www.odevofis.com

­2­

ÖDEV VE TEZLERİNİZİN

ARAŞTIRILMASI

KAYNAK TARAMASI

YAZILMASI

ANKET TASARIMI

ANKET UYGULAMASI

SPSS ANALİZİ VE SONUÇLARIN YORUMLANMASI

www.odevofis.com

(216) 5504560

Söğütlü Çeşme Caddesi Bulvar Çarsisi Kat 5 No: 138 Kadköy

www.odevofis.com

­3­

SPSS

Kaliteofisi Yayınları No: 10

Eylül 2005

Kaynak göstermek şartı ile alıntı yapılabilir. İzin alınmaksızın çoğaltılabilir.

Öneri ve bilgi talebi için kaliteofisi@kaliteofisi.com

* Bu e­kitap kaliteofisi’ne gönderilen dokümanlar kullanılarak derlenmiştir.

www.odevofis.com

­5­

İÇİNDEKİLER

SPSS Kurulumu............................................................................ ........... 6

İlk Ekran................................................................................................ 7

Data Editor Penceresi...............................................................................8

Değişken Tanmlama ve Veri Girme...........................................................9

Basit İstatistikler Bulma (Mean) ............................................................... 19

Verilerin Düzenlenmesi (Frekans, Grafik, Histogram) ................................. 23

Korelasyon (Correlation) ..........................................................................28

Güvenilirlik Analizi....................................................................................36

Faktör Analizi...........................................................................................40

Mann­Whitney U Testi..............................................................................42

Friedman İki Yönlü Varyans Analizi........................................................... 43

www.odevofis.com

­6­

SPSS Kurulumu

Kurulum İçin Gereken Donanm SPSS için en az 8 Mb RAM'a ihtiyacnz var. Daha az RAM'a sahipseniz SPSS çalşmayacaktr.

İslemci olarak Pentium 100Mhz ve üstü islemcileri tavsiye ediyorum.

SPSS'i Başlatma Windows'da Start butonu ile açlan menuden Program Files' seçin; yeni açlan menuden de SPSS 8.0 seçeneğini seçin; son açlan menuden de SPSS 8.0 For Windows'u tklayn.SPSS açlacaktr.

www.odevofis.com

­7­

İlk Ekran Karşnzda ilk göreceğiniz ekran, yan tarafta gördüğünüz pencere olacaktr. SPSS for Windows başlğ ile açlan küçük pencere, sizin ne yapmak istediğinizi seçmenizi bekliyor. İlk kez girdiğiniz için Type in data seçeneğini seçin.Yeni bir data dosyas oluşturmanz sağlayacaktr.

www.odevofis.com

­8­

Data Editor Penceresi Bu pencere SPSS'in Data Editor'üdür. Datalarinizin yerlesecegi alan burasidir.Sütun ve Satirlardan olusur. Her sütun bir değişkeni (variable) temsil eder.İlk açlşta hiçbir variable tanimli olmadigi icin sütunlarin basliklari var diye adlandirilis olarak gelir.Yeni variable tanimlamak icin istediginiz sütunun basliginin uzerine gelip sag tiklayin. Açilacak kucuk menuden Define Variable (Degisken Tanimla) secenegini secin, menuden Ok (Tamam) tusuna basin.(Bu islemin ayrinitsini daha sonra gorecegiz).Ancak SPSS arada bos sütun kalacak sekilde variabla tanimlamaniza izin vermez. Mesela,siz arada 2 sütun birakip 3. sütunda bir degisken tanimlarsaniz, SPSS aradaki sütunlari da birer degisken olarak tanimlar. Her bir satir da bir kisiye ait degerleri tutar. Kisilerin deger ya da puanlari, yazildiklari kutucuk hangi variable'a denk geliyorsa o biçimde (formatta) görünür.

www.odevofis.com

­9­

Değişken Tanımlama ve Veri Girme

• İstatistikte Değişken Nedir?

• Değişken Tanımlama

• Veri Girme

• Değişkenleri Kullanarak Yeni Değişken Elde Etme

www.odevofis.com

­10­

İstatistikte Değişken Nedir Gözlem ya da ölçüm yaptğnz gruptaki farkl bireyler için farkl değerler alabilen özelliklerdir. Bir bireyin cinsiyeti, yaş, not ortalamas, test notu, birer değişkendir. Bu özellikler diğer bireyler içinde geçerlidir ancak farkl değerler içerebilir. İstatistikte 2 tip değişken vardr: 1.Bağmsz Değişken (Independent Variable): Sizin control edebileceğiniz, genelde gruplama yapmak için kullandğnz değişkendir.Yaş, cinsiyet, testtin zorluk derecesi, vs... 2.Bağml Değişken (Dependent Variable): Bağmsz değişkenin değerini değiştirerek elde edebileceğiniz değişkenlerdir.Yaş değiştikçe müzik dinleme oran değişiyor mu? diye sorduğunuz soruda, müzik dinleme oran bağml değişkendir.Yaş ise bağmsz.

SPSS'de değişken tanmlama aşamasnda bağmsz ya da bağml diye bir fark yoktur. Burada değikeninizin ne tür bir veriyi barndracağ (tipi) önemlidir. (Saysal değer, yaz, tarih bilgisi, vs...) Değişkenlerin tipini, onlar tanmlarken belirlemeniz gerekecek. Bunun nasl yaplacağn bir sonraki sayfada göreceksiniz.

www.odevofis.com

­11­

Değişken Tanmlama Data Editor'ündeyken var isimli ilk sütunun başlğna sağ tklarsanz, ya da Data menüsünden ilk seçeneği seçerseniz, Define Vairable (Değişken Tanmlama) adyla bir pencere açlacaktr: Variable Name: Bu kutucuğa en fazla 8 karakter olacak şekilde değişkeninizin ismini girebilirsiniz.

• Type...: Değişkeninizin tipini belirlemenizi sağlar. • Labels...: Değişkeninizin değerlerine etiket (label) vermenizi sağlar. • Missing Values...: Değişken için geçersiz saylacak, yani hesaplamalarda göz önüne alnmayacak değerleri belirlemenizi sağlar. • Column Format...: Değişkeninizin bulunduğu sütunun kaç karakter genişliğinde olacağna, içindeki verilerin sağa, sola ya da ortaya yazlmasna karar veririsiniz. Orjinal hali 8 karakter ve sağ taraftr. • Measurement: Verinizin hangi düzeyde olduğunu seçersiniz.

www.odevofis.com

­12­

Type... (Değişken Tipi) Değişkenin tipini belirlemek için, listeden uygun olan seçeneği seçin.Her bir tip için, birkaç özellik belirleyebilmeniz için seçenekler görünecektir. Son halini ayarladktan sonra Continue (Devam) butonuna basn.Değişken tipiniz belirlenmiş olacak.

www.odevofis.com

­13­

Label... (Değer Etiketleri) Değişkeniniz için gireceğiniz değerler yerine, onlar temsil eden etiketler kullanabilirsiniz. Mesela Cinsiyet isminde bir değişkeniniz varsa, bu değişkeni kullanarak işlemler yapacağnz için tipini string (yaz) seçemezsiniz.Onun yerine number (numara) tipini kullanrsnz. 1 says erkekleri, 2 says da kadnlar için kullanlsn. Bu iki değer SPSS için hiçbir zorluk çkarmaz.Ancak bir süre sonra erkekler mi 1 yoksa kadnlar m 1 diye düşünebilirsiniz.Bunu engellemek için, bu değerlere birer etiket(label) vererek temsil edersiniz.Yanda bunu nasl yapacağnz 3 aşamada gösteriliyor.

İlk önce değeri,ki burada 3, sonra onu temsil edecek etiketi, zengin, girip Add tuşuna basn. İstediğiniz tüm değerlere etiket verdikten sonra, Continue tuşuna basn. Etiketleriniz hazr. Yaptğnz bir etiketi silmek için, Listeden seçip Remove(kaldr) tuşuna basn. Değiştirmek için de Change(Değiştir).

www.odevofis.com

­14­

Missing Values... (Geçersiz Değerler) Bazi bireyler için herhangi bir değişkene ait değer olmayabilir. Hesaplanamamş olabilir. Bu durumda değer kutucuğu yada hücresi boş kalacaktr. Bu boş değerler, SPSS için Missing Values (Geçersiz Değer) olarak adlandrlr. Ancak, araştrmac olarak siz, verilerinizin tümünü geçerli değer olarak kabul etmek istemeyebilirsiniz. Bu durumda hangi değerlerin geçersin olacağn bu menüden belirleyebilirsiniz. No Missins Values: Hiçbir geçersiz değer tanm yapmamak için seçin. Discrete Missing Values: Özellikle belirttiğiniz değerler geçersiz olacaktr. En fazla 3 değer belirleyebilirsiniz. Range of Missing Values: Belirlediğiniz aralktaki değerler geçersiz saylr. Range plus one discrete missing value: Belirlediğiniz aralktaki ve ayrca belirteceğiniz bir değer geçersiz olacaktr.

www.odevofis.com

­15­

Measurement Değişkeninizde kullanacağnz değerler sadece rakamdan oluşuyorsa (mesela yaş, gelir, notlandrmalar,vs..) Scale; hem rakam hem de metin içeriyorsa (kardeş says: "1","2","3", "4 ve üzeri" vs..) Ordinal; sadece metin içerecekse (Snflar: A, B, C, D, vs...) Nominal seçeneklerini kullann. Bu özellikler, değişkeniniz ile yapabileceğiniz işlemlerin snrn belirler. Mesela Ordinal ve Nominal düzeyinde değişkenlerin ortalamas bulunamaz, ya da aritmetik işlemlerde kullanlamaz. Onlar sadece gruplama yapmak için ve grafiklerde verileri temsil etmek için kullanlabilirler. Scale düzeyindeki değişkenler ise her türlü hesaplamay kabul eder. SPSS, siz belirlemediğiniz sürece girdiğiniz rakamlardan oluşan değişkenleri Scale yapacaktr. Değişkenin düzeyini seçtikten sonra uygun olan tipi de (Type) belirlemeniz gerekir. Eğer Nominal değişken tanmlayp, tipini numara olarak brakmşsanz, o değişkene yaz yazamazsnz.String yapmanz gerekir.!

www.odevofis.com

­16­

Veri Girme Değişkeninizi Tanmladktan sonra, veri girebilirsiniz. Tek yapmanz gereken girmek istediğiniz hücreyi seçmek ve klavyeden değeri girip Enter tuşuna basmak. Yazdğnz değer hücreye yerleşecektir. Eğer girdiğiniz değer değişkeninizin tipine uymuyorsa, mesela numara tanml bir değişkene metin girerseniz, değer hücreye yazlmayacaktr.

www.odevofis.com

­17­

Değişkenleri Kullanarak Yeni Değişken Oluşturma Elinizdeki verileri kullanarak yeni veri ve değişken yaratabilirsiniz. Örneğin, elinizde öğrenciler için 3 ayr not varsa, bunlarn toplamn 4. bir değişken olarak oluşturabilirsiniz. Bunun gibi diğer değişkenleri kullanarak yaratacağnz yeni değişkenleri Transform/Computer seçeneğinin altnda bulabilirsiniz. Yandaki şekil, bu Compute penceresine ait. Target Variable kutusuna oluşacak yeni değişkenin adn girin. Numeric Expression kutusuna ise, yeni değişkenin değerlerinin hesaplanmas için formule benzer bir ifade girin. Örneğin bu pencerede, varolan 6 quizin toplam hesaplanarak total adyla bir değişken oluşturulacak. q1, q2... diye adlandrlan quiz değişkenlerini, ister klavyeden adn yazarak, isterseniz de listeden çift tklayarak bu ifadenin içine dahil edebilirsiniz. İfadeniz son halini alnca, Ok tuşuna basn. Yeni değişkeniniz içerisindeki hesaplanmş değerlerle boş olan ilk sütuna yerleşecektir.

www.odevofis.com

­18­

Yeni Değişkenin görünümü.

www.odevofis.com

­19­

Basit İstatistikler Bulma (Mean)

Girdiğiniz veriler hakknda basit istatistikler bulmak için Summarize / Descriptives seçeneğini seçin. Basit istatistikler dediğimiz, ortalama (mean), ortanca (median), tepe değeri (mode), veri aralğ(range), standart sapma (standard deviation),varyans (varience),ortalamann standart hatas (standard error of the mean),çarpklk(skewness), basklk (kurtosis)'dr. Bu değerler ile verilerinizin genel dağlm hakknda bilgi edinirsiniz.

www.odevofis.com

­20­

Descriptives...

Bu menüde istatistiklerinini bulmak istediğiniz verileri(değişkenleri) seçmeniz gerekiyor. Sol taraftaki değişkenler listesinden seçtiğiniz değişkenleri, ortadaki ok tuşuna basarak sağ taraftaki Variables listesine geçirin.Options seçeneği ile hangi istatistikleri istediğinizi seçin. Ayn şekilde birden fazla değişkeni sağ taraftaki listeye ekleyerek hesaplamalar hepsi için ayn anda yapabilirsiniz. Tüm değişkenleri seçtikten sonra Ok tuşuna bastğnzda istatistikler bulunup Output penceresinde (ayr bir pencere) görüntülenecektir.

www.odevofis.com

­21­

Descriptives.../ Options

İstediğiniz seçenekleri kutucuklar işaretleyerek belirleyin.Son olarak Continue tuşuna basn. Descriptives menüsüne geri döneceksiniz

www.odevofis.com

­22­

Output View (Çkt sayfas)

SPSS'de tüm hesaplamalarn sonucu yanda gördüğünüz gibi bir çkt sayfasna (Output View) gelir. Bu sayfa sizin verilerinizin bulunduğu sayfadan ayrdr. Verilerinizi kaydettiğiniz gibi bu çktlar da dosya halinde kaydedebilirsiniz. İki bölümü vardr. İlki çktnzn başlklarn gösteren soldaki bölümdür. Burada istediğiniz başlğa tklayarak oraya ulaşabilirsiniz. Windows Gezgini (Windows Explorer) ile benzer bir yaps var. İkinci bölüm ise sağ tarafta asl çktnn olduğu alandr. Çkt dosyasn oluşturur ve Print edileceği zaman sadece buradaki bildiler yazlr.

www.odevofis.com

­23­

Verilerin Düzenlenmesi (Frekans, Grafik, Histogram)

Elimizdeki verileri gruplamak ve bu gruplarn frekanslarn bulmak için Statistics/Summarize/Frequencies... seçeneğini kullanrz.

Frequencies menüsü

Frequencies menüsü altnda, gruplama yaparken istediğiniz biçimde ve sayda gruplar oluşturmanz sağlayan seçenekler vardr. Ayrca verilerinizin grafik ve histogramlarn (bir çeşit grafik) oluşturabilirsiniz. Grafikleri oluştururken de birçok seçeneği kullanabilirsiniz.

www.odevofis.com

­24­

Frequencies (Frekans)

Bu menüde, sol tarafta elinizdeki değişkenlerin listesi yer almaktadr. Şu anda sadece 1 tane değişken olduğu için (süre) ve bu değişken de şu anda seçilip sağ tarafa alndğ için bu liste boş görünüyor. Frekansn bulacağnz değişkeni bu listeden seçtikten sonra (1), ortadaki ok tuşu ile sağa geçirin(2). İstediğiniz sayda değişkeni sağ tarafa geçirerek ayn anda frekanslarn bulabilirsiniz. "OK" tuşuna basmadan önde, aşağda bulunan Statistics, Charts, ve Format butonlar ile gerekli ayarlamalar yapabilirsiniz. "OK" tuşuna basnca frekans dağlmlar Çkt Ekrannda görünecektir.

www.odevofis.com

­25­

Frequencies/Statistics

Bu başlk altnda frekans dağlmna ek olarak verilerinizin istatistiklerini de elde edebilirsiniz. Bu menüden seçeceğiniz seçenekler, çkt sayfasnda Statistics başlğ ile bir tablo halinde size sunulacaktr.

www.odevofis.com

­26­

Frequencies / Charts

www.odevofis.com

­27­

Frequencies / Format

www.odevofis.com

­28­

Korelasyon (Correlation)

Elinizdeki iki değişken arasnda bir ilişki olup olmadğn görmek için (korelasyon) Statistics/Correlate/Bivariate seçenegini kullann.

Dikkat etmeniz gereken nokta, değişkenlerinizin her ikisinin saysal (numaric) olmasdr. Korelasyon, değişkenlerinizin birindeki bir değişiklik, ayn oranda diğerinde de beklenebilir mi sorusuna verilen cevaptr. Burada kilo ve boy değişkenlerine baklyor. Kilosu yuksek olan birinin boyu da uzun olabilir mi diye korelasyona bakyoruz. Korelasyon katsays (r) 0 ile 1 arasnda bir değer alr. 0 hiç ilişki olmadğn, 1 ise tam bir ilişki olabileceğini bildirir. Katsay + yada ­ olabilir. Örneğin +0.78 olursa iki değişken arasnda pozitif bir ilişki var demektir. Biri artnca diğeri de artacaktr diye beklenir. ­0.89 olursa, biri artnca diğeri azalacaktr ve negatif ilişki vardr denir. Ancak korelasyon bir neden­sonuç ilişkisi değildir.

www.odevofis.com

­29­

Correlation/Bivariate

Bu pencerede değişkenlerinizi seçmeniz gerekiyor. Pencerenin sol tarafnda varolan değişkenleri göreceksiniz. Bunlardan korelasyonuna bakmak istediklerinizi seçip sol tarafa geçirin. En az iki ya da daha fazla olabilir. Eğer 4 değişken seçerseniz, bu değişkenlerin kendi aralarnda 2'li korelasyonlarn elde edersiniz. Otomatik olarak Pearson katsays seçilidir. Bu değer normal ölçümler için geçerlidir. Spearman katsays ise, değişkenleriniz sralanmş değerler ise kullanlr. Mesela birinci değişken 10 kişinin snf içindeki sralamalarn (1'inci, 2'nci,..); ikinci değişken ise bu kişilerin yine yl sonundaki sralarmalarn veriyorsa, bu sralamalar arasndaki korelasyonu bulmak için Spearman katsaysn seçin.

Eğer hipotez test etmiyorsanz, Test of significance'i Two­tailed brakn. Ediyorsanz siz karar verin.

Options seçenegi ile ek özelliklere ulaşabilirsiniz.

www.odevofis.com

­30­

Correlation/Bivariate/Options Secenegi

Bu bölümde korelasyon katsaysnn yan sra ortalama ve standart sapmay da (means and standard deviations) hesaplatabilmeniz için seçenekler vardr. Bu seçenekleri seçerseniz, çkt ekrannzda ikinci bir tablo olarak ortalama ve standart sapma da yer alr

www.odevofis.com

­31­

Korelasyon Çkt Ekran

Bu tablolardan ilki, Descriptives, Options bölümünde seçtüğünüz ortalama ve standart sapmay veren tablodur.

İkinci ve asl tablo ise değişkenlerin ilişkilerini vermektedir. Pearson Correlation satrnda yer alan saylar koreasyon katsaysn vermektedir. Dikkat ettiyseniz, tablonun KILO adnda hem bir satr ve hem de bir sütunu bulunmaktadr. Bu iki sütunun kesişimde olan hücreleri dikkate almaynz. Önemli olan farkl iki değişkenin kesiştiği hücrelerdir. KILO ve BOY değişkenlerinin kesiştiği hücrede kaysay 0,828 olarak verilmiştir. Bu değer pozitif ve yüksek bir korelasyonun varolduğunu belirtir.Ayn zamanda Sig.(2­tailed) satrlarnda da 0,000 olarak verilen değerler, bulduğumuz korelasyon katsaysnn 0,01 maindarlk düzeyinde geçerli bir korelasyon katsays olduğunu berlirtir. Zaten geçerli olan katsaylarn yannda, SPSS tarafndan baslan iki yldz (**) işareti vardr.

www.odevofis.com

­32­

Nokta Dağlm

Bir önceki bölümde bahsettiğimiz korelasyon katsays, ayn zamanda iki değişken arasndaki noktasal dağlm grafiğinin de şeklini belirler. Eğer iki değişken arasnda tam bir ilişki varsa, (r) korelasyon katsaysn +1'e yakn bir değerde bulursunuz. Bu durumda bu iki değişkenin ilişkisi sağdaki ilk grafik (A) ile anlatlabilir. KILO attkça, BOY da artyor. Eğer r, ­1'e yakn bir değer alrsa, bu ikinci grafik (B) ile örtüşür . Her iki durumda da ilişki kuvvetlidir. Ancak üçüncü grafik (C) gibi bir dağlm elde ederseniz, (r) katsay 0'a yakn demektir ve bir ilişkiden söz edilemez.

Bu grafikler ile iki değişken arasndaki katsaynn neyi anlattğ daha rahat anlaşlr. SPSS'de bu grafiği Graphs/Scatter... seçeneği ile elde edebilirsiniz .

www.odevofis.com

­33­

Graph/Scatter

Bu seçeneği seçtikten sonra karşmza sağ tarafta görünen küçük Scatterplot penceresi gelecektir. Bu ğencereden Simple seçeneğini seçin ve Define’ tklayarak devam edin.

www.odevofis.com

­34­

Graph/Scatter/Simple Scatterplot

Karşnza gelecek bu menüde, değişkenlerinizi seçeceksiniz. Sol taraftan iki değişkeninizi Y Axis ve X Axis diye adlandrlan kutulara yerşeltirin. Bunu ortadaki küçük butonlarla yapabilirsiniz. Hangi değişkeni Y Axis ya da X Axis kutusuna koyduğunuz fark etmez. Y Axis kutusuna KILO değişkenini koyarsanz, grafikteki Y ekseninde KILO değişkeni temsil edilmiş olur. Title ve Options seçeneklerini kulanarak baz ayarlamalar yapabilirsiniz. Bunlar yapmasanz da olur. OK butonuna basnca grafiğiniz Output penceresinde oluşacaktr.

www.odevofis.com

­35­

Graph/Scatter/Simple Scatterplot/Grafik;

Çkt olarak elde ettiğimiz grafik yandaki gibi olacaktr. Bu grafikte krmz noktalarn X ve Y ekseni üzerinde dek geldiği yer, o kişinin kilosunu ya da boyunu göstermektedir. Gördüğünüz gibi noktalarn yerleşimi kilo arttkça boy da artacak şekildedir. Doğrusal bir çizgi halinde olmasa da, böyle bir doğrusal çizgiye yaklaşmş olmalar, aralarnda pozitif ve yüksek bir iilşki olacağn gösteriyor. Hakikaten de, korelasyon katsaysn (r) hesapladğmz zaman, 0,862 olarak hesaplyoruz. Bu iki sonuç, kilodaki bir artşn, boyda da bekleneceğini ve bu iki değişkenin birbiriyle ilişkili olduğunu belirtiyor.

www.odevofis.com

­36­

Güvenilirlik Analizi

Verileri, SPSS Veri Editörüne, sütunlara her bir

değişkeni, satrlar ise her bir cevaplaycy temsil

edecek şekilde girin.

www.odevofis.com

­37­

“Statistics menüsü” altndaki, “Scale” ve “Reliability Analysis” alt menülerini tklayn.

www.odevofis.com

­38­

Reliability Analysis tablosundaki oku kullanarak, ilk faktöre ait değişkenleri “Items” kutucuğuna atn. Daha sonra, “Model” kutucuğunun yanndaki oku kullanarak, analiz modelini seçin ve “Statistics...” düğmesini tklayn.

www.odevofis.com

­39­

Karşnza çkacak “Reliability Analysis: Statistics” tablosundan ihtiyaç duyacağnz, istatistikleri işaretleyin (Descriptives for “Item”, “Scale”, “Scale if Item Deleted” istatistikleri bu basamak için yeterlidir). Müteakiben “Continue” ve bir sonraki tablodaki “OK” düğmelerini tklayn.

www.odevofis.com

­40­

Faktör Analizi

Güvenirlik analizinden sonra yaplmas gereken iş, anketin faktör yapsnn kantitatif olarak doğrulanmasdr.

İlk adm olarak “Statistcs” menüsü altndaki, “Data Reduction”, “Factor” alt menülerini tklayn.

www.odevofis.com

­41­

Karşnza çkacak “Faktör Analizi” tablosundaki değişkenleri, ok yardmyla “Variables” kutucuğuna atn. Daha sonra ayn tablodaki Ratation düğmesini tklayn. “Faktör Analysis: Ratation” tablosundan kullanacağnz yönlendirme yöntemini seçin. “Continue” ve “OK” düğmelerini srasyla tklayn.

www.odevofis.com

­42­

Mann­Whitney U Testi

SPSS’de Mann­Whitney U testini uygulamak için A ve B seti srasyla alt alta “ab” sütununa, bu değerlerin grup kodlar “grup” sütununa girilir. Statistics > Nonparametric Tests > 2 Independent Samples... seçeneği tklanr. Aşağdaki ekran görüntüye gelir. Bu ekranda Test Variable List alanna derece değişkeni, Grouping Variable alanna snf değişkeni taşnr. Test Type seçeneğinden Mann­Whitney U seçeneği seçilir. Define Groups seçeneğinden örnek kodlarnn minimum ve maksimum değerleri tanmlanr. Continue ve OK tklanr.

www.odevofis.com

­43­

Friedman İki Yönlü Varyans Analizi

SPPS’de Friedman testi uygulamak için veriler srasyla sütunlara girilir. Statistics > Nonparametric Tests > K Related Samples ... seçeneği tklanr. Aşağdaki ekran görüntülenir. Bu ekranda Test Variables alanna değişkenler taşnr ve Test Type seçeneklerinden Friedman işaretlenir, OK tklanr.

www.odevofis.com

­44­

ÖDEV VE TEZLERİNİZİN

ARAŞTIRILMASI

KAYNAK TARAMASI

YAZILMASI

ANKET TASARIMI

ANKET UYGULAMASI

SPSS ANALİZİ VE SONUÇLARIN YORUMLANMASI

www.odevofis.com

(216) 5504560

Söğütlü Çeşme Caddesi Bulvar Çarsisi Kat 5 No: 138 Kadköy