mim qon da lu di im dRes,

– 100 –

xom xvde biT. gza Si, rom lis gav la xuT wuT Si Ta vi suf lad SeiZ le bo da, Zlie rad ga miw vim da, mag ram sis ve les, ra Ra Tqma un da, ar Se vu Sin di, da ga vag rZe le sia ru li kus na bi je biT. Ta vi dan vi fiq re, no mer Si aval-meT qi, mag ram me re er Ti kon trar gu men tis ga re Sec uar vya vi pir ve li az-ri, da ga dav wyvi te isev im ai van ze jer as vla da Sem deg gas vla, rom li da nac da veS vi ma Ra zia Si.

ai van ze rom ave di, qve viT aRar Ca mi xe davs, To rem, vi co di, er Tic rom ga da me xe da, SeiZ le-bo da mar Tla ga dav mxta ri ya vi. miv je qi kuT xe Si, civ ia tak ze saj do mi dav de, ga yi nul moa jirs zur gi mi vaW de, Tum ca Se me Sin da, ar mot ydes da me ar ga dav var de-meT qi. jo jo xe Tis stan dar-te biT, mSve nie ri sa Ra mo iyo. cxe lo da. Wie bis-gan ga mox ru li as wlo va ni xme li xe sa viT iw vo-da de da mi wa, xo lo ca TiT qos jib rze ama teb da cec xlze navTs. wvim da. ze cis erT mxa res Sa vi Rrub le bis ma siu ri fe na mog ro vi li yo, igi ves Tqma SeiZ le ba meo re mxa re zec, mag ram Sua Si am Rru bel Ta ma sebs hyof da var skvla ve biT sav se grZe li va kuu mi, lurj-moia sam nis fro. pir da-pir ro man tiul da sa siy va ru lo xa siaT ze mo vi-do da ada mia ni am cis Sem xed va re, da mec ase mo-mi vi da, eh. ho da, vin, vin Ca vi xu to-meT qi gul Si, vfiq rob di, da avi Re lu dis boT li, Ca vi ka ri da Cav bur jRne. am dros Se moa Res meoT xe sar Tu-lis aiv nis ka ri. gav xe de, da ras vxe dav _ go goa, Tan sak maod la ma zi, Cem ze od nav da ba li, sav se mker diT da ula ma ze si cxvi riT. ai, mar Tlac, ise Ti go go iyo, ueW ve li ana un da rqmeo da. ga-

– 101 –

vi fiq re, rom wa vi des, mar Tla ga dav xte bi-meT qi._ xom ar Se gi Sa le xe li, ukac ra vad? _ mkiT-

xa, mag ram ise, rom pa sux sac ar dae lo da, aiv nis meo re kuT xe Si mij da.

_ ara, ras am bob, _ vuT xa ri mec da fe xe bi mov ke ce, mis Tvis me ti Ta vi su fa li ad gi li rom mi me ca, _ pi ri qiT. di di al ba To biT, sik vdils ga da mar Ci ne.

_ ana mqvia._ vi ci, ho. da sa sia mov noa Se ni ax la gac no ba,

_ vuT xa ri da xe li ga vu wo de. Ca mo mar Tva, _ me var ali ka.

_ alik, luds xom ver ga mi na wi leb di? _ xe li ga mo miS vi ra pa su xis da lo de bis ga re Se.

_ er Ti Wi qa Tu gin da mxo lod da sxvi si na-pi ra lis da le va zizRs ar ggvris, ga mo mar Tvi es Wi qa da da gis xam, _ vuT xa ri, da ga mo mar Tva er Tje ra di, gam Wvir va le Wur We li. da vus xi, me boT li dan mov svi.

mad lo ba ga da mi xa da, di di ylu pi mos va da me-re miT xra:

_ kar gia, sa sia mov no da sa le via. ra tom svam?_ kar gi ax la, Senc nu daiw yeb, _ aviq nie xe li

ga Ri zia ne bul ma. me re, rom ar swye no da, saub ris gab ma da viw ye: _ oci wlis xom ar xar, ana?

_ ki. Senc?_ da Sey va re bu li xom ar gyavs, ana?_ ara, mag ram arc Sen mom won xar. Sen?_ da no mer Si, al baT, da qal Tan er Tad xar,

xom?_ ki, Sen?

– 102 –

_ de da Se ni eqi mia, ma ma Se ni _ qi mi ko si, mag ram gaur kve ve li gze biT Sou lobs fuls; Sen Za lian mor cxvi pi rov ne ba xar, mag ram sa ku Tar Tav ze maR la dge bi yo vel Tvis da, Se sa ba mi sad, ise iq-ce vi, vi Tom da pi ri qiT, Ria da pir da pi ri iyo. Sey va re bu li ra tom ar gyavs?

_ vic nobT er Tma neTs? _ co ta gak vir ve bu li iyo, war be bi SeeW mux na.

_ Se ni da qa li ise Ti mor cxvia, arc ki ukoc nia sa pi ris pi ro sqe sis Tvis. de da Se ni da ma ma Se ni er Tad aRar cxov ro ben, Sen ki ma Ti cal-cal ke ata na ar Se geZ lo, sax li dan wa-mox ve di da Sens Tavs uT xa ri, rom ax la ori ve Sen gan Sors iq ne bo da. ori we lia, ma mi das Tan cxov rob, rad gan er Ta der Ti pi rov ne baa, vi-sac arc ma ma Se ni ex mia ne ba, arc _ de da Se ni. Sen ki ge kon taq te bian iS via Tad _ Zi ri Ta dad, mainc ma ma _ mag ram ma mi das ara vin awu xebs, verc mas Tan mis vlas be davs vin me. aq ram de ni dRiT xar?

_ da vi je ro, eg ar ge co di ne ba? _ mo Ru Su li iyo, ar esia mov na.

_ mec ori dRiT var. bevrs rom Wam, Se ni Ta-vis grcxve nia, da me re ori dRe Sim Si lob, mag-ram me sa me dRes mainc im do za sak vebs iReb, Sim-Si lo ba ris Tvi sac daiw ye; me re amas xvde bi da isev Cveu leb ri vad Wam iqam de, sa nam isev ner ve bi ar mo geS le ba da ori dRe xe lax la ar iSim Si-leb. sa ku Tar for meb ze fiq rob, mok led. Sey va-re bu li ra tom ar gyavs?

_ sai dan gai ge es yve la fe ri? _ ax la Ra das-

– 103 –

va is Se kiT xva, ase did xans Za lian rom un do da, daes va.

_ lu di rom mos vi, Se mog xe de Tu ara, wam sve yve la fers miv xvdi. ra tom ar gyavs Sey va re bu-li? _ me isev Cems kiT xvas vsvam di dau Ra la vad.

_ Tva lis qveS ori grZe li zo li gaqvs aseT axal gaz rda biWs, _ Ti Ti ga moiS vi ra Cem ken da ise miT xra, _ svam.

_ grZe li cxvi ri gaqvs, _ am jer ze me ga viS vi-re Ti Ti mis ken, _ xSi rad da ad vi lad hyof sxvis saq meeb Si.

_ nu meu xe Se bi, ge Tay va, _ gai Ri ma pir ve lad im dRes, _ cas axe de.

_ sa nam mox vi do di, iqam de av xe de._ ram de ni var skvla via, Tu xe dav, _ ca Si

iyu re bo da Tvi Ton, TiT qos aq ar iyo, _ wvi-mac ki ar mo dis Rrub le bi dan, uyu re, ara med _ am ca rie li ad gi li dan. TiT qos mo sem ga yoo Sua ze, ara? war moid gi ne, sam ya ro Si, daax loe-biT, ora si mi liar di ga laq ti kaa; de da mi wa ki, uyu re, sad mde ba reobs: mzis sis te ma Si, ro me-lic, Ta vis mxriv, „ir mis nax to mis“ ga laq ti ka-Sia, „ir mis nax to mi“ _ lo ka lur ga laq ti ke bis jguf Si; es jgu fi Se dis ga laq ti ka Ta gro va Si, ro me lic Ta vad Se dis qal wu lis Ta na var skvla-ved Si; es qal wu lis Ta na var skvla ve di, ro me lic ori aTas ga laq ti kas itevs, ekuT vnis la nia keas ga laq ti kur zeg ro vas, ro me lic uk ve as aTas ga laq ti kas moi cavs. xvde bi, alik, ro go ri pa ta-re bi varT? Cven ara fers war mo vad genT. me sul min da Ta vis mok vla. si mar Tle giT xra, aqac imi-

– 104 –

tom ga mo ve di, meT qi, ga da vi xe de bi, si maR les ga-dav zo mav Tva liT _ iq neb, ga dav xte. mag ram Sen dam xvdi. Ce mi az riT, yve lam un da moik las Ta vi, rad gan ara fers aqvs az ri.

sas ti kad ar mo me wo na is, rac bo los Tqva. ma Sin Ra miv xvdi, ra tom ar hyav da Sey va re bu li. ise, ada mia nebs yo vel Tvis uWir daT Sua Si dgo-ma, da sul uki du re si ra di ka liz mis zRvar ze da diod nen. Tum ca Ra isic na Te lia, rom, ne bis-mier Sem Txve va Si, er Ti ra di ka liz mi meo re ze yo vel Tvis upi ra te sia.

mok led, mo vi yu de lu di da su lis mouT qme-lad ga mov ca le, me re fex ze av de qi da, rom Se ma-qa na, moa jirs mi vas kdi. vi fiq re, ax la mot yde ba da Tan ga mi yo lebs-meT qi, mag ram ara fe ri msgav-si ar mom svlia. anas da vem Svi do be _ vuT xa ri, un da wa vi de-meT qi, da gul ze da ki de bul jvars xe li mo vu Wi re, rom, mi si ime diT mainc, bo lom-de ar miv ce mo di sa so war kve Tas.

***zus tad max sovs, es iyo 2017 wlis cxra iv ni sis

Ra me, ro me lic, rea lu rad, uk ve aRar iyo cxra iv ni si, ara med _ aTi. qo bu leT Si vi ya vi erT-erT Sa viz Rvis pi ra sas tum ro Si, ro me lic su lac ar iyo Sa vi. sas tum ros meoT xe sar Tul ze vi ya vi asu li, mom cro ai van ze, da zRvas ar gav yu reb-di. vi de qi am viw ro ai van ze, vuc qer di pal me bian ho ri zonts, ro ca uceb mo min da, qve viT da me xe-da da, ra to mac ara, da vi xe de ki de vac, Tum ca

– 105 –

ara fe ri gan sa kuT re bu li me iq ar dam xved ria _ id ga er Ti mu qi ia sam nis fe ri man qa na, ori gaS-li li qol ga da as fal ti. ar vi ci, da sav le Tis, zRvi dan wa mo su li no tio hae ris bra li iyo es yve la fe ri Tu sxva rai me aux sne lis, mag ram eniT ga mouT qme li sev da ki Se mo maw va me im wu Teb Si da, dav xe de Tu ara ki dev er Txel nac ris fer as-falts, ga vi fiq re, ba rem xom ar ga dav xte-meT qi. daiR vre bo da ki er Ti msxvi li crem li mainc imis ga mo, rom, ai, mov kvdi am xe la ka ci? iq neb, gau-xar de bo daT is, rom, ro gorc iq ne bo da, da vis ve-neb di am qvey niu ri uaz ro bis gan? xe le bi gav Sa le da sa ku Tar Tavs mo vat yue, vxte bi-meT qi, me re co ta ga da vi wie ki dec win, mag ram ise Se me Sin da, aiv nis ka rebs ave ka ri zur giT. dav je qi Zirs, Se-mo viw yve xe le bi Tav ze, Tum ca, rom miv xvdi, ase di di xa ni ver gav Zleb di, gaZ le bis maq si ma lur dros da vas wa ri _ av de qi, ka ri ga mo va Re, de-re fan Si ga ve di, ki beeb ze da veS vi, Se mo sas vle-li ka ric da mTa va ri WiS ka ric dav xse ni, ga ve di ca riel qu Ca Si da Rrmad Ca vi sun Tqe. mok led, sik vdil ze da, gan sa kuT re biT, Ta vis mok vla ze rom daiw yebs ada mia ni fiqrs, sa nam ar mok vde ba, iqam de ver Cer de ba, mag ram me re fiq robs, ra-tom mov kdi, ra min do dao; Tum ca Ra qal sac aqvs _ uf ro kon kre tu lad, qa lis siy va ruls _ is mkur na li Za la, rom sik vdil ze fiqrs mog wyvi-tos, mag ram es mxo lod iqam de, sa nam Tvi Ton qa-li ar mi ga to vebs, me re ki bev rad mets ifiq reb ima ze, ra sac mow ydi. ax la ga vag rZe leb imas, ra-sac vyve bo di: mok led, ga ve di qu Ca Si, Ca vu ye vi

– 106 –

me fe da viT aR ma Se neb lis gam zirs iqam de, sa nam Ria ma Ra zia ar vi po ve. mar ke ti pa ta ra iyo, da Ta vi suf lad SeiZ le bo da ar hqo no daT is, rac me min do da, mag ram, ra xan sxva gza ar mqon da, Se ve di mainc. ise Ti Seg rZne ba mqon da, TiT qos mox dao uk ve es yve la fe ri. Tav bru mex veo da da av to ma tu rad vmoq me deb di, ra mac de Ja-vus Seg-rZne ba aT ma gad ga mim Zaf ra.

_ ga mar jo ba, _ isev vuT xa ri gam yid vels im wam sve, ro gorc ki Sev dgi fe xi.

_ ga mou mar jos, _ ase mi pa su xa an, rac uf ro me tad sa va rau doa, me ga vi ge ase uc nau rad isev.

_ er Ti ime di mo me ciT, Tu SeiZ le ba, _ isev vTxo ve.

_ rai? _ sak maod di di pau zis Sem deg gaik vir-va isev xma maR la.

_ ime di min da. ra Rirs? _ ki dev ga vu meo re kiT xva da ma te bi TurT.

_ he le, te le vi ziis Car Tva gin da? ar maqvs ager me te le vi zo ri, _ isev da isev ula ma ze si aq cen tiT war moT qva.

_ ara, te le vi zia ara, _ Ta vi ga vaq nie da ki dev ax snas mov ye vi: _ ui me dod var. di liT Ca mo ve di aq, ax la uk ve Ra mea, mag ram ime di ar miC nde ba mainc, ho da, ra Rirs, miT xa riT, da ga da vix di ne bis mier Tan xas.

_ ax la ra Sia saq me, Tu ici, _ da fiq rda am sit yve biT, me re ki miT xra, _ bev ri ime di maq me _ daw ye bu li na xe va ri lit ri dan, dam Tav re-bu li or lit ra na xev riT _ da gaaC nia, ro mel gin da da.

– 107 –

_ „ar go“ ime di gaqvT? ori lit ri._ ra fer ar maqvs „ar go“ ime di! _ gaib rwyi na

sa xe Za liT. _ Tan ori lit ri. eq vsi la ri da TeT ri or mo ci moi ta.

_ aha Sen eq vsi la ri da or moc daa Ti TeT ri, da er Tje ra di Wi qac mo me ci er Ti ca li, _ vuT-xa ri im mo men tSi, ro ca ga vu wo de xuT la ria ni ku piu ra, rki nis la ria ni da or moc daaT TeT-ria ni mo ne ta. me re vkiT xe: _ oT xi we li ga vi da, da Ta vis mok vla ze isev ar gi fiq ria jer?

_ ara, Zma, _ isev ase mi pa su xa da Tan mom ca ori lit ri „ar go“ da er Ti gam Wvir va le Wi qa.

_ kai ma Sin, _ vuT xa ri isev es, sxva ra meT-qva, na vaW ri ga mo var Tvi da wa mo ve di isev sas-tum ros ken.

ga mov dgi Tu ara fe xi ma Ra zii dan da ori met ri ga via re, mo SiS vle bul, fer mkrTal mxar-ze wvi mis me tad ci vi wve Ti da me ca, ra mac isev zus tad is ma fiq re bi na, rom ada mia ni, ro me lic ab so lu tu rad az rian sam ya ros uaz ros daar-qmevs, Ta vad grZnobs sa ku Tar Tavs uaz rod, mag ram sag nis Tvis uaz ros dar qme va Si is uk ve azrs nel-ne la xe davs, da icis, faq ti, nes vis di di da mZi me na yo fi rom pa ta ra da sust ba-lax saa ga mob mu li, xo lo kak lis msu bu qi da pa-ta ra na yo fi _ uzar ma zar xes, er Ti Se xed viT usa mar Tlo baa, mag ram, ro gorc ki daw ve ba kak-lis xis qveS da Tav Si na yo fi dae ce ma, xvde ba, nes vi rom da ce mo da, ki de vac gau xeT qav da Tavs. meo re wve Tic rom da me ca ax la uk ve meo re mxar-ze, fiq ri Sev wyvi te, rad gan ise mo min da uceb

– 108 –

da le va, rom go ne bis yve la wer ti li dan ga mo-ma va li uxi la vi Zal wi ri lu dis boT lis ken ga-meq ca. na bi jis siC qa res mo vu ma te sag rZnob lad. sa ku Tar az rebs ise vyav di dat yve ve bu li bo lo pe rio dis gan mav lo ba Si, rom yo vel dRe dRe Si ram den jer me vsvam di, mag ram ga na imi tom, rom da le va an fiqrs asus tebs _ ara da, pi ri qiT, aZ-lie rebs ki dec mo men teb Si _ an imi tom, rom cud gu ne ba gan wyo bi le bas kar giT cvlis, ara med, ra vi ci... ar vi ci, ra tom. al baT, mi ze zi mainc is iyo, rom Cems sul Si ar se bu li si ca rie le xor-cSi ar se bu li si ca rie le me go na, da mu cels viv seb di sas mliT; an dac imi tom, rom al ko ho-li cen tra lur ner vul sis te mas mi du neb da da tvin ze ab so lu tur Za lauf le bas ver vi Reb di, is ki ake Teb da yve la fer imas, ris uf le ba sac Ce mi ada mia nu ri ar se ba ar an ver aZ lev da xol me. sas tum ro Sic ma gi tom mim qon da lu di im dRes, xom xvde biT. gza Si, rom lis gav la xuT wuT Si Ta vi suf lad SeiZ le bo da, Zlie rad ga miw vim da, mag ram sis ve les, ra Ra Tqma un da, ar Se vu Sin di, da ga vag rZe le sia ru li kus na bi je biT. Ta vi dan vi fiq re, no mer Si aval-meT qi, mag ram me re er Ti kon trar gu men tis ga re Sec uar vya vi pir ve li az-ri, da ga dav wyvi te isev im ai van ze jer as vla da Sem deg gas vla, rom li da nac da veS vi ma Ra zia Si.

ai van ze rom ave di, qve viT aRar Ca mi xe davs, To rem, vi co di, er Tic rom ga da me xe da, SeiZ le-bo da mar Tla ga dav mxta ri ya vi. miv je qi kuT xe Si, civ ia tak ze saj do mi dav de, ga yi nul moa jirs zur gi mi vaW de, Tum ca Se me Sin da, ar mot ydes

– 109 –

da me ar ga dav var de-meT qi. sik vdi li rom gin-da ada mians, esei gi ra Rac Zlie ri da fa seu li gak lia. jo jo xe Tis stan dar te biT, mSve nie ri sa Ra mo iyo. cxe lo da. Wie bis gan ga mox ru li as-wlo va ni xme li bao ba bi viT iw vo da de da mi wa, xo-lo ca TiT qos jib rze ama teb da cec xlze navTs. wvim da. ze cis erT mxa res Sa vi Rrub le bis ma-siu ri fe na mog ro vi li yo, igi ves Tqma SeiZ le ba meo re mxa re zec, mag ram Sua Si am Rru bel Ta ma-sebs hyof da var skvla ve biT sav se grZe li va kuu-mi, lurj-moia sam nis fro. pir da pir ro man tiul da sa siy va ru lo xa siaT ze mo vi do da ada mia ni am cis Sem xed va re, da mec ase mo mi vi da, eh. ho da, vin, vin Ca vi xu to-meT qi gul Si, vfiq rob di, da avi Re lu dis boT li, Ca vi ka ri da Cav bur jRne. am dros Se moa Res meoT xe sar Tu lis aiv nis ka ri. ki se ri Crdi lo-da sav le TiT mo vab ru ne, Tva le-bi far Tod ga va Re, da ras vxe dav _ go goa, Tan ise Ti, rom, mar Tla, ro gorc ki da vi na xe, Se-miy var da. sa xe hqon da wvri li, ula ma ze si, cxvi-ric ase Ti ve wvri li da la ma zi hqon da, pa ta ra da od nav waw ve te bu li; Tva le bi _ od nav mo Wu-tu li, Tva lis fe ra di gar si _ Sa vi, Sa vi; ta ni hqon da, ro gorc yve la fe ri, wvri li, gam xda ri da ga moy va ni li _ zus tad ise Ti, Se xe bas rom daa pi reb, xe li agi kan kal de ba da ga dai fiq reb; mi si fe xe bic wvri li iyo, mag ram, sus tio, ver it yo diT; Tma qe rad hqon da Se Re bi li, mag ram bu neb ri vi fe ric uCan da Tmis Re re bis Ta veb-Si. mok led, siy va ru li iyo, ra _ ra az ri aqvs ga reg no bas, miu xe da vad imi sa, rom uk ve am de ni

– 110 –

vi la pa ra ke. rom ga mo vi da ai van ze da mka fiod da mi na xa, ukan gab run da da gas vla daa pi ra, mag ram wa mov xti da Se va Ce re. me ga val-meT qi, rom vuT xa ri, ara, ras am bo bo, ase mi pa su xa, da uf ro Se miy var da. ise Ti go go iyo, ueW ve lad RvTis mSob lis sa xe li un da rqmeo da, mag ram am-xe la pa su xis mgeb lo mis mo ri de bo da da er Ti aso Ca moe So re bi na. asec iyo.

_ dav rCe bi, kar gi, _ Tqva bo los, _ mag ram Senc dar Ci. ar min da, cu dad ga mo vi des.

_ Ce mi yof na Tu ga wu xebs, _ vuT xa ri uxer-xu lad, rad gan „Tqve no biT“ min do da sau ba ri, Tum ca, ra xan Ta vad ar dauw yia ase, arc me da-viw ye, _ ma Sin wa val, rad gan ar min da, mxo lod na mu sis ga mo gaa ta ro dro im ada mian Tan, vi sac arc ic nob da, Tan, lu dis su ni as dis da boT-lic gverd ze ud gas.

_ ara, ara, _ mSvi dad Tqva, _ ra xan asea, asec iyo sa Wi ro. „gan ge ba sa ver vin Sec vlis _ ar saqmne li ar iq mne bis“,1 _ So Tas sit yve bi gai meo ra da ga mi Ri ma. ra Ri mi li iyo!.. ki dev uf ro me tad Se miy var da.

_ eg rea, _ da ve Tan xme, _ „ar vis Za luZs xorciel sa gan ge bi sa gar dav le na“.2

_ mar Tla ase fiq rob? _ mkiT xa, da od nav sev dia nad, mag ram um Sve nie re sad amom xe da _ Cem-ze da ba li iyo sak maod, _ Tu ub ra lod imi tom Tqvi, me rom vTqvi pir ve lad?

1. rus Ta ve li seu li afo riz mi.

2. rus Ta ve li seu li afo riz mi.

– 111 –

_ ara, mar Tla ase mgo nia, _ vu pa su xe da, rea-lu rad, arc mo mit yue bia.

_ ra tom svam? ra la ma zi caa, na xe, _ cas ar vu yu reb di, mag ram ma ria ki la ma zi iyo.

_ ma ria... _ aR mom xda ki de vac._ vic nobT er Tma neTs? _ Za lian gauk vir da

da, mgo ni, See Sin da. _ Sar San ilias uni ver si tet Si So pe nis sa Ra-

mo ze uk rav di, da iqi dan max sov xar, _ arc ki vyo fil var iq, mag ram, xom xvde biT.

_ e, iq iya vi? _ gae bad ra mTlia ni sa xe, _ ra ma ga ria! ar max sov xar, ara da co ta xal xi iyo.

_ arau Savs. pir vel rig Si vi je qi, ise. ase Ti Zlie ri kon cer ti bo los ro dis mo vis mi ne, ar max sovs, _ vuT xa ri da isev mo min da Ta vis mok-vla uceb, wa mis siZ lie riT. avi wie fe xis wve reb-ze, ga da vi xe de aiv ni dan, me re ma rias vkiT xe: _ ga dax te bo di?

_ ara, _ mi pa su xa, me re ki wam sve mkiT xa: _ Se ni sa xe li?

_ ali ka var me. rom ga dav xte, gew yi ne ba?_ ra Tqma un da._ ma Sin ar ga dav xte bi._ ram de ni var skvla via, Tu xe dav, _ ca Si

iyu re bo da Tvi Ton, TiT qos aq ar iyo, _ wvi-mac ki ar mo dis Rrub le bi dan, uyu re, ara med _ am ca rie li ad gi li dan. TiT qos mo sem ga yoo Sua ze, ara? war moid gi ne, sam ya ro Si, daax loe-biT, ora si mi liar di ga laq ti kaa; de da mi wa ki, uyu re, sad mde ba reobs: mzis sis te ma Si, ro me-lic, Ta vis mxriv, „ir mis nax to mis“ ga laq ti ka-

– 112 –

Sia, „ir mis nax to mi“ _ lo ka lur ga laq ti ke bis jguf Si; es jgu fi Se dis ga laq ti ka Ta gro va Si, ro me lic Ta vad Se dis qal wu lis Ta na var skvla-ved Si; es qal wu lis Ta na var skvla ve di, ro me lic ori a Tas ga laq ti kas itevs, ekuT vnis la nia keas ga laq ti kur zeg ro vas, ro me lic uk ve asi a Tas ga laq ti kas moi cavs. xvde bi, alik, ro go ri pa ta-re bi varT? _ Rmer To, ro gor ar min do da, isev im sit yve biT gaeg rZe le bi na, rac oT xi wlis win mqon da mos me ni li! ase waiy va na sau ba ri Sem deg ma riam: _ Za lian, Za lian pa ta re bi varT, mag ram _ ra saoc re baa _ mTe li es var skvla ve bi im ato-me bis gan Sed ge bian, ra ato me bic Cvens Se mad gen-lo ba Si Se dis. Cven di di oja xis wev re bi varT. Cven igi ve wo na gvaqvs _ Tu uf ro me ti ara _ ro-gorc im var skvlavs, ai, yve la ze Zlie rad rom kaS ka Sebs. Ce mic, Se nic da si riu sis, ager rom mo Cans, ato me bi erT mo men tSi wam rmoiq mna, ub-ra lod, sam ya ros ga far Toe bas Tan er Tad, siv-rcis sxva das xva wer til Si aR moC nda, ges mis? Sen is xar, rac es var skvla via, rac me var, rac es mzea, rac sam ya roa. ada mia ni mxo lod sam ya ros na wi li ki ara, ara med sru li sam ya roa. ggo nia, sam ya ro sxva ato me bis gan Sed ge ba? ggo nia, sam-ya ro ar fiq robs, ar grZnobs, ver xe davs? sam-ya ro _ es Sen xar, me var, er Tad da cal-cal ke. yve la fers aqvs az ri am qve ya na ze.

ena Ca mi var da. zus tad sam ya ros ga far Toe bis siC qa riT far Tov de bo da Ce mi siy va ru li ma rias mi marT. un da me kiT xa, ra tom ar hyav da Sey va re-bu li? Tu ar un da me kiT xa? me vfiq rob, siy va-

– 113 –

ru li er Ta der Ti grZno baa, ro me lic ada mians sa moT xi dan Se mor Ca, da mxo lod es grZno ba daab ru nebs mas edem Si. ada mians yve la fe ri rom hqon des, mag ram siy va ru li _ ara, es igi vea, ara-fe ri rom ar hqon des. mok led, me re, ro gorc yo vel Tvis, cno bis wa dil ma rom ga da wo na sxva yve la fe ri da im xerxs rom miv mar Te, rom li Tac anas cxov re ba Se vit yve da ma rias So pe nis sa Ra-mo, isic da vi na xe, rom am Cem win atu zul go go-nas, ro me lic, eW vi ar iyo, Sem yva re bo da, vi Ra ca hyav da _ anu, xom xvde biT, ur Tier To ba hqon da Cem ze uf ros kac Tan, ase oc daa Ti wlis.

isev mo min da sik vdi li, im aiv ni dan ga dax to-ma. zus tad ver vit yvi, mag ram mgo nia, siy va ru-lis nak le bo bas ve ra fe ri Seav sebs, Tum ca Ta-vad siy va ruls sxva yve la da nar Ce ni si ca rie lis Sev se ba SeuZ lia. Tu ada mians sik vdi li un da, es niS navs, rom mas cxov re ba Si WeS ma ri ti xe lov ne-ba sWir de ba, mag ram, Tu ada mians, kon kre tu lad, Ta vis mok vla un da, mas au ci leb lad siy va ru li ak lia.

ra vi ci. ar vi ci.

11-12 iv ni si, 2017 we li

– 114 –

Cak ru lo

gzaj va re din Tan, Suq niS nis win ga Cer da Ce mi wi Te li „ka di la ki“, Suq niS nis bur Tis wi Te li-ve fe ris da ga mo. uman qa no bis pe riod Si, ro-ca Rrub lia ni amin di id ga, rom Ca mov dge bo di xol me Suq ni San Tan, avi xe dav di ze viT ise, rom sa mi ve ma na To be li bur Tu lis fon ze Se Si ne bu-li Tag vis bew vis fe ri ca fo nad ga mo Ce ni li yo, da ve lo de bo di xol me sa mi ve fe ris ga moc vlas, me re fo ku si re bas mxo lod ca ze mo vax den di, da ga vi fiq reb di, ama ze na Te li da mra val fe ro va-ni ro me li amin dia-meT qi. me re ki, man qa na rom vi yi de uk ve, mxo lod wi Tel ze vCer de bo di, na-rinj-sta fi lo-for Tox lis fer ze Zra vas avax-mau reb di, xo lo mwva ne ze uk ve miv qro di, da me-nat re bo da is dro, sa mi ve fers rom pir da pir vu yu reb di xol me ima ze fiq rSi, ai-meT qi ci sar-tye la Rrub lian ca ze. mok led, da viw ye da Sev-ye vi isev... gzaj va re din ze vi de qi da, sa nam wi Te-li fe ri iyo Suq ni San ze an Te bu li, un da amer-

– 115 –

Cia, mar jvniv Se vux vev di, pir da pir viv li di da me re mar cxniv wa vi do di, Tu pir da pir ga vag rZe-leb di gzas da Sem deg mar jvniv Se vux vev di. un-da amer Cia-meT qi, vTqvi, mag ram, max sovs, im wams vi fiq re, su le li var, ase rom vfiq rob-meT qi. swo ric vi ya vi, Tu gain te re sebT. gza, si nam dvi-le Si, uT va la via, mag ram am uT va la vi gzi dan ga na mxo lod er Ti mi dis WeS ma ri te bam de, ara-med _ yve la. si su le le iq ne bo da, mxo lod er Ti rom yo fi li yo swo ri, rad gan ada mians ro de sac uwevs ar Ce va nis wi na Se dad go ma, imas ar Ce va nis Za lac un da Ses wev des. mag ram, me gob re bo, Cven mog vat yues an, uf ro swo rad rom vTqvaT, si-mar Tle gviT xres si ci liT, Cven ki, su le leb-ma, ra xan da vi na xeT, ici nia no, es si mar Tle xum-ro biT gaJ Ren Til tyui lad mi vi ReT. imis Tqma msurs, rom, cxa dia, ar Ce va ni ar ar se bobs, tyui-lia. jaW vi Ti Toeu li Cven ga nis da ba de bis wa-mi dan mWid rod ik vre ba, yo vel mis rgols ki au ci leb lo bi sa da gar dau va lo bis Za li Ta da gziT miv ya varT mom dev no rgo lam de. Cven gvgo-nia, rom uam ra vi gzi dan mxo lod er Tia swo-ri, mag ram, si nam dvi le Si, ase araa, Tum ca Ra es uam ra vi gzac au ci leb lo bis erT-er Ti jaW via, rad gan ada mian ma maT un da mis dios da zus tad ima ze ifiq ros, rom is aras wo ria, rom is cde-ba; am gzeb ze sia ru li sas ada mia ni eW veb ma un da daR rRnas, awa mos da uf ro mwa red ga nac de vi nos Ta vi si ar se bo ba, rom, Sec do mis aRia re bis gziT, WeS ma ri te bam de mcda ri gzi Tad mi vi des, rad gan WeS ma ri te bac gar dau va lia.

– 116 –

mok led, Zma no da da no, ain To Tu ara mwva ne Su qi rgol Si, im wam sve mi va Wi re pe dals da pir-da pir wa ve di, rad gan, rom Se mex via, ise me go na, ueW ve lad ra me da me mar Te bo da. si nam dvi le Si ki arc ara fe ri me go na, ub ra lod ase ga dav wyvi te an, si mar Tle iT qvas, arc ga da miw yve tia. amin di zus tad ise Ti iyo, me rom aseT dros Suq niS nis fe re bis cvlis pro ce sis yu re ba miy var da xol-me. mar Sru ti zus tad ise ga via re, ro gorc ze-moT aR vwe re, da sa bo lood sa saf laos WiS kars mi va de qi.

Tbi li sis erT-er Ti Tma Wa Ra ra, fa fa raS ri li da sia ma yis crem lga reu li sa go de be li ga da-me Sa la Tval win, ro ca WiS ka ri RrWia liT Se va-Re. bin di id ga, amis ga mo ki xil va do ba gaua-re se bu li iyo, mag ram, da mi je reT, ra Rac nai rad vgrZnob di, rom ir gvliv eniT aRu we re li si la-ma ze mer tya gars. bin di, si nam dvi le Si, xels ar uS li da am si la ma zis da nax vas, ara med idu ma le-bas ani Web da, mniS vne lo bas um Zaf reb da, idu ma-le ba ki Txe miT ter fam de har mo niu lad er wymo-da TviT sa saf laos pir van del arss, ra mac Ce mi re li giu ro bis ga ne le bu li grZno bac ki gaaR vi-va Se fa ru li Za liT. iq, mi wis im sak maod did na Wer ze, ro me lic ga re sam ya ros gan rki nis WiS-kri Ta da gar dac va le bis Ses ru le ba do biT iyo ga mij nu li, Sa vi da TeT ri saf la vis qve bi mka-fiod, kon kre tu lad da wi Te li kal mi Tac ki us-vam da xazs pir da pir Seu ri geb lo bas sik vdil sa da si coc xles So ris, da maT Sua Cam dgar SuRls ki dev uf ro me tad aR vi veb da. es ad gi li iyo

– 117 –

TviT Ta nas wo ro ba, cne ba „er Tis“ xor cSes xma _ aq na xav diT ima Tac, vi sac da ba de ba ar eRir sa da de dis mu cel Si ve mok vda, da ima Tac, vinc Svil-TaS vi le bis sko lis dam Tav re bas moes wro. bin di id ga-meT qi, vTqvi, mag ram mo diT aq dRis Suq ze, da na xavT, rom sa saf laos su li qar Tu li su-lia an, su lac, mxo lod mo men tSi kve Ten es su-le bi er Tma neTs. qar Tve li it yvis: „ro gor, Ce-mi mic va le bu lis me zo bel mic va le buls Cem sa ze uke Te si saf la vi un da hqon des?!“ da uka nas knel TeTrs gai Rebs, rom Ta vi si gar dac vli lis me-zo bel gar dac vlils ajo bos saf la vis si la ma-ziT. sxva gar dac vli lis oja xi, ro me lic, Ta vis mxriv, im ze moT xse ne bu li qar Tve lis mic va le-bu lis gver dze daas ve nebs Ta vis mic va le buls, ga daw yvets, uk ve Ta vis me zo bels ajo bos, da ase grZel de ba es usas ru lod, sa nam Ta vad sa saf-lao ar iq ce va msof lio mu zeu mis eq spo nan tad an, sa bo loo Sem Txve va Si, Ta vad mu zeu mad, sa-dac Ti Toeu li saf la vis qva xe lov ne bis Zvir-fas ni muSs war moad gens. bo los, ro gorc iq na, mec vi po ve Ce mi Zmis saf la vi, mi ve di da pir da-pir ku bos Tav ze _ me xom max sov da, sad Cades ku bo _ amo su li ba la xis glej va da viw ye. uceb ki cam ina Ta.

max sovs, me qa ni ku rad vmoq me deb di, mag ram gu-lis an go ne bis bnel kun Wul Si mainc vgrZnob-di, rom Cems Tavs vflob di, da rom ara vi Ta ri ga re Se Za la ar moq me deb da Ce mi sxeu liT. iqiT wa ve di, sai Tac ina Ta, da sul ga da ma viw yda Ce mi Zmis saf la vi. aR moC nda, rom ga na mTlia nad cam,

– 118 –

ara med ra Ra ca er Tma obieq tma gaa na Ta, ro me-lic me tad di di iyo, friz bis for mis, mtki ce fo la dis gan dam za de bu li. ma Ra li sxeu le bi ga-var Cie, ro mel Ta ga nac erT-er Ti Cem Tan mo vi da, ga mi Ri ma aS ka rad ke Ti lad da Ta vi sia ne bis ken xe lis gaS ve riT mi ma niS na, Tu gin da, wa mom ye vio. ma Ra li iyo Cem ze, daax loe biT, ori Ta viT. gav-ye vi ra tom Rac uSiS rad _ al baT imi tom, rom sa nam Cven, ada mia ne bi, ra mes ga vac no bie rebT, qvec no bier ma uk ve yve la fe ri icis, da mec am qvec no bie ris kar na xiT vmoq me deb di, rad gan mi-Cur Cu la, ga ye vio. cxra ni iy vnen, erT-er Ti maT-ga ni ki ga mo vi da, ke Ti li sa xiT mo ma Cer da, xe li Cem ken ga moiS vi ra da miT xra:

_ la zar._ ara, no, нет, nein, _ vuT xa ri, _ mi xai li.gae ci na, da aS ka rad ga xa lis da. me re Ta vi

gaaq nia da isev miT xra:_ la zar, _ Ti TiT isev Cem ze mia niS na, _ la-

za re._ mi xai li, _ isev ga vu meo re.mix vda, rom me ver miv xvde bo di, ami tom sai-

dan Rac wig ne bi gad moi Ro _ ga dmoi Ro-meT qi ub-ra lod vam bob, To rem, si nam dvi le Si, TiT qos ar sai dan gaa Ci na _ da da ma nax va. xel Si „vef xis-tyao sa ni“ eWi ra, ase ve „ar tis tu li yva vi le bi“, „req vie mi“, xo lo da nar Ce ni ori ra iyo, ver ga-var Cie. qar Tu lad rom iyo war we re bi, zus tad max sovs. mok led, am wig nebs daa do xe li, me re _ me, da isev gai meo ra:

_ la za re.

– 119 –

am jer ze mi vux vdi, ga vi Ri me, Ta vi da vuq nie da mec vuT xa ri:

_ la za re. _ siy va ru li, _ Tqva ke Ti li Ri mi liT, _ omi;

mSvi do ba; qris te; ie so; me; Sen; is; igi; Cven; Tqven; isi ni; igi ni; So Ta; ni ko loz; lu ka; ga tu-nia; So nia, _ me re Ce mi sa xe li war moT qva, bo los ki: _ Cak ru lo...

_ Cak ru lo?! _ Sev Za xe.uc nobs gae Ri ma, Sem deg isev ar sai dan gad

moi Ro au dio fi ri dis kia nad, Car To da Tqva:_ Cak ru lo.

32 ian va ri (31 ian vris Ra me), 2017 we li

– 120 –

naR vlis buS ti _ anu, oc da meer Tes sev da

mu qi ya vis fe ri far dis miR ma mzian amin dSi rom gai xe do, ra fer sac aRiq vams Tva li, ise-Ti fe ris ca iyo im dRes, mai sis Sua ric xve bi-dan erT-erT ric xvSi. rom ga viR vi Ze, Ta vi ba-li Si dan ver av wie, rad ga nac ise dam mZi me bo da, TiT qos qa las Zvle bis Sig niT ar se bul Rru Si tvi ni ki ara, to nia ni li To ni mde bo da. ar max-sov da, wi na dRes _ an, Tun dac, Ra mes _ ra mox-da, da arc is vi co di, mom dev no dRes ra un da ga me ke Te bi na, mag ram im mo men tSi uceb mo min da for te pia no ze dak vra da, imis ga mo, rom sax lSi in stru men ti ar mqon da, mo men ta lu rad mo me ca Za la, av mdga ri ya vi da wav su li ya vi meo re mu si-ka lur sko la Si, ro me lic me gob ro bis gam zi ris or moc daerT no mer Si mde ba reob da _ da, iq neb, mde ba reobs ki dec _ rom iq ro me li me oTa xis ga sa Re bi meT xo va Ce mi nac no bi da ra jis Tvis, da for te pia no ze mSvi dad da mek ra. mok led, dav-Zlie Ce mi to nia ni Ta vi, av wie ba li Si dan, Cveu li

– 121 –

pro ce du re bi Ca vi ta re da ga dav wyvi te, gav su-li ya vi sax li dan, mag ram wa mie rad Sem Zra Tav-ma Sig ni dan, amat kia ze da da qve da hai mo ru li Rrue bi, ami wui la yu re bi, ho da, ami tom miv xvdi yve la fers _ ga ve di sam za reu lo Si, ga mo va Re Ce-mi oq ros frad Se Re bi li ka ra da, amo vi Re pa ta ra ar yis Wi qa, Ca mo vis xi Wa Wa, ga dav ka ri da, ro ca mTlia nad ga mia ra yve la nair ma tki vil ma, av de qi da wa mo ve di ise, rom arc ki mi mi la ge bia sam za-reu lo. ver viT men di, rom miv su li ya vi mu si ka-lur sko la Si, rad gan jer ar ar se bu li me lo-dia mit ria leb da Tav Si, es ki me un da ga mo me ca-da for te pia no ze, rom me re, am ga moc dis Sem-deg, no te biT Ca me we ra ki dec. sol mi no ri-meT-qi, max sovs, ase ga vi fiq re. sol mi no ri yve la ze sev dia ni, naR vlia ni to na lo baa. me re sit yveb ze mov ye vi fiqrs _ ma ga li Tad, naR vel ze: meT qi, ne tav, ra tom daar qva Cven ma wi na par ma naR vels naR ve li an, meo re mxriv, RviZ lis qveS mde ba-re naR vlis buS tis wvens _ naR ve la, an naR vlis buS tic ki? me re siu Je ti da me xa ta da Tval win war mo mid ga: Zve lad ibe ria Si an, Tun dac, kol-xeT Si da dio da er Ti ka ci, ro me lic mu dam sev-diT iyo gan msWva lu li; asa ki _ oc da xu Ti dan oc daaT wlam de; sa bo lood, oc da Ter Tme tis rom gax da, gar daic va la; da fiq rdnen da sax le-bis uxu ce se bi, daew vaT Tu dae mar xaT, da sa bo-lood mi vid nen das kvnam de, rom jer gaeW raT mi si sxeu li, rad gan ase Ti naR vlia ni ka ci, ase Ti sev dia ni, maT lo ka cia ze jer ar da ba de bu li-yo; gaW res da, bu neb ri via, dax vdaT Si na ga ni or-

– 122 –

ga noe bi, ro mel Ta ume te so bas uk ve ic nob dnen, mag ram iyo er Ti, ro me lic, ki, Se saZ loa ena xaT ki dec ma nam de, Tum ca sa xe li jer ar daer qmiaT; moiy va nes eqi mi, uT xres, am pa ta ra buSts da xe-de, RviZ lis qve moT, da gviT xa ri ra me, rac ga-gi xar de bao; eqi mi daak vir da, da sa bo loo das-kvnis dro rom mo vi da, Tqva, es buS ti aqam dec maqvs na na xi, mag ram aseT gau be du re bul mdgo ma-reo ba Si arao; Se saZ loa, am ka cis sa yo vel Taod cno bi li naR ve lic ki aqe dan iyo so ga mow veu li; am sit yveb ma daa fiq ra mo sax leo ba da, co tao de-ni drois gas vlis Sem deg, am RviZ lis qve moT da-ki de bul buSts naR vlis buS ti ewo da, mis wvens ki _ Ta vad naR ve li. ra vi ci, si mar Tlea Tu ara _ iq neb, iyos ki de vac _ mag ram, mgo ni, bu neb ri-vad JRers. ha, ara?

mok led, me am fiq re bis dros uk ve qu Ca Si vi-ya vi da kar ga man Zi lic ga mev lo. sul asio de met ri mqon da dar Ce ni li, sa nam meo re mu si ka-lur sko lam de mi vaR wev di, ami tom ga dav wyvi te, me yi da uk ve ra me sas me li, rom da med ga for te-pia nos Tav ze, ro gorc ga mar Tu li met ro no mi, da mSvi dad da mew yo saq me, ro me lic ase me qa Ce-bo da Ta vis ken. anu, esei gi, Se ve di ma Ra zia Si, sa-mi qi la „tu bor gi“ vi yi de da isev ga vag rZe le gza, qva fe ni liT ga ge bu li. meo re mu si ka lur sko las rom mi va de qi, uk ve ise cxe lo da, gve-li rom vyo fi li ya vi, tyav sac ga vix di di, mag ram ar var gve li, arc vi ya vi, Tu dai je rebT. Se ve-di Se no ba Si, Svi di na bi ji ga dav dgi zRur bli-dan Crdi loe Tis mi mar Tu le biT da pa ta ra oTa-

– 123 –

xis xis kars mi va de qi, da va ka ku ne, Se va Re da Ce mi nac no bi nu go-nug za ri da vi na xe.

_ nug zar, Zmao, ro gor ga mi xar da Se ni nax va! _ ise mo vat yue, rom, la mis, mec da vi je re da ki-na Ram vuT xa ri, erT dRes Ca vus xdeT sad me, kar-gad mo vil xi noT-meT qi, _ ro gor xar?

_ ara mi Savs, ra maz, ji ga ro, _ xe li Ca mo mar-Tva da mWid rod ga da mex via, _ ar ga mo Ce nil xar, ram de ni xa nia.

_ ki, eg rea, _ da ve Tan xme faq tze, _ da ax lac imi tom mo ve di, rom Se ni ime di maqvs.

_ aba, miT xa ri, ra xde ba? _ doin ji Se moir tya men jze.

_ ara fe ri ise Ti... ub ra lod, Ta vi su fa li kla si Tu moi Zeb ne ba, gTxov, rom ga sa Re bi maT-xo vo _ sul er Ti saa TiT min da.

_ sa mi Ta vi su fa li kla si maqvs, da au ci leb-lad mog cem ga sa Rebs, Zmao, mag ram, _ mar jve na xel ze Ca mo ki de bu li po lie Ti le nis ce lof nis Sig Tavss moav lo Tva li nug zar ma, _ bav Sve bi swav lo ben aq, da See ca de, ara vin da gi na xos, ro-gor da lev.

_ dav ma lav, Zmao, nu go, _ Sev Za xe da pi re bis to niT, _ Sen oRond ga sa Re bi mo me ci.

mom ca ga sa Re bi nug zar ma, ro me lic no mer mer ve klass aReb da, da mec, ra Ra Tqma un da, am kla sis ken ga ve Su re, Tan sam qi la luds uni Wod „vma lav di“ xan sad, xa nac _ sad. kla sis ka ri rom Se va Re da for te pia nos mi vu je qi, xuT wuT Si vi-Rac qa li Se mo vi da _ di req tor ma me mom ca ne ba, am klas Si Se mov su li ya vio. ra meT qva _ kar giT,

– 124 –

ra zea-meT qi sau ba ri, da da vuT me Ce mi ad gi li. ga ve di de re fan Si da mi va kiT xe isev nug zars. dRis ori saa Ti iyo. vuT xa ri, ase da ase mox da, kla si dan ga mos vla mo mi wia-meT qi. nu gom da mam-Svi da, sam saa Tam de mTa va ri dar ba zic ca rie lia da Se giZ lia, iq dauk rao. me vuT xa ri, ji ga ri xar-meT qi, da ga vi qe ci dar ba zis ken, ka ri Se va Re, me re eg re ve gi Ji viT mo vi xu re da, sce na ze mdgar roial Tan rom un da av var dni li ya vi uk ve, da vi-na xe, zus tad im roials, me rom min do da dak vra, vi Rac qa li da ra job da.

_ ukac ra vad, _ vuT xa ri, _ Ta vi su fa li araa roia li? dak vra min da...

_ iciT, _ Za lian beb ru li xma hqon da, _ Sig-niT mu mia wevs da, kla viSs rom daa Wi roT Ti Ti, Ca qu Ci mox vde ba da iti rebs an, ua res Sem Txve va-Si, gab raz de ba, ga dax snis roials, amo va da dag-vxo cavs. me vfiq rob, jo bia, kuT xe Si rom pia ni-no dgas, ima ze dauk raT.

ra Ra meT qva _ mu mia ari so da, in tri ga ni xom ar vi ya vi, rom ase jib rze ga me Ta vi suf le bi na? ami tom, mi vu je qi kuT xe Si mdgar for te pia nos, mag ram, Cem da sau be du rod, aR mo va Ci ne, rom me-lo dia, ro me lic mTe li dRe mit ria leb da go-ne ba Si, gam qra li yo. yve las de da va ti re-meT qi, ga vi fiq re, er Ti qi la lu di er Ti mo yu de biT ga mov ca le, nar Ce ni iq ve da vag de da ezo Si ga-ve di. mze aWer da, mar Ta lia, Tum ca mainc mo min-da, ca Si ame xe da. wa miT mzis mZlav rma el va re bam da mab rma va, mag ram me re uec rad mov ka ri Tva li cxra sar Tu lia ni Se no bis sa xu rav ze mdgar fi-

– 125 –

gu ras, ro me lic ada mians hgav da _ qals an go-gos. ise, qa li xom rTu li me qa niz mia, mag ram, Ce mi az riT, go go qal ze rTu lia, rad gan bo-lom de qa li araa, Tum ca Za lian un da qa lo ba. aq ve da va ma teb, uc nau rad rom ar mo geC ve noT: meo re mu si ka lu ri sas wav le be li mde ba reobs me-gob ro bis gam zi ris or moc daerT no mer Si, cxra sar Tu lia ni kor pu sis pir vel sar Tul ze. ax la am bavs vag rZe leb: mok led, da vi na xe es qa li Tu go go da, awi me ra Ra ga ma Ce reb da, jer xe le bis qne va da viw ye, vuy vi ro di, da me lo de-meT qi, me re ki mo vur bi ne kor puss, sa dar ba zo Si Sev var di, avir bi ne cxra sar Tu li da sa xu ra vis Ria Wrils mi va de qi. jer pa ta ra rki nis ki be ze av coc di, Sem deg Wril Si Se ve di an, Tu uf ro swo ri iq ne-ba, ave di, aqe dan ki sxven ze aR mov Cndi. sxven Si ki dev iyo er Ti Ria Wri li, ro me lic wam sve me-ca Tval Si da mze ra mom Wra. mi vir bi ne mas Tan, av xti da sa xu rav ze aR mov Cndi. mi si ze da pi ri swo ri iyo, meo re bo lo Si ki Ria wab lis fe ri, TiT qos uZ lu ri cec xlis alis fe ri Tme bis mqo-ne go go na id ga, rom lis sxeu lis ir gvli vac Se-mor tymu li yo mkveT ri cis fe ri au ra. mas Tan mi-ve di, da ras vxe dav _ bar ba re ru si Ze! gav giJ di, ga da vi rie _ meT qi, ra un da bar ba res aseT mSve-nier dRes sa xu rav ze!..

_ bar ba re! _ Se niS vnis to niT da vu Za xe._ va, ra maz, _ ga mi Ri ma udar de lad, _ ro gor

xar? ra gin da aq?_ igi ves kiT xvas va pi reb di, _ vu say ve du re

TiT qos, _ Sen ra gin da aq?

– 126 –

_ me? _ gaik vir va, _ me... ra vi ci. un da ga dav-xte.

_ ra tom, ki mag ram? _ ga mik vir da, rad gan ara-fe ri et yo bo da po ten ciu ri TviT mkvle li sa.

_ ra tom da, ra vi ci, _ mi si au ris fe ris da Se sa fe ri sad saub rob da _ la Rad, _ si mar Tle rom giT xra, ma le sko las vam Tav reb, da sa me-di ci no ze va ba reb, ara da ar min da sa me di ci no; ver mo gat yueb da ver get yvi, rom iu ri diu li min da; arc sim Re ra min da; fi zi kac ar min da; sam-To geo lo giac ki ar main te re sebs, rac ar un da ga sak vi ri iyos; anu, ra maz, mar Tla ar vi ci, ra min da da, al baT, ami to mac vdga var aq, sa xu rav-ze, da xel Si rZis boT li mi ka via, rom sev da ga-mi qar vos.

_ ga da xe de xalxs, bar ba re, _ vuT xa ri da fiq-re bul ma, _ ro gor ggo nia, amaT ician, ra un-daT? mag ram, ga na ram de ni dgas ax la sa xu rav ze?

_ me. ras svam? _ Ca me kiT xa._ lu di maqvs, gin da?_ ara, _ am re ziT mo man Wa sa xe, _ al ko ho li

dards ver gaa qar vebs._ verc rZe, _ mok led mo vu We ri._ Tu prob le ma naR vlis buS tSia, Se saZ loa

moag va ros ki dec, _ Se mo mi tia mSvi dad._ e, Sen sai dan... _ ga mik vir da, sai dan gai go

Ce mi SeT xzu li le gen dis Se sa xeb, mag ram, ro ca uk ve un da me kiT xa, ki des miuax lov da da xe le-bi ga Sa la, ami tom az ri ga miw yda da da vu Za xe: _ moi ca de, bar ba re!..

_ ra iyo, ra maz? _ mkiT xa da ki dev er Txel

– 127 –

Se mo ma na Ta im dRe van de li ca sa viT lur ji Tva-le bi, _ ra me gaqvs saT qme li? xde ba ra me?

la ma zi go go iyo bar ba re, Tum ca _ me tad gam-xda ri. cxvi ri od nav gam ru de bu li hqon da da, Tu mci re droiT mainc daak vir de bo da ada mia ni, mis yba ze mci re pro ge nia sac Se niS nav da, mag ram yve la ze mSve nie ri na wi li, rac mis sa xe ze mde-ba reob da, iyo zus tad yba, cxvi ri da, Sem deg, Tva le bi.

mok led, mi ve di bar ba res Tan, Ce mi sak maod Zlie ri mkla vi mker dTan da va de, ga mov wie ki di-dan, me re ki vuT xa ri:

_ jer me ma ca de.ne la da vi xie ukan, me re ki, mou lod ne lad,

gi Ji viT va ko ce bar ba res mar wyvi viT tkbil tu-Ceb Si, ga ve qa ne ki dis ken, zur gi qve viT mo vaq cie, sa xe _ ze viT, rom cis Tvis bo lom de me yu re bi na, da dauo ke be li si ci liT ga dav xti ga saf re nad, ra.

mar to Tqven ki ara, _ mec main te re sebs, sai-dan an, Tun dac, ro gor vwer me am yve la fers.

12 mai si _ 14 mai si, 2017 we li

– 128 –

kol xi me deas am ba vi uwi wa kod

kol xe Tis dab lob ze da va bi jeb di, xel Si vaS-li me Wi ra, Tav ze oq ros gvir gvi ni med ga, fra ki mec va wi Te li. cxe lo da, mag ram Rrub le bis sqe li gro va dam cve li brbo sa viT ga da fa re bo da mzes, ami tom sic xe ver atan da. Tu war moid genT ba la-xian udab nos _ anu, ad gils, sa dac mxo lod ba la-xia, Tan uim bldo nis cen tra lu ri kor tis do ne ze mov li li _ get yviT, rom, ai, zus tad ege Ti ad gi-li iyo, sa dac da va bi jeb di. me re, Zlivs, ho ri zon-tze er Ta der Ti xe ga moC nda. da vi Za ri mis ken. sia-rul Si aR mo va Ci ne, rom niu to nis meo re ka no ni _ mo der ni ze bu lad da Ce mi miz nis ken pir Seq ce viT, ra Tqma un da _ amoq me de bu li yo da, Se sa ba mi sad, ra siC qa ri Tac me vuax lov de bo di xes, xec im siC-qa riT ve mo dio da Cem ken. bo los, ro gorc iq na, er Tma neTs Sev xvdiT _ ka pi la re bi viT da to ti li mu xa aR moC nda, ro mel sac uka na mxa re ar uCan da, ho da, mec Ce mi wi li cno bis wa di li rom da mek ma yo-fi le bi na, Se mo vua re, Se mo vua re da, ras vxe dav _

– 129 –

oq ros saw mi si hki dia zed. oq ros saw mi si vi po ve-meT qi, Sev yvi re ga xa re bul ma. tot ze mki diao, xem mi pa su xa. Ta vi dan Se me Sin da, mag ram me re mo ma va li ga mo vi ca ni, da ise, vi Tomc ara fe ri mqo n da da-sa kar gi, mo me ci-meT qi, vuT xa ri. tot ze mki diao, ga mi meo ra. ra ver gai geo, me re uk ni dan mo mes ma qa lis na ti fi xma _ ai, ise Ti, eg re ve Jruan tel ma da mia ra; ho, mok led: ra ver gai ge, tot ze hki diao. saw mi si min da-meT qi, qals vuT xa ri. me, saer Tod, xe ze mki diao. mew yi na, da es ma nac ig rZno, ami tom, da na Sau li rom ga moes yi da, mu xi dan vaS li mow yvi-ta da ga mo mi wo da. rom viua re, Ser cxva _ msxa li xom ar ger Civ nao. mu xa ze vaS lic aris-meT qi da msxa lic? ki, tot ze ki diao. Se ni xaT riT, Sev Wam-meT qi, dav ye vi me re, Cav kbi Ce na yo fi _ ut kbi le si iyo, mag ram, sa xe lis kiT xva ro gorc ki da va pi re im sao ca ri qa lis Tvis, Tva leb ze bin di ga da mek-ra da Zirs dav var di, Tum ca, si mar Tle iT qvas, me-dea rom iyo, ki miv xvdi ma gas. zus tad ver vit yvi, Se miy var da Tu ara, mag ram ma gas ra az ri aqvs _ ga meR vi Za, Ca miS xam da mTe li Zi li!.. Tbi li sis qu-Ca ze amov ya vi isev Ta vi, rus Tav Si, Cems sax lSi. ise, sak maod sain te re so fe no me nia, ro ca qa la qis qu Cas meo re qa la qis sa xels ar qmev. aris rus Tav-Si qu Ce bi _ ma ga li Tad, Tod rias qu Ca, ro me li-Rac mik ro raio ne bi _ sa dac ada mia nis pi rov ne-bis fsi qo lo giur ar sSi igi1 do mi ni rebs da, Se-sa ba mi sad, ubiZ gebs mas, ar se bo ba in stin qte bam de

1. zig mund froi dis „fsi qoa na li zis“ mi xed viT, pi rov ne bis mo de li sa mi qves truq tu ri sa gan Sed ge ba, ro mel Ta gan igi aris in stin qtTa sa ba do, da mas gaaC nia amo ra lu ri sur vi le bis war moq mnis Za la;

– 130 –

daiy va nos, da pi rov ne bis mo ce mu lo ba mTlia nad in stin qte bis sa ba dod aq cios, dauo ke be li sur-vi le bi war moS vas, gaauv ne bel yos lo gi ka da mo-ra lu ri Sez Rud ve bi, mTe li pi rov ne ba amoq me dos mxo lod sa sia mov nos da ara sa sia mov nos gar Ce vis prin ci piT da, Se sa ba mi sad, ada mia nis Tvis moq me-de bis er Ta derT sa Sua le bad das ve ne ba da gan-tvir Tva da xa tos. ar se bobs ase ve ad gi le bi _ ma-ga li Tad, me gob ro bis da rus Ta ve lis gam zi re bi _ sa dac ada mia ni bo lom de cno bie ri xde ba da, Se sa ba mi sad, WeS ma ri tad pa su xis ge ba Si mo dis sa-ku Tar moq me de bas Tan da sur vi leb Ta nac ki. da bo los, ar se bobs ise Ti ad gi lic _ ai, ze moT xse-ne bu li Tbi li sis qu Ca _ ro me lic pi rov ne ba Si so cia li za ciu ri evo lu ciis siC qa res sag rZnob-lad zrdis, rom lis tro tuar ze gav li sas yve la-ze amo ra lu ri ada mia nic ki gar kveu li mo ra lis ma ta re be li xde ba, da rom lis as fal tis fex sac-mlis Zir ze Se xe bac ki do mi nan tur grZno bebs _ siy va ruls, SiSs, cno bis moy va reo bas _ aR Zravs pi-rov ne ba Si. Se saZ loa, Za lian Se vi We ri ax la da ga-vu tie, mag ram, mo diT, saq mes da vub run deT:

ga meR vi Za-meT qi, vTqvi da aRar da vam Tav re, Se-sa ba mi sad, mar ti vi mi sax ved ria, rom me Zi na, da is siu Je ti, ro me lic da saw yis Si dai xa ta, qvec no bie-ris xa te ba iyo. kolx me dea ze vfiq rob di, iq ne bo-da Tu ara igi bed nie ri Ta vi si pir ve la di ar se bo-bis dros _ pir ve la di-meT qi, imi tom vam bob, rom rein kar na ciis San sebs ar va nu leb da, Se sa ba mi sad, faq tad vi Reb, rom, Tu aris, iyos, Tu ara da, nu iq-ne ba. war mo vid gi ne, ro gor ga moy va me dea ia sons

– 131 –

sa ber ZneT Si, ro gor gau Ci na Svi li, ro gor uyu-ra qmris da Svi lis sik vdil sac Sem deg, ro gor Seic no yo fis au tan lad msu bu qi amaoe ba, da ro-gor daas ru la si coc xle ro me li Rac Ta vi si ve ba la xeu li na ye niT. „mag ram xan grZliv es so feli gaa xa rebs vin mes, ga na?”1 TviT mkvle le bi ver is ve ne ben, ami tom mra va li mo ma va li si coc xliT itan je bian da, ram den je rac mok vde bian, xe lax-la iba de bian iqam de, sa nam bo lo ar mo va da, Tu eW vi ge pa re baT, sit yva ze men deT. vi fiq re, ax lac un da iyos-meT qi me deas rein kar ni re bu li su li ro me li me coc xa li qa lis an, Tun dac, go go nas sxeul Si. mos ve ne ba ar mom ca aman, ho da amo vic vi tru se bi _ ar mec va, ho, cxe lo da da vgril de bo-di _ me re win de bi, Sar va li... mok led, Se vi mo se, ra, da da veS vi daR mar Tze, me gob ro bis gam zirs rom uer Tde bo da. ga ve di ki dec me re gam zir ze, cen-tra lur gzas Tan. „ve ji nis ken” ga vi qe ci _ meT qi, ueW ve li un da Sem xvdes sad me rein kar ni re bu li me dea. ar vi ci, ra tom _ al baT, al Rom mi kar na xa _ zoo ma Ra zia Si Se ve di. gam yid ve li Ca ku zu li dam-xvda _ di di al ba To biT, ro me li me cxo ve lis saW-mels eZeb da qve da dax leb Si _ xo lo ke del Tan er Ti go go atu zu li yo _ ase, oci wlis; Tva le bi suf Ta wylis fe ri hqon da, Tma _ Za lian Sa vi, nak-vTe bi _ naR di kol xu ri.

_ go go na, Tqven ra gqviaT? _ Ca ve kiT xe, Tan sa-xe ze mi vaS ter di.

_ me? _ gauk vir da.

1. naw yve ti fra za aka ki we re Te lis poe mi dan „gam zrde li“.

– 132 –

_ diax, Tqven. _ das tu ri mi ve ci._ me... dea mqvia. aq da qals ga mo veg zav ne _ ZaR-

li hyavs mSie ri da..._ aaa! _ da viy vi re. mag rad vyvi ro di me re sul:

_ da ra ZaR lia eg me re?!_ ra vi ci, qu Ca Si ipo va... _ See Sin da Ce mi Rria lis._ aha! ho da wa val!_ moi ca deT, _ ga ma Ce ra, me re Cem ken xe li ga-

moiS vi ra, Sek ru li mu Wi, ne la ga Sa la, TiT qos ak-rZa lul vaSls maZ lev so, _ „pe dig ri” ar gin daT?

_ vaf, vaf!!! _ da vu ye fe, da ga mo vi qe ci.gim na ziis ken ga mov rbo di da, mag asax vevs rom

mi vuax lov di, me re Ra ga da vi fiq re Sex ve va, da isev win ga vag rZe le svla. yve la wer til Si of li gam-dio da. ner ve bi mqon da moS li li _ ro gor, ga na, ase mar ti vad ram ma pov ni na es da loc vi li, a?! vi fiq-re, ueW ve li dav lev-meT qi, mag ram sa xe Si Se mo vir-tyi mag fiq ris ga mo, rom am xe la araal ko ho lu ri pau za vi Ra ca kol xi me deas ga mo un da Se mew yvi ta! ga vi qe ci isev, „bib luss“ gav cdi, oci met ri ki dev vir bi ne, sa Saur me Si Sev var di, dax lTan miv var di.

_ gis menT, _ miT xra sa Saur mis Ta nam Sro mel ma go gom.

_ er Ti cxa re ga mouS viT, Svid la ria ni! _ cxa-re min do da, ho, imi tom, rom Ta vi da me tan ja, mag-ram meo re wam sve dav mSvid di, Rrmad Ca vi sun Tqe da isev im go gos vuT xa ri: _ cxa re ara, ukac ra-vad, uwi wa ko jo bia.

10 ag vis to, 2017 we li

– 133 –

ka rib We

mxo lod Tan da yo lil da mud mi vad Ta nam dev TviT ga nad gu re bas SeiZ le ba daer qvas sik vdi li, da mxo lod ase Ti TviT ga nad gu re bis _ anu, sik-vdi lis _ ni WiT da jil doe bul ar se bas SeiZ le-ba ewo dos coc xa li. Tavs vik lav? _ maS, vkvde-bi; maqvs ar Ce va ni, mo vik la Ta vi Tu ga vag rZe lo cxov re ba? _ maS, coc xa li var.

sma rom da viw ye, ma le vTvre bo di. me go na, xSi rad rom dav lev, or ga niz mi mieC ve va da ne la dav Tvre bi-meT qi, mag ram, rac dro ga vi da, miT nak le bi mWir de ba da saT ro bad. lo To ba cu di saq mea, mag ram ara imi tom, rom jan mrTe lo bas gin grevs, ara med imi tom, rom am dros mTlia-nad gip yrobs Su ri, amav drou li am par tav ne ba, mris xa ne ba da sxva mra va li sik vdi lis tol fa si se ni; sas mels ada mia ni cxo ve lis do nem de dah-yavs, mag ram sas mel Tan er Tad Se Ze nil Tvi se-bebs _ wa mod go mis San sis ar mqo ne de ka dan sam de. vgrZnob di, bo lo pe riod Si Ti Toeu li wve Ti mi-

– 134 –

xu reb da sxeuls, da mai Zu leb da, se rio zu lad mo mak vdi ne be li fiq re bis gan Ta vis ga da sar Ce nis miz niT, uf ro me ti da me lia, rom usiz mrod Cam-Zi ne bo da.

ar vi ci zus tad, mag ram mgo nia, ma ma Ce mi Cem-ze ua re si iyo. al baT, su lac ar yo fi la ise-Ti sa Si ne li rea lu rad, ro gorc me var, mag ram ada mia nis ar sis sam xre Ti po lu sis bu ne ba mai-Zu lebs, vi fiq ro, rom bev ri ram _ Tu ara yve-la fe ri _ Cems areul cxov re ba Si mi si bra lia. si nam dvi le Si, ra Tqma un da, ase araa. cxov re ba ro ca ire va, mi ze zi yo vel Tvis isaa, rom, da la-ge bu li yo fie re bis pe riod Si, Cven mier mo sas-wre bi saq me dro Si ver Ca va tieT. da saer To dac, Tu ga viaz rebT, rom yve la fe ri cu di, rac Cvens Tavs tria lebs, Cve ni ve mi qa ru li saq cie le bis-da ga mo xde ba, ma Sin yve la fe ri na Te li gax de ba. mi qa ru li saq cie li, Ta vis mxriv, mci re cod vis fes via, mag ram cod va, Ta vis mxriv, sik vdi lis da saw yi sia. Tum ca ar se bobs ki mci re cod va? ro me li me tbas mci re ma Sin ewo de ba, ro de sac mas did zRvas va da rebT, Tum ca si nam dvi le Si igi su lac araa pa ta ra, rad gan sak mao rao de-no bis wyals itevs; mci re cod va mxo lod mo-mak vdi ne bel Tan Se da re biT gveC ve ne ba mci red, mag ram, Ta vis Ta vad aRe bu li, mainc di di bo ro-te baa, imi tom, rom cod va _ di dic da mci rec _ ori ve er Ti wer ti li dan iRebs sa Ta ves; Cven um niS vne lod gveC ve ne ba, ro de sac gauf rTxi-leb lad da Ta ma mad vaT va lie rebT qa lis la maz sa xes, mag ram si la ma zis Tva lie re ba sa Sua le bas

– 135 –

aZ levs bin Zur fiq rebs, sru liad moic van Cve-ni ar se ba; isi ni Cvens go ne bas ip yro ben, Sem deg ki uk ve imis mis wra fe bac gviC nde ba, rom xe liT Sev wvdeT im tkbo bas, ra zec voc ne bob diT, me re az ris saq med srul yo fis pro cess viw yebT, vas-ru lebT; moq me de bis ra mo de ni me jer ga meo re ba pro cess Cve va Si ga daz rdis, Cve vas _ Cveu le ba-Si, da bo los is coc xal ar sad mog vev li ne ba, coc xa li ar si ki au ci leb lo bas Ca moa ya li bebs, cu di saq mis au ci leb lo ba ki WeS ma ri ti sik vdi-lis uax loe si me go ba ria. Tum ca Tes li mci re zo mi saa, mis gan mainc di di xe amoiz rde ba.

sa dac mar too ba mTav rde ba, iq ba za ri iw ye-ba, da sa dac ba za ria, iq mu dam vaW re bis xmau ri da bu ze bis bzui li is mis, ami to mac vcxov rob gan mar toe biT. arc aras dros es mo da me zo bels me zob lis da, me tic, er Tma ne Tis avic uk vir daT da kar gic. Tum ca, es al baT mxo lod me vfiq rob ase, ga daW riT ve ra fers vit yvi _ arc ara so des Ca moh ki de bia WeS ma ri te ba ab so lu tiz mis ma jas. da mainc, yve laf riT kma yo fil mar to mcxov reb kac sac ur Cev nia, ka cis mkvle lis xel Si Ca var-des, vid re aR moC ndes qal ze fiq reb Si. yo vel-Tvis mak lda.

ori dRis win sa ku Tar sax lSi dav dio di, ro-ca uc nau ri ga re moe ba _ xor cSes xmu li _ aR mo-va Ci ne Ce mi grZe li de ref nis bo los. aS ka rad, ro ca saxls va Se neb di, am ko ri do ris Crdi loeT mci re ke del ze ara nai ri oTa xis ka ri ar ga mi ke-Te bia. Ta vi dan vi fiq re, meC ve ne ba-meT qi, da arc gam kvir ve bia, rad gan ori kvi ra ga dab mu li smis

– 136 –

me re pir ve li sru li dRe xde bo da, ar da me lia, da Ta vi suf lad SeiZ le bo da, TeT ri cxe le ba mqo no da daw ye bu li, mag ram ara _ Cem ze Zlier-ma qvec no bier ma xmam Rrma si So ri dan mi kar na-xa, cxad Si xa ro, me go ba ro. cno bis moy va reo ba, ra Tqma un da, ver dav Zlie _ ise, sain te re soa, cno bis wa di lis mxe cu ri grZno ba ajo bebs Cems ar se ba Si, Tu sas mlis um tki ce si moT xov ni le-ba _ da ga ve Su re iqiT ken, sai Tac uc no bi ka ri dam xvda. Sua gza Si Sev xti, rad gan kars miR ma ra Rac ga vi go ne, da es ra Rac ar iyo arc vne bia-ni kvne sa qa lis, arc ma ma ka cis cxo ve lu ri qo Si-ni, arc for te pia nos kla vi Se bis rbi li xma, arc vio li nos si mis mxat vru li rxe va, arc di di xnis gar dac vli li ma mis xma, arc mkvda ri de da Ce mis mo nat re bu li Se Za xi li... es iyo xa vi li, ro me-lic nel-ne la iz rde bo da da me ta mor fo zas ga nic di da, ga da dio da sa so war kve Til da ui me-do Txov ni sebr yi vil Si. Si Si sa da cno bis moy-va reo bis veq to reb ma sa pi ris pi ro mi mar Tu le ba mii Res uceb Cems pi rov ne ba Si, mag ram, ro gorc es ne bis mier ada mian Si mox de bo da, cno bis wa di-lis veq to ris sig rZem Si Sis veq to ris sig rZes ga daa War ba, mo mar Ta tol qme di Za lis veq to ri sa Ta vi sod, da mec isev ga vag rZe le gza uc no-bi ka ris ken. nel-ne la xma mec no... ase er Txel miy vi ria. frTxi lad mi ve di xis Se sas vlel Tan, Cav Wi de mrgval sa xe lurs Ce mi Zlie ri mte va ni, da va pi re ga mo we va da, ga mov qa Ce Tu ara, Zirs da ve ci. sam jer rom vca de ki dev ga Re ba da sa mi-ve jer rom da ve ci Zirs, ga dav wyvi te, im wams aR-

– 137 –

mo Ce nil da Sem Cneul WuW ru ta na Si Se me xe da, rom sa bo lood ga mer kvia, ra xde bo da Cems kuT vnil sax lSi. Se vi xe de. Se vi xe de da... me vi ya vi, zus-tad vi ci, da vi na xe. Tan me vi ya vi mwa me be lic da wa me bu lic. Tav qve myav da sa ku Ta ri Ta vi jvar-ze gak ru li, zed Tav ze dam sxvreu li ar yis boT-lis na te xe bis gan ga ke Te bu li gvir gvi ni med ga, vyvi ro di tki vi lis gan, sa xe dam man Wvo da. me re es su ra Ti gaq ra, mag ram igi ve Si naar sis, Tumc gan sxva ve bu li siu Je tis sce na war moiq mna: SiS-ve li vi de qi, mar to di di ba Tin ke bi mec va, zam-Tris; mar jve na xel Si da na me Wi ra da wam dau wum bar Zay Si vir tyam di; bar Za yi dan sis xli wrfi vad gad mo dio da da na ka du li viT an ka rad Cae di ne-bo da fex sac mel Si; iw yeb da sia ruls es Ce mi Ta-vi _ anu, Se miZ lia vTqva, viw yeb di sia ruls me _ da, ede bo da ra Ce mi ve sisxls Ce mi ter fe bi, Wya-pu nob da ise, TiT qos Tav sxma wvi mis Sem deg ga-Ce nil gu beeb Si mev los re zi nis bo te biT. sce na ma le isev ga moic va la. ax la Ce mi Ta vi, ro me lic im oTax Si sa mi iyo sxva das xva rol Si, eub ne bo da meo re Cems Tavs, ro mel sac Ta vi yul fSi hqon da ga yo fi li:

_ Sen dam na Sa ve xar, me go ba ro, un da mok vde.amis gam go ne me sa me Ce mi Ta vi aR SfoT Ta,

miir bi na dam sjel Tan da bra zia ni to niT ikiT xa:_ ra xde ba, ra am ba via?!_ es ka ci si mar Tles la pa ra kob da, Zmao, ges-

mis? _ kiT xva daub ru na dam sjel ma Cem ma Tav ma. _ ges mis?!

_ aba, ra tom sjiT, ra tom ax rCobT?! _ gau-

– 138 –

geb ro ba Si myof ma me sa me Cem ma Tav ma ikiT xa. am dros ki dev er Ti Ce mi Ta vi uk ve lur jde bo da.

_ ra tom?! _ gauk vir da dam sjels, _ ra tom! imi tom, rom zus tad esaa si mar Tlis fa si, Ce-mo Zmao. ase rom ar iyos, xom yve la si mar Tles ila pa ra keb da?!

me re isev ai Sa la fi gu re bi ise, ro gorc aS-li da gab ra ze bu li da mar cxe bu li Wad ra kis da-fas, da Sem deg isev mSvi dad daew yo axa li sce na, sa dac me viw vo di. viw vo di, viw vo di da am cec-xlSi gax veu li viT xov di Sve las, Tum ca Cems am Txov nas obieq ti ar hyo lia _ ub ra lod vis vri-di haer Si sit yvebs: „gTxovT, miS ve leT, da mex ma-reT“. Txov na jer ise ra asas ru le be lia, me re _ mi mar Tvis obieq tis ga re Se. an vis Tvis meT xo va rai me? _ ara vin myav da.

aRar Se meZ lo imis yu re ba, ras miS vre bod-nen, ami tom Tva li ga mo va ri de WuW ru ta nas da, ra wams es vqe ni, wam skda Tva le bi dan sis xli. ra sa co da via is ada mia ni, ro mel sac hgo nia, rom Zlier su lier tki vils di di xa ni Zi li an bev-ri So ko la di mour Cens. mxo lod ti ri li, me gob-re bo! mxo lod crem le bi! yve la fe ri mo mis wria, siy va ru lis gar da, ara da, ro ca iba de bi ada mia-ni, siy va ru lis Tvis iba de bi; ga Ce nis mo men ti dan mzad xar, giy var des. ax lac, al baT, jer ki dev viw vi.

27 iv ni sis Ra me, 2017 we li

– 139 –

Ta na mec xed re

„anu, mic nobT da me ar gic nobT? Sem Txve viT da ma ma teT me gob reb Si, me da ga ma teT, Tu?..“ _ ase Ti iyo mi si pir ve li sit yve bi Cem da mi, ro me-lic gais ma ara mi si ba gee bis gan mow yve tiT, ara-med _ Cems go ne ba Si, ra me Tu ase Ti ara fe ri uT-qvams, mag ram mom we ra.

„Tqven da ma ma teT, Se miZ lia da zus te biT vTqva,“ _ sam wa mia ni fiq ris Sem deg vu pa su xe ase. nu gaik vir vebT _ sam wam Si ada mia ni ra mo de ni me siz mris nax va sac as wrebs, aram cTu _ fiqrs. mag-ram, iq neb, fiq ri uf ro mZi mea asa we vad, vid re _ siz ma ri?

„bo di Si, ba to no de met re, ga sa ge bia,“ _ ase mom we ra da, ro gorc me miv xvdi, Cem ma mok le da, co ta ar iyos, civ ma pa sux ma, er Tis mxriv, ukar na xa, rom an ar me ca la, an dac, ub ra lod, sur vi li ar mqon da mi mo we ris ga Ca Re bi sa. ar iyo tyui li es mo ce mu lo ba, mar Tla, mag ram ra Ra ca uxi la vi mainc mai Zu leb da, rom qals ase uz rde-

– 140 –

lu rad _ miu xe da vad imi sa, rom xSi rad Ta vad iq ce vian sa Sin lad am kom po nen tSi _ ar mov qceo-di.

„ise, mec no biT, mag ram ar gic nobT, zus tad vi ci,“ _ mainc miv we re. da Tum ca imis me ti, rom am Set yo bi ne bas na xav da, ime di ar mqo nia araf-ri sa, mainc ga mo me pa su xa od nav uc nau rad da, SeiZ le ba iT qvas, mou lod ne la dac:

„Ta vad ar vic nob sa ku Tar Tavs, ami tom ga-sak vi ri araa, Tqvenc ar mic nob deT“.

„kar gi naT qva mia, mag ram eg ise dac yo vel Tvis igu lis xme ba da, Se sa ba mi sad, sxva ram vi gu lis-xme, uf ro mar ti vi, qal ba to no na ta Sa,“ _ ise vi fiq re, rom pa Te ti ku ri qa li un da yo fi li yo, mag ram, ra Tqma un da, Sev cdi. romc ar Sev mcda-ri ya vi, mainc, ga na cne ba „pa Te ti ku ro ba“ da „ba-na lu ro ba“ imis Se mo Re bu li araa, vi sac rea lo-bis gan Ta vis ari de ba surs? rad gan ne bis mie ri ar se bu li rea lo ba pa Te ti ku ria da ba na lu ri.

„ho, yve la fe ri rTu lad mar ti via“, _ si mar-Tle vTqva, am pa sux ma Zlier ga ma Ri zia na, ami-tom Ce mi Sub lze Sek ru li ki ki na _ im sig rZe Tma ar mqon da, rom ukan Se mek ra, mag ram im sig rZi sa ki mainc iyo, rom Tva leb ze Ca mom Slo da xol me _ ga vix se ni da, gab ra ze bul-ga Ri zia ne bul ma, da-sa ba ni Tma pir da pir Tva leb ze Ca mo vi ya re, me re wel Si mo vi xa re, sa xe loe bi avi ka pi we da kom piu-te ris ek rans Ca saf re bu li lo mi viT Sev xe de.

„rTu lad mar ti vi ki, mag ram mar ti vad rTu li Tua, egaa mTa va ri,“ _ ai, ase vu pa su xe.

„ara, _ wam sve mom we ra, _ ab so lu tu ri ara-

– 141 –

fe ria sam ya ro Si, mag ram sam ya ro, Ta vis mxriv, ab so lu tu ria yve la kom po nen tSi,“ _ miu xe da vad imi sa, rom rTu lad da sa kav Si re be li iyo wi na Set yo bi ne bas Tan es, mainc da va kav Si re, rad gan am sit yveb Si ga moik ve Ta am qa lis sa xe yve la ze ukeT.

„Cve ni sam ya ros ab so lu tu ro bas da saw yi si hqon da, ami tom da sas ru lic eq ne ba. aqe dan ga mom-di na re, ab so lu tu ro bac araa ab so lu tu ri,“ _ nel-ne la var Tu leb di mec da, eW vi mqon da, isic.

„da saw yi sic usas ru loa _ ra Ra cis da ba de ba araf ris gan. ara fe ric xom ra Ra cis gan dai ba-da. da ba de bam dec usas ru lo baa da mas Sem de gac. zus tad usas ru lo baa ab so lu tu ri, mag ram isic mxo lod Teo riu lad,“ _ Rrmad moaz rov ne qa li yo vel Tvis yve la ze sa Si Sia.

„ara fe ri“ uf ro di di yve la fe ria, vid re _ „yve la fe ri“. ami tom, Tu „ara fe ri“ usas ru lo-baa, ma Sin is usaz Rvroa, mag ram Tu „ara fe ri“ „yve la fe ria“, da „yve la fers“ saz Rvre bi aqvs, ma Sin „ara fe ric“ sas ru li ga mo dis da, Se sa ba-mi sad, usas ru lo bac, sas ru li usas ru lo ba ki, cxa dia, usas ru lo ba aRar aris,“ _ ase Tu un da, uf ro gan va naT leb-meT qi, ga dav wyvi te.

„mTe li aR mo sav lu ri fi lo so fia da ba de bi-dan daobs: yve la fe ri an ara fe ri. me mgo nia, ase Ti ra di ka lu ri fiq ri STam beW da vi, mag ram od nav usa fuZ vloa, _ war mo vid gi ne, ro gor la-pa ra kob da, ro gor am bob da am sit yvebs, _ usas-ru lo ba usaz Rvroa, mag ram saz Rvre bi yve la-fers sWir de ba“.

– 142 –

„ki, imi tom, rom yve la fe ri ara fe ria, da ara-fe ri _ yve la fe ri. me Si nia, rom SeiZ le ba usas-ru lo ba ar ar se bob des,“ _ tan Si Sem JrJo la, rad gan pir ve lad ga vam xi le Ce mi Si Si vi Ra cas-Tan, mi Tu me tes qal Tan.

„Si Si kar gia. kar gad, uc no bo,“ _ ase daas ru-la da sai ti dan ga vi da.

uc no boo. me ki ise mar ti vad ga vi ca ni. Tum-ca im dRes pro fi li ga vauq me, mainc ara so des dam viw ye bia mi si sa xe li da gva ri. an ki ro gor un da dam viw ye bo da _ im dRi dan Ter Tmet Tve Si co lad Se vir Te.

*** na ta Sa bua Ze; ma ma _ mi rian bua Ze, de da _ ia-

na rod Cen ko. mar Tlac, Cav xe de Tu ara Tva leb-Si na ta Sas, miv xvdi, rom mxo lod er Ti sis xli ar un da hqo no da. mis od nav wag rZe le bul, da-Wi mul, mkvriv, swor, si met riul, od nav da Zar-Rvul, di na miur, var dis sur ne lo van ki ser sac rom mo vav le Tva li, ai, ma Sin miv xvdi, rom vin me uk rai ne li un da hyo lo da, rad gan mxo lod uk-rai nu li sis xlis pat rons SeuZ lia ase Ti unak-lo kis ris qo na. ia na _ de da mi si _ rom vna xe pir ve lad, ki dev uf ro gan mim tkic da es az ri. ise dac, er Ta der Ti, ri Tic ma ma miss hgav da na-ta Sa, iyo Tva lis fe ri, To rem Wri lic ki, Ta vis for mac, ki se ric, Tmis fe ric, Tmis mo cu lo bac ki da yve la fe ri, rac ada mians aZ levs ga reg no-bas, hqon da ia na si, ub ra lod ia nas Tva lis fe-

– 143 –

ra di gar si cis fe ri hqon da, na ta Sas ki _ ga laq-ti kis cen trSi mo Tav se bu li sa ku Tar Tav Si Caq-ceu li var skvla vi viT Sa vi. ase Ti Wkvia ni qa li me cxov re ba Si ar me na xa. mis Tva leb Si ve ai rek-le bo da xol me su lis bne li kun Wu le bi; gu geb-Si miS te re bi sas vxe dav di, rom am qals SeeZ lo ga ga nia Se mod go ma Si, xe ze Ser Ce ni li foT le bis fe reb Si ga mow yo bi li, mwva ve fo Tol Tcve ni-sas dam dga ri yo yve la ze di di xis qveS, et ria-la eq sta zam de Tav brus xve viT, eyu re bi na mis ken msu bu qad mo liv li ve wi Tel-yvi Te li foT le-bis Tvis, da lo de bo da Zlier qars, Se mod go ma ze rom icis xol me, da lo de bo da im qars, rom dae-na xa, ro gor mih yve bod nen foT le bi mas, xo lo Sem deg Tvi To nac dae kar ga mTe li ma sa da wo na, aW ri li yo haer Si, Se reo da foT lebs da gaf re-ni li yo sad Rac Sors; amav drou lad, isev mi si ve Tva leb Si Can da Sa vi, avi su lis kve Te ba, cec xlis ene bis fe ri me liis ku di, Tum ca, ga mo mit yda Tu ara Ta vis siy va rul Si, is me liac gaq ra mi si yov-lis mom cve li Tva le bi dan da is avi zma ne be bic. una mu so vi ya vi, ho da, ra ga sak vi ria, rom na mu-sis ga re Se ve mov kvde bi.

Ta vi si si coc xlis oc da mer ve ga zaf xuls xvde bo da qu Ca Si, mtver Si, rus Ta vis sa fuZ vlian da Zir fes vian qar Si ma Sin na ta Sa, ro ca mou-lod ne lad, mag ram mainc TiT qos gaT vli Ta da da geg ma re biT Sev xvdiT cur ta ve lis qu Ca ze _ is qve vi dan mo dio da, me qve viT ken. ise saq mia nad ga moi yu re bo da, ise ev ro pe li qa li viT ofi cia-lu rad ec va, ro gorc, di di al ba To biT, wle bis

– 144 –

win _ de da miss. me Sem rcxva sa ku Ta ri Ta vis _ zur gze ga xeu li mtvris fe ri man to me mo sa, ga-xu ne bu li Sar va li da ta la xia ni ba Tin ke bi; Ta vi ise Ti cxi mia ni mqon da dau ban lo bis ga mo, rom, ro ca es ga vaa na li ze, ji bi dan qu di amo vaZ vri ne da wam Si da vi fa re. miu xe da vad imi sa, rom gan-zra xu li mqon da, Tu ver Se mam Cnia, me ara fers vet yvi-meT qi, mainc ga meq ca Tva li Cem da une bu-rad mis ken ma Sin, ro ca mxre biT er Tma ne Tis pa-ra le lur sib rtyeeb ze aR mov CndiT.

_ ba to no de met re, _ Tan ga xa re bu li, Tan daR li li, Tan zem dgo mi, Tan mda ba li da Tan sam ya ro seu li yov lis mom cve lo bi Ti _ ro go ric Ta vad iyo _ Ri mi li mo ma ge ba, _ nu Tu, es Tqven xarT, ai! ise gaauq meT sa ku Ta ri pro fi li er Ti kvi ris win, rom imis ime dic aRar mqon da, rom me fiq ra, rus Ta vi pa ta ra qa la qia da sad me au ci-leb lad Sev xvde bi-meT qi. ro gor xarT?

im mo men tSi Ce mi go ne ba Se tok da, Cem ma sin-dis ma TiT qos mo ma va li gan Wvri ta da wi nas war da miw yo qen jna; Cem Tval win ga CaR da cxa re, mSfoT va re da gan wi ru li brZo la sa ku Tar nata Sas ki se ri viT da Za bul ne bis yo fa sa da Si na-gan usu su ro bas So ris. bo los ori vem moi go, me ki er Ta der Ti da mar cxe bu li ga mov de qi.

_ mad lo ba, rom mo mi kiT xeT, qal ba to no na ta-Sa, _ mar Tla gul wrfe lad ga vu Ri me. _ diax, in-ter net ze sa bo lood da sa mu da mod ua ri vTqvi, Tqven ki, ro gorc Cans, ge Zi ne bo daT. im dRis siz ma ri xom ar gax sovT? Tqven ro gor brZan de-biT, qal ba to no na ta Sa? es ka ci, gzis ga daR mi-

– 145 –

dan Tqven rom gac qer de baT da Ji ne biT, Tqve ni qma ria?

_ ara, ras brZa nebT, _ si ci liT Seic xa da da mox de ni li ka rie ris tu lo biT moix sna tya vis ya vis fe ri Can Ta, mar jve na mxar ze rom eki da, _ rao den sam wu xa roc ar un da iyos, ax la meC qa-re ba _ sax lSi de da me lo de ba, sas wra fo saq me maq vso, _ me re Can Ta gax sna da od nav ma ga ri, moy vi Ta lo, pa ta ra mar TkuT xe dad daW ri li Zvi-ria ni fur ce li amoaZ vri na, _ es Ce mi sa vi zi to ba ra Tia. la pa ra ki Tu mo gin deT, mom we reT an da mi re keT.

_ la pa ra ki Tu mo min da, ra tom mog we roT? ma-Sin, mo we ra rom mo min des, iq neb, da gi re koT, na-ta Sa? _ ga ve xum re Ce mi WkuiT.

_ iq neb, ase job des mar Tlac, _ Ri mi lia ni se-rio zu lo biT miT xra, da me ga vu ge, is ki wa vi da.

*** rom vTqva, ar miy var da-meT qi, mwa red da una-

mu sod mo vit yue bi, mag ram, rom vTqva, nor ma lu-ri ada mia ni viT miy var da-meT qi, es uf ro di di sic rue ga mo mi va. di di siy va ru li ve ras dros ga daiz rde ba did si Zul vil Si, Tum ca cxo ve lu-ri siy va ru li, udi de si al ba To biT, gan wi ru lia imis Tvis, rom co tao de ni, sul mci re di drois gas vlis Sem deg uk ve cxo ve lur si Zul vi lad iq-ces. Tum ca Ra mainc ra _ Ce mi prob le ma esec ar iyo, ara med mxo lod is, rom sa ku Ta ri Ta vi me co de bo da. ada mia ni, ro me lic sa ku Ta ri Ta-

– 146 –

vis Se co de bas daiw yebs, gan wi ru lia mwa re da ga mou va li imed gac rue be bi saT vis. ara, mar Tla miy var da na ta Sa, ub ra lod, al baT, Ce mi Ta vi mainc pir vel ad gil ze me ye na. dav jde bo di xol-me di lao biT, ro ca uk ve Ce mi co li na ta Sa sam sa-xur Si iyo, da vid gam di wi Te li Rvi nis boTls da veub ne bo di Cems Tavs, rom Ce mi cxov re ba uTav-bo lo tra ge diaa da, ro go ri cod vi lic ar un-da iyos, mainc Ta nag rZno bis Rir sia; er Ta der Ti var de da mi wa ze, no mer pir ve li, ge nia upir ve-le si, mag ram SeS li li da Seu rac xa di, araf ris maq ni si da zar ma ci, nar ci si da egois ti, am par-ta va ni da Svi di ve mo mak vdi ne be li cod vis zur-giT ma ta re be li; co lic gaur kve ve li siy va ru-li Ta da imis ime diT Se vir Te, rom is fu li, ra-sac ga moi mu Sa veb da, mec mer ge bo da wi lad, Sem-deg am wils ga da vi na xav di, Tveo biT da va deb di wils wil ze, mo vag ro veb di ram de ni me aTass da da vu deb di ga mom cem lo bas, rom dae beW daT Ce-mi ge nia lu ri wig ni, ro mel sac mxo lod imi tom aq cies zur gi, rom biu jet Si fu li ar hyof ni-daT; me ar vmu Saob di, ro gorc al baT uk ve mix-vdiT _ an dac ro gor un da me mu Sa va, ro ca vi-co di, vi ya vi uni ver sa li da ga nu meo re be li Cems sfe ro Si. da vi Cag re. er Ta der Ti oc ne ba mqon da _ di de ba. we ris Sem deg upir ve le si Cem Tvis di-de ba iyo, xo lo di de bis Sem deg _ fu li, rad gan Ce mi co li na ta Sa uk ve me sa me Tve Si Cam dga ri yo da mainc mu Saob da. ki, wils wil ze maZ lev da Ce-mi na ta Sa, mag ram me, war su lis ui me do bi sa da mo mav lis meoc ne beo biT gan msWva lu li ka ci, sam

– 147 –

meoT xed na wils sas mel Si vxar jav di, es yve la-fe ri ki na ta Sas bo los uReb da. mor Ci lad itan-da ra Rac pe rio di Cems lo To bas, mag ram bo los _ isic ada mia ni iyo _ yel Si amou vi da yve la fe-ri, da mTe li Tvee bis dag ro ve bu li boR ma, say-ve du re bi da ges li erT dRes da man Txia Tav ze. me, ra xan am dRes di di xa ni iyo, ve lo de bo di, da ra xan ise dac uk ve kar gad ga mom Tvra li vi-ya vi, mSvi dad da au Rel veb lad vus men di mTel am speq takls da am ga mos vlebs, Ce mi sim Svi de ki na ta Sas ga co fe bas aor ke ceb da. bo los, TiT-qmis na xe var saa Tia ni gau Ce re be li, amo qo qi li da da sa ges lad mi mar Tu li sau ba ri uceb Sew yvi-ta tki vi lia ni mou lod ne lo biT, ga Cer da, mi yu-ra, mi yu ra da ti ri li daiw yo moT qmiT, go de-biT. pir ve lad ma Sin Se me co da, rad gan is, ra sac ad re vxvde bo di da viaz reb di, cxa dad dam dgo-mo da Tval win. vuT xa ri, na ta Sa, miy var xar-meT-qi, da zus tad vi ci, rom im mo men tSi mas uf ro Se ve co de, rad gan mix vda, mis gar da arc ara vin myav da, arc ara vin miy var da da arc ara vin msur-da gver dSi. da Tum ca ima sac aa na li zeb da, rom mi qa ra Cem ze qor wi ne biT, mainc ico da, rom ver mi ma to veb da. ma Sin ori ves ti ri li ag vi var da. me ac rem le bu li vkoc ni di sul od nav ga mo be ril mu cel ze da, crem le bis zRva Si mo cu ra ve, veub-ne bo di Cems muc lad myof Svil sac, miy var xar-meT qi.

na ta Sa isev ag rZe leb da mu Sao bas, me _ smas. ga giC nde bo daT, al baT, kiT xva, Tu ge nio sia es ka ci, mar to ra tom zis da svam so ase uTav bo-

– 148 –

lod. ad reul asak Si dav we re pir ve li wig ni, ro me lic im de nad mrav lis mom cve li iyo da im-de nad mka fio ga nac xads war moad gen da Cems ge-nio so ba ze, rom mkiT xve lis erT na xe vars daw ye-bam de ve ego na, am pa ta ra biW ma ra un da da we ro-so da, Se sa ba mi sad, ara se rio zu lad ikiT xe bo da, xo lo meo re na xe va ri fiq rob da, ase Ti Zlie ri na war moe bi bav Svis da we ri li ver iq ne ba _ moi-pa rav dao usin di sod, bavSvs ki vin mo kiT xav da amas, ami tom ga daw yvi tes, da viw ye bas mis ce mo da es yve la fe ri. far To sa zo ga doe bas ver eRir sa Ce mi wig ne bi da, mok led, yve la fe ri Caf lav da, me ki dav rCi haer Si da, miu xe da vad imi sa, rom wle bi ga vi da mag am be bis Sem deg, dRem de ara-vin mic nobs, ro gorc _ mwe rals. mTaw min da ze asuls, yo vel Tvis Se mip yrob da xol me eniT ga-mouT qme li sev da, ro me lic Sig ni dan mWam da da su lier or ga noebs miw vav da; vxe dav di iq, Cems ax lo mwo lia re, me fu ri Zi liT mZi na re aka kis lands, ba ra TaS vi lis tan jul, ro man ti kul, mor wmu ne da ime dis sxi viT ga na Te bul saf lavs, ga lak tio nis mSvi dad mom zi ral Tva lebs Zve li ge nio si sas, ro mel Siac jer ki dev ikiT xe bo da riT me bi, grZno ba, ui me do ba, ne ro nis cec xli da siy va ru li. da me vi je qi yve las win, ga dav yu-reb di Tbi liss da, miu xe da vad imi sa, rom Ce mi mSob liu ri qa la qi ar iyo, mklav da da ma nad gu-reb da me is az ri, rom Ce mi sik vdi lis Sem deg sad me ub ra lo da araf riT ga mor Ceul sa saf-lao ze da mag deb dnen mo va leo bis mox dis miz niT, ara da vi co di, me lo da ma ma da vi Ti. vfiq rob di,

– 149 –

er Ta der Ti, vinc me ga mi gebs, ni ko lo zia-meT qi ba ra TaS vi li, rad gan yve la ze me tad mas hqon da ga moc di li dau fa seb lo ba da, ro go ri mwa re da iro niu lic ar un da iyos, isic ki ara vin icis zus tad, nam dvi lad ba ra TaS vi li mar xia mTaw-min dis pan Teon Si Tu vin me sxva, Sem Txve vi Ti pi-rov ne ba. Tum ca mTa va ri mainc is aris, rom mi-si sa xe li uk vda via da icoc xlebs ma nam, sa nam Cve ni qve ya na iar se bebs. ar min do da sik vdi li, ar vtyui, mar Tlac ar min do da, mag ram voc ne-bob di, ra iq ne bo da, sul rom ar dav ba de bu li-ya vi-meT qi. da ra tom ar min do da? imi tom, rom xar bi var, Su ria ni da mSi Sa ra: vin da lev da Cem ma giv rad? vi Ra cas ra tom un da rge bo da is, rac, we si Ta da ri giT, Ce mi iyo? an dac, saer Tod, ra me lo da sik vdi lis Sem deg me, cod vils? bo lo da um Zi me si cod va xom ma Sin da vi de zur gze da, rac yve la ze mtkiv neu li iyo, gul ze, ro ca na-ta Sa mo viy va ne co lad _ am sao car ma qal ma dai-na xa Cem Si is, rac ver dai na xa ve ra vin na ta Sam de, Sem deg Se vuy var di da mec, amiT ga gu li se bul ma, co lo ba Sev Ta va ze, Tum ca ma nam de ve saub re Cems ge nio sur bu ne ba ze, Cems mo ma val ze, ro me lic au ci leb lad un da gan xor cie le bu li yo, rad gan gar dau va lo bad mi maC nda, Cems San seb ze imis-Tvis, rom uke Te si cxov re ba mqo no da say va rel ada mian Tan er Tad, da ase Sem deg. Ce mi cxov re ba yo vel Tvis iyo war sul ze ti ri li da mo ma val ze oc ne ba. ga mom yva na ta Sa co lad, da mand daiw yo or mxri vi jo jo xe Ti.

er Txel na ta Sa, uk ve me xu Te Tve Si myo fi,

– 150 –

Cem Tan mo vi da, mzrun ve li da siy va ru liT gaJ-Ren Ti li ma ne re biT Ca mij da kal Ta Si, Sub lze ma ko ca, ki ser ze mom xvia xe le bi, mo me xu ta, Sub-li Sub lze mo ma do, Ta vi si yov lis mom cve li da TiT qmis yov lis Sem Zle Tva le biT Cems ge nio-sur Tva leb Si Cam xe da da miT xra, gTxov, dRes ar da lioo. ra meq na an ra meT qva saer Tod _ qals yo vel Tvis hqon da da aqvs kac ze Za lauf-le ba _ ho da mec vuT xa ri, ki ga mi Wir de ba, mag-ram, Se ni da bav Svis xaT riT, dRes gav Zleb-meT qi ro gor me. gai xa ra da mxia ru lad ma ko ca cxvir-ze, mag ram TiT qos Se vam Cnie ra Ra ca ga mom cde li da win da xe du li mis mze ra Si. sao ca ri qa li iyo mar Tlac _ sxva ase Ti, mis nai ri an am mas Sta bis di de bu le bis ma ta re be li qa li me ara so des me-na xa. wa vi da im dRes sam sa xur Si, me ki mov ye vi fiqrs, Tu ra un da meq na. jer da viw ye te le-vi zo ris yu re ba, Sem deg isev sa ku Tar beds da-vub run di da, sa bo lood, ro gorc al baT uk ve mix vdiT, isev da le va ze Sev Cer di. gad mo vi Re Ce-mi na xev ram de Cac li li Rvi nis boT li, mo vi yu-de da, sa mi wa mi ga vi da Tu ara, eg re ve mi me Zi na. ga moR vi Ze bul ma Se vam Cnie, rom uk ve mo sa Ra mo-ve bu li yo, xo lo, Ta vi rom av wie, gam wyral da pre ten ziul po za Si mdgo mi na ta Sac da vi na xe, me dam yu reb da. Se afe ris too, ase daiw yo da, vin icis, ram de ni ila pa ra ka. lo Ti xa ro, ce ro-ziT mok vde bio, mec Tan wa mi yo leb da bav Svsa-co, Se ni Ta vis gar da ara vin gain te re seb so, aki ar dav le vo? me Ca vag deo wa ma li boT lSi, rom Se ni ne bis yo fa Se me mow me bi na, Se une bis yo foo.

– 151 –

aq ki ve Rar mo viT mi ne, wa mov de qi da mec da vuw ye Cxu bi, Se gve lo, co lad ra tom mo giy va ne-meT qi, ra ga moc debs miw yob-meT qi, er Ti Wi qa un da da-me lia-meT qi, we ra min do da-meT qi. me re isev na-ta Sam gaag rZe la, oT xi we lia ara fe ri da gi we ria da nu mat yue bo, araf ris maq ni si xa ro, ra tom ga mog ye vio co lad, fuls ra tom gaZ le vo, ra-tom vmu Saob or su li qa lio, ra tom ar zru na-vo Cem ze. mok led, awiok da bi na, Sein Zra kor pu-si, bo los ki na ta Sa ga fiT rda, fe ri da kar ga, Tva le bi ze viT wau vi da da go ne ba da kar ga. me miv var di, sa xe Si ga var tyi da, rom miv xvdi, mom-won da, iqam de vur tyi, sa nam mar Tla ar ga mof-xiz lda, Tum ca Ra sa xe da wiT le bu li hqon da da, ra ga sak vi ria, rom stkio da. amis Sem deg wya li mo vu ta ne, da va le vi ne, xo lo me re ki ga reT ga-ve di da, wlo biT umoq me do bis Sem dgom, da viw ye Ce mi li te ra tu ru li sa Ra mos or ga ni ze ba. mo via-re yve la fe ri, Se via re yvel gan, Se va wu xe yve la iqam de, sa nam Cem sas ar mi vaR wie. oT xi dRis Sem-deg un da ga mar Tu li yo Ro nis Zie ba or ga ni ze bu-lad, la ma zad da mo wes ri ge bu lad. na ta Sas Tvis ara fe ri miT qvams. me wle bis win da we ri li moT-xro be bi dan xu Ti yve la ze Cveu leb ri vi amo var-Cie Cems li te ra tu rul sa Ra mo ze wa sa kiT xad, sa dac, ra Tqma un da, nas va mi mi ve di. sul Cvid-me ti ka ci daes wro sa Ra mos, mag ram Cvid me ti ve aR frTo van da. uSua lod rom vsaub rob di dam-swreeb Tan, yve la fers mi ved-mo ve de _ Cems ta-lants, sxve bis aS ka ra uni Wo bas da Cems cols, ro me lic xels miS lis, To rem dav wer di-meT qi.

– 152 –

na ta Sa mi was Tan ga vas wo re vi Ra ca uc xo xal xis Tval win, rom le bic ise Ti ve uni Woe bi iy vnen, ro gorc isi ni, vis zec vsaub rob di sa Ra mo ze; me xa zi ga vus vi Cems er Ta der To bas da, Tum ca Cvid me ti mis men da sul, Cvid me ti ve mar Tlac dar wmun da yo ve li ve Si. yve la fers mi je reb dnen imis me re, rac maT Tval Si gei ze ri viT avi We ri ze viT da av maR ldi. na ta Sas isev vas wo reb di mi-was Tan, vu wo deb di Cem Si ge niis Cam kvlel qals, ti ran cols, civ sis xlians da _ es yve la fe ri xom tyui lia, mag ram ki dev uf ro di di tyu li _ da vab ra le, vi Tom aborts ike Teb da, me ki Zlivs ga da va fiq re bi ne. arc ki vi ci, mar Tla, ra Si dam-Wir da ase Ti ra Ra ce bis Tqma _ al baT, mainc imi-tom, rom sa ku Ta ri si sus te ga da me fa ra da vi Ra-ca da mem ci re bi na, xo lo, ra xan li te ra tu rul wre Si saer Tod ara vin mic nob da da, Se sa ba mi sad, arc sit yva meT qmo da, er Ta der Ti ada mia ni, vis gver di Tac vi de qi da vis Ta nac Ce mi Se da re ba SeiZ le bo da, iyo Ce mi co li na ta Sa. ki, vxvde-bo di yo ve li ves da mes mo da Ce mi bo lo do nis sim dab le, mag ram im de nad mom won da sxvi si fex-qveS ga Tel va, rom Ce mi pi ri dan amo su li si ci li jo jo xe Te li de mo nis si cils hgav da. da yve la-ze sa Si ne le ba _ ama sac ki vxvde bo di. sa ziz Ra ri vi ya vi da dRem de sa Si ne li var. sa co da vi na ta Sa, ro gor miy var da...

er Txel miT xra na ta Sam, amo viy va no dRes sax-lSi da qa lebs. im dRes amin di zo mie rad mzia ni, zo mie rad Rrub lia ni, zo mie rad nes tia ni, zo-mie rad ci vi da zo mie rad gri li iyo _ mok led,

– 153 –

mTlia nad zo mie ri, ro gorc zo mier sar tyel Si myof qve ya nas See fe re ba _ ami tom mec, ro go ri ga sak vi ric ar un da iyos, nor ma lur xa siaT ze vi ya vi, Ta vi sul od nav mib Juo da, nap wke ni viT wuo da yu re bic, ho da vuT xa ri na ta Sas, es dRe Tqve nia _ go goe bi amoiy va ne-meT qi. nu, eW vi ar Se ge pa roT _ da SeiZ le ba mar Tlac ar ge pa re-baT _ rom mo vi do da da met yo da, dRes mainc nu da le vo, da me isev vet yo di, aba ra, ma gas ro-gor gaw ye ni neb-meT qi. asec mox da _ ime de bi ar ga gic rueT, da no da Zma no. imed gac rue ba SeiZ-le ba iyos im de nad mci re, rom im mo met Si ga mar-Tle bad iq ces da ara wu xi lis mi ze zad, mag ram, amav drou lad, imed gac rue bis meo re da nam dvi-li sa xe aris da man gre ve li, aris cu na mi na pirs mo var dni li, ro me lic dag le wavs, Ca mog Slis da ga dag rec xavs, mag ram zo gi cu na mi na pirs zed me-to bas moa So rebs xol me, da zed me ti tvir Tis gan dac li li na pi ri gas cqe ris zRva Si SeW ril cod-vebs, da xvde ba, rom er Ti cu na mi Rir da imis wa Re bad, rac ax la mi si aRar aris, ara med mxo-lod So reul war sul Si iyo mi si. er Txel miT-xra Cem ma na ta Sam _ ro gor miy var da! _ rom is sa kiT xi, rac mniS vne lo van ze od nav aram niS vne-lo va nia, mniS vne lo va ni saer Tod ar aris. mok-led, amoiy va na ori qa li da er Tic vi Ra ca ka ci Tu bi Wi Tu ra vi ci, vin an ra. me Cu mad vi je qi Cems oTax Si, rom ra me ise Ti ar meq na, meo re wam-sve rom sa na ne be li gam xdo mo da, mag ram, mov ka ri Tu ara Tva li mam ris mxrebs, da viw ye eW via no ba: vfiq rob di, es aris-meTqi Ce mi pir da pi ri da cin-

– 154 –

va, Ce mi araf ris maq ni so bis da mZo ro bis Ce mi ve Tval win xaz gas ma; es aris boZ ze mi jaW vu li ka-cis Tvis si lis gaw vna da fur Txe ba, ro ca ici, rom jaW vebs ver gaw yvets-meT qi; es aris-meT qi so do mi, go mo ri da por nog ra fiu li or gia; Cems gver di Ta oTax Si ve daiw ye ben er Tma ne Tis flo-bas, da me, araf ris Sem Zle da yov lad umaq ni si ka ci, mo vis men, ro gor ik vne sebs Ce mi sa ku Ta ri co li sia mov ne bis gan, ro mel sac me ver va ni-Web, ami to mac gai Ci na-meT qi vi Ra ca; Ce mi sax lis di van ze da kav de bian um sgav so biT, is ori qa li ki, na ta Sam sas xva Ta So ri sod rom amoiy va na, am yve la fers ga dai Rebs da ro me li me saits gaug-zav nis, rom me re me, mTvral ma da aR gzne bul ma, fiq re biT, rom Cems cols ver Se va wu xeb da Tan fex mZi me daa, Cav rTo in kog ni to in ter net brau-zer Si ro me li me maT ga ni, da mTa var gver dze vi-po vo or su li Ce mi co lis ga ba xe ba-meT qi. ve Rar mo viT mi ne, wa mov var di Ce mi rbi li sa var Zli dan, ga mov xse ni Zvel fe xeb ze Zlivs mdga ri xmau ria-ni ser van di, ga mo vi Re ko nia ki, mo vi yu de, er Ti Rrma ylu pi say la pav Si ga da vuS vi, Tav ze da va-xu re, oTa xis ka ri ga va Re da mi sa Reb Si gav var-di, mag ram, xe di uk ve mka fiod rom ga da me Sa la Tval win, si ci li ami var da wa miT, Tum ca ma le-ve dav se rio zul di. es ka ci Tu bi Wi Tu ra vi-ci _ bi Wi viT(?) ki ga moi yu re bo da _ ak ru li yo say rden ke del ze, mar cxe na xel ze ci sar tye lis fe reb Si Se Re bi li ma Ral ye lia ni sa ma ju ri eke-Ta, Tmis ra Ra ca na wi li var dis frad See Re ba, wve ri, et yo bo da, Zlivs amos dio da xol me, wi-

– 155 –

Te li Sar va li da yvi Te li mai su ri ec va, fex ze ki gau go na ri da jer ar na xu li sti lis fex sac-me le bi moer go. ga mar jo bao, rom miT xra, yve la-fe ri Ta vis ad gil ze dad ga.

_ jo jo xe Tis cec xlSi daiw ve bi ise, rom Ca-giw yde ba yve la nai ri xma ga mouT qme li da Cven-Tvis miuw vdo me li tki vi lis da ga mo, mag ram, su-lis kans rom da xe dav, jer er Ti dam wva ri ad gi-lic ki ar geq ne ba, _ ase mi ve ge be, Tan pir ze ci ni-ku ri da eS ma keu li Ri mi li me ke ra, _ aTa si we li rom ga va da isev rom dai xe dav su lis kan ze, erT dam wvar wer tils aR moa Cen mxo lod; ori aTa si we li rom ga va, su lis kan ze meo re dam wvro bac ga giC nde ba da, ici, ra? pir ve lad ig rZnob si-xa ruls am de ni xnis me re, rad gan ge go ne ba, rom Se ni su lic odes me mTlia nad daiw ve ba da dai-fer fle ba; sa mi aTa si we li rom ga va, me sa me dam-wva ri ad gi li ga moC nde ba Se ni su lis ze da pir ze, da uceb mo ge pa re ba erT-er Ti de mo ni, sam kaps xvrel Si Seg Txris, Se gir Wobs, ro me lic, Ta vis mxriv, jer su lis swor naw lavs ga xevs, Sem deg _ da nar Cen naw la vebs, say la pavs ga gix leCs da pi ri dan amo gi va, me re ki isev cec xlze da gaw-ve nen, rom Wri lo be bi moi Su So; ama so ba Si ga va ki dev aTa si we li, id ge ba Se ni tan jvis meoT xe aTas wleu li, da Sen, uk ve Wri lo beb mo Su Se bu-li, Se niS nav meoT xe da yve la ze did dam wvar ad gils, ris ga moc aR ta ce ba Se gip yrobs, rom dam Tav rde ba odes me Se ni tki vi lic, da gad mo-gi var de ba crem li, ro me lic si nam dvi le Si nav-Tia, da ro me lic daes xme ba jo jo xe Tis fskers,

– 156 –

gaiS le ba da isev Sen Se geS xe fe ba, es ki or ma-gad dag tan javs. mi lio ni we li rom ga va, Ce mo Zvir fa so, Ce mo kar go, Sen mTlia nad dam wva ri da da San Tu li iq ne bi, ikan ka leb imis mo lo din-Si, rom es iq ne ba bo lo mo men ti, bo lo Ja mi Se ni am ga wa me bi sa; aal de ba cec xli jo jo xe Tis haer-Si, Sen ki inat reb, rom Se ge xos, ra Ta dag wvas da bo lo mou Ros Sens tan jvas sa ma rad Ja moT, Tum ca am dros Se mo va TviT lu ci fe ri, da gid-ge baT Sen da Sen nai rebs cxvir win, xe lebs gaS-lis, ga dag xe davT da atexs gu lian si cils. gain-te re sebs, ra tom? imi tom, rom api rebs, Tqvas, gve le bo, ka ni ga moic va le To. it yvis ki dec da, ra xan jo jo xe Tis ba to ni da pat ro ni isaa, Sen une bu rad Seas ru leb mis brZa ne bas _ frCxi le-biT amoiW ri su lis ka nis ad gils imis Tvis, rom Ti Te bi kar gad CaaW do da gaiZ ro eg Se ni tya vi. dai na xav, rom ka nis qveS ki dev aris su lie ri ka-nis uam ra vi fe na, da Sen mix vde bi, rom es Se-ni tan jva aris sa ma ra di so. mag ram, ax la kar gad mo mis mi ne, sa nam ima ze ifiq reb, rom eg Se ni ka nis fe ne bic odes me ga moi le va da mainc dais ve neb sa bo lood, fe nas fe na dae ma te ba. ra un da qna, ici? un da Tqva: „ufa lo, ie so qris te, Zeo RvTi-sao, Se miw ya le me, cod vi li“. am dros de da mi wa-ze dai sad gu rebs ga zaf xu li, xal xi ki aR dgo mis dRe sas wauls izei mebs, gaix sne ba jo jo xe Tis ka-ri da, su le lo, ga dar Ce bi. ro gor ggo nia, ra-to maa aR dgo ma moZ ra vi dRe sas wau li? mxo lod imi tom, rom jo jo xeT Si ie sos sa xels xan ro dis ax se ne ben, xan _ ro dis, Tum ca ki pe rio di er Tia

– 157 –

_ ga zaf xu li. ase rom, Zvir fa so, ifiq re _ fiq-ri tan jvaa, mag ram mxo lod fiq rSia xsna.

ga fiT re bu li da, si mar Tle iT qvas, Se Si ne bu-li mi yu reb da. im mo men tSi ver ga vix se ne, ra vi-la pa ra ke, mag ram Se vaS fo Te, miv xvdi. mar Tla ar min do da, na ta Sas Tvis mew ye ni ne bi na da, ra xan is vi Ra ca na ta Sas ax lo be li iyo, Cems cols miv var-di, bo di Se bi vu xa de da vkiT xe, na ta Sa, miT xa ri, ra me zed me ti xom ar mo mi vi da-meT qi. vxe dav di, na ta Sas ro gor moad ga crem le bi Tva leb ze, mag-ram es crem le bi ar iyo im mi ze ziT ga mow veu li, rom me is da vam ci re, ara med mis Tva leb Si Can da co tao de ni gak vir ve ba, gak rTa mci re sia ma yec ki, di di sib ra lu li da, rac yve la ze me tad ga-mik vir da me, siy va ru li. biZ gi mom ca, wa mo de qio, da mec av de qi, me re ki yve las uT xra, Ce mi qma ri de met re, avad rom iyo, ga mo ke Te bu la, mag ram mci re gav le na mainc dau to ve biao avad myo fo-bas. amis Tqma iyo da, vig rZe ni, sax lSi da Wi mu-li da na ta Sas ki se ri viT da Za bu li au ra ro gor moeS va, TiT qos Sve ba hpo vao. me re vi Ra cam gai-ci na ki dec _ ori qa li dan erT-er Ti iyo _ mas meo rec ah yva da, Tqven war moid gi neT, is bi Wic ki, vi sac sru li se rio zu lo biT ve saub re wa me-bis win. erT-er Ti qa li iyo ni no _ Ce mi na ta Sas mej va re _ xo lo meo res ar vic nob di. es ari so na Tia, ase miT xra na ta Sam, Cvens qor wil Sic iyo, iq neb gax sov de so. ui, na Tia, ro gor xar-meT qi, mi ve di da ga dav koc ne, ara da arc ki gai fiq roT, rom max sov da, vin iyo. is ka ci Tu bi Wi _ ra vi-ci, ver ga var kvie sqesi _ iyo irak li go ci ri Ze,

– 158 –

go goe bis axa li Ta nam Sro me li. xe li ga vu wo de, sa sia mov noa-meT qi. Cem Tvi sa co, ki miT xra, mag-ram mainc eW vis Tva liT mi yu reb da. bo los vuT-xa ri, me ar Se giS liT-meT qi da, miu xe da vad imi-sa, rom miT xres, ar gviS lio, mainc Cems oTax-Si dav brun di da er Tic mo vi yu de. Tum ca, sa nam stum re bi ar daS li lan, me ti ar da mi le via.

ro ca ni no, na Tia da irak li mi diod nen, me ga-sa ci leb lad ga ve di, ra Tqma un da da, ro gorc ar mCve via xol me, Tbi li sit yve bic vuT xa ri Ti-Toeul maT gans. mag ram uceb gav SeS di, ro ca ni-nos ka bas mov ka ri Tva li. sa feT qle bi ami tok da, ke fa amew va, da miv xvdi, Rmer To, miv xvdi, rom ai, ai, ai, na nat ri mu za, ai, na nat ri su li, ai, oT xwlia ni umoq me do bis da sas ru li, ai! ga vi qe-ci, xe le bi mov xvie, haer Si av wie da ise da vat-ria le, rom ka bas ef ria la.

_ mad lo ba, ni no, mad lo ba! _ vyvi ro di mTel xma ze, me re ki Cems oTax Si ga vi qe ci, _ mSvi do-biT, xal xo!

Cems Tavs xSi rad vus vam di da ax lac vus vam kiT xvas, Tu ra tom Se miy var da mainc da mainc na-ta Sa bua Ze. pa su xam de er Txel mi ve di da, Rmer-To, sul vnat rob di, ne tav tyui li iyos-meT qi: is iyo er Ta der Ti am sam ya ro Si, vi sac _ Se saZ-loa, di di ga Wir ve bis fa sad, mag ram mainc _ Ce mi gaZ le ba da ata na SeeZ lo; na ta Sa rom ka ci yo-fi li yo, au ci leb lad Ce mi Ta vi iq ne bo da. iq neb, mas Si zus tad Cems Tavs vxe dav di, da me, ro gorc wmin da wylis egoists, es Ce mi Ta vi Se miy var da mas Si? ne tav, vcde bo de.

– 159 –

mok led, me Cems oTax Si Se vi ke te, amo vi Re lep to pi, gav Sa le vor dis fai li, Ti Te bi kla-via tu ra ze, ro gorc for te pia nos kla vi Seb ze, ise da vaw yve, Srif ti ga va mu qe, od nav ga va di de sa Tau ris Tvis, da da va we re: „ar go“. me vwer di gan cde biT, grZno biT, da Ti Te bis ba li Se biT ve vgrZnob di vib ra ciebs, ro mel sac Ce mi su li ga-mos cem da, da rom li Tac ik ve Te bo da is da sxeu-li. yo vel da we ril wi na da de ba ze vxvde bo di, ri si we ra da viw ye, da yo vel mix ved ra ze axa li wi na da de ba ma fiq rde bo da. me ar vi ya vi is kom-po zi to ri, ro me lic for te pia nos uzis no te bis amo sar Ce vad, ara med vi ya vi is, vi sac Tav Si aqvs mu si ka da er Ta der Ti, rac ak lia, fur cleb ze ga da ta naa. oT xi we li iyo ga su li imis Sem deg, rac me we ra Sev wyvi te, ges miT? da, ai, dad ga mo men ti, ro ca wlo bi Ti mar xva da var Rvie mxo-lod imis Tvis, rom sa mad lo be li sit yva Se me-wia Rmer Tis Tvis. na ta Sa ar ma wu xeb da da, ro-ca mxo lod Ra mis sam saaT sa da ToT xmet wuT ze ga Cer da tka cu ni Ce mi lep to pis kla via tu ra ze bra xu niT Seq mni li, ma Sin Ra Se mo mi Ro ka ri. mis sa xes da, rac mTa va ri da dau fa ra vi hqon da, ki sers daem Cna da Za bu lo ba, od na vi Si Sic, siy-va ru lic da, Tqven war moid gi neT, eW via no bac. ro ca miT xra, ra iyo, ni no ra gi Ji viT ai ta ceo haer Si, ma Sin miv xvdi, rom mar Tlac eW via nob-da, Tan _ arc ise msu bu qad. mu za mom ca-meT qi, rom vuT xa ri, co ta ki Cam Svid da, mag ram ki se ri mainc da Za bu li dar Ca. or su li qa li iyo, arc ise bev ri hqon da dar Ce ni li ga Ce nam de, ami tom

– 160 –

ara fers vfiq rob di iseTs, rac mas ar See fe-re bo da. me re miT xra, xval eqim Tan Ca ve we re, ar gin da, gai go, Se ni Svi li bi Wia Tu go goo? me vuT xa ri, bi Wia, rad un da am de ni fiq ri da msje-lo ba-meT qi. ar ga mom yve bio? ra Tqma un da, mag-ram na xav, bi Wi aR moC nde ba-meT qi. we ra im dRes Sev wyvi te da Cvens saer To sa Zi ne bel Si ga ve di, rom daR lil or sul meuR les gver dze miv wo-lo di. ro gor min do da, odes me Ce mi koc niT mi si ki se ri mo me du ne bi na!.. mag ram ara, ver moes wro am cxov re ba Si. mi vu we qi Cems na ta Sas gver diT da mu cel ze da Sub lze koc na da vuw ye, me re ki ori ves Cag ve Zi na.

di liT eqos ko pia ze ga ve Su reT. ki, meC qa re bo-da sax lSi dab ru ne ba, rad gan Ce mi „ar go“ me lo da Sin _ un da mi me xe da, Tu min do da, rom im dRes ve da mes ru le bi na. Ce mi muc lad myo fi Svi lis pa wa-wi na na ga zi rom gva na xes kom piu te ris ek ran ze, vuT xa ri Cems cols, ai, xom geub ne bo di-meT qi. na ta Sa sac gau xar da, ra Tqma un da, mag ram mainc mo meC ve na, TiT qos go go uf ro gau xar de bo da, miu xe da vad imi sa, rom xSi rad am bob da, ka cis-Tvis bev ri ra me uf ro mar ti via, ami tom yve la qa li co doao ra Rac do ne ze. ro gor miy var da! im wam sve sa xel ze fiq ri daiw yo _ Ta vi dan Tqva, Jo lo un da da var qvao. gak vir ve bul ma rom Sev-xe de, gai ci na Ta vi si fe riis ja dos nu ri fan te-le bis mag va ri Ri mi liT, miT xra, vxum rob, fa lo-si un da da var qvao. eqims gae ci na, me ki ra Rac-nai rad TiT qos Se me Sin da, rad gan aqam de mi si pi ri dan amo ma va li mci re di uxam so bac ki ar max-

– 161 –

sov da, mi Tu me tes _ bav SvTan mi mar Te ba Si. ia ko-bio, bo los Tqva da, ia ko bi-meT qi, da vu das tu re mec. sax lSi rom mi ve diT, Caj da erT sa var Zel-Si, mu cel ze moi ki da xe li da mTe li dRe ase efe re bo da ia kobs, Tan um Re ro da, dob ru noc, ma mi la, dob ru noc-o. ase Ti tkbi li xma ar sad mo mes-mi na, mag ram mtki ced ga dav wyvi te, rom dav bru-ne bu li ya vi Cems sa mu Sao oTax Si da „ar gos“ we-ra ga meg rZe le bi na. asec mo vi qe ci, Tum ca mainc vus men di am sao car qals, ro me lic Ce mi meuR-le iyo, da vxvde bo di, ro gor ga mi mar Tla me, da ro gor ar gau mar Tla mas zus tad amis ga mo. mok led, vwe re da vwe re, gav cdi aT Ta baxs da, bo lo _ me ToT xme te _ fur cels rom mi va de qi, Tva le bi dav xu We, go ne ba Si uka nas kne li wi na da-de ba da vaw yve da Sem deg fur cel ze ga da vi ta ne. bo los mar jve na qve da kuT xe Si yve la ze pa ta ra Srif tiT mi va we re Ta ri Ri, Tu ro dis iwe re bo da es Se dev ri, wer ti li dav svi da sav se Wi qa ko-nia ki ga dav ka ri aR sa niS na vad. co ta xa ni skam ze vtrial-vwria leb di, Sem deg ki vor dis of cie bi Ca mov Sa le da print-s da va we qi, prin ter Si ToT-xme ti Ta ba xi Cav de da da ve lo de, da beW di li ro dis amo vi do da. ar vi ci, Tu SeiZ le ba ase Ti ram, mag ram, we siT, fur cleb ze da xed viT ve da asoe bis wyo biT ve mix vde bo da ada mia ni, rom es iyo li te ra tu ru li mwver va li, mxo lod er Teu-le bis dap yro bi li. ro gor Rac da vaw yve Ta ba xis fur cle bi er Tma ne Tis qveS aku ra tu lad da la-ma zad, step le ri xuT jer da var tyi si met riu-lad ga zo mil ad gi leb ze, Ce mi sa mu Sao oTa xis

– 162 –

ka ri ga va Re da de dob ri vi siy va ru liT moa ler-se na ta Sas Tan ga ve di, rom Ce mi axa li xe lov ne-bis ni mu Si meC ve ne bi na. mxo lod ma Sin Ra Sew yvi ta Ta vi si muc lis fe re ba, amom xe da da, sa nam na-wers ga mo mar Tmev da, mag rad Ca me xu ta. ase vi ya-viT wu Te bis gan mav lo ba Si, da es wu Te bi iyo Cem-Tvis yve la ze mtan jve li, rad gan max sov da, ras vu wo deb di Cems meuR les xal xSi. Sem deg ga mo-mar Tva, me ki ga dav wyvi te, sxva oTax Si gav su li-ya vi da ase dav lo de bo di. ga mik rTa ki dec fiq-ri go ne ba Si, xom ar ga mov ca lo-meT qi ko nia kis mTe li is boT li, mag ram me re, sas wau leb ri vi da uxi la vi Za lis Ca re viT, am Cems man kier sur vil-ze mtki ced gan vac xa de Ro nie ri ua ri. xan vi je qi, xan vi we qi, xa nac vi de qi da fan jri dan vi yu re bo-di. zus tad Ce mi ase Ti dgo mi Ti mdgo ma reo bis _ cu dad ki JRers _ dros Se mo vi da oTax Si na ta Sa, mo vi da Cem Tan, qve mo dan amom xe da da ac rem le bu-li Tva le bi Se mo ma na Ta. xan xe li ga moi wo da Cem-ken, xan Tvi Ton wa mo vi da, xan mo mek ra, xan was vla daa pi ra _ mok led, aS ka ra iyo, yoy ma nob da.

_ miT xa ri ra me, na ta Sa, _ xma amo vi Re bo los._ ra giT xra, de met re, aba, ra giT xra... _ ase-

Ti xma mxo lod ma Sin hqon da, ro ca, Cem Tan Cxu-bis Sem deg, sin di si awu xeb da.

_ ra me miT xa ri, _ ar veS ve bo di, _ miT xa ri, rom ge nia lu ria. xom aris ge nia lu ri, a, na ta Sa, xom aris?

gaS ra, gaq vav da. ico da, Cem Tvis yve la ze Zvir fa si Ce mi idee bi iyo, ami tom ua re si yoy ma ni daiw yo.

– 163 –

_ ara, _ Tqva bo los, _ ar aris ge nia lu ri _ sul co ta ak lia, mag ram mainc Za lian Zlie ria.

yve la fe ri Se miZ lia da vi fi co, im wams gav-fiT rdi, Tva le bi wyliT amev so, Sub li ki of-liT da me na ma. TiT qos See Sin da na ta Sas, TiT qos bne li au ris sus xia ni bu su se bi ig rZno Cem gan ga mo ma va li, ami tom mo mex via da mxur va led ma-ko ca _ un do da, sa ku Ta ri da na Sau lis grZno ba gae qar ve bi na, Cem Tvis ki co ta Ti ea me bi na. mag-ram, ges miT, Ce mi naS ro mi, Ce mi uZi lo bis na yo-fi, ro mel ze er Ti da xed vac ki sak ma ri si iyo, rom kacs eT qva, ge nia lu riao, Cem ma col ma er Ti wi na da de biT gaa cam tve ra.

_ ha! _ aR mox da uceb, _ Senc ig rZe ni, de-met re? na xe, TiT qos mu cel Si ra Ra ca mom xvda Sig ni dan. Se ni Svi li mir tyams. mo di, moe fe re, de met re, mo di.

me sak ra vis mom xib vla vi xmiT da hip no ze-bu li gve li viT da vik lak ne, mux leb ze da ve ci, akan ka le bu li xe le bi Ce mi co lis saS vi los-no Si mjdo mi Svi lis ken ga viS vi re, na ta Sas mu-cels Se ve xe, xe le bi mov xvie da, ro gorc ada-mia ni, ise Ca vi ka ri gul Si. frTxi la do, ki miT-xra na ta Sam Cu mad, mag ram ico da, bavSvs ara-fers vav neb di.

_ ia kob, Svi lo, _ da vuw ye Cems jer ar da ba-de bul Zes sau ba ri, _ aba, ras ake Teb _ mSo bel de das ro gor ur tyam? ga mos vla gin da? Tavs rad iRu pav, ia kob, ra gin da ga reT? mxneo ba da moT mi ne baa sa Wi ro, ami tom co tac moi ca de. im dRes, ro ca da ba de ba mo gi wevs, vin icis, me sad

– 164 –

viq ne bi; de da Se ni daR vris wylebs Ta vi si sa So-dan, pir ve lad da mi re kavs me, mag ram me te le-fo ni ga mor Tu li meq ne ba, ro gorc yo vel Tvis, Sem deg ki, imis ma giv rad, rom sas wra fo Si da-re kos, de da mis ia nas Seex mia ne ba da et yvis, de-da, mgo ni, mew ye bao; ia na ga giJ de ba, ga mo qan de-ba Ta vi si lur ji `toio tas~ hib ri diT, Cais vams mu cel mtki van Svils, gaa qa nebs uax loes saa vad-myo fo Si, Tan gza Si miu Ti Tebs, Rrmad isun Tqos Tu ra ze ifiq ros saer Tod; iq neb, er Ti-or jer mec gam lan ZRos, Svi li eba de ba, es ki sad gdiao? ra, mtyua ni iq ne ba? de da Sen na ta Sas daaw ve nen sam So bia ro pa la ta Si, Tavs moev le bian eqi me bi, be bia Se ni ia na ki de re fan Si it ria lebs re tia ni-viT, Svi liS vi lis ga mo Ce nas dae lo de ba da ime-dov nebs, rom de das daem sgav se ba da ara ma mas, mag ram es yve la fe ri xom ab sur dia _ ro go ri sxva nai ric ar un da iyos bav Svi mSob lis gan, sak-van Zo mo men teb Si va Ji yo vel Tvis ma mis as li da pro to ti pia, ami tom bo di Si, ia kob, be bi kos Tan _ me da mem sgav se bi. me im mo men tSi, ro ca de da-Se ni Win Tvebs daiw yebs, viq ne bi uk ve gva ria nad mTvra li, Sem deg gu li reCxs mi yofs, wi naT-grZno ba Sem Wams da, Za lau ne bu rad, Cav rTav te-le fons, da vu re kav Cems say va rel meuR le na ta-Sas, yur mils ki Ce mi si ded ri ia na ai Rebs, vaJ ba-to no, sad brZan de bio, Se mom Civ lebs, Sens cols mSo bia ro ba daew yo, ai, wu Ti-wuT ze gaa Cen so. ga-mov var de bi mec qu Ca Si gi Ji viT, ga va Ce reb pir ve-li ve taqss, vet yvi, saa vad myo fo Si ga ma qa ne-meT-qi da, ro ca mkiT xavs, ro mel saa vad myo fo Sio,

– 165 –

me su le li viT amo vi Reb Cems te le fons, dav re-kav isev na ta Sas no mer ze, ro mel ze dac isev ia-na mi pa su xebs, da vkiT xav, ro mel saa vad myo fo Si xarT-meT qi. sa qa la qo Sio, mi pa su xebs, da vu ki deb yur mils da mi vub run de bi isev taq sists, sa qa-la qo saa vad myo fo Si ga ma qa ne, Ce mi co li mSo bia-robs-meT qi. ga ma qa nebs mar Tlac, as aTi ki lo-metr/saa TiT waiy vans Ta vis mwva ne „mer se dess“, os ta tu rad Se var de ba saa vad myo fos ezo Si, daa tor mu zebs, me ji beebs mo viC xrek, rom fu-li miv ce, mag ram miv xvde bi, rom ara fe ri maqvs, ami tom vet yvi, ji ga ro, da me lo de, ax la ve Ca mo-val-meT qi. mTe li sis wra fiT Sev var de bi iq, sa-dac Cems cols Ce mi si ded ri dae lo de ba, vet yvi, ia na, taq sis fu li mo me ci, gTxov, me gam Ta ve bia-meT qi. ox, Se upa su xis mgeb lo ka coo, met yvis, mag ram mainc ga mo mi wo debs rki nis or la rians, me ki isev Ca vir ben saa vad myo fos ezo Si, rom taq-sists es fu li ga vu wo do, mag ram aR mo va Cen, rom Tur me wa su lia, rad gan gai go Ce mi mdgo ma reo ba, ro ca vuT xa ri, Ce mi co li mSo bia robs-meT qi. am or la rians me ve Ca vi ji bav, rom ga Wir ve bis Jams ia fia ni sas me li vi yi do, rac mo mi va. av var de bi isev saa vad myo fos im de re fan Si, sa dac Ce mi si-ded ri Ce mi ve co lis mSo bia ro bas da Sens ga mo-Ce nas, Ce mo ia kob, dae lo de ba, me re Se va Reb pa-la tis kars, vit yvi, me na ta Sa bua Zis meuR le var da mSo bia ro ba ze das wre ba min da-meT qi. uars ar met yvian, na ta Sa sac gau xar de ba, rom mi ve di. eqi-mi viT ga mo maw yo ben, de da Se ni ki, ia kob, met yvis, mo di Cem Tan, de met re, xels Cag Wi de bo. Zlie rad

– 166 –

mo mi Wers xels _ ise, rom mec ki mar Tla met ki-ne ba _ da me tad xma maR la gai Win Te ba. fe xe bi gaS-li li da maR la aweu li eq ne ba la ma zad da, amav-drou lad, Se maS fo Teb lad. me re qal eqims vi Ra-ca ka ci eqi mi Sec vlis, ro me lic pir da pir Ce mi co lis sa Sos mia Cer de ba bav Svis mo lo din Si. bi-Wo, vis an ras uyu reb-meT qi, da viy vi reb, ga vuS-veb na ta Sas xels, ga viq ce vi im eqi mis ken, me re ki uceb na ta Sa wi nan del ze xma maR la gai Win Te ba, im eqi mis xel Si ki pa ta ra bav Svi, pa ta ra ia ko bi gaC nde ba, da me, dab neu li, Se Si ne bu li da mTvra-li, mi mo vi xe dav pa la ta Si aqeT-iqiT, bo los ki da ve ce mi da gu li wa mi va. rom ga mov fxiz lde bi, Sen uk ve de da Se nis xe leb Si iw ve bi usaf rTxod, me ki mo val, dag xe davT ori ves da ga vi fiq reb, ro gor ga mi mar Tla me, rom Tqven myav xarT, da ro gor ar ga gi mar TlaT Tqven, rom mec Tqven ge kuT vniT. me re ga va we li wa di, Sen daiw yeb la-pa raks, Ce mo ia kob, me gas wav li pir vel leqss, de da _ pir vel sim Re ras, Sen ma le ve aiT vi seb am yve la fers, me ki miv xvde bi, rom ma mis ge nio su ri bu ne ba Sen ze gad mo vi da. wle bis Sem deg mix val baR Si, iq ne bi yve la ze zem dgo mi Se ni go ne bi Ta da, ra Ra Tqma un da, gu liT, Se ni cod niT da Se ni si ke TiT. sko la Si ver ga gi ge ben, ar mo ge wo ne ba, pir ve lad ga sin jav mwa re imed gac rue bis Sem za-rav ge mos, me ki, ma ma Se ni, viq ne bi Se ni nam dvi-li mas wav le be li. dro ga va, me mov kvde bi ise, rom SeiZ le ba ar da vi mar xo mTaw min da ze, mag ram Sen Sens Tav Si ig rZnob ge nio sur suls, ga giC-nde ba ule vi am bi cie bi, daiw yeb we ras uza dod,

– 167 –

ro gorc amas ma ma Se ni ake Teb da _ iq neb, uke Te-sa dac ki _ daiw yeb sa ku Ta ri Ta vis war mo Ci ne-bas, mag ram ma le ve mix vde bi, rom ara vis sWir de-bi, ara vis un di xar; asea es qve ya na age bu li da mow yo bi li da, jer sa da xar _ ro ca Se ni di di ni Wis Se sa xeb Seit yo ben, ua re sic iq ne ba: Su ri da tyui le bi. Tu ra mes miaR wev, ga ga nad gu re ben is ada mia ne bi, rom leb mac mi gaR we vi nes iqam de, sa dac iq ne bi ma Sin _ ara so des get yvian kar gze cuds, ki, mag ram arc kar gi das cde baT, ara med dau fa ra vi ni hi liz miT iq ne bian Se ni kar gi sad mi gan msWva lul ni, mag ram, mTa va ria, er Ti Sec do-ma dauS va, rom mTel Sens uar yo fiT faq teb sa da faq to rebs cxvir win da gi la ge ben, rom Sem-deg Ta vad ve ga ni xi lon Se ni rao ba. Sen, imed gac-rue bu li da daR li li am yve laf ris gan, daiw yeb smas da aS ve bul cxov re bas, ris ga moc ve Rarc ki da wer, mag ram ma le ve mox de ba sas wau li, da Sen Seg xvde ba qa li, ro mel sac Seiy va reb, Seiy-va reb da co lad moiy van. wle bi ga va imis me re, rac ver da wer, mag ram ki dev mox de ba sas wau li, da Seq mni iseT naS roms, ro go ric ara vis Se nam de ar Seuq mnia, me re ki mix val say va rel meuR les-Tan, rom waa kiT xo, gau zia ro da, ro ca hkiT xav, ge nia lu ria Tu ara, gi pa su xebs co ta daak ldao.

amis Tqma iyo da na ta Sa ga fiT rda, me ki av-de qi, Sa vi mo sac me li mo vis xi da ga reT gas vla da va pi re, Tum ca ar vi co di, sad va pi reb di was-vlas, mag ram ga daw yve ti li mqon da da le va. ami-tom, Ta vi rom ar da mem ci re bi na na ta Sas Tvis fu lis Txov niT, Ce mi ser van di dan jer ko nia kis

– 168 –

is boT li gad mo vi Re, mag ram, ro ca vna xe, na xev-ram de iyo Cac li li uk ve, sxva boT li avir Cie, rad gan vi co di, ar me yo fo da. ga reT qa ri iyo Zlie ri, da jer ki dev Te ber vlis sus xi ga moh yo-lo da mar tis Tvis hae ris ma se bis moZ rav na kads. ga zaf xu lis mos vlas Tan er Tad ate xi li ka te bis kna vi li apob da Cum ho ri zonts, da me es xmau ri meC ve ne bo da, ro gorc gan wi ru li bav Svis gu la-mos kvni li ti ri li. me swra fi na bi jiT dav dio-di sul er Ti mi mar Tu le biT _ mar tor qa sa viT pir da pir. Tum ca me re, ro ca Zi ram de da viy va ne boT lSi ko nia ki, Tav Si sa Si ne li da Se maZ rwu ne-be li az ri ga mik rTa, ro mel ze ua ric ver vTqvi, im de nad vi ya vi gab ra ze bu li Tu, ub ra lod da mar ti vad, gaog ne bu li imis ga mo, rac na ta Sam miT xra. ar aris ge nia lu ri _ sul co ta ak lia, mag ram mainc Za lian Zlie riao, ges miT?! ase miT-xra, xom kar gad gax sovT Tqvenc, ara? xom ar vi-go neb, ara?! vin var-meT qi me, max sovs, ase ga vi-fiq re ma Sin: me vi ya vi da ax lac var lo Ti, ara-rao ba, ada mia ni, ro me lic sa ku Ta ri xe liT Seg-ne bu lad is pobs Rmer Tis gan mo mad le bul ulev da xan da xan mar Tlac miuw vdo mel niWs, ro mel-Ta go niv ru li ga mo ye ne bi Ta da yo vel dRiu ri su lie ri Sro mis dax ma re biT un da ga na xor cie-los dia di mi za ni _ moam za dos su li ma ra diu-li gan sas ve neb li saT vis; me da kar gu li pi rov ne-ba var, ro gorc oja xis Tvis, ise _ qvey nis Tvis da, Rmer Tma nu qnas, rom Ta vad Rmer Tis Tvi sac; me var ka ci, ro mel mac sa sik vdi lo ga na Ce ni ga-mou ta na sa ku Tar suls, da ka ci, ro me lic mzad

– 169 –

iyo, ga mous wo re be li da mwa re da Ri daes va sa-ku Ta ri Svi lis Si na ga ni sam ya ros Tvis; al ko ho-lis ze moq me de ba gaiv lis, mag ram dar Ce ba mi si mi Re bis Se de gad dan greu li da miu sa fa ri su li. mok led, jer gan mar toe ba ga dav wyvi te, rad gan ada mia ni ise xSi rad araf riT sco davs, ro gorc _ eniT, gan mar toe biT yof ni sas ki am cod vas gaur bis, mag ram, si mar Tle iT qvas, rea lu ri gan-mar toe ba ar ar se bobs, imi tom, rom, Tu Rmer Ti ar iq na Sen Tan, eS ma ki mainc gver dSi ge yo le ba, ro me lic Ta vis dros dae lo de ba; wmin da sin di-sis mqo ne ada mians arc ki sWir de ba gan mar toe-ba, rad ga nac is yve las Tan mSvid ur Tier To bas dai Wers, mag ram, ai, ada mia ni, ro mel sac sin di si xal xSi qen jnis, gan mar toe ba Sic dai tan je ba da ver mois ve nebs. Ce mi idea iyo ase Ti: un da da mev-lo yve la nac no bis kar ze, un da meT qva, ro go ri qa jia Ce mi co li, ro gor ir tyams muS tebs mu-cel Si mxo lod imis ga mo, rom me SeiZ le ba cu di ma ma vi yo, ro gor mag debs sax li dan da mok vliT me muq re ba; un da meT xo va maT Tvis dax ma re ba, isi-ni ki, vin ico da, ras gaa ke Teb dnen.

im Ra mes asec mo vi qe ci, yve la dax ma re bas dam pir da, Se fa re bac ki Se mom Ta va zes, mag ram ara vis Tan dav rCi da ga reT ga mo ve di, rom da me-Zi na ro me li me grZel skam ze sad me, par kSi. da me-siz mra, ro gorc „siz ma ra Sia“1 _ me Cems arar se-bul, me fu ri Zvir fa seu lo biT Sem kul sa wol ze

1. qar Tu li xal xu ri zRa pa ri, rom lis mi xed vi Tac 1986 wels ga da-Re bu lia ima ve sa xel wo de bis ani ma ciu ri fil mi.

– 170 –

me Zi na, ro ca vir Txe bi cek vi Ta da sim Re riT Se-moiW rnen, da min gries sa wo lis fe xe bi, da mag des mi wa ze, ami ta ces Ta vi si uS ve le be li wi na Ta Te-biT da ga mi ta ces sad Ra ca Sors, me mgo nia _ jo-jo xeT Si, da ase ve mgo nia, eg vir Txe bi de mo ne bi iy vnen.

na ta Sas mTe li kvi re bi ure kav dnen Ce mi nac-no be bi, ram de ni mem sax lSic aa kiT xa. vuy var di Cems cols, Cems meuR les, Cems Ta na mec xed res, mar Tla vuy var di, da mec miy var da ise ve mda-biod, ro go ric Ta vad vi ya vi da var. meS vi de Tve Si iyo _ me uk ve dab ru ne bu li vi ya vi Sin mainc im sa mar cxvi no qme de be bis Sem de gac ki, ro gorc maT xo va ri _ ro ca erT dRes sa pir fa-re So Si Se vi da mo sa Sar dad, Tan kar gad ga mo be-ri li mu ce li xe liT eka va, rac ma niS neb da, rom stkio da. Se vi da da aTi wu Tis Sem deg ga mo vi da, xe le bi sis xlia ni hqon da, Tva le bi _ crem lia-ni, mag ram ar eri de bo da da sis xlsac urev da crem lebs Tva leb ze xe le bis mos miT. mu ce li saer Tod aRar hqon da ga mo be ri li od na va dac, uni taz Si ki Ca moS li li da fur ce li viT na ku-we bad da xeu li Ce mi ar da ba de bu li Svi li eg do, mTlia nad aze li li ma sa, TiT qos nar wye vi viT, mag ram nar wye vi ki ara, Ce mi sis xli da xor-ci iyo. kvi re bi ti ro da na ta Sa, me im de ni vsvi, sa nam RviZ lis daS la ar da mew yo, me re na ta Sa ner viu lo biT gar daic va la, me ki dav rCi ase, ati re bu li, da daS li li RviZ lis ama ra, daS-lil sul Tan da Ser yeul go ne bas Tan er Tad. is Ra dam rCe nia, da ve lo do dros, ro dis mi vuw-

– 171 –

ve bi Cems say va rel meuR les gver diT, rom ax la mar Tla er Tad gav wioT ra Ra ca axa li uRe li Cvens ia kob Tan er Tad.

Rmer Ti iyos Sem we da aR mad gi ne be li yo ve li da ce mu li sa, amin.

9 mar ti _ 14 mar ti, 2017 we li

– 172 –

mo na nie ba

1980 wels me da vi ba de; 1994 wels, ToT xme ti wli sam, da vam Tav re pir ve li wig nis we ra; 1996 wels dav we re meo rec; 2000 wels Ce mi mag num opus-ic mi va yo le, da imis me re aRa ra fe ri da-mi we ria.

ax la dgas 2013 we li, de kem be ria, da ve lo-de bi, ro dis dad ge ba dRe Ce mi da ba de bi sa, rom gav xde oc da ca me ti wlis da, sa bo lood, gar da-vic va lo.

TxuT me ti wlis rom gav xdi, Ce mi pir ve li wig-ni axa li dam Tav re bu li mqon da. mi ve di sko la Si im dRes _ sam Sa ba Ti uwev da im wels Ce mi da ba-de bis dRe _ da mo mi lo ces bav Sveb ma, Cem ma kla-se leb ma, di dis am biT. am dros qar Tu lis gak ve-Ti li mqon da, ami tom, ra ga sak vi ria, Cem ma mas-wav le bel mac moh kra yu ri sit yvebs, gi lo ca vo. mo vi da Cem Tan da mkiT xa, da ba de bis dRe gaq vso? ki-meT qi, vu pa su xe ga bad rul ma. mo mi lo cav so, miT xra, me re ki, od na vi pau za rom gaa ke Ta, daa-

– 173 –

ma ta, ram de ni wlis gax dio? me vuT xa ri, TxuT-me tis-meT qi. eh, jer TxuT me tis yo fil xa ro, Cai la pa ra ka da Tav ze xe li ga da mis va. im dros, max sovs, ga vi fiq re, jer ki ara, uk ve TxuT me tis var-meT qi, mag ram ara fe ri miT qvams, ra Ra Tqma un da _ brZnad met yue le bai ver cxli ars wminda, xo lo du mi li oq ro rCeu li.1 mar Tlac da, TxuT me ti we li TiT qos ara fe ria, TiT qos me-tad mok le droa am sam ya ro Si, araf ris mom ce mi, jer ki dev da saw yi si gvi ra bi sa, mag ram es ma Sin, ro ca as wels icoc xlebs ada mia ni; Tu ada mians oc da xu Ti da oc daa Ti wlis si coc xle uwe ria de da mi wa ze am gan zo mi le ba Si, ma Sin TxuT me ti wlis yof na igi vea, rac asi da as aTi wlis si-coc xle ga we ri li ada mia nis Tvis _ ca mo ci we li-wa di.

qris tes da cin viT da vin te res di pir vel xa-neb Si da, miu xe da vad imi sa, rom me Si no da, mainc miv ba Ze Zir Zvel ko mu nis tebs _ le nins, marqss _ da mec da viw ye qris tes gmo ba. wi Te li re Ji mis Sem deg re li gia ise ik ref da Za lebs, ro gorc wi Te li re Ji mi sas _ aTeiz mi, ami tom me min do-da, ba lan si da me Wi ra da vyo fi li ya vi ara re-li giis, ara med ko mu niz mis er Tgu li. me Si no da, diax, mag ram mainc yo vel gvar SiS ze maR la dgas cno bis wa di li ada mian Si _ ka cob rio bis miR we ve-bi saT vis ga dad gmu li ne bis mie ri na bi ji nax to mi iyo da aris SiS ze cno bis wa di lis moz Rva ve bu li rao de no biT or ga niz mSi an, Tu uf ro mar Te bu-

1. bibliuri solomon mefis sityvebi.

– 174 –

lad vim sje lebT da amis xar jze vit yviT, go-ne ba Si, ro mel mac Sem deg es yve la fe ri sxeul sa da, zo ga dad, ada mia nis ar sze gad moi ta na. ga na mTva re ze pir ve li _ an dac ne bis mie ri _ gaf re-nis win ar eSi no daT da eSi niaT gaf re nis aR-msru leb lebs, ar kan ka le ben da ci vi of li ar as xamT Sub lze, ro me lic, Ta vis mxriv, Ta vis tvi nis Sub lis wils ifa ravs? ro gor ara, Tum-ca Ra mainc isi ni dga men na bijs an, rea lu rad, ake Te ben ir mis nax toms, da yve la fer amis Sem-deg zei mobs cno bis wa di li Ta vis ki dev erT ga-mar jve bas ada mia nis bu ne ba Si Si Si sa da, zo ga-dad, ne bis mie ri sxva grZno bis wi naaR mdeg. ada-mia nis su li sa da sxeu lis na zav cno bie re ba Si da qvec no bie re ba Si yve la ze di di, Zlie ri grZno ba, siy va ru lis Sem deg, zus ta dac rom cno bis wa di-lia. ada mia nis ar se bo bis erT-er Ti mTa va ri mi-za ni da, SeiZ le ba iT qvas, mi ze zic, cno bis wa di-lis dak ma yo fi le ba an, uf ro mar Te bu lad rom iT qvas, ise Ti ga re mos Seq mnaa, sa dac cno bis wa-di lis dak ma yo fi le bi saT vis brZo la did xans wa ri mar Te ba da, miu xe da vad imi sa, rom ada mia-ni mainc ve ra so des amo wu ravs Ta vis sur vi lebs cno ba do ba ze, is mainc bo lom de ec de ba, da es mcde lo ba mia ni Webs mas im bed nie re bas, ro mel-sac ada mian Ta sam ya ro Si si coc xlis sur vi li hqvia; da Tu ada mians ara fe ri ar ain te re sebs, is, di di al ba To biT, mkvda ria uk ve, xo lo, Tu mox da sas wau li _ miu xe da vad imi sa, rom ase Ti sas wau lis mox de nis al ba To ba mci re ze um ci re-sia _ da ada mia ni amo wu ravs Ta vis wa dils cno-

– 175 –

ba do ba ze, ma Sin is cne ba „ada mia nis“ far glebs gas cde ba, Tum ca Ra, gas cde ba ra igi ada mia nis far glebs, Tval win ga daeS le ba axa li sam ya ro, ro me lic sav sea axa li faq te biT da, Se sa ba mi sad, im pi rov ne ba Si aRiZ vre ba axa li cno bis moy va-reo ba _ mar Ta lia, uf ro me tad amaR le bu li da zem dgo mi iq ne ba es grZno ba, Tum ca mainc cno-bis wa di lis mom xib vlav da sa sia mov no frak Si iq ne ba igi ga mow yo bi li sa gan ge bod, ra Ta ne ba mis ces pirs, daa ge mov nos is, xo lo vinc mas daa-ge mov nebs, Zne lad Tu ga Cer de ba uk ve Sem dgom.

le nins vba Zav di _ aTeis to ba min do da, mag ram bo los mainc seq ta Sev qme ni, dav we re Ce mi sa xa-re ba da sxva.

da 2013 wels, ori Tvis win, me, Ce mi az re biT Se Si ne bu li, Tu ra mo me lo da Sem deg amis Tvis, seq tis kre bi dan pir da pir ga vi pa re qa rel Si, ma-ma Ta mo nas ter Si. sa qar Tve lo mic nob da me, mag-ram ara _ ma me bi, ami tom, ga mov Cndi Tu ara iq da viT xo ve Tu ara Tav Se sa fa ri, er Tma ber ma Ta vis ke lia Si dam to va da miT xra, aq moi ca de, sa nam sxva be reb sac mo viy va no. da mec vic di di. uceb Cem ma mo bi lur ma te le fon ma mok led daiw ri-pi na. imis ga mo, rom so cia liz mi dan gad mo ve di ka pi ta liz mSi _ anu, ori ve re Jims mo ves wa ri _ mo bi lur te le fons mTlad ra cio na lu rad ver vi ye neb di, da er Ta der Ti, rac am wri pin ma mo ma-go na, es iyo beT ho ve nis mec xre sim fo niis meoT-xe na wi lis da saw yi si, da mec Ri Rins mov ye vi.

uceb ki ga reT CoC qo li at yda. mo mi wia, ke-liis aR mo sav leT ke del ze ga ke Te bul er Ta-

– 176 –

derT fan ja ras Tan mis vla, rom da me na xa, ra xde bo da iq, im mSvid da gan mar toe bul ad gi-las. me va pi reb di, dav mdga ri ya vi mor Ci lad, da me re, yve la nai ri pi ro bis Ses ru le bis Sem deg, gav mxda ri ya vi wev ri Sa vi sam Rvde loe bis. mag-ram, ga vi xe de Tu ara, da vi na xe ocam de ka ci, wve-ro sa ni, sae ro tan sac mel Si ga mow yo bi li, Ce mi ke liis ken mor be na li da gaS ma ge bu li. Ta vi dan ver miv xvdi, Tum ca Ra me re, rom mo miax lov dnen, Ce mi seq tis meo re xel mZRva ne lis Sra mia ni sa xe ga var Cie. miv xvdi, mo ma kiT xes. isi ni mor bod nen Cem ken, muS te bi haer Si aeS vi raT da yvi rod nen, le van, le va no. ke liis ka ri Za liT gaa Res, Se-mo var dnen Cem Tan da, miu xe da vad Ce mi wo ni sa, haer Si ami ta ces, ro gorc _ tur ni ris ga mar jve-bu li mwvrTne li, ga miy va nes ga reT, da ase haer-Si aweu li mi miy va nes man qa nam de da Sig Cam te nes.

Ce mi bra lia, Rmer To, Se min de.


– 177 –

dif so ma nia

rus Tav Si da sax le bis Sem deg xSi rad vfiq-rob di ra tom Rac, ras war moad gen da da, rea lu-rad, ra iyo is qar Tu li tra di cie bi, rom le bic aS ka rad fi tav da da, amav drou lad, anad gu reb-da mis aR msru le bel sa zo ga doe bas; vfiq rob di, xal xi ar Ce va nis wi na Se dgas _ an yve la tra di cia daic vas, an dac yve la uar yos _ Tum ca ara vis az-ra dac ar mos vlia-meT qi Sua Si Cad go ma.

me ta lur gias Tan ro ca mov xvdi pir ve lad, wam sve sta li ni da, Se sa ba mi sad, sab Wo Ta kav Si ri ga max sen da. mok led, im dRes Sev xvdi pir ve lad ka xa gaf rin daS vils _ zus tad me ta lur giis win id ga da Se no bas uyu reb da. gver dze da vu de qi, rad gan mec mo min da uc bad, ise Ti ve Tva liT Se-me xe da rus Ta vis mTa va ri „Rir sSe sa niS nao bis-Tvis“, ro go rac iq mdga ri ka ci uyu reb da. mi-ve di, mis gan xu Ti met ris da So re biT, gver dze dav de qi da mi vaS ter di mec me ta lur giis wi na ke dels, Tum ca da sa xu li mi zans ver mi vaR wie _

– 178 –

ver Sev xe de na ge bo bas im ka cis Tva liT, ver mo-vis ve ne ad gil ze da, ami to mac, mi ve di mas Tan da vuT xa ri:

_ bo di Si Se wu xe bis Tvis, mag ram, xom ver met-yviT, ras uyu rebT ase ga ma le biT? Se gam CnieT da ver mo vis ve ne, ami to mac mo ve di, rom me kiT xa.

_ ras ga go nebT es Se no ba? _ kiT xviT ve mi pa-su xa man.

_ ver miv xvdi, ukac ra vad... _ da vi be ni da ena ameb na, _ ras ma go nebs?.. anu?..

_ diax, ra aso cia cias iw vevs Tqven Si es Se no-ba, es ke de li? _ gan mi mar ta Ta vi si Tav da pir ve-li Se kiT xva. _ ra ga gon de baT mi si da nax vi sas? ras xe davT iseTs, rac mas ze araa?

_ me... _ isev da vi be ni, mag ram ma le ve mo vik-ri be gam be dao ba, me ta lur giis miR ma Se viW vri te da vu pa su xe: _ wam sve nam ga li da uro da vi na xe, da pir da pir io seb ju RaS vi lis sa xe ga mok rTa... _ vu pa su xe gak vir ve bul ma, rad gan mar Tla da vi-na xe es yve la fe ri, da rad gan aqam de amis msgav si ara fe ri da me na xa.

_ io seb ju RaS vi li... _ Ta vis Tvis Cai la pa ra-ka. _ diax, asec vi fiq re.

_ Tqven? _ Ca ve kiT xe uceb, afo ria qe biT, _ Tqven ras xe davT?

_ me, ma ga li Tad, es Cu qur Tme bi wam sve mi-biZ gebs, rom jo jo xeT ze vi fiq ro da, ma Sa sa da-me, me vxe dav sau ku no sa tan jvels, cec xlo van frTebs, mes mis ki vi li da mje ra ga dar Ce nis.

_ jo jo xe Ti?.. _ xma maR la vTqvi da dav fiq-rdi.

– 179 –

_ kar gad daak vir diT, _ isev miT xra ise, rom Cem ken arc ki ga mou xe davs, _ da ise mi pa su xeT: io seb ju RaS vils ro go ri sa xe aqvs? anu, se rio-zu lia? iq neb, ti ris? iq neb, su lac mris xa nebs?

_ ici nis, _ wa mo vi Za xe gak vir ve bul ma, _ mar-Tla ici nis! cxvir ze ce ra Ti Ti miub je nia, ne ka Ti Ti ki Cem ken mouS ve ria, da ici nis.

_ ici nis? _ mkiT xa, da me mis xma Si od na vi kma-yo fi le ba Se vam Cnie.

_ diax, da nam dvi le biT Se miZ lia vTqva! _ vu-pa su xe.

_ iq neb, ki ar ici nis, ara med dag vci nis? _ miT xra, me re ki gab run da, Ta vi Ca Ru na, xe le bi pal tos ji beeb Si Caiw yo da ise wa vi da, rom arc ki Se mou xe davs Cem ken.

*** ro ca meo red Sev xvdi ka xa gaf rin daS vils,

je rac ar vi co di, ra er qva, Tum ca Ra, ra ga-sak vi ria, rom sa xe ze da ma max sov rda. oc dao-ri ap ri li iyo, ami tom me le nin ze vfiq rob di.1 dav dio di od nav dab neu li, cxvir Si mxvde bo da qa ris mo ta ni li sur ne le be bi _ zo gi var dis, zo gi ti tis, zo gi Saur mis da zo gic to ta li-za to ri dan ax lad ga mo su li ka cis. zus ta dac, vxe dav di, ro gor jgrod da jo gad id ga ga qu-cu li ma ma ka ce bis brbo to ta li za to ris win,

1. 1870 wlis oc daor ap rils dai ba da ru si re vo lu cio ne ri, sab-Wo Ta kav Si ris ko mu nis tu ri par tiis da maar se be li vla di mer ili-as Ze ulia no vi(le ni ni).

– 180 –

zo gi abo leb da si ga rets, zo gi id ga ime diT, rom ro me li me maT ga ni bo lo or na fazs daar-tyme vi neb da, zogs jer ki dev wu Te bis wi nan de-li wyro ma da imed gac rue ba uxev da ga ma le bul gul mkerds da, mok led, yve las ra Ra ca ase Ti ga mo met yve le ba ewe ra sa xe ze, Tum ca arc er Ti maT ga nis Tvis ar Se mim Cne via imis ime di, rom Se-vi dod nen to ta li za tor Si da iqi dan rai me mo-ge bas ga moi tan dnen; ifiq rebT, ma Sin ra Ra tom Ta ma Sob dne no. Ta ma Sob dnen da Ta ma So ben, rad-ga nac, Za lauf le bis Seg rZne bis Sem deg, azar-tu li Ta ma Se biT Ta vis Seq ce va yve la ze di di vne baa de da mi wa ze ar se bul vne bebs So ris. da Ta ma Sis Sem deg aris al ko ho li. diax, zus tad ase, ama ze vfiq rob di, ro ca to ta li za to ris gver diT mi Se ne bu li ka zi nos ka ri gai Ro, iqi-dan ki ka xa gaf rin daS vi li ga mo vi da, ro mel mac Txe li qur Tu kis gu lis ji bi dan na xe var lit-ria ni, ar yiT sav se boT li amoi Ro da ne la, Cu-mad da Se far viT mos va moz rdi li ylu pi. mi-si sa xe, fif qias sa xe sa viT TeT ri, fiT qi na da fer da kar gu li, dae Ra ra ud roo nao Webs tu Cis kuT xeeb sa da Tva le bis gar Se mo; mi si mu ce li, ara saW mlis gan, ara med sas mlis gan ta nis pa ra-met re bis da Seu fe reb lad ga mo be ri li, Can da, ka nis ga xe vas la mob da. ar vi ci, ra tom ga dav-wyvi te ase, mag ram ise Zlier mo min da mas Tan mis vla da ga mo la pa ra ke ba, rom Tavs ver vZlie da asec mo vi qe ci _ mas Tan mi ve di.

_ ra tom svamT xal xSi dRi siT, mzi siT?! _ ase Ti iyo Ce mi pir ve li sit yve bi, rom leb mac

– 181 –

rus Ta vis qa rian amin dSi im dRes say ve du ri viT mi zan mi mar Tu lad gaiJ Re ra.

_ mo gat yuebT, Tu get yviT, sev dis ga sa qar-veb lad-meT qi, _ mi pa su xa da ca rie le bu li, Su Sis Tva le biT, TiT qos mkvda ri iyo da ve Ra ra fers xe dav da, _ mwu xa re ba ar ga mo nel de ba sas mel-Tan er Tad, da mas Tan er Tad sul Si axa li la qa, axa li da Ri Cnde ba _ lo To ba. Seam CnieT es ada-mia ne bi? _ mi mi Ti Ta to ta li za to ris win mdgar axal gaz rdeb ze, _ isi ni pir ve li mo ge bis Ta na ve _ da sa zo ga do daa cno bi li, rom pir ve lad yve-la igebs _ mieC viv nen uS rom ve lad Ta vis ga ta nas, da aRar eZe ben sxva gzebs mdgo ma reo bis ga mo-sas wo reb lad. pir ve li mcde lo bis Sem deg, ro ca uk ve aRar gau mar TlaT, isi ni er Tia nad Seip yro ui me do bam, gax dnen si ca rie lis mot rfia le ni da daiw yes cxov re bis ki be ze ki dev uf ro daR-ma daS ve ba mo ma te bu li aC qa re biT. es yve la fe ri, _ Ta vis boT lze ma niS na, _ xor cie li man kie re-baa, Ce mo Zmao. es ki, _ ax la to ta li za tor sa da ka zi nos ab rebs moa ta ra Ta vi si us wor mas wo ro xe le bi, _ Tum ca iri bad, mag ram mainc, su lie ri man kie re ba. ram de na dac su li Seu da reb lad ma Ra-lia sxeul ze, im de nad su lie ri saT noe be bi me-tia xor ciel saT noe beb ze, Tum ca, amav drou lad, su lie ri man kie re be bi uf ro dam Rup ve lia, vid re xor cie li. Ce mo Zmao, es ara yi pir Si ga dam dis, mag ram Cems suls ar exe ba, ges mis? suls is exe ba, rac pi ri dan amo dis, da ara is, rac mas Si Ca dis.

_ Zmao, _ me mxar ze da va de mas xe li, _ Sen xom ka zi no dan ga mox ve di da ara yi da lie, es ki

– 182 –

niS navs, rom su lie ri man kie re bis Se Ze nis Sem deg xor csac mie ci gax rwnis ga sa qa ni, ara?

uceb xe le bi au kan kal da, Tva leb ze bin di ga-daek ra, sa xe mTlia nad Caen Tqa sa so war kve Ti le-bis Rrub leb Si, auT rTol da cxvi ri, dau wiT-lda yu re bi, gau lur jda frCxi le bi xe leb ze, da akan ka le bu li mtev ni dan ar yis boT li mow yda, ro gorc atoms _ eleq tro ni, dae ca as fal tis tro tuars, daim sxvra mi na na wi le bad da daiq ca iq ve ara yic. uceb dauw ynar da am kacs xe le bic, bin di da nac ga moer kvia, Tum ca SeS foT da, sa so ua re sad wa rek ve Ta, mux leb ze dae ca da daR-vril arays dauw yo lok va, mow yu re bu li ZaR-li viT, eniT.

_ ras ake TebT! _ gak vir ve bul ma da, si mar Tle iT qvas, gab ra ze bul ma wa mo vi Za xe, xe li mklav-Si ga mov de da wa mo ye ne ba da vu pi re, mag ram ar mneb de bo da da isev lo kav da daq ceul siT xes, _ ras ake TebT, ga na ar grcxve niaT?! wa mo de qiT! _ vuy vi ro di mTel xma ze. me gob ro bis gam zir-ze yo ve li gam vle li Cven gvi yu reb da. ma ma ka ci, ro me lic uk ve meo red ga moC nda Cems cxov re ba-Si ga ma le bu li fiq ris Se saw yve tad, as fal ti dan ar yis alok vas ar wyvet da, da me mrcxve no da, mag ram San si ar iyo, iq ise mi me to ve bi na. ar vi-co di, ra meq na, ami tom vTqvi: _ ade qiT da me gi-yi diT axal boTls! _ da am dros, TiT qos dro ga Cer dao, an TiT qos gaaq va ve so, an TiT qos mow-ydao am sam ya ros, ise ga Cer da, gai yi na erT ad-gil ze, me re ki ab so lu tu rad saR sa la ma Ti wa-mod ga fex ze, Ri mi liT mo ma Cer da da mkiT xa:

– 183 –

_ ro mels? _ moi ca deT, _ sa Sin lad mo maw va bra zi pir-

da pir sa feT qleb Si, _ es yve la fe ri moaw yveT?! gai Ta ma SeT?! _ da vuR ria le.

_ ras brZa nebT, _ war be bi SeW mux na, _ ub ra-lod Tqven me ime di mo me ciT, ime di ki yov lis Sem Zlea, ami tom ga mov keT di wam Si. Ce mo mxsne-lo, Tqve ni sa xe li?

_ me var ba Co, _ vuT xa ri jer ki dev gab ra ze-bis qar cec xlSi myof ma.

_ da ga dam rCe nel ba Cos gva ri aqvs? _ Ca me-kiT xa mSvi dad.

_ aqvs. ba Co baT ma naS vi li._ anu, ba Co baT ma naS vi li gva ria? _ mSvi di

iyo, gai Ri ma ki dec, _ da, Se sa ba mi sad, Tqven ba-Co ba Co baT ma naS vi li xarT?

_ ra Tqma un da, ara, _ cec xlze navTs as xam-da. _ me var ba Co baT ma naS vi li. ba Co aris sa xe-li, baT ma naS vi li _ gva ri.

_ baT ma naS vi li... _ Ca fiq rda, _ baT ma na... baT-man... Bat man! beT me ni xar, ba Co?! ma ga ria! _ gar-To bis xa siaT ze mo su li yo.

_ me mgo nia, vi Ra cas sas me li aRar un da... _ da vi Wi re sust wer til ze, mag ram, ro gorc ki vna xe, ro gor Seec va la sa xe mkveT ri ua re so bis-ken, gav Cer di da aRar Se mi to pavs, _ vxum rob. Se vi deT sad me ma Ra zia Si, Sen xe li daa de sas-mels da gi yi di. da Se ni sa xe li?

_ me ka xa mqvia, ka xa gaf rin daS vi li, da vfiq-rob, arc ise Ti gan sa kuT re bu li grZno ba yo fi-

– 184 –

la, ro ca mi mar Tvis for ma „Tqven“-idan „Sen“-Si ga da dis.

Cven da via reT me gob ro bis gam zi ri bo lom de, „ve jin Si“ yve la ze ia fia ni ara yi avir CieT da Ce mi sax lis ken da veS viT. ka xas Tma hqon da saoc rad cxi mia ni _ me, ma ga li Tad, sul rom ori kvi ra ar da vi ba no Ta vi, ase Ti cxi mia ni ve ras dros meq ne-ba _ da ec va sak maod Cveu leb ri vad; yu re bi dan sul od nav gad mos dio da go gir dis mom cro ma-sa, mag ram eg ara fe ri. is boT li Cems sax lam de TiT qmis ga mo ca la gza Si da, ro ca Sin Se vi pa ti-Je, ar Se mom yva _ aseT mdgo ma reo ba Si ver Se mo-va lo sax lSi. Si ni sa ken wa vi da, da me ukan gav ye-vi, rom me na xa mi si sa bu de be li.

er Ti Tvis gan mav lo ba Si, gvian Ra miT, ro de-sac me sam sa xu ri dan vbrun de bo di xol me, au ci-leb lad Ca vuv li di mis saxls, da mik vir da, rom Sig niT, sul co ta er Ti fan jris miR ma mainc en-To xol me si naT le. an co li hyavs, an co lic da bav Sve bic-meT qi, vfiq rob di, da me co de bo da mi si oja xi. Tum ca Ra, ra Tqma un da, ara vin hyo-lia. erT dRe sac, Ra mis ori saa Ti dan sam saa-Tam de Sua led Si, ro me li Ra ca dros, mo mi wia mis sax lTan gav la, mag ram fan jreb Si Su qi ver da vi na xe. cud ma wi naT grZno bam mo mic va, ami tom ci vi go ne biT ve ra, Tum ca grZno ba Ta kar na xiT ga dav wyvi te, kar ze da me ka ku ne bi na. asec mo vi qe-ci, Tum ca kar ga xnis man Zil ze kar Tan ara vin mo su la. amis Sem deg ga dav wyvi te, Se me mow me bi na, Ria Tu iyo. Ca mov wie sa xe lu ri da, up rob le-mod, ka ri Sei Ro. Se va bi je sax lSi sin di sis qen-

– 185 –

jniT ima ze, rom es iyo SeW ris tol fa si, Tum ca, rac da vi na xe, yve la nair qen jna ze uf ro ua re si iyo: ka xa id ga sib ne le Si, mTva ris Su qi ana Teb da mis naad re vad Ca mo be re bul sa xes da od nav dam-Wknar, akan ka le bul mar jve na xels, ro mel Siac Sa vi re vol ve ri eWi ra; Sem deg amos wia es re vol-ve ri nel-ne la ze viT, mii ta na sa feT qel Tan mar-jve na mxri dan da Se mom xe da.

_ ba Co, _ miT xra, _ Tu Cven sik vdi li saT vis mzad viq ne biT, mag ram sik vdi li ar mo va, ara-fers dav kar gavT, mag ram, Tu moum za deb lebs mog vis wro man, ma Sin es Ta vis Ta vad tkbi li da mSvi do bia ni da ba de ba ze cis Tvis ga daiq ce va su-li sa da sxeu lis mZi me da mtkiv neul gay rad. ra emar Te baT im dau de var meom rebs, rom le-bic omis dros brZo lis vel ze gar To bas, lo-To bas da Rrma Zils mie ce mian xol me? ra da, uec rad sa Si ne li yvi ri liT daes xmiT Tavs mte-ri da, uia ra Roe bi, Si Sis gan areu le bi da pa ni-kas ayo li le bi, sru liad ib ne vian _ aRar ician, ra iRo non, ra gzas daad gnen; ia raRs eZe ben da ver pou lo ben, Sve las iT xo ven da ma Ti ara vis es mis, gaq ce vas da mi mal vas cdi lo ben, mag ram yo ve li mxri dan gar Se mor tymu li mte ri xelT ig debs maT. ase ve SeS foT de ba su li, ro de sac mou lod ne lad daud ge ba, uz run vel sa da mZi-nars, aR sas ru li. loc vis ia ra Ris mo Zeb na uk ve gvia nia; dab neu lo bi Ta da sa Si ne le biT mo culs sa ku Tar grZno beb Si gar kve va ar SeuZ lia; dag-via ne bu lia dam xma re Ta Zeb na _ isi ni, ro gorc da Ru puls, ur Csa da Seu na ne bes, ga ne Sor nen mas;

– 186 –

aRar ar se bobs ad gi li, sa dac dai ma le ba imi tom, rom si na nu lis Tvis gan kuT vni li dro amoi wu ra da RvTis gul mow ya le bis ka ri daiR So mis Tvis da sa mu da mod dai xu ra.

_ ara, ka xa, nu izam... min do da Tqma, nu izam-meT qi ma gas, mag ram

ar dam cal da, rad ga nac ga moh kra im wam sve ka-xam Cax maxs xe li, da mies xa mi si sis xli ke dels mis ukan mdgoms, gad mo var da tvi ni dan tyviac da tvi nis na wi lic, da es ka ci dae ca ia tak ze sul mouT qme lad, TiT qos ver iT men so was vlas. ara so des da ma viw yde ba mi si wyna ri, ne ta ri sa xe im dros, ro me lic wa mier sim Svi des oc ne bob-da da mzad iyo sau ku no sa tan jve lis Tvis Se sax-ved ra dac.

gaf rin daS vi li ka xa gaf rin da...


– 187 –

na ka du li _ anu, tu Ce bi kol xi me deas Tvis

ger ma nia Si, erT-erT pa ta ra qa laq bad her-sfel dSi di di av to bu si ga Cer da spe cia lu rad mo niS nul ad gi las _ SeiZ le bo da, „ga Ce re ba“ da-me we ra spe cia lu rad mo niS nu li ad gi lis ma giv-rad, mag ram gra du su li ga dax ra iq ne bo da taf-to lo giis ken, da ami to mac ise iyos, ro gorc aris. mok led, did av to bus Si ave di da, qar Tul yvi Tel av to bu sebs daC veul ma, ra Ra Tqma un-da, yve la fe ri ga vik vir ve _ Tun dac, ma ga li Tad, tran spor tis fi zi kur cen trSi mo Tav se bu li sa pir fa re So, in ter ne ti, si suf Ta ve, nag vis ur-na da ase Sem deg. da vi ka ve kuT vni li ad gi li, da fan jri dan ga daS lil xeds ga vac qer di, mag ram, ori wu Ti ar iyo ga su li, Cem gver dze mjom ma mgzav rma mxa ri rom gam kra da mi ma niS na, Rve-di gai ke Teo. sa qar Tve lo Si _ iS via Tad, mag ram mainc _ mZRol sac ki SeiZ le ba ar eke Tos usaf-rTxoe bis Rve di, aram cTu ri giT mgzavrs, ro-me lic, Tun dac, mZRo lis ska mi dan me Ter Tme te

– 188 –

ri gis erT-erT ad gil ze zis. ho da, mec ga vi ke Te Rve di, rad gan, Ce mi az riT, ra qve ya na Sic Ca di-xar, ise Ti qu di un da dai fa ro, da ga vag rZe le fan jri dan ga daS li li xe diT tkbo ba. TiT qos usu lo, mag ram mainc met yve li Se no be bi iyu re-bod nen oT xi ve mi mar Tu le biT da, max sovs, ga vi-fiq re, es na ge bo be bi rom ada mia ne bi iy vnen, nam-dvi li ger ma ne le bi iq ne bod nen-meT qi. asec iyo. av to bu sis mar Sru ti bad her sfel di dan ai ze na-xam de moi cav da gzas da, ai ze nax Si oc daor wu-Tia ni Ses ve ne bis Sem deg qa la qis cen trSi _ diax, zus tad oc dao ri wu Ti, ger ma nu lad pun qtua-lu ri kon kre tu lo biT _ dab run de bo da Cvens wa say va nad iq, sa dac viq ne bo diT. xe di Seic va la, ro ca qa la qis saz Rvrebs gav cdiT da av to ban ze ga ve diT: ga moC nda lu dis qar xne bi, pu ris ya ne bi, qa ris tur bi ne bi, rom le bic, sxva Ta So ris, er Ti bru nis Se de gad er Ti sax lis Tvis or moc dar va saa Tis sam yof ener gias iZ le va; ase ve Can da si min-dis na Te se bi, grun tis mi we bi, aqa-iq sax le bic, mTa da mTa ze nis lic, da es nis li, vat yob di, an ti lo pas Ca saf re bu li vef xvi viT moi pa re bo da Cven ken _ anu, av to ba nis ken. me re, isev si min dis ya nebs rom gav xe de, kiT xva ga miC nda, ami tom Cem gver diT mjdoms mi vub run di da vuT xa ri _ ra Tqma un da, ger ma nu lad _ ukac ra vad, gzas Tan ase ax los rom aris da Te si li am de ni ra me, Tan gver dze rom qar xne bi caa, ar ge Si niaT-meT qi? ra to mo? kiT xviT ve mi pa su xa. avux se ni, man qa ne-bis da qar xne bis ga mo na bol qvi tyvia sa da sxva mom wam vlel niv Tie re bebs Sei cavs, ro me lic ga-

– 189 –

reT ga moi yo fa da, di di al ba To biT, Tqve ni mo-sa va li ik ravs-meT qi. bo los, ro ca ase Ti ai re bis ga mo yo fa ofi cia lu rad da das tur dao, miT xra, imis me re TxuT me ti we li ga vi dao. ga vik vir ve, mag ram es gao ce ba di dad ar Se mim Cne via, mad lo-ba ga da vu xa de da isev fan jris ken vib ru ne pi ri. Ta vi ori dRis da sa ba ni mqon da. si mar Tle rom vTqva, Ce mi stan dar te biT, da sa ba ni ar iyo, mag-ram ger ma nul av to bus Si, ro ca Ti Toeu li ada-mia ni sxva das xva aro ma ti Taa gaJ Ren Ti li, we siT, da sa ba nad iT vle ba. ki dev er Ti si mar Tlec rom vTqva, ar mom won da am de ni aro ma tis aR re va, arc cal ke aRe bu li mom won da ro me li me, rad gan Cem-Tvis yve la ze Zvir fa si ada mia nis bu neb ri vi su-nia, do zi re bu li hi gie nis, cxov re bis we si sa da sxva mra va li faq to ris Se de gad war mo So bi li, mag ram, vis Tvi sac es odes me miT qvams, yve lam fsi qi kur ga dax ra Si ga mi ta ra, si nam dvi le Si ki am Ce mi az ris rea lu ri ar si ima Si mdgo ma reobs, rom Ti Toeu li es aro ma ti, ro me lic ga da me te-bu li hi gie ni sa da Ta vis mov lis Sem deg Cnde ba, far sia _ Tun dac, imi tom, rom xSi rad Se mi niS-navs ada mia ni ger ma nia Si, aTa si yva vi lis aro ma ti rom as dis, mag ram saub ris dros pi ri dan cu di su ni amos dis; Se sa ba mi sad, es yve la fe ri ga re ga-nia da, aqe dan ga mom di na re, rac mxo lod ga re ga-nia, is ar SeiZ le ba, nam dvi li iyos da, ma Sa sa da-me, ueW ve lad far sia. am fiq re bi dan ga mor kve vis Sem deg wam sve ma ma ka cis sau ba ri, od nav bo xi xma ga vi go ne Cems Tavs ze moT mo Tav se bul di na mik-Si, ro me lic, Tur me, mZRols ekuT vno da _ esec

– 190 –

axa li faq ti iyo Cem Tvis. ev ro pu li uSua lo ba mo me wo na, faq ti ase Tia. oc wuT Si ai ze nax Si Se-val To, es Tqva mZRol ma mik ro fon Si, da mi si xma mTel av to bus Si gais ma. me re daa ma ta, mSvi-do bia nad vmgzav robT da, ase Tu da vas ru lebT, kar gi iq ne bao Za lian. am dros Cem pir da pir, ska-mis mar cxe na mxa res ga va pa re Tva li. go go ij da _ diax, ma Sin go go iyo, rad gan mec jer ki dev bi Wi vi ya vi, ymaw vi li _ da, mo diT, bevrs aRar mi ved-mo ve de bi, pir da pir vit yvi, rom eg re ve Se-miy var da. cxvi ri ise Ti for mis hqon da, TiT qos os tat mo qan da kes sa gan ge bod ga moey va na mis-Tvis; mi si Tva le bi iyo mu qi fe ris, mag ram er Ti wa miT Se xed vac ki me yo imis ga sar kve vad, rom Tva lis fe rad gar sSi or fers So ris mi dio da brZo la _ Sav sa da cis fers So ris, da am ori fe-ris kom bi na cia iZ leo da friad sauc xoo da arc ise gav rce le bul fers, ro me lic arc ya vis fe ri iyo, arc mwva ne, arc Taf lis fe ri da, si mar Tle iT qvas, arc ki vi ci, aseT fers qar Tul an ne bis-mier sxva ena ze Se sa ba mi si aR we ri lo bi Ti sit yva Tu gaaC nia; am go go nas au ra iyo mu qi lur ji, rac, Tu au re bis da xa sia Te ba Si ra me ga ge ge baT, da me Tan xme biT, uZ lie re sia; war be bi im de nad mkacr Se sa xe dao bas aZ lev da mis sa xes, rom mi si Ri mi li fas dau de be li da yve la ze da mat yve ve be-li un da yo fi li yo sam ya ro Si. mok led, mag rad Se miy var da, da im wam sve cu dad gav xdi, im de nad Se mip yro ui me do mow ye ni lo bam. Tum ca am dros me tad sa gu lis xmo faq ti mox da: Cve ni av to bu-si tran spor tTa mwkrivs mih yve bo da, ro ca ho-

– 191 –

ri zon tze Sa vi ka ta ga moC nda; mwva ne „opels“, rom lis Sem de gac er Ti pa ta ra „mi cu bi Si“ mo-dio da da Sem deg Cven, am Sav ma ka tam ga daur bi na; „opel ma“ daa mux ru Wa, ka tas as cda, cxo ve lic daf rTxa, „ope lis“ ukan mo ma va li „mi cu bi Sic“ ai ci la da, er Ti Se xed viT, ro ca uk ve sam Svi do-bos iyo, Cven ma av to bus ma sig na lis Tan xle biT daar tya. mka fiod ga vi ge, jer ro gor daik nav la uka nas kne lad ka tam sim wris gan, ro gor ga dat yda cxo ve lis nek ne bi, ro gor dae xa kun Te bi. me re, ro ca yve laf ris ga ke Te ba gvia ni iyo, av to bus ma ga daua ra da naw la ve bi zed gza ze gad moay re vi-na. xal xma amoig mi na, mZRols sa so wa rek ve Ta da la mis iq ve mdgar boZs Sea xeT qa av to bu si. Cem gas wvriv, mag ram meo re bo lo Si mjdar ma qal ma, ro mel sac mai su ri ec va war we riT „Ve gan Po wer~, ti ri li daiw yo da mZRo lis ken saC xub rad gae Su-ra, mag ram, wa mod ga Tu ara, Rved ma ukan ve daag-do Ta vis ad gil ze. me, saer Tod, vfiq rob, rom yve la fe ri, mTe li es am ba vi, aqe dan daiw yo, ami-tom Txro bas ga vag rZe leb, da Tqven ga daw vi teT. mok led, av to bu si gzi dan ga da vi da da ga Cer da, mZRo li gad mo vi da, sa bar gu li dan ce lo fa ni da ba ri amoi Ro _ arc ki vi ci, rad un do da, mag ram, faq tia, Tan hqon da _ mkvda ri ka ta ce lof niT ai Ro, mi wa ze ga da vi da, ba riT amoT xa ra da ka-ta daa saf la va. am ce re mo nials yve la mgzav ri daes wo, da Ce mi mxri dan da na Sau li iq ne bo da, av-to bus Si rom dav rCe ni li ya vi. rom ar mo vit yuo, mar Tla Se me co da saw ya li cxo ve li, da zus tad ami to mac vTqvi _ oRond, qar Tu lad _ sa co-

– 192 –

da vi ka ta-meT qi. am dros is go go, ze moT rom vax se ne, Se mob run da Cem ken, Tva le bi ga mis wo ra, war be bi od nav SeW mux na da meo re sop ra nos xmiT dai la pa ra ka, Ca me kiT xa:

_ qar Tve li xar?

*** bav Svo ba, Ce mi az riT, yve laf ris sa Ta ve da

gan ma pi ro be be lia, ami to mac min da, er Ti am ba vi mov yve, ris Sem de gac, aS ka rad mka fio wi ru li ga mov li ne be bis xar jze, mi ve di im das kvnam de, rom lis gaa na li ze bis me rec ger ma nia Si wa ve di: Cems ojaxs uWir da im dRi dan ve, me rom da vi-ba de da, di di al ba To biT, Cems da ba de bam dec. ro ca em brio nu li gan vi Ta re bis eta pi bo lom de amov wu re, de da Ce mis sa So dan ga mov Zve ri, mag-ram aq er Ti faq tia sa gu lis xmo _ Ta viT ar ga-mov sul var, ro gorc es nor ma lur Sem Txve veb Si xde ba, ara med, SeiZ le ba iT qvas, saS vi los no Si ukuR ma vi je qi da, qvey nie re ba ze Ce mi mov le nis dro rom dad ga, jer fe xe bi gad mov ya vi, Sem deg Ce mi pa ta ra saox re, da pir ve li da sa max sov re-be li moq me de ba Ca vi di ne _ eqims zed da vaf si. aqe dan daiw yo Ce mi post-em brio nu li gan vi Ta-re ba, ro me lic ax lac grZel de ba, mag ram, mgo-nia, uk ve da sas rul saa miax loe bu li. mok led, sa fe ne bi ar iyo ma Sin, me rom da vi ba de, ho da de da Ce mi ti los mi ke Teb da _ ise, ax la pam per-se bi rom ac viaT axal So bi lebs _ da es ti lo iyo ga na er Tje ra di, ara med mra val ga mo ye ne-

– 193 –

ba di, rad gan, ro ca er Txel gav svri di, Cem Tan er Tad ga rec xav dnen xol me da isev imas mac vam-dnen. ma ma Cems, Ta vi dan ve vgrZnob di, ar vuy var-di, rad gan sul eW vi hqon da, rom sxva ka cis-gan iyo de da Ce mi or su lad. de da Ce mi _ la li _ mar Tlac Sem Cneu li iyo saeW vo ur Tier To beb Si ram den jer me, mag ram zus tad vi ci, rom ak rZa-lu li aq tis gauT va lis wi ne be li pir mSo ar var. ma ma Ce mi _ mal xa zi _ ro gorc uk ve vTqvi, gi Ji iyo _ sul fsi qo lo giu ri da sa mec nie ro wig ne-biT da dio da xel Si, ro me lic, si mar Tle iT qvas, im dro Si mar ti vi sa Sov ne li ar un da yo fi li yo. aTas eq spe ri ments ata reb da Cem ze _ Zi ri Ta dad, fsi qo lo giu ri sa xis: ai, ma ga li Tad, sa mi wlis rom gav xdi, Cems ojaxs or jer uf ro Zlie rad gau Wir da ma te ria lu ri Tval saz ri siT, da ma ma-Cem ma mal xaz ma ga daw yvi ta, Cem Tvis daem tki ce-bi na, rom Cus ti vi ya vi da Wa ma ar mWir de bo da; im den jer mi meo ra, rom, sa bo lood, da vi je re da, ra xan sa mi wlis vi ya vi, ram xe la fe xic mqon-da, is zo ma mo vir ge da vTqvi, oc dac xra zo ma Cus ti var-meT qi; ma ma Cem ma mxa ri ami ba, swo riao, de da Ce mi ki Cem gan Tavs Sors iWer da ra tom Rac. max sovs, er Txel ma ma Ce mi daT vra, ho da, sax lSi rom mo vi da, me, Cveu le bi sa mebr, ka reb Tan dav-xvdi ia tak ze gan Txmu li; Ta vi dan fex sac me le bi gai xa da, me re Cem ze fe xe biT Sed ga, rom me _ anu, Cus te bi _ Ca vec vi, mag ram Sem deg uceb haer Si ax ta da ia tak ze dax ta. Tva le bi gad moc ve na ze hqon da, yvi ro da, wix lebs mir tyam da, or moc-da sa mi zo ma fe xi maqvs, da Sen, oc dac xra zo ma

– 194 –

Cus ti, Cem Tan mo di xar, rom Ca gic vao. ga gi Je-bu li iyo, mag rad mcem da fe xe biT, Tum ca me re dam Svid da da miT xra, dRei dan aRar xa ro Cus-ti, _ Sen dRei dan ka la Ti xa ro; ori dRe ima ze me la pa ra ke bo da, Tu ra grZno baa, ro ca ka la Ti xar, ra un da qna aseT dros. yve la ze ga sak vi ri ki mar Tlac is iyo, rom saer Tod ar mSiv de bo da da, ager, daax loe biT, sa mi kvi ra iyo, ara fe ri me Wa ma, mag ram Ta vi suf lad da er Tgva ri mon do-me bi Tac ki vas ru leb di da kis re bul sa mu Saos _ jer Cus to bas, Sem deg ki uk ve ka la To bas. meo re dRes, na ba xu se vi rom iyo mal xa zi, ase miT xra, Ca di, „bor jo mi“ amo mi ta neo. me ver miv xvdi imi-tom, rom ka la Ti vi ya vi, da ver war mo med gi na, ro gor SeeZ lo ka laTs, ki beeb ze Caer bi na _ meS-vi de sar Tul ze vcxov rob diT Cven _ an lifts Cah yo lo da qve viT, Se su li yo ma Ra zia Si da „bor-jo mi“ eyi da. Ce mi az riT, ma ma Cem sac gaax sen da me re Ce mi ka la To bis am ba vi, ami tom fan ja ras Tan mi vi da, me zo bel va nias dau Za xa, ori „bor jo mi“ mi yi de da fuls ka la TiT Ca mo giS ve bo. wa vi da va nia ma Ra zia Si, iyi da ori boT li mi ne ra lu ri wya li, am dros ki ma ma Cem ma To ki mo ma ba, erT bo los fu li ga moa ba, meo re bo lo ki xe leb Si dai Wi ra, da meS vi de dan ga da mag do. zus tad mi-was Tan gav Cer di. et yo bo da, va nia mac ico da Ce mi ka la To bis am ba vi, rad gan To ki dan fu li mox sna, ori boT li „bor jo mi“ ki xe leb Si Se mo ma Ce Ca, me re xma maR la daus tvi na, ri Tac ma ma Cems aniS-na, rom ka la Ti ae wia. amwia ki dec mal xaz ma, or-jer kor pu sis ke del sac mi ma nar cxa, mag ram me,

– 195 –

ro gorc WeS ma ri ti ka la Ti, ara fers vim Cnev di. er Ta der Ti, rac yo vel Tvis mik vir da, si mar Tle rom vTqva, de da Ce mis iner tu lo ba iyo am saq me-Si, ara da meg re li qa li gax ldaT, Tan zo dia qo-Ti ver Zi iyo, ap ril Si da ba de bu li, mag ram mainc ase ga mo vi da, faq ti faq tia; ase ve, min da, aq ve da-va ma to, rom de da Ce mis Tvis saer Tod ar mqon da na koc ni _ mxo lod er Txel, da isic fa ta lu ri Se de giT das rul da. mag ram, ama ze _ mog via ne biT.

ase ga vi da ori we li. mok led, xu Ti wlis rom gav xdi, iSo va ma ma Cem ma fu li, da sa bo lood miT xra, ada mia ni xar da, Se sa ba mi sad, Se giZ lia Cus tic iyo, ka la Tic, Ro ric da nam dvi li ka ci-co. Sen vin xar-meT qi, rom vkiT xe, ga mib raz da Za lian _ ga na, ga sa ge bi da aS ka ra ar ari so? mec ase me go na, da vuT xa ri ki dec, min da, Sen da gem-sgav so-meT qi. es nam dvi lad gau xar da. ami to mac oT xze dav de qi, uka na li avib zi ke da Rru tuns mov ye vi, Tan yve laf ris Wa ma da viw ye, rac Zirs eya ra. ga dai ria ama ze mal xa zi, ma gi da ga daa yi-ra va, max sovs mka fiod, Wi qa mes ro la, ro me lic Tav Si ga mar tya, Zirs da mag do, me re qus lia ni fex sac mliT Sed ga Cem ze, ma fur Txa bev ri, gaS-li li xe lic bev ri mir tya, muS ti Tac da ma li la-va, Ta vic ki Ca mar tya Tav Si da, sa bo lood, im de-ni qna, saa vad myo fo Si ga ma qa nes, rad gan mar Tla vkvde bo di. im dRes ga dav rCi, da ori dRe-Ra mis Sem deg isev ga mom we res da sax lSi da mab ru nes. Sin, am de ni xnis Sem deg pir ve lad, de da dam xvda Tbi lad _ gul Si Ca mi xu ta, mag rad Ca mik ra, Sub-lze da Tva leb ze mkoc na, Tme bi ami Ce Ca siy va-

– 196 –

ru liT. ase Ti bed nie ri ara so des vyo fil var, da ra tom Rac mgo nia, arc is yo fi la ase Ti bed-nie ri odes me. am siy va rul ma Zlier moq me di wam-lis efeq ti iqo nia Cem ze _ ori dRis me re Ci ti-viT vi ya vi an, Tu uf ro swo rad vit yvi, fex ze wa mov xti da vTqvi, Cus ti vyo fil var, ka la Ti vyo fil var, Ro ri vyo fil var, da ax la Ci to-ba min da-meT qi. de da Cems crem le bi wa mou vi da, max sovs, ma ma Cem ma ki Se ma gi na da aiv nis ka ri ga-mi Ro _ aha, gaf rin dio. gav frin de bi-meT qi, rom vTqvi, mar Tla ga ve di ai van ze, moa jir zec ki ave di, xe le bi gav Sa le da, gaf re na ro gorc ki da va pi re, uk ni dan de da Cem ma da mi Wi ra, Ca mo miy-va na da Ca mi xu ta. ra tom ga ma Ce re, Ci ti var da gav frin de bo di-meT qi, vuT xa ri, man ki ase miT-xra, ada mia ni xar, ada mians ki ver gaf re na aq-vso mis ji li. de das da vu je re _ ma gis me re arc ki mic dia isev Ci to ba an Ro ro ba, an ka la To-ba da ase Sem deg. erT sa be dis we ro dRes, ro ca mxo lod de da Ce mis mxri dan aler si mom bez rda da mec mo min da, mas mi va ler se bo di, max sovs, pi ri uc nau ri siT xiT ga mev so. mo vi da de da Ce mi da Sub lze ma ko ca. me av fo riaq di, rad gan ara-so des me koc na de da Ce mis Tvis, ho da ga dav wyvi-te, eg yo fi li yo pir ve li je ri da, Tval da xu-Wul ma, sa dac mo mix vda _ tu Ceb Si _ iq va ko ce. va ko ce da, vai, mag koc nas _ sam wam Si de da Cem la lis Ri mi li See yi na, sa xe gau Sav da, Tva le bi gauq vav da da nes toe bi See kum Sa, meoT xe wam ze ki gar daic va la. zus tad im dRes miv xvdi, rom, pir da pi ri mniS vne lo biT, Sxa mia ni var.

– 197 –

Ta vi dan, Si Sis pir ve li da udi de si efeq tis-da ga mo, ka ra da Si Se vi ma le, mag ram me re, Ce mi im droin de li Ta vis az riT, brwyin va le idea mo-mi vi da Tav Si, da sa kuW nao Si Se vi ke te ka la Teb-Tan er Tad, mec Zve li pro fe sia ga vix se ne da Cems Tavs vuT xa ri, rom dro iyo, isev ka la Tad vqceu li ya vi; ma ma ver da mi na xavs-meT qi, vfiq-rob di, imi tom, rom ga daC veu lia Cems ka la Tad yof nas da ver mic nobs-meT qi, Cveu leb ri vi, ri-gi Ti ka la Ti ve go ne bi-meT qi. Ta vi dan, mal xa zi rom Se mo vi da sax lSi, mo ve dio, Seu Za xa gar dac-vlil cols, ro me lic jer ki dev coc xa li ego-na. mo ve dio, Seu Za xa da, sas tum ro oTax Si rom Se mo vi da _ im oTax Si, sa dac de di sad mi pir ve li aler si ga mov ca de, pir ve li koc na, da ro me lic, sam wu xa rod, fa ta lu ri Se de giT das rul da _ mi si fe xis xma miw yda, rad gan, di di al ba To biT, ia tak ze ga ge bul mo zai kur xa li Ca ze gan Txmu li pir sis xlia ni meuR le dai na xa. zus tad sa mi wu Ti da ToT xme ti wa mi id ga ase gaun Zrev lad, me re ki rbi li da frTxi li na bi ji ga dad ga, TiT qos sax lSi Se moW ril da sad me kun Wul Si mi ma lul qurds uv li da gverds Seum Cnev lad, uv ne be li rom ga dar Ce ni li yo. sa kuW nao dan mes mo da, ro-gor gaa Ro ma ma Cem ma jer tua le tis RrWia la ka-ri _ Za lian, Za lian ne la _ da Sem deg ro gor dab run da sas tum ro oTax Si, mi si gav liT sa Zi-ne bel Si rom Se su li yo; Se vi da isev ise ne la da frTxi lad sa Zi ne bel Sic, isev ise uCum rad, sin-dis qen jni li mZar cve li viT Sea Ro ka ri, mag ram, TiT qos imed gac rue bul ma, ara da, meo re Se xed-

– 198 –

viT, gul ze da de bu li lo dis gan ga Ta vi suf le-bul ma ga moi xu ra igi. ai van ze rom ga vi da mal-xa zi, da me re, rom ga mo vi da ukan, gam be dao ba moe ma ta _ ise Cu mi da frTxi li na bi je biT aRar da dio da. sa bo lood, ra ga sak vi ria, sa kuW nao sac moad ga, ne la ga das wia xis sria la ka ri, da Ta vi-si ga yi nu li, me du za gor go nas mze ris mxil ve li ber Ze ni ja ris ka ci viT gaq va ve bu li mze ra mo ma-ge ba. mec zus tad Tva leb Si vu yu reb di, rad gan ka la Ti vi ya vi, da SeuZ le be li iyo, ise da ve na xe, ro gorc ada mia ni, Tum ca mainc Za lian Se me Sin-da, kan kal ma ami ta na, mag ram ma le ve dav wynar di, ro ca ga vix se ne, rom ka la Ti vi ya vi, xo lo ka la-Te bi, ro gorc cno bi lia, ar kan ka le ben. me re of lmac ki da miw yo ga mo Jon va _ mok led, yve-la fe ri xde bo da imis Tvis, rom Cems ka la To ba Si me Tvi Ton ve Se me ta na eW vi _ mag ram, ma mis rea-lu rad dam Trgun ve li mze ris Sem yu rem, wve Te-bi ukan ve Se vib ru ne kan Si, rom mal xazs ra me ar eeW va. kar ga xa ni mi yu ra ase, mar Tla, me re sul od na vi emo cia gauk rTa sa xe ze _ mgo ni, sin dis ma au to ka mar jve na war bi _ Tum ca Sem deg isev ise-Ti sa xe mii Ro, na xe va ri wu Ti ki dev mi yu ra, da me re sa kuW naos ka ric mi ke ta. amo vi sun Tqe. ma Sin me go na, ise Ti ma ga ri ka la Ti var, sa ku Tar ma ma-ma mac ver mic no-meT qi, da ami tom ga dav wyvi te, iqam de dav rCe ni li ya vi ase, sa nam ra me an tikala Tu ri ar Se ma wu xeb da.

pa naS vi di or dRe ze ga da na wil da, mag ram ar ge go noT, rom bev ri xal xi iyo mo su li ojax-Si _ sa kuW nao dan Ti Too ro la ada mians var Cev-

– 199 –

di xol me, meC xe rad rom ga di-ga mo diod nen Cvens sax lSi. gas ve ne bis dRes Rrub le bi Sei ya ra, mag-ram ar uw vi mia. sa va rau dod, uka nas kne li fu li gai Ro ma ma Cem ma de da Ce mis saf la vi sa da im ke-Til dReo bis Tvis, ro me lic la lis am cxov re-ba Si nam dvi lad ar Rir se bia. ar vi ci, ra tom ga-max sen da es Car Tva ax la, mag ram, ra xan fiq rma ase moi ta na, Ca va ma teb: er Txel, max sovs, ma ma-Cem ma to ta li za tor Si wa ma go da, Se sa ba mi sad, Ca ba re bas mi pi reb da, mag ram _ es iyo er Ta der Ti mka fio wi naaR mde go ba de da Ce mis mxri dan, ro me-lic Se mom rCa mex sie re ba Si _ de da Cem ma la lim Ta vi gai gi Ja, yvi ri li mor To mTel sax lSi, bo-los pa ta ra skiv ri gax sna, qor wi lis droin de li Zvir fa seu lo ba rom ela ga Sig, bri lian tis be-We di amoi Ro da mal xazs gau wo da, Svi lis fass, we siT, gas wvde bao. ax la am bavs da vub run deT: mok led, rom gaas ve nes de da Ce mi sax li dan, gul-ma ve Rar ga miZ lo, de da mo me nat ra _ anu, SeiZ-le ba iT qvas, an tika la Tu ri, ada mia nu ri ra-Rac da me mar Ta _ ho da ga mov Zve ri sa kuW nao dan, da ca rie le bul sax lSi ti ri li mov rTe, de dis nax va mo min da Za lian, da vi na ne, ra tom ma nam de ar ga mo ve di-meT qi. me re wel ze To ki ga mo vi bi, ra Ta Ce mi ka la To bis mra val fun qciu ro ba da me-das tu re bi na Ce mi ve Tval Si, fan ja ra ga mo va Re da ase Tok ga mob mu li ga dav xti meS vi de sar Tu-li dan, mag ram, haer Si rom vi ya vi ga mo ki de bu li da qve viT miv dio di, uk ve gvia ni iyo imis gaa na-li ze ba, To kis meo re bo lo rom ar eWi ra ara vis. uceb vic va le mdgo ma reo ba _ pir sa xe cis ken vib-

– 200 –

ru ne, zur gi mi was mi vuS vi re _ da ase ga vag rZe le fre na, oRond ar vi ci, ri si ime di mqon da. wa mic ar iq ne bo da ga su li _ es me meC ve ne bo da ase sau-ku ned _ Ce mi sax lis fan ja ra Si de dis aC rdils rom mov ka ri Tva li, ro mel sac Cems wel ze ga-mob mu li To kis bo lo eWi ra xel Si, sa xe Tbi lad ga cis krov ne bo da, mi yu reb da da, aS ka ra iyo, siy va ru liT ev se bo da mTe li ara ma te ria lu ri sxeu li. ro ca uk ve, we siT, be ton ze un da dav-nar cxe bu li ya vi da me tad xan mok le si coc xle da mes ru le bi na, de da Cem ma _ an, Tu ase uf ro swo ri iq ne ba, de da Ce mis aC rdil ma _ Toks Zlie-rad Caav lo xe le bi da iq ga ma Ce ra, siv rcis ra wer til Sic vi ya vi im wa mis mea sed Si. me isev wam Si vib ru ne pi ri mi wis ken, de da Ce mis pro ce sias rom av dev ne bo di kud Si avis mo mas wa ve be li nis li viT, sa saf lao ze rom miik lak ne ba xol me, mag ram Ce mi me zob lis sa rec xis To ki dan ver da viZ vri ne Ta-vi. meo re wuT Si im me zo bel mac ga moi xe da, vis To keb Sic ga vix lar Te, To ke bi dan da mix sna, ka-ri dan ga miy va na da pro ce sias Se maer Ta. Sem deg-Si ase miT xres ki dec, mag To keb ma ga da gar Ci nao, mag ram me xom vi ci, de da Cem ma rom ga mo qa Ca Toks da me haer Si ga ma Ce ra. de da Ce mis wab lis fer ku-bos ave dev ne, jva ri rom hqon da ga mok ve Ti lad amo Cu qur Tme bu li. ime di mqon da, ma ma Ce mi da mi-na xav da da Ta vis Tan mi mix mob da. da mi na xa ki dec, mag ram ku bos er Ti bo lo mas eWi ra, mas mih yav-da de da Ce mi sau ku no gan sas ve neb lis ka ram de, da ami tom Cem Tvis ar eca la. me zo bel ma Se mom Ta va-za, mas Tan er Tad mev lo, Tum ca me viua re, pro-

– 201 –

ce sias od nav Ca mov rCi, da Sem deg al fa mge li-viT ukan miv yve bo di mTe li gza, ro gorc, ze viT rom vax se ne, sa saf laos avi nis li, ro me lic, vin icis, iq neb sa saf laos mkvid rTa su le biT saz-rdoobs da, rac me ti ada mia ni kvde ba, miT me tad iz rde ba am nis lis mo cu lo bac. da saf la ve bam de _ anu, im mo men tam de, sa nam mi was miay rid nen _ ori wu TiT ad re ku bos Tan din jad mi ve di me, Cia ta nis pa ta ra bi Wi, sa sa ci lod di di ba Tin ke-bi rom Ca mec va zo lian Sor teb ze, da vi xa re da, ax la uk ve dar wmu ne bul ma, rom ve Ra ra fers vav-neb di, gul wrfe lad va ko ce de da Ce mis cxe dars. Se miZ lia da vi fi co, mka fiod da vi na xe, ro gor gae bad ra sa xe, ro gor gau bed nier da ga mo met-yve le ba, ro gor ga mi Ri ma ki dec far Tod, mag-ram, ase ve dar wmu ne bu li var, Cem gar da sxvas es ara vis Seum Cne via.

qe le xi ar yo fi la, ra ga sak vi ria, da, sax lSi dab ru ne bis dro rom dad ga, ma ma Ce mi me ar dam-lo de bia, ise gae mar Ta Si ni sa ken. isev im me zo-bel ma miT xra _ ai, pro ce sia ze rom Se mom Ta va za, Cem Tan er Tad ia reo _ wa mo di, sax lSi mi giy va no, da me isev viua re, mag ram zed me tad pa ta ra Se-sa xe dao ba mqon da, Tan rea lu rad pa ta rac vi ya-vi, imis Tvis, rom aseT Sor man Zil ze sak maod sa SiS qa laq Si mev lo mar tos, ho da mom ki da xe-li da Ta vis Tan er Tad wa miy va na. ra gqviao, rom mkiT xa, ve ra fe ri vu pa su xe, rad gan ar ga max sen-da, sa xe li Tu daur qme viaT Cem Tvis odes me _ daur qme viaT-meT qi, To rem sa xe liT arc ara so-des mou mar TavT Cem Tvis. ori wu Ti vi fiq re, vi-

– 202 –

fiq re, da bo los ga dav wyvi te, Ce mi sa xe li me Tvi Ton ve mo me fiq re bi na da, am xer xiT, axa li pi rov ne ba Se meq mna. gau be da vo ba rom Se mat yo me zo bel ma, ase miT xra, kar gi, maS jer me get-yvi, rom ni ko lo ziao Ce mi sa xe li. pir ve lad ga vu Ri me uc xo ada mians _ uc xos ki ara, ma ma-Ce mis Tvi sac ara so des ga mi Ri mia, mxo lod de-das Tu da va nax veb di xol me Cems bed nier sa xes, isic iS via Tad _ me re xmac amo vi Re da ase vuT-xa ri, Ce mi sa xe li so soa, io se bi, mag ram Tqven Se giZ liaT so se loc da mi Za xoT-meT qi. kar gi, so se lo, wa vi de To ax la sax lSi, ni ko loz ma ase miT xra. da vi Za riT Si ni sa ken Zve li sa mar Sru-to taq siT, mtvria niT, mgzav ro bis sa fa su ri ni ko loz ma ga da mi xa da. Ca mo ve diT me re pir da-pir Ce mi kor pu sis _ an, ra xan ni ko lo zic Ce mi me zo be li iyo, um jo be sia, vTqva, Cve ni kor pu-sis _ win, sa dar ba zos Tan mi ve diT. mkiT xa, xom miag ne bo aqe dan Sens saxls. Ta vi da vuq nie. aba, Zlie ri un da iyo, kar gad iya vio. nax vam dis-meT-qi, ni ko loz bi Zia. gau xar da ase Ti mi mar Tva _ „bi Zia“. Sev brun di me re sa dar ba zos Sig niT ken, Se ve di ki dec, avu ye vi ki beebs, Tan viT vli di maT rao de no bas _ pir vel sar Tul ze cxra ki be iyo, meo ri dan ki Ti Toeul sar Tul ze aTi sa-fe xu ri Sem xvda. meS vi de ze rom ave di, vi fiq re, jer ze viT aval, dar Ce ni li ori sar Tu lis sa-fe xu re bis rao de no ba sac ga da va mow meb, da me re Ca mo val-meT qi, mag ram am dros Ce mi sax lis ka ri gai Ro TiT qos Ta vi siT, rad gan ara vin da mi na-xavs me mi si gam Re bi iq im mo men tSi. ra tom Rac

– 203 –

aRar ga vag rZe le gza da, Se sa ba mi sad, pir da pir Cems sax lis zRurbls ga da va bi je. uceb Cem win ra Ra cam gaiS xui la, Sem deg iq Ser xeu li hae-ris na kads mi mar Tu le ba mis ca da es mTe li ai-ri sa xe ze mo me la mu na, mag ram Tvi Ton es zmna _ „mo me la mu na“ _ rbil da ro man ti kul gan wyo bas to vebs, ara da hae ris is ma sa aS ka rad si Zul-vi li Ta da sim xe ciT iyo sav se. Ta vi dan az rze ver mo ve di, mag ram me re, qam ris bo lo rom mom-xvda sa xe Si ga me te biT, yve la fe ri ga vaa na li ze. aq mo dio, miy vi ro da mal xa zi, ro ca da mi na xa, ro gor gav rbo di. sa kuW nao Si Se vi ma le isev, Tum ca vi co di, rom mainc mo mag neb da, mag ram, Cem da ga saoc rad, fe xis xma sa Zi neb lis ken wa vi-da, me re sa wo lis Wra Wu nic ga vi go ne. mal xa zi daw va, me Ta vi da ma ne ba. la mis Wkui dan ga da ve-di, mag ram me re am am bis Tvis yu rad Re ba aRar mi miq ce via da, si mar Tle iT qvas, mSvi do biT vi-ya viT me da ma ma Ce mi _ me Cem Tvis, is Ta vis Tvis _ iqam de, sa nam erT sa Ra mos Za lian ar ga moT-vra da, sax lSi rom mo vi da, la li, mo ve dio, ar dai Za xa. mok led, la li, mo ve dio, Seu Za xa cols im ime diT, rom an ra me saW mels daax ved reb da mzad, an win debs gax di da, an dac mTlia nad tan-sac mels gaaZ rob da da da sa Zi neb lad sa wol Si Caaw ven da Cvi li bav Svi viT. Tum ca me re, aS ka ra iyo, gaax sen da, co li rom gar dac vli li yav da, fex sac m le bi Ta vi siT gai xa da, di di ga Wir ve-biT, da sa kuW naos kars gau qa na. me sas tum ro oTax Si vi ya vi, Cveu leb riv, da ara sa kuW nao Si, mag ram mas, al baT, ego na, rom iq vi ya vi isev,

– 204 –

ra tom Rac. sas tum ro oTax Sic Se mo vi da. ufex-sac mlod, win deb Si id ga da ter feb ze usia mov-no su ni as dio da ise Ti, cxvirs rom miw vav da. oTa xis Se mo sas vle li ka ris Wril Si id ga mal-xa zi da, Se miZ lia da vi fi co, zus tad oci wu Ti ix sni da qa mars, Sa vi Sar vlis yel ze rom Se moer-tya. sa bo lood, ro ca moix sna, xel Si ise Sea-Ta ma Sa, da sav le li kov boe bi rom aTa ma Seb dnen cec xlsas rol ia ra Rebs, Tva leb Si Se mom xe da da Cem ken daiZ ra. vi co di, mag rad mcem da, Tum ca ad gi li dan ar mo mic vlia fe xi, da Rir seu lad da ve lo de imas, ra sac mi pi reb da. mar Tlac mag-rad mce ma, Tan amoi Ce meb da xol me erT wer tils Cems sxeul ze, da mxo lod mand mir tyam da iqam-de, sa nam kun Ti ar Ca me xeo da. da ma li la va, kun-Te bi da mi xia, bo los xel Si amiy va na da sa wol-ze mo mis ro la, me re aRar vu ce mi var. ra tom Rac tkbi lad Ca me Zi na. Ra me vig rZe ni, ro gor mo miw va mal xa zi gver dze, da ro gor dauw yo Cems da-lur je bul ad gi lebs koc na, Tum ca amis me re aRarc mi na xavs, rad gan, rom ga viR vi Ze, Tav ze be bia Ce mi med ga _ de da Ce mis de da _ ine za be bo, Tan Se vam Cnie, rom ked le bic ar iyo ise Ti, Cven rom gvqon da sax lSi, arc far de bi. me re Ra miv-xvdi, be bias Tan rom gad mo miy va nes sac xov reb-lad. ma nam de ara so des me na xa ine za be bo. wle bis me re ase miT xra, ma ma Se ni uk rZa lav da de da Sens Cven Tvis Se ni Ta vis nax ve bas, me re ki Tvi Ton mal xaz ma mo giy va nao Cven Tan. ine za be bo bevrs mkoc ni da, mag ram me aRar da miS via is Sec do ma, rac de das Tan mo mi vi da _ me ar vkoc ni di, rad-

– 205 –

gan, ro gorc ze moT vax se ne, Ce mi ner wyvi Sxams Sei cav da. rom vkiT xe, ma ma Ce mi sad wa vi da-meT qi, ase miT xra, Sen dRei dan Cem Tan cxov rob, ma ma Se-ni eS mak sac wau Riao. di di al ba To biT, asec iyo _ eS mak ma wai Ro ma ma Ce mi mal xa zi, ara da miy var-da Za lian, xom iciT.

mok led, be bias vuT xa ri, sa nam er Tad cxov re-bas Se vud ge bo deT, jer Ce mi sa xe li un da is wav-lo-meT qi. aba, ra gqviao, mkiT xa, Tan Tva le bi auc rem lian da. me var so so, io se bi, mag ram Sen so se lo da mi Za xe-meT qi, ase vuT xa ri. bev ri rom ar ga vag rZe lo, Sev Tan xmdiT ama ze. me re, TxuT-me ti wlis rom gav xdi, pi ra do ba avi Re, sa dac ewe ra: „sa xe li _ io seb ar ve la Ze; da ba de bis Tari Ri _ 20.12.1997; da ba de bis ad gi li _ rus Ta vi, qve mo qar Tli; pi ra di no me ri _ 3500558855“. Teq-vsme ti wli sam mu Sao ba da viw ye ka fe sa pel me ne „me ran Si“, me gob ro bis gam zir ze ro maa rus Tav Si, xo lo oci wlis rom gav xdi, ra xan fu li mqon da uk ve mog ro ve bu li, da ra xa nac vi za li be ra li za-cia iyo moq me de ba Si Se su li, ine za be bos ga mo-vuc xa de, sa mog zau rod min da-meT qi was vla ger-ma nia Si. be bo, Rmer Tma dag lo co so, ase miT xra, ho da mec Ca va la ge bar gi, eleq tro nu lad vi yi-de bi le Ti, wa ve di Tbi li sis ae ro por tSi, iqi dan gav frin di kiev Si, sa dac sa mi saa Ti gav Cer di, da Sem deg kie vi dan fran kfur tSi Cav frin di, sa dac ori dRe dav rCi Sem Txve viT gac no bil ger ma nel axal gaz rda kac Tan, xo lo me re, pa ta ra qa la qe-bis is to rias rom ga dav xe de, bad her sfel dSi mo vin do me was vla da dar Ce na.

– 206 –

*** _ diax, qar Tve li var, _ ga ve ci pa su xi Se kiT-

xva ze im go go nas, yve la ze la ma zi rom iyo, xom gax sovT, _ Senc? _ Tum ca es kiT xva azrs mok le-bu li iyo, mainc da vus vi, rad gan, vin icis, iq neb, ub ra lod ico da qar Tu li ena.

_ ki, mec, _ miT xra, er Ti wa mis gan mav lo ba Si mze riT Sem Wa ma, xo lo Sem deg gai Ri ma. _ saiT ga gi we via?

_ ai ze nax Si, var tbur gis ci xe si mag re1 da ba xis mu zeu mi un da vna xo. _ vu pa su xe. dar wmu ne bu li vi ya vi, Ta va dac zus tad igi ve mar Sru ti hqon da, mag ram mainc vkiT xe: _ da Sen sad mi di xar?

_ mSve nie ria, _ Tqva da gai Ri ma, mag ram am Ri-mi lis dro sac ki mak vir de bo da, maT va lie reb da, _ zus tad igi ve mar Sru ti maqvs mec. vTxo voT vin mes, ga gic va los ad gi li, da Cem gver diT da-je qi. nu, ra Tqma un da, Tu sur vi li gaqvs.

_ mgo ni, ar dag vWir de ba, _ na Za la de vad ga-vu Ri me, rad gan su lac ar me Ri me bo da, ara med Tav bru mex veo da da, si mar Tle iT qvas, mux le-bic me ke ce bo da. im de nad Rrma mze ra hqon da am go gos, Tva leb Si rom Ca ge xe daT, ifiq reb diT, am Tva le bis fes ve bi zRvis fske ri dan mo di so. ise Ti di di da, SeiZ le ba iT qvas, dia di efeq ti

1. 1521 wli dan 1522 wlis mar tam de ci xe si mag res Tavs afa reb da mar tin lu Te ri, ro de sac igi ro mis pap ma leo mea Tem gan kve Ta. swo red am pe riod Si, jun ker jor jis sa xe liT, mar tin lu Ter ma ger ma nu lad Tar gmna sa xa re ba, ro me lic Ta na med ro ve ger ma nul ena ze pir vel Tar gmans war moad gens. 1999 wels iu nes kom var tbur-gis ci xe si mag re msof lio kul tu ru li mem kvid reo bis sia Si Sei-ta na;

– 207 –

moax di na Cem ze am go go nam, ise Ti mou lod ne li da ise Ti Si Sis mom gvre li, rom sxeu li Sig ni-dan ga me yi na, da Ce mi So ku ri mdgo ma reo ba uf-ro met xans gag rZel da, vid re gag rZel de bo da ne bis mie ri ula ma ze si mded ris da nax vi sas. am mdgo ma reo bi dan Tu ga mo vi do di odes me, ar me-go na da, vfiq rob, arc ga mov sul var dRem dec ki, rad gan aseT sta ti kur mdgo ma reo bas Ta-vi rom daaR wio, Tav xe di un da iyo, Tu Sen aZ-lev sa ku Tar Tavs amis uf le bas. ma Sa sa da me, am mdgo ma reo bas pir ve li Zlevs ara Zlie ri, ara Wkvia ni ada mia ni, ara sxva da sxva, ara med _ Tav-xe di. Zlie ri ada mia ni Se da re biT uf ro gvian ga mo dis eq sta zi dan, Wkvia ni ki sa mu da mod mi si ze gav le nis qveS rCe ba, ami to ma caa xol me, rom la ma zi qa li xvde ba ara Zlier kacs, ara Wkvian ma ma kacs, ara med Tav xeds, da cxov ro ben isi ni ara tkbi lad da bed nie rad, ara med _ mwa red da ube du rad. am dros Wkvia ni ka ci fiq robs, eq-sta zis qveS myof sac Se miZ liao mas Tan yof na. mok led, ras vi zamT!.. ax la saq mes mi vub run de bi: ar dag vWir de ba-meT qi, rom vuT xa ri am go gos, mi ze zic gan vu mar te, Cem win zi xar da, Tu ki se ri ar get ki ne ba, isec vi la pa ra kebT-meT qi. kar gio, dam Tan xmda, mag ram me me re mi si sa xe lis ga ge ba mo min da, Tum ca kiT xva Sem rcxva, da ase Ti xer xi mo vi fiq re:

_ kar gi, mok led, _ vuT xa ri, _ avi deT uk ve av to bus Si, To rem ga va, ele ne.

_ ele ne? _ gaik vir va. ar vi ci, mi mix vdiT Tu ve ra, mag ram mainc av xsni: es sa xe li Se vur Cie,

– 208 –

rad gan vi co di, gaik vir veb da, me re ki Ta vis nam-dvil sa xels met yo da. sak maod uaz ro gziT Se-mov laa, mar Ta lia, mag ram im dros srul Wkua ze nam dvi lad ar gax ldiT.

_ ga na, ele ne ar gqvia? _ Ca ve kiT xe mec vi Tom gak vir ve biT.

_ ara, ele ne ara, _ da ise ga mi Ri ma, TiT qos saer Tod yve la fers mix vdao, _ me dea mqvia. da Sen, ta to?

_ ta to? _ ga vik vir ve._ ga na, ta to ar gqvia? _ ax la mar Tla ga-

mi Ri ma, oRond ra Rac nai rad, TiT qos upi ra te si Ri mi liT.

_ so so, io se bi, mag ram Sen Se giZ lia so se lo da mi Za xo, _ vu pa su xe da mec ga vu Ri me.

_ so se lo, _ uf ro far Tod gai Ri ma. rac met far Tob ze Sli da Ta vis Ri mils, uf ro cu dad vxde bo di da, Se miZ lia da vi fi co yve la fe ri, gu li wa mi vi do da da wa viq ceo di, es rom ar eT-qva: _ avi deT av to bus Si, ase jo bia, To rem Cven ar dag ve lo de ba _ xom ici ger ma nu li pun qtua-lu ro ba, ise dac gav Cer diT am ka tis ga mo, Tan...

av to bu sis asas vlel ki beeb Tan mi ve diT da, fe xi rom Sev dgi pir vel sa fe xur ze, me re Ra da-mar tya Tav Si fiq rma, ras ake Teb-meT qi, da im wam sve Ca mo ve di, xe li ga viS vi re av to bu sis Sig-ni Ta mxris ken, me deas va niS ne, mxo lod Sens Sem-deg-meT qi, isev ga mi Ri ma _ Tan ax la ise, rom kbi le bic ga moa Ci na _ fe xi Sed ga sa fe xur ze da avi da ze viT. uceb mTe li Tval win ga daS li li sam ya ro da mit rial da go ne ba Si, Tva leb Si ameg-

– 209 –

li sa TiT qos xee bi, as fal ti, sax le bi, min dvre-bi da av to bu si er Tad da, zus tad vi ci, pa ta ra moa ji ris Tvis rom ar Ca mev lo xe li, wa viq ceo-di. qa lis bu ne ba rom gan vi xi loT Cven, ka ceb ma _ ki, mar Ta lia, vin varT Cven qa leb Tan Se da-re biT, mag ram mainc _ aR mo va CenT, rom Rmer-Tma gan geb mis ca mas Zlier gan sxva ve bu li Tvi-se be bi, vi nai dan am Tvi se be bis mdgo ma reo bac ki da mniS vne lo bac ab so lu tu rad gan sxvav de-ba ka cis gan; Tu ka cis Tvi se bebs mi viC nevT, ma-ga li Tad, sam xreT po lu sad, qa lis Tvi se be bi uki du res Crdi loeT Si iq ne bian gan Tav se bul ni. Tav bru mex veo da-meT qi, xom vTqvi, mag ram mainc ar Se mim Cne via, rad gan taepi ga max sen da er Ti: „ar daaC ndes mij nu ro ba, sjobs, Tu kac sa eax-le bis“.1 asea, vfiq rob, mag ram mTe li cxov re ba rom ar daim Cnio, gul Si un da klav de yve la fers da, maS, ra az ri aqvs cxov re bas Ria siy va ru lis ga re Se? ami tom, al baT, zRva ri un da hqon des moT mi ne ba sac. Tum ca, meo re mxriv, Tu ada mia-ni sik vdi lis pi ra saa _ da me vax se ne da saw yis-Si, rom Ce mi post-em brio nu li gan vi Ta re ba uk ve da sas ruls uax lov de ba _ da Tu gad mo xe davs gan vlil cxov re bas, kiT xvas daus vams mTel ar-se bo bas, odes me dam Tav rde ba Tu ara tan jva, da Sem deg aR moa Cens, rom ada mia nis tan jva usas-ru loa, xo lo ada mia nis ar si _ sas ru li. ax la, SeiZ le ba, su lac amaod vmet yve leb, da Se saZ loa Cem nair ka cis Tvis, vi sac dro amaod met yve le-

1. afo riz mi „vef xis tyaos ni dan“;

– 210 –

bis sif xiz le Si gah yavs, um jo be si yo fi li yo, dRe Zil Si gae ta re bi na, Tum ca de da mi wa sav sea ada mia ne biT, rom le bic sic rui Ta da amaod met-yve le biT gan did nen, mag ram ax la, jo bia, saq mes mi vub run de. ise, ram den je rac ga da vux vie saq mes da me re vTqvi, jo bia, saq mes mi vub run de-meT qi... ne ta, Tu dau we ria vin mes am de ni „jo bia, saq mes mi vub run de“ erT pa ta ra pro zaul na war moeb Si? sain te re soa.

_ xan da xan ise meS le ba ner ve bi, _ Se mo mib run-da me dea mou lod ne lad, ro ca uk ve Cven Cvens ad gi leb ze vis xe diT av to bus Si, _ rom ka cis mok vla zec ki dav fiq re bul var, Tan sak maod Rrmad da ise, as ru le bac rom Se meZ lo, mag ram me re, meT qi, ra tom un da mov kla vin me _ isev jo-bia, me mov kvde, ara?

_ me dea! _ Se vu Za xe er Ti da, yve lam Cem ken rom ga moi xe da av to bus Si, xmas da vu wie: _ me dea.

_ ho, so se lo, gis men, _ mar cxe na Tva liT mi-yu reb da ska mis sa zur gis miR ma.

_ Sen ro gor un da mok vde, amix se ni er Ti! ai, me dea, Sen nair mSve nie re bas un da dar Ces

mem kvid reo ba,rom si la ma zem ife ra dos var dis ko ne bad,

dam Wknar si tur fes mainc ver hklavs Ja mis Rreo ba,

mem kvid re aris mi si xsov na da mo go ne ba.grZno bebs rom fan tav, ra Ra grCe ba, ne tav,

ma ra gad,Sen, sa ku Ta ri si la ma zis mo nad qceu lo?!

– 211 –

xriok udab nod rad aq cie rTve lis ba ra qaSen, sa ku Ta ri ar se bo bis mte ro wyeu lo!

mTe li msof lios sam kau li Se na xar ax la,mxo lod Sen Zal giZs ga zaf xul Tan ga baa se ba,rad ar ga Si nebs, Tu na yo fi kvir tSi ve gax ma,

mSve nie re bas ra tom flan gav, Zun wo ar se bav?!wu Ti so fe li Seib ra le, Sens mzes rom fi cavs,

mag si la ma zes nu dauT mob sa ma ris mi was.1

mok led, ax la ri si Tqma min da: Tu ggo niaT, rom, rac ze moT dav we re, si mar Tlea, im dia lo-gi dan, me deam rom daiw yo ka cis mok vla ze, ma Sin Zlier Sem cdar xarT, rad gan aseT uaz ro sau-bars Ce mi kol xi me dea ara so des ikad reb da! ax-la ki dev erT fiq tiur dia logs mo viy van. ikiT-xavT, ra to mo. ra vi ci, aba!..

_ me dea, _ gav Za xe Cu mad, da SoS mi ne bul ma, imis Si SiT, isev mTel av to buss rom ar moe xe da Cem ken.

_ hou, so se lo, _ Cur Cu liT ve ga mo me pa su xa Cem win mjda ri kol xi me dea, yve la ze la ma zi go-go na da, saer Tod, ra Ra go go na, qa li iyo! vfiq-rob, sit yva „go go na“ mis mniS vne lo bas ak ni nebs, ami tom qa lad mo vix se nieb awi.

_ mis mi ne, me dea, Za lian la ma zi xar. San si araa, ar un da mok vdes Se ni si la ma ze, xom ges-mis, ara? _ avad myo fu rad veub ne bo di amas, Tan Sub lze of li mas xam da. _ Svi li un da gaa Ci no _

1. Seq spi ris pir ve li so ne ti;

– 212 –

ai, amis Tqma min do da! ro ca or moc jer dai zamTrebs Sub li mwya za ri,

ma Sin Raw ve bic drois xnu liT naoW de bian,eg sa mo se lic Seiq mne ba Zon Zi sa za ri,

da si la ma zis naf le Te bi ga moC nde bian.ma Sin gkiT xa ven, ra uya vi si tur fis sxi vebs,

saiT da mar xe war sul dRe Ta sa gan Zu re bi,Sen upa su xeb: „si la ma zes sa ma red mi vec

es Cac vi nul ni Tval ni Cem ni da tan ju le bi“.Se ni pa su xi Sens da cin vad mo geC ve ne ba,

ara sjo bia, ma Sin gqon des yvel gan saT qme lad:„ai, es aris Ce mi Svi li, Ce mi mSve ne ba,

Ce mi si be ris pa tie ba da ga mar Tle ba“.mem kvid re Seh qmen, rom da gic xros es ia re bi

da si be re Si si Wa bu kes ezia re bi!1

_ vax, so se lo! _ gai ci na Cem ma kol xma me deam. _ ar min da Svi li, ara. Tan ras mi ma niS neb _ Sen-gan ga va Ci no?

_ me dea! ras am bob, qa lo, uh! sar ke Si ig rZnob – droa uk ve gax de mSo be li;

gan meo re ba sa Wi roa bu ne bis gan ZTa.mot yue bu li rom ar dag rCes wu Ti so fe li

da vin me vaJ kacs ar moak lo ma mo bis gan cda.yve la ka cis Tvis sa nat re li de da ka ci xar,

yve la vaJ ka ci Se mog wi ravs Ta vis mSve ne bas,mag ram sa ku Tar si la ma zes gau tac ni xar

da ar ga fiq rebs Se ni mod gmis ga da Se ne ba.

1. Seq spi ris meo re so ne ti;

– 213 –

de da Se nis Tvis war sul dRe Ta sar ke Se na xar,mas ne tar ap rils gau coc xlebs siy rme Svi li sa,

ro ca Sens Sub lsac nao We biT Ja mi Se la xavs,ma Sin ga gi Rebs Svi li sar kmels siy maw vi li sas.

uS vil-uZi ro Tu dar Ce bi miu sa fa rad,mag Sens sa xe sac Sen Tan er Tad mi wa da fa ravs.1

esec ar miT qvams, ra Ra Tqma un da, ub ra lod min do da Tqma, mag ram ar ga mo vi da. ki dev er Ti ase Ti dia lo gi ar se bobs, ro me lic un da Tqmu-li yo da ar iT qva:

_ me dea, _ vu Cur Cu le ska mis sa zur gis uk ni-dan, da Ce mi pi ri dan amo ma va li hae ris na ka di, bge rebs rom moh yve bo da, mis sa xes mi vaf Svni te, ra mac Tme bi od nav au to ka. ro gor mo min da mis-Tvis kon ca im mo men tSi, rom ico deT!.. mag ram Cems Tavs aR vuT qvi pi ro ba, rom koc nis ga re-Se Caiv li da mTe li Cve ni ur Tier To ba. ver mov-klav-meT qi aseT saoc re bas, vfiq rob di Cem Tvis.

_ ra iyo, so se lo? _ Ca me kiT xa da ra tom Rac gu liT ga mi Ri ma.

_ Za lian ma xin ji var, me dea? _ vkiT xe, Tan crem lebs vi ka veb di Zlivs.

_ ara, so se lo, sak maod kar gad ga moi yu re bi, _ ase miT xra da, sa xe ze daet yo, daeW vda ra Ra-ca Si.

_ ho da, me dea, ar min da, rom mem kvid ris ga re-Se mok vdes Se ni si la ma ze, ges mis? gaa Ci ne bav Svi,

1. Seq spi ris me sa me so ne ti(per so naJ ma ram de ni me sit yva Sec va la, si tua cias rom ukeT mor ge bo da leq si, rad gan so net Si Seq spi ri ma ma kacs mi mar Tavs, xo lo per so na Ji qals esaub re bo da);

– 214 –

gTxov. Cem gan gaa Ci ne, Tu gin da, oRond gaa Ci-ne, _ si su le leebs vbJu tu rob di, Tan Tavs ver va kon tro leb di, _ sa nam Sens zaf xuls zam Tris ci vi xe li ga gu davs,

mag si la ma ziT daam Sve ne Ta si sa be do,si tur fis gan Zi mia ba re san do sa bu dars,

mSve nie re bam Ta vis mok vla rom ver ga be dos,vin ga gam tyu nebs, si la ma ze rom ar da nac ro,xar kis ga Re bas mSve ne bis Tvis vin ar ec de ba,

Se niv Ta vis Tvis gaa Ci ne Se ni sa nac vlo,aT jer gam rav ldi, si xa ru lic gaaT kec de ba.

aTi si coc xle ga giC nde ba amo sar Ce vad,be diT iq ne bi aT jer uf ro ga ta ce bu li,

ma Sin sik vdi lis wa sar Tme vi ar ra dag rCe baTu ki si coc xle Svils eq ne ba ga da ce mu li.

sik vdi li aRar mo gad ge ba Ta vis san Tle biT,mem kvid ree bad ar dag rCe ba mi wis mat le bi.1

_ kar gi, ra, so se lo, _ mag rad Se ve co de, vxvde bo di, _ ar min da Svi li.

_ mar Ta lia! _ da mar tya uceb go ne ba Si, _ swo ria! Se ni Svi li rom Sen ze la ma zi iyos, Ce-mi xe liT da vax rCob, me dea, imi tom, rom Sen xar er Ta der Ti WeS ma ri ti si la ma ze. ara! si la ma ze ara! si la ma ze ara fe ria! Sen xar er Ta der Ti WeS-ma ri ti siy va ru li!

mok led, am xa na ge bo, am dia lo ge bi dan arc er-Ti ar yo fi la si mar Tle, arc er Ti ar mo miy va-nia moq me de ba Si, Tum ca vfiq rob di maT ze bevrs.

1. Seq spi ris meeq vse so ne ti;

– 215 –

ax la, mo diT, iq dav brun deT, av to bus Si rom ave diT me da kol xi me dea, rom da vi ka veT Cve-ni kuT vni li ad gi le bi, da rom ga vu de qiT isev gzas ai ze na xam de. mok led, diax, av to bus Si ave-diT me da kol xi me dea, da vi ka veT Cve ni kuT vni-li ad gi le bi, da ga vu de qiT isev gzas ai ze na xam-de. av to bu si Cveu leb riv ze Cqa ra da dio da, rac aS ka ra Se sam Cne vi iyo, rad gan, Ce mi az riT, daT-qmul dro ze ar mis vla ger ma ne le bi saT vis arc ise sa pa tioa _ ga na, ka no ni sjis maT amis ga mo, ara med, ub ra lod, sin di si ar aZ levs maT sa Sua-le bas, daT qmul dros ga daa ci lon wu Te bi. arc mqo nia imis ilu zia, rom gza Si me da me dea vi la-pa ra keb diT da, si mar Tle iT qvas, arc sur vi li gam Ce nia saub ri sa, rad gan, Ce mi gad mo sa xe di dan, yve la fe ri sau ke Te sod xde bo da: me dea ij da Cem win mdgar sa var Zel Si, fan ja ras Tan, ro gorc _ me; iyu re bo da sa xis mTe li far To biT fan jris iqiT gaS li li xe dis ken, me ki mTel mis mSve ne bas Sev yu reb di pir da pir _ ise, Ta vis mib ru ne bac rom ar dam Wir ve bia; kin kri xos mar cxe na na wi li mqon da fan ja ra ze mo xer xe bu lad mi yu de bu li, da Ce mi Tva le bi dan ga mo su li uxi la vi, as oT-xmo ci gra du siT gaS li li Zal wi re bi pir da pir me deas sa xis nak vTeb Si Se dio da. ka ma Tis daw ye ba ar Rirs ima ze, Se miy var da me es qa li _ xom gax-sovT, Sev Tan xmdiT, rom qals da vu Za xeb di awi _ Tu ar Se miy var da, rad gan faq ti er Tia da uka-nas kne li _ Se miy var da, da mor Ca! ro gorc ki da-vi na xe me dea, im wa mi dan daiw yo Ce mi gu lis wva. erT Ra mes, max sovs, da me siz mra ase Ti ra Rac:

– 216 –

tye Si vi ya vi sul SiS ve li, gar Se mo sa saf laos nis li mex via _ ai, xom gax sovT, is nis li, gar-dac vli le bis su le biT rom saz rdoobs da, rac me ti kvde ba, miT uf ro rom iz rde ba; Cems Tavs ze vi dan dav yu reb di, da is me id ga tyis Sua gul-Si, tvin ga moc li li sa xiT, da iyu re bo da ise Ti Tva le biT, ro go ri Tac me ara so des ga mi xe davs; uceb nis li dan Ce mi er Ta der Ti siy va ru li _ me-dea _ ga mo vi da, tanT gaum Wvir va le ka ba emo sa, da isic ise Ti Tva le biT iyu re bo da, ara so des rom ar ga mou xe davs ase Ti mze riT; am dros mem mar jve na xe li win gaiw vdi na, me re iday vSi mo-xa ra, Ti Te bi gaa var ji Sa da pir da pir sa gu le-Si, or mkerds Sua Sei yo, co ta xa ni iq afa Tu ra da Sem deg gu li ga moi Ro; mar cxe na xel Si mes uceb asan Tis an Te bu li Re ri gauC nda; mem gu li win gaiS vi ra, mar cxe na xe lis ce ra da saC ve ne-bel Ti Tebs So ris moq ceu li asan Tis Re ri guls qve vi dan Seun To da cec xli Seu ki da; co ta xa ni dai ca da, sa nam mTlia nad dai fer fle bo da gu li, xo lo Sem deg, na ca ri Ra rom Ser Ca xel Si, isev ar sai dan ga Ce nil po lie Ti le nis pa ta ra ce lo-fan Si _ ai, iseT Si, wam le bi rom yria xol me _ Ca ya ra es fer fli, ce lo fans Tu pa kets Ta vi Seuk ra, me deas ken wa vi da, cal mux lze dau Co qa, pa ke ti, xe lis gul ze da de bu li, me deas ken gaiS-vi ra da uT xra, es sak me ve lia, Cem ze ilo ceo.

ai ze nax Si ma le Ca ve diT. av to bu si var tbur-gis ci xe si mag ris Zir Si ga Cer da, mZRol ma mik ro-fon Si ra Rac war moT qva ger ma nu lad, mgzav reb-ma ta Si Se mos cxes, mec ava yo le od nav uxer xu-

– 217 –

lad. av to bu si rom ic le bo da _ uf ro swo rad, ska me bi dan rom dge bod nen mgzav re bi da ska meb-sSo ri si ga sas vle lis ken dgam dnen na bijs _ me Cem gver dze mjdom mgzavrs fe xi avu yo le da, skam Ta So ris ga sas vlel Si rom aR mov Cndi, er Ti grZe li na bi jiT ga da vi nac vle me deas gver diT, da mxar Si amo vu de qi. av to bu sis ki bee bam de rom mi ve diT, pir ve li, ra Ra Tqma un da, is Ca vuS vi da, ro ca Ca dio da, mi si kis ris ken ga me pa ra Tva-li ra tom Rac: xer xem li dan amo ma va li bo lo ma-le bis gas wvriv Ses xmul xor cze axal da na mu li ba la xi viT amow ve ro da qe ra bew ve bi. ro gor ux-de bo da, rom ico deT! la mis mi ve di da avu lo ke, oRond siy va ru liT. Tum ca, Ce mi Sxa mia ni enis ga dam ki de, ra Ra Tqma un da, amas ar vi zam di. ori wa mi rom Sev yov ndi, Cem ukan mdgar ma ger ma nel ma ma niS na, Ca dio, da mec Ca ve di. me deam miT xra me-re, mo ve diT, ax la ki ze viT un da via ro To. xre-Sian gzas ga vu de qiT me, me dea da, Tu saer Tod mxed ve lo ba Sia mi sa Re bi, oci-oc da xu Ti ger ma-ne li. ma le xre Sia ni gza ki bee biT Seic va la, ra-mac mai Zu la, is lit ro biT da leu li ger ma nu li lu di ga mex se ne bi na, wi na dRiT rom ga da vuS vi mu cel Si. Tum ca, ra Ra Tqma un da, am yve la fers ar vim Cnev di _ me dea med ga gver dze da, ras am-bobT, lu diT ga sie bu li muc lis gan ga mow veu li dis kom for ti aR me beW de bo da sa xe ze?! mar dad mi va bi jeb di. me deam mkiT xa, sai dan xa ro. rom vuT xa ri, rus Ta vi dan-meT qi, ga Cer da, Tva le bi gau far Tov da da war be bi Sub lze ae zi da. mec rus Ta vi dan va ro, me re miT xra. ga mi xar da, da

– 218 –

ra ga mi xar da! ise, si nam dvi le Si, war mo mav lo biT meg re li iyo, naR di kol xi, gva rad var dia _ ma-Sa sa da me, mi si sru li sa xe li iyo me dea var dia. es rom miT xra _ anu, gva ri rom ga mac no _ wam-sve stro fi ga max sen da, ho da vuT xa ri ase: me dea var dia, var dis Tvea, mai sia, norC ba la xebs sio ar xevs, xeebs yva vilT TeT ri gun di, ro gorc Tov li, ise awevs, mze nar na ri sxi vebs af rqvevs da siT bo Si mTa-bars ax vevsmeT qi.1 ver Zi iyo zo dia qo Ti, aS ka ra Seiq mna es Cem Tvis Ta vi dan ve, da mar Tlac, ap ri lis da saw yis Si maq vso da ba de-bis dRe, ase miT xra. ga mi xar da, rom ga mo vi ca ni, da pir da pir ci xe si mag ris ken ga ve Su reT. ra xan 2017 we li id ga, mar tin lu Te ris saek le sio re-for mi dan2 500 we li, pro tes tan tu li sam ya ro _ gan sa kuT re biT, ger ma ne le bi _ am wels gan sa-kuT re bu lad miiC nev dnen da, ra ga sak vi ria, var-tbur gis ci xe si mag re Sic, sa dac mar tin lu Te ri mar tvi lob da, di di pos te ri Se mog ve ge ba mi si ga mo sa xu le biT. Se sas vlel Si apa ra tu ra dag vi-ri ges, ra mac ase ve ga moiw via Ce mi gao ce ba, rad-gan es apa ra tu ra sak maod dax ve wi li sis te mis na wi li iyo, ker Zod: mow yo bi lo bas hqon da Ri-la ke bi cif re biT, pa ta ra an te na da mo sas me ni; rom Sex vi do di mu zeum Si, eq spo nants Ta vi si no-me ri ewe re bo da, ro mel sac Sen ak ref di mow yo-bi lo ba ze, Sem deg mas yur ze mii deb di da, Se sa ba-

1. naw yve ti ga lak tion ta bi Zis leq si dan „me saf la ve“;

2. 1517 wels mar tin lu Ter ma vi ten ber gis ek le siis kar ze mia We da Ta vi si Te zi se bi, ri Tac ro mis pa pis wi naaR mdeg gai laS qra;

– 219 –

mis ena ze, Sen rom miu Ti Teb di, mo ce mul eq spo-nan tze in for ma cia mo ge wo de bo da. Se sas vlel Si ase ve gviT xres, rac SeiZ le ba, dai Sa leT, er Tma-neTs rom xe li ar Seu Sa lo To. ukan rom mo vi-xe de da gver deb zec rom mi vi xe de, me dea uk ve aRar dam xvda, ra mac, co ta ar iyos, ga maw bi la da Cem Si imed gac rue bis cu na mi war moS va. cxvir-pir Ca moy ri li Se ve di mu zeu mad qceul ci xe si-mag re Si da, me go na, ge mos ver Ca va tan-meT qi Ce mi cno bis wa di lis dak ma yo fi le bas, ro ca pir ve li-ve da na yof oTax Si ie sos skul ptu ras mov ka ri Tva li. So ri dan ve ga maq va va, mec Tva le bi mov-Wu te da, mkvdar Tagvs rom uax lov de ba mSi Sa-ra dia sax li si, rom ar icis zus tad, mkvda ria Tu coc xa li, ise mi ve di pa ta ra qan da ke bam de, me re wel Sic gav swor di da Tva le bic Cveu leb-riv zo ma ze ga va xi le. xis iyo es na ke To ba: ie so qris te id ga qva ze, ter fi sa da xe lis gu le bi dax vre ti li hqon da, Tav ze ek lis gvir gvi ni ed-ga, Tva le bi uke Til So bi le si hqon da, xe le bi im ka ci viT aeS vi ra haer Si, Tofs rom umiz ne ben da sik vdi li ar un da. er Ti ger ma ne li qa li ga va Ce-re uceb, ukan rom Ca mia ra, gver diT da vi ye ne da vuT xa ri ase:

_ Se xe deT amas, ai, _ rom mois mi na Ce mi sau-ba ri, Ta vi gaiq nia, ar mes mi so, mag ram me ar dav neb di da va niS ne, mo mis mi ne-meT qi kar gad, _ ro gor ggo niaT, ras ga mo xa tavs es yve la fe ri, a? uyu reT, ai, yu rad Re biT daak vir diT _ ga na, ar geb ra le baT? esaa meo red mos vla. xe li sa da fe xis gu le bi dax vre ti li aqvs, ek lis gvir gvi-

– 220 –

nic ad gas, ma Sa sa da me, jvar cma war su lia. oc da-meer Te sau ku ne cec xlsas ro li ia ra Ris pe rio-dia, ami to mac aqvs xe le bi uda na Sau lod aweu li haer Si _ gveub ne ba, ar mes ro loT, ie so va ro. ai, esaa. ara nai ri ris xviT ar iq ne ba meo red mos vla, mag ram, faq ti faq tia, Cven uka nas kne li sau ku nis Svi le bi varT, da ie sos ar un da ves ro loT!

_ Sorry, _ miT xra sa bo lood in ter na cio na-lur ena ze, _ I couldn’t un der stand an ything you said.

_ No prob lem, _ vuT xa ri da er Ti naR vlia nad ga vu Ri me.

_ wle bi iT va leT, _ ie sos qan da ke ba ala pa rak-da. me mi yu reb da, _ ma le mo valT. ma ma Rmer Tma rom sam ya ro Seq mna, di di wi na da de bis bo lo Si er Ti wer ti li das va. me rom mo ve di am qve ya na ze gan ka ce bu li, wi na da de bas meo re wer ti li mi vu-ma te.. da wle bis Sem deg me sa me wer tils elo-doT un da... ma Sa sa da me, mTav rde ba ra Rac, rac ax lis da saw yi sia. da Senc, io seb, ise ar mok vde-bi, saq me bo lom de ar miiy va no.

_ ufa lo, _ miv mar Te uceb, _ saq me maqvs._ Sens ukan ri gia, dro ze wa di aqe dan, _ vi-

Tom ga mag do, ara da, me ki ga mo ve di, mag ram mas me re mTe li cxov re ba vgrZnob di mis Cem gver-diT yof nas.

rom iba de ba ada mia ni _ anu, em brio nul gan-vi Ta re bas rom as ru lebs da post-em brio nuls iw yebs _ Ta vis Ta vad uke Te si da um jo be si xde-ba sxeu liT, uf ro srul yo fi li, vid re muc-lad myo fo bis pe riod Si; da ase vea su lic, Ce-mi az riT _ sxeu li dan ga mo dis igi gar dac va-

– 221 –

le bis Sem deg, rad gan sxeu li su lis sa Soa, da uke Te si xde ba xor cis ga re Se; ise ve, ro gorc saS vi los no Si gan vi Ta re ba das ru le bu li sxeu-li au ci leb lad un da iS vas, am gva rad ve su lic, sxeul Si RvTiv gan saz Rvru li Ja mis aR msru le-be li, au ci leb lad un da ga mo vi des sxeu li dan. al baT, dain te res de biT, ra tom da viw ye ama ze sau ba ri _ imi tom, rom, zus tad max sovs, Za lian mo min da gar dac va le ba im mo men tSi. aris xol me ada mia nis cxov re ba Si mo men te bi, ro ca igi ac-no bie rebs, Tu ro gor ar Tmevs xels da ba de bis dRe gar dac va le bis dRes, da aa na li zebs, rom si coc xle gar dac va le bis da saw yi sia. uceb, am fiq reb Si gar Tuls, ger ma ne li ka cis xe li da me-do mxar ze, miv brun di. war be bi Sek ru li hqon da da meub ne bo da:

_ guls et yo de ma ra dis, say va re lo, gan svli-saT vis Se ni sa amier sof liT da dRi sa mis Tvis sa Si ne li sa. da vi Tar iyo Jam sa mas, odes su li Se ni gva mi sa Se ni sa gan ga ne So re bo dis, dav rdo-mi li sa re cel sa ze da Sen sa, Zmao, da ver Sem Zle-bel iyo yov lad ve Se wev nad Ta vi sa Se ni sa, daah-ner ge go ne ba sa Sen sa ma ra dis, re ca sax leul ni da me go bar ni Sen ni msxdo ma re arian ga re mois Sen sa da mwu xa red ig lo ven da sul-Tqu miT ti-ran war yva ne bi saT vis su li sa Se ni sa, da ver vin maT ga ni Sem Zle bel ars ved re bad an ge loz Ta maT, ro mel ni as wra feb den sul sa Sen sa ga mos-lvad gva mi sa gan.

_ moi ca... _ da vi be ni, _ ra miT xa ri?_ Du stehst mitten auf dem Weg. Sich ir gen dwo be we-

– 222 –

gen wir ha ben nicht ge nug Platz, um un se ren Weg zum Mu seum for tzu set zen1, _ gai meo ra.

_ a, ho! _ Sev Za xe da, gzas rom vu Ro bav di, ga-mo vi wie, xal xi rom ga me ta re bi na.

var tbur gis ci xe si mag re or moc wuT Si da vaT-va lie re, im dros, ro ca xal xi oc wuT Si uk ve ga-reT iyo. me, si mar Tle giT xraT, dros vwe lav di, ner ve bis moS las rom ga daea ra ro gor me _ xom ar da ga viw ydaT, kol xma me deam rom mi ma to va ci xe-mu zeu mis Se sas vlel Si?! ara da ro gor min do da, is ie sos xis fi gu ra meC ve ne bi na mis Tvis, mag ram rad gin da, aha, mom Sor da da Ta vis Tvis aT va lie-reb da sa sax les. bo lo sar Tul ze myof ta Zar Si Sev yov ndi di di xa ni da, ro ca sxve bi spe cia lur mow yo bi lo beb Si us men dnen mas ze in for ma cias, me mSvi dad vi je qi da mu si ka lur cen trSi Car-Tul ba xis ada Jios vug deb di yurs da, si mar Tle iT qvas, gul sac. qa li Se miy var da, da ima nac mi-ma to va-meT qi, vfiq rob di, da uf ro me tad meS-le bo da ner ve bi, mag ram ba xi Cems guls ma la mod ede bo da da mam Svi deb da, Tum ca mainc Ti Toeu-li no teb sSo ri si pau zac ki me dea var dias Tavs ma go neb da, ra sac Ce mi ner vu li sis te ma mTlia-nad ga moh yav da mwyob ri dan. sa bo lood, mainc ga ve di ci xe si mag ris sa mu zeu mo na wi li dan, da su ve ni re bis ma Ra zia Si amov ya vi Ta vi. bev ri ram iyo iq, mag ram mxo lod ko niak ma miip yro Ce mi yu-rad Re ba, pa ta ra boT leb Si rom Ca moes xaT. er Ti

1. germ.: „Sua gza Si dga xarT. sad me gai wieT, To rem sak ma ri si ad gi-li ar aris, rom gan vag rZoT mu zeu mis Tva lie re ba“;

– 223 –

boT li ori ev ro da oT xmoc daa Ti cen ti Rir da, ho da ori ca li vi yi de, Kas sie rer-s1 eq vsi ev ro ga-vu wo de, ris me rec oci cen ti da mib ru na, na vaW-ri pa ta ra ce lo fan Si Ca mi do da, bed nier dRes gi sur veb To, ase miT xra, oRond _ ger ma nu lad. ga mo ve di saer Tod ci xe si mag ri dan. ga reT rom vi ya vi uk ve, ma Sin Ra ga max sen da, ba xis mu zeum-Si igi ve av to bu siT rom un da wav su li ya vi, da ai, ma Sin miv xvdi, isev rom vna xav di Cems kolx me deas! ga mi xar da, xom iciT, ai. da mar Tlac, qva fe nil daR marTs rom mi vuy ve bo di, gza Si Se-mo me ya ra da gver dSi ise amo mid ga, vi Tomc ara-fe rio. SeiZ le ba, mar Tlac ara fe ri iyo is, rac mox da, vi nai dan sul er Ti saa Ti iyo, rac gag-vec no er Tma ne Ti, da me re ra, Tu gac no bi li obieq te bi dan erT-er Ti meo res or mo ci wu TiT ga Sor da. mag ram, xom iciT, Tum ca, ro gorc uk ve vTqvi, er Ti saa Ti iyo ga su li Cve ni gac no bi dan, me sau ku ned vgrZnob di Cem Si aR Zrul grZno bebs kol xi me deas mi marT.

_ ba xis mu zeu mis Tvis mzad xar? _ mkiT xa da xa li sia nad amo mid ga gver dSi, mag ram mi si au-ra daT rgu nul fers as xi veb da, ra mac ga ma xa-ra, rad ga nac es imas niS nav da, rom ci xe si mag ris Tva lie re bi sas mxo lod in for ma cia ar auT vi se-bia, ara med mTe li sic xa diT Seig rZno sa Jam Tas-vle mo xa tu lo bis mwve li sur vi le bi, mu zeu mis ked le bis ga xe vas rom la mob da ma Sin mTe li Za-liT.

1. germ.: „mo la re“;

– 224 –

_ mzad var, Ce mo me dea, mzad, _ vuT xa ri, mka-fiod mi vat ria le ki se ri mis ken da gul wrfe lad ga vu Ri me. koc na rom Sem Zle bo da, ai, rom ar vklav de da mxo lod Zlie rad va sus teb de-meT-qi, max sovs, ga vi fiq re, mainc va ko ceb di-meT qi, mag ram vklav di, aha, da rad gin da ase Ti koc na kacs!

_ ho da, avi deT uk ve. da me re, bad her sfel-dSi rom dav brun de biT, min da, Cai ze dag pa ti Jo an, su lac, ya va ze, _ am dros mxar ze xe li da-ma do. Se xe bis wer ti li dan wa mo vi da eleq tru li de ni, da wa mis mea se deb Si gaia ra mTel sxeul Si. ena da me ba.

_ ele... isa... me dea, kar gi, ra, ar grcxve nia? _ ra tom Rac es kiT xva da vus vi, _ me dag pa ti Jeb, jo bia.

_ aba, ra si su le les am bob ax la, _ et yo bo da, mar Tla ga mib raz da, _ ma Sin wa vi deT ka fe Si, da Cven Cve ni ga da vi xa doT, ha, iq neb, ase job des?

_ kai, nu mib raz de bi, _ dav SoS min di da Ta vi dam na Sa ved vig rZe ni, _ ub ra lod avi rie co ta. mad lo ba mi pa ti Je bis Tvis. au ci leb lad mov di-var.

_ ho da ase, _ sa xe gau cis krov nda, _ wa vi deT ax la, io han se bas tia ni gve lis.

ise Ti STa beW di le ba dam rCa, rom TiT qos mar-Tlac gve lo da io han se bas tian ba xi. mi si mu-zeu mis win di di Zeg li id ga am ge nio sis; mar-jve na xel Si bum bu lia ni ka la mi eWi ra, mar cxe na xel Si _ di di sa no te rveu li, ro mel sac qve mo-dan an ge lo zi amag reb da. di di sim bo lo iyo ama-

– 225 –

Si, miv xvdi, mag ram mainc me deas da vuw ye me re dak vir ve ba. is ne la mi dio da qan da ke bis ken, me re ki Tva le bi mo Wu ta da TiT qos imed gac rue biT Tqva:

_ es ra aris, uh, an ge lozs ra tom uWi ravs no te bi?

_ ra tom da, _ me Cav Tva le, rom ver gae go, ami tom ax snas mov ye vi: _ imi tom, rom, mo qan da-kis az riT, ba xis mu si ka an ge lo ze bis mu si kaa, sa-moT xi dan ga mo ma va li.

_ da, iq neb, de mo ne bi saa, ar gi fiq ria? _ ase Ti kiT xva mom ca.

_ prin cip Si, _ sa mi wa mi fiq ris me re vuT xa ri, _ eg er Ti da igi vea, me dea.

ga mi Ri ma. eg Ri mi li Cems go ne ba Si aRi beW da wa ruS le lad, da mer wmu neT. ba xis mu zeu mis am-beb Si ki asaR we ri ara fe ria _ uf ro swo rad, asaR we ri bev ria, mag ram vkvde bi, xom iciT, da min da, mo vas wro mTlia ni am bis das ru le ba, am na war moe bis.

ga dav xteT mci re diT, da iqi dan ga vag rZe loT, bad her sfel dSi rom dav brun diT me da kol xi me dea. ho da, aha, dav brun diT bad her sfel dSi me da kol xi me dea, qa la qis cen trSi mde ba re ro me-li Rac ka fe Si dav sxe diT, Cai Se vuk ve TeT da sau-bars mov ye viT. Ce mi oja xis Se sa xeb mkiT xa, me mi si oja xis Se sa xeb vkiT xe, Cem sa da Ta vis pro fe sia ze me la pa ra ka, mu si ka ze _ uf ro Tu dav kon kret de-bi, bax ze. da, ai, ma Sin aR mo va Ci ne, mis Tva leb-Si rom Ca vi xe de uf ro Rrmad, rom Tur me mi si fe ra di gar sis Sua Si Sa vi xvre li viT mwo lia re

– 226 –

gu gis siR rmi dan mu si ka mes mo da; mi va yu ra de me am mu si kas da, gind dai je reT, gind ara _ es iyo Se sa va li na wi li „ioa nes vne ba ni dan“:1 „Her, un ser Her rscher~. es mu si ka Tu mo gis me niaT, gaix se neT, ro go ri jo jo xe Tu ria, ro gor iw ve ba msme ne li gee nis cec xlSi; fu gis er Ti Te ma iw ye ba ra Rac er Ti no tiT, me re es no ti maR lde ba, me re Tav-da pir vel JRe ra do ba ze uf ro qve viT iwevs, wva-lobs, isev maR lde ba, erTs ki dev wai wevs win, isev dab lde ba, sis xli sdis, wya li un da, mag ram ba-xi Zmrian Rru bels us vams tu Ceb ze, anad gu rebs; ro gorc qris te gol go Ta ze mi ma va li tan ju-lob da, fexs iT rev da _ xan win dgam da, xan ukan _ ise Ta ma Sobs ba xic no te biT _ xan maR la mih yavs, xan dab la anar cxebs, sik vdi lis Tvis ime tebs am mu si kas _ mag ram Sen, WeS ma ri to msme ne lo, un-da ga var de qris tes ir gvliv Sek re bi li brbo dan, un da gaW ra brbos brma jaW vi, da un da Tqva, rom Sen, ai, Sen miex ma re bi qris tes jvris wa mo Re ba-Si; ro mae le bi dag Tan xmde bian, da Senc it vir Tav qris tes mZi me jvars gol go Tas mTa ze, Tan ie sos gaam xne veb Se ni sit yve biT, co tac, ufa lo, co-tac gau Ze lio; dae ce mi er Ti-or jer qris tes Tan er Tad, er Ti-or jer da gaj de ba Sa vi yo ra nic,

1. „vne ba ni“ _ iohan sebastian baxis mo nu men ta lu ri na war moe bi. ba-xis na war moeb Si evangelisturi moT xro ba Sei cavs da capo ariebs da spe cia lu rad da we ril poe tur teq steb sa da qo ra lebs. Cve nam-de sru lad moaR wia da ar se bobs: „vne ba ni ioa nes mi xed viT“(rac teq stSi mox se nie bu lia, ro gorc „ioa nes vne ba ni“), „vne ba ni ma Tes mi xed viT“ da ase ve teq sti na war moe bi sa „vne ba ni lu kas mi xed viT“. da kar gu lad iT vle bo da „vne ba ni mar ko zis mi xed viT“ rom e lic aRad gi nes meoce saukuneSi.

– 227 –

mxre bis dag lej vas da gi pi rebs, amo gac lis ki dec co ta xorcs, mag ram, Se xe dav Tu ara uf lis sis-xlCa sul Tva lebs, yve la tki vi li da ga viw yde ba. es da vi na xe Ce mi kol xi me deas Tva leb Si, da aTas-jer uf ro Zlie rad Se miy var da. ga da vi rie am xe la ka ci, mok led. ba xis mu si ka ze saub ri sa da Cais da le vis Sem deg qa laq Si ga via reT me da me deam. ze viT vi yu re bo di, TiT qmis ca Si, ro ca ma Ral koSks mov ka ri Tva li, mTa var ke del ze saa TiT da am saa Tis da sav leT ke del ze ga moS ve ri li xis ga-sav le liT, ro me lic mTav rde bo da sad Rac haer-Si ga mo ki de biT, mag ram wa me bis Sem deg aR mo va Ci-ne, rom am xis ga sav le lis Tav ze _ daax loe biT, met ri da or moc daa Ti san ti met riT maR la _ iyo Sa vi To kiT ga ke Te bu li sax rCo be la, ro mel sac, Tqven war moid gi neT da, zed Sa vi yo ra ni ej da. me deas Tvis rom mo min da ki ser Si koc na, av to bu-si dan rom Ca dio da, TiT qmis ise Ti ve Ji niT mo maw-va im wams Ta vis mok vlis sur vi li _ Tan, mxo lod ise, im yul fSi rom ga me ya ra Ta vi. amas gul Si xom ver dav flav di, ho da me deas da vu Za xe:

_ me dea, na xe, _ da ze viT mi va niS ne koS kze, _ sax rCo be las xe dav? Tan zed yo ra ni azis. ra poe tu ria, vax!.. _ rom dav xe de Cems kolx me-deas, Tva le bi wyliT amev so, da im wam sve ga vi-xe de gan ze, rom ar Seem Cnia.

_ vxe dav, _ miT xra, _ mag ram Sen Tu xe dav imas, ma gis qve viT, sax li rom dgas TeT ri fe ris, Sa vi sa xu ra vi rom aqvs na xev rad dam pa li? ma gis fan jreb Si To ji ne bi iyu re bian. poe tu ri ram de-na daa, ar vi ci, mag ram sa Si Si ki Cans.

– 228 –

_ mar Tla ra ma ga ria, _ vuT xa ri gul wrfe lad, mag ram gu li mainc im ma Ra li koS kis ken mi mi wev da, ho da arc es da mi ma lavs: _ mag ram, me dea, me mainc im koS kis ken mi mi wevs gu li. uh, ra aris!..

_ ho, _ gae ci na, _ ori vem vi po veT am qa laq Si ra Rac, mTa va ri esaa.

min do da, meT qva, Sen gi po ve-meT qi am qa laq Si, mag ram, ra Tqma un da, ara fe ri miT qvams, da im dRem ase Caia ra. yve la fe ri mSvi do biT mi dio da Cvens ur Tier To ba Si, sa nam rus Tav Si ar Ca ve diT ukan, da _ ge nebs ras uzams ka ci! _ me lo To ba ar ga va Ca Re. ga va Ca Re lo To ba, ho da erT dRes avi Ce me, Cems ma lul sat rfos sim Re ra un da vum-Re ro da es siy va ru li ga mo vam zeu ro-meT qi. ga var kvie, sad iyo im mo men tSi, Ce mi sax li dan kom piu te ris di na mi ke bi avi Re, te le fon Si Oh ne dich-is1 ka rao ke ver sia ga da vi we re, taq sSi Cav je-qi da im mi sa mar Tis ken gav wie, Ce mi kol xi me dea rom me gu le bo da. me gob ro bis gam zi ris or moc-daerT no mer Si mi ve di, meo re mu si ka lu ri sko-lis gver dze rom pi ce riaa, iq. Ce mi me dea or da-qal Tan er Tad dam xvda, da es am ba vi ga mi xar da, rad gan, rom mo me ta ca, or go gos sa la pa ra kos ra ga mou lev da. Cem ken zur giT ij da me dea da, ro ca Se ve di, ar da vu na xi var. pi ce riis me ne jers Cu mad da ve la pa ra ke da ne bar Tva vTxo ve, sat-rfos erT sim Re ras Se vus ru leb-meT qi. dam Tan-xmda, ho da mec Se vaer Te di na mi ki te le fon Si,

1. ger ma nu li me tal jguf Ram mstein-is sim Re ra, ro man ti ku li ba-la da, ro me lic Se su lia 2004 wlis al bom Si „Rei se, Rei se~.

– 229 –

Cav rTe is gad mo we ri li ka rao ke ver sia da, Ta vi rom Se moab ru na kol xma me deam Cem ken, ma Sin Ra da vuq nie xe li. Oh ne dich kann ich nicht sein-meT qi, vum Re ro di, rac iTar gmne ba, ro gorc: „uSe nod me ver vi coc xleb“. bo los, sim Re ras rom mov-rCi, vuT xa ri, me dea, ga mom ye vi, saq me maqvs-meT-qi. di na mi ke bi iq ve dav to ve. kar gio, ase miT xra da, go goe bo, uCe mod gaag rZe le To, mia Za xa me-gob rebs. mis ma er Tma da qal ma Tva lic ki Ca mik-ra da ma niS na, aba, Sen icio. ra vi co di me, aba?! ga da ke ti li mqon da go ne ba, im de ni da me lia, mag ram fex ze mainc vi de qi, da Tan Se sa xe dao-bi Tac Zlie rad ar vi ya vi Sec vli li. mok led, wa viy va ne Ce mi kol xi me dea iaR lu jas er Ti go-ra kis ken, aviy va ne zed, dav de qiT cen trSi, Se-maR le bul ad gi las, da vu Co qe, mi si er Ti far fa-ta xe li Cems uxeS xe leb Si mo viq cie, da da bal to na lo ba Si, nam dvi lad wrfe li gu liT vuT xa-ri, miy var xar-meT qi. ara fe ri upa su xia. Ta vi dan Tva le bi auc rem lian da, er Ti Rrmad Cai sun Tqa, isic Cai mux la da pir da pir tu Ceb Si ma ko ca, ner-wyvi amom wo va. Ca vi ka ri gul Si Ce mi me dea, er-Ta der Ti siy va ru li, vkoc ne da vkoc ne, vkoc ne da vkoc ne, vkoc ne da vkoc ne. uceb amoi xav la, da me vig rZe ni, ro gor dam fxaW na am xa vil ma su-lis Sig ni dan. xe le bi Se mov xvie wi ni dan, Ca vem xe da Ca ve ka ri. xao da me deac, vxao di mec. xe leb Si mi far Txa leb da _ un do da, gam sxlto mo da. uk ve vyvi ro di, da cas wvde bo da Ce mi Rria li sa Ra-mo xans. sa xe ze sul Tqrial-Tqria liT mas xam da mi si pi ri dan gad mo ma va li dor bli da sis xli

– 230 –

er Tad. ga vuS vi me re xe li, Tan mag rad vti ro-di. uceb Za lian Se me Sin da, ho da Sin ga vi qe ci, mci re bar gi Ca va la ge, be bia Cems pen siis da na-zo gi mov pa re, Ce mi da na zo gic avi Re, ga vi qe ci ae ro por tSi, bi le Ti vi yi de, eq vsi saa Ti SiS Si gav lie, ro ca ve lo de bo di reiss. me re, ro gorc iq na, TviT mfri nav ze ave di, kiev Si rom mif ri nav-da. uk rai nis de da qa laq Si ki dev sa mi saa Ti gav-Cer di, Sem deg fran kfur tis reis ze dav je qi, da Ca ve di isev ger ma nia Si, sa dac, ori wlis me re, co li Se vir Te _ ma Rai ke er qva, mag ram me ma ri kas ve Zax di. mSve nie ri go go iyo, od nav uc nau ri ga-dax re biT _ ma ga li Tad, ai, tu Ceb Si Tu ma ko ceb, gu li ame re vao, ase miT xra ma Sin, ro ca siy va-ru li avux se ni. mec ame re va-meT qi, rom vuT xa-ri, sa xe gau cis krov nda da, dar wmu ne bu li var, go ne ba Si uk ve Cve ni Svi le bis por tre te bi da xa-ta. oc da ca me ti wlis asak Si _ Ce mi si coc xlis bo lo we li wads _ uk ve ori Svi li myav da: erTs io ha ne si er qva, Ter Tme ti wlis iyo, da meo res ni ko lo zi hqon da sa xe li, oT xi wli sas. kar gi bi We bi iy vnen me tad. Ce mi si coc xlis bo lo dRes _ ai, am dRes zus tad _ io ha ne si for te pia nos ej da, me mo mak vda vi se niT Sep yro bi li vi we qi sa-re cel ze. uceb Cem ma Svil ma sao ca ri me lo diis dak vra daiw yo _ Mein Herz brennt1 _ da ga max sen da is siz ma ri, ro mel Siac me me deas gu li saT vis Ce-

1. Ram mstein-is sim Re ra, ro me lic Se su lia 2001 wlis al bom Si „Mut-ter~. 2012 wlis Svid de kem bers sim Re ra xel meo red ga mo vi da, Ta-vad jgu fis mier ve aran Ji re bu li, ro me lic, pir van de lis gan gan-sxva ve biT, srul de bo da for te pia no ze.

– 231 –

mi gu li dav wvi, dav fer fle da es fer fli mas ve mi ve ci sak mev lad, Cem Tvis rom elo ca. sao ca ri sik vdi liT mov kvdi: Cem ma vaJ ma rom daas ru la kom po zi ciis dak vra, me, lo gi nad Ca var dni li ka ci, fex ze wa mov xti, for te pia nos Tan mi vir bi-ne, ram Stai nis mu si kis sa for te pia no no te bi dan ula ma ze si ga das vla ga va ke Te sol mi nor to na-lo bi sa ken, da „ioa nes vne ba nis“ saor Ra no par-tia am sak rav ze Se vas ru le. sul bo los, dak vra rom da vas ru le, isev ga vi qe ci Ce mi sa wo lis ken, Sig Cav we qi, sa ba ni ga da vi fa re da de da mi wa ze uka nas kne lad amo vi sun Tqe.

sa co da vi Ce mi ma ri ka, ara? de da Ce mic. ro gor miy var da kol xi me dea... me sa co davs. Se min dobs Rmer Ti?

2 seq tem be ri _ 8 seq tem be ri, gan Tia di, sav sem Tva reo ba, 2017 we li

– 232 –

ho mo ga me tu ri imed gac rue ba

_ qro mo so ma Ta hap loi du ri ric xvi gaaC niaT ga me tebs, mi qael, ges mis, Ce mo Zmao? _ meub ne bo-da sa leo si, fsi qiat riu lis pa cien ti da erT_er Ti Ce mi mar Tlac nam dvi li me go ba ri, _ ho da es ga me te bi, mi qael, war moiq mne bian _ mi qael, mi qael, ges mis, mis men? mis mi ne _ sas qe so jir-kvle bis epi Te liu mis gan vi Ta re bis pro ces Si. ga me teb Ta naa da kav Si re bu li am sa ziz Ra ri mem-kvid reo bi Ti in for ma ciis ga da ce ma mSob li dan Svil ze. ban kis va lebs eS ve le ba, mi qael, mag ram ge nebs _ ara. gin da Tu ar gin da _ jo ko ke ri ki ar tyuo da1 _ mainc ma ma Se nis Svi li xar!..

Ce mi ne biT vmu Saob di fsi qiat riul Si did xans mxo lod imis Tvis, rom si ga re tis da or moc daaT TeT ria ni su pe bis fu li mqo no da. ro ca pir ve li dRe ga mi Ten da iq sa mu Sao, Ta vi nam dvi li ka ci me-go na, ami tom ise Ti Se mar Te biT da mainc TiT qos od na vi mor cxvo biT Sev dgi na bi je bi or sar Tu-

1. igu lis xme ba jo ko ke ris sim Re ra „My Fat her’s Son~.

– 233 –

lian be to nis Se no ba Si, ro gorc pir vel kla sel ma bav Svma _ sko la Si, swav la rom swyu ria. sa leo-sic iq ga vi ca ni, ro gorc uk ve mix vde bo diT. pir-ve lad rom da vi na xe, mor yeul sa var Zel Si ij da, mar jve na xe lis ce ra da saC ve ne be li Ti Ti lo-yeb ze Se moeW do, da nar Ce ni sa mi ki ni kap qveS amoe-do. arc amou xe davs Cem Tvis, ise miT xra:

_ mar too bis da Ri gas via Sen, Ce mo Zmao. Se ni su lis uR rmes na debs mxo lod mTva re gaa na Tebs, mje ra me amis da vi ci zus tad. ho da, xe dav Cems ga bur Zgnul Tma Si ti lebs? _ qvis ia taks mis Ce-re bo da isev, _ ai Re er Ti, Se Wa me da vi me gob roT.

avi Re er Ti ti li. ar mi Cer de bo da Ti Tebs So ris, far Txa leb da mo mak vda vi Ci ti viT, mag-ram bo los mainc mo viq cie kbi lebs Sua da Cav-kbi Ce. wa lam ze Sem wva ri mwva dis ge mo ar hqo nia, ra Tqma un da, mag ram arc araf ris ge mo hqon da. sa ma gie rod, ro gorc ki ga dav yla pe Ce mi me tad pa ta ra ulu fa, aR ta ce bu li wa moiW ra fex ze sa-leo si, xe li Ca mo mar Tva da miT xra, ka ci xa ro ka cu ri. amis me re vme gob rob diT Cven or ni.

_ mi qael, er Ti ui me do stro fi miT xa ri, Tu Zma xar, _ meub ne bo da xol me xan da xan sa leo si.

_ ime dad ar vin me gul vis ar sad,da veT xo ve bi si coc xles mok les.poe tad ar var da ba de bu li,mag ram min da, rom leq seb Si mov kvde. _ vet yo-

di xol me mec._ mar Ta lia, mec ase min da sik vdi li, mi qael,

_ met yo da xol me da Ca sis xlia ne bul Tva leb Si var dis fe ri pwka ri uC nde bo da.

– 234 –

erT dRes, ro de sac uk ve sax lSi vbrun de bo di fsi qiat riu li dan, ka tos ga mog zav ni li Set yo-bi ne ba mo mi vi da, Tu gin da, amo dio Cem Tan. vi ci, ka to rom ar sad mix se ne bia jer, da ami tom ax la vit yvi: es iyo go go, ro me lic miy var da da, di di al ba To biT, dRem de miy vars. ro gorc yo vel Tvis an ro gorc aras dros, ise ga mi xar da, rom wa miT sul da vi viw ye gra vi ta cia, ua ri vTqvi TviT niu-ton ze, da Sua qu Ca Si av xti haer Si. me re dav-fiq rdi da miv xvdi, ise viq ceo di, ro gorc, ste-reo ti pis mi xed viT, im da we se bu le bis mkvid rni, sa dac me, SeiZ le ba iT qvas, vmu Saob di. mok led, miu xe da vad imi sa, rom fe xiT sia ru li yo vel Tvis mer Civ na tran spor tiT ga daad gi le bas, mainc ga-va Ce re Cvid me ti no me ri sa mar Sru to taq si, rom, rac SeiZ le bo da, ma le miv su li ya vi ka tos Tan sax-lSi. ro gorc Ce mi Cu mi msje lo bi dan ga mo ta ni li das kvnis mi xed viT Can da, mar to iyo ka to Sin an, yo vel Sem Txve va Si, un da yo fi li yo.

TeT ri fe ris ma Ral We rian _ Tu SeiZ le ba, ase ewo dos _ „sprin ter Si“ arc mu si ka iyo Car Tu li da arc fan jre bi dam xvda Ca weu li, mi si er Tgva-ri We ri dan ga mo ma va li lurj_iis fe ri sxi ve bi ki iqau ro bas ki dev uf ro met me lan qo liu ro bas sZen da. me lan qo lia, Ta vi si ar si Ta da Ce mi ga ge-biT, uf ro di dia, vid re _ dep re sia. dep re sia gzaa Ta vis mok vli sa ken an, uke Tes _ Tun dac ua res _ Sem Txve va Si, bu neb ri vi sik vdi li sa ken. me lan qo-lia ki pa ta ra qris tia nu li sa me fos Tvis di di qris tia nu li mte ri sa me fo sa vi Taa _ ar gklavs, mag ram mTe li cxov re ba win ar giS vebs da iqam de

– 235 –

mih yav xar, sik vdi lic ki rom sa nat re li gix de ba; erT did mo rev Si gat ria lebs iqam de, sa nam ko-ma Si ar Ca var de bi, Tum ca Ra mainc ar mok vde bi; usas ru lo ba xde ba Se ni yo fac da Se niv cxov re-bac, usas ru lo ba ki, vfiq rob, yve la ze prog no-zi re ba di ra maa, rac ki ar se bo bas SeiZ le ba Tan ax ldes am sam ya ro Si, rad gan usas ru lo ba Si, sa-dac arc sik vdi lia da, Se sa ba mi sad, Tu sik vdi li araa, si coc xlec fu Wia, yve la fe ri Se gue ba dia. diax, ai, ma ga li Tad, ad re, Rrma bav Svo ba Si, Tva-lebs rom dav xu Wav di da vcdi lob di, jo jo xe Ti war mo med gi na, Tval win sul ma ra diu li cec xli, daus ru le be li yvi ri li da tan jva_wa me ba mid ge-bo da xol me, ri sic, ar da gi ma lavT da, Za lian me Si no da. mag ram me re, wle bi rom ga vi da da bev-ri ram ga dav xar Se Tu ga da me xar Sa am Sav_bnel go ne ba Si, miv xvdi, rom Tu jo jo xe Ti mar Tlac ise Tia, ro go ric xalxs war moud ge nia _ mud mi vi cec xli, wa me ba da tki vi li _ ma Sin is su lac araa jo jo xe Ti, rad ga nac ada mia ni, yve la ze dia di, mag ram, amav drou lad, yve la ze mda bio ar se ba de-da mi wa sa da mTels „ir mis nax tom Si“, iseT nai ra-daa mow yo bi li, rom, Tu dros mis cem, yve la fers mieC ve va da See gue ba. ma ra diu li tan jvac ki ar SeiZ le ba, rea lu ri tan jva iyos, rad gan nam dvil wa me bas obieq tze moq me de ba ki ar iw vevs, ara med _ imis gaT vic no bie re ba, rom es moq me de ba mud mi-vi ar aris da odes Rac das rul de ba. da Tu jo-jo xeT Si cod vi li su le bi is je bian, mag ram Tu jo jo xe Ti sau ku no sa tan jve lia, ma Sin am prob-le ma sac daaR wevs Tavs ada mia ni, rom lis mi sad mi

– 236 –

ga sa Re bi iq ne ba TviT miC ve va. sul rom mi liar-do biT gza ga mo na xon dam sje leb ma jo jo xeT Si, sul mi liar djer rom da sa jon iq Ti Toeu li cod vi li su li, manc ve ras daak le ben isi ni ada-mia nebs. da ma Sin Ra miv xvdi, rom Tu jo jo xe Ti ar se bobs, is, San sic ar aris, ga mo ric xu lia, ver iq ne ba ase Ti mda bio, ase Ti er Tfe ro va ni, ara med Tu jo jo xe Tis ar se bo ba mar Tlac WeS ma ri te baa, ma Sin is bev rad uf ro dia di Ca na fiq ria, sa va rau-dod, mTa va ri Se moq me di sa.

bo los da bo los, ga va Ce re bi ne tran spor ti, mi ve ci mZRols kuT vni li or moc daa Ti TeT ri, as fal tis bor diur ze Ca mov xti da tro tuar ze ga da ve di im wuT Si ve. ka to, Ce mi ka to _ ro gor miy var da! _ rva sar Tu lian bi na Si meeq vse sar-Tul ze cxov rob da, ro mel sac, ga sak vi ria da, ori ve _ wi nac da uka na _ mxri dan hqon da far-To ai va ni. Ta vad bi na ori ase Ti ve kor pu sis Sua iyo moq ceu li, da am sa mi ve uzar ma zar korpuss, mTe bi viT rom aR mar Tu li yo Sua qa laq Si, mar-Tlac Se sa fe ri sad uzar ma za ri ve ezo hqon da.

kuT xis mar ket Si Cem Tvis Tam ba qo vi yi de, ra-sac ka tos Tvi sac da va yo le er Ti rZia ni So ko-la di. uy var da, ra Ra Tqma un da. yve la qals Tu go gos uy vars So ko la di da, me re ra, rom ka to me miy var da, is mded ro bi Ti sqe sis war mo mad ge-ne li iyo mainc. ho da, mok led, Se ve di am sa mi kor pu siT gar Se mor tymul mtvrian ezo Si. ca-rie li iyo iqau ro ba sul, rad gan ise Ti ve lu ri qa ri qro da, xeeb ze foT leb sac ki ar to veb da. Ce miv leq sis bo lo stro fi ga max sen da:

– 237 –

qa ris stve na me tad mar Tobs...Sin viq ne bi mu dam mar tod!..

Sub li da me na ma, xe lis gu le bi ga meJ Rin Ta ci-vi of liT, dac va ru li sa xe mib rwyi nav da Rrub-le bi dan ga mo cu re bu li mzis wya lo biT. in stiq-tu rad avi xe de Tu ame xe da meeq vse sar Tul ze, pir da pir Ce mi ka tos aiv nis ken, da ras vxe dav: dga nan ai van ze ga sas vlel kar Tan is da Ta vi si da qa li da er Tma neTs koc nian! ar ga dav reul-var da arc gav bra ze bul var, mag ram, Rmer To, ro gor ar ga dav reul var da arc gav bra ze bul-var?! Sa vi um kla vo mai su ri ec va ka tos da qals da da tan ta leb da gai Zve ru lad tru se bis ama ra, ka to ki, Ta vi si bu neb ri vad mrav lis met yve li sa xis nak vTe biT, TiT qos Wur We li iyo, sai da nac wya li ga daaq cie so, im de nad da ca rie le bu li yo, Rmer To Ce mo!.. vxe dav di, koc nid nen ro gor xa-me bi viT er Tma neTs, uWer dnen ra rig ga ma le biT dun du leb ze xe lebs, mag ram Tan verc vxe dav di, ai! Rmer To, ha?!. ra iyo es, a?.. ris Tvis gam wi re me da ris Tvis ga wi re_meT qi ka cob rio ba, vfiq-rob di. crem lic ki wa mo mi vi da, rad ga nac ka to, Ce mi ka to, Ce mi ka ta_ka to, er Ta der Ti siy va ru-li Ce mi, Rmer To, Rmer Ti Ce mi, er Tdros me tad amaR le bu li ka to Ce mi, id ga da, vi Tom sxva ada-mia ne bi viT dae cao Zirs, ras ake Teb da!..

16 mar ti, 2016 we li

– 238 –

yu ri Cve ni ar so bi sa

iyo iv li sis Tve, id ga xva ti, iw va gval va, ca cis fe ri aRar iyo, mze _ mzis fe ri, mi wa _ mi wis-fe ri, ga xu re bu li yo hae ri, xeee bi dar bod nen gi-Je bi viT da sax le bis ked lebs Ta ve biT as kde bod-nen, dauZ lu re bu li yo yo ve li coc xa li ar se ba da, saer Tod, rom dauk vir des ada mia ni, uxe Sia da uaz roa da si su le le iv li sis ar se bo ba _ sad-Rac zaf xu lis Sua Sia ga mok ve ti li da, imis ga mo, rom iv ni si pir ve li da, Se sa ba mi sad, amo sun Tqvis Tvea, xo lo ag vis to uk ve Rrma Ca sun Tqvis Tvis am za debs ka cob rio bas, iv li sis Tves az ri ekar-ge ba. sa ziz Ra ria mar Tlac; iv li si Tvea, ro-ca ara vis ar se bo ba araa ga mar Tle bu li; iv li si Tvea, ro ca cxov re ba Wirs; iv li si Tvea, ro ca is ve neb, mag ram das ve ne ba gin da. mo min da mec das-ve ne ba, ra ga sak vi ria, da ga vi fiq re: „da vi Ra le. da vi Ra le, rom sul das ve ne ba min da. da vi Ra le, rom sul daR li li var. Tav Si qva min da! uh, ra iq ne bo da!.. das ve ne ba! za ria! me sa mes da meoT-

– 239 –

xes So ris di di pau zaa! aTi wu Ti! mmm! bu fet-Si Ca vi do di! er Ti So ko la dia ni fun Tu Sa, gen-cva!“. me re isev ga vi fiq re, reb ze vfiq rob, xom ar gav giJ di-meT qi, ami tom Cems aCe Cil di van ze gver di vic va le da ga dav wyvi te, Ta vi ga me gu da. mok led, wa mo vic vi ba li Si, mag ram Tan sun Tqvac min do da, ami tom, meT qi, ase ar ga mo va, ho da ga-ve di sam za reu lo Si, Sav sa nag ve ce lof nebs sa mi ca li mo va ke li, dav brun di isev sa wol Si da es po lie Ti le nis ce lof ne bi sa Ti Taod wa mo vic vi Tav ze. vig rZe ni, Ce mi sun Tqvis in ten si vo bas Tan er Tad, ro gor ik leb da Ca sun Tqul haer Si Jan-gba dis pro cen tu li rao de no ba, da ro gor ima-teb da nax Si ror Jan gis six Si re. sa bo lood _ ise ar ge go noT, rom sai qio dan iwe re ba ax la es yve-la fe ri Ce mi su lie ri kar na xiT _ imis ga mo, rom Jan gba di Cems tvins aRar mie wo de bo da, ga vi Ti Se; ga vi Ti Se da ba li Si dan Ca mov cur di; Ca mov cur-di ba li Si dan da mom Zvra sa mi ve ce lo fa ni; sa-mi ve ce lo fa ni mom Zvra da av to ma tu rad, TiT-qos wa su li de ni mo vi dao, ga vag rZe le sun Tqva; sun Tqva rom ga vag rZe le, isev mo ve di gons; gons rom mo ve di, ce lof nebs dav xe de da miv xvdi, rom am eg red wo de bu li pro ce du ris xel meo red cda Za lian me za re bo da, ami to mac mar jve na gver dze ga dav brun di, Tva le bi dav xu We da da vi Zi ne. mok-led, im dRes ga dav rCi.

rom ga meR vi Za, wmin da gan Tia di iyo _ mze TiT qos qve vi dan is ro da for Tox lis fer sxi-vebs, ro me lic cas da na Ca mos mu li naia re ve bis msgav sad gas dev da. Tva le bis ga xe lis Sem deg

– 240 –

pir ve li ve, rac ga vi fiq re, iyo, iq neb dRes mainc mo min des-meT qi si coc xle. mi vi xe de mar cxniv, mo vi xe de mar jvniv, avi xe de ze viT, Se vi xe de sa-wo lis qve Sac, mag ram ver sad vi po ve si coc xlis sur vi li. po lie Ti le nis ce lof neb ma wi na jer-ze ar gaW ra, ami tom ga dav wyvi te, am jer ze Tavs Ca mo vix rCob-meT qi. ka na fis To ki ar mqon da, mag-ram mqon da wvri li, Tum ca me tad gam Zle lur ji, kap ro nis daw nu li To ki, ro me lic sak maod grZe-li iyo, me ki Se meZ lo, sa sur vel sig rZem de da-mey va na. av de qi, ga ve di isev sam za reu lo Si, sa pu-re ga mo va Re, iqi dan po lie Ti le nis ce lof ne bi gad mo va la ge, bo los ki xe li kap ro nis Tok sac wa vav le, me re ce lof ne bi isev ukan da vab ru ne da Cems sa Zi ne bel oTax Si ga mo ve di. ska mi, ro-mel Siac ori wlis win jer ki dev sko lis sag nebs vme ca di neob di, oTa xis Sua Si ga va co ce, Sem deg mas ze ave di, To kic avi ta ne, me re ki mov tvi ne, rom haers ver Ca mo ve ki de bo di, ami to mac isev Zirs Ca mo ve di, To ki dav de, ga ve di sa kuW nao Si, rom Ca qu Ci da ra mo de ni me lur sma ni ga mo me ta na, vi po ve, ga mo vi ta ne, dav brun di isev Cems oTax-Si, lur smne bi ji be Si Ca vi ya re, mar jve na xel Si Ca qu Ci da vi ka ve, mar cxe na Si _ To ki, me re Ca qu-Cic mux lebs So ris mo viq cie da ise me ka va, rom meo re xe liT er Ti lur sma ni amo me Ro. amo vi-Re lur sma nic, er Ti xe liT To ki da vi Wi re, me-re lur sma ni mWid rod mi va de, Ca qu Ci uceb isev avi Re da Zlie rad da var tyi, rom mi We de bu li yo. pir ve li ve dar tyma ze Se vi da Wer Si, ami tom, uk ve bev rad Ta vi su fal ma, mar ti vad ga vag rZe le da-

– 241 –

We de ba iqam de, sa nam bo lom de ar mie We da, xo lo Sem deg meo re lur sma ni amo vi Re da To kis sxva na wi lic ava We de. me re vi fiq re, sa mi lur sma ni tyui lad xom ar wa mo mi Ria-meT qi, ho da To kis me sa me wer ti lic rom avir Cie, sam kuT xe di Seik-ra, da ise Can da, rom mya rad un da yo fi li yo. Se-sa mow meb lad ori ve xe liT Ca ve Wi de, me re skams fe xi vka ri da, rom vna xe, gav Cer di, miv xvdi, mar-Tlac mya ri naW de ve bi ga mom svlo da. ga mi xar da _ iq neb, aq mainc da vas ru lo-meT qi yve la fe ri. ska mi isev To kis qveS mov wie, mas ze ave di, sax-rCo be la To ki viT dav wa ni kap ro ni da ki se ri yul fSi gav ya vi, me re ki mo vu Wi re _ met ki na, si-mar Tle iT qvas _ Sem deg er Ti Rrmad Ca vi sun Tqe da skams fe xi ise Zlie rad gav ka ri, rom ke dels mie nar cxa, me ki dav rCi haer Si ga mo ki de bu li lurj kap ro nis Tok ze. da uceb Ce mi sa Zi ne be-li oTa xis fan ja ras yva vi Seas kda mTe li Za liT. gu li ga mis kda la mis _ vi fiq re, mo ma kiT xes-meT-qi uk ve. Sem deg sa mi yva vi er Tad mie nar cxa mi-nas. ara-meT qi, oRond es ara-meT qi, max sovs, ga vi fiq re. voc ne bob di, iq neb, Tu Tok ma ar da-max rCo, kap ron ma ye li mainc ga da miW ras-meT qi. mag ram me re uk ve TiT qos ca dab nel dao, me da-vi na xe uam ra vi Sa vi frin ve li _ yve la yva vi _ ro me lic Ce mi fan jris ken mof ri nav da om Si mra-val ric xo va ni laS qris mier nas ro li is re bi viT, da zus tad ase ve ga dae fa raT mTe li ze ca; moq-rod nen da, bo los, ise Ti Za liT Seas kdnen Cems fan jrebs, rom ori ve Cai le wa, yva ve bi ki Cems sax lSi Se mof rin dnen, me ta ke bod nen sa xe Si, daf-

– 242 –

rnav dnen dab neu lad, ab neu lad, er Tma maT gan ma ki, sau be du rod, To kic ki ga miw yvi ta, da me Zirs da ve ci mTe li Za liT, ia tak ze ga te xi li Su Sis nam sxvre vi ki ve nas Tan ax los Se mer Wo, yva ve bi ki gaf rin dnen. mok led, im jer zec ga dav rCi, ami-tom isev Zi li da das ve ne ba var Cie, mag ram, dav-we qi Tu ara sa re cel ze, wam sve fiq reb ma ga mi ta-ca. ise, ra aris, ara, fiq ri? war moid gi neT, Cve-ni Zvir fa si qvec no bie ri te nian de ba mom xda ris na miT, Sem deg es na mi or Tqlde ba, mov le ne bis aor Tqli li rao ba sad Rac meo re gan zo mi le ba Si iq ce va Rrub lad, da ram de nia ase Ti Rru be li Cven Si! Sem deg isi ni iZ vrian, ga daad gil de bian qvec no bie ri dan cno bie ris ken, er Tma neTs eja xe-bian da, rao den ga sak vi ric ar un da iyos, mo dis Cvens tvin Si wvi ma asoe bis, rom le bic go ne ba-Si gviq mnian sit yvis gu beebs. rac me tia nao Wi tvin Si, miT me tia sit yvis gu bec. war moid gi neT, me re es gu bee bic or Tqlde ba, adis sad Rac da meo re gan zo mi le ba Si qmnis uk ve Ta vis Rru bels, ro me lic ga da cur de ba qvec no bier Si, da qvec-no bier Si wa moiw vi mebs, xo lo Sem deg isev igi ve meor de ba. mok led rom vTqva da av xsna, Tu fiq-ri daiw yo ada mian ma, ve Rar ga Cer de ba. Tum ca, faq tia, ver ga Ce re ba jo bia fiq ris ga re Se yof-nas. vfiq rob di-meT qi, vTqvi da aRar da mis ru-le bia, Tum ca ax la da vas ru leb: war mo vid gi ne, vi Tom ar se bob da sak maod di di oTa xi, rom lis cen trSic iyo ma ria nis Rrmu lis1 to li Wa siR-

1. msof lio okia nis uR rme si ad gi li (11023 met ri);

– 243 –

rmiT; vTqvaT, da Ram da, iq ki eleq tro ba araa gay va ni li, Se sa ba mi sad, oTa xi Cab nel da; mo viy-va noT vin me ada mia ni da Sev Ta va zoT oTa xis ga-daW ra am sib ne le Si, oRond ar vuT xraT, ar ga-va ge bi noT im Wis ar se bo bis Se sa xeb; Tu mSvi do-biT gaia ra _ ise, rom Was Tan wa mi Tac ar mou wia Se xe bis mag var ma qme de ba mac ki _ mas ara so des eco di ne ba im Wis ar se bo bis Se sa xeb, da verc ve-ra so des gai gebs, ram xe la xi faTs ga daur Ca is Ta vis dro ze, ami tom gaag rZe lebs is uS foT vel cxov re bas; mag ram is faq ti, rom vi Ra ca sas wau-leb ri vad ga daur Ca uf skrul Si Ta viT ga daS ve-bas, su lac ar niS navs imas, rom Ca sa var dni ar ar se bobs.

ar max sovs, ra va ke Te iqam de, sa nam mo sa Ra mov-de bo da _ al baT, ara fe ric ar mi ke Te bia _ xo lo, Se bin dda Tu ara, av de qi, rac pir ve li mom vda xel Si, is Ca vic vi, Tam ba qos od nav daW muW nu li ko lo fi mo sac mlis gu lis ji be Si Ca vi de, asan-Tic, yu la bi dan eq vsi ca li la ria ni amo vi Re da Sar vlis ji be Si Ca vi ya re, bo los fex ze Ca vic vi, ka ri ga va Re, ga sa Re bi avi Re, ga ve di, Cav ke te da da veS vi daR mar Tze, ro me lic akav Si reb da Tbi-li sis qu Cas me gob ro bis gam zir Tan. gzis pirs rom mi va de qi, ga dav wyvi te, co ta fe xiT mev lo, mag ram ma le ve ga da vi fiq re da, ami tom, vi fiq re, xi dam de sa mar Sru to taq siT mi val-meT qi. pir ve-li oc dao ri no me ri taq si mo vi da _ „pir da pir, me ria, me ta lur gia“ _ da mec wam sve da vuq nie xe-li ga sa Ce reb lad. ga Cer da, me ki mou xer xeb lad ave di wel Si mox ri li, vi sar geb le im faq tiT,

– 244 –

rom Sig niT mZRo lis gar da sxva ara vin iyo, da mar jvniv, ka reb Tan eu lad mdgom skam ze dav je qi. „ve ji nam de“ ase mi ve diT, TiT qmis ca rie li tran-spor tiT, da zus tad ma Sin ga mik rTa Tav Si fiq ri, Tu ara vin amo vi da Cems ga Ce re bam de, es niS navs, rom me fe var-meT qi. gav cdiT am did ma Ra zias, mi ve diT „si-ji-sis“ sa Tao ofi sam dec, Ca vuq ro-leT cur ta ve lis qu Ca ze aSe ne bul sa bav Svo bib-lio Te kas da, bib lio Te kis gver diT ga moC nda Tu ara av to bu se bis ga Ce re ba, Ce mi tran spor ti jer Se nel da, xo lo bo los Se Cer da, gai Ro ka ri da _ war mo gid ge niaT?! _ qa li amo vi da! qa li! gav-cof di jer imi tom, rom me fe ar vi ya vi, xo lo me re uk ve imi tom, rom, ise ga mo dio da, qa li iyo Ce mi swo ri, es faq ti ki ma gi Jeb da iqam de, sa nam ar ga vac no bie re, rom yve la fe ri sa Wi ro iyo. zo ga dad, yve la fe ri, rac xde ba, gar dau va lo-bis ka no ne bi Taa ga mow veu li da, Se sa ba mi sad, sa-Wi roa, xo lo is, rac sa Wi roa, cu di ver iq ne ba. ki, usa mar Tloa de da mi wa ze yve la da yve la fe ri, mag ram yve la ze sa mar Tlia ni faq ti is gax lavT, rom bo lo sit yva RmerTs ekuT vnis, ka cob rio-bas ki is Ra dar Ce nia, dai ca dos, moiT mi nos, ra me-Tu ada mia ni moT mi ne bis ga re Se is san Te lia, ro-mel Sic Za fi mxo lod na xe var siR rmem de Ca dis. zo gi fiq robs, rom moT mi ne ba Ta vis dam ci re baa, mag ram, Tu vi fiq rebT, rom yve laf ris moT me na Cve ni ve cod ve bis Tvis gvi wevs, ma Sin yve la fe ri Ta vis ad gil ze dad ge ba. Tu ki saf rTxe, ube du-re ba, mwu xa re ba da Si Si Sens moT mi ne bis grZno bas ar yevs, gaix se ne RvTis mSo be li, ro me lic jvris

– 245 –

win id ga da mo mak vdav Svils uyu reb da. mok led, dam Svi de bu li da sa ku Ta ri fiq re biT na sia mov ne-bi Ca mo ve di xid Tan, ro me lic, sxva Ta So ris, er-Ti Tvis win aR dga, ga da keT da da ga re mon tda. mi ve ci mZRols dam sa xu re bu li da kuT vni li da sa mad lo be li or moc daaT TeT ria ni, ga va Re ka-ri, Ca ve di Zirs, Ca vi sun Tqe da, ro ca adu Re bu-li hae ri cxvi ris nes toe bi dan gar kveu li gzis gav liT ga da mi vi da fil tveb Si, miv xvdi, rom isev ar min do da cxov re ba. anu, Tu sur vi li gaqvT _ romc ar gqon deT, mainc _ agix sniT Cems mdgo ma-reo bas, Tu aqam de ver mix vdiT: me vi ya vi mar to. mor Ca da ga Tav da. su le li ar vi ya vi da, vi ci, vxvde bo di, rom ara nai ri iv li sis bra li ar yo-fi la Ce mi ase Ti su lie ri ga Wir ve ba. bev ri rom aRar ga vag rZe lo, uk ve xid ze vi ya vi. tro tuar-ze ga da ve di, zur giT xi dis erT bo los mi ve ka ri, da ve lo de, ro ca gay va nil gza ze moZ rao ba wa miT mainc Se Cer de bo da da, ro ca sul er Ti wa miT ga-Ta vi suf lda ho ri zon ti man qa ne bis gan, rac Za la da Ro ne mqon da, ga vi qe ci. Ta vi dan vi fiq re, ga-dav xte bi-meT qi mtkvar Si Ta viT, mag ram ma le ve ga da vi fiq re, rad gan ga vaa na li ze, rom su lac ar vi ya vi spor tu li ada mia ni Ce mi cxov re bis we siT da, Se sa ba mi sad, xi dis moa jirs ver ga da vax te-bo di. Tum ca siC qa ris Tvis ar mo mik lia, da gav-rbo di pir da pir, ro gorc gam wa re bu li xa ri _ ko ri da ze, ro gorc dab rma ve bu li mar tor qa gam-bra zeb lis ken, ro gorc pa ti ma ri _ ukan da dev ne-bu li ci xis bad ra gis gan; gav rbo di, gav rbo di, da es ori an sa mi wa mi gai we la ise, ro gorc Ca moR-

– 246 –

ven Ti li wve Ti iwe le ba san Tli sa an, Tu ase gne-bavT _ Tan im wams vig rZe ni Sim Si lis grZno ba _ ro gorc cxel xa Wa pur Si iwe le ba wvnia ni yve li. Tum ca sa bo lood mainc Se vas kdi qvis xi dis erT ki des, moa jirs, ga vi xeT qe Ta vi da, Ce mi max vi li mze ri sa da Tval sa Ci no kon tras tis ga mo, da vi-na xe, ro gor Caiq ca sak mao rao de no biT sis xli mtkvar Si. rom ga mov fxiz ldi, xal xi mex via gars. er Tma Ce mi asa kis biW ma mkiT xa ki dec, Zmao, xom kar gad xa ro. me vuT xa ri, ase kar gad ara so des vyo fil var-meT qi. me re vi Ra ca arc ise xan daz-mul ma qal ma miT xra, Svi lo, xom ar gaaf ri neo. vu pa su xe, ase gaf re ni li ara so des mqo nia-meT qi. ga daw yvi tes, wa vey va ne, mag ram sad miv yav di, arc me vi co di da, vSi Sob, arc maT. ho da, av de qi, tan-sac me li da vi ber tye, xal xi Cem Tan ki dev uf ro ax los mo vix me da mo vat yue, rom mwe ra li var da Ce mi per so na Jis sik vdils ve Zeb di. ise vsaub rob-di, rom ki, SeiZ le bo da eW vi Seh par vo daT, mag ram mainc da mi je reb dnen. asec mox da. nel-ne la ga me-cal nen, da me isev mar to dav rCi, ami to mac ne la mi vuax lov di moa jirs, ga Wir ve biT av coc di mas-ze, pi ri mtkvris ken vib ru ne, ga dav xe de, xe le bi gav Sa le da vTqvi:

_ vin icis, mtkva ro, ras but bu teb, vis Tvis ras it yvi? mra val droe bis mo wa me xar, mag ram xar ut yvi...1

1. stri qo ni ni ko loz ba ra TaS vi lis leq si dan „fiq rni mtkvris pi-ras“;

– 247 –

da ga dav wyvi te, ga dav mxta ri ya vi, mag ram zus-tad im wams ga max sen da, rom ori dRis mSie ri vi ya vi, ami tom gu li wa mi vi da da, imis ma giv rad, rom mtkvar Si Cav var dni li ya vi, sa co da vi viT tro tuar ze da ve ci, Ta vi Zlie rad da var tyi, Tum ca mainc ga dav rCi.

*** iv li sis Tve ise ve gai lia mar too ba Si, ro go-

rac _ Ce mi cxov re bis pir ve li an, esec igi vea, uka nas kne li oc daer Ti we li wa di. ag vis to rom dad ga, Cems sa wol Si vi we qi, gu lis tki vils gul-Si ve vu Cio di, da pir ve li, rac ga vi fiq re, max-sovs, iyo es: „ro ca mov kvde bi, al baT, ara vin ga-mix se nebs, mag ram, Tu mox da sas wau li, da vin mem ga mix se na, it yvian: ar vin ico da, ras dae Zeb da, mxo lod vi co diT, rom mi si su li aq ve Rar Zleb-da. ase iq ne ba mar Tlac, al baT, Tu vin me ga mix-se nebs“. me re uceb wa mov xti _ gul ma reC xi mi yo, Tum ca ga vu Ze li _ da sa ku Tar Tavs Se vu Za xe, ra pe si miz mi agit yda am xe la kacs, ga reT ga di, sa xe mzes miu fic xe, Wi qa ga da ka ri, pla ni mo wie, go go gai Ci ne, xal xSi ga di-meT qi. me re isev Se ve-wi naaR mde ge Tavs: „gan mar toe biT yof na ada mian-Si su lie ri gan Zis wya roa, xo lo vinc am saq mes ga Sor de ba, ise dac lis da ise gaf lan gavs mTel am su lier Zvir fa seu lo bas, ro gorc lo Ti ka ci flan gavs oja xis fuls sas mel Si; gan mar toe ba-sa da si Cu me Si _ da ara xal xsa da xmaur Si _ iba de ba dia di az re bi, rom le bic SeiZ le ba iyos

– 248 –

RvTiu ri, SeiZ le ba iyos eS ma keu li, Tum ca ori-ve di de bu lia; sa zo ga doe ba Si ga reu li ada mia-ni sa ku Tar bo ro te bas ise eb rZvis, ro gorc _ avad myof da sust bavSvs, xo lo is, vinc mar toa, ise, ro gorc _ go liaTs. me, Ce mo Zvir fa so Ta-vo, an un da ga dav rCe, an da vi Ru po sa bo lood, To rem ub ra lod yof na me ar me kuT vnis da arc min da“. da am dros, Cem da mou lod ne la dac ki, uceb mo min da, ki dev er Txel mqo no da Se xe ba sik-vdil Tan, Tum ca ara pir da pir _ su le li ar vi-ya vi, da vxvde bo di, rom am de ni wa ru ma te be li cdis Sem deg axa lic wa ru ma teb lad das rul de-bo da, rad gan ar hqon da gan ge bas ga daw yve ti li jer Ce mi was vla _ ara med iri bad, ho da gav var di ga reT Sor te bi sa da Cus te bis ama ra, da mTel ezo Si da viw ye yvi ri li gan wi ru lad:

_ ga moas ve neT mic va le bu le bi! _ Ce mi xma yru eqod gais ma mZi me haer Si. min do da, mkvdre bis-Tvis Ca mo mev lo da Sub lze me koc na, _ ga moas-ve neT mic va le bu le bi! RvTis gu li saT vis, mic-va le bu le bi ga moas ve neT saC qa rod, swra fad! _ Sem deg ki, sa nam vin me da mi na xav da, uc bad ve Sev var di sax lSi, mkvda ri viT ga ve ge sa re cel-ze, me re sa ku Ta ri sxeu li dan amo ve di da, uk ve mkvdars, Sub lze da vuw ye koc na. Tum ca ma le ve da vub run di mas ve, ga va coc xle, gad mov xa re lo-gi ni dan da Sub li rki nis gi sos ze var tyme vi ne ma nam, sa nam tki vi lis gan ar gai Ti Sa. ro ca ugo-nod eg do, isev amo ve di, Se me co da da lo gin-ze da vab ru ne mkvdris po za Si, Sem deg mi si xe li Cems su lier xe leb Si mo viq cie da da viw ye ti ri-

– 249 –

li, vi Tom mom kvda ri yos da vi Tom ar mcod no da, rom isev mo mi wev da dab ru ne ba.

mok led, ra Ra Tqma un da, dav brun di. ro ca ga mo viR vi Ze, Ta vi sul od nav mib Juo da, mag ram, ga mov fxiz ldi Tu ara, wam sve axal ma ideam da-mar tya Tav Si ise Zlie rad, rom Se vig rZe ni ki-dec da met ki na: un da mi me Ro ise Ti niv Tie re-be bi, ro go ri caa al ko ho li, ni ko ti ni da ko-fei ni, ra Ta da med gi na ma Ti sa sik vdi lo do za. ara, ar ge go noT, rom isev sik vdils va pi reb di _ aki giT xa riT, ga mov swor di-meT qi _ ub ra lod min do da, Ce mi go ne ba rai me saq mis Tvis ga mo me ye-ne bi na, Ce mi or ga niz mis gam Zleo ba ki am saq mis-Tvis mi mex ma re bi na. da viw ye ko fei niT: swra fad ga mo viT va le go ne ba Si, xuT litr wyals ram de ni ya va das Wir de bo da, Sem deg es ric xvi Ca vi we re da wa ve di ma Ra zia Si, rom me yi da. „bax ma ros“ xuT lit rian plas tma sis boT lSi Cav ya re na yi di ya-vis ab so lu tu ri na wi li, da vas xi wya li iqam de, sa nam uka nas knel niS nuls ar miaR wia, Sem deg ki, ra xan es wya li ar iyo adu Re bu li, boT li kar-ga xans van jRrie, rom ya va kar gad gax sni li yo. wa ve di Ce mi sa wo lis ken, wa vi Re es boT lic, da-vid gi Tav Tan, jer dav we qi, Sem deg ki wa mov je qi, boT li amov wie, Tav sa xu ri mov xse ni da ya va mo-vi yu de. lit ri rom ga moi ca la, gu lis aC qa re-ba cxa dad vig rZe ni, xo lo meo re lit ris me re xu Ti wu Ti Se vis ve ne ki dec; oTx lit ram de rom vi ya vi Ca su li, ise cu dad gav xdi, rom boT li xe li dan ga mi var da da da nar Ce ni ya va Zirs daiR-va ra. me sa me dRes, ro ca mdgo ma reo bi dan aS ka-

– 250 –

ra sik vdils ga dar Ce ni li ga mo ve di, blok not Si „ko fei nis“ gas wvriv oT xi lit ri ya va dav we re, mag ram Sem deg ga vi fiq re, xom ar mov mkvdar-var-meT qi, ami tom na xe va ri lit ric da vu ma te, ro gorc _ sa sik vdi lo do za _ 0,15 ki log ra mi jam Si, xo lo cal ke aRe bu li _ 0,001 ki log ra-mi, igi ve 1 gra mi, rad gan er Ti Wi qa ya va Sei cavs as mi lig ram ko feins, xo lo oT xna xe var lit rSi Ca dis as or moc daa Ti Wi qa ya va. ya vis saq me rom mo vi Ta ve, er Ti kvi ra or ga nizms sa Sua le ba mi-ve ci, daes ve na, Tum ca go ne ba ar da mis ve ne bia _ ga ma le biT va mu Sa veb di uzo mo ga moT vleb ze, rad gan Sem de gi ni ko ti nis je ri iyo. isic ki ga-mo vian ga ri Se, daax loe biT, ram de ni un da yo fi-li yo sa sik vdi lo do za, Tu sis te mis er Teu lad Rer si ga rets avi Reb di, da pa su xi mi vi Re ase Ti: daax loe biT, oT xmoc daa Ti dan as Rer si ga re tis Sua led Si ada mia ni mo we vi sas mok vde ba ise, rom ga ki de bul si ga rets na fa ze biT bo lom de ver Caiy vans _ anu, mar ti vad rom vTqva, ada mia ni mo-we vis dros gar daic vle ba. ga dav wyvi te, cen tra-lu ri qu Cis ma Ra zia „gan Tiad Si“ Sev su li ya vi, rad gan So ri dan Sem Cneu li mqon da si ga re te bis di di ar Ce va ni Sig niT _ miu xe da vad imi sa, rom mainc wi Te li fe ris „mar lbo ro“ un da me yi da, Tvals esia mov ne bo da ek leq tu ro ba. aRar da-mi yov ne bia, da Ca ve di. erT ko lof Si, ro gorc cno bi lia, devs oci Re ri si ga re ti, ami tom ga-dav wyvi te, xu Ti ko lo fi me yi da, ra Ta eq spe ri-men ti Sua Si ar ga mew yvi ta sa Wi ro niv Tie re bis ar qo nis da ga mo. Tam ba qos seq cii dan xu Ti ko-

– 251 –

lo fi wi Te li „mar lbo ro“ avi Re, mo la res ga sa-ta reb lad mi vu ta ne da am dros ad gil ze gav Sri, gav SeS di.

_ eq spe ri ments ata reb sa sik vdi lo do ze bis da sad ge nad? _ ase mkiT xa vi Ra cam Cems uk ni-dan. rom mi vi xe de, is iyo, ges miT? is ! mag ram me Se me Sin da da xma ar amo vi Re. da ve lo de, ro-dis gaa ta reb da yve la ko lof si ga rets mo la re. rom gaa ta ra, fu li da vu de, si ga re te bi xel Si da vi Wi re da Ria kar Si ga vi qe ci, me re ki beeb ze dav gor di da war bi ga vi te xe, mag ram is mo vi da, wa mo ma ye na, sis xli mom wmin da, dac ve ni li ko lo-fe bi mo ma wo da da xmis amou Reb lad ga mom yva sax lam de, xo lo me re Si nac Se mom yva. _ mor Ca, _ Tqva sak maox nia ni du mi lis Sem deg, _ dRei dan aq vcxov rob. me veS Ci na mqvia, da sa sia mov noa Se ni gac no ba, Tei mu raz io baS vi lo. _ es Tqva da Cems sa wol ze wa mow va ise, rom fex sac me le bic ki ar gaux dia, me re ga dab run da da or wuT Si saa mu ri xvrin va amouS va. me ra meq na _ av de qi da di van ze da vi Zi ne.

*** max sovs, araf ris mTqme li da sa sik vdi le dRe

ga Ten da isev. ca arc er Ti fe ris ar yo fi la, ara med _ ise Ti, ge go ne bo daT, ax la gaix sne ba, an ge lo ze bi Ca mov len, mi wi dan de mo ne bi amov len da brZo la ga CaR de bao. yi nav da ga re Tac da sax-lSic, Cem Tan, mag ram me da veS Ci na mainc SiS vle-bi vi we qiT Cems sa wol Si, uTeT reu lo leib ze _

– 252 –

me gul-mu ce li mqon da qve viT, mas _ ze viT, da or sa xo va ni ada mia nis sim bo los vqmni diT. me re gad mob run da, mker diT Zlie rad da maw va zur gze da kbe na da miw yo. msia mov neb da, ra Ra Tqma un da, Tan xan da xan eniT tu Cebs dais ve leb da xol me, da am sve li tu Ce biT mi koc ni da ki sers. ve Rar mo viT mi ne, gad mov brun di, Tmeb Si xe li Ca vav le, od nav wa mo vi wie, Cem ken ga mov qa Ce da tu Ceb Si ise Zlie rad va ko ce, la mis ori ves kbi le bi Cag-ve le wa. me re Se maj da da ise iqa na va kar ga xa-ni, TiT qos sau ke Te so ara bul cxens aWe neb da ro me li me prin cis pro vin cia Si. ase iyo veS Ci na er Txans, me re ki uceb ga moi Ro Ta vi si sa So dan Ce mi fa lo si, zur gze gam So ta da, me tad mou-lod ne lad, sa xe ze da maj da. mi si va gi na Cems tu-Ceb ze moeq ca, mag ram boq ven ma cxvi ric da miR So _ ve Rar vsun Tqav di da, Se sa ba mi sad, ga vi fiq re, ne tav mom klas-meT qi. uhae ro bis gan vaq nev di da Tva le bi viT va ce ceb di Cems fer wa sul tu Cebs, es ki veS Ci nas aTas jer Zlier sia mov neb da. ga-mo met yve le ba amao da xor cie li ne ta re bis gan eR ri ce bo da, uf ro maw ve bo da sa xe ze, knao da ga-zaf xu lis ka ta sa viT, kvne so da sia mov ne bis gan of ldas xmu li, me ki ve Rar vsun Tqav di uk ve, da vxvde bo di, Ce mi Ta vis Tvis rom da me xe da ze vi-dan, ga lur je bu li viq ne bo di. gons vkar gav di, Tva le bi me ma le bo da, uk ve un da mov mkvda ri ya-vi, ro ca sa xe ze Tbi li siT xe Se mes xa, veS Ci na ki ukan ga da var da, fe xeb ze da me ca zur giT, xer xe-mal Tan Ce mi so koia ni frCxi li Seer Wo, mag ram ar ug rZvnia. ga ma le biT sun Tqvis ga mo mi si me-

– 253 –

tad aC qa re bu li gu li mTva ri seb ri mker dis ga-xe vas la mob da, me ki vxvde bo di, isev ga dav rCi.

ara so des miT qvia veS Ci nas Tvis, miy var xar-meT qi, rad gan, si mar Tle iT qvas, me Si no da. yo-vel Tvis vne bia ni iyo _ ve ras dros ZRe bo da Cem-Tan rbil da ma gar lo gin Si kot ria liT _ mag ram aras dros Se mim Cne via mis Tva leb Si an sir bi le, an siy va ru li, an sib ra lu li. saer Tod, qal sa da ma ma kacs So ris Ca mog de bu li yo ve li Si Si drois mo ta ni li ube du re baa _ ad re verc er Ti qa li ver ga be dav da, ma ma kacs me gob rul siy va rul Si ga mot ydo mo da, da verc er Ti ka ci ver daim ci-reb da Tavs im do nem de, rom Se Si ne bo da mij nu-ro bi sa; Si Si ada mian Si cod vas Tan er Tad Se mo-dis da, aqe dan ga mom di na re, Seg viZ lia vTqvaT, rom dRe van de li ka ci da qa li ima ze me tad cod-vi lia, vid re _ odes me; ada mia nis bu ne ba Ta vi-siT ve miis wraf vis grZno ba di dan su lie ri sa ken imis msgav sad, zog jer Tev zi rom amoy vin Tavs wyli dan da ze cas miel tvis, mag ram, ro gor ad-vi lad da swra fa dac var de ba Tev zi wyal Si, ase swra fad ve ef lo ba ada mia ni grZno ba di sam ya ros ta lax Si; ada mia nis sul ma saz rdo un da ipo vos Rmer TSi, xo lo mi si sxeu li un da daeq vem de ba-ros suls, mag ram, kar gavs ra RmerTs ada mia ni, mi si su li iw yebs saz rdoo bas Ta vi si ve fi zi ku ri sxeu liT, sai da nac war mos dge bian vne be bi, xo-lo sxeu li, ro me lic iZu le bu lia, umoZ rao da mkvdar ma te ria Si eZios saz rdo, Se de gad mxo-lod gar dau va li sik vdi lis SiSs pou lobs, da ir Rve va ada mia nu ri srul yo fa, ro me lic si nam-

– 254 –

dvi le Si ar se bobs, mag ram mniS vne lo biT dab laa da su li drois mo na be ri qa ris dam sa xu re biT; qa-ri zog jer war su li dan mo ma val Si qris, zog jer ki _ mo mav li dan war sul Si, rad gan de da mi wa ze aw myo ar ar se bobs: is, ra sac Cven aw myos ve Za-xiT, wam Si iq ce va war su lad, ase rom, Seg viZ lia vTqvaT, Cven war sul sa da mo ma vals So ris varT ga We di le bi, ma ra di so ba Si ki sul aw myoa. ro gor min do da ma ra di so ba!..

_ zog jer Tqma sjobs araT qma sa, zog jer Tqmi Tac da Sav de bis,1 _ vuT xa ri er Txel veS Ci-nas, ro ca mkiT xa, ax la ra gin dao.

_ ga Cum di, _ sa xe SeW mux na, _ ar miy vars poe zia._ mo di, veS Ci na, ma Sin ax la rax ma ni novs Cav-

rTav..._ a! _ ga ma Ce ra iqam de, sa nam av dge bo di, _ mu-

si ka mi Tu me tes ar miy vars._ giy vars ra me? _ vkiT xe mis Su Sis Tva leb Si

mom zi ral ma._ xor ci, _ ase mi pa su xa._ qaT mis, Ro ris Tu sa qon lis? gin da, Saur-

mas amo vi tan? _ da ve kiT xe im ime diT, rom rai me sur vils mainc ga moi Cen da. im mo men tSi rom ga-vix se ne, miv xvdi, Cems Tval win jer ara fe ri eWa-ma veS Ci nas. ga vi fiq re, al baT, Ra me dge ba lo gi-ni dan da co tas Wams-meT qi ra mes.

_ ara, Tei mu raz, _ Ta nag rZno bi Ta da, amav-drou lad, da mam ci re be li Ri mi liT Se mom xe da, _ Ce mi xor ci miy vars, _ Tqva da Ti Ti moi Wa ma.

1. afo riz mi „vef xis tyaos ni dan“;“;

– 255 –

me vxe dav di, ro gor moT qria leb da sis xli mi-si saC ve ne be li Ti Ti dan, da mik vir da, am pa ta ra xor cis nag lej Si ram de ni sis xli SeiZ le bo da yo fi li yo; SiS vel sxeul ze exeT qe bo da blan ti siT xis mom cro wve Te bi, mTva ri sebr mkerds una-mav da plaz mi sa da uj re de bis Txe va di er Tob-lio ba, mag ram mis sa xe ze ar Can da arc sev da, arc tki vi li da arc ga gi Je ba. me re sis xlde na uceb Se Cer da, veS Ci nam ki Tva leb Si Se mom xe da da miT xra: _ bo di Si, ar un da meq na.

_ ara, mTa va ria, cu dad ar xar, xom? _ Ca ve-kiT xe gaS te re bu li.

_ ara, cu dad ar var, mag ram mainc ar un da meq na.

_ maS, arau Savs: ra ca Rmer Tsa ara swad des, ara saq me ar iq mne bis, Ce mo veS Ci na, _ mi ve di, rom Tav ze xe li da me do, mag ram uxe Sad mo mi So ra.

_ ga Cer di-meT qi, aki giT xa ri er Txel uk ve, _ Tav zar dam ce mi ga mo met yve le ba hqon da, ami tom ukan da vi xie, _ nu ci ti reb ra Rac si su le leebs, Tan _ Zve li qar Tu liT ise, TiT qos vi Ra ca ul-va Sia ni kon ser va to ri iyo. geub ne bi, ar un da meq na, da mor Ca. da saer Tod, ra kav Sir Sia Rmer-Ti Cven Tan.

_ xom mi yu reb _ ul va Se bic maqvs da kon ser va-to ric var, poe ziac miy vars da mu si kac, _ vuT-xa ri od nav ga naw ye ne bul ma, _ da Rmer Ti yve la-fer Sia.

_ ar gvWir de ba, Tei mu raz, _ isev vne bis cec-xli ain To mis Tva leb Si, _ mo di Cem Tan, _ da bius hal te ris Sex sna daiw yo, mag ram Se va Ce re.

– 256 –

_ ara, ar min da. un da is wav lo Ta vis Se ka ve ba, veS Ci na, ar iq ne ba cxov re ba Si yo vel Tvis yve la-fe ri ise, ro gorc Sen gen do me ba.

ew yi na, gab raz da, tan sac me li Caic va da sax-li dan wa vi da. mi si was vlis Sem deg yu reb Si sul uc nau ri, Sem za ra vi xme bi mes mo da, TiT qos cec-xlSi iw ve bo da vi Rac da mi si pi ri dan Rria li amo dio da.

*** ori kvi ra srul umoq me do ba Si ga va ta re _ Tan,

Tu ima sac ga viT va lis wi nebT, rom veS Ci na mac mi-ma to va, ga mo dis, mar Tla ara fe ri ga mi ke Te bia mTe li is dro _ mag ram fiq rebs Se vak vdi; yve la-ze me tad is faq ti mWam da Sig ni dan, rom, zo ga-dad, yve la sa kiT xze mCve via xol me fiq ri _ anu, ro ca fiqrs viw yeb, yve la fer ze vfiq rob xol me _ mag ram ma Sin Ce mi go ne bis qa riS xa li mxo lod er Ti mi mar Tu le biT hqro da: veS Ci na. ro gorc Rrub le bi ver Seer Tde bian qa ris ber vis ga re Se, ise ver iS ve ba bo ro te ba fiq ris qrol vis ga re-Se; Ta vad ada mia nic ki aris ara is, ra sac la pa-ra kobs, ara med is, ra sac ar la pa ra kobs _ anu, Se sa ba mi sad, ra sac fiq robs. me veS Ci na var-meT-qi, ga vi fiq re ki dec ase, rad gan, ro gorc uk ve vTqvi, sul mas ze vfiq rob di, sad aris, sad dai-kar ga, ne tav ax la ras ake Tebs, mar toa Tu vin mes-Tan er Tad-meT qi. erT-er Ti ase Ti fiq ris dros une bu rad wa mo vi wie lo gi ni dan, ase une bu rad-ve Se vi mo se da ga ve di qu Ca Si, rom ara yi me yi da

– 257 –

da ga TiS vam de da me lia. „gan Tiad Si“ _ iq, sa dac pir ve lad Sev xvdi veS Ci nas _ Se ve di, „Me doff~ vi-yi de er Ti Svi das or moc daaT mi li lit ria ni Su-Sis boT li, da wa ve di sa xe tia lod, Tan nel-ne la boT li dan vwru pav di. vgrZnob di, ro gor ika veb-da ne la, Se par vi Ta da Se far viT Cems go ne ba Si kar gis ad gils cu di, na Te lis ad gils _ bne li, si ke Tis ad gils _ bo ro te ba, da me Si no da, mag ram sia ru li ar Se miw yve tia. gav cdi pa ta ra skvers, rom lis cen tri da nac ham let go naS vi lis bius-ti mim zer da Cem nai ri ul va Si Ta da ba ke biT, me re mi ve di gaur kve vel mo nu men tam de, ro me lic iqam-de dgas, sa nam xid ze ga dax val, Sem deg ki Ta vad xid sac mi va de qi. isev ga mik rTa Tav Si fiq re bi, xom ar ga dav xte da sa bo lood da vas ru lo-meT qi yve la fe ri; di di xa ni vor Wo fob di da, rac mets vsvam di, miT uf ro min do da mtkvar Si Ta viT ga-daS ve ba. moa jir Tan mi ve di, da vey rde ni, mtkvars dav xe de da vuT xa ri, mar Tlac ro go ri ut yvi xar-meT qi, da me re miv xvdi, rom mec ase Ti ve vi ya-vi. wam Si mo me nat ra de da, ma ma, be bia, ba bua, bi Za _ ada mia ne bi, rom leb mac naad re vad dam to ves da da maob les _ da meo re wams veS Ci nac ki mo me nat-ra; ga vi fiq re, ra Ce mi bra lia, Tu ase Ti go go Se-miy var da-meT qi. mtkvris iqiT iyo de dac, ma mac, be biac, ba buac, bi Zac, da uf ro mZaf rad mo min-da ga dax to ma, rad gan vi co di, iq mar to ara vin dam to veb da, aq ki Ce mi ve mar too ba ar mto veb da ara vis Tan. Tum ca ra Ra ca ze gar dmo da sas wau-li Za liT mainc vTqvi uzar ma za ri da um tki ce si „ara“, er Tic mov svi, crem lia ni Tva le bi mo viw-

– 258 –

min de da gza ga vag rZe le, mag ram, xi dis bo lo Si rom mi ve di, ki dev er Ti ar Cev nis wi na Se dad go mam mo mi wia _ pir da pir wav su li ya vi, gza ze ga dav su-li ya vi da iqiT mev lo, Tu mar jvniv Ca mex via da par kSi Sev su li ya vi. sa bo lood, uka nas kne li va-rian ti var Cie _ Se vux vie Cem gan mar jve na mxa res, mi va de qi did mwva ne ga la vans, Se ve di rus Ta vis par kSi da da viw ye pir da pir sia ru li, bi lik ze, Tan xel Si ar yis boT li me Wi ra da dro dad ro pa-ta ra ylu pebs vsvam di. uceb ga max sen da, ro gor meub ne bo da xol me Zi lis win de da, Zi li ne bi sa, ke Ti li an ge lo ze bio; max sovs, er Txel xum ro biT vuT xa ri, bo ro ti an ge lo ze bi-meT qi, da ga vi ci ne, mag ram Ra me Tva li ar mo mi xu Wavs, rad gan me lan-de bo da Ce mi sa wo lis win mdga ri ka ra dis Tav ze Se mom jda ri ku zia ni qa li, ro me lic Tan kma yo fi-lad iRi mo da da Tan, aS ka rad, dam ci no da. ara-yi mov svi da gav Cer di, or na bij Si mdgom grZel skam Tan mi ve di, Ca mov je qi da vi fiq re, rom am Ja-min de li sam ya ro aris Zal zed mdi da ri, uza do ge mov ne biT mow yo bi li, mag ram gau mar Ta vi saa-Ti; mas Si yve la fe ria, rac ad re iyo da rac un-da iyos ki de vac, mag ram mas Si ar aris mTa va ri _ ma ra diu lo ba _ ami tom, vinc moin do mebs, rom Ta vi si cxov re ba am saa Tis me qa niz mis mi xed viT aaw yos, ma ra diu lo bas ver ipo vis da, Se sa ba mi sad, ui me do ba sa da amaoe ba Si da levs suls; ada mia ni mi wa ze ze cis Tvis cxov robs, dro Si ki _ ma ra-diu lo bis Tvis, Tum ca dRe van de lo ba Si yve la fe-ri as ma gad rTu lia, vid re er Ti Se xed viT Cans _ ada mia ne bi dRes iR va wian drois Tvis, dro ki maT

– 259 –

ma ra diu lo bas akar gvi nebs; mag ram droc, ro go-ri war ma va lic ar un da iyos igi, ma ra diu lo bi-dan mo dis da ma ra diu lo bas ve Seuer Tde ba bo-los, rad gan ori ve erT diad mi zans em sa xu re ba. mok led, am fiq re bis gan ga mor kve vis Sem deg miv-xvdi, rom isev sia ru li min do da, ami tom wa mov-de qi ska mi dan da ki dev er Txel ga vu ye vi bi liks. miv dio di, mag ram wu Tis wi nan de li fiq re bi isev Tan mdev da _ vam bob di go ne ba Si, rom dRe van de-li drois ada mia nis mier sa zi da vi jva ri ima ze mZi mea, vid re odes me yo fi la, mag ram, amav dros, ada mia ni, ro me lic Ta vis jvars mwu xa re biT ata-rebs da ara si xa ru liT, ver iaz rebs mis mniS-vne lo bas. miv dio di, vi yu re bo di aqeT da iqiT, vxe dav di ka cebs, vxe dav di qa lebs, Sey va re bul wyvi lebs, bav Svebs, col-qmars, da mSur da ima ze Zlier, vid re odes me Sem Su re bia vin me si sad me; Su ri udi de si mwu xa re baa, da Su rian ada mians im-de ni sa tan jve li aqvs, ram de nic sxvebs _ sia me da srul yo fi le ba; Su ria daa va de ba da saw yi si ma-ra diu li mwu xa re bi sa da ga nuw yve te li tan jvi sa; Su rians mi wa ze ve SeuZ lia, ig rZnos da mix vdes, ra aris jo jo xe Tu ri tan jva. amin di im dRes iyo cxov re bis msgav sad gau ge ba ri, mag ram mka fio, da mi va bi jeb di rus Ta vis par kSi ise ve mar to, ro-gorc _ cxov re bis bi lik ze. da uceb is da vi na xe... ara, mar Tla is iyo _ veS Ci na _ mok le oq ros fe ri ka ba Caec va, srul yo fil ter febs wi Te li ke de-bi ufa rav da, mag ram mo tit vle bu li ko We bi mainc Tval Si sa ce mi iyo ise, ro gorc _ mtkna ri wylis ze da pir ze mcu ra vi nian gis mo cek va ve Tva le-

– 260 –

bi, msxverpls rom eZebs; TeT ri mok lem kla via-ni mai su ri ec va, da mker dze mSvi do bis sim bo lo amoe qar ga Sa vi Za fiT. er Ti Se xed viT, yve la fe ri rig ze iyo, mag ram, uk ve meo re Se xed viT, aRar _ mis gver diT mjdo mi mo wi fu lo bis asak Si axa li ga da su li, grZel wve ra mam ri da vi na xe, ro me lic veS Ci nas Tma Si Ta vis ban jgvlian xe lebs ucu reb-da. gan vris xdi da gav cec xldi _ min do da, ji be Si da na mde bo da, miv su li ya vi maT Tan, im bi Wis Tvis sa Ti Taod da meW ra Ti Te bi, me re ki ye lic ga mo-meW ra da veS Ci nac Tan mi me yo le bi na. me re gul-Si Cav xe de veS Ci nas So ri dan da, siy va ru li rom ver da vu na xe, uf ro me tad mo min da, mis sis xlSi me ba na va, mag ram me re, zus tad igi ve mi ze ziT, Se-me co da da, rom ara fe ri mev no mis Tvis, ar yis boT li Tav ze ga da vir tyi da Zirs ugo nod da-ve ci, Tum ca, sa nam asi pro cen tiT ga me Ti Se bo da tvi ni, coc xa li pro cen te biT vai Zu le Ta vi, wa-mov mdga ri ya vi, buC qeb Si miv ma lu li ya vi da Cu mad meT val Tva la maT Tvis, rom me re im mamrs sax lam-de gav yo lo di, meo re dRes ki mo mek la. mok led, daiq ca ara yi, dai ya ra na te xe bi boT lis, mag ram me el va ze swra fad Sev var di buC qeb Si da, ise, rom ara vis da vu na xi var, veS Ci nas da mis gver dze myo-fi bi Wis Tval Tva li da yu ris gde ba da viw ye.

_ aq ve da geuf le bo di, _ eub ne bo da is bi Wi veS Ci nas, _ am de ni xal xi rom ar iyos.

_ xalxs ras uyu reb, _ vne bia ni Tva le bi miap-yro veS Ci nam, _ mi di, aq ve da meuf le.

biW ma ako ca, mag ram me ti ver ga be da, ami tom moeS va da skam ze od nav ga daw va.

– 261 –

_ bav Sve bi rom ar iy vnen, ki dev ho, _ Tqva me-re, _ mag ram mainc Zlivs viT men. xval xom mox-val Cem Tan sax lSi? iq nam dvi lad ar Se vi ka veb Tavs, de da Ce mic rom mo vi des.

_ mo val, aba ras vi zam, _ upa su xa veS Ci nam da wa mod ga ska mi dan, _ mag ram ax la un da wa vi de. _ da mar Tlac wa vi da. biW ma iqam de uyu ra cxo ve-lu ri siS ma giT, iqam de mia ci la mWa me li mze riT veS Ci na, sa nam Tvals ar mie fa ra, xo lo Sem deg isic ad ga da wa vi da. me, ra Tqma un da, Cu mad ave-dev ne uk ni dan. sa bo lood aR moC nda, rom rus-Ta ve lis qu Cis ToT xmet no mer Si mi vi da, kor-pu sis me sa me sa dar ba zo Si Se vi da da pir ve li ve sar Tul ze mar jve na ka ri Sea Ro.

da vi max sov re.meo re dRes avi Re yve la ze mWre li da na, rac

ki ga maC nda sax lSi, Ca vic vi ima ze Tbi lad, vid re aminds See fe re bo da, da ga ve mar Te rus Ta ve lis qu Cis ToT xme ti nom ris ken, rom veS Ci nas axa li sat rfo _ Tu SeiZ le ba, ase ewo dos mas _ mo mek-la. gza Si miv xvdi, rom mkvle lo bas er Ta der Ti fes vi gaaC nia _ Su ri, ro me lic yve la ze Rrma daa gaW ri li mi wa Si, da mar Tlac, imi tom vklav di me im sa co davs, rom mSur da mi si, rad gan veS Ci na iyo mas Tan da ara Cem Tan. ada mia nis mda bioo bas yve-la ze mkveT ri xa zi ma Sin es me va, ro ca qme de bis er Ta derT mxa res ga moa Cens xol me _ mas SeuZ-lia, mok las, mag ram si coc xles ukan ver daab-ru nebs. mok led, ga via re aTas jer mainc uk ve gav li li gza, ga da ve di aTas jer mainc ga da sul xid ze, ro gor Rac mi vaR wie rus Ta ve lis qu Cas

– 262 –

da me sa me sa dar ba zos zRur blze Sev Cer di. kar-ga xans vi fiq re, nu Tu mar Tla min da-meT qi ka cis mok vla, mag ram me re mainc bo rot ma Za lam dam-Zlia da, Se sa ba mi sad, srul fa sov nad Se ve di sa-dar ba zo Si, avia re ra mo de ni me sa fe xu ri ki be ze, da aR mov Cndi pir ve li sar Tu lis sam kars So ris, rom li da nac mar jve na Si _ wi Tel Si _ cxov rob da is, vi sac Ce mi ad gi li dae ka ve bi na veS Ci nas cxov-re ba Si. da na, ro me lic ji be Si sai me dod mqon da Se na xu li, amo vi Re xe lis kan ka liT, Tum ca ar ga-miS lia, rad gan vi fiq re, vin me rom Se mes wros ase da niT xel Si myofs, ueW ve lad cuds ifiq rebs da arc Sec de ba-meT qi. gaof lia ne bu li da akan ka le-bu li xe liT Ca mov wie ka ris sa xe lu ri im ime diT, rom Sig ni dan Ca ke ti li ar iq ne bo da da, rac mTa-va ri iyo, Ta va dac Sin dam xvde bo da is, vi sac me ve Zeb di. sa xe lu ri Caix sna da ka ric gai Ro, xo lo me, imis ma giv rad, rom ime di mom ce mo da, uf ro me tad ami kan kal da xe le bi da mTe li sxeu lic. TiT qos us xeu lo su li vi ya vi, ise hae rov nad Se-va bi je mis sax lSi, amas Tan er Tad ki ga mi mar Tla ki dec _ xa li Ca mTel Se mo sas vlel Si ego, is ki xmaurs ax Sob da da am ci reb da. da na frTxi lad gav Sa le, mag ram une bu rad Ti Ti ga meW ra, rad gan of li Tva leb Si Ca mi vi da da ver ga var Cie im wams, ras va ke Teb di. fe xak re fiT vmoZ raob di da, miu-xe da vad imi sa, rom mZi med vsun Tqav di, mainc yve-la nai rad vcdi lob di, Ta vi Se me ka ve bi na ne bis mie-ri bge ris ga mo ce mi sa gan. sa bo lood ga dav wyvi te, sas tum ro oTax Si Sev su li ya vi. moC ve ne ba sa viT da vi Za ri iqiT ken, me re ki pi ris wkla pu nis msgav-

– 263 –

si xmau ric mo mes ma zus tad iqi dan, sa dac me miv-dio di. ga vi fiq re, al baT, Wams-meT qi, mag ram faq-ti gax ldaT, sax lSi iyo, es ki mainc maS fo Teb da da ma fo ria qeb da Si na ga nad. uk ve un da Sev var dni-li ya vi oTax Si da na gaS li li, da uk ve un da Ca mer-tya Sig ki ser Si mis Tvis da na, ro ca ga dav wyvi te, jer mainc frTxi lad Se me xe da ka ris Tvis ga ke-Te bu li Wri li dan. mi ve di Car Cos for mis Wril-Tan, Tva le bi TiT qos ise amov ya vi mis Se saT va-lie reb lad, ro gorc nia ni yofs xol me wyli dan, da ra da vi na xe: SiS ve li veS Ci na sas tum ro oTa-xis cen trSi gaS li li ku bok ru li xa li Cis Sua Si ij da, gver dze Ta vi si sat rfos cxe da ri eg do, ro mel sac yu ri da ra mo de ni me Ti Ti mog le ji li hqon da; veS Ci na mSvi di da araf ris mTqme li sa xi-Ta da Tva le biT mi yu reb da pir da pir me, pir Si ki im sa co da vis saC ve ne be li Ti Ti edo da Re Wav da, xo lo ka cis gva mi dan wa mo su li sis xlis na ka di la mis Cems fe xe bam dec aR wev da.

*** _ ka ci mo ka li, da amas ga mar Tle ba ar aqvs, _

veub ne bo di veS Ci nas im am bi dan ori kvi ris Tav ze._ gva mi os ta tu rad ga dav ma le, ve ra vin ipo-

vis, ma Sa sa da me, ga mar Tle ba arc mWir de ba, _ ase mi pa su xa.

_ ara, veS Ci na, Sen Sens sa ku Tar Tav Tan ar gaqvs ga mar Tle ba, _ da vuw ye ax sna, _ San si ar aris, rom ve ra fers grZnob de. ra sa Wi roa sa-sa mar Tlo, ro ca ar se bobs go ne bi sa da gu lis

– 264 –

er To ba _ su li _ ro me lic mos ve ne bas ar mog-cems Ca de ni lis ga mo. veS Ci na, er Ta der Ti, rac aseT dros ada mians dar Ce nia, eniT ga mouT qme li si na nu lis Seg rZne ba da mi si rao bis Sec no baa, ri si ga ke Te bac er Si rTu lia, ges mis? ami tom, me mgo nia, ers un da mo Sor de.

_ ers mov Sor de? _ ise Ti sa xiT mkiT xa, miv-xvdi, ver gae go. _ anu, ras gu lis xmob?

_ amaoa mTlad cxov re ba _ drtvin vis wu Ti-so fe lia, wa di, wa di mo nas ter Si, mo nas ter Si, ofe lia...1

_ Tei mu raz, gax sovs, ram den jer gTxo ve, leq-se biT nu me saub re bi-meT qi? _ ae le wa isev sa xe.

_ ara, veS Ci na! ara! Sen ka ci mo ka li! da gTxov, tkbi li na na suls uT xa ri, ube do ba xats aC ve ne, da maS vra li su li, gu li mo nas ter Si moas ve ne! ges mis, veS Ci na? _ vuy vi ro di mwa red me.

_ ga Cum di! _ ver Zleb da, TiT qos de mo nu ri Za-liT Sep yro bil qals loc vebs ukiT xav dne no, ise.

_ maS, Sors mtve ri! _ da vuR ria le, _ Sors, Sors mi wa _ is cis uar myo fe lia!

wa di, wa di mo nas ter Si, mo nas ter Si, ofe lia! _ amis Tqma iyo da, cxa dad da vi na xe, yu re bi dan sis xli was kda Tqria liT.

me vi co di zus tad, es ar iyo ma Ra li ar te riu-li wne vis bra li, ara med es iyo mi si bne li su lie-ri imu ni te tis uku reaq cia mi siv sul Si SeW ril uc xo sxeul ze, ro me lic ib rZo da mis Se sac vle-

1. Se sa va li ori stri qo ni ga lak tion ta bi Zis leq si dan „ham le tis qna riT“;

– 265 –

lad, xo lo veS Ci nas su lie ri lei ko ci te bi _ da yve la da nar Ce ni is uj re di, ro me lic iRebs mo-na wi leo bas dam cve lo biT pro ce seb Si _ eb rZod-nen am uc xo sxeuls. me, sa co da vi, da ce mu li da Sig niT ga par ta xe bu li ka ci _ Tei mu raz ia ko bis Ze io baS vi li _ ve de qi da sis xlia ne bul veS Ci nas Tav ze, da ga na Cer de bo da Ce mi saox re pi ri, ara-med yve bo da leq sebs, naw yve tebs poe me bi dan, him-nog ra fiebs, mRe ro da xan „Cak ru los“, xa nac „Sen xar ve naxs“ _ aman mTlad ga da ria veS Ci na _ xa nac ki, saer Tod, axal ra mes mo vi go neb di da imas, er-Txel ki Si le ris mec xre sim fo nia Si ga mo ye ne bu-li leq sic ki mo vu ye vi da, me tic, wa vu kiT xe ki-dec _ Freude, schöner Götterfunken Tochter aus Elysium, Wir betreten feuertrunken, Himmlische, dein Heiligtum! Deine Zauber binden wieder was die Mode streng geteilt; Alle Menschen werden Brüder, wo dein sanfter Flügel weilt1-meT qi _ da, ra Tqma un da, ga dai ria, ro gor Tu Zme bi aria no, gai fiq ra, zus tad vi ci, mag ram ver Tqva. Do mi ne Je su Chris te ro gorc ki vax se ne, wam sve fe xeb Si Ca mi var da da sis xlia ni crem le-biT Se me ved ra, gTxov, ga Cer di, nu Ra gaag rZe-le bo, mag ram, rex glo riae-meT qi, rom da va ma te da, Se sa ba mi sad, gag rZe le ba ga dav wyvi te naT lad, veS Ci nam bar Zay Si iseT siR rmem de Ca ma so kbi le-bi, rom, Za lau ne bu rad, Ta vi ve Rar Se vi mag re da Zirs da ve ci, sis xlis gu be Si Cav var di da sxeu li mo viT xva re. xom ga ga Cu meo, niS nis mo ge biT miT-

1. frid rix Si le ris leq sis Se sa va li stro fi, ro me lic Sem dgom lud vig van beT ho ven ma Ta vis uka nas knel sim fo nia Si ga moi ye na

– 266 –

xra veS Ci nam, Tan sa xe ze ar na xu li tan jva ewe ra da ga mo xat vo da, da aS ka ra iyo, eti re bo da ki-dec, mag ram amas ro gor izam da _ mas xom jer er-Txe lac ki ar eti ra Cem an, eW vi mqon da, zo ga dad, ada mia ne bis Tan das wre biT. ami tom mwa red Se mo-mar tya sa xe Si, xo lo Sem deg, me isev rom mu si kas mi vub run di, el vis sis wra fiT gaC nda Ta vi si pir-van de li ad gil sam yo fe li dan Cems sxeul Tan, Ta-vi si grZe li da qva sa viT ma ga ri frCxi le bi sa mar-Teb li viT Ca mo mis va sa xe ze da sa ku Tar sis xlSi mom Txva ra. sim wris gan Tva le bi crem liT amev-so _ min do da, da lur je bam de me ce ma da, Tqven war moid gi neT, mo mek la, rad gan uceb yve la fe-ri amo mit rial da Tav Si, ro gorc qvi Sis saaTs amoat ria le ben xol me erT mxa res qvi Sis ga le vis Sem deg, da uceb Sem ziz Rda veS Ci na, rad gan mi si rea lu ri sa xe da vi na xe, Tum ca me re, meo re wams, ro ca sa ku Tar Tavs da vub run di, aRar me ziz Re-bo da, ara med ise me co de bo da, ro gorc aras dros ara vin Sem co de bia. veS Ci nam Txe li pe ran gi io-lad Se mo ma xia, me re Su ma xe ris „fe ra ri viT“ swra-fad da Tav bru dam xve vad daiw yo sir bi li mTel oTax Si, da uceb _ ise, rom Tva lis da xam xa me bac ki ver mo vas wa ri _ Cem ukan gaC nda, xe le bi Se mo-xeu li pe ran giT Se mi bo Wa, Sem deg Sar vlis ube ze da maj da, Ce mi mo SiS vle bu li mker dis ken dai xa ra, pi ri far Tod gaa Ro da Zu Zus Tav ze mik bi na. ase Ti siZ lie ris tki vi li iqam de ar meg rZno cxov re ba-Si da, al baT, zus tad am tki vil ma Sem ma ta Za la da mom ca sak ma ri si imis Tvis, rom Cems ma jeb ze da de bu li pe ran gis bor ki lis gan Ta vi da mex sna,

– 267 –

da mec ase vqe ni, xo lo Sem deg ki Ce mi da sus te-bu li, mag ram mainc sak maod Zlie ri mar jve na mo-vuq nie veS Ci nas sa xe Si da mTe li Za liT ga var tyi. Wa xa nis xma gais ma da, ro ca kuT xe Si mig de buls dav xe de, aR mo va Ci ne, rom yvri ma li gas tex vo da da ori kbi li gad moe fur Txa ki dec uk ve, Tum ca aS ka rad ig rZno bo da mis gax Si re bul da gaS ma ge-bul sun Tqva Si, rom aTas jer me ti Se mar Te bi Ta da as jer uf ro Zlie ri en Tu ziaz miT api reb da Seb rZo le bas, mag ram me ar da va ca de _ ki dev uf-ro Zlie rad da var tyi sa xe Si, me re im kap ro nis To kiT, rom li Tac erT dros Ta vis Ca mox rCo-bas va pi reb di, Se vu ka ri xe le bi da vuT xa ri, ax la isev leq sebs mo giy ve bi, mag ram, Tu xels Se miS-li da ar mois men, yu rebs da gaW ri-meT qi. da viw ye Seq spi ris sa moc da meeq vse so ne ti _ yve laf riT daR lils, sa nat re lad sik vdi li dam rCa-meT qi, amis Tqma mo vas wa ri, rom veS Ci nam isev yvi ri li mor To, Tan aqeT-iqiT aw yde bo da, ho da avi Re is da na, rom li Tac veS Ci nas msxver plis sik vdi li mqon da da geg mi li, da mas yu ri mo va We ri mar cxe-na. mTe li xmiT dai kiv la Tu daiR ria la, da io ge-bi mainc mwyob rSi hqon da. sis xli moT qria leb da da moh qro da mi si yu ri dan, eja xe bo da da exeT-qe bo da Ce mi sax lis TeTr ked lebs ise, ro gorc myvi ra la, ag re siu li, qar Tu li da ve lu ri arag-vi exeT qe ba xol me ka la po tis aR mar Tul ked lebs da san gre vad, Tun dac, fa sa naur Si, or dax ril, tyian mTas Sua. Rria leb da veS Ci na, da yve la nai-rad cdi lob da, Ta vi daex sna kap ro nis To kis gan, mag ram, amis nac vlad, imis ga mo, rom xe lebs gau-

– 268 –

Ce reb lad aqa na veb da di di Za liT, kap ron ma xor-ci gauW ra, ro gorc Sem deg vna xe, zus tad im ad-gi las, sa dac ve ne bi yve la ze ax loa kan Tan, Se sa-ba mi sad, mi si Tan ca sa viT lur ji, Tan Wao bi viT mwva ne sis xlZar Rve bi das kda, ga daix sna Sua ze pir ve lad gax le Ci li ato mi viT, daw yda mZi med, kon tra ba sis si me bi viT, da veS Ci nas uk ni dan sis-xli ga moi pa ra ro gorc mdi na ris wylis pa ta ra na ka di, ro mel mac sul viw ro Txri li gaiy va na mi-wa Si da ax la iq miC qefs, mar to, Ta vi su fa li. mi si si coc xle krTo da da bJu tav da, ro gorc san Te-li _ qar Si, da ne bis mier wams SeiZ le bo da, Cam-qra li yo sa ma rad Ja mod. veS Ci nas sun Tqva Seek ra, Tum ca mainc ib rZo da _ cdi lob da, hae ris di di na ka di ga daey la pa er Tdrou lad, mag ram mxo lod im Tevzs hgav da, ro me lic na pir ze amoiy va nes da pirs uaz rod, Tum ca ime dia nad aRebs, ra Ra cas elis. uceb veS Ci nam uzar ma za ri pi ri gax sna _ ga-laq ti kis cen tSi myo fi Sa vi xvre lis xe la la mis _ da wa miT TiT qos ga day lap va da mi pi ra. ga moa Ci-na vam pi ri viT bas ri kbi le bi da...

da.mok vda.

*** TiT qos aTa seu li wle bi ga vi da mas Sem deg,

mag ram mainc cxa dad max sovs, ra iyo da ro-gor. rac ki ska me bi mqon da sax lSi xis, yve la da vam tvrie da, vi Tom da me ta li yo fi li yos, ise TiT qos Se va du Re er Tma neT ze, me ve ga mov Ta le

– 269 –

xis ku bo veS Ci nas Tvis, mag ram mi si moW ri li yu-ris Tvis cal ke yu Ti avi Re, ro me lic jer ma ri-liT ga vav se na xev ram de, xo lo Sem deg is yu ric dav de, me re ki isev da va ya re zed Za lian co ta NaCl. me ga da vi de mxar ze Ce mi mic va le bu lis xis ku bo, erT xel Si ki jva ri me Wi ra, ro me lic spe-cia lu rad veS Ci nas Tvis iyo. Ca ve di me gob ro bis daR mar Tze, ga da ve di gza ze, Ca vu ye vi ius ti ciis sax lis daR mar Tsac, da va de qi me Ter Tme te mik-ro-raio nis gzas, me re, ro ca Suq ni San Tan mi ve-di da Cem mar cxniv rag bis sta dio ni ga moC nda, mar jvniv Se vux vie, xid ze ga da ve di da ave di go-reb ze _ sa saf lao ze, ga da We di li iyo mar Tlac iqau ro ba mic va le bu le biT. ga vi fiq re, ase Ti tem piT Tu gag rZel da sik vdi li rus Tav Si, ma-le mTe li rus Ta vi gar dac vlil Ta qa la qi gax-de ba-meT qi, da asec iyo, ga na, ara? ra Ca vi di-ne, vxvde bo di, da Cem ir gvliv _ ro gorc erT dros kaens dae mar Ta _ iZ vrod nen gze bi, mTe bi, da sul dav kar ge mos ve ne ba, Tum ca vi co di, uk ve Sors ar iyo dro Ce mi da Rup vi sa. me bo ro te bas bo ro te biT vu pa su xe, da vin vi ya vi sxva, Tu ara _ axa li sau ku nis dam Rup ve li se nis Tval sa Ci no da dau fa ra vi war mo mad ge ne li? mok led, ave di erT go ra ze, vna xe rbi li mi wa, Ta vi su fa li, da da viw ye xe le biT Txra. or saaT Si gav Txa re ori met ri, daax loe biT, Ca vaw vi ne veS Ci nas ku bo ise, rom dav Zlie sa Si ne li sur vi li mi si gax snis da veS Ci nas nax vis, mi wa mi va ya re, jva ri mis Tav ze da var Wve, mag ram ar ga Cer da _ xan erT mxa res ga da var da, xa nac meo re mxa res _ da ga dav wyvi te,

– 270 –

ub ra lod da me do mi wa ze, Tum ca, dav de Tu ara, Zlier ma qar ma wa mou be ra da jva ri sa mi saf la-viT aR mo sav le TiT ga dais ro la. mi va ne be Ta vi, rad gan ise dac yve la fe ri ga sa ge bi iyo. ga mo vi-ti re veS Ci na, ga mo vi ti re iq ve Ce mi da ce mu li, da Ca na ge bu li, ga par ta xe bu li da mi was Tan gas-wo re bu li su lic, xo lo Sem deg, ro ca uk ve was-vla ga daw yve ti li mqon da. amo vi Re pa ta ra ko-lo fi, ro mel Siac veS Ci nas moW ri li yu ri ido, dav de mis saf lav ze, er Ti Rrmad Ca vi sun Tqe da ga mov brun di. gza Si vfiq rob di da ax lac vfiq-rob; fiq ri sas yo vel Tvis av di var im do nem de, ra do ne sac sxva ve ra vin miaR wevs, mag ram zus-tad ma Sin, ro ca Zle va mo si li fiq re bis Se ja-me biT ra Ra ca um niS vne lo va nes das kvna ze un da ga vi de, xi di tyde ba da haer Si vrCe bi mar to; me rom imas miv wvde, ri si miw vde nac da sa xu li mqon da miz nad, usa Tuod da vi Ru pe bi.

er Ti kvi ris Tav ze veS Ci nas dak rZal vi dan, ro de sac Zlie ri qa ri _ TiT qmis gri ga li _ dau-be ravs rus Ta vis axal sa saf lao ze, ro me lic axa li di di xa nia, aRa raa, Cem mier da de bul mu-yaos ko lofs Ta vi ga daex de ba, da ga moC nde ba, rom ara nai ri yu ri iq ar devs.

da me yo yve la poe ti da mu si ko si, rad gan Ce mi leq sis dro dad ga:

cal xel Si boT liT, dav di var mar to, Tva leb Si Si SiT, sxva xel Si da niT,

ve Rar sad vpo veb me mos ve ne bas, mag ram Sen isev mim Re ri na niT:

– 271 –

„xmai sis xli sa Zmi sa Se ni sa Ra Ra debs Cven da mo marT qve ya niT“.

aRar mew ve va me si xa ru li, da aRar mo va Cem Tan oc ne ba,

Se ni Tva le bic Cems da nax va ze, ro gorc kaen ze, krTe ba, oc de ba...

me me ge be ba sis xlis sur ne liT ga re mo cu li ka re bi Ria,

me mxvde ba fex qveS ga da Te li li da sik vdi lis Tvis mzad myo fi ia,

mag ram ga dav rgav da ga va xa reb, me re ki vit yvi: „Ave Ma ria~.

ix sne ba ze ca, krTe ba Rrub le bi, So ri dan mo Cans Ce mi mde va ri, aRar min de ba Tav da viw ye ba, aRar min de ba Ra mis Te va ni,

av di var jvar Tan, rad ga nac ci dan Ca mo dis sis xli, viT _ sa fe ra vi.

jvar Tan hpo ve ben yve la ni nu geSs, vi si nu ge Sic Za luZs ve ra vis.

xor cSeus xme lad miy var da qa li...

23 mar ti _ 14 ap ri li, 2017 we li

d a s a s r u l i

didifuga - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/236049/1/didi_fuga.pdf · sad, cemi...

Documents