DIALOOG2voorjaar 2007www.ottobock.nl

Extreme sportenRotsklimmen met twee prothesen

Leven met één armLies: ‘Ik doe precies wat ik wil’

BlizzardBlikvanger op wielen

KRACHT IN BALANS

�Dialoog

COLOFON

HoofdredactieCas Welling

RedactieMariken Jansen-Schoenmakers

Irma Coveliers

Tekstde Tekstenwinkel, Eindhoven

VormgevingMariken Jansen-Schoenmakers

Abonnementenm.schoenmakers@ottobock.com

Druk

CTP bvbawww.ctponline.be

AdministratieAfdeling Marketing

Tel. +�1 (0)499-474585

Uitgave Dialoog is een uitgave van

Otto Bock Benelux B.V.Postbus 1��, 5690 AC

Son en Breugel, Nederland

www.ottobock.nl

InhoudEVEN IETS ANDERS6 Cliffhanger

OUTDOOR12 Uitwaaien op het Pieterpad

�6 Op de trappers in de Ardèche

PRODUCT CENTRAAL10 Lichtvoetig door het leven met de Trias

14 Blizzard: blikvanger onder de rolstoelen

17 Nieuw licht op revalidatie met FES

INTERVIEW 8 Rolstoeldansen met Corrie van Hugten

27 Lies voelt zich rijk zonder arm

12 16 �0

Inhoud

4 Dialoog Inhoud

�74647

InhoudACHTER DE SCHERMEN�0 Veilige vlucht voor techneut Kees Noppe

16 Afdeling Consulting is van alle markten thuis

UITGELICHT24 Drie artsen over revalidatie

26 REVA 2007 & Actief Wijzer

�4 Symposium Homo Orthobionicus

SPORT20 Sporters over hun passie

�2 Blessurevrij bewegen met braces

5Dialoog

Toen ik vorig jaar met Pasen de World Cup Rolstoeldansen bezocht, viel mij vooral het plezier van de deelnemers op.

Ze hadden een grijns van oor tot oor en het en-thousiasme straalde ervan af. In deze Dialoog vertelt Corrie van Hugten hoe het rolstoeldan-sen vanuit een klein zaaltje in Amstelveen in 26 jaar is uitgegroeid tot volwaardige, internatio-naal erkende sport. Intussen ben ik alweer be-nieuwd naar de volgende kampioenschappen, komend paasweekend.Je ziet vaak dat mensen met bijvoorbeeld een rolstoel of kunstbeen nog eerder de extremen opzoeken dan mensen zonder handicap. Ik vind dat knap. Zelf maak ik ook wel eens trektochten door de bergen, maar dan is de ergste handi-cap dat we afhankelijk zijn van maaltijden van poedertjes en water uit riviertjes. Toch wat anders dan een hele tocht met braces lopen, zoals bijvoorbeeld Erica van den Berg die op het Pieterpad trainde voor de Otto Bock-expeditie naar de Mont Blanc.Van rolstoelen tot braces: tot nu toe heeft Otto Bock zich altijd beziggehouden met uitwendige hulpmiddelen. In 2008 brengen we voor het eerst een inwen-dige toepassing op de markt. Op pagina 17 leest u meer over de ActiGait®: een implantaat dat het looppatroon van mensen met een dropfoot verbetert. En zo blijven we vernieuwen en ontwikkelen, met als doel zo veel mogelijk mobiliteit. Daarin staan we niet alleen; Otto Bock gaat steeds meer de dialoog aan met externe onderzoekers. In deze editie van Dialoog daarom volop aandacht voor andere invalshoeken. Zo laten drie gerenommeerde revalidatieartsen hun licht schijnen op hun vakgebied. En een orthopedisch instrumentmaker vertelt over de raakvlakken tussen helikoptervliegen en orthopedie.Deze wetenschappers en technici zijn niet de enigen met wie we in gesprek gaan; Dialoog zou zijn naam niet waard zijn, zonder inbreng van ú. Blader daarom ook eens naar pagina 29 en doe mee aan de nieuwe rubriek de Stel-ling. Misschien staat uw reactie dan in de volgende Dialoog.

Cas Welling, directeur Otto Bock Benelux

Voorwoord

Dialoog komt op gang

6 Dialoog Even iets anders

Jerod Minich woont met zijn vrouw en

kinderen in Pennsylvania. Hij is een

gedreven buitenmens en houdt van jagen

en rotsklimmen. Elke extreme sport ziet hij

als een uitdaging, vooral ijsklimmen. Dat

doet hij puur voor de kick. Zijn collega’s

zeggen over hem: “Hij is een uitstekend

orthopedisch technicus, die keihard werkt.

Alles wat hij wil doen, krijgt hij voor elkaar.”

Speciaal voor het klimmen ontwerpt Jerod

voor beide benen zijn eigen prothesen.

Jerod loopt met het Harmony-systeem en

Axtion-voeten

Cliffhanger

7DialoogEven iets anders

8 Dialoog

Corrie van Hugten van Stichting Rolstoeldansen Nederland:

‘Dansplezier voor zo veel mogelijk mensen’

In Corries drukbezette agenda is niet gemakkelijk een gaatje te vinden. We-ken van tevoren plannen we een ge-sprek. Maar als de dag daar is, geeft het KNMI weeralarm af wegens zware sneeuwval en laat de interviewer de auto liever staan. Corrie niet, die rijdt gewoon volgens plan van haar woon-plaats Amstelveen naar Cuijk, waar ze van alles moet regelen voor het Holland Dans Spektakel in april. Uiteindelijk ont-moeten we elkaar niet in levende lijve in Cuijk, maar spreken we elkaar aan de telefoon. “Nou, dan steek ik maar van wal”, zegt Corrie en begint voortvarend over haar leven te vertellen, dat volledig in het teken staat van dansplezier.

Hoe zag je leven er vroeger uit?“Dansen was altijd al mijn lust en mijn leven; vóór mijn ziekte heb ik 15 jaar ge-werkt in de dansschool van mijn oom. Ik was ook hoofd van een school. Tot op de dag van vandaag kom ik nog leerlin-gen tegen die roepen: ‘Hé juf, ken je me

nog?’ En met de kerst kreeg ik een keer een kaartje van twee leerlingen die nu samen getrouwd zijn en hun eerste kind-

je krijgen, en dan schrijven ze: ‘Ik hoop dat ons kindje ook zo’n leuke kleuterjuf krijgt.’ Dat is mooi.”

Dus ook al is het ruim dertig jaar gele-den, de herinnering is nog levend. “Jazeker. En alle dingen die ik indertijd bij mijn oom in de dansschool heb geleerd – ook wat betreft organisatie of presentatie van een wedstrijd, of telsystemen – gebruik ik nog dagelijks.”

Wat betekent het rolstoeldansen voor jou?“Het heeft alles totaal veranderd. Het leuke leven dat ik had, werd een drama toen ik ziek werd. Ik vond het verschrik-kelijk nooit meer te kunnen dansen. Maar toen dat ineens tóch weer moge-lijk werd, kreeg ik een totaal nieuw le-ven. Een collega van mijn oom had in het buitenland kennisgemaakt met een manier om in een rolstoel te dansen. Hij gaf mij de opdracht dat in Nederland op poten te zetten. Dat was in 1980.”

En zo veel jaren later…“Het is ongelooflijk hoe het is gegroeid. Toen ik begon, waren er geen boeken of lesme-thoden. Op een gegeven moment had ik één dansje en zo begon ik met een klein groepje in Amstelveen, nadat ik een oproep in de krant had laten zetten. En wie belde daar, om te komen kijken…”

Chachacha’s, sierlijke walsen of tango’s vol passie; voor Corrie van Hugten (63) is het allemaal gesneden koek. Samen met fysiotherapeute Ondine de Hullu stond zij 26 jaar geleden aan de wieg van Stichting Rolstoeldansen Nederland (SRN). Na een ziekte werd Corrie in 1975 rolstoelgebruiker. Ze dacht dat ze nooit meer zou kunnen dansen. Maar het tegendeel is waar, en onder de koepel van SRN dansen nu ruim 3500 rolstoeldansers.

Interview

‘Zoenen van Nelson Mandela had ik nooit verwacht’

Demonstratie tijdens NK, 1986Corrie van Hugten en Cor van der Stroet

9Dialoog

Ondine“Ondine de Hullu, met die andere invals-hoek vanuit de fysiotherapie. Ik stelde voor een kopje koffie te drinken na afloop en we bleven maar praten en praten, ter-wijl we energie kregen van de ideeën die in ons opkwamen. Vanaf dat moment hebben we 26 jaar samengewerkt.”

Hoe ging het daarna?Van het een kwam het ander. Ondine en ik hebben een lesprogramma opgezet om instructeurs op te leiden, zodat die in hun eigen woonplaats dat dansplezier konden geven. Want dat is ons hoofd-doel: wij willen zo veel mogelijk mensen met een handicap dansplezier geven. We vinden niet alleen de wedstrijden belangrijk, maar ook gewoon elke week met elkaar dansen. Kopje koffie drinken, beetje kwebbelen. Aan die sociale func-tie hecht ik veel waarde. Er draaien nu 150 groepen in Nederland, waar elke week zo’n �500 dansers genieten van minstens een uur dansplezier.”

Had je dat verwacht?“Het is veel gro-ter geworden dan ik ooit had verwacht. Als je mij 26 jaar ge-leden had gezegd, dat het rolstoeldansen over de hele wereld zou uitwaaieren, had ik dat een belachelijk idee gevonden. Ik wilde gewoon een uurtje in de week iets leuks doen. Ondine en ik begonnen op een boemeltje, maar dat werd een sneltrein en uiteindelijk een hogesnelheidslijn. En het groeit nog steeds. De sport is inmiddels erkend door het Inter-nationaal Paralympisch Comité voor de Europese en Wereldkam-pioenschappen.”

Heeft het dansen geholpen je ziekte te accepteren?“Toen ik merkte dat ik

Interview

met mijn rolstoel kon dansen, vond ik het al snel geen rotstoel meer. Het leven is anders dan vóór mijn ziekte, maar ik heb er onvoorstelbaar veel voor teruggekre-gen. Want wie had ooit gedacht dat ik de hele wereld rond zou reizen. Dat ik op het Witte Huis geweest zou zijn. Dat ik zoenen zou krijgen van Nelson Mandela. Dat zijn natuurlijk uitschieters, maar ook door de dagen heen heb ik een mooie levensinvulling, zoals nu met de organi-satie van het Holland Dans Spektakel.”

Ik kan me voorstellen dat het ook andere mensen veel heeft gebracht.“Mensen die bezig zijn met rolstoeldan-sen, richten hun gedachten op andere dingen en niet op hun handicap. Een an-der belangrijk effect is dat ze de ruimte leren verkennen, samen met een ander. Revalidatieartsen onderschrijven dat mensen door het dansen de ruimte om zich heen beter ervaren en niet – bij wijze

van spreken – alle deurposten eruit ram-men. Ze moeten samen met een partner iets uitvoeren zonder dat ze in elkaars wielen uitkomen. Soms zie je ouders van kinderen, die dachten dat hun kind met handicap niet veel zou kunnen. Als ze dan zien hoe hun kind de sterren van de hemel danst, vinden ze dat prachtig. Of je hoort mensen zeggen dat ze hun diploma’s en medailles boven het bed hangen. Als ik dat soort blijdschap zie, word ik zelf ook blij.”

In 2006 verscheen het boek Dansplezier, rolstoeldansend de wereld over, een bundel reisverslagen van Ondine de Hullu en Corrie van Hugten. Zie ook www.rolstoeldansen.nl en www.hollanddansspektakel.nl

10 Dialoog

Trias combineert lichtheid en stabiliteit

Vijfsterrenvoet

Wie voor het eerst kennismaakt met de sympathieke restaurantuitbater Eric Douffait, merkt waarschijnlijk niet dat hij zijn linkeronderbeen mist. Ondanks zijn fysiek zware beroep, beweegt Douffait zich in zijn keuken als een vis in het wa-ter. Van een prothese is niets te zien. En tijdens zijn favoriete sport, mountainbi-ken, voert hij zonder problemen de snel-heid op. Douffait is één van de eerste

gebruikers van de nieuwe Triasvoet en hij is erg te spreken over het resultaat: “De Trias is voor mij perfect. Het ultra-moderne concept past zelfs bij de Art Deco-stijl van mijn restaurant!” Tijdens zijn beroepsbezigheden en in zijn vrije tijd vertrouwt hij blindelings op zijn pro-these. “Of ik nu rondloop in de keuken, of wandel met mijn kinderen; ik kan alle kleine, fijne bewegingen maken. Op de mountainbike laat ik de trappers soepel ronddraaien. En het maakt niet uit waar

men de eigenschappen van de prothese daar dicht in de buurt. Zo is de Trias in stilstand flexibel en tegelijkertijd stabiel. Bij het wandelen op oneffen terrein past de voet zich aan de ondergrond aan. Bovendien worden heup, rug en het an-dere been ontlast, doordat de voet veert en weerstand biedt op de juiste momen-

Product Centraal

ik loop, op de keukenvloer of op voch-tige, zachte bosgrond: de voet past zich aan. Dat vind ik een groot pluspunt.”

In alle eenvoud: net echtOmdat de vormgeving van de Trias is gebaseerd op de natuurlijke voet, ko-

‘Bosgrond of keukenvloer? De voet past zich aan.’

Chef-kok Eric Douffait houdt het graag eenvoudig. In de keuken van zijn restaurant l‘Art de Vie in het Belgische Spa, verandert hij verse, goede basisproducten in hoogstaande culinaire gerechten. De spreuk ‘Et surtout, faites simple’, van topkok Auguste Escoffier, siert de keukenmuur. Eenvoud en kwaliteit zijn voor Douffait tevens belangrijke prothese-eigenschappen. De Trias voldoet ruimschoots aan zijn eisen.

11Dialoog

Trias combineert lichtheid en stabiliteit

VijfsterrenvoetProduct Centraal

Technische gegevens

De Trias is een lichte, functionele carbonvezelvoet voor actieve mensen met een onderbeenamputatie, knie-exarticulatie, bovenbeenamputatie of heupexarticulatie.

ten. Het koolstofmateriaal is licht en dat maakt het bewegen uiteraard minder zwaar. Met de Trias krijgen prothese-dragers meer vertrouwen in hun eigen bewegingen, waardoor ze uiteindelijk minder hoeven te focussen op het lo-pen.

Chef-kok Eric Douffait leeft zich uit op zijn mountainbike

Restaurant l’Art de Vie trekt bezoekers van heinde en verre

12 Dialoog Outdoor

Door Erica van den Berg

Uren op internet zoeken en etappes plannen. Staren naar landkaarten om een geschikte slaap-plaats te vinden. De rugzak wel tien keer in- en uitpakken met als resultaat nog steeds die zware bagage… Alleen al de voorbereidingen op een wandeltocht over het 490 kilometer lange Pieterpad zijn een avontuur.

Enkele jaren geleden kwamen mijn vriend en ik een echtpaar tegen in Frankrijk. Het gepensioneerde stel liep vanuit Nederland naar Santiago de Compostela. Ik was onder de indruk van hun prestatie. Bepakt en bezakt kilometers lopen over heuvelachtig ter-rein is immers niet niks. Op dat moment wandelden we af en toe wel eens; dan was 12 kilometer al een topprestatie. Maar nadat ik had besloten mee te doen aan de Otto Bock Mont Blanc Expeditie, moest er natuurlijk getraind worden. Doordat we veel fietsen, had-den we al veel van Nederland gezien, maar dat concentreerde zich vooral op het zuiden. En wandelen is toch een an-dere manier om je omgeving te beleven. Bovendien zijn we altijd al nieuwsgierig geweest naar het Pieterpad. Een plan was geboren.

Terug naar de basisOmdat we allebei gek zijn op kamperen en het openbaar vervoer een warm hart toedragen – met onze lease-auto ver-vuilen we al genoeg – besluiten we het Pieterpad zo veel mogelijk met bepak-king, openbaar vervoer en kampeer-overnachting te plannen, met af en toe een luxe hotelovernachting als traktatie. Onze vrije weekenden plannen we vol, en we verwachten dat we op die ma-nier een maand of tien nodig hebben. We besluiten de etappes in volgorde te lopen, met de start in het noorden. Dit heeft twee redenen. De eerste is dat

we het wandelen in heuvelachtig terrein moeten opbouwen, maar minstens zo belangrijk is dat we willen eindigen in Limburg: onze favoriete provincie.

Regen op de eerste dagOnze eerste wandeldag begint met re-gen, maar dat mag de pret niet drukken. Het weer is verder over het algemeen erg goed. We maken alle seizoenen mee. Zelfs prachtige sneeuwlandschap-pen. Onze wandeldagen liggen tussen de 15 en 20 kilometer per dag. De lang-ste afstand is 28 kilometer, gepland voor één dag in het weekend, zodat ik weer goed kan herstellen.

Iedere etappe een korte vakantieElke etappe van het Pieterpad ervaren we als een korte vakantie. Je bent er helemaal uit, komt tot jezelf en ziet ver-schrikkelijk veel van Nederland. Je komt op plaatsen waar je normaal niet aan zou denken. Het pad en de bewegwijze-ring zijn goed onderhouden. Maar wat wij vooral bijzonder vinden aan het Pie-terpad, is de betrokkenheid van de om-geving. Er wordt veel aandacht besteed aan de wandelaar met pleisterplaatsen, gedenktekens, kunst of gewoon een bankje om te rusten.

Laatste dagen in hete zomerDe laatste etappes in Zuid-Limburg lopen we in de warmste week van de

zomer. De laatste dag lopen we samen met een goede vriendin, die ons beloont met een prachtige ‘Pieterpad’-medaille, met de start- en einddatum van ons avontuur. Tien maanden na de eerste stap tikken we het Pieterpad-monument op de Pietersberg aan.

Pieterpad… doen!Je krijgt nóg meer waardering voor ons kleine landje. Er is erg veel variatie te vinden, als je je ogen maar opent. Ook om de route heen is veel te zien als je even van het pad afwijkt. Vaak is dat de extra kilometers meer dan waard. Dus doe aan die wandelschoenen en start nog dit weekend!

Voor een volledig verslag of meer in-formatie: www.ericavandenberg.nl en www.pieterpad.nl

490 kilometer met de Advantage kniebrace

Helemaal eruit op het Pieterpad

1�DialoogOutdoor

490 kilometer met de Advantage kniebrace

Helemaal eruit op het Pieterpad

14 Dialoog Product Centraal

‘Blizzard betekent flinke stap vooruit’

Beauty en brains in één pakketJe wilt ermee reizen en sporten, hij moet niet te zwaar zijn, in de auto passen. En natuurlijk: mooi zijn. We hebben het hier niet over de perfecte partner, maar over de ideale rolstoel. Vraag een ac-tieve rolstoelgebruiker wat een goede stoel kenmerkt, en je krijgt als antwoord: gemak, mobiliteit, betrouwbaarheid, flexibiliteit, stabiliteit en een mooi design. De Blizzard heeft het allemaal.

Dit voorjaar is het zover: de Blizzard komt eraan. Deze fonkelnieuwe stoel is de blikvanger onder de rolstoelen. Design voert de boventoon, maar dat doet niets af aan de functionaliteit. In-tegendeel, het inklapmechanisme van de rugleuning is handiger dan bij zijn voorgangers en werkt op een geheel nieuwe manier: bij het inklappen van de rug beweegt een schuifmechanisme de zijdelen naar beneden tot op de aandrijf-wielen. De rugleuning zelf vergrendelt in horizontale positie en aan de rugstang is de Blizzard dan eenvoudig met één hand te tillen. Uiterlijk en innerlijk zijn bij

15DialoogColumn

Laatst was op de afdeling een vrouw opgenomen, die met alle medische zorg in haar omgeving eindelijk durfde te testen hoe hard haar elektrische rolstoel werkelijk kon rijden. Bij de hoogste

stand wapperden de haren die ze nog had – denk aan Lambiek – vrolijk in de wind. Ze vond het heerlijk en veranderde al snel van een voorzich-tig mensje in een gevaarlijk scheurmonster. Uiteindelijk hebben we de leverancier in moeten schakelen om de snelheid te begrenzen. Waar ik werk, verblijven regelmatig mensen die rolstoelafhankelijk zijn en dat is geen enkel probleem. Nou ja, geen enkel probleem? Zolang cliënten in het bezit zijn van een eigen rolstoel, zoals eerdergenoemde vrouw. Wij hebben ook regelmatig cliënten die moeilijk ter been zijn en geen eigen stoel hebben; zij kunnen gebruikmaken van de rolstoelen die op de afdeling staan. En daar wil ik het nu eens over hebben.Mogelijk dat u het niet verwacht anno 2007, maar op onze afdeling is het rolstoeltreurnis alom: permanent slappe banden, voorwieltjes die weigeren te draaien, handvatten die te hoog, te laag dan wel in vreem-de standen staan en remblokjes die een symbiotische relatie hebben met de banden. Soms moeten we mensen achterstevoren vervoeren om vooruit te komen. Echt, wij kunnen de mensen net zo goed op de rug nemen als we gaan wandelen. Voor onze ruggen maakt dat niets uit. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de mensen die in deze wrakken worden vervoerd. Dat moet geen pretje zijn. Denk je eindelijk een frisse neus te kun-

nen halen, zit je scheefgezakt in een wagentje met een vloekende

zuster achter je.

Oké ik sla een beetje door, neemt niet weg dat ik een lichte jaloezie voel bij het zien van de goedfunctionerende modellen op bijvoorbeeld de site van Otto Bock.Ik denk dat ik dit exemplaar van Dialoog bij mijn manager op het bu-reau leg, met een gele post-it bij deze column. Misschien moet ik in het kader van ‘Nienke mag niet ontslagen worden’ vragen om een zwart balkje en een fictieve naam.

Nienke Flaman

Rolstoelleed

De columnisten van Dialoog beschrijven de wereld van revalidatie en orthopedie vanuit hun eigen invalshoek. In deze editie: verpleegkundige Nienke Flaman.

Columnde Blizzard helemaal in balans; de ideale metgezel voor een actief leven.

Voetbalteam Marcus Jändrosch is productmanager Mobility bij de hoofdvestiging van Otto Bock in Duitsland. Volgens hem betekent de Blizzard een flinke stap voorwaarts: “Ik denk dat de Blizzard de ideale rolstoel is voor actieve gebruikers. Ik vind dat hij er geweldig uitziet. Het lijkt alsof je een

compleet nieuw merk ziet, niet zomaar een nieuwe generatie. Natuurlijk blijft het stempel van Otto Bock herkenbaar, bijvoorbeeld in de uitgebreide instelmo-gelijkheden. Maar het design is helemaal nieuw en oogt vooral licht.” Jändrosch vergelijkt de functionele kenmerken van de Blizzard met een sterk voetbalteam. “De verdediging in zo’n team is stabiel, en de aanval snel en flexibel. Ook de Blizzard verenigt snelheid en stabiliteit.”

Opstuwend ritmeDe Duitse percussiegroep Trommelfeuer laat zien wat je nog méér kunt doen met een rolstoel. Op de website van Otto Bock vertoont de groep zijn kunsten in een meeslepende act. Vier vrolijke jon-gens drummen op het frame van vier omgekeerde Blizzards. Ze goochelen met drumsticks, ratelen langs spaken, meppen op verpakkingsdozen, slaan op aluminium platen, en stuwen zo het ritme tot ongekende hoogte. Jändrosch: “De Blizzard verdient een enthousiaste aankondiging. Met Trommelfeuer zijn we daarin wel geslaagd.”

‘Wervelende percussie kondigt Blizzard aan’

16 Dialoog Achter de schermen

Drijvende kracht achter Consulting is Frans Hulsen, Sales Engineer. Hij is al sinds de oprichting betrokken bij Otto Bock Benelux: “In 1982 heb ik als elek-tricien diverse werkzaamheden verricht in het pand in Son en Breugel en in de jaren daarna schakelde Otto Bock mij vaak in voor machinereparaties. Inmid-dels ben ik alweer negentien jaar in vaste dienst. Tegenwoordig bestaat ons

Afdeling Consulting voor werkplaatsinrichting

Service van Luxemburg tot GroningenOrthopedisch schoen- en instrumentmakers weten het al jaren, maar voor anderen is het wellicht minder bekend: Otto Bock heeft een uitgebreide werkplaatsservice. De afdeling Consulting verzorgt complete inrichtingen, onderhoudt machines en geeft advies. Of het nu gaat om een kleine werkruimte of de inrichting van een compleet gebouw: Consulting is van alle markten thuis. Wie zitten daar ach-ter? Tijd voor een kijkje achter de schermen. Frans Hulsen,

Sales Engineer

‘Moeilijke opdrachten zijn het mooiste’

schadelijke dampen en stoffen, en we verrichten regelmatig veiligheidsmetin-gen bij elektrische apparatuur.” Ook de overheid vindt veiligheid steeds belang-rijker. Zo is periodiek machineonder-houd wettelijk verplicht. “Werkplaatsen kunnen dat zelf doen, maar de meeste klanten vragen ons. Dan hebben ze er geen omkijken meer naar.”

Oog voor detailDe klantenkring van Consulting is groot. “Ik schat in dat wij bij zo’n 85% van alle werkplaatsen over de vloer komen”, ver-telt Hulsen. “Klanten stellen onze mate van service blijkbaar op prijs en we gaan altijd uit van hun ideeën en wensen. Bij nieuwbouw of uitbreidingen beginnen we meestal met een concepttekening van de indeling van het hele pand – in-clusief paskamers of kantine – waarbij we bijvoorbeeld ook het leidingwerk in kaart brengen en rekening houden met de groeimogelijkheden. Vervolgens be-kijken we per ruimte welke machines, gereedschappen en apparatuur nodig zijn. Soms zoeken we aanvullingen op een bestaande situatie, of we leveren juist een compleet nieuw machinepark. Het ligt eraan wat de klant wil.” Hulsen haalt de meeste voldoening uit moeilijke opdrachten. “Dan is het extra mooi als je een oplossing vindt, zodat het eindre-sultaat gezien mag worden.”

team uit een monteur, een binnendienst-medewerkster en mijzelf. Voor grote verbouwingen en opdrachten schake-len we tijdelijke monteurs en technici in.” Ondanks de kleine omvang van het

vaste team, staat service op de eerste plaats. “Zo hebben we in Son en Breu-gel uitleenapparatuur klaarstaan, die bij de klant kan worden neergezet als we een reparatie niet direct ter plekke kun-nen uitvoeren.”

Veiligheid boven allesVeilig werken met machines en appara-tuur is een belangrijk uitgangspunt. Om actuele kennis over te dragen op klanten, organiseert Otto Bock regelmatig semi-nars over veiligheid en de medewerkers van Consulting volgen altijd de laatste inzichten. “We werken bijvoorbeeld met de nieuwste afzuiginstallaties tegen

17Dialoog

Neurostimulatie

Product Centraal

Controle hebben over je eigen bewegingen, geen angst om te vallen, je leven in balans… Wie een beroerte ofwel CVA heeft doorgemaakt, weet dat die dingen niet altijd vanzelfsprekend zijn. Het revalidatieproces na een CVA is meestal lang en intensief. Otto Bock brengt twee pro-ducten op de markt die de revalidatie op een nieuwe ma-nier ondersteunen en de mobiliteit blijvend verhogen. De STIWELL med4 en de ActiGait® werken beide volgens het principe van functionele elektrostimulatie (FES).

Functionele elektrostimulatie (FES) met STIWELL med4 en ActiGait®

18 Dialoog Product Centraal

Neurostimulatie

19DialoogProduct Centraal

Neurostimulatie

FES raakt steeds meer ingebed in de revalidatietherapie na een CVA. De nieuwe producten van Otto Bock, de STIWELL med4 en de ActiGait®, wor-den ingezet voor therapeutische én functionele doelen. Met de STIWELL med4 ligt de focus het eerste halfjaar voornamelijk op het herstellen van de armfunctie. Daarnaast richt de revalida-tie zich op de loopfunctie. Wanneer de patiënt ondanks intensieve therapie een dropfoot overhoudt, biedt de ActiGait® uitkomst. De ActiGait® is een deels ge-implanteerde zenuwstimulator waarmee mensen met een dropfoot kunnen lopen, zonder angst om te vallen.

FES voor armen en benen“Het is van groot belang dat patiënten direct na het CVA hun arm weer func-tioneel leren bewegen, anders zouden ze spastisch of verlamd kunnen raken. De eerste zes maanden na het CVA is de kans op herstel immers het grootst. Na zes maanden revalidatie is de situ-atie meestal stabiel. Met de STIWELL med4 komen we in deze periode snel-ler tot betere resultaten”, zegt Evelyne Biesbrouck, master in fysiotherapie en biomedical engineer bij Otto Bock.

“Daarna worden resterende problemen met de voet bekeken. Pas wanneer stabiliteit in het ziektebeeld is opgetre-den en de patiënt een dropvoet heeft, kijken we of die kan worden verholpen

met een peroneusstimulator. Voor veel mensen is een mechanische orthese een prima oplossing, maar sommigen krijgen daar last van. Bijvoorbeeld om-dat ze huidletsel krijgen door wrijving, of omdat ze continu kramp hebben in hun been. Anderen kunnen nóg niet fatsoen-lijk wandelen, of ze hebben last omdat hun voet te veel naar binnen of buiten kantelt. Dan komt de ActiGait® in beeld om de balans te herstellen”

ActiGait® voor wie?De ActiGait® is in principe voor ieder-een geschikt, onder bepaalde voor-waarden. Zo moet het looptempo hoog genoeg zijn, en de hiel moet de grond voldoende raken. Biesbrouck: “Momen-teel ontwikkelt Otto Bock een hielsensor voor de STIWELL med4. Dan kunnen we die ook gebruiken als uitwendige stimulator van de zenuw die de voethef-fers aanstuurt. Op die manier kunnen we onderzoeken of de patiënt kan lopen met de ActiGait®.”

Minder pijnDe STIWELL med4 en de ActiGait® zorgen niet alleen voor meer mobiliteit, ze leveren ook een belangrijke bijdrage aan pijnbestrijding. Na een CVA heb-ben mensen vaak pijn door krampen, spasmen, vochtophoping (oedeem) of spierverzwakking (atrofie). Biesbrouck legt uit: “Veel van deze klachten zijn een gevolg van inactieve spieren en een slechte doorbloeding. De STIWELL med4 en de ActiGait® pakken die pijn aan bij de bron, omdat ze de spieren weer activeren. Beide producten bieden

‘Minder pijn met actieve spieren’

de mogelijkheid trainingsprogramma’s in te schakelen. Bij de STIWELL med4 is dat onderdeel van het revalidatiepro-gramma, maar ook met de ActiGait® kunnen patiënten hun spie-ren trainen, tijdens het werken aan een bureau bijvoorbeeld. De ActiGait® ver-mindert bovendien de kans op kramp, omdat het lopen minder inspanning kost dan lopen met een orthese. Voor men-sen die gevoelig zijn voor kramp is dat een uitkomst.”

Vergoeding ziektekostenSommige ziektekostenverzekeraars heb-ben inmiddels op de nieuwe ontwikkelin-gen ingespeeld door elektrostimulatie in hun pakketten op te nemen. “Als patiën-ten in het ziekenhuis, het revalidatiecen-trum of bij de fysiotherapeut worden be-handeld met de STIWELL med4, wordt dit vergoed als onderdeel van de totale behandeling”, legt Biesbrouck uit. “Als ze het apparaat mee naar huis nemen, is de vergoeding afhankelijk van hun po-lis. Momenteel maken zorgverzekeraars nog onderscheid tussen thuisgebruik voor pijnbestrijding of elektrostimula-tie; soms wordt alleen pijnbestrijding vergoed. De ActiGait® wordt nog niet vergoed. Daarover is Otto Bock nog in gesprek met de zorgverzekeraars.” Het laatste woord over de vergoeding is dus beslist nog niet gezegd.

Functionele Elektrostimulatie (FES)

Elektrostimulatie is het toedienen van elektrische impulsen aan de zenuw om zo de spieren te beïnvloeden. Dat gebeurt via elektroden op de huid of rechtstreeks op de zenuw via een implantaat. Bij FES wordt elektrostimulatie functioneel toegepast. De nieuwe producten van Otto Bock, de STIWELL med4 en de ActiGait® zijn gericht op het herstel van motorische functies die verloren zijn gegaan na een hersenbeschadiging. Kijk voor meer informatie op www.ottobock.nl

Evelyne Biesbrouck, master in fysiotherapie en

biomedical engineer

20 Dialoog Sport

In de reeks Voltreffers staan telkens drie verschillende sporters centraal, met één opvallende overeenkomst: de passie waarmee ze zich uitleven in hun sport. Daarbij laten ze zich geen stro-breed in de weg leggen door hun pro-these.

Deze keer is de schijnwerper gericht op de atleten Jacco Middelveldt en Gino De Keersmaeker, en op Flori De Greif: bergsporter, snowboarder, fietser en hardloper.

Sporters in de kijker

Voltreffers

21DialoogSport

Flori De GreifLeeftijd: 55Sport: bergsport, snowboard, hardlopen mountainbiken, racefietsen Ambitie: beklimming van de Aconcagua (hoogste berg van Zuid-Amerika), snowboardtoertocht in hoog- gebergte, met de fiets naar NoorwegenAmputatie: sinds 1997 na een bedrijfsongeval Prothese: onderbeenprothese met een Axtion voet (sport en dagelijks)

Vind je dat anderen goed met jouw handicap op-gaan? “Voor sommigen is het even schrikken in het begin. Maar het went, naarmate ze er vaker mee worden geconfronteerd. De meeste mensen reageren met positieve verwondering, omdat aan mijn looppa-troon niet te zien is dat ik geamputeerd ben. Dat krijg ik althans vaak te horen. Als mensen me vra-gen hoe het zo ver is gekomen en hoe een prothese in elkaar zit, vind ik dat leuk. Kinderen uit onze buurt vinden het een superbeen. Ze hebben zelfs voor-drachten gehouden op school over het feit dat men-sen met een amputatie prima kunnen functioneren in onze maatschappij.”

Wat is jouw bijzonderste sportmoment?“Dat is een moeilijke keuze. Beginnen met hardlo-pen was spannend, evenals de eerste keer dat ik met mijn snowboard de sneeuw indook. Ontroe-rend was tijdens het zwemmen de vraag van een klein kind: ‘Groeit dat stukje been er nu nooit meer aan?’. Het indrukwekkendst was een voorval tij-dens de beklimming van de Mont Blanc. We liepen over de gletsjer en toen het begon te sneeuwen, konden we de spleten niet meer zien. Ieder moment had één van ons in een spleet kunnen vallen. Ge-combineerd met het prachtige licht, was dat een aangrijpend moment.”

Typisch Flori?“Beleven, genieten, ervaren, avontuurlijk, doorzetter.”

22 Dialoog Sport

Jacco MiddelveldtLeeftijd: 42Sport: atletiekAmbitie: persoonlijke records verbeteren & gezond blijvenAmputatie: sinds 1999 na een ongeluk bij een voetbalwedstrijdProthese: sportprothese met C-Sprint voet, dagelijkse prothese met C-Walk voet

Wat is je mooiste sportmoment?“Het mooiste was de opening van het WK atletiek 2006, in Assen. Het moment dat ik voor de Neder-landse selectie met de vlag in mijn hand het stadion binnenkwam, zal ik nooit vergeten. Maar ook de toertocht Luik-Bastenaken-Luik – één jaar na mijn amputatie – is een dierbare herinnering. Na twaalf uur fietsen gingen mijn vader en ik tegelijkertijd over de finish.”

Hoe reageert de omgeving op jouw handicap?“Ze behandelen mij zoals het moet. Dat wil zeg-gen: zoals iemand zonder handicap. Maar over het algemeen vind ik dat er te weinig wordt gepraat over handicaps. Áls mensen erover praten, gaat het vooral over negatieve zaken. Terwijl ze zouden moeten praten over positieve dingen, want daar word je beter van. Je moet niet terugkijken, maar kijken naar wat je nu nog kunt.”

Hoe ervaar je jouw handicap?“Ik zie mijn amputatie niet als een beperking. Zelf zeg ik altijd: ‘Ik bén niet gehandicapt, maar ik héb een handicap’. Ik doe alles met mijn prothese. Zo werk ik volledig en loop ik ieder jaar de 4 Mijl van Groningen.”

Typisch Jacco?“Doorzetter, ambitieus, sociaal, sympathiek, fanatiek.”

2�DialoogSport

Jacco Middelveldt Gino De KeersmaekerLeeftijd: �6Sport: discuswerpen en kogelstotenAmbitie: medaille winnen op mijn 5e

Paralympics in 2008, PekingAmputatie: sinds 1991 na een treinongevalProthese: titanium kniescharnier met C-Sprint voet, dagelijkse prothese met Greissinger Plus voet

Waar haal je voldoening uit als sporter?“Ieder jaar is er wel een EK, WK of Paralympics en als je dan die medaille hebt, waar je zolang voor hebt gewerkt, blijft dat altijd bijzonder. Iedere medaille heeft een eigen verhaal. Tot mijn mooiste sportmomenten reken ik het behalen van Goud bij de Paralympics in 1996, Atlanta, en Zilver in 2000, Sidney, en 2004, Athene.”

Vind je het confronterend over je handicap te pra-ten?“Door mijn integratie in de sportwereld heb ik mijn ongeval leren aanvaarden. Van mijn omgeving on-dervind ik helemaal geen negatieve reacties. Inte-gendeel: ik krijg vaak positieve opmerkingen te ho-ren. Volgens mij doe ik met mijn prothese dikwijls meer dan andere mensen op hun twee benen.”

Typisch Gino?“Wilskracht, doorzettingsvermogen, respect, gren-zen verleggen, goed gevoel na goede prestatie.”

24 Dialoog

Revalidatie

Revalidatie Revalidatie

Uitgelicht

Drie visies op revalidatie

Specialisten aan het woordRazendsnel gaan de ontwikkelingen in het vakgebied revalidatie. Artsen en onderzoekers houden het vuur mede brandend. Zij buigen zich over de best mogelijke behandelmethoden en hulpmid-delen. Om die te bereiken – daarin zijn ze eensgezind – is samenwerking met orthopedisch in-strumentmakers en producenten onontbeerlijk. Waar houdt een revalidatiearts/onderzoeker zich heden ten dage zoal mee bezig?

Inhoudelijke onderbouwing steeds belangrijker“Mijn belangrijkste aandachts-gebied in de patiëntenzorg is de behandeling van late poliogevol-gen. Mensen die rond hun vierde of vijfde jaar polio hebben gehad en daarvan nagenoeg hersteld leken te zijn, merken soms op la-tere leeftijd dat hun spierfunctie langzaam weer afneemt. Daardoor kunnen ze functionele problemen krijgen. Lopen of traplopen gaat bijvoorbeeld slechter, of ze gaan vallen. Dan kan een orthese helpen. Er is ook een grote groep die nog steeds rondloopt met een verouderde orthese. In een recent onderzoek hebben we onderzocht of die mensen baat zouden hebben bij een mo-derne orthese van koolstof. Zo’n orthese is veel lichter en past beter. Kees Noppe, de orthopedisch instrumentmaker met wie het AMC samenwerkt, maakt tegenwoordig alle orthesen met dit materiaal. De techniek hebben we geleerd bij Otto Bock. ‘Samenwerking met verschillende partijen – voorschrijver, instrumentmaker, industrie – brengt de hele orthesebouw op een hoger plan. De samenwerking van AMC, Noppe en Otto Bock is daar een mooi voorbeeld van. ‘In het onderzoek hebben we primair gekeken naar het energiegebruik, en dat blijkt met 8% af te nemen. Als je al-leen kijkt naar het overgebruik – ten opzichte van gezonde mensen, verbruiken poliopatiënten 40 tot 50% meer ener-gie – neemt het energiegebruik zelfs met 20% af. ‘Je ziet de laatste jaren dat de inhoudelijke onderbouwing van een behandeling steeds belangrijker wordt. Zorgver-zekeraars spelen in deze ontwikkeling zeker een grote rol. Ik vind het goed dat er steeds meer onderzoek wordt verricht naar effectiviteit. Uiteindelijk is het daardoor gemakkelijker de juiste voorzieningen voor te schrijven, op grond van de juis-te criteria. Van de andere kant is het niet altijd eenvoudig verbeteringen aan te tonen. Voordat je kunt zeggen dat het ene beter is dan het andere, zijn vaak grote onderzoeken

nodig. Bij een onderzoek naar een geneesmiddel, doen bij wijze van spreken 8000 mensen mee aan een internationale studie, waarna je dan bijvoorbeeld kunt zeggen: ‘dat ene bloeddrukpilletje leidt toch nét tot iets minder doden’. In de revalidatie heb je niet zomaar een onderzoeksgroep van 100 patiënten. We werken altijd in relatief kleine series. De on-derzoeken zijn arbeidsintensief en kostbaar, maar de effec-tiviteit is goed aan te tonen.‘Het voortdurend zoeken naar vernieuwingen en verbeterin-gen schenkt mij veel voldoening. Niet alleen op het gebied van polio, ook in het management van de afdeling of in de ontwikkeling van behandelprogramma’s. Uiteindelijk komt het allemaal ten goede aan de patiëntenzorg.”Frans Nollet

Amsterdams Medisch Centrum, Amsterdam

Brede insteek maakt vak interessant“Ik ben gespecialiseerd in pijnrevali-datie en in amputaties en aangebo-ren aandoeningen aan de bovenste extremiteiten: de armen en handen. Tijdens mijn opleiding in Leiden zag ik veel kinderen met aangeboren armaandoeningen. ‘Dokter Soerjanto, die in de jaren ze-ventig de eerste myo-elektrische armprothese in Nederland heeft voorgeschreven, was één van mijn opleiders. Na mijn opleiding heb ik me verder verdiept in de behandeling van mensen met aangeboren aandoeningen aan de arm. In het Erasmus Medisch Centrum behandelen we daarnaast veel mensen die een armamputatie hebben ondergaan.‘Op het gebied van armprothesen zijn we al jarenlang be-zig met onderzoeken. In het verleden hebben we ons vooral gericht op het zoeken naar geschikte meetinstrumenten. Die bleken voorhanden te zijn in Canada en Zweden. Momenteel zijn we bezig met de implementatie in Nederland. Daarnaast zetten we een wereldwijd netwerk en database op, waarin de resultaten van allerlei metingen worden verzameld, zodat

Drie revalidatieartsen/onderzoekers: Frans Nollet, Josemiek Pesch-Batenburg en Wojtek Polomski vertellen over hun vak.

25Dialoog

Revalidatie

Revalidatie Revalidatie

Uitgelicht

meer publicaties waarbij gebruik is gemaakt van een ambulante registratie, ook bij orthopedische patiënten of longpatiënten.‘Momenteel ligt er een voorstel voor een vergelijkend onderzoek in samenwerking met Otto Bock, naar het activiteitenpatroon van mensen met een C-Leg® ten opzichte van het activiteitenpatroon met hun oorspron-kelijke, niet-computergestuurde knie. Dit voorbeeld illu-streert het belang van samenwerking met organisaties als Otto Bock. Door gezamenlijk te zorgen voor een we-tenschappelijke onderbouwing, bereik je dat patiënten de best mogelijke voorziening vergoed krijgen. Want de zorgverzekeraars baseren zich steeds meer op eviden-ce based handelen.‘Zelf ben ik een enthousiast voorschrijver van de C-Leg®. De laatste tijd is er een discussie gaande over de doelgroep. Voorheen werd altijd de nadruk gelegd op de actieve, energieke gebruiker. Bij evenementen waar Otto Bock was vertegenwoordigd zag je ook altijd dezelfde jongen rondlopen. Ik heb wel eens gezegd: ‘Je kunt die Viking met wapperende haren wel een keer thuis laten en iemand anders nemen.’ De potentiële gebruikers-groep is immers veel groter dan alleen de jonge actievelin-gen. Toen de C-Leg® in Nederland vijf jaar leverbaar was, heb ik op verzoek van Otto Bock een voordracht gehouden over onze ervaringen aan de hand van een drietal patiënten. ‘Uit onze ervaringen blijkt dat de C-Leg® ook geschikt is voor patiënten na een polytrauma. Wanneer ook het andere been of zelfs een arm is aangedaan, zien we bij deze groep patiënten vaak verstoringen in de sta- en loopbalans. De C-Leg® kan de balanshandhaving ondersteunen. Ook zagen we dat het dragen van een C-Leg® een sterk effect heeft op het terugbrengen van mentale vermoeidheid die vaak optreedt als er te veel aandacht moet uitgaan naar het lopen. Deze vermoeid-heid wordt vaak nog onderschat en heeft zeker invloed op de functionele mogelijkheden van een prothesedra-ger. Met name het uitvoeren van twee activiteiten tege-lijk zoals lopen en praten kan hierdoor problematisch zijn, ook bij jonge, actieve patiënten zonder een poly-trauma.‘Ooit stond ik voor de keuze: orthopedie of revalidatie. Ik heb gekozen voor het laatste. Patiënten, maar ook chi-rurgen zien een amputatie vaak als een ‘verloren strijd’, die het einde betekent van een behandeling. Maar hoe controversieel het ook klinkt: voor een revalidatiearts en zijn behandelteam, maar ook voor de patiënt zelf, is het tegelijkertijd een nieuw begin.”Wojtek Polomski

Heliomare revalidatiecentrum, Wijk aan Zee

Spaarne ziekenhuis, Haarlem

we die kunnen vergelijken. Met behulp van meetresulta-ten kun je als arts beter bepalen of je voor een prothese moet kiezen en hoe je moet trainen. En als de uitkomst van onderzoeken regionale verschillen vertoont – als kinderen met een myo-elektrische prothese in Groningen bijvoor-beeld beter functioneren dan kinderen in Rotterdam – kun je onderzoeken hoe dat komt en wat je kunt verbeteren. ‘Computertechnieken en microchips maken steeds meer mogelijk. Soms is het moeilijk te bepalen of iedere vernieu-wing ook een verbetering betekent. Samenwerking met bedrijven zoals Otto Bock draagt bij aan de ontwikkeling van goede hulpmiddelen; als arts weet je wat patiënten missen en met die wetenschap kan Otto Bock producten op de markt brengen die daadwerkelijk meerwaarde heb-ben. ‘In mijn dagelijkse werk zie ik patiënten met allerlei aan-doeningen. Als revalidatiearts heb je de tijd om goed naar mensen te luisteren en ze uitvoerig te onderzoeken, daardoor krijg je een breed beeld van de persoon die je voor je hebt. Je kijkt niet alleen als dokter naar het lichamelijke probleem, maar ook naar psychologische en sociale omstandighe-den. Vanuit een breed perspectief zoek je met het hele team naar oplossingen van problemen die de patiënt beperken. Als de patiënt bijvoorbeeld een jonge vrouw is, kijk je wat het effect van haar beperking is op haar moederschap, hoe ze het op haar werk doet, of ze haar hobby’s of sporten nog kan uitoefenen, hoe ze emotioneel reageert. Die brede insteek maakt mijn vak interessant.”Josemiek Pesch-Batenburg

Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam

Geen einde, maar een nieuw begin “Ik richt me vooral op de behan-deling van spasticiteit en op de pro- en orthesiologie. Daarnaast geef ik een aanzet voor, en neem ik deel aan verschillende weten-schappelijke onderzoeken op de afdeling Research & Develop-ment van revalidatiecentrum He-liomare in Wijk aan Zee. Daar onderzoeken we effecten van behandelingen, maar we vergelijken ook prothese-componenten met elkaar. Hoe loopt iemand bijvoorbeeld met een C-Leg® in vergelijking met zijn bestaande voor-ziening.‘Ik ben lang een soort Don Quichot geweest. Onderzoeken in laboratoria vind ik altijd prachtig, maar daarnaast heb ik me jarenlang ingezet voor metingen in de thuisomgeving. Een jaar of tien geleden kwam daarvoor de juiste appara-tuur beschikbaar in de vorm van een ADL-monitor, een kastje zo groot als een walkman, dat alle dagelijkse acti-viteiten registreert. De laatste jaren verschijnen er steeds

26 Dialoog Uitgelicht

Tijd voor actie op REVA 2007

In 2007 is REVA voor de tiende keer trefpunt en ontmoetingsplaats voor fa-brikanten en verstrekkers van hulpmid-delen, dienstverlenende instanties en verenigingen voor mensen met een han-dicap. Tijdens de beurs bieden circa 140 exposanten de bezoekers een zo compleet mogelijk overzicht van hulp-middelen en dienstverlening.

La dolce vitaOtto Bock is dit jaar vertegenwoordigd in mediterrane sfeer. De beursstand – nummer 22.08 – staat in het teken

van salsa en warme zomeravonden. Te-gen die achtergrond kunnen bezoekers rekenen op een mix van spectaculaire productdemonstraties en tapas.

Actief WijzerDe succesvolle sportdag uit 2005 krijgt dit jaar een vervolg. Zaterdag 21 april kan iedere beursbezoeker proeven van diverse activiteiten en sporten. Actief Wijzer is een gezellige kijk-en-doe-dag met mogelijkheden voor iedereen: dan-sen in een rolstoel, tafeltennis, wielren-nen, handbiken en zelfs extreme sporten

Vanaf donderdag 19 april is de Flanders Expo in Gent drie dagen lang het decor voor de tweejaarlijkse REVA, dé beurs voor mensen met een handicap.

zoals klimmen. Wie eens een andere prothese wil proberen kan er onder meer de C-Leg® uittesten. Genoeg te beleven dus op REVA 2007.

Meer informatie: www.reva.be en www.ottobock.be

In de receptieruimte:doorlopende sportactiviteit: kinderlandbocciawielrennen op rollen

In de Foyer doorlopende sportactiviteit: klimmuur

In het Forum:11.00 uur rolstoelhockey11.55 uur rolstoeldansen12.50 uur rolstoelrugby1�.45 uur rolstoelhockey14.40 uur rolstoeldansen15.�5 uur rolstoelrugby

doorlopende sportactiviteit:tafeltennis & fitness

PROGRAMMA ACTIEF WIJZER

27DialoogInterview

Lies (44) woont in een rustige straat in de Amsterdamse Bijlmer. Ze is arts, maar weet als geen ander wat het betekent om patiënt te zijn. Ruim 10 jaar geleden onderging Lies een amputatie van haar linkerschouderblad, sleutelbeen, arm en hand. Getekend voor het leven is ze, maar ze voelt zich allerminst slachtoffer: ‘Ik doe precies wat ik wil.’

Persoonlijke overwinningen van Lies

Rijk zonder arm

28 Dialoog Interview

Strijdlustig vertelt Lies over de om-mekeer in haar leven. De lege linker-mouw van haar colbert steekt als stille getuige in de zak van haar jasje. Met haar rechterarm zet ze haar woorden kracht bij: “Door mijn beperking ben ik geconfronteerd met wat ik écht wil en door dat zo veel mogelijk te doen, voel ik me gelukkig.” De keuzes die Lies maakt, zijn bewust. Ze gaat zorgvuldig om met haar mogelijkheden want haar handicap heeft een grote invloed op de dagelijkse gang van zaken. “Veel men-sen realiseren zich niet hoe veel tijd gewone dingen kosten zoals aankle-den of de dagelijkse verzorging”, legt ze uit. “Daar komt bij dat ik vaak erg moe ben. De tijd die ik over heb, steek ik in wetenschappelijk onderzoek. Dat kan ik doen op de momenten dat het mij uitkomt, ook thuis.”

Nooit een doorsnee leven gehadHet leven dat Lies nu leidt, staat in opvallend contrast tot haar zorgeloze jeugd in Suriname. “Mijn ouders heb-ben hun uiterste best gedaan om ons niets tekort te laten komen, in zowel

emotioneel als materieel opzicht.” De ommekeer kwam tijdens de militaire re-volutie in 1982. De gevolgen daarvan waren duidelijk voelbaar op de univer-siteit in Paramaribo, waar de toen twin-tigjarige Lies geneeskunde studeerde. Veel universitaire docenten waren poli-tiek actief en de militairen kwamen met steeds zwaardere repercussies. Na de moorden op onder meer een hoog-leraar en een decaan, werd de situ-atie onhoudbaar. Lies vertrok met een groepje studenten naar Amsterdam om daar verder te studeren. “Daar merkte ik dat ik steeds moe was. Mijn vrien-dinnen wilden winkelen, maar voor mij was een tramtochtje al te veel. Ik bleef jarenlang rondlopen met die vermoeid-

heid, totdat in 1990 een bottumor werd geconstateerd. Op dat moment was ik in opleiding tot neuroloog en bezig met mijn promotie, maar uiteindelijk werd ik patiënt op de afdeling orthopedie.” Na

een gecompliceerde ziektegeschiede-nis werd Lies’ arm in 1996 geampu-teerd.

Diagnose: blij“Toen ik na de narcose wakker werd, vóelde ik dat alles anders zou worden. Het eerste wat in me opkwam was: ‘Ik kan weer alles doen. Wat heerlijk!’ Ik was blij en opgelucht dat de operatie goed was verlopen en ik wilde heel graag weer wetenschappelijk onder-zoek gaan doen. Die gedachte kwam meteen na de operatie bij mij op.” Lies kende de weg in het academisch zie-kenhuis, en zo gauw ze kon lopen be-zocht ze – zonder dat iemand het wist – een wekelijkse wetenschappelijke bijeenkomst in het ziekenhuis. “Daar zat ik achterin de donkere collegezaal. Niemand die me zag. Als de verpleeg-kundigen op de afdeling vroegen waar ik was geweest, zei ik dat ik even kof-fie was gaan drinken.” De fascinatie voor wetenschap was enorm. “Ik had een honger naar kennis en voelde me tijdens die bijeenkomsten als een kind in een pretpark.”

‘Ik kan weer alles doen, wat heerlijk!’

29DialoogInterview

Liggend typenLies stelde alles in het werk om zelf onderzoek te kunnen doen en ze legde contact met een onderzoeker die zich bezighield met het thema dat haar boei-de: stofwisseling en de invloed daarvan op het ontstaan van ziekten. Deze on-derzoeker – in de jaren daarna bleef hij haar begeleider – daagde haar uit haar ideeën op papier te zetten. “Via het re-validatiecentrum kon ik na lang pleiten een tegemoetkoming krijgen in de kos-ten voor een laptop en ik kocht een laag bed. Omdat ik niet lang kon zitten, typte ik liggend op bed, met de laptop op de vloer mijn artikelen.”

Zoektocht geslaagdOok op andere gebieden heeft Lies een voor haar belangrijke stap gezet; sinds vijf jaar draagt ze een complete armpro-these: “Na de amputatie kreeg ik steeds te horen dat een schouderkap het maxi-maal haalbare zou zijn. ‘Je beseft wel dat een prothese er niet inzit, hè Lies?’, zeiden mijn behandelaars. Maar via in-ternet ontdekte ik dat er in Amerika veel meer mogelijk was en daar ging ik naar

op zoek. Uiteindelijk bracht mijn verzeke-raar me in contact met Otto Bock, waar ze - net zoals ik – het onmogelijke willen. En het is ze gelukt; ik ben ontzettend blij met mijn speciale prothese.” Lies heeft het hulpmiddel zelf bekostigd: “Toen ik eenmaal had besloten dat ik die prothe-se wilde, was ik bereid alles ervoor opzij te zetten.” De prothese maakt dat Lies zich meer in evenwicht voelt. Bovendien kan ze met prothese onopvallend op-gaan in de massa, en dat vindt ze ook wel eens prettig. De voordelen van de prothese zijn legio: “Kleden gaat beter, ik kan mijn autogordel omdoen, siera-den aandoen of een telefoon vastklem-men in mijn hand. Met de prothese heb ik een belangrijk deel van de mechani-sche armfuncties terug.”

VoetenwerkLies zou een boek kunnen vullen met verhalen over haar ervaringen met de prothese. Zo raakt ze soms in opmerke-lijke situaties verzeild omdat haar beper-king daardoor niet meer direct zichtbaar is: “De kracht in mijn gezonde arm is niet optimaal. Ooit kreeg ik in een apotheek een reprimande van de assistente, om-

dat ik vroeg of de elektrische deurbedie-ning aangezet kon worden. ‘Dat is alleen voor gehandicapten, mevrouw’, beet ze me toe en draaide zich verontwaardigd om. Ook reizen is lastig; men verwacht dat je alles zelf tilt en verplaatst. Zelfs als je om hulp vraagt, gaat dat vaak niet goed. Zo heb ik ooit meegemaakt dat ik in een luchthaven als laatste overbleef bij de bagageband, waarop alleen nog mijn koffers lagen. Uiteindelijk ben ik op de draaiende band geklommen, om de koffers er zittend af te schoppen met mijn voeten. Nu reis ik niet meer alleen.”

Handicap als uitdagingLies is ervan overtuigd dat haar beper-king haar veel goeds heeft gebracht: “Ik heb nu meer plezier in mijn leven. Mijn beperking heeft mij gestimuleerd erachter te komen wat ik écht wil. Als je een handicap hebt, moet je veel be-wuster bezig zijn met wat je wilt, omdat je eerder oploopt tegen je grenzen in tijd en mogelijkheden. Wát je hebt, moet je goed besteden. Daarom zie ik mijn be-perking als ultieme uitdaging om te wor-den wie ik ben.”

Wat vindt ú van deze Stelling?

Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen gezondheid.

Reageer via www.ottobock.nl

In de volgende Dialoog verschijnt een selectie uit de reacties.

Met de nieuwe rubriek de Stelling geeft Dialoog de aanzet tot een dialoog met de lezers.

Pssst! Nieuw in Dialoogde Stelling

�0 Dialoog Achter de schermen

Kees Noppe brengt visie in praktijk

Helikopterview op orthopedietechniekKees Noppe is orthopedisch instrumentmaker. Twintig jaar geleden begon hij een eigen onderne-ming, om zogezegd ‘het beste uit zijn vak te halen’. Inmiddels is de zaak, die hij runt samen met zijn vrouw Karin, uitgegroeid tot een bedrijf met zestien medewerkers. Een gesprek met Noppe leidt onherroepelijk tot een helikopterview op innovatie, samenwerkingsverbanden, orthopedie-techniek en luchtvaart. Alles lijkt raakvlakken te hebben.

Kees Noppe heeft een sterke hang naar innovatie: “Vanuit mijn drijfveer – een mooie invulling geven aan mijn vak – ben ik op zoek naar het hoogst haalbare op orthese- en prothesegebied. Dat bereik je natuurlijk met innovatie, want als je een conservatieve houding aanneemt, zul je niet snel mooiere of betere producten bieden.” Noppe maakt geen geheim van het feit dat hij zelf ook is aangewezen op een prothese en een C-Leg draagt. “Na een bedrijfsongeval heb ik in 197� een

dijbeenamputatie ondergaan. Dat was voor mij aanleiding om dit vakgebied te kiezen.”

Samenwerken met meetbaar resultaatNoppe Orthopedietechniek in Noordwij-kerhout heeft twee specialismen: kinder-orthesen en lichtgewicht orthesebouw. Op die gebieden vervult de onderne-ming een voortrekkersrol. “Dat komt doordat wij ons – als een van de weini-

ge bedrijven in Nederland – in de unieke positie bevinden dat we samenwerken met drie academische ziekenhuizen: het VU Medisch Centrum, het Rijnlands Re-validatie Centrum en Leids Universitair Medisch Centrum, en het Amsterdams Medisch Centrum. Daardoor blijven we betrokken bij nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. En die passen we toe in de praktijk”, legt Noppe uit. Zo ging het ook met het recente onderzoek in 2006 naar lichtgewicht orthesen onder leiding

‘De helikopter is een uitzonderlijk luchtvaartuig’

�1DialoogAchter de schermen

van Frans Nollet, revalidatiearts en on-derzoeker in het Amsterdams Medisch Centrum. “In 2002 kregen wij beiden belangstelling voor de prepregtechniek. Een productieproces van koolstofma-teriaal, waarmee stabiele, lichtgewicht orthesen gemaakt kunnen worden. Otto Bock bood ons de kans deze methode te leren bij het hoofdkantoor in Duitsland. Sindsdien gebruiken we die techniek voor bijna alle orthesen. Het recente on-

derzoek van Frans Nollet heeft nu ook wetenschappelijk aangetoond dat een lichtgewicht orthese de kwaliteit van leven verhoogt. De deelnemers waren vreselijk enthousiast over het draagcom-fort. Het doet je als instrumentmaker natuurlijk goed te horen dat je produc-ten een meerwaarde bieden.” Ook de samenwerking met Otto Bock heeft een vervolg gekregen. “Het Duitse hoofdkan-toor heeft ons gevraagd mee te denken over productontwikkeling. En dat vind ik

‘Als kleine jongen wilde ik al vliegen’

een groot compliment”, zegt Noppe.

Gezond klimaatOm meer ruimte voor productie te scheppen, is het bedrijfspand in Noord-wijkerhout onlangs uitgebreid van 400 naar 750 vierkante meter. Noppe: “We zijn heel blij met het resultaat. De afde-ling Consulting van Otto Bock heeft een ingenieus klimaatbeheerssysteem uitge-dacht en geïnstalleerd. Het voert wat ver om de hele techniek uit te leggen, maar op deze manier blijft de tempera-tuur beheersbaar en worden schadelijke stoffen toch conform de veiligheidseisen afgezogen.” Want ook veiligheid is een belangrijk item voor Noppe. Niet alleen in zijn werk, ook in zijn nieuwe vrijetijds-besteding: helikoptervliegen.

Jongensdroom wordt werkelijkheid“Verbazend hoeveel raakvlakken de luchtvaart heeft met mijn werk. De ma-nier van organiseren, veiligheidsproce-dures, en ook het materiaal: de nieuwste Airbus heeft roeren en vleugelonderde-len van koolstof.” Met het helikoptervlie-

gen vervult Noppe een kinderwens. “Als jongetje van vijf kon ik er al over dromen en nu ben ik in de gelegenheid een aantal lessen te nemen.” Een gewoon sportvliegtuig was voor Noppe geen op-tie: “Ik kan mijn rechterenkel niet op de vereiste manier kantelen om te remmen. Maar de instructeur van de vliegschool waar ik ging informeren, merkte op dat die beweging bij het besturen van een helikopter níet nodig is en adviseerde mij bij de helikoptervliegschool langs te gaan.” Het duurde even voordat de veiligheidsinstanties overtuigd waren van de mogelijkheid veilig te vliegen met een beenprothese, maar uiteindelijk kreeg Noppe toestemming. “Het is een bijzonder gevoel de aantrekkingskracht van de aarde achter je te laten, als de wereld onder je schuift op een paar dui-zend voet hoogte. Een helikopter kan zich zijdelings verplaatsen, stilhangen en landen op een stukje van 15 bij 15 vierkante meter. Alles bij elkaar is het een uitzonderlijk luchtvaartuig. Ook technisch gezien, en dat maakt het voor mij extra interessant. Ik ben en blijf ten-slotte een techneut.”

Veiligheid boven alles Vliegen met C-Leg®

�2 Dialoog Sport

Rehband op het sportveld

Make your move

Hiphop of klassiek; de veelgevraagde danseres Nathalie Rosenberg is

thuis in elke stijl. “Ik leg de lat hoog en geef mezelf altijd 100%”, zegt

ze. Door de sport is haar lichaam sterk en ze kan veel dansen zonder ge-

blesseerd te raken. “Grenzen bestaan alleen als je ze aan jezelf oplegt,

is mijn persoonlijke overtuiging. Ik geloof in mijn innerlijke kracht.”

��DialoogSport

Verantwoord sporten en blessurepre-ventie zijn tegenwoordig hot. Een goede warming-up is essentieel, en in bepaal-de situaties kunnen braces blessures voorkomen. Of het nu gaat om knie- of scheenbeschermers bij zaalsporten of stabiliserende bandages voor individuele behoeften, ze dienen allemaal hetzelfde doel: minder risico op blessures en toch maximale bewegingsvrijheid.

Lage drempel sportspeciaalzaakOok verzekeraars hechten veel waar-de aan sport en blessurepreventie. Zo introduceerde VGZ onlangs het Fit & Zeker Pakket als aanvulling op het ba-sispakket. Op braces en bandages van Rehband of Otto Bock, krijgt de verze-kerde een korting of vergoeding die kan oplopen tot € 70,- wanneer het artikel is voorgeschreven door arts of therapeut. Bovendien krijgen alle verzekerden, ook zonder voorschrift, een standaardkor-ting. De drempel om een brace te dra-gen, wordt op deze manier steeds lager. In sportspeciaalzaken duikt het merk Rehband dan ook steeds vaker op.

Topmerk RehbandRehband is onlangs opnieuw door Otto Bock geïntroduceerd in Nederland. Het merk is duidelijk aanwezig op de sponsorborden aan het sportveld, en staat ook óp het veld volop in de belangstelling. Bijvoorbeeld bij basketbalclub Upstairs–BSW uit Weert. De club speelt in de Nederlandse Eredivisie en is een geduchte ploeg. De fysiotherapeut van Upstairs-BSW, Jean-Paul Seuren, werkt al zo’n tien jaar met Rehband-producten voor behandeling en preventie van blessures. Seuren: “Het is mijn doel de spelers fit te houden en sportblessures te voorkomen. Knieën

en enkels zijn in een sport als basketbal het gevoeligst voor blessures, maar kleine letsels aan de vingers komen ook

geregeld voor. In de V.S. zijn braces vaak verplicht bij contactsporten zoals basketbal, voor professionals én voor studenten. Je moet er toch niet aan

Laat de chips voortaan maar staan: de couch potato is uit. Gezond leven is het thema van dit moment. Voorbeelden zijn er te over: een snoepfabrikant stopt komend najaar met reclame voor kinderen en we maken steeds vaker de gang naar sportveld en sportschool. Wie bij het sporten een brace gebruikt, heeft het tij mee. Otto Bock, VGZ en Rehband maken het gemakkelijk.

denken wat de financiële consequenties zijn als je jezelf niet afdoende beschermt.” Seuren vindt het merk Rehband zeer geschikt. “Wel jammer dat er soms moeilijk aan te komen is. De groothandel waar ik het bestel, heeft nog niet alles op voorraad van Rehband of Otto Bock.” Maar daar gaat verandering in komen; als het aan Otto Bock ligt, is Rehband binnenkort niet meer weg te denken uit het bracesaanbod.

‘Fit zonder blessures’

David Selsay is personal trainer: “Na een training voel je je goed. Lichaam en geest zijn één.”

�4 Dialoog Uitgelicht

Symposium Homo Orthobionus in Leuven

Mens en machine, waar gaat dat heen?De Grieken deden het 2500 jaar geleden al. Samen drinken. Want dat is de oorspronkelijke be-tekenis van het woord symposium. Tegenwoordig staan symposia garant voor nieuwe kennis en contacten. Drinken gebeurt pas na afloop, met mate natuurlijk. Afgelopen najaar kwamen weten-schappers, technici en andere geïnteresseerden bijeen voor het symposium Homo Orthobionicus, georganiseerd door Otto Bock en de Katholieke Universiteit Leuven.

Voor het derde jaar op rij organiseerde Otto Bock een symposium in acade-misch kader. De voorgaande edities vonden plaats in respectievelijk Eind-

hoven en Amsterdam. Deze keer was de locatie kasteel Arenberg in Leuven, waar onder de noemer Homo Ortho-bionicus in een multidisciplinair kader

werd gefilosofeerd over onderzoeken en ontwikkelingen op het gebied van mens en machine. De 125 deelnemers konden hun licht opsteken over een

Een landelijk netwerk sportfysiotherapeuten wil iets doen aan het stijgende aantal slecht voorbe-reide wielrenners dat een ongeluk krijgt tijdens fietsvakanties. Zij zijn daartoe een samenwerking aangegaan met Xtreme Reality Fitness. Dit bedrijf lanceerde een compleet nieuw trainingspro-duct: de XRBike, een fietstrainer waarmee fietsers virtueel een aantal bekende etappes kunnen afleggen.

Fysiotherapeuten besteden steeds meer aandacht aan preventie. Hiermee rich-ten zij zich vooral op (amateur-)sporters. Zo kunnen wielrenners bij hen terecht voor advies over de aanschaf en de juiste instellingen van een fiets of over

een goede houding tijdens het sporten. Maar de fysiotherapeut gaat verder; hij treedt nu ook op als coach die de wiel-renner begeleidt naar een grote sport-prestatie zoals het rijden van een berg-etappe uit de Tour de France. Met de

Gezamenlijke aanpak van roekeloos wielergedrag

Getraind de Mont Ventoux op

XRBike doorloopt de fietser daartoe een op maat gesneden trainingsprogramma in de fysiotherapiepraktijk.

Fysiotherapeut als coachMet de XRBike spelen fysiotherapeuten in op het groeiende bewustzijn onder sporters dat succes bij een sportpresta-tie afhankelijk is van een goede voorbe-reiding. Veel sporters kennen de frustre-rende ervaring van het niet uitrijden van een gedroomde bergbeklimming. Om nog maar te zwijgen over de aanslag die een slecht voorbereide beklimming betekent voor het lichaam. Om de kans op succes te vergroten, fungeert de fy-siotherapeut als betrouwbare coach, die – dankzij zijn paramedische kennis – ook zorgt dat de fietsvakantie een verantwoorde onderneming wordt.Voor meer informatie: www.disporta.nl

�5Dialoog

Kasteel Arenberg in Leuven als sfeervolle symposiumlocatie

Uitgelicht

variëteit aan onderwerpen: osseo-inte-gratie en exoprothesen, implanteerbare elektrostimulatie, draadloze sensornet-werken, gentechnologie en herstel van gewrichtsoppervlakken. Deze onder-werpen hebben meer overeenkomsten dan op het eerste gezicht lijkt. Zo bleek kaakchirurgie een boeiend onderwerp in relatie tot osseo-integratie. Cas Wel-ling, directeur Otto Bock Benelux, licht toe: “Op dit moment stappen tientallen mensen over de aarde zonder stompko-ker, maar met een voorziening die vanuit de stomp een directe connectie maakt met de prothese. Die toepassing zag je eerder al bij tanden, maar ook bij neus, vingers of oren. Het gaat om een con-nector die uit het lichaamsdeel steekt, waaraan het hulpmiddel wordt beves-tigd. Als je professionals uit aanleu-nende vakgebieden vraagt hun relatie tot de orthopedie toe te lichten, hoor je

nog veel meer interessante zaken.” De verschillende wetenschappen vormen samen een krachtenveld waarin allerlei vakgebieden snel evolueren. Een van de conclusies van het symposium luidde dan ook dat de betrokkenheid van art-sen, verzekeraars en politici onmisbaar is, om de snelle ontwikkelingen in goede banen te leiden.

Bruggen bouwenBeide voorzitters, de hoogleraren Louis Peeraer en Jos Vander Sloten, sloegen deskundig een brug tussen de verschil-lende disciplines. Sprekers uit Neder-land, België, Denemarken en Oosten-rijk belichtten vanuit hun vakgebied aspecten die van belang zijn voor de toekomstige evolutie van technieken zo-als de orthopedietechniek. Welling: “Zo hebben ontwikkelingen op het gebied

van cel- of gentechnologie veel impact, omdat je in de toekomst bijvoorbeeld op voorhand maatregelen kunt nemen die mensen beschermen tegen eventuele letsels door genetische defecten.”

Traditie voortzettenDoor vinger aan de pols te houden bij nieuwe ontwikkelingen in Research en Development geeft Otto Bock een extra dimensie aan de visie Quality for life. Welling: ”Samenwerking met de acade-mische wereld zet aan tot vernieuwing en verbreding, tot het zoeken naar de beste oplossing voor mensen met min-der mobiliteit. In de herfst van 2007 krijgt de traditie van het jaarlijkse symposium dan ook zeker een vervolg.”

�6 Dialoog Outdoor

Ardechoise 2006

Fietsen, fietsen, fietsen...

�7DialoogOutdoor

Ardechoise 2006

Fietsen, fietsen, fietsen...

Idyllisch landschapDe hoogste versnellingGrensverleggende prestaties

Sinds juni 1992 is de Zuid-Franse, bergachtige Ardèche jaarlijks het decor voor een driedaags wielerfestijn: de Ardéchoise. Deelneemster Erica van den Berg fietste de route van 286 kilometer en bewijst dat je met doorzettingsvermogen en een goede voorbereiding bergen kunt verzetten, óók met een lichamelijke beperking.

Fotoreportage door Erica van den Berg

�8 Dialoog Outdoor

Fietsend genieten van uitgestrekte vergezichten

�9DialoogOutdoor

Overal is de omgeving versierd

40 Dialoog Outdoor

Regen is voor buitensporters geen probleem

41DialoogOutdoor

Afdalen in prachtig landschap

42 Dialoog

Coquilles met vanille en postelein

2 sjalotjes

3 tomaten

2 teentjes knoflook

wat goede olijfolie

8 coquilles

16 blaadjes postelein

4 blaadjes rode basilicum

3 takjes korianderblad

1 dl kippenbouillon

2 el witte balsamico azijn

1 vanillestokje

1 avocado

1 limoen

30 gr tapioca

wat roomboter

Maak een vinaigrette van 20 milliliter limoensap en 60 milliliter goede olijfolie. Ontvel en ontpit de tomaten. Snipper het sjalotje. Verwarm de oven voor op 180OC, Wrijf bakpapier in met knoflook en leg hierop partjes van de ontvelde en ontpitte tomaten. Bestrijk met wat olie en bestrooi met peper en zout. Schuif 10 minuten in de oven. Breng de tempe-ratuur terug tot 1200C en laat ze er nog een half uur in staan.

Fruit het sjalotje met een teentje knoflook zachtjes. Ontpit en ontvel ondertussen de avocado. Voeg de fijngesneden avo-cado toe, alsook het fijngeknipte korian-derblad. Voeg snel daarna ook de azijn en de kippenbouillon toe. Warm door en giet in een keukenmachine. Draai er een zachte saus van.

Splijt een vanillestokje en schraap het merg eruit. Vermeng alles met vier eet-

lepels goede olie. Kook de tapioca in ruim, licht gezouten water en spoel deze koud. Vermeng met de vanille-olie.De coquilles bestrooien met wat peper en zout en krokant bakken in hete room-boter. Het gerecht vervolgens opmaken als op de foto. Garneren met rode basi-licum en postelein.

Smakelijk eten!

Per toeval kreeg de redactie van Dia-loog het prachtig uitgevoerde Eén han-dig kookboek van Anita van Gelder in handen. De schrijfster/illustrator, zelf sinds een operatie eenzijdig verlamd, verzamelde tijdens haar revalidatie een flink aantal recepten. Zo ontstond het plan een kookboek samen te stellen voor mensen met één hand die een lek-kere maaltijd op tafel willen zetten. Een aantal topkoks omarmde het initiatief en

ging de uitdaging aan een eigen recept te bereiden met één hand.

Het Eén handig kookboek staat vol kooktechnieken, slimme keukenhulpjes en handige tips. Wist u bijvoorbeeld dat u met een eiersnijder ook verse cham-pignons of aardbeien in mooie plakjes kunt snijden?

Achter de schermen

Nieuw kookboek voor mensen met één hand

Voorproefje uit Eén handig kookboekU kunt het boek bestellen via de web-site van revalidatiecentrum de Tolbrug: www.vriendenvandetolbrug.nl voor €29,95 (incl. €5,- verzendkosten). Daar-mee steunt u een goed doel.

Wij gunnen u alvast een voorproefje:

4�DialoogProduct Centraal

SuperfourGrenzeloze vrijheid

Rijden met deze stoere out-doormobiel is een ervaring op zich. De Superfour met zijn vierwielaandrijving rijdt met 15 kilometer per uur vlot door de stad, en neemt met gemak hellingen tot 40°. Ook ruw ter-rein is hij moeiteloos de baas. Met een actieradius van 200 kilometer kan hij probleemloos mee op avontuur. En wanneer de krachtige batterijen onver-hoopt tekortschieten, zorgt de geluidsarme benzinemotor via een generator voor een nieuwe energieboost. Instappen is gemakkelijk, omdat de zitunit in zijn geheel naar voren kan schuiven. Saillant detail: wanneer de Superfour een steile helling afrijdt, kantelt de zitunit zodat de be-stuurder er niet uit kan glijden.

E-Mag ControlVeilig en betrouwbaar

De E-Mag Control is het eerste ontgrendelsysteem met afstandsbediening voor knieorthesen. Met de E-Mag Control kan de drager de orthese veilig en rechtopstaand ontgrendelen. Het feedbacksysteem geeft aan of het slot vergrendeld is. Dankzij het gesloten systeem kan er geen kleding in het slot beklemd raken. De E-Mag Control is bestemd voor mensen met verlamming aan de onderste ledematen, poliomyelitis of het post-poliosyndroom, op voorwaarde dat zij hun been kunnen strekken om het slot te activeren.

44 Dialoog Product Centraal

Nieuwe kleuren KimbaOranje, groen, blauw

De succesvolle Kimba-kinderbuggy’s hebben een face-lift ondergaan. De ziteenheid is voortaan verkrijgbaar in drie nieuwe kleurencombinaties: grijs met accessoires in oranje, groen of blauw. Ook het veersysteem heeft een nieuwe kleur. Groen voor kinderen tussen 10 en 20 kilo-gram, oranje voor kinderen tussen 18 en 28 kilogram, en rood voor kinderen tussen 26 en �5 kilogram.

Genu Direxa-lijnGecontroleerde ondersteuning

De braces uit de Genu Direxa-lijn stabiliseren het kniegewricht. Het comfortabele SpaceTex® materiaal bevordert de acceptatie en therapietrouw. De flexie- en extensiebeperking van de scharnieren is gemakkelijk in te stellen, dankzij het innovatieve Click 2 Go-sy-steem. De braces zijn verkrijgbaar in verschillende lengtematen, zo-

wel in reguliere als in wrap-around versie. De braces zijn inzetbaar bij artrose, reumatoïde artritis, knie-instabiliteit en pre- en postopera-tieve behandelingen.

Harmony®-systeemComfort voor de prothesedrager

Met het Harmony®-systeem is de verbinding tussen prothese en stomp optimaal. Dat is van groot belang voor de functionaliteit van de prothese én voor het comfort van de drager. Met het Harmony®-systeem wordt de lucht tussen koker en liner afgevoerd en ontstaat een lichte onder-druk. Zo komt de circulatie in de stomp actief op gang, blijft het stomp-volume constant en houden stomp en prothese permanent contact. Op die manier blijft de drager zich bewust van het grondoppervlak en dat zorgt voor extra veiligheid. Het Harmony®-systeem stimuleert bovendien een symmetrisch looppatroon. Een pseudartrose, de oncontroleerbare beweging tussen stomp en koker, behoort tot het verleden. Wanneer de voet neerkomt, fungeert de pomp als demper. Een geïntegreerde torsie-adapter vangt rotatiebewegingen op, waardoor het andere been en de rug worden ontzien. Het Harmony®-systeem is het beste te combineren met een TEC-liner.

45DialoogProduct Centraal

Nieuwe filosofie achter linersVoor ieder doel een ander materiaal

In 2007 komt Otto Bock met een complete nieuwe lijn liners, gemaakt van siliconen, siliconen-gel, polyurethaan of copolymeer. Ieder materiaal heeft andere eigenschappen, die de liners geschikt maken voor specifieke indicaties. De liners van copolymeer zijn zeer elastisch, makkelijk schoon te houden en bevatten een verzorgende mineralenolie. Ze zijn daarom ideaal voor mensen met een droge huid en voor diverse stompvormen. Ze zijn bestemd voor laag tot matig actieve personen en geschikt voor ouderen. De liners van siliconen zijn bijzonder slijtvast en laten vocht en lucht door. Ze blijven goed in vorm en zijn gemakkelijk te onder-houden. De liners zijn te steriliseren op een temperatuur tot 120°. Deze liners zijn ideaal voor mensen met een stevige, ronde stomp. Ze zijn bestemd voor laag tot matig actieve personen. De liners van polyurethaan hebben een uitstekende schokdemping. Dat maakt ze extra comfortabel. Bovendien absorberen ze transpira-tievocht. Dankzij de elastische eigenschappen houden stomp en koker goed contact. Deze liners zijn ideaal voor mensen met benige of gevoe-lige stompen of littekenweefsel. Geschikt voor alle activiteitenniveaus.

Een op maat gemaakte prothesevoet van siliconen sluit perfect om de voetstomp en blijft goed op zijn plaats. Het materiaal wordt individueel gevormd en gekleurd, zodat de prothese eruitziet als een echte voet. De mechanische eigenschappen maken de voet comfortabel in het gebruik. Het materiaal buigt goed in en veert snel terug naar zijn oorspronkelijke vorm. Dat heeft een natuurlijk en dynamisch looppatroon als resultaat.

Door het volcontact krijgt de drager feedback van het grondoppervlak, dat als het ware door de siliconen heen voelbaar is. Zo wordt de voet een verlengstuk van het lichaam. De voet past bovendien in een gewone schoen.

De derde generatie lichtgewicht rolstoelen uit de Start-familie is func-

tioneel en onderhoudsvriendelijk. De zes modellen zijn modulair uit te

bouwen. Zo sluit iedere Start-rolstoel aan op de persoonlijke behoefte van

de gebruiker. In zijn meest eenvoudige vorm is het basisconcept geschikt

voor kortdurend en incidenteel gebruik. Het is tevens uit te bouwen tot een

comfortrolstoel die van alle gemakken is voorzien. Variatie is het uitgangs-

punt. Zo is bijvoorbeeld het zwaartepunt individueel instelbaar.

Start3 SerieUitbouwen naar behoefte

Siliconen voetprothese Natuurlijk actief

46 Dialoog

Agenda Hier vindt u een overzicht van evenementen en seminars. Voor actuele gegevens kunt u terecht op www.ottobock.nl of www.ottobock.be.

Agenda

BEURS en SPORTEVENEMENT

REVA 2007 en ACTIEF WIJZER

19 t/m 21 april 2007Flanders Expo, GentDeze beurs is dé ontmoetingsplaats voor fabrikanten en verstrekkers van hulpmiddelen, aanbieders van diensten, verenigingen van mensen met een han-dicap, en bezoekers. Evenals bij vorige edities is Otto Bock ook dit jaar met een stand vertegenwoordigd. Kom ons be-zoeken op onze ruime stand 22.08Voor de tweede maal organiseert Otto Bock in samenwerking met VLGvzw en REVA het sportevenement Actief Wijzer. Zie ook pagina 26www.reva.be en www.ottobock.nl

DANSWEDSTRIJD

HOLLAND DANS SPEKTAKEL

7 en 8 april 2007Sportscenter De Kwel, Cuijckwww.rolstoeldansen.nl

www.hollanddansspektakel.nl

April 2007

OIM Orthopedie organiseert:

BACK TO THE FUTURE

ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum30 maart 2007 ZeewoldeToekomstige ontwikkelingen rondom orthopedische voorzieningen door sprekers uit binnen- en buitenland www.oim.nl

Maart 2007

ISPO België

BEENAMPUTATIE, WAT NU?

4 mei 2007 (13.30 - 17.30 uur)Middelheimziekenhuis Berchem, BelgiëVoorjaarssymposium onder voorzitter-schap van Prof. Dr. Martine De Munck in samenwerking met de Dienst Fysi-sche Geneeskunde en RevalidatieCentrum voor Locomotore en Neurologi-sche Revalidatie ZNA Middelheim

Mei 2007

Clinical Gait analysis LeuvenA FOCUS ON INTERPRETATION

17-19 mei 2007 Faculty Club, Leuven – BelgiumBasiscursus: introductievaardigheden in analyseren van het looppatroon, in-terpreteren van gegevens en plannen van de nodige behandeling. Gevorderdencursus: toegespitst op cli-nici met ervaring in loopanalyse. Deze cursus gaat dieper in op de interpre-tatie van het gangbeeld van kinderen met Cerebral Palsy en/of een gangaf-wijking.

ISPO WERELDCONGRES

29 juli tot en met 3 augustus 2007Vancouver Canadawww.ispo.ca/congress

ISPO Nederland:

WERELDCONGRES IN NEDERLAND/ALV

29 september 2007Verschillende sprekers geven een im-pressie van de ontwikkelingen die ge-presenteerd zijn op het ISPO wereld-congres, dat begin 2007 plaatsvond in Canada. Dit symposium wordt gecom-

Juli 2007

September 2007

BEURS

REHACARE INTERNATIONAL 3-6 oktober 2007DüsseldorfRehacare is de nummer 1 onder de beurzen voor mensen met een beper-king, chronisch zieken en hulpbehoe-venden. Tijdens deze beurs stellen meer dan 860 bedrijven hun producten tentoon. De vorige editie werd bezocht door 50.000 mensen. Ook dit jaar is Otto Bock HealthCare vertegenwoor-digd met een stand. www.ottobock.nl

Oktober 2007

DANSWEDSTRIJD

IPC EUROPESE KAMPIOENSCHAPPEN

13 en 14 oktober 2007Warsaw

DANSWEDSTRIJD

HOLLAND MASTERS

14 oktober 2007Papendal, Arnhemwww.rolstoeldansen.nl

Mei 2007

DANSWEDSTRIJD

LET’S DANCE

5 mei 2007Emorgahal, Amstelveenwww.rolstoeldansen.nl

bineerd met de algemene ledenverga-dering van ISPO. www.i-s-p-o.nl

November 2007

Otto Bock Benelux organiseert:

NAJAARSSYMPOSIUM

ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum9 november 2007Dit jaar organiseert Otto Bock Benelux een workshop event in huis. Een nieu-we aanpak om een nieuwe periode in te luiden. Tijdens de workshops bren-gen gerenommeerde wetenschappers u op de hoogte van state-of-the-art technologie. www.ottobock.nl

47Dialoog

Aanmelden kan op de volgende manieren:

u via onze website www.ottobock.nl en www.ottobock.beu mail uw adresgegevens naar: m.schoenmakers@ottobock.comu fax uw adresgegevens naar nummer: +�1 (0)499 - 474010 Vermeld duidelijk uw naam en adres

De eerstvolgende Dialoog verschijnt najaar 2007

Word abonnee en ontvang gratis Dialoog