diabetes ketoacidosis í börnum
DESCRIPTION
Diabetes ketoacidosis í börnum. Björg Jónsdóttir. Sykursýki 1. ¾ er greint hjá börnum Gjarnan greint í kjölfar DKA 15-67% Tíðni er breytileg Staðsetningu Aldur og kyn Kynstofn Erfðir Umhverfi En að aukast. DKA. Fyrsta merki sykursýki 1 Yngri en 6 ára Socioeconimic status lár - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Diabetes ketoacidosis í börnum
Björg Jónsdóttir
Sykursýki 1
• ¾ er greint hjá börnum• Gjarnan greint í kjölfar DKA
– 15-67%
• Tíðni er breytileg – Staðsetningu – Aldur og kyn– Kynstofn – Erfðir – Umhverfi
• En að aukast....
DKA
• Fyrsta merki sykursýki 1– Yngri en 6 ára– Socioeconimic status lár
• Hjá börnum með þekkta sykursýki 1– Tíðni: 8 skipti per 100 mannsár– Áhættuþættir:
• Hátt A1C• Kvk• Yfir 13 ára + geðrænir sjúkdómar
DKA - skilgreining
• Hyperglycemia – blóðsykur yfir 11mmol/L
OG• Metabolísk acidósa – venu pH undir 7,3
og/eða bicarbonat í plasma undir 15mmol/L
• Hyperketosis• Hyperosmolality
Einkenni
• Mikil þvaglát• Þorsti• Þreyta• Þyngdartap• Þvaglát á nóttunni• Missa þvag • Hypovolemia• Matarlyst• Kviðverkir
• Uppköst• Hyperventilation• Kussmal öndun• Aceton lykt úr vitum• Slappleiki• Syfja• Coma
Vökva og elektrólýta jafnvægi
• Meðaltap– Vatn - 100-125mL/kg– Natríum – 5-13 meq/kg– Kalíum – 6 -7 meq/kg
• Erfitt að meta klínískt
• Miðað við 5-10% vökvatap
Sýru-basa jafnvægi
• Ketonar myndast –Acetoacetic sýra– Beta – hydroxybuteric sýra– acetone
• Alvarleiki acidósu byggist á:– Hraða ketóacid myndunar– Hversu lengi hún stendur yfir– Hversu hraður útskilnaður er í þvagi
• Anjónabil– Meta alvarleika
Natríum í DKA
• Þynningaráhrif – Aukið osmolality
• Osmotísk diuresa á móti– Vökvatap án natríum
• Pseudohypernatremia– hyperlipidemia
Kalíum í DKA
• Aukinn útskilnaður á Kalíum:– Osmotic diuresa– Ketónsýru útskilnaður
• Aukið kalíum í utanfrumuvökva– Insúlínskortur – hyperglycemia
• Meðferð
Fosfat í DKA
• Hypophosphatemia:– Minnkuð inntaka– Osmotic diuresis
• Aukið fosfat í utanfrumuvökva– Insúlínskortur– Metabolic acidosa
• Núllast út
Meðferð
Mat á alvarleika• Sýru-basa jafnvægi• Taugastatus• Anjónabil • Vökvastatus• Hversu lengi einkenni hafa varað
Mild Meðal Alvarleg
Venu pH 7,2-7,3 7,1-7,2 Undir 7,1
Serum -bicarbonat
10-15 5-10 Undir 5
Vökvagjöf
• Erfitt að meta vökvatap klínískt
• Miðlungs til alvarleg– 7-10% vökvatap
• Gefa 10mL/kg ísotón lausn í bólus– Aukum volume– Aukum GFR– Forðumst heilabjúg
Insúlín
• Gefið í dreypi– 0,1 ein/kg/klt
• Minnka þegar ketoacidosa hættir– Ekki miða við sykurinn
• Bæta við 5% glucosa þegar sykur lækkar– 13,9-16,7– Hindrar hypoglycemiu
Natríumgildi
• Mæla reglulega fyrstu 12 klt
• Hækkar með lækkandi glucosa gildi
Kalíumgildi
• Mishátt í upphafi
• Mun lækka þegar meðferð hefst
• Fylgjast vel með
• Hefja kalíumgjöf– Strax– Með insúlíni– Eftir mælingu
Fosfat
• Mishátt í upphafi
• Mun lækka þegar meðferð hefst
• Fylgjast vel með
• Gefa fosfat ef– Undir 0,32mmol/L
Fylgikvillar
• Heilabjúgur – Yngstu börnin– Nýgreind– Mikil acidosa– Mikill þurrkur
• Venous thrombosur• Aspiration• Hjarta arrhythmiur• Hækkun á brisensímum
Í kjölfarið